„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Małgorzata Karbowiak

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 833[01].O1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Teresa Traczyk
mgr inż. Marek Zasada



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Karbowiak



Konsultacja:
mgr inż. Lidia Staniszewska




Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[01].O1.02
„Posługiwanie się dokumentacją techniczną”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu mechanik maszyn i urządzeń drogowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1.

Znormalizowane elementy rysunku technicznego i budowlanego

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Konstrukcje geometryczne

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3.

Widoki, przekroje, kłady

14

5.3.1. Ćwiczenia

14

5.4.

Rysowanie i wymiarowanie części maszyn oraz połączeń

16

5.4.1. Ćwiczenia

16

5.5.

Uproszczenia i oznaczenia graficzne elementów i materiałów

budowlanych

18

5.5.1. Ćwiczenia

18

5.6.

Rysunki wykonawcze, złożeniowe i schematy. Zapisywanie informacji

wykonawczych na rysunku

21

5.6.1. Ćwiczenia

21

5.7.

Powierzchnie topograficzne

23

5.7.1. Ćwiczenia

23

5.8.

Rysunek perspektywiczny

24

5.8.1. Ćwiczenia

24

5.9.

Dokumentacja drogowo-mostowa

26

5.9.1. Ćwiczenia

26

5.10. Czytanie rysunków konstrukcyjnych z zakresu dróg i mostów

27

5.10.1. Ćwiczenia

27

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

29

7. Literatura

44

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych
833[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ewaluację osiągnięć edukacyjnych,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

833[01].O1.04

Określanie materiałów konstrukcyjnych

i eksploatacyjnych stosowanych

w drogownictwie

833[01].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

833[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

833[01].O1.03

Stosowanie praw i pojęć z zakresu

mechaniki, mechatroniki oraz technologii

dróg

833[01].O1.05

Wytwarzanie elementów maszyn

833[01].O1

Podstawy zawodu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

stosować odpowiednie zabezpieczenia terenu budowy,

−

przestrzegać podstawowych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

stosować zasady bezpiecznej pracy podczas styczności z urządzeniami elektrycznymi,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zastosować

znormalizowane

elementy

rysunku

technicznego

maszynowego

i budowlanego,

−

odwzorować i zwymiarować wyrób maszynowy z zastosowaniem rzutów prostokątnych
i zapisać różne informacje techniczne,

−

zastosować uproszczenia i oznaczenia graficzne elementów i materiałów budowlanych,

−

odczytać rysunki wykonawcze, złożeniowe i schematy typowych części i zespołów
maszynowych,

−

wykonać rysunki (szkice) topograficzne i konstrukcyjne dotyczące dokumentacji drogowo
mostowej i planów budowlanych,

−

zanalizować elementy dokumentacji technicznej,

−

rozróżnić elementy dokumentacji drogowo-mostowej,

−

posłużyć się terminami i definicjami stosowanymi w rysunku technicznym maszynowym
i budowlanym,

−

sporządzić rysunki z wykorzystaniem techniki komputerowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]

Moduł:

Podstawy zawodu 833[01].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie

się

dokumentacją

techniczną

833[01].O1.02

Temat: Wymiarowanie.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów ze sposobami wymiarowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zastosować linie wymiarowe,

−

zastosować podziałki w wymiarowaniu,

−

wykonać rysunki zgodnie z zasadami wymiarowania.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna i grupowa.

Czas:

2 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych.

Środki dydaktyczne:

−

modele (przekroje) części maszyn,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−

przybory kreślarskie, gumka.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja zajęć:

−

nauczyciel przedstawia i omawia podstawowe zasady wymiarowania,

−

nauczyciel wymienia elementy wymiarowania,

−

nauczyciel omawia na modelu sposób wymiarowania oraz zastosowanie podziałki
w wymiarowaniu,

−

nauczyciel dzieli uczniów na dwuosobowe zespoły,

−

każdy z zespołów rysuje zadany rysunek w określonej przez nauczyciela podziałce,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozwiązaniu zadań. Podpowiada
najlepsze rozwiązania.

4. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony podczas wykonywania zadań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

5. Nauczyciel analizuje prace poszczególnych zespołów uczniowskich.
6. Uczniowie prezentują swoje prace na dużych arkuszach papieru w kolejności

wykonywania.

7. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Na podstawie informacji zdobytych podczas zajęć i zawartych w literaturze, wykonaj

wymiarowanie zadanego elementu konstrukcyjnego w podziałce 1:5.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]

Moduł:

Podstawy zawodu 833[01].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie

się

dokumentacją

techniczną

833[01].O1.02

Temat: Rzuty budynku.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z zasadami projektowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić zasady sporządzania projektu technicznego,

−

odczytać z projektu technicznego sposób wykonania rzutów budynku,

−

wymienić kolejność czynności podczas wykonywania rzutów budynku.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas:

2 godziny dydaktyczne

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Środki dydaktyczne:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−

przybory kreślarskie,

−

gumka,

−

przykładowe projekty budynków.

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia

Zapoznaj się z technologią wykonywania rysunków ilustrujących rzuty budynków.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jakie rozróżniamy przekroje budynków?
2. Jakie wyróżniamy sposoby oznaczeń graficznych na rysunkach?
3. Jak wymiarujemy rzuty budynków?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

PLANOWANIE
1. Ustal, jakie obowiązują zasady przy projektowaniu budynków.
2. Ustal, w jaki sposób oznacza się rzuty budynków.
3. Zaplanuj rzut poziomy pomieszczenia sali lekcyjnej, w której odbywa się lekcja.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przypomnij sobie przekroje pionowe i poziome budynku.
2. Przypomnij oznaczenia graficzne stosowane w budownictwie.
3. Narysuj schemat rzutu poziomego sali lekcyjnej.
4. Wykonaj zadane i zaplanowane ćwiczenie, pamiętając o zasadach bhp.
5. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy.
6. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera grupy,

który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

SPRAWDZANIE
1. Czy prawidłowo został wykonany rysunek szkicowy?
2. Czy rysunek jest czytelny i estetyczny?
3. Czy wszystkie cechy charakterystyczne rzutu sali lekcyjnej zostały zawarte?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne umiejętności
zostały

wykształcone,

jakie

wystąpiły

nieprawidłowości

i

jak

ich

unikać

w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Na podstawie informacji zdobytych podczas zajęć i zawartych w literaturze, wypisz

kolejność czynności podczas wykonywania rzutów poziomych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Znormalizowane

elementy

rysunku

technicznego

i budowlanego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Co oznacza zapis PN- 90/N - 02424.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady oznaczenia norm,
2) wyjaśnić podane oznaczenie,
3) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

oznaczenia norm,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca normalizacji w rysunku budowlanym.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij zdania:

−

Normalizacja to działalność polegająca na..............................i publikowaniu......................

−

Polska Norma to krajowy......................................normalizacyjny.

−

Normy...............................obowiązują w określonym dziale wytwórczości.

−

Normy PN-ISO są zgodne z.................................standardami.

−

Normy......................................są zgodne z europejskimi standardami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przypomnieć sobie wiadomości o normach i ich oznaczeniach,
2) uzupełnić zdania,
3) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

Środki dydaktyczne:

−

kartki ze zdaniami, przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca normalizacji w rysunku budowlanym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Konstrukcje geometryczne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykreśl prostą równoległą do dowolnej prostej m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować prostą m,
3) wykreślić prostą równoległą do prostej m,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych konstrukcji geometrycznych.

Ćwiczenie 2

Wykreśl sześciokąt foremny wpisany w okrąg o danym promieniu r.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i przybory kreślarskie,
2) wykreślić okrąg o promieniu r,
3) podzielić okrąg koła cyrklem, na sześć równych odcinków o długości r,
4) połączyć liniami prostymi punkty podziału okręgu,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca podstawowych konstrukcji geometrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.3. Widoki, przekroje, kłady

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Pogrupuj rysunki w rzuty, widoki i przekroje. Połącz je w odpowiednie komplety.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć dokładnie rysunki otrzymane od nauczyciela,
2) rozdzielić rysunki na rzuty, widoki i przekroje,
3) dobrać do widoku danego elementu jego przekrój,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki przedstawiające rzuty, widoki i przekroje elementów budowlanych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad wykonywania widoków i przekrojów.

