Mapa jest to zrzutowany na płaszczyznę poziomą
znacznie zmniejszony obraz powierzchni Ziemi lub jej
części wniesiony na odpowiednio dobraną siatkę
kartograficzną w określonej skali.
Podstawowe cechy mapy:
- matematycznie określony sposób otrzymywania
płaskiego obrazu powierzchni Ziemi,
czyli matematycznie określony związek między
współrzędnymi geograficznymi punktów na kuli
ziemskiej, a współrzędnymi tychże punktów
na płaszczyźnie mapy
- skala mapy
- generalizacja przedmiotów terenowych i rzeźby
- wybrany sposób graficznego przedstawiania treści
mapy
Mapy geograficzne ogólne
skala
Topograficzne: od 1:10 000 do 1:100 000
Przeglądowo-
topograficzne: od 1:250 000 do 1:1 000 000
Przeglądowe: od 1:1 000 000 i mniejsze
Szereg skalowy
Odwzorowania map
Odwzorowania kartograficzne powstają przez
rzutowanie siatki geograficznej, na
odpowiednio dobraną, możliwie rozwijalną
płaszczyznę. Ze względu na nierozwijalność
kulistego kształtu Ziemi, żadne z odwzorowań
kartograficznych nie może dać w pełni
wiernego obrazu.
Stosowane konstrukcje umożliwiają
osiągnięcie tylko jednego rodzaju wierności:
równokątność
równopowierzchniowość
równoodległościowość
Skale i podziałki
Skalą mapy ( lub 1: M ) nazywa się
stosunek długości l
i
poszczególnych odcinków na
mapie do długości L
i
rzutów tych odcinków na
płaszczyznę poziomą w terenie
Stosunek ten może być wyrażony za pomocą liczb
albo za pomocą rysunku, pierwszy z nich nazywa
się skalą liczbową a drugi podziałką liniową.
M
1
i
i
L
l
M
1
Skale i podziałki
Podstawą podziału polskich map topograficznych
jest podział na arkusze Międzynarodowej Mapy
Świata w skali 1:1 000 000. Arkusze w tym
systemie podziału ograniczone są południkami co
6
o
, zaczynając od południka Greenwich i
równoleżnikami odległymi o 4
o
, począwszy od
równika. Pasy równoleżnikowe, biegnące po obu
stronach równika, oznaczone są literami od A do
V. Słupy południkowe oznaczone są liczbami od 1
do 60. Za punkt wyjścia przyjęto położenie
antypołudnika Greenwich (południk - 180
o
).
Godła i nomenklatura
Każdy arkusz mapy w skali 1:1 000 000 otrzymał
swój umowny symbol, tzw. godło, złożone z litery
i cyfry, np. N-34 to godło arkusza, na którym
znajduje się Warszawa.
Każdy arkusz Międzynarodowej Mapy Świata w
skali 1:1 000 000 został podzielony na równą ilość
arkuszy:
dla mapy w skali 1: 500 000 - 4 arkusze. Godło
takiej mapy zawierać będzie umowny symbol
arkusza mapy w skali 1:1 000 000 oraz jedną z
czterech liter alfabetu (A, B, C, D), np. N-34-C
Godła i nomenklatura
dla mapy w skali 1:200 000 - 36 arkuszy. Godło
takiej mapy zawierać będzie symbol arkusza mapy
w skali 1:1 000 000 oraz jedną z cyfr rzymskich
od I do XXXVI, np. N-34-X
Godła i nomenklatura
dla mapy w skali 1:100 000 - 144 arkusze. Godło
takiej mapy zawierać będzie symbol arkusza mapy
w skali 1:1 000 000 oraz jedną z liczb od 1 do
144, np. N-34-129
Godła i nomenklatura
Mapy o większej skali podzielone są według
następującego kryterium:
- Arkusz mapy 1:100 000 podzielono na 4 arkusze
mapy 1:50 000 i oznaczono je pierwszymi dużymi
literami alfabetu (A, B, C, D). Godło takiej mapy
zawiera więc symbole nadrzędne i swój, np.
N-34-139-D.
- Arkusz mapy 1:50 000 podzielono na 4 arkusze
mapy w skali 1:25 000 i oznaczono je małymi literami
alfabetu (a, b, c, d). Godło takiej mapy zawiera więc
symbole mapy 1:50 000 i dodatkowo swój, np.
N-34-139-D-b
- Arkusz mapy 1:25 000 podzielono na 4 arkusze
mapy w skali 1:10 000 i oznaczono je cyframi (1, 2, 3,
4). Godło takiej mapy zawiera więc symbole map
nadrzędnych i dodatkowo swój, np. N-34-139-D-b-2
Godła i nomenklatura
Rozporządzenie RM z listopada
2012 r. Dz.U 1247