mechanik maszyn i urzadzen drogowych 833[01] o1 05 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jarosław Sadal

Wytwarzanie elementów maszyn 833[01].O1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Teresa Traczyk
mgr inż. Piotr Zarzyka

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jarosław Sadal

Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[01].O1.05
„Wytwarzanie elementów maszyn”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu mechanik maszyn i urządzeń drogowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Przyrządy pomiarowe i pomiary warsztatowe

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Obróbka ręczna

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Obróbka mechaniczna

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Połączenia nierozłączne i rozłączne

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Połączenia ruchowe

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Podstawowe rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Obróbka plastyczna

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska podczas wytwarzania elementów maszyn

5.8.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela Wytwarzanie elementów maszyn, który

będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia.

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem

aktywizujących

metod nauczania,

np. pokazu

z objaśnieniem, tekstu przewodniego, metody projektu, ćwiczeń praktycznych.

Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróżnicowane,

począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

833[01].O1.04

Określanie materiałów konstrukcyjnych

i eksploatacyjnych stosowanych

w drogownictwie

833[01].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

833[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

833[01].O1.03

Stosowanie praw i pojęć z zakresu

mechaniki, mechatroniki oraz technologii

dróg

i mostów

833[01].O1.05

Wytwarzanie elementów maszyn

833[01].O1

Podstawy zawodu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

−

przygotowywać przybory kreślarskie i materiały rysunkowe,

−

odczytywać rysunki z uwzględnieniem wymiarowania,

−

rozpoznawać symbole graficzne i oznaczenia stosowane w rysunku technicznym,

−

odczytywać prostą dokumentację techniczną,

−

wykonywać szkice figur płaskich,

−

wykonywać szkice typowych części maszyn,

−

odczytywać parametry z tabel i katalogów

−

określać właściwości fizyczne, mechaniczne i technologiczne materiałów,

−

rozpoznawać metale nieżelazne i ich stopy,

−

rozpoznawać materiały niemetalowe,

−

opracowywać wyniki pomiarów z zastosowaniem technik komputerowych,

−

rysować proste schematy elektryczne,

−

odczytywać proste schematy elektryczne: blokowe, ideowe i montażowe,

−

dobierać tworzywa sztuczne,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony
od porażeń prądem elektrycznym oraz ochrony środowiska obowiązujące na stanowisku
pracy.

−

dobierać i stosować odzież ochronną oraz sprzęt ochrony osobistej w zależności od
prowadzonych prac,

−

rozróżniać metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne oraz materiały
eksploatacyjne,

−

stosować ogólne zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

charakteryzować podstawowe procesy starzenia się i zużycia materiałów oraz części
maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

−

zorganizować stanowisko zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas wykonywania pracy,

−

sklasyfikować przyrządy pomiarowe,

−

określić przeznaczenie typowych przyrządów pomiarowych,

−

dobrać przyrządy do pomiaru i sprawdzenia części maszyn,

−

wykonać podstawowe pomiary oraz opracować i zinterpretować wyniki pomiarów,

−

wykonać podstawowe operacje z zakresu obróbki ręcznej,

−

wykonać podstawowe operacje z zakresu obróbki mechanicznej,

−

scharakteryzować metody i techniki łączenia metali i materiałów niemetalowych,

−

wykonać typowe połączenia w sposób rozłączny lub nierozłączny,

−

wykonać typowe połączenia ruchowe części maszyn,

−

wyjaśnić istotę obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej,

−

wyjaśnić istotę obróbki plastycznej,

−

odczytać dokumentację technologiczną,

−

sprawdzić jakość wykonanej pracy,

−

posłużyć się normami technicznymi i katalogami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ………………………………………………………
Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł: Podstawy zawodu 833[01].O1
Jednostka modułowa: Wytwarzanie elementów maszyn 833[01].O1.05

Temat: Pierwsza pomoc przy skaleczeniach.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

rozpoznać rodzaj krwotoku,

–

psstąpić w przypadku różnego rodzaju skaleczeń,

–

przygotować odpowiednie materiały opatrunkowe,

–

zdezynfekować ranę,

–

opatrzyć symulowaną ranę poszkodowanemu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela,

−

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

tablice poglądowe,

−

filmy szkoleniowe,

−

instrukcja udzielania pierwszej pomocy w nieszczęśliwych wypadkach,

−

instrukcja postępowania w przypadku skaleczeń,

−

silikonowe naklejki symulujące rany,

−

apteczka pierwszej pomocy.

