Prawo publiczne gospodarcze wyimek

Prawo publiczne gospodarcze

Warszawa, 2012/2013

Prawo gospodarcze

Zagadnienia administracyjnoprawne
H. Gronkiewicz-Walt i M. Wierzbowskiego

Publiczne prawo gospodarcze

ćwiczenia
M. Etel, M. Nowikowska, A. Piszcz,
J. Sieńczyło-Chlabicz, W. Stachurski, A. Żukowska

Publiczne prawo gospodarcze

Wykłady
Z. Snażyk, A. Szafrański

Publiczne prawo gospodarcze

Podręczniki Prawnicze
J. Olszewski

Podręczniki

WYKŁAD 1:

Czym jest prawo publiczne gospodarcze?

Publiczne prawo gospodarcze – prawo regulujące funkcje państwa w
gospodarce. Kształtuje w sposób normatywny władztwo państwa w
dziedzinie gospodarki i jego granice. Adresatami norm prawnych prawa
gospodarczego publicznego są podmioty gospodarcze.

Czym jest publiczne prawo gospodarcze ?

Prawo gospodarcze publiczne określa:
1.

funkcje państwa w gospodarce

zadania i kompetencje organów państwowych w gospodarce

mechanizm podejmowania decyzji przez organy państwowe
w gospodarce

prawa i obowiązki adresatów (podmiotów gospodarczych).

Publiczne prawo gospodarcze obejmuje

m.in.:

zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez:

1. przedsiębiorców

2. podmioty zagraniczne

3. Skarb Państwa

4. jednostki samorządu terytorialnego,

zasady koncesjonowania działalności gospodarczej,

nadzór organów państwa nad przedsiębiorcami,

komercjalizację i prywatyzację,

wyspecjalizowane dziedziny jak:

prawo ochrony konkurencji,

prawo energetyczne,

prawo bankowe,

prawo telekomunikacyjne, itp.

Publiczne prawo gospodarcze nie obejmuje

m.in.:

Prawa podatkowego

Prawa ubezpieczeń społecznych

WYKŁAD 2:

Źródła publicznego prawa gospodarczego

Hierarchia źródeł prawa w Polsce (I)

Prawo polskie (art. 87 Konstytucji)
Źródłami powszechnie obowiązującego
prawa Rzeczypospolitej Polskiej są:

- Konstytucja,
- ustawy,
- ratyfikowane umowy

międzynarodowe

- rozporządzenia.

(…) na obszarze działania organów,
które je ustanowiły, akty prawa
miejscowego.

Prawo UE (art. 288 TFUE)

- rozporządzenia
- dyrektywy
- Decyzje
- Zalecenia
- opinie

Wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE

Hierarchia źródeł prawa w Polsce (II)

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej mamy do czynienia z

równoległym obowiązywaniem dwóch autonomicznych porządków
prawnych

- polskiego i unijnego.

Nie wyklucza to ich wzajemnego oddziaływania, a z drugiej strony -
ewentualnego powstania kolizji między prawem europejskim a Konstytucją.

W wypadku wystąpienia takiej kolizji do suwerennej decyzji Rzeczypospolitej
Polskiej należałoby albo dokonanie odpowiedniej zmiany Konstytucji, albo
spowodowanie zmian w regulacjach wspólnotowych, albo - ostatecznie -
wystąpienie z Unii Europejskiej.

Trybunał Konstytucyjny (TK 18/04)

WYKŁAD 3:

Administracja gospodarcza

Rada Ministrów (art. 146(3) Konstytucji) – kieruje administracją
rządową

Ustawa o działach administracji rządowej określa zakres działów
administracji rządowej oraz właściwość ministra kierującego danym
działem

Urzędy centralne (np. Główny Inspektorat Nadzoru Budowlanego,
Urząd Dozoru Technicznego, itd.) podległe są RM/Ministrom

Ważne kryteria nadzoru (legalność, celowość, gospodarność,
rzetelność, itd.).

Centralne organy administracji rządowej

Państwowe jednostki organizacyjne powołane do realizacji określonych
zadań

Obecnie traktowane jako agencje wykonawcze, ale nie wszystkie

- Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie
odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa (ustawa o finansach publicznych)
Cel większa kontrola nad finansami, łączenie różnych źródeł finansowania.

Niektóre agencje gospodarują wyodrębnionym mieniem Skarbu Państwa (np.
Agencja Mienia Wojskowego, Agencja Nieruchomości Rolnych)

Agencje, często z prawem wydawania decyzji administracyjnych

Agencje

Zadania administracji rządowej w województwie wykonują:
1.

wojewoda;

organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym
kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży;

organy niezespolonej administracji rządowej;

jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie
przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z
zawartego porozumienia;

starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej
wynika z odrębnych ustaw;

inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji
rządowej wynika z odrębnych ustaw.

Administracja rządowa w województwie

• Organy administracji

zespolonej

działają pod zwierzchnictwem wojewody.

• Zazwyczaj działają oni w ramach urzędu wojewódzkiego
• Ich działanie jest koordynowane przez wojewodę
• Np. wojewódzki inspektor farmaceutyczny, wojewódzki inspektor ochrony

środowiska, komendant wojewódzki policji, itd.

• Organy administracji

niezespolonej

to terenowe organy administracji

rządowej podległe właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi
administracji publicznej.

• Ich lista jest zamknięta (art. 56 ust. 1 ustawy o o wojewodzie i administracji

rządowej w województwie)

• Np. dyrektorzy izb celnych, naczelnicy urzędów celnych, dyrektorzy izb

skarbowych, dyrektorzy okręgowych urzędów, itp.

Administracja zespolona i niezespolona

Wojewoda

Wojewoda jest:
1. przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;
2. zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie;
3. organem rządowej administracji zespolonej w województwie;
4. organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków

pod względem legalności,

5. organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą

wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w
odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji;

6. reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych

ustawach;

7. organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks

postępowania administracyjnego .

2. Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności
wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji
rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami
administracji rządowej.

WYKŁAD 4:

Prawne formy działania administracji gospodarczej

Formy działania

• Administracja gospodarcza działa na podstawie i w granicach prawa.

• Sfera wewnętrzna vs. zewnętrzna działania administracji

• Czynności prawne vs. czynności faktyczne

• Indywidualne akty

stosowania prawa

• Generalne akty stosowania

prawa

• Czynności faktyczne

Formy działania

Czynności prawne

mają na celu ustanowienie, zmianę lub zniesienie

stosunku prawnego.

Działania faktyczne

nie rodzą tego skutku, ale:

– Kontrola przedsiębiorstwa posiadającego koncesję może

prowadzić do utraty koncesji.

– Wpis do ewidencji podmiotów gospodarczych jest działaniem

faktycznym, ale rodzi skutki prawne.

– Działania faktyczne mogą poprzedzać czynność prawną.

Indywidualne akty stosowania prawa

Czynności prawne administracji publicznej charakteryzujące się

zindywidualizowaniem adresata

Obejmują

• Decyzję administracyjną
• Przyrzeczenie administracyjne
• Ugodę administracyjną
• Porozumienie administracyjne
• Umowę publicznoprawną
• Umowę cywilnoprawną

WYKŁAD 5:

Konstytucyjne aspekty działalności gospodarczej

Art. 20 Konstytucji

„Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności
gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i
współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju
gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.”

Trzy elementy społecznej gospodarki rynkowej

• Wolność działalności gospodarczej
• Własność prywatna
• Solidarność, dialog i współpraca partnerów społecznych

Wolność działalności gospodarczej

Wolność działalności gospodarczej jest zasadą prawa (art. 20 Konstytucji)

Może być ograniczona:

– tylko w drodze ustawy (art. 22 Konstytucji)
– tylko ze względu na ważny interes publiczny (art. 22 Konstytucji)
– z poszanowaniem zasady proporcjonalności (art. 31(3) Konstytucji)
– w sposób nienaruszający jej istoty (art. 31(3) Konstytucji)

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2012 r. K 22/09

„Art. 22 Konstytucji - uzupełniając treść art. 20 Konstytucji - proklamuje
konstytucyjną wolność działalności gospodarczej.

Wolność działalności gospodarczej

jest publicznym prawem podmiotowym

polegającym na swobodzie podmiotu prywatnego podjęcia oraz
wykonywania działalności, której zasadniczym celem jest osiągnięcie zysku.

Stanowiący wzorzec kontroli w niniejszej sprawie art. 22 Konstytucji dotyczy
kwestii dopuszczalności ograniczenia tej wolności. Przepis ten formułuje
dwojakiego rodzaju przesłanki wprowadzenia ograniczeń wolności
działalności gospodarczej.

W płaszczyźnie materialnej wymaga, aby ograniczenia te znajdywały
uzasadnienie w "ważnym interesie publicznym", zaś w płaszczyźnie
formalnej, aby były wprowadzone w drodze ustawy.”

Art. 31 ust. 3 Konstytucji

Ograniczenia

w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw

mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy

są konieczne (ważny interes publiczny) w demokratycznym państwie dla
jego

 bezpieczeństwa
 porządku publicznego
 ochrony środowiska,
 zdrowia i moralności publicznej
 wolności i praw innych osób

Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw i być
proporcjonalne.

Własność prywatna

• Społeczna gospodarka rynkowa (z art. 20 Konstytucji) oparta jest na

własności prywatnej

– własność Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych nie umniejsza znaczeniu

własności prywatnej

• Zgodnie z art. 21 Konstytucji:

„1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest

dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.”

• Zgodnie z art. 64 Konstytucji:

„1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych

oraz prawo dziedziczenia.”

Ochrona prawa własności ma na celu wyznaczenie granic dla integracji

Państwa w prawa podmiotowe.

WYKŁAD 6:

Przedsiębiorca i działalność gospodarcza

Pojęcie działalności gospodarczej w ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej

Każdy rodzaj działalności, który wyróżnia:

 Zarobkowość
 Zorganizowanie
 Ciągłość
 Zawodowy charakter

Pojęcie działalności gospodarczej w ustawy o sdg

- ZAROBKOWOŚĆ -

• Zarobkowość nie oznacza dodatniego wyniku finansowego ale intencje

prowadzenia zarobkowo działalności gospodarczej (np. można mieć
stratę finansową a wciąż będzie to charakter zarobkowy)

• Ale:

– Działalność non-profit
– Działalność odpłatna
– Działalność not-for-profit

• Zgodnie art. 3 ust. 1 ustawy o organizacjach pożytku publicznego i

wolontariacie, działalnością pożytku publicznego jest działalność
prowadza przez organizacje pozarządowe rozumiane m.in. jako
niedziałające w celu osiągnięcia zysku

Pojęcie działalności gospodarczej w ustawy o sdg

- ZAROBKOWOŚĆ -

W art. 9 ust. 1 ustawy określono, że działalność odpłatna pożytku publicznego
będzie działalnością gospodarczą, jeżeli ponadto zostanie spełniona jedna z
dwóch przesłanek:
• wynagrodzenie pobierane za działalność odpłatną jest w odniesieniu do

działalności danego rodzaju wyższe od tego jakie wynika z kalkulacji
bezpośrednich kosztów tej działalności;

• wynagrodzenie osób fizycznych z tytułu zatrudnienia przy wykonywaniu

statutowej działalności nieodpłatnej oraz działalności odpłatnej przekracza
1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze
przedsiębiorstw, ogłoszonego przez prezesa GUS za rok poprzedni.