Ćwiczenie 2

Wykreśl przekrój poprzeczny i podłużny cegły dziurawki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i przybory kreślarskie,
2) wykonać przekrój poprzeczny cegły dziurawki,
3) wykonać przekrój podłużny cegły dziurawki,
4) omówić sposób wykonania ćwiczenia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Środki dydaktyczne:

−

cegła dziurawka,

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad wykonywania widoków i przekrojów.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj błędy na zamieszczonym rysunku. Wykonaj go poprawnie. Oznacz przekrój.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
2) przygotować materiały i przybory kreślarskie,
3) wyszukać błędy na rysunku,
4) wykonać poprawnie rysunek,
5) oznaczyć przekrój na rysunku,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie kolegom z grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

rysunek,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad wykonywania widoków i przekrojów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.4. Rysowanie i wymiarowanie części maszyn oraz połączeń

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek szkicowy arkusza blachy otrzymanego od nauczyciela i zwymiaruj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać odpowiednie materiały i przybory do rysowania,
2) narysować i zwymiarować arkusz blachy,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory i materiały do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wymiarowania.

Ćwiczenie 2

Wykonaj rysunek szkicowy układu brył geometrycznych przygotowanych przez

nauczyciela i zwymiaruj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać odpowiednie materiały i przybory do rysowania,
3) wykonać rysunek brył geometrycznych i zwymiarować go,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wymiarowania.

Ćwiczenie 3

Wykonaj rysunek przekładni łańcuchowej w uproszczeniu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i przybory kreślarskie,
2) wykonać rysunek przekładni łańcuchowej w uproszczeniu,
3) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
4) zaprezentować wykonane cwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysowania części maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.5.

Uproszczenia

i

oznaczenia

graficzne

elementów

i

materiałów budowlanych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj dowolny przekrój przez fragment ściany zewnętrznej i zaznacz rodzaje

materiałów i przykładowe grubości warstw. Ćwiczenie wykonaj w skali np. 1:20. Zaprezentuj
wykonane ćwiczenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować fragment ściany zewnętrznej z zaznaczeniem rodzajów materiałów,
3) narysować i nanieść wymiary grubości warstw w ścianie,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

Ćwiczenie 2

Narysuj przekrój poziomy przez fragment ściany murowanej o grubości 38 cm, w której

znajdują się kanały dymowe, spalinowe i wentylacyjne. Ćwiczenie wykonaj w skali 1:20.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować fragment ściany murowanej grubości 38 cm,
3) nanieść na ścianę kanały dymowe, spalinowe i wentylacyjne,
4) zaprezentować rozwiązanie swojego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

Ćwiczenie 3

Wykreśl i zwymiaruj położenie otworu drzwiowego w ścianie wewnętrznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować fragment ściany wewnętrznej z otworem drzwiowym,
3) zwymiarować otwór drzwiowy w ścianie,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

Ćwiczenie 4

Wykreśl i zwymiaruj rzut poziomy sali lekcyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory do rysowania,
2) narysować przekrój poziomy sali lekcyjnej z zaznaczeniem otworów drzwiowych

i okiennych,

3) zwymiarować wykonany przekrój,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń graficznych na rysunkach budowlanych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6.

Rysunki wykonawcze, złożeniowe i schematy. Zapisywanie

informacji wykonawczych na rysunku

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na rysunku przedstawionym przez nauczyciela znajduje się schemat połączenia

spawanego. Objaśnij i zaprezentuj ten schemat.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę jego wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) przeanalizować rysunek przedstawiający schemat połączenia spawanego,
2) objaśnić schemat połączenia spawanego,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunek ze schematem połączenia spawanego,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków wykonawczych, złożeniowych i schematów.

Ćwiczenie 2

Wyjaśnij podobieństwo i różnice między rysunkiem złożeniowym i wykonawczym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę jego wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przypomnieć wiadomości na temat rysunków złożeniowych i wykonawczych,
2) scharakteryzować rysunki złożeniowe, wykonawcze i operacyjne,
3) wyjaśnić podobieństwa i różnice między rysunkiem złożeniowym, a wykonawczym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków wykonawczych, złożeniowych i schematów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Ćwiczenie 3

Odczytaj rysunki wykonawcze typowych części maszynowych, przygotowane przez

nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przygotowane rysunki,
2) odczytać rysunki wykonawcze,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

kartki z rysunkami wykonawczymi typowych części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków wykonawczych, złożeniowych i schematów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.7. Powierzchnie topograficzne

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj plan warstwicowy terenu falistego drogi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory kreślarskie,
2) wykonać szkic (plan)warstwicowy terenu falistego drogi,
3) sprawdzić jakość wykonanej pracy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca powierzchni topograficznych.