Przebieg zajęć:
1. Powitanie uczniów.
2. Sprawy organizacyjne.
3. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
4. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
5. Realizacja zajęć:

–

nauczyciel dokonuje pokazu prawidłowego wykonania ćwiczenia,

–

uczeń po zapoznaniu z instrukcją gromadzi niezbędne materiały opatrunkowe,

–

następnie przystępuje do odkażania i bandażowania rany,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

nauczyciel nadzoruje wykonanie ćwiczenia, zwracając uwagę na prawidłowość jego
wykonania.

Po wykonaniu zadania uczeń sprawdza jakość wykonanej pracy.
7. Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania.
8. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Udzielanie pierwszej pomocy w przypadku

złamań. Zgromadzony materiał przynieś na kolejne zajęcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca: ..............................................................................................
Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł: Podstawy zawodu 833[01].O1
Jednostka modułowa: Wytwarzanie elementów maszyn 833[01].O1.05

Temat: Pomiar mikrometrem uniwersalnym.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności pomiaru wymiarów mikrometrem uniwersalnym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zaplanować przebieg pomiaru,

–

zgromadzić niezbędne narzędzia i przyrządy,

–

przygotować stanowisko pracy,

–

przeprowadzić pomiar i zinterpretować jego wynik,

–

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

mini wykład,

–

pokaz z instruktażem,

–

metoda przewodniego tekstu,

–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja do ćwiczenia,

−

mikrometr,

−

statyw mikrometru,

−

pryzma lub uchwyt dla elementów ciężkich,

−

zestaw elementów przestrzennych do wykonania pomiarów zewnętrznych,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

zeszyt do ćwiczeń.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Wykonaj pomiar mikrometrem uniwersalnym.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Z jakich elementów składa się mikrometr uniwersalny?
2. Jakie funkcje spełniają poszczególne elementy mikrometru?
3. Czy potrafisz odczytywać wymiary z noniusza mikrometru?
4. Czy potrafisz odpowiednio zamocować mikrometr lub mierzony przedmiot do pomiaru?
5. Czy potrafisz wykonać pomiar mikrometrem?

PLANOWANIE
1. Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2. Ustal jakie elementy poddawane będą pomiarowi.
3. Zaplanuj sposób mocowania mikrometru lub elementów.
4. Zaplanuj kolejność czynności wykonania pomiaru.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przygotuj stanowisko pomiarowe.
2. Posegreguj mierzone elementy.
3. Przygotuj tabele pomiarowe.
4. Zamocuj ciężkie elementy w pryźmie lub uchwycie.
5. Wykonaj pomiary elementów ciężkich.
6. Zapisz wyniki pomiarów w tabeli.
7. Zamocuj mikrometr w uchwycie.
8. Wykonaj pomiary elementów małych.
9. Zapisz wyniki pomiarów w tabeli.
10. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie odczytałeś wskazania mikrometru?
2. Czy poprawnie wykonałeś pomiar elementów dużych?
3. Czy prawidłowo wykonałeś pomiary elementów małych

ANALIZA

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel

podsumowuje całe ćwiczenie, określa, jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i sposoby ich unikania w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Na podstawie dostępnej literatury wskaż zastosowanie pomiarów mikrometrem w trakcie

prac warsztatowych, zwłaszcza obsługi i naprawy pojazdów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
—

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przyrządy pomiarowe i pomiary warsztatowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wskaż, nazwij i opisz poszczególne elementy budowy suwmiarki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów pomiarowych,
2) wskazać elementy budowy suwmiarki uniwersalnej,
3) opisz elementy suwmiarki w notatniku,
4) wskazać zadania poszczególnych elementów budowy suwmiarki,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

suwmiarka,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca

przyrządów pomiarowych i pomiarów warsztatowych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj pomiary zewnętrzne, wewnętrzne i pomiar głębokości na elemencie

udostępnionym przez nauczyciela za pomocą suwmiarki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów pomiarowych,
2) przygotować suwmiarkę,
3) zidentyfikować dokładność pomiarową suwmiarek,
4) wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją,
5) zapisać wyniki pomiarów w notatniku,
6) uporządkować stanowisko pracy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

element przygotowany przez nauczyciela,

−

suwmiarki uniwersalne z noniuszami o modułach I i II z dokładnością pomiarową
0,1 mm i 0,05 mm,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca

przyrządów pomiarowych i pomiarów warsztatowych.