Pojęcie działalności gospodarczej w ustawy o sdg

- ZORGANIZOWANIE -

• Brak jednoznacznego stanowiska co oznacza zorganizowanie, za

spełniające to kryterium uznaje się np.:

– Wybór formy prawnej działalności
– Prowadzenie działalności w oparciu o przedsiębiorstwo w

rozumieniu art. 55

k.c.

Pojęcie działalności gospodarczej w ustawy o sdg

- CIĄGŁOŚĆ -

• Oceniane poprzez przeciwstawienie do jednorazowej (okazjonalnej)

działalności

• Oceniana jest funkcjonalnie biorąc pod uwagę sekwencje

podejmowanych czynności faktycznych i prawnych

– tym samy np. sezonowa działalność turystyczna ma charakter ciągły

Pojęcie działalności gospodarczej w ustawy o sdg

- ZAWODOWY CHARAKTER -

• Oceniane poprzez przeciwstawienie do jednorazowej (okazjonalnej)

działalności

• Oceniana jest funkcjonalnie biorąc pod uwagę sekwencje

podejmowanych czynności faktycznych i prawnych

– tym samy np. sezonowa działalność turystyczna ma charakter ciągły

• Historyczne ratio legis tego przepisu – objąć niektóre wolne zawody

Kryteria podmiotowe pojęcia przedsiębiorcy

Osoby fizyczne

- osoby fizyczna posiadająca pełną

zdolność do czynności prawnych,
m.in. Samozatrudnienie

Osoba prawne

- Spółka z ograniczoną

odpowiedzialnością

- Spółka akcyjna
- spółdzielnie
- stowarzyszenia
- fundacje,
- organizacje samorządu

zawodowego

Jednostka organizacyjna niebędąca
osobą prawną

– Spółka jawna
– Spółka partnerska
– Spółka komandytowa
– Spółka komandytowo-akcyjna

– Spółki kapitałowe w organizacji
– Wspólnota mieszkaniowa

Wspólnicy spółki cywilnej

Kryteria rozmiaru wg. UE

Mikroprzedsiębiorstwo:

• zatrudnia mniej niż 10

pracowników oraz

• jego roczny obrót nie przekracza 2

milionów euro lub roczna suma
bilansowa nie przekracza 2
milionów euro.

Małe przedsiębiorstwo:

• zatrudnia mniej niż 50

pracowników oraz

• jego roczny obrót nie przekracza 10

milionów euro lub roczna suma
bilansowa nie przekracza 10
milionów euro;

Średnie przedsiębiorstwo

• zatrudnia mniej niż 250

pracowników oraz

• jego roczny obrót nie przekracza

50 milionów euro lub roczna
suma bilansowa nie przekracza
43 milionów euro;

Osoba zagraniczna

• osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego
• osoba prawna z siedzibą za granicą
• jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną posiadającą zdolność

prawną, z siedzibą za granicą

ODDZIAŁ

Art. 85-92 ustawy o s.d.g.

•

wyodrębnienie majątkowe i przestrzenne

•

osoba upoważniona do reprezentacji

•

działalność w zakresie przedmiotu
działalności przedsiębiorcy zagranicznego

•

swoboda przedsiębiorczości / zasada
wzajemności

•

wpis do rejestru przedsiębiorców KRS

•

oddziały działające na podstawie
przepisów szczególnych (banki, zakłady
ubezpieczeniowe)

PRZEDSTAWICIELSTWO

Art. 93- 102 ustawy o s.d.g.

•

brak osobowości prawnej

•

brak samodzielności majątkowej

•

działalność wyłącznie w zakresie
reklamy i promocji przedsiębiorcy
zagranicznego

•

każdy przedsiębiorca zagraniczny

•

wpis do rejestru przedstawicielstw
przedsiębiorców zagranicznych
prowadzonego przez ministra
właściwego do spraw gospodarki

(postępowanie administracyjne)

WYKŁAD 7:

Rejestry przedsiębiorców

Cel prowadzenia rejestrów

• Funkcja ochronna

– ochrona innych uczestników obrotu

gospodarczego i ogółu społeczeństwa

• Funkcja kontrolna

– kontrola sposobu i zakresu prowadzonej

działalności i jej reglamentacja

• Funkcja legalizacyjna

– obowiązek wpisu pod rygorem niemożności

skorzystania z określonych praw podmiotowych (np. CEIDG)

• Funkcja prawotwórcza

–nadanie wpisom do rejestru znaczenia

konstytutywnego

Rejestry są administracyjne lub sądowe

Rejestracja działalności gospodarczej

Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

•

Dotyczy osób prawnych i innych
jednostek organizacyjnych

•

Prowadzony przez sądy rejonowe (21)

•

Prowadzenie działalności bez wpisu i
niedokonanie wpisów podlega karze

•

Rejestr jawny i dostępny on-line.

•

Wpisowi podlegają podmioty z art. 36
ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym

•

Wpis w trybie kpc – postępowanie
nieprocesowe

•

Szerszy zakres informacji dostępny niż w
CEIDG, dostępne są dokumenty
„źródłowe”. Ogłoszenie w Monitorze
Sądowym i Gospodarczym

•

Domniemanie prawdziwości danych
oraz fikcja i domniemanie prawne.

Centralna Ewidencja i Informacja o

Działalności Gospodarczej (CEIDG)

•

Dotyczy osób fizycznych prowadzących
działalność gospodarczą

•

Prowadzony przez ministra właściwego
ds. gospodarki

•

Prowadzenie działalności bez wpisu
podlega karze

•

Rejestr jawny i dostępny on-line

•

Wpis – metoda zdalna i tradycyjna

•

Decyzje: wpis, odmowa wpisu,
pozostawienie wniosku bez rozpoznania

•

Wpis – czynność materialno-techniczna
(brak decyzji). Decyzja tylko przy
wykreśleniu z urzędu.

•

Domniemanie prawdziwości danych.

WYKŁAD 8:

Koncesje, zezwolenia i działalność regulowana

Formy prawne reglamentacji działalności gospodarczej

Ograniczenie następuje w formie:

• Koncesja
• Zezwolenie
• Zgoda
• Licencja
• Wpis do rejestru działalności regulowanej

Są to decyzje administracyjne lub czynności materialno-techniczne

Cechy koncesji

Stanowi wyraz zgody przez państwo na podjęcia i wykonywanie działalności
gospodarczej zastrzeżonej na rzecz państwa lub mającej szczególne
znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli;

Wydany na podstawie przepisów określających warunki oraz tryb wydawania
koncesji na określony rodzaj działalności gospodarczej;

Ustanawiający prawo do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej
koncesjonowanej również na warunkach ustalonych w koncesji;

Wydany na wniosek przedsiębiorcy;

Mający zapewnioną ochronę prawną trwałości

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie
(art. 46 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej):

1.

poszukiwania, rozpoznawania złóż węglowodorów oraz kopalin stałych
objętych własnością górniczą, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego
bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz podziemnego składowania
odpadów;

wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz
wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;

wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i
obrotu paliwami i energią;

ochrony osób i mienia;

rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych, z wyłączeniem
programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym,
które nie są rozprowadzane naziemnie, satelitarnie lub w sieciach kablowych;

przewozów lotniczych;

prowadzenia kasyna gry.

Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności

gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na

bezpieczeństwo państwa

lub obywateli albo inny ważny interes

publiczny

jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może

być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu wpisu do rejestru

działalności regulowanej albo zezwolenia oraz wymaga zmiany

niniejszej ustawy.

Zamknięty katalog rodzajów działalności
koncesjonowanej

• Udzielenie koncesji,
• Odmowa udzielenia koncesji,
• Zmiana koncesji,
• Cofniecie koncesji
• Ograniczenie zakresu koncesji w stosunku do wniosku,

- następuje w drodze decyzji

Decyzje wydaje minister właściwy ze względu na przedmiot
działalności, albo inny organ (na podstawie ustaw szczególnych)

Procedura udzielenia

Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą
uzyskania koncesji, może ubiegać się

o przyrzeczenie wydania koncesji

(promesa).

W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków
wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.

W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się przepisy dotyczące
udzielenia koncesji pozaprzetargowo.

Promesa

W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na
wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie, chyba że:

1. uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy;

2. wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w

promesie;

3. przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności

gospodarczej objętej koncesją

4. ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa

lub obywateli;

Promesa

W przypadku gdy organ koncesyjny przewiduje udzielenie ograniczonej
liczby koncesji, fakt ten ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski".
Ogłoszenie zawiera:

1. określenie przedmiotu i zakresu działalności gospodarczej, na którą

ma być udzielona koncesja;

2. liczbę koncesji;
3. szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej, na którą

ma być udzielona koncesja, o ile organ koncesyjny, w granicach
przepisów odrębnych ustaw, przewiduje ich określenie;

4. termin i miejsce składania wniosków o udzielenie koncesji;
5. wymagane dokumenty i informacje dodatkowe;
6. czas, na jaki może być udzielona koncesja.

Ograniczona liczba koncesji - ogłoszenie

Nie udziela się promesy

Jeżeli liczba przedsiębiorców jest większa niż liczba koncesji przewidzianych
do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg na koncesje. Ogłasza w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
W ogłoszeniu organ koncesyjny określa m.in:

– minimalną opłatę, za którą może być udzielona koncesja - nie niższą

niż opłata skarbowa albo inna opłata o charakterze
publicznoprawnym, przewidziana w odrębnych przepisach za
udzielenie koncesji;

– miejsce i termin składania ofert;
– szczegółowe warunki, jakie powinna spełniać oferta;
– wysokość, formę i termin wniesienia wadium;
– termin rozstrzygnięcia przetargu.

Ograniczona liczba koncesji - przetarg

Przetarg przeprowadza właściwy organ koncesyjny.

Ofertę sporządzoną w języku polskim składa się w terminie, miejscu i
formie określonych stosownie do ogłoszenia w zapieczętowanych
kopertach.
Oferta zawiera:
• firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca

zamieszkania i adresu oraz adresu głównego miejsca wykonywania
działalności gospodarczej;

• deklarowaną wysokość opłaty za udzielenie koncesji.
Oferty złożone nie podlegają wycofaniu.

Ograniczona liczba koncesji - przetarg

Organ koncesyjny dokonuje wyboru ofert w liczbie zgodnej z liczbą koncesji

kierując się wysokością zadeklarowanych opłat za udzielenie koncesji.

1. gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania

działalności gospodarczej objętej koncesją określonych w ustawie
lub warunków;

2. ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa

lub obywateli;

3. jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji

innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;

4. w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

Odmowa udzielenia/ograniczenie zakresu/odmowa
zmiany koncesji

1. gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania

działalności gospodarczej objętej koncesją określonych w ustawie
lub warunków;

2. ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa

lub obywateli;

3. jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji

innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;

4. w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

Kontrola koncesji

Organ koncesyjny

cofa koncesję

, w przypadku gdy:

wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności
gospodarczej objętej koncesją;

przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją,
mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności
gospodarczej objętej koncesją.

Organ koncesyjny

cofa koncesję albo zmienia jej zakres

, w przypadku gdy przedsiębiorca:

rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania
koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa;

w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z
warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność
gospodarczą objętą koncesją.

Organ koncesyjny

może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres

ze względu na zagrożenie

obronności lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie
ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

Cofnięcie koncesji

Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję z powodu:
1.

wydania prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy
wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją;

rażącego naruszenia warunków określonych w koncesji lub innych
warunków wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej,
określonych przepisami prawa;

nie usunięcia w wyznaczonym terminie stanu faktycznego lub prawnego
niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami
regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją.

może wystąpić z wnioskiem

o ponowne udzielenie koncesji

w takim samym

zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu
koncesji.