Ćwiczenie 2

Wymień i opisz elementy rzutu cechowanego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać materiały i przybory piśmiennicze,
2) wymienić i opisać elementy rzutu cechowanego,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca powierzchni topograficznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.8. Rysunek perspektywiczny

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj kwadraty różnie położone w przestrzeni, a następnie wpisz w nie okręgi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
2) dobrać materiały i przybory kreślarskie,
3) wyznaczyć linię horyzontu,
4) określić położenie punktu głównego czyli O

τ

,

5) narysować kwadraty, zwracając uwagę na ich wielkości zależnie od głębokości tłowej

(ogniskowej),

6) wpisać okręgi w wykreślone kwadraty (przyjmą one kształt elipsy),
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków perspektywicznych.

Ćwiczenie 2

Określ co jest obrazem prostej przechodzącej przez środek rzutów, – co jest obrazem

prostej nie przechodzącej przez środek rzutów?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przypomnieć sobie wiadomości o rysunku perspektywicznym,
2) odpowiedzieć na pytania,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory do rysowania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca rysunków perspektywicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.9. Dokumentacja drogowo-mostowa

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród elementów dokumentacji projektowej dróg wybierz i scharakteryzuj ten, który

zawiera koncepcję programową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dokumentacje projektowa,
2) wybrać z elementów dokumentacji projektowej, koncepcję programową,
3) scharakteryzować elementy koncepcji programowej projektu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja projektowa dróg,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca dokumentacji drogowo-mostowej.

Ćwiczenie 2

Spośród elementów dokumentacji projektowej dróg wybierz i scharakteryzuj ten, który

zawiera założenia techniczno-ekonomiczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
2) przeanalizować przygotowana dokumentację projektową,
3) wybrać z elementów dokumentacji projektowej założenia techniczno-ekonomiczne,
4) scharakteryzować elementy założeń techniczno-ekonomicznych projektu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja projektowa dróg,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca dokumentacji drogowo - mostowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.10. Czytanie rysunków konstrukcyjnych z zakresu dróg

i mostów

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podanym przez nauczyciela fragmencie dokumentacji projektowej, wyznacz niweletę

drogi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować fragment dokumentacji projektowej,
2) wyznaczyć niweletę drogi zaznaczonej przez nauczyciela,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

fragment dokumentacji projektowej,

−

przybory piśmienne i kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad rysunku drogowo-mostowego.

Ćwiczenie 2

Z dokumentacji projektowej otrzymanej od nauczyciela, odczytaj wartości pochyleń

podłużnych niwelety, długości prostych i łuków poziomych z podaniem ich głównych
elementów konstrukcyjnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować fragment dokumentacji projektowej,
2) odczytać wartości pochyleń podłużnych niwelety,
3) odczytać długości prostych i łuków poziomych z podaniem ich głównych elementów

konstrukcyjnych,

4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

fragment dokumentacji projektowej,

−

przybory piśmienne i kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad rysunku drogowo-mostowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją
techniczną”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1–18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 19–22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 21 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. a, 5. a, 6. a, 7. d, 8. b, 9. d, 10. c, 11. d, 12.
b, 13. d, 14. b, 15. a, 16. b, 17. c, 18. c, 19. d, 20. b, 21. b, 22. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać sposób wykonywania rysunków
orientacyjnych