Ćwiczenie 3

Za pomocą mikrometru wykonaj pomiary elementu wskazanego Ci przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów pomiarowych,
2) przygotować mikrometr,
3) wybrać sposób przeprowadzenia pomiaru,
4) wykonać trzykrotnie pomiary każdego wymiaru,
5) uporządkować stanowisko pracy,
6) zapisać wyniki pomiarów i je zinterpretować,
7) zaprezentować efekt wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

mikrometr,

−

statyw mikrometru,

−

pryzma lub uchwyt dla elementów ciężkich,

−

zestaw elementów przestrzennych do wykonywania pomiarów zewnętrznych,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca

przyrządów pomiarowychi pomiarów warsztatowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Obróbka ręczna

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie plansz i materiałów poglądowych przygotowanych przez nauczyciela

dobierz pilniki do materiałów poddawanych obróbce piłowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące operacji piłowania,
2) przeanalizować plansze i materiały poglądowe,
3) ocenić materiały zgromadzone na stanowisku ślusarskim,
4) dobrać odpowiedni pilnik do rodzaju obrabianego materiału,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

tablice poglądowe,

−

zestaw pilników,

−

zestaw materiałów metalowych i niemetalowych stosowanych w budowie maszyn,

−

zeszyt do ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca operacji piłowania materiałów metalowych
i niemetalowych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj piłowanie powierzchni płaskich i kształtowych elementów i materiałów

przygotowanych przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące operacji piłowania,
2) przeczytać dokumentację techniczną wyrobu – rysunek techniczny,
3) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) dobrać odpowiednie pilniki do piłowanych powierzchni pod względem kształtu

i własności skrawających,

5) wykonać proces piłowania,
6) uporządkować stanowisko pracy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko ślusarskie,

−

zestaw pilników,

−

suwmiarka,

−

liniał krawędziowy,

−

rysunek techniczny elementu,

−

półfabrykat elementu piłowanego,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca operacji piłowania materiałów metalowych
i niemetalowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Obróbka mechaniczna

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz frezy do wykonania procesu frezowania i wykonaj frezowanie powierzchni

płaskich. Wykonaj rysunki poszczególnych metod frezowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki mechanicznej,
2) przeczytać rysunek techniczny wyrobu,
3) przygotować stanowisko zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać frezy do wykonywanej operacji,
5) wykonać ćwiczenie,
6) uprzątnąć stanowisko pracy,
7) sporządzić rysunek elementu z zaznaczeniem użytych frezów do jego wykonania,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

frezarka uniwersalna, stołowa lub wiertarka elektryczna,

−

zestaw frezów,

−

pomiarowe narzędzia warsztatowe,

−

materiał do obróbki,

−

rysunek techniczny wykonawczy prostego elementu,

−

przyrządy kreślarskie,

−

gotowy element,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki mechanicznej.

Ćwiczenie 2

Wykonaj ostrzenie narzędzia skrawającego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki mechanicznej,
2) przeanalizować instrukcję obsługi szlifierki do ostrzenia narzędzi,
3) przygotować stanowisko ćwiczeniowe,
4) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
5) uprzątnąć stanowisko pracy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

szlifierka do ostrzenia narzędzi,

−

instrukcja obsługi szlifierki,

−

narzędzie do ostrzenia,

−

narzędzie zaostrzone prawidłowo,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki mechanicznej, dotycząca ostrzenia narzędzi
skrawających.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Połączenia nierozłączne i rozłączne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przedstawionych przez nauczyciela przykładów złącz nazwij poszczególne

metody łączenia i dokonaj podziału na połączenia rozłączne i nierozłączne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące połączeń i ich

zastosowania w technice,

2) przeanalizować otrzymane próbki połączeń,
3) pogrupować połączenia zgodnie z przyjętymi kryteriami,
4) wyniki przedstawić w dowolnej formie,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

elementy połączone różnymi metodami,

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń nierozłącznych i rozłącznych.