Cofnięcie koncesji – skutki dla przedsiębiorcy

Odmienna nomenklatura wynika z tradycji danej dziedziny prawa.

Organy wydające zezwolenia określone w odrębnych ustawach (organy
centralne, wojewoda, jednostki samorządu terytorialnego)

Procedura i szczególne wymagania zawarte w ustawach szczegółowych

Zezwolenia wydawane w formie decyzji administracyjnej, mogą mieć
charakter decyzji uznaniowej bądź związanej

Do postępowania stosuje się przepisy kpa

Zezwolenia (zgody, licencje)

Brak jest jednego rejestru oraz jednego organu rejestrowego. Kwestie
uregulowane w różnych ustawach.

Wpis jest czynnością materialno-techniczną, choć są wyjątki (np. Prezes
ARR w drodze decyzji wpisuje podmioty jako wytwórców biokomponentów
do rejestru). Odmowa wpisu jest wydawana w drodze decyzji.

Procedura i szczególne wymagania zawarte w ustawach szczegółowych

Zezwolenia wydawane w formie decyzji administracyjnej, mogą mieć
charakter decyzji uznaniowej bądź związanej

Do postępowania stosuje się przepisy kpa

Wpis do rejestru

WYKŁAD 9:

Kontrola i nadzór nad działalnością

Kontrola – zespół działań mających na celu sprawdzenie danego podmiotu
• Zebranie informacji o podmiocie i porównanie ich ze stanem prawnym
• Musi mieć uprawnienie do kontroli, mieć wiedzę o stanie prawnym
• Nie może wpływać na działalność podmiotu kontrolowanego
• Wynikiem kontroli jest raport z wnioskami i ewentualnie zaleceniami

pokontrolnymi

Nadzór – kontrola + możliwość oddziaływania na podmiot kontrolowany
• […]
• Możliwość wiążącego wpływania na działalność podmiotu kontrolowanego

Kontrola vs. Nadzór

Organ związany z administracją
rządową

– Minister

– Wojewoda

– Inspektor nadzoru budowlanego

– Inspektor sanitarny

Organy sądowe i quasi sądowe

– Sąd administracyjny

– Regionalna Izba Obrachunkowa

Kto może kontrolować?

Organ kontrolne

– Najwyższa Izba Kontroli

Organy międzynarodowe

– Komisja Europejska

Podmioty prywatne

– Audyt wewnętrzny

– „Kontrola branżowa”

Zależne od kompetencji danego organu, np.:

– Legalność

– Gospodarność

– Celowość

– Rzetelność

– Zgodność z polityka rządu

Przesłanki kontroli

• Nie ma jednej regulacji dotyczącej nadzoru nad przedsiębiorcami
• Zakres nadzoru jest zawsze precyzyjnie określony w przepisach

„organ x sprawuje nadzór nad przedsiębiorstwami w zakresie….”

• Środki nadzoru mają charakter aktu administracyjnego
• Środki nadzoru mogą mieć charakter osobowy lub rzeczowy

Nadzór nad przedsiębiorcami

WYKŁAD 9:

Działalność gospodarcza Skarbu Państwa

• Sfera imperium

[…]

• Sfera dominium

– Państwowa osoba prawna

inna niż Skarb Państwa jednostkę organizacyjną, posiadającą osobowość prawną,
której mienie jest w całości mieniem państwowym

(ustawa o zasadach wykonywania

uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa)

– Spółki ze 100% udziałem SP
– Przedsiębiorstwo państwowe

– Przedsiębiorca publiczny

Podmiot bez względu na formę organizacyjną na który Państwo wywiera decydujący
wpływ

(ustawa „o przejrzystości stosunków finansowych między państwem a

przedsiębiorstwem publicznym”)

– Spółki < 100% udziału SP
– Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej (art. 106 TFUE)

Zakres działania Państwa

• Strategiczny charakter danej działalności
• Dochodowość
• Pozostałość po okresie transformacji

Przyczyny działalności gospodarczej Państwa

• Spółki prawa handlowego

• Przekształcanie przedsiębiorstw państwowych przez

komercjalizację i prywatyzację

• Partnerstwo publiczno-prywatne

• Przedsiębiorstwa państwowe

• Jednostki badawczo-rozwojowe

• Samodzielne zakłady opieki zdrowotnej

• Państwowe instytucje kultury

• Instytucje gospodarki budżetowej

• Jednostki budżetowe

• Samorządowe zakłady budżetowe

Formy działalności gospodarczej Państwa

Form

y pr

atnego

Form

y pr

bli

cznego

Mają os

obo

ość pr

awną

osobo

ości

awnej

WYKŁAD 10:

Przedsiębiorstwa państwowe

• Przedsiębiorstwo państwowe

- przedsiębiorstwo, którego wyłącznym

właścicielem jest państwo (Skarb Państwa).

• Jest

osobą prawną

, do której stosuje się przepisy ustawy z dnia

25.09.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 2002 r. Nr
112, poz. 981).

• Należy je

odróżnić od spółek kontrolowanych

przez Skarb Państwa,

które z prawnego punktu widzenia nie są przedsiębiorstwami
państwowymi, ale spółkami uregulowanymi w Kodeksie spółek
handlowych.

• Przedsiębiorstwo państwowe może zostać

przekształcone

jednoosobową spółkę Skarbu Państwa w drodze komercjalizacji, która
jest zazwyczaj etapem poprzedzającym prywatyzację.

Definicja

• Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i

samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną

• Organy przedsiębiorstwa samodzielnie podejmują decyzje oraz

organizują działalność we wszystkich sprawach przedsiębiorstwa,
zgodnie z przepisami prawa i w celu wykonania zadań przedsiębiorstwa.

• Organy państwowe

mogą podejmować decyzje w zakresie działalności

przedsiębiorstwa państwowego tylko w wypadkach przewidzianych
przepisami ustawowymi.

• Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako:

– przedsiębiorstwa działające

na zasadach ogólnych

– przedsiębiorstwa

użyteczności publicznej

Zasady działania

• Organami przedsiębiorstwa państwowego są:

• ogólne zebranie pracowników (delegatów),

• rada pracownicza,

• dyrektor przedsiębiorstwa.

• Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego zarządza przedsiębiorstwem i

reprezentuje je na zewnątrz.

• Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, działając zgodnie z przepisami prawa,

podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.

Organy

• Organ założycielski może powierzyć zarządzanie przedsiębiorstwem

państwowym osobie fizycznej lub prawnej.

• Powierzenie zarządzania przedsiębiorstwem może nastąpić:

• z inicjatywy organu założycielskiego

za zgodą rady pracowniczej i

ogólnego zebrania pracowników (delegatów) przedsiębiorstwa,

• na wniosek rady pracowniczej

przedsiębiorstwa za zgodą ogólnego

zebrania pracowników (delegatów).

• Powierzenie zarządzania następuje w drodze umowy zawartej na czas

oznaczony, nie krótszy niż trzy lata, między Skarbem Państwa reprezentowanym
przez organ założycielski a zarządcą (umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem).

Umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem

WYKŁAD 11:

Komercjalizacja i prywatyzacja

• Komercjalizacja

polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w

spółkę.

– jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, spółka ta wstępuje we wszystkie stosunki prawne,

których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na charakter prawny tych
stosunków.

• Prywatyzacja

polega na:

– obejmowaniu akcji w podwyższonym kapitale zakładowym

jednoosobowych spółek Skarbu Państwa powstałych w wyniku
komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż
państwowe osoby prawne;

– zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach;
– rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi

majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku
komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez:

• sprzedaż przedsiębiorstwa,
• wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,
• oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.

Definicje

• Polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę

kapitałową (jednoosobową spółkę akcyjną lub jednoosobową spółkę z
o.o.)

• Spółka wstępuje w ogół praw i obowiązków przedsiębiorstwa

państwowego

• Organ właściwy do dokonania komercjalizacji – Minister Skarbu Państwa,

z urzędu lub na wniosek

– (organu założycielskiego, dyrektora przedsiębiorstwa państwowego i rady

pracowniczej, organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego)

• MSP może odmówić komercjalizacji a na jego decyzje nie przysługuje

środek zaskarżenia

• Minister Skarbu Państwa sporządza

akt komercjalizacji

, zwierający statut,

wysokość kapitału zakładowego, dane członków zarządu, który zastępuje
czynności wymagane przez KRS dla zawiązania i rejestracji spółki

Komercjalizacja

• Prywatyzacja pośrednia

• Prywatyzacja bezpośrednia

Prywatyzacja

• Prywatyzacja pośrednia polega na zbywaniu należących do Skarbu Państwa

akcji/udziałów w spółkach.

• Zanim zainicjowany zostanie proces prywatyzacji pośredniej przedsiębiorstwa

państwowego,

musi zostać przeprowadzona komercjalizacja

danego podmiotu.

• Przed zaoferowaniem zbycia akcji lub udziałów spółki Skarbu Państwa, Minister

Skarbu Państwa zleca dokonanie analizy sytuacji prawnej majątku spółki oraz
oszacowania wartości przedsiębiorstwa.

• Wymaga ogłoszenia

oferty zbycia akcji

zaproszenia do składania ofert w

przetargu

zaproszenia do negocjacji

lub

zaproszenia do wzięcia udziału w

aukcji

co najmniej w jednym dzienniku o zasięgu ogólnopolskim oraz w BIP na

stronie MSP.

Prywatyzacja pośrednia

• Zbycie w innym trybie niż publiczny wymaga uzyskania zgody Rady Ministrów,

pod rygorem nieważności.

• Istnieje możliwość w trybie innym niż publiczny, bez obowiązku występowania o

zgodę Rady Ministrów, w przypadku gdy nabywca i cena są wskazane w umowie
prywatyzacyjnej, a zbycie dotyczy akcji / udziałów spółek, w których Skarb
Państwa posiada mniej niż 50% kapitału zakładowego lub zbycie dotyczy akcji /
udziałów, w których Skarb Państwa posiada nie więcej niż 25% kapitału
zakładowego.

• Wyboru formy zbycia publicznego dokonuje Minister Skarbu Państwa, biorąc pod

uwagę w szczególności stopień skomplikowania planowanej transakcji zbycia
akcji / udziałów, a także wielkość i kondycję ekonomiczno-finansową podmiotu,
którego akcje / udziały będą przedmiotem zbycia.

Prywatyzacja pośrednia

Akcje należące do Skarbu Państwa są zbywane co do zasady w trybie:

– oferty ogłoszonej publicznie
– przetargu publicznego
– negocjacji podjętych na podstawie publicznego zaproszenia
– przyjęcia oferty w odpowiedzi na wezwanie publiczne
– aukcji ogłoszonej publicznie
– sprzedaży akcji w obrocie zorganizowanym
– sprzedaży na podstawie oferty publicznej,
– stabilizacji pomocniczej,
– sprzedaży akcji, poza obrotem zorganizowanym

Prywatyzacja pośrednia

• Prywatyzacja bezpośrednia dotyczy głównie małych i średnich przedsiębiorstw.

• Następuje poprzez sprzedaż, wniesienie do spółki lub oddanie do odpłatnego

korzystania przedsiębiorstwa (art. 55¹ k.c.).

• Realizowana jest bez przyjmowania przez przedsiębiorstwo państwowe formy

organizacyjno-prawnej w postaci jednoosobowej spółki Skarbu Państwa.