B

P

a

2

Określić zastosowanie rzutów poziomych

B

P

b

3

Określić

skalę

wykonywania

rzutów

poziomych

B

P

a

4

Rozróżnić rysunki zasadnicze

B

P

a

5

Wskazać przybory kreślarskie do kreślenia linii
poziomych

B

P

a

6

Zdefiniować rysunek złożeniowy

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

7

Wskazać rodzaje znaków ograniczających
w wymiarze rysunkowym

C

P

d

8

Zdefiniować dwie proste równoległe

B

P

b

9

Określić kąt prostych prostopadłych

B

P

d

10

Zdefiniować pojęcie rzutni

B

P

c

11

Podać wielkość arkusza A0

B

P

d

12

Określić czym jest rzut trójkąta prostopadłego
do płaszczyzny rzutów

B

P

b

13

Podać wymiary arkusza A4

A

P

d

14

Zdefiniować rysunek schematyczny

B

P

b

15

Wskazać cel wykonywania przekrojów

B

P

a

16

Określić rodzaj linii do wykonywania śladów
płaszczyzn

B

P

b

17

Ustalić

oznaczenie

graficzne

średnicy

powierzchni

C

P

c

18

Określić

rodzaj

schematów

uproszczeń

rysunkowych

B

P

c

19

Określić czym jest rzut odcinka prostopadłego
do płaszczyzny rzutów

C

PP

d

20

Zdefiniować rysunek wykonawczy

C

PP

b

21

Ustalić najłatwiejszy sposób rzutowania brył

C

PP

b

22.

Określić efekt rzutowania odcinka położonego
ukośnie do płaszczyzny rzutów

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania typu wielokrotnego

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o
numerach od 19 do 22).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek orientacyjny określa położenie obiektu budowlanego w stosunku do

a) danego osiedla, dzielnicy, drogi.
b) granic obiektów sąsiadujących.
c) strony wschodniej budynku.
d) linii zabudowy.

2. Rzut poziomy przedstawia przedmiot leżący na płaszczyźnie

a) poziomej widzianej z boku.
b) poziomej widzianej z góry.
c) pionowej widzianej z boku.
d) pionowej widzianej z góry.

3. Rzuty poziome wykonuje się w skali

a) 1:100.
b) 1:20.
c) 1:10.
d) 1:5.

4. Rysunki zasadnicze to

a) przekroje poziome, pionowe i rozwinięcia.
b) rysunki schematyczne.
c) rysunki szczegółowe.
d) rysunki ogólne.

5. Do kreślenia linii poziomych służy

a) przykładnica.
b) rysownica.
c) przymiar.
d) krzywik.

6. Rysunek złożeniowy, to rysunek

a) całej maszyny, urządzenia, zespołu lub podzespołu.
b) części maszyny, urządzenia lub zespołu.
c) jednego elementu danej maszyny.
d) dwóch elementów danej maszyny.

7. Znaki ograniczające w wymiarze rysunkowym to

a) liczby wymiarowe.
b) linie pomocnicze.
c) wymiary liniowe.
d) groty, kreski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

8. Dwie proste leżące w jednej płaszczyźnie, pokrywające się lub nie mające punktów

wspólnych, to proste
a) prostopadłe.
b) równoległe.
c) odcinki.
d) zbieżne.

9. Dwie proste prostopadłe przecinają się pod kątem

a) 120

°

.

b) 110

°

.

c) 100

°

.

d) 90

°

.

10. Rzutnia to płaszczyzna na którą rzutujemy

a) przekrój pionowy budynku.
b) przekrój poziomy budynku.
c) punkt, prostą, płaszczyznę.
d) elewacje budynku.

11. Powierzchnia arkusza formatu A0 wynosi

a) 4 m

2

.

b) 3 m

2

.

c) 2 m

2

.

d) 1 m

2

.

12. Rzutem trójkąta prostopadłego do płaszczyzny rzutów jest

a) prosta równoległa.
b) odcinek.
c) trójkąt.
d) prosta.

13. Wymiary arkusza formatu A4 wynoszą

a) 267 x 180 mm.
b) 277 x 190 mm.
c) 287 x 200 mm.
d) 297 x 210 mm.

14. Rysunek schematyczny to rysunek

a) szczegółowy.
b) uproszczony.
c) złożony.
d) główny.

15. Przekroje na rysunkach stosujemy w celu odwzorowania

a) skomplikowanych kształtów wewnętrznych przedmiotu.
b) zewnętrznych kształtów przedmiotu.
c) widoku przedmiotu.
d) całości przedmiotu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

16. Ślady płaszczyzn przekroju oznacza się linią

a) punktową cienką.
b) punktową grubą.
c) zygzakową.
d) falistą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

17. Średnice powierzchni obrotowych oznaczamy znakiem

a) Õ.
b) &.
c) Ø.
d) ô.

18 Uproszczenia rysunkowe to schematy

a) przestrzenne.
b) modułowe.
c) graficzne.
d) bryłowe.

19. Rzut odcinka prostopadłego do płaszczyzny rzutów jest

a) prostą prostopadłą.
b) prostą równoległą.
c) odcinkiem.
d) punktem.