Ćwiczenie 2

Określ zastosowanie przedstawionych złączy elektrycznych, przykłady zastosowań

zapisz w notaniku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące połączeń nierozłącznych

i rozłącznych,

2) rozpoznać rodzaj złącza,
3) określić przeznaczenie poszczególnych złącz,
4) zapisać w notatniku przykładowe zastosowanie poszczególnych złącz,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

złącza wtykowe różnej konstrukcji,

−

przybory do pisania,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń nierozłącznych i rozłącznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Połączenia ruchowe

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montażu dwóch blach stalowych o grubości 2 mm za pomocą dwóch

nitokołków o średnicy Ø6. Zabezpieczenie przed samoczynnym odkręceniem wykonaj
dwoma różnymi sposobami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące połączeń ruchowych i ich

zastosowania w technice,

2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

3) dokonać doboru nitokołków, zgodnie z wymogami ćwiczenia,
4) dobrać narzędzia do montażu,
5) wykonać montaż blach,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przygotowane elementy do montażu,

–

narzędzia pomiarowe,

–

zestaw kluczy płasko-oczkowych,

–

nitokołki,

–

przyrządy pomiarowe,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń ruchowych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż koła pasowego z wałem za pomocą kołka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące połączeń ruchowych i ich

zastosowania w technice,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

3) zgromadzić niezbędne materiały i narzędzia,
4) dobrać rodzaj i średnicę kołka,
5) wykonać montaż elementów,
6) uprzątnąć stanowisko pracy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

elementy przeznaczone do łączenia za pomocą kołków,

−

narzędzia pomiarowe,

−

kołki różnych rozmiarów i typów,

−

przyrządy i narzędzia mocujące,

−

młotek,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń ruchowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Podstawowe rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj podziału metod obróbki cieplnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki cieplnej metali,
2) zdefiniować pojęcie obróbki cieplnej,
3) określić parametry przemian fazowych,
4) określić metody obróbki cieplnej,
5) opisać różnice w zastosowaniu rodzajów obróbki cieplnej w notatniku,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalog metali poddawanych obróbce cieplnej,

−

Polska Norma,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych rodzajów obróbki cieplnej.

Ćwiczenie 2

Opisz zmiany właściwości metali pod wpływem obróbki cieplnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki cieplnej metali,
2) sklasyfikować poszczególne przemiany,
3) przeanalizuj przedstawione przez nauczyciela próbki metali,
4) wypisać zalety i wady obróbki cieplnej,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalog stali i stopów,

−

próbki metali przed i po obróbce cieplnej,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych rodzajów obróbki cieplnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Obróbka plastyczna

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Nazwij kształtowniki, a następnie dokonaj pomiarów wymiarów zewnętrznych

kształtowników stalowych przygotowanych na stanowisku pomiarowym. Zapisz otrzymane
wyniki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki plastycznej metali,
2) nazwać i sklasyfikować poszczególne przykłady kształtowników,
3) wykonać pomiary wymiarów zewnętrznych kształtowników,
4) wynik pomiarów zapisać w notatniku,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalog stali, stopów i wyrobów hutniczych,

−

narzędzia pomiarowe, np. suwmiarki, mikrometry, średnicówki,

−

notatnik,

−

przybory dopisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych rodzajów obróbki plastycznej.

Ćwiczenie 2

Wykonaj projekt ramy z kształtowników stalowych służącej do osadzenia podzespołu

maszyny budowlanej, np. silnika zagęszczarki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki plastycznej metali,
2) wykonać rysunek roboczy lub poglądowy,
3) wykonać rysunek złożeniowy projektu ramy,
4) zaplanować materiały konstrukcyjne,
5) obliczyć ilości potrzebnego materiału,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) wykonać z materiału przygotowanego w pracowni prototyp ramy,
7) zapisać w notatniku niezbędne obliczenia i informacje, dotyczące wykonania ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalog stali, stopów i wyrobów hutniczych,

−

zestaw kreślarski,

−

płaskowniki, kątowniki, profile o kształcie kwadratowym i prostokątnym, ceowniki,
zetowniki lub rury walcowane,

−

narzędzia ręczne lub elektryczne,

−

notatnik, przybory do pisania

−

literatura dotycząca 7 dotycząca podstawowych rodzajów obróbki plastycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Przepisy

bezpieczeństwa

higieny

pracy,

ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas
wytwarzania elementów maszyn