• Podmiotami uczestniczącymi w procesie prywatyzacji bezpośredniej

przedsiębiorstwa państwowego mogą być zarówno osoby fizyczne i prawne.

• Dokonuje jej organ założycielski przedsiębiorstwa państwowego w imieniu

Skarbu Państwa, za zgodą Ministra Skarbu Państwa.

• Proces przygotowania i realizacji prywatyzacji jest zdecentralizowany -

decydującą rolę odgrywają tu organy założycielskie – przeważnie są nimi
wojewodowie.

• Minister Skarbu Państwa w ustawowym zakresie kontroluje i nadzoruje

prywatyzację bezpośrednią przez wyrażenie zgody na uruchomienie realizacji
poszczególnych projektów.

Prywatyzacja bezpośrednia

• Organ założycielski dokonuje prywatyzacji bezpośredniej w imieniu

Skarbu Państwa, w szczególności gdy z wnioskiem wystąpi dyrektor
przedsiębiorstwa państwowego i rada pracownicza, albo wobec złożonej
oferty nabycia przedsiębiorstwa, zawiązania spółki lub zawarcia umowy o
oddanie do użytkowania.

• Organ założycielski wydaje, za zgodą ministra właściwego do spraw

Skarbu Państwa, zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej.

• Organ założycielski wyznacza "pełnomocnika do spraw prywatyzacji".

• Organ założycielski określa m.in. sposób prywatyzacji bezpośredniej oraz

wskazuje osobę, której udzielił pełnomocnictwa do dokonania
prywatyzacji bezpośredniej.

• Zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej podlega ujawnieniu w rejestrze

przedsiębiorców.

Prywatyzacja bezpośrednia

• Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo co do zasady

wstępuje we wszelkie

prawa i obowiązki przedsiębiorstwa państwowego

, bez względu na charakter

stosunku prawnego, z którego te prawa i obowiązki wynikają.

• Przejęcie w wyniku prywatyzacji bezpośredniej zobowiązań przedsiębiorstwa

państwowego,

powstałych przy prowadzeniu przedsiębiorstwa, nie wymaga

zgody wierzycieli

• Kupujący lub przejmujący przedsiębiorstwo jest odpowiedzialny za zobowiązania

przedsiębiorstwa państwowego; odpowiedzialność kupującego lub
przejmującego przedsiębiorstwo ogranicza się do wartości przedsiębiorstwa
według stanu z chwili nabycia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela.

Prywatyzacja bezpośrednia

WYKŁAD 12:

Gospodarka komunalna

Art. 163.

Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone

przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

ZATEM:

• Wykonuje tylko zadania mieszczące się w obszarze zadań publicznych
• Zadania te nie są zastrzeżone dla innych organów

Konstytucja RP

Art. 166

1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty

samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu
terytorialnego jako

zadania własne

2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może

zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych
zadań publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób
wykonywania

zadań zleconych

Konstytucja RP

Gminy – katalog otwarty
Art. 6. 1. ustawy o samorządzie gminnym
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu
lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

np.
wodociągi, zaopatrywanie w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrywania
w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, lokalny transport zbiorowy

Zadania własne

•

ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami,
ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki
wodnej,

•

gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji
ruchu drogowego,

•

wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji,
usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych,
utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń
sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i
cieplną oraz gaz,

•

działalności w zakresie telekomunikacji,

•

lokalnego transportu zbiorowego,

•

ochrony zdrowia,

•

pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów
opiekuńczych,

•

wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,

•

gminnego budownictwa mieszkaniowego,

•

edukacji publicznej,

•

kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji
kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami,

Zadania własne gminy – katalog

otwarty

zadania w zakresie:

•

kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów
rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

•

targowisk i hal targowych,

•

zieleni gminnej i zadrzewień,

•

cmentarzy gminnych,

•

porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli
oraz ochrony przeciwpożarowej i
przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i
utrzymania gminnego magazynu
przeciwpowodziowego,

•

utrzymania gminnych obiektów i urządzeń
użyteczności publicznej oraz obiektów
administracyjnych,

•

polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom
w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

•

wspierania i upowszechniania idei samorządowej,
w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju
jednostek pomocniczych i wdrażania programów
pobudzania aktywności obywatelskiej;

•

promocji gminy,

•

współpracy i działalności na rzecz organizacji
pozarządowych,

•

współpracy ze społecznościami lokalnymi i
regionalnymi innych państw.

•

edukacji publicznej,

•

promocji i ochrony zdrowia,

•

pomocy społecznej,

•

wspierania rodziny i systemu pieczy
zastępczej;

•

polityki prorodzinnej,

•

wspierania osób niepełnosprawnych,

•

transportu zbiorowego i dróg
publicznych,

•

kultury oraz ochrony zabytków i opieki
nad zabytkami,

•

kultury fizycznej i turystyki,

•

geodezji, kartografii i katastru,

•

gospodarki nieruchomościami,

•

administracji architektoniczno-
budowlanej,

•

gospodarki wodnej,

Zadania własne powiatu – katalog

zamknięty

zadania w zakresie:

•

ochrony środowiska i przyrody,

•

rolnictwa, leśnictwa i rybactwa
śródlądowego,

•

porządku publicznego i bezpieczeństwa
obywateli,

•

ochrony przeciwpowodziowej,

•

przeciwdziałania bezrobociu oraz
aktywizacji lokalnego rynku pracy,

•

ochrony praw konsumenta,

•

utrzymania powiatowych obiektów i
urządzeń użyteczności publicznej oraz
obiektów administracyjnych,

•

obronności,

•

promocji powiatu,

•

współpracy i działalności na rzecz
organizacji pozarządowych

•

działalności w zakresie telekomunikacji.

•

edukacji publicznej, w tym szkolnictwa
wyższego,

•

promocji i ochrony zdrowia,

•

kultury oraz ochrony zabytków i opieki
nad zabytkami,

•

pomocy społecznej,

•

wspierania rodziny i systemu pieczy
zastępczej,

•

polityki prorodzinnej,

•

modernizacji terenów wiejskich,

•

zagospodarowania przestrzennego,

•

ochrony środowiska,

Zadania własne województwo– katalog otwarty

zadania w zakresie:

•

gospodarki wodnej, w tym ochrony
przeciwpowodziowej, a w szczególności
wyposażenia i utrzymania
wojewódzkich magazynów
przeciwpowodziowych,

•

transportu zbiorowego i dróg
publicznych,

•

kultury fizycznej i turystyki,

•

ochrony praw konsumentów,

•

obronności,

•

bezpieczeństwa publicznego,

•

przeciwdziałania bezrobociu i
aktywizacji lokalnego rynku pracy,

•

działalności w zakresie telekomunikacji,

•

ochrony roszczeń pracowniczych w
razie niewypłacalności pracodawcy.

Gospodarka komunalna JST

• Realizowana w zakresie zadań własnych danej JST
• Obejmuje jedną ze sfer działalności:

– Sferę użyteczności publicznej
– Zadnia spoza sfery użyteczności publicznej

Poza sferą użyteczności publicznej gmina

może tworzyć spółki

prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną
spełnione następujące warunki:

1. istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej

na rynku

lokalnym;

1. występujące w gminie bezrobocie

w znacznym stopniu wpływa

ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie
innych działań i wynikających z obowiązujących przepisów środków
prawnych nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, a w
szczególności do znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego
ograniczenia bezrobocia.

Poza sferą użyteczności publicznej gmina

może …

Tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli zbycie
składnika mienia komunalnego mogącego stanowić wkład niepieniężny gminy
do spółki albo też rozporządzenie nim w inny sposób spowoduje dla gminy
poważną stratę majątkową.

Ograniczenia powyższe nie mają zastosowania do posiadania przez gminę
akcji lub udziałów spółek zajmujących się:

•

czynnościami bankowymi,

•

ubezpieczeniowymi oraz

•

działalnością doradczą,

•

promocyjną,

•

edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego,

•

a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy, w tym klubów
sportowych działających w formie spółki kapitałowej.

Poza sferą użyteczności publicznej …

• Powiat nie może prowadzić

działalności gospodarczej wykraczającej poza

zadania o charakterze użyteczności publicznej

– (art. 6(2) ustawy o samorządzie powiatu)

• Poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z

ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do nich,
jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych,
edukacyjnych, wydawniczych oraz na wykonywaniu działalności w zakresie
telekomunikacji służących rozwojowi województwa.

– (art. 13(2) ustawy o samorządzie województwa)

Duże możliwości interpretacyjne

Forma prawna gospodarki komunalnej

• Działalność może być prowadzona w każdej dopuszczalnej prawnie formie

organizacyjnej – a więc jednostek finansów publicznych (jednostka budżetowa,
samorządowy zakład budżetowy), samorządowe instytucje kultury, spółki
prawa handlowego. Może być również zlecana poza sektor komunalny
(outsorcing)

Powierzenie wykonania nie zwalnia JST z odpowiedzialności za realizację.

WYKŁAD 13:

Prawo konkurencji

Właściwość Prezesa UOKiK

• Nadużywanie

pozycji
dominującej

• Porozumienia

ograniczające
konkurencję

• Naruszanie

zbiorowego
interesu
konsumentów

• Koncentracja

• Pomoc

publiczna

Porozumienia ograniczające konkurencję

• Celem jest zwalczanie zmów pomiędzy przedsiębiorcami, którzy

zamiast konkurować, zdecydowali się stosować jednolite ceny
produktów i usług lub podzielić między siebie rynek.

• Za takie praktyki grozi kara finansowa w wysokości do 10 proc.

przychodów podmiotu, któremu udowodni się naruszenie prawa
antymonopolowego.

• Za niedozwolone porozumienie może zostać uznane każde

uzgodnienie (w tym uchwała związku przedsiębiorców)
wymierzone w konkurencję

Porozumienia ograniczające konkurencję

• ustalanie cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
• ograniczanie lub kontrolowanie produkcji lub zbytu oraz postępu

technicznego lub inwestycji;

• podział rynków zbytu lub zakupu;
• stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub

niejednolitych warunków umów, różnicujących warunki konkurencji;

• uzależnianie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez druga

stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego
związku z przedmiotem umowy;

• ograniczanie dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku

przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;

• uzgadnianie przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu

warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.

Ograniczenia

• Klauzula de minimis – małe udziały przedsiębiorców w rynku

właściwym (5 lub 10%)

• Polepszenie produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu

technicznego lub gospodarczego

• Zapewnienie odpowiedniej dystrybucji korzyści
• Nie stwarzają możliwości wyeliminowania konkurencji

Nadużywanie pozycji dominującej

• Przedsiębiorca, ma pozycję umożliwiającą mu zapobieganie

skutecznej konkurencji na rynku właściwym

• Przedsiębiorca, ma możliwości działania w znacznym zakresie

niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów

• Domniemywa się, ze przedsiębiorca ma pozycje dominującą, jeżeli

jego udział w rynku właściwym przekracza 40%

Nadużywanie pozycji dominującej (I)

• Narzucanie nieuczciwych cen (nadmiernie wygórowanych, rażąco niskich),

odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży
towarów;

• Ograniczanie produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkoda dla

kontrahentów lub konsumentów;

• Stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub

niejednolitych warunków umów, różnicujących warunki konkurencji;

• Uzależnianie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez druga stronę

innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z
przedmiotem umowy;

• Przeciwdziałaniu rozwojowi konkurencji;
• Narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów,

przynoszących mu nieuzasadnione korzyści;

• Podział rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub

podmiotowych.

