Politechnika Wrocławska

Laboratorium Chemii Fizycznej (I-30)

Pomiar współczynnika dyfuzji

6

I n s t r u k c j a s z a f k o w a

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia należy sprawdzić czy wyposażenie
stanowiska jest zgodne z rewersem szafkowym (ewentualne braki zgłosić laborantce),
pobrać sprzęt pomocniczy wskazany w rewersie. Wpisać się do rewersu (data,
nazwisko i imię, grupa zespół) i podpisać rewers.

Przygotowanie doświadczenia

1. Na szybie ekranu umocować taśmą klejącą kalkę techniczną.
2. Włączyć rzutnik. Uregulować tak ustawienie jego, aby znajdował się w odległości

ok. 60 cm od ekranu, a obraz szczeliny był ostro odwzorowany na powierzchni kalki
i przecinał pionową oś (zaznaczoną na kalce) w jej górnej części. Nakreślić na kalce
linię biegnącą wzdłuż obrazu szczeliny. Wyłączyć rzutnik.

3. Do czystej i suchej kuwetki odmierzyć 2 cm

3

wody destylowanej. Umieścić kuwetę

w uchwycie dozownika. Kuweta powinna znajdować się w odległości ok. 40 cm od
ekranu. Ponownie na chwilę włączyć rzutnik, aby skontrolować czy promień
świetlny pada prostopadle do jej powierzchni optycznej i przechodzi na wysokości
powierzchni cieczy.

4. Nałożyć na końcówkę strzykawki igłę i napełnić strzykawkę badanym roztworem.

Umocować strzykawkę w uchwycie dozownika (śruba dozownika powinna być
prawie całkowicie wykręcona), tak aby igła sięgała 1-2 mm ponad dno kuwety.

5. Wkręcając powoli śrubę popychającą tłok strzykawki wprowadzić do kuwety (pod

warstwę wody) 2 cm

3

badanego roztworu. Strzykawkę pozostawić w uchwyci aż do

zakończenia pomiarów.

Wykonanie pomiarów

6. Włączyć rzutnik. Jeśli kuweta była prawidłowo napełniona powstanie wyraźna

granica pomiędzy wodą a badanym roztworem, przez którą będzie przechodził
promień światła. W wyniku tego w dolnej części ekranu pojawi się krótki odcinek
obrazu szczeliny. Należy zaznaczyć jego położenie na kalce i równocześnie włączyć
sekundomierz. Po zaznaczeniu położenia odchylonej linii wyłączyć rzutnik.

7. Ponownie włączać rzutnik i zaznaczać położenie przesuwającej się ku górze linii w

zwiększających się stopniowo odstępach czasu (zaleca się wykonać pomiary po 3, 8,
15, 25, 40 i 70 minutach od zaznaczenia pierwszej linii). Za każdym razem po
wykonaniu pomiaru wyłączać rzutnik.

8. Gdy odstępy czasu pomiędzy kolejnymi pomiarami będą dostatecznie długie,

zmierzyć w wolnych chwilach współczynniki złamania światła wody i badanego
roztworu.

Zakończenie pomiarów

9. Wyjąć z uchwytu strzykawkę i kuwetę. Opróżnić je i umyć dokładnie woda

destylowaną (kuwety nie myć rozpuszczalnikami organicznymi). Podobnie umyć
pozostałe szkło laboratoryjne i dokładnie je wysuszyć. Uporządkować stanowisko.

10. Pryzmaty refraktometru opłukać wodą destylowaną i wytrzeć do sucha bibułą.

Wytrzeć do sucha refraktometr i stół na którym się znajduje.

11. Zwrócić do dyżurki butelkę z nie zużytą cieczą, sekundomierz i taśmę klejącą.
12. Zdać sprzęt laborantce i uzyskać jej podpis na sprawozdaniu.
13. Kalkę i wyniki pomiarów pokazać prowadzącemu ćwiczenia i uzyskać jego

akceptację.

Uwaga:

Stanowisko włącza i wyłącza laborantka, samodzielnie można włączać tylko zasilanie
rzutnika i lampę oświetlająca refraktometr.