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie filmu dydaktycznego, plansz i materiałów poglądowych wskaż zagrożenia

bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku ślusarskim oraz zanalizuj sposoby
zapobiegania tym zagrożeniom. Zapisz w notatniku niezbędne informacje i wnioski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące bezpieczeństwa i higieny

pracy podczas obróbki metali,

2) obejrzeć film dydaktyczny oraz plansze i materiały poglądowe,
3) wskazać zagrożenia oraz sposoby ochrony przed nimi na stanowisku ślusarskim,
4) zapisać zagrożenia i wskazać sposoby im zapobiegania w notatniku,

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

tablice poglądowe, stanowisko multimedialne, film instruktażowy,

−

stanowisko ślusarskie z pełnym wyposażeniem,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpiecznej i higienicznej pracy na stanowisku
ślusarskim.

Ćwiczenie 2

Na podstawie plansz, materiałów dydaktycznych i filmu wskaż strefy występowania

zagrożeń podczas pracy na tokarce.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące toczenia metali,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) obejrzeć plansze i materiały poglądowe,
3) obejrzeć film dydaktyczny,
4) przeczytać instrukcję obsługi tokarki,
5) wskazać strefy występowania zagrożeń,
6) wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom podczas prac na tokarkach,
7) spostrzeżenia i wnioski z ćwiczenia zapisać w notatniku,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały poglądowe, plansze,

−

film dydaktyczny,

−

stanowisko multimedialne,

−

tokarka,

−

instrukcja obsługi tokarki,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przepisów bezpiecznej i higienicznej pracy na
tokarkach stanowisku ślusarskim.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie elementów
maszyn”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 19–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. c, 5. c, 6. b, 7. c, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b,
12. d, 13. a, 14. d, 15. b, 16. b, 17. a, 18. b, 19. d, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować dokładność narzędzia

Zidentyfikować dokładność przyrządu
pomiarowego

Określić zasady bezpiecznej pracy

Zastosować narzędzie do rodzaju obróbki

Określić rodzaj obróbki

Określić warunki pracy narzędzia

Zastosować narzędzie skrawające

Określić rodzaj połączenia

Określić budowę połączenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić budowę połączenia

Scharakteryzować operację hartowania

Rozróżnić rodzaje lutowania

Określić warunki procesu walcowania

Rozróżnić metody produkcji wyrobów
stalowych

Określić proces przemiany energii

Określić warunki pracy narzędzia

Zastosować narzędzia do pomiaru

Ocenić dokładność narzędzia

Zastosować narzędzie skrawające do
rodzaju obróbki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz odpowiedź,

otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Suwmiarką o przedstawionym noniuszu można dokonać pomiaru z dokładnością do

a) 0,01 mm.
b) 0,05 mm
c) 0,1 mm.
d) 0,02 mm.

Mikrometr mierzy z dokładnością

a) do 0,01 mm.
b) do 0,001 mm.
c) do 0,1 mm.
d) zależną od sposobu dokonywania pomiaru.

3. Kątomierz z takim noniuszem pozwala na wykonanie pomiarów kąta z dokładnością

a) 5 minut.
b) 1 stopnia.
c) 60 minut.
d) zależną o wielości mierzonego kąta.

4. Podczas prac na obrabiarkach należy

a) wykonywać pomiary podczas obracania się przedmiotów obrabianych.
b) zdemontować osłony części wirujących jeżeli przeszkadzają w pracy.
c) wióry usuwać jedynie przy pomocy haczyków i szufelek.
d) wyłączać obrabiarkę jedynie, gdy oddalamy się od niej na dłużej niż 1 minutę.

Do obróbki niewielkich powierzchni o skomplikowanych kształtach służą pilniki

a) gładziki.
b) zdzieraki.
c) iglaki.
d) jedwabniki.

6. Do obróbki płaszczyzn, powierzchni kształtowych, rowków prostych i śrubowych oraz

nacinania uzębień stosuje się
a) toczenie.
b) frezowanie.
c) szlifowanie.
d) ostrzenie.

7. Podczas szlifowania

a) ściernica jest elementem nieruchomym.
b) ściernica wykonuje powolny ruch obrotowy.
c) ściernica wykonuje szybki ruch obrotowy.
d) ściernica wykonuje tylko ruch postępowo zwrotny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Frezowanie rowków o przekroju prostokątnym wykonuje się frezem

a) walcowym.
b) czołowym.
c) do kół zębatych.
d) trzpieniowym.