Koncentracja przedsiębiorstw

• Kontrola koncentracji przedsiębiorców – w drodze połączenia,

przejęcia kontroli, nabycia zorganizowanej części mienia – ma na celu
przeciwdziałanie nadmiernej ich konsolidacji i uzyskiwania na rynku
pozycji dominującej, powodującej istotne ograniczenie konkurencji.

• Prezes UOKiK wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, jeżeli w jej

wyniku konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona

• W przypadku dokonania koncentracji bez zgody Prezesa UOKiK, może

on podjąć działania zmierzające do przywrócenia stanu efektywnej
konkurencji – na przykład przez nakazanie podziału przedsiębiorcy bądź
odsprzedaży części udziałów, a także nałożyć na podmioty biorące w
niej udział karę finansową w wysokości do 10 proc. ubiegłorocznego
przychodu.

Koncentracja przedsiębiorstw

• Przesłanki zgłoszenia koncentracji Prezesowi UOKiK

– łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w

roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość
1.000.000.000 EUR, lub

– łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców

uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok
zgłoszenia przekracza równowartość 50.000.000 EUR

• Formy koncentracji

– połączenia dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców;
– przejęcie - przez nabycie lub objecie akcji, innych papierów wartościowych,

udziałów lub w jakikolwiek inny sposób - kontroli nad innym przedsiębiorcą

– utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy;
– nabycia przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy (całości

lub części przedsiębiorstwa), jeżeli obrót mieniem przekracza
równowartość 10.000.000 EUR

Koncentracja przedsiębiorstw - wyłączenia

• Gdy obrót przedsiębiorcy, nad którym przejmowana jest kontrola

nie przekroczył na terytorium Polski w żadnym z dwóch lat
obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 mln
euro bądź łączenie dotyczy podmiotów należących do tej samej
grupy kapitałowej.

Zbiorowe interesy konsumentów

• Praktyki naruszająca zbiorowe interesy konsumentów to godzące

w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy:

– stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały

wpisane do rejestru niedozwolonych postanowień umownych

– naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej,

prawdziwej i pełnej informacji

– nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej

konkurencji

Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma

indywidualnych interesów konsumentów

Pomoc publiczna

Artykuł 107 (dawny artykuł 87 TWE)

1. Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w

Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo
Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w
jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem
konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom
lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem
wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę
handlową między Państwami Członkowskimi.

Pomoc publiczna

Zgodna z rynkiem wewnętrznym jest:

a) pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym
konsumentom, pod warunkiem że jest przyznawana bez
dyskryminacji związanej z pochodzeniem produktów;
b) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych
klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi;
c) pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki
Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w
jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych skutków
gospodarczych spowodowanych tym podziałem. Pięć lat po wejściu
w życie Traktatu z Lizbony, Rada, na wniosek Komisji, może przyjąć
decyzję uchylającą niniejszą literę.

Pomoc publiczna

Za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana:
a) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w
których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje
poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, jak również regionów, o których
mowa w artykule 349, z uwzględnieniem ich sytuacji strukturalnej, gospodarczej i
społecznej;
b) pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących
przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu
zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego;
c) pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych
lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany
handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;
d) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa
kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w Unii
w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;
e) inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc na wniosek
Komisji.

Pomoc publiczna

• Instrument interwencji państwa w gospodarkę (polityka strukturalna,

polityka subwencyjna)

• Uprzywilejowanie przedsiębiorców naruszające zasadę równości
• Art. 107 TFUE: pomoc publiczna to każde przysporzenie

przedsiębiorstwa, jakiego nie uzyskałoby ono w normalnych warunkach
rynkowych (selektywne), pochodzące ze źródeł publicznych,

skutkujące przewagą ekonomiczną

tego przedsiębiorstwami nad

innymi

• Szeroki katalog wyłączeń (rolnictwo, transport)
• Szerokie rozumienie pojęcia przedsiębiorstwo (funkcjonalne)

Pomoc publiczna (II)

• Bezpośredni transfer środków publicznych (dotacje, dopłaty,

zwolnienia podatkowe, umorzenie kar)

• Publiczny udział kapitałowy w przedsiębiorstwach
• Pośrednie transfery kapitału publicznego (pożyczki i kredyty

preferencyjne, dopłaty do kredytów)

• Poręczenia i gwarancje

Pomoc publiczna jest co do zasady zakazana, jeżeli

powoduje zakłócenie konkurencji i wywołuje zarazem

wpływ na handel między członkami UE

Dopuszczalność pomocy publicznej

• Pomoc regionalna: pobudzenie rozwoju regionów słabiej

rozwiniętych

• Pomoc sektorowa: ułatwianie rozwoju niektórych sektorów

gospodarki (przemysł węglowy, przemysł stoczniowy)

• Pomoc horyzontalna: służąca realizacji określonych celów

(np. małe i średnie przedsiębiorstwa, badania i rozwój,
ochrona środowiska, zatrudnienie)

• Restrukturyzacja przedsiębiorstw

108

WYKŁAD 14:

Regulacja sektorów infrastrukturalnych

Zakres regulacji sektorowej

• Działania zmierzające do osiągnięcia ściśle określonych celów:

– stworzenia i rozwoju konkurencji,
– zapewnienia dostępu do usług publicznych,

• Specyficzne prawne formy działania
• Wspólna geneza związana z działaniami podjętymi przez UE na

rzecz liberalizacji i otwarcia na konkurencję

Cechy sektorów infrastrukturalnych

• Sieci infrastrukturalne: obiekty i urządzenia sieciowe
• Terenochłonność
• Kapitałochłonność
• Wpływ na gospodarkę

Sieć infrastrukturalna jako monopol naturalny

• Bariery wejścia

– Wysoki koszt wybudowania sieci
– Wysokie koszty stałe eksploatacji

• Wysokie korzyści skali

– Malejący koszt krańcowy i koszt jednostkowy
– Brak konkurencji: brak presji cenowej

Organizacja sektorów infrastrukturalnych system
koncesyjny

• Zapewnienie dostępu do usług użyteczności publicznej stało

się zadaniem administracji publicznej

• Działalność użyteczności publicznej jest zastrzeżona państwu

jako monopol

• Państwo może zrezygnować z monopolu, udzielając koncesji

prywatnemu przedsiębiorcy

• Szczególne uprawnienia i obowiązki koncesjonariusza (status

administracyjnoprawny)

113

WYKŁAD 15:

Regulacja sektora pocztowego

Historia

• Podstawy prawne działalności pocztowej w Polsce nie mają

dedykowanych sobie zapisów w Konstytucji RP, w przeciwieństwie do
wielu innych państw UE

• Prawo pocztowe jest aktem prawa krajowego wieńczącym proces

harmonizacji prawa pocztowego z prawem UE

• Do 1990 r. działalność w zakresie usług pocztowych była objęta

monopolem prawnym przedsiębiorstwa państwowego „

Poczta Polska,

Telefon i Telegraf

”.

• Rozdzielono działalność pocztową od działalności telekomunikacyjnej

ustawą o łączności.

• Powołano przedsiębiorstwo państwowe „

Poczta Polska

”, która została

monopolistą i uzyskała status przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.

• Aktualnie kwestie te reguluje m.in. ustawa Prawo pocztowe

Prawo UE, polityka pocztowa UE

- Celem jest

otwarcie rynków

usług pocztowych poprzez:

- ograniczenie monopolu operatorów narodowych
- zwiększania udziału innych, operatorów prywatnych.

- Cel ma być osiągnięty

przy zapewnieniu ciągłości i jakości

świadczonych usług

Usługę pocztową stanowi, wykonywane w obrocie krajowym
lub zagranicznym, zarobkowe:

1. realizowane łącznie lub rozdzielnie przyjmowanie, sortowanie,

doręczanie przesyłek pocztowych oraz druków bezadresowych;

2. przemieszczanie przesyłek pocztowych oraz druków bezadresowych,

jeżeli jest wykonywane łącznie z przynajmniej jedną spośród
czynności, o których mowa w pkt 1;

3. przesyłanie przesyłek pocztowych przy wykorzystaniu środków

komunikacji elektronicznej, jeżeli na etapie przyjmowania,
przemieszczania lub doręczania przekazu informacyjnego przyjmują
one fizyczną formę przesyłki listowej;

4. prowadzenie punktów wymiany umożliwiających przyjmowanie i

wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z
obsługi tych punktów;

5. realizowanie przekazów pocztowych.

Usługi pocztowej nie stanowi:

1. przemieszczanie i doręczanie własnych przesyłek, jeżeli jest

wykonywane bez udziału osób trzecich;

2. przewóz rzeczy innych niż korespondencja, wykonywany na

podstawie odrębnych przepisów;

3. wzajemna nieodpłatna wymiana korespondencji dokonywana

przez wymieniające się podmioty;

4. przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek

przez pocztę specjalną ministra właściwego do spraw
wewnętrznych;

5. przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek

przez wojskową pocztę polową.

Działalność pocztowa

Działalność pocztowa jest działalnością regulowaną i wymaga

wpisu do

rejestru operatorów pocztowych

Nie wymaga wpisu

do rejestru działalność:

– pocztowa polegająca na przyjmowaniu, sortowaniu,

przemieszczaniu i doręczaniu druków bezadresowych.

– wykonywana przez agenta pocztowego na podstawie umowy

agencyjnej, zawartej z operatorem pocztowym.

– pocztowa wykonywana przez podwykonawcę w imieniu operatora

pocztowego na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej.

Każde z powyższych czasowe świadczenie usług pocztowych innych niż
usługi powszechne przez przedsiębiorców z państw członkowskich UE

transgranicznie

wymaga uzyskania wpisu do rejestru.

Rejestr

• Rejestr prowadzi Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE)
• Wpisu do rejestru dokonuje się na pisemny wniosek przedsiębiorcy
• Prezes UKE wykreśla wpis z rejestru:

1. na wniosek operatora pocztowego;
2. z urzędu w przypadku:

a) stwierdzenia zakończenia wykonywania działalności

gospodarczej lub zaprzestania wykonywania działalności
pocztowej w przypadku innym niż zawieszenie
wykonywania tej działalności,

b) wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności

pocztowej objętej wpisem do rejestru.

Rejestr

• Rejestr jest jawny.
• Rejestr może być prowadzony w systemie informatycznym.
• Prezes UKE dokonuje wpisu do rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu

wniosku o wpis do rejestru.

• Prezes UKE dokonuje zmiany danych objętych rejestrem w terminie 7

dni od dnia zgłoszenia zmiany.

Świadczenie usług pocztowych

Świadczenie usług pocztowych odbywa się na podstawie:

1. umów o świadczenie usług pocztowych zawieranych między

nadawcami a operatorami pocztowymi;

2. umów o współpracę zawieranych między operatorami pocztowymi.

Świadczenie usług pocztowych

Zawarcie umowy o świadczenie usługi pocztowej następuje m.in. przez:

1. przyjęcie przez operatora pocztowego przesyłki pocztowej do

przemieszczenia i doręczenia;

2. wrzucenie przesyłki listowej, z wyłączeniem przesyłek

rejestrowanych oraz podlegających ustawowemu zwolnieniu z opłat
pocztowych, do nadawczej skrzynki pocztowej operatora
pocztowego;

3. przyjęcie przez operatora pocztowego przekazu pocztowego, z tym

że do przyjmowania przekazów pocztowych ze świadczeniami z
ubezpieczeń społecznych, w tym emerytalnymi i rentowymi,
świadczeniami z pomocy społecznej, a także przekazów pocztowych
na tereny wiejskie jest uprawniony operator wyznaczony.