20. Rysunek wykonawczy, to rysunek uwzględniający wszystkie przekroje i detale

a) dwóch elementów.
b) jednego elementu.
c) części maszyny.
d) całej maszyny.

21. Bryły najłatwiej rzutować jeśli ich krawędzie i osie będą

a) zbieżne ukośnie do płaszczyzny rzutów.
b) prostopadłe do płaszczyzny rzutów.
c) równoległe do płaszczyzny rzutów.
d) zbieżne do płaszczyzny rzutów.

22. Rzut odcinka położonego ukośnie do rzutni jest

a) takiej samej długości co rzutowany odcinek.
b) dwa razy dłuższy od odcinka rzutowanego.
c) dłuższy od rzutowanego odcinka.
d) krótszy od rzutowanego odcinka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.........................................................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją
techniczną”

Test składa się z 23 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1–19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 20–23 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. a, 4. d, 5. a, 6. d, 7. c, 8. a, 9. a, 10. d, 11. a, 12.
d, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. a, 18. a, 19. c, 20. d, 21. b, 22. b, 23. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Ustalić

miejsce

występowania

tabliczki

rysunkowej

A

P

b

2

Ustalić przez jaki krajowy dokument ustanowiona
jest Polska Norma

B

P

a

3

Określić oznaczenie ołówków średniej twardości

B

P

a

4

Wskazać zastosowanie przykładnicy

B

P

d

5

Wskazać zastosowanie rapidografów

B

P

a

6

Określić

jaką

literą

oznacza

się

formaty

rysunkowe

B

P

d

7

Ustalić

oznaczenie

podstawowego

formatu

rysunkowego

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

8

Podać definicję prostych równoległych

A

P

a

9

Określić

sposób

wykreślenia

trójkąta

równobocznego

C

P

a

10

Ustalić

cechy

charakterystyczne

trójkąta

prostokątnego

A

P

d

11 Określić sposób na znalezienie środka okręgu

C

P

a

12

Określić czym jest rzut odcinka prostopadłego do
płaszczyzny rzutów

B

P

d

13

Wskazać rodzaj linii do rysowania zarysów
widocznych obiektów i przekrojów

B

P

d

14

Określić wysokość wykonywania przekrojów
poziomych

A

P

a

15 Ustalić znak wymiarowy promienia łuków

B

P

a

16

Wskazać cel stosowania przekrojów części
maszyn

B

P

b

17 Podać definicję przekładni

A

P

a

18 Wymienić rodzaje schematów graficznych

B

P

a

19

Określić

sposób

wymiarowania

elementów

powtarzających się

B

P

c

20

Określić rodzaj linii do rysowania niewidocznych
krawędzi i obrysów

C

PP

d

21 Określić rodzaj linii do wymiarowania

C

PP

b

22

Określić rodzaj dokumentacji w której skład
wchodzi rysunek złożeniowy

C

PP

b

23

Ustalić co jest podstawą do wykonania rysunku
wykonawczego

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 23 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania typu wielokrotnego

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 20 do 23).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. 11.Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Arkusze rysunkowe po złożeniu powinny mieć tabliczkę rysunkową

a) w środku złożonego rysunku.
b) na stronie wierzchniej.
c) na stronie spodniej.
d) na ostatniej stronie.

2. Polska Norma to krajowy dokument normalizacyjny ustanawiany przez

a) Polski Komitet Normalizacyjny.
b) Polski Komitet Formalizacyjny.
c) Polski Komitet Techniczny.
d) Polski Komitet Branżowy.

3. Ołówek o średnim stopniu twardości oznaczamy literami

a) HB.
b) FS.
c) SF.
d) B.

4. Przykładnica kreślarska służy do

a) odmierzania długości odcinków.
b) sprawdzenia formatu rysunku.
c) mocowania kalki do stołu.
d) kreślenia linii poziomych.

5. Rapidografy służą do

a) kreślenia tuszem linii o różnych grubościach.
b) szkicowania rysunków.
c) cieniowania rysunków.
d) zamalowywania.

6. Formaty rysunkowe oznacza się literą

a) D.
b) C.
c) B.
d) A.

7. Format rysunkowy podstawowy to format

a) A2.
b) A3.
c) A4.
d) A5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

8. Proste równoległe to proste

a) leżące na jednej płaszczyźnie, pokrywające się lub nie mające punktów wspólnych.
b) stykające się tylko w jednym punkcie.
c) leżące na różnych płaszczyznach.
d) przecinające się.