9. Mocowanie żarówki samochodowej wykorzystuje połączenie

a) gwintowe.
b) klinowe.
c) bagnetowe.
d) wielowypustowe.

10. Połączenia ruchowe do łączenia elementów wykorzystują

a) sworznie.
b) spawy.
c) zgrzewy.
d) luty.

11. Do łączenia różnego rodzaju przegubów stosuje się połączenia

a) gwintowe.
b) bagnetowe.
c) sworzniowe.
d) kołkowe.

12. Podczas hartowania stale węglowe chłodzimy w

a) oleju lub powietrzu.
b) wodzie lub roztworach soli.
c) roztworach kwasu.
d) zasadach

10. Lutowanie twarde stosuje się

a) w elektrotechnice.
b) w celu otrzymania połączeń szczelnych.
c) do łączenia blach, kształtowników, mechanizmów.
d) do łączenia metali z tworzywami sztucznymi.

14. Otrzymywaniem plastycznie odkształconego metalu, przesuwanego między obracającymi

się twardymi walcami, nazywamy proces
a) tłoczenia.
b) prasowania.
c) kucia.
d) walcowania.

15. Pręty, rury i druty otrzymuje się metodą

a) kształtowania.
b) ciągnienia.
c) nagrzewania.
d) wyoblania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. W procesie zgrzewania energia elektryczna zamieniana jest na energię

a) mechaniczną.
b) cieplną.
c) jądrową.
d) chemiczną.

17. Tarcza szlifierska nie wymaga ostrzenia, ponieważ

a) podczas skrawania ziarna mikroostrzy wypadają dając miejsce następnym i następuje

zjawisko samoostrzenia.

b) jest wykonana z tak mocnego materiału, że w trakcie pracy nie tępi się.
c) podczas skrawania tarcza wiruje z tak dużą prędkością, że mikroostrza nie mają zbyt

długiego okresu styku z materiałem skrawanym, przez co ich żywotność jest
nieskończenie długa.

d) obraca się tak wolno podczas procesu skrawania, że zużycie ostrzy jest minimalne.

18. Średnice zewnętrzne możemy zmierzyć

a) liniałem krawędziowym.
b) mikrometrem.
c) kątomierzem.
d) szczelinomierzem.

19. Jeżeli suwmiarka posiada pięćdziesiąt działek noniusza naciętą na czterdziestu

dziewięciu milimetrach skali głównej to jej dokładność wynosi

a) 0,20 mm.
b) 0,10 mm.
c) 0,05 mm.
d) 0,02 mm.

20. Wykonując operację toczenia, aby zwiększyć średnicę otworu tulei, należy użyć noża

a) prostego.
b) do gwintu wewnętrznego.
c) odsadzonego.
d) przecinaka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wytwarzanie elementów maszyn

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie elementów
maszyn”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 17–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. a, 5. c, 6. d, 7. b, 8. d, 9. a, 10. c, 11. b,
12. c, 13. d, 14. c, 15. c, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wynik pomiaru narzędzia

Wyjaśnić potrzebę użycia narzędzia

Rozróżniać budowę narzędzi

Wyjaśnić stosowanie operacji

Wyjaśnić własnościhartowania

Zastosować obróbkę cieplną

Wyjaśnić wybór narzędzia

Rozpoznać element narzędzia

Określić narzędzie

Określić wybór narzędzia

Ustalić element narzędzia

Określić rodzaje obróbkimechanicznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić budowę połączenia

Określić operację plastyczną

Rozróżniać mocowania blach

Określić kolor elementu ochronnego

Zaplanować dobór narzedzi

Obliczyć dokładność narzędzia

Wyjaśnić właściwości obróbki plastycznej

Wyjaśnić właściwości obróbki cieplnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

na udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
8. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Noniusz suwmiarki wskazuje wymiar

a) 83,0 mm.
b) 82,5 mm.
c) 81,4 mm.
d) 80,9 mm.

2. Pilnik o zębach przedstawionych na rysunku służy do

a) piłowania materiałów twardych.
b) piłowania miękkich tworzyw sztucznych i drewna.
c) piłowania metali miękkich, aluminium, cyna
d) zgrubnego piłowania żeliw i stali.

3. Chwyt jest elementem

a) rozwiertaka.
b) noża tokarskiego.
c) frezu.
d) wiertła.