Operator wyznaczony jest obowiązany do przyjmowania przekazów
pocztowych ze świadczeniami z ubezpieczeń społecznych, w tym
emerytalnymi i rentowymi, świadczeniami z pomocy społecznej, a także
przekazów pocztowych na tereny wiejskie.

Zasady doręczania (I) – art. 37

• Przesyłkę pocztową lub kwotę pieniężną określoną w przekazie

pocztowym doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym na
przesyłce, przekazie lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej.

Zasady doręczania (II) – art. 37

• Przesyłka pocztowa, jeżeli nie jest nadana na poste restante (ang. post

remaining), może być także wydana ze skutkiem doręczenia:

1. adresatowi:

a) do jego oddawczej skrzynki pocztowej, z wyłączeniem

przesyłek rejestrowanych,

b) w placówce pocztowej, jeżeli podczas próby doręczenia

przesyłki pocztowej adresat był nieobecny pod adresem
wskazanym na przesyłce, przekazie pocztowym lub w umowie
o świadczenie usługi pocztowej albo doręczenie za pomocą
oddawczej skrzynki pocztowej nie jest możliwe,

c) w miejscu uzgodnionym przez adresata z operatorem

pocztowym;

Zasady doręczania (III) – art. 37

2. przedstawicielowi ustawowemu adresata lub pełnomocnikowi adresata

upoważnionemu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego na
zasadach ogólnych lub na podstawie pełnomocnictwa pocztowego:

a) pod adresem wskazanym na przesyłce pocztowej, przekazie

pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,

b) w placówce pocztowej;

3. osobie pełnoletniej zamieszkałej razem z adresatem, jeżeli adresat

nie

złożył w placówce pocztowej zastrzeżenia

w zakresie doręczenia

przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego:

a) pod adresem wskazanym na przesyłce pocztowej, przekazie

pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,

b) w placówce pocztowej, po złożeniu na piśmie oświadczenia o

zamieszkiwaniu razem z adresatem;

Zasady doręczania (IV) – art. 37

4. osobie uprawnionej do odbioru przesyłek pocztowych w urzędzie

organu władzy publicznej, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy z
dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182,
poz. 1228), jeżeli adresatem przesyłki jest dany organ władzy publicznej;

5. osobie uprawnionej do odbioru przesyłek pocztowych w podmiotach

będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi
nieposiadającymi osobowości prawnej, jeżeli adresatem przesyłki jest:

a) dana osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca

osobowości prawnej,

b) niebędąca członkiem organu zarządzającego albo pracownikiem

danej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej
osobowości prawnej osoba fizyczna w niej przebywająca;

Zasady doręczania (V) – art. 37

6. kierownikowi jednostki organizacyjnej lub osobie fizycznej przez niego

upoważnionej, jeżeli adresatem przesyłki pocztowej jest osoba fizyczna
przebywająca w jednostce, w której ze względu na charakter tej
jednostki lub powszechnie uznawany zwyczaj doręczenie przesyłki
adresatowi jest znacznie utrudnione lub niemożliwe.

Zasady doręczania (VI) – art. 37

• Na pisemny wniosek adresata, złożony w odpowiedniej placówce

pocztowej, przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną, z
wyłączeniem przesyłek kurierskich, może być doręczona do jego
oddawczej skrzynki pocztowej.

• Wniosek może być złożony w postaci elektronicznej, jeżeli taką postać

dopuszcza regulamin świadczenia usług pocztowych lub regulamin
świadczenia usług powszechnych.

Pełnomocnictwo pocztowe – art. 38

• Operator pocztowy może przyjąć od adresata pisemne oświadczenie o

udzieleniu innej osobie pełnomocnictwa do odbioru przesyłek lub
przekazów pocztowych.

• Pełnomocnictwo pocztowe obejmuje m.in. zakres pełnomocnictwa.
• Pełnomocnictwa pocztowego adresat udziela w obecności pracownika

operatora pocztowego w placówce pocztowej lub, w przypadku gdy
adresat nie jest w stanie poruszać się samodzielnie, w miejscu jego
pobytu, okazując dokument tożsamości.

• Pełnomocnictwo pocztowe może być odwołane w każdym czasie.
• Za przyjęcie pełnomocnictwa pocztowego i jego odwołanie operator

pocztowy może pobrać opłatę.

Tajemnica pocztowa – art. 41

• Tajemnica pocztowa obejmuje informacje przekazywane w przesyłkach

pocztowych, informacje dotyczące realizowania przekazów pocztowych,
dane dotyczące podmiotów korzystających z usług pocztowych oraz dane
dotyczące faktu i okoliczności świadczenia usług pocztowych lub
korzystania z tych usług.

• Do zachowania tajemnicy pocztowej są obowiązani:

1. operator pocztowy;
2. osoby, które z racji wykonywanej działalności mają dostęp do

tajemnicy pocztowej.

Tajemnica pocztowa – art. 41

Naruszeniem obowiązku zachowania tajemnicy pocztowej jest w
szczególności:

1. ujawnianie lub przetwarzanie informacji albo danych objętych

tajemnicą pocztową;

2. otwieranie zamkniętych przesyłek pocztowych lub zapoznawanie się

z ich treścią;

3. umożliwianie osobom nieuprawnionym podejmowania działań

mających na celu wykonywanie czynności, o których mowa w pkt 1 i
2.

Tajemnica pocztowa – art. 41

• Obowiązek zachowania tajemnicy pocztowej jest nieograniczony w

czasie.

• Operator pocztowy jest obowiązany do zachowania należytej staranności

w zakresie uzasadnionym względami technicznymi lub ekonomicznymi
przy zabezpieczaniu urządzeń i obiektów wykorzystywanych przy
świadczeniu usług pocztowych oraz zbiorów danych przed ujawnieniem
tajemnicy pocztowej.

• Informacje lub dane objęte tajemnicą pocztową mogą być zbierane,

utrwalane, przechowywane, opracowywane, zmieniane, usuwane lub
udostępniane tylko wówczas, gdy czynności te dotyczą świadczonej usługi
pocztowej albo są niezbędne do jej wykonania lub jeżeli przepisy odrębne
stanowią inaczej.

Świadczenie usług powszechnych – art. 46

Do świadczenia usług powszechnych na terytorium całego kraju jest
obowiązany operator wyznaczony.

Świadczenie usług powszechnych – art. 46

Obowiązek obejmuje świadczenie:

1. w sposób jednolity w porównywalnych warunkach;
2. przy zapewnieniu na terytorium całego kraju rozmieszczenia:

a) placówek pocztowych operatora
b) nadawczych skrzynek pocztowych

3. z zachowaniem wskaźników czasu przebiegu przesyłek pocztowych;
4. po przystępnych cenach;
5. z częstotliwością zapewniającą co najmniej jedno opróżnianie

nadawczej skrzynki pocztowej i doręczanie przesyłek pocztowych, co
najmniej w każdy dzień roboczy i nie mniej niż przez 5 dni w tygodniu
z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy;

6. w sposób umożliwiający uzyskanie przez nadawcę dokumentu

potwierdzającego odbiór przesyłki rejestrowanej.

Obowiązek świadczenia – art. 48

Operator wyznaczony nie może odmówić zawarcia umowy o świadczenie
usługi pocztowej dotyczącej świadczenia usługi powszechnej, z
zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 i ust. 2 pkt 1.

• [art. 16 ust. 1] (…) nie są spełnione przez nadawcę wymagania dotyczące

świadczenia usług pocztowych określone w ustawie lub w przepisach
wydanych na jej podstawie, a także w regulaminie świadczenia usług
pocztowych

• [art. 16 ust. 2 pkt 1] (…) odmówić zawarcia umowy o świadczenie usługi

pocztowej, jeżeli przesyłka pocztowa nie spełnia określonych przez
operatora pocztowego warunków wymaganych do zawarcia umowy

Zakres usług powszechnych – art. 45

Usługi powszechne w obrocie krajowym i zagranicznym obejmują:

1. przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie:

a) przesyłek listowych, w tym poleconych i z zadeklarowaną

wartością, o wadze do 2000 g i liczonych z tolerancją 2 mm
wymiarach:

– maksymalnych - 900 mm, stanowiących sumę długości, szerokości i

wysokości, przy czym największy wymiar nie może przekroczyć 600 mm, a w
przypadku przesyłki listowej w formie rulonu - 1040 mm, stanowiących
sumę długości i podwójnej średnicy, przy czym największy wymiar nie może
przekroczyć 900 mm,

– minimalnych - 170 mm w przypadku przesyłki listowej w formie rulonu,

stanowiących sumę długości i podwójnej średnicy, przy czym największy
wymiar nie może być mniejszy niż 100 mm,

– minimalnych strony adresowej - 90x140 mm,

Zakres usług powszechnych – art. 45

Usługi powszechne w obrocie krajowym i zagranicznym obejmują:
1. przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie:

(…)

b) przesyłek dla ociemniałych,
c) paczek pocztowych, w tym z zadeklarowaną wartością, o masie

do 10 000 g i wymiarach, z których największy nie przekracza
1500 mm, a suma długości i największego obwodu mierzonego w
innym kierunku niż długość nie przekracza 3000 mm;

2. sortowanie, przemieszczanie i doręczanie nadesłanych z zagranicy

paczek pocztowych o masie do 20 000 g i wymiarach, o których mowa w
pkt 1 lit. c.

Koszty usługi powszechnej – art. 53

• Operator wyznaczony jest obowiązany ustalać opłaty za usługi

powszechne w sposób przejrzysty i niedyskryminujący oraz
odzwierciedlający koszty świadczenia tych usług.

• W przypadku ustalenia przez operatora wyznaczonego niejednolitych

opłat za usługi powszechne, Prezes UKE może nałożyć na operatora, w
drodze decyzji, obowiązek stosowania jednolitych opłat za te usługi na
terytorium całego kraju, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia
świadczenia usług powszechnych, w szczególności ich przystępności
cenowej.

Koszty usługi powszechnej – art. 53

• Operator wyznaczony może stosować taryfy specjalne, niższe od

obowiązujących za dany rodzaj lub sposób świadczenia usługi
powszechnej, w stosunku do nadawców, którzy wykonują uzgodnione z
operatorem czynności związane z przygotowaniem lub opracowaniem
przesyłek pocztowych lub uzgodnią z nim dodatkowe warunki w zakresie
sposobu świadczenia usługi oraz do nadawców nadających znaczną liczbę
przesyłek w ustalonym z operatorem okresie

• Operator wyznaczony przedkłada Prezesowi UKE projekt cennika usług

powszechnych albo projekt zmian do obowiązującego cennika wraz z
określeniem poszczególnych składników kosztów świadczenia każdej
usługi, co najmniej na 60 dni przed planowanym terminem ich
wprowadzenia.

Dostęp do elementów infrastruktury – art. 66

Operator wyznaczony posiadający:

1. skrytki pocztowe,
2. własne oddawcze skrzynki pocztowe,
3. system kodów pocztowych identyfikujących obszary doręczeń,
4. bazy informacji o zmianie adresu w celu przekierowania przesyłek

pocztowych

- jest obowiązany zapewnić dostęp do tych elementów operatorom

pocztowym świadczącym usługi wchodzące w zakres usług
powszechnych.