9. Sposób w jaki można wykreślić trójkąt równoboczny mając dany bok AB to

a) Należy z punktów A i B zakreślić łuki promieniem równym bokowi AB, punkt

przecięcia łączymy z punktem A i B.

b) Należy zmierzyć bok AB i linijką przenieść wymiar na boki trójkąta.
c) Nie można wykreślić trójkąta mając dany tylko bok AB.
d) Należy podzielić odcinek AB na pół.

10. Trójkąt prostokątny ma

a) wszystkie kąty równe 90

º.

b) sumę kątów równą 90

°

.

c) wszystkie boki równe.
d) jeden kąt równy 90

°

.

11. Aby znaleźć środek okręgu

a) rysujemy dwie nierównoległe względem siebie cięciwy. Symetralne tych cięciw

przecinają się w punkcie będącym środkiem okręgu.

b) odmierzamy linijką wysokość okręgu i dzielimy ją na pół.
c) obliczamy długość średnicy okręgu według podanego wzoru.
d) wykreślamy prostą prostopadłą do średnicy okręgu.

12. Rzut odcinka prostopadłego do płaszczyzny rzutów jest

a) linią o takiej samej długości.
b) linią o mniejszej długości.
c) linią o większej długości.
d) punktem.

13. Zarysy widocznych obiektów i konstrukcji oznaczamy na rysunkach linią

a) zygzakowatą.
b) punktową.
c) falistą.
d) ciągłą.

14. Przekrój poziomy budynku wykonuje się na wysokości

a) tak aby umożliwić pokazanie charakterystycznych szczegółów.
b) dolnej linii stolarki okiennej.
c) 10 cm od posadzki.
d) 15 cm od posadzki.

15. Promienie łuków wymiarujemy za pomocą znaku wymiarowego

a) R.
b) W.
c) B.
d) D.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

16. Przekroje części maszyn wykonuje się w celu

a) pokazania materiałów z jakich zbudowana jest maszyna.
b) uwidocznienia na rysunkach wnętrza przedmiotu.
c) pokazania ruchomych części maszyn.
d) pokazania części gwintowanych.

17. Przekładnią nazywamy

a) zespół elementów pośredniczących przy przenoszeniu mocy.
b) element stanowiący fragment silnika spalinowego.
c) maszynę zmieniającą prąd stały w zmienny.
d) zespół kół zębatych.

18. Rodzaje schematów graficznych to

a) strukturalny, montażowy, ideowy.
b) rysunkowy, opisowy, montażowy.
c) budowlany, opisowy.
d) organizacyjny, opisowy.

19. Czy w przypadku szeregu powtarzających się elementów można uprościć rysunek

wymiarując szczegółowo pierwszy element?
a) tak, ale tylko w rysunkach wykonanych w skali 1:100.
b) tak, ale tylko w rysunkach poglądowych.
c) tak.
d) nie.

20. Krawędzie i obrysy niewidoczne rysuje się linią

a) cienką punktową.
b) cienką ciągłą.
c) grubą ciągłą.
d) kreskową.

21. Linie wymiarowe oznaczamy na rysunku linią

a) ciągłą bardzo grubą.
b) ciągłą cienką.
c) ciągłą grubą.
d) kreskową.

22. Rysunek złożeniowy wchodzi w skład

a) dokumentacji technologicznej.
b) dokumentacji konstrukcyjnej.
c) dokumentacji wykonawczej.
d) dokumentacji instalacyjnej.

23. Ostatnia wersja rysunku złożeniowego jest podstawą do sporządzenia rysunków

a) koncepcyjnych.
b) szczegółowych.
c) uproszczonych.
d) wykonawczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawna odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

7. LITERATURA

1. Gąsiorowska D., Holsztyńska B.: Posługiwanie się dokumentacją techniczną. KOWEZ,

Warszawa 2002

2. Popek M. Wapińska B.: Planowanie elementów środowiska Cz.1 WSiP, Warszawa 2004
3. Rolla S.: Budowa dróg. Cz.1 WSiP
4. Wasilewski Z.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1993
5. Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy dla ZSZ. WSiP, Warszawa 1993
6. Wojciechowski L.: Rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 1998
7. Wojciechowski L.: Zawodowy rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 1999