4. Podczas frezowania współbieżnego

a) kierunek obrotu frezu jest zgodny z kierunkiem przemieszcza się materiału.
b) frez pozostaje nieruchomo a materiał wykonuje ruch postępowo zwrotny.
c) kierunek przesuwu przedmiotu jest przeciwny do kierunku ruchu roboczego frezu.
d) materiał wykonuje ruch obrotowy w kierunku ruchu obrotowego frezu.

5. Hartowanie izotermiczne zachodzi w temperaturze

a) poniżej 100ºC.
b) 100–250ºC.
c) 250–400ºC.
d) powyżej 500ºC.

Obróbkę cieplną stosuje się do
a) tworzyw sztucznych.
b) materiałów uszczelniających.
c) metali nieżelaznych.
d) stali.

7. Do szlifowania wałków na szlifierce kłowej zastosujesz tarczę szlifierską

a) b) c) d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kabłąk jest elementem
a) suwmiarki.
b) liniału krawędziowego.
c) kątomierza uniwersalnego.
d) mikrometru.

9. Przedstawione narzędzie skrawające to

a) frez walcowy
b) frez obwodowy.
c) nóż tokarski.
d) ściernica.

10. Pomiar warsztatowy lub trasowanie powinno odbywać się na

a) równej płaszczyźnie.
b) stoliku metalowym.
c) płycie pomiarowej.
d) dowolnym stole.

11. Powierzchnie natarcia i przyłożenia są elementami części roboczej

a) freza trzpieniowego.
b) noża tokarskiego.
c) liniału krawędziowego.
d) ściernicy.

12. Osiągnięcie dużych dokładności wymiarów obrabianych przedmiotów jest możliwe

podczas
a) toczenia poprzecznego.
b) frezowania.
c) szlifowania.
d) wiercenia.

13. Do połączeń przekładni kierowniczej z kolumną stosowane są połączenia

a) gwintowe.
b) kołkowe.
c) bagnetowe.
d) wielowypustowe.

14. Proces cięcia i kształtowania blach nazywany jest

a) walcowaniem.
b) kuciem.
c) tłoczeniem.
d) prasowaniem.

15. Elementy blaszane często łączone są przez

klejenie.

nitowanie.

rozginanie (odkształcenie).

nawiercanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Osłony maszyn obrabiarek posiadają kolor

a) czerwony.
b) żółty.
c) biały
d) czarnym

17. Średnica wiertła pod wykonanie gwintu metrycznego 12 mm wynosi

a) od 5,5 do 6,5 mm.
b) od 7,6 do 8,5 mm.
c) od 12,0 do 12,8 mm
d) od 9,6 do 10,5 mm.

18. Na rysunku technicznym podano wymiary zewnętrzne elementu z dokładnością

do 0,01 mm. Podczas odczas kontroli wymiarów wykonywanego przedmiotu użyjesz
a) przymiaru kreskowego.
b) suwmiarki uniwersalnej.
c) mikrometru.
d) liniału krawędziowego.

19. Na jakość obróbki plastycznej ma wpływ

a) ciężar stali.
b) skład chemiczny.
c) długość materiału.
d) kształt materiału.

20. Nagrzanie stopu do wysokiej temperatury, wygrzanie go w tej temperaturze i szybkie

chłodzenie to
a) hartowanie.
b) przesycanie.
c) starzenie.
d) wyżarzanie

Średnica wiertła[mm]

Średnica
gwintu [mm]

Skok
gwintu

najmniejsza

największa

1,25

5,5

6,5

M10

1,50

7,6

8,5

M12

1,75

9,6

10,5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wytwarzanie elementów maszyn

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Grzybek

(red.):

Budowa

pojazdów

samochodowych.

Część

REA,

Warszawa 2003

2. Janas E. (red.): Poradnik mechanika warsztatowca WNT, Warszawa 1981
3. Mac S. Obróbka metali z materiałoznawstwem WSiP, Warszawa 1994
4. Mac S. Technologia kierunek mechaniczny WSiP, Warszawa 1975
5. Malinowski J. : Pasowania i pomiary. WSiP, Warszawa 1979
6. Okoniewski S. Technologia Metali. WSiP Warszawa 1959
7. Reymer B. Mały poradnik mechanika tom I i II WNT, Warszawa 1984