Operator wyznaczony jest obowiązany zapewnić operatorom, którzy nie
świadczą usług wchodzących w zakres usług powszechnych dostęp do
elementów infrastruktury pocztowej, o których mowa w pkt 3 i 4.

Dostęp do elementów infrastruktury – art. 66

Operator wyznaczony określa warunki i wysokość opłat za dostęp do
elementów infrastruktury pocztowej odpowiednio w regulaminie dostępu
do elementów infrastruktury pocztowej i cenniku dostępu do elementów
infrastruktury pocztowej.

Warunki i wysokość opłat określa się w sposób przejrzysty i
niedyskryminujący, przy czym wysokość opłat powinna uwzględniać koszty
zapewnienia dostępu do elementów infrastruktury pocztowej.

Prezes UKE może w decyzji nałożyć na operatora wyznaczonego obowiązek
przedłożenia poprawionych projektów regulaminu dostępu do elementów
infrastruktury pocztowej lub cennika dostępu do elementów infrastruktury
pocztowej lub projektów ich zmian w części objętej sprzeciwem.

Dostęp do elementów infrastruktury – art. 66

• W przypadku braku zatwierdzonych regulaminu dostępu do elementów

infrastruktury pocztowej lub cennika dostępu do elementów
infrastruktury pocztowej albo niezawarcia umowy o dostęp, Prezes UKE,
na pisemny wniosek operatora pocztowego zainteresowanego zawarciem
umowy o dostęp, może nałożyć, w drodze decyzji, na operatora
wyznaczonego obowiązek podjęcia negocjacji w celu zawarcia takiej
umowy.

• Prezes UKE określa w decyzji termin zakończenia negocjacji nie dłuższy

niż 60 dni od dnia złożenia wniosku.

• W przypadku niepodjęcia negocjacji w sprawie zawarcia umowy o dostęp,

odmowy zawarcia lub niezawarcia tej umowy w terminie określonym
operator pocztowy zainteresowany zawarciem umowy o dostęp może
zwrócić się do Prezesa UKE z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie
dostępu.

Ustanowienie operatora wyznaczonego – art. 71

Operator wyznaczony jest wybierany na okres 10 lat przez Prezesa UKE, w
drodze decyzji, spośród operatorów pocztowych wyłonionych w drodze
konkursu ogłaszanego przez Prezesa UKE.

Prezes UKE dokonuje wyboru operatora wyznaczonego, mając na uwadze:

1. zachowanie ciągłości świadczenia usług powszechnych;
2. zapewnienie wymaganych wskaźników czasu przebiegu przesyłek pocztowych oraz

dostępności usług powszechnych;

3. koszt świadczenia usług powszechnych przedstawiony przez operatora pocztowego;
4. zapewnienie rentowności świadczenia usług powszechnych;
5. zadania operatora wyznaczonego, w tym wykonywane na rzecz obronności,

bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa i porządku publicznego;

6. zdolność ekonomiczną i techniczną operatora pocztowego do świadczenia usług

powszechnych.

Finansowanie kosztu netto usługi powszechnej

Koszt netto jest finansowany z:

1. udziałów operatorów pocztowych objętych obowiązkiem udziału w

dopłacie;

2. z budżetu państwa, jeżeli suma udziałów w dopłacie, o których

mowa w pkt 1, jest niewystarczająca dla sfinansowania kosztu
netto.

Prezes UKE ustala, w drodze decyzji, wysokość udziału w dopłacie dla
operatora pocztowego obowiązanego do tego udziału oraz określa 30-
dniowy termin do jego wniesienia liczony od dnia doręczenia decyzji.

145

WYKŁAD 16:

Regulacja sektora energetycznego

Regulacja szczególna „wyodrębniona” z publicznego prawa gospodarczego i
będąca jego częścią

Pierwsza regulacja sektora energetycznego w 1997 r. - ustawa Prawo
energetyczne

Ma charakter kompleksowy, tj. obejmuje sektor: energii elektrycznej, gazu
ziemnego, paliw ciekłych, ciepła

Obejmuje również aspekty związane z prawem konkurencji, prawem
budowlanym, prawem ochrony środowiska.

Ustawa PE wielokrotnie zmieniana (tj. z 2012 r.). Zakres regulacji
uzupełniony ustawami szczególnymi.

Wdraża regulacje prawa UE

Geneza

Odrębny

zakres zasad

rządzących tym sektorem

bezpieczeństwo energetyczne,

ciągłość dostaw,

nierównowaga stron umów cywilnych,

ochrona konsumenta,

Fizyczne determinanty

regulacji gospodarki paliwami i energią

Rola infrastruktury sieciowej

Specyficzne uwarunkowania każdego z podsektorów

Utrudnione magazynowanie

Konieczność bieżącego bilansowania

Szczególna rola w gospodarce

i wola większej kontroli państwa nad

sektorem.

Dlaczego specyficzne uregulowania?

Traktaty o Wspólnotach Europejskich

•

Brak rozwiązań bezpośrednio dotyczących energetyki, z wyjątkiem
unormowań dotyczących sieci transeuropejskich

•

Art. 100 TWE – zapewnienie bezpieczeństwa

•

Występują regulacje dotyczące: swobody przepływu towarów, swobody
świadczenia usług, swobody przedsiębiorczości, prawa konkurencji.

•

Wyroki TS UE doprecyzowały regulacje traktatowe (6/64 Costa vs. Enel –
energia elektryczna to towar), C-158/94 Komisja vs. Włochy –
import/eksport podlega przepisom traktatu dotyczącym swobody przepływu
towarów, zakaz dyskryminacji przedsiębiorstw krajowych)

Traktat EWWiS

•

Wspieranie rozwoju gospodarczego, zwiększanie zatrudnienia i wzrost
standardów życiowych w państwach członkowskich poprzez tworzenie i
regulowanie wspólnego rynku węgla, stali i żelaza)

Traktat EURATOM

• pokojowa współpraca w dziedzinie rozwoju technologii jądrowych,

• tworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego,

• przyczynianie się do poprawy standardów życia w państwach członkowskich poprzez

swobodny rozwój technik, przepływ specjalistów,

• zabezpieczenie transportu, rozwój badań,

• ustalanie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa ochrony radiologicznej

Jednolity Akt Europejski

•

Wprowadzenie polityki w zakresie ochrony środowiska

TYTUŁ XXI

ENERGETYKA

Artykuł 194

1. W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz z
uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy stanu środowiska, polityka
Unii w dziedzinie energetyki ma na celu, w duchu solidarności między
Państwami Członkowskimi:

a) zapewnienie funkcjonowania rynku energii;
b) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii;
c) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności energii, jak

również rozwoju nowych i odnawialnych form energii; oraz

d) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energii.

Akty prawa UE (I) – Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

• zasady kształtowania polityki energetycznej państwa,

• zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii (w tym ciepła)

• działalności przedsiębiorstw energetycznych,

• organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią

ale również

• zasady kształtowania bezpieczeństwa energetycznego,

• regulacja usług przesyłowych i dystrybucyjnych

• regulacja systemów wsparcia źródeł odnawialnych i źródeł kogeneracyjnych

Zakres przedmiotowy ustawy Prawo energetyczne

Brak jest explicite katalogu podmiotów do których ustawa znajduje
zastosowanie.

W oparciu o zakres przedmiotowy należy określić je jako:

1. organy właściwe do kształtowania polityki energetycznej państwa

2. organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią

3. przedsiębiorstwa energetyczne

4. użytkownicy paliw i energii

5. przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu urządzenia zużywające

paliwa i energię

6. osoby fizyczne sprawdzające kwalifikacje do wykonywania prac

związanych z eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji.

Zakres podmiotowy - ustawy Prawo energetyczne

Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER)

• Uregulowane w rozporządzeniu UE 713/2009

• Celem Agencji jest wspieranie organów regulacyjnych w wykonywaniu

na poziomie wspólnotowym zadań regulacyjnych, które wykonują one
w państwach członkowskich, oraz koordynacja, w razie potrzeby,
działań tych organów.

• Siedziba Lubljana

Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER)

Zadania:
• Zapewnienie

ramy współpracy

krajowym organom regulacyjnym.

• Ułatwianie działań na szczeblu regionalnym,
• Rozwiązywanie problemów związanych z

transgranicznym obrotu

energią

w ramach UE

• Niwelowanie istniejących oraz przeciwdziałanie powstawaniu nowych

barier rynkowych

o charakterze technicznym związanych z

międzynarodowym obrotem energią.

• Nadzór regulacyjny

nad współpracą pomiędzy operatorami sieci

przesyłowych, dotyczy m.in. tworzenia kodeksów sieci

• Uprawnienia do

wydawania indywidualnych decyzji

w zakresie

uregulowań mających znaczenie dla infrastruktury leżącej na terytorium
więcej niż jednego państwa członkowskiego oraz kwestii technicznych.

• Rola doradcza

, w szczególności dla Komisji Europejskiej.

Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych energii
elektrycznej (ENTSO-E)

Wszyscy operatorzy systemów przesyłowych współpracują na poziomie
Wspólnoty poprzez ENTSO energii elektrycznej, aby promować
dokończenie budowy i funkcjonowanie rynku wewnętrznego energii
elektrycznej i transgraniczny handel energią oraz aby zapewnić
optymalne zarządzanie europejską siecią przesyłową energii
elektrycznej, jej skoordynowaną eksploatację oraz jej właściwy rozwój
techniczny.

Powołane rozporządzeniem 714/2009

Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych energii
elektrycznej (ENTSO-E)

• ENTSO-E opracowuje

kodeksy sieci

. Kodeksy sieci zostają przedłożone ACER do

zaopiniowania. Opinia ta jest należycie uwzględniona przez ENTSO-E.

• ENTSO energii elektrycznej przyjmuje:

a) wspólne narzędzia eksploatacji sieci w celu zapewnienia

koordynacji

eksploatacji sieci

w warunkach normalnych i w sytuacjach

nadzwyczajnych, w tym również wspólną skalę klasyfikacji incydentów
oraz plany badawcze;

b) niewiążący

dziesięcioletni plan rozwoju sieci

o zasięgu wspólnotowym

(plan rozwoju sieci o zasięgu wspólnotowym) wraz z europejską prognozą
wystarczalności mocy wytwórczych, co dwa lata;

c) zalecenia dotyczące koordynacji współpracy technicznej między

wspólnotowymi operatorami systemów przesyłowych i operatorami
systemów przesyłowych z krajów trzecich;

d) roczny program prac;
e) sprawozdanie roczne;
f) coroczne letnie i zimowe

prognozy wystarczalności mocy wytwórczych

Europejska sieć operatorów systemów przesyłowych gazu
ziemnego (ENTSO-G)

Wszyscy operatorzy systemów przesyłowych współpracują na
poziomie Wspólnoty poprzez ustanowienie ENTSO gazu, aby
promować dokończenie budowy i funkcjonowania rynku
wewnętrznego gazu ziemnego oraz transgranicznego handlu tym
gazem i aby zapewnić optymalne zarządzanie, skoordynowaną
eksploatację sieci przesyłowej gazu ziemnego oraz jej właściwy
rozwój techniczny

Europejska sieć operatorów systemów przesyłowych gazu
ziemnego (ENTSO-G)

• ENTSO gazu opracowuje kodeksy sieci. Kodeksy sieci zostają przedłożone ACER

do zaopiniowania. Opinia ta jest należycie uwzględniona przez ENTSO gazu.

• ENTSO gazu przyjmuje:

a) wspólne narzędzia

eksploatacji sieci

w celu zapewnienia koordynacji

eksploatacji sieci w warunkach normalnych i w sytuacjach
nadzwyczajnych, w tym również wspólną skalę klasyfikacji incydentów
oraz plany badawcze;

b) b) niewiążący

dziesięcioletni plan rozwoju sieci

o zasięgu wspólnotowym

("plan rozwoju sieci o zasięgu wspólnotowym"), wraz z europejską
prognozą dotycząca dostaw, co dwa lata;

c) zalecenia w sprawie koordynacji współpracy technicznej między
wspólnotowymi operatorami systemów przesyłowych i operatorami
systemów przesyłowych z krajów trzecich;

d) d) roczny program prac;
e) e) sprawozdanie roczne;
f)

f) coroczne letnie i zimowe prognozy dotyczące dostaw.

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (PEP 2030)

• Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r.

(uchwała RM nr 202/2009)

• Podstawa prawna art. 15 i n ustawy Prawo energetyczne

Art. 15. 1. Polityka energetyczna państwa jest opracowywana zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju kraju i zawiera:

1) ocenę realizacji polityki energetycznej państwa za poprzedni

okres;

2) część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat;
3) program działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający

instrumenty jego realizacji.

2. Politykę energetyczną państwa opracowuje się co 4 lata.

Uwarunkowania PEP 2030

• Polityka energetyczna Unii Europejskiej:

– Pakiet klimatyczny- 3 x 20 (OZE, emisje CO

, efektywność energetyczna),

– Wdrożenie III Pakietu liberalizacyjnego - rynek gazu i energii elektrycznej

(termin implementacji marzec 2011 r.),

– Plan Działania na rzecz bezpieczeństwa energetycznego i solidarności

energetycznej (bezpieczeństwo energetyczne, solidarność krajów UE w
przypadku kryzysu, infrastruktura energetyczna);

• Wahania cen surowców energetycznych;
• Niewystarczający rozwój infrastruktury wytwórczej, przesyłowej i

dystrybucyjnej oraz połączeń transgranicznych. Konieczność modernizacji;

Cel PEP 2030

Przedstawienie długoterminowej strategii Polski w odniesieniu do

sektora energetycznego, w tym:

• Przedstawienie podstawowych kierunków działań polityki

energetycznej,

• Przedstawianie celów jakie należy zrealizować,
• Ukazanie działań jakie zostaną podjęte do osiągnięcia zakładanych

celów,

• Wskazanie przewidywanych efektów tych działań (ekonomicznych,

energetycznych, społecznych);

Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię (I)

Prognoza pokazuje prawdopodobny scenariusz dla sektora energetycznego jaki
może nastąpić w wyniku realizacji Polityki energetycznej Polski do 2030 roku.

Realizacja działań zapisanych w projekcie Polityki energetycznej Polski do
2030 roku, (efektywność energetyczna, OZE, CCS, energetyka jądrowa)

Uwzględnienie realizacji zobowiązań wynikających z pakietu klimatycznego:

–

15 % udział OZE w energii finalnej brutto, 10% udziału biopaliw w
rynku paliw transportowych w 2020 roku,

–

Redukcja emisji C0

zgodnie z ustaleniami szczytu UE w grudniu 2008

r.- (o 20% do 2020 r. w stosunku do 2005 roku, stopniowe wdrożenie
systemu aukcyjnego w Polsce)

–

Wzrost efektywności energetycznej dla UE o 20% do 2020 w
stosunku do wariant business as usual,

Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię (II)

Uwzględnienie celów Polityki energetycznej UE:

–

bezpieczeństwo dostaw paliw i energii,

–

konkurencyjność,

–

równowaga ekologiczna i przeciwdziałanie zmianom klimatu.

Dywersyfikacja zarówno nośników energii pierwotnej, jak i kierunków
dostaw tych nośników a także rozwój wszystkich dostępnych technologii
wytwarzania energii o racjonalnych kosztach, w tym energetyki jądrowej.

Krajowe zasoby węgla kamiennego i brunatnego są ważnymi stabilizatorami
bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Budowa 2 elektrowni jądrowych do 2020 roku.

Priorytety PEP 2030

PEP 2030

Poprawa

efektywności

energetycznej

Ograniczenie

oddziaływania

energetyki

na środowisko

Rozwój

wykorzystania

odnawialnych

źródeł energii,

w tym biopaliw

Rozwój

konkurencyjnych

rynków

paliw i energii

Dywersyfikacja

struktury

wytwarzania

energii elektrycznej

poprzez

wprowadzenie

energetyki jądrowej

Wzrost

bezpieczeństwa

dostaw paliw i

energii

Celem ustawy jest tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju
kraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego i
racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji,
przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli,
uwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązań wynikających
z umów międzynarodowych oraz równoważenia interesów
przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii.

Cel ustawy Prawo energetyczne (PE)

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w
zakresie:

1. wytwarzania paliw lub energii, z wyłączeniem wytwarzania:

a) paliw stałych lub paliw gazowych,

b) energii elektrycznej w źródłach o łącznej mocy

zainstalowanej elektrycznej nieprzekraczającej 50 MW
niezaliczanych do odnawialnych źródeł energii lub do źródeł
wytwarzających energię elektryczną w kogeneracji z
wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z biogazu
rolniczego,

c) ciepła w źródłach o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej

nieprzekraczającej 5 MW;

Koncesje

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w
zakresie:

2. magazynowania paliw gazowych w instalacjach magazynowych,

skraplania gazu ziemnego i regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego
w instalacjach skroplonego gazu ziemnego, jak również
magazynowania paliw ciekłych, z wyłączeniem: lokalnego
magazynowania gazu płynnego w instalacjach o przepustowości
poniżej 1 MJ/s oraz magazynowania paliw ciekłych w obrocie
detalicznym;

3. przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, z wyłączeniem:

dystrybucji paliw gazowych w sieci o przepustowości poniżej 1 MJ/s
oraz przesyłania lub dystrybucji ciepła, jeżeli łączna moc zamówiona
przez odbiorców nie przekracza 5 MW;

Koncesje

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w
zakresie:

4. obrotu paliwami lub energią, z wyłączeniem:

a) obrotu paliwami stałymi, obrotu energią elektryczną za pomocą

instalacji o napięciu poniżej 1 kV będącej własnością odbiorcy,
obrotu paliwami gazowymi, jeżeli roczna wartość obrotu nie
przekracza równowartości 100.000 euro, obrotu gazem płynnym,
jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości
10.000 euro oraz obrotu ciepłem, jeżeli moc zamówiona przez
odbiorców nie przekracza 5 MW,

b) obrotu paliwami gazowymi lub energią elektryczną

dokonywanego na giełdzie towarowej lub rynku regulowanym.

Koncesje

• Koncesje na prowadzenie działalności w zakresie obrotu gazem ziemnym

z zagranicą, będą wydawane z uwzględnieniem dywersyfikacji źródeł gazu
oraz bezpieczeństwa energetycznego

• Uzyskania koncesji nie wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w

zakresie wytwarzania ciepła uzyskiwanego w przemysłowych procesach
technologicznych, a także gdy wielkość mocy zamówionej przez
odbiorców nie przekracza 5 MW.

• Uzyskania koncesji nie wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w

zakresie obrotu benzyną lotniczą oznaczoną symbolem PKWiU 23.20.11-
40 oraz objętą kodem CN 2710 11 31, jeżeli roczna wartość obrotu nie
przekracza równowartości 1.000.000 euro.

Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż
50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas
krótszy.

.

Koncesje

• Kto zamierza wykonywać działalność gospodarczą polegającą na

wytwarzaniu, przetwarzaniu, magazynowaniu, przesyłaniu, dystrybucji
oraz obrocie paliwami lub energią, skraplaniu gazu ziemnego i
regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego, podlegającą koncesjonowaniu,
może ubiegać się o wydanie promesy koncesji.

• Promesę wydaje Prezes URE w drodze decyzji administracyjnej.

• W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być

krótszy niż 6 miesięcy.

• W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na

działalność określoną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny
lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy.

Promesa koncesji

Dostarczanie energii elektrycznej odbywa się (art. 5 ust. 1 PE):

• Po uprzednim przyłączeniu do sieci

Na podstawie:

• Umowy sprzedaży paliw gazowych lub energii

• Umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych

lub energii

W przypadku gazu ziemnego jeszcze:

• Umowy o świadczenie usług magazynowania gazu ziemnego

• Umowy o świadczenie usług regazyfikacji gazu ziemnego

Dostarczanie paliw gazowych i energii elektrycznej

• Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją

paliw gazowych lub energii

jest obowiązane do zawarcia umowy o

przyłączenie

do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na

zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli

istnieją techniczne i ekonomiczne

warunki przyłączenia do sieci

i dostarczania energii, a żądający zawarcia

umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru (art. 7 ust. 1 PE).

• Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie

do sieci, jest

obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie jej

zawarcia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

i zainteresowany podmiot,

podając przyczyny odmowy. (art. 7 ust. 1 PE)

Przyłączenie do sieci

• Podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci składa

wniosek o określenie

warunków przyłączenia

, w przedsiębiorstwie energetycznym, do którego sieci

ubiega się o przyłączenie.

• Wniosek zawiera m.in. oznaczenie podmiotu ubiegającego się o przyłączenie,

określenie nieruchomości, obiektu lub lokalu oraz informacje niezbędne do
zapewnienia spełnienia wymagań technicznych i eksploatacyjnych.

• OSP lub OSD jest obowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i

rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączania podmiotów ubiegających się o
przyłączenie.

• Podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci dzieli się na grupy, biorąc pod

uwagę parametry sieci, standardy jakościowe oraz rodzaj i wielkość przyłączanych
urządzeń, instalacji i sieci.

Wniosek o przyłączenie

Za przyłączenie do sieci pobiera się opłatę ustaloną na podstawie
następujących zasad:

1. za przyłączenie do sieci przesyłowej, sieci dystrybucyjnej gazowej

wysokich ciśnień oraz do sieci elektroenergetycznej o napięciu
znamionowym wyższym niż 1 kV i nie wyższym niż 110 kV, z
wyłączeniem przyłączenia źródeł i sieci, opłatę ustala się

na podstawie

jednej czwartej rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację
przyłączenia

;

Opłaty za przyłączenie (I)

Za przyłączenie do sieci pobiera się opłatę ustaloną na podstawie
następujących zasad:

2. za przyłączenie do sieci dystrybucyjnej gazowej innej niż wymieniona w

pkt 1, sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyższym
niż 1 kV oraz sieci ciepłowniczej, z wyłączeniem przyłączenia źródeł i sieci,
opłatę ustala się

w oparciu o stawki opłat zawarte w taryfie,

kalkulowane na podstawie jednej czwartej średniorocznych nakładów
inwestycyjnych na budowę odcinków sieci służących do przyłączania
tych podmiotów, określonych w planie rozwoju

, o którym mowa w art.

16; stawki te mogą być kalkulowane w odniesieniu do wielkości mocy
przyłączeniowej, jednostki długości odcinka sieci służącego do
przyłączenia lub rodzaju tego odcinka;

Opłaty za przyłączenie (I)

Za przyłączenie do sieci pobiera się opłatę ustaloną na podstawie
następujących zasad:

3. za przyłączenie źródeł współpracujących z siecią oraz sieci

przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub
dystrybucją energii elektrycznej pobiera się opłatę ustaloną na
podstawie

rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację

przyłączenia

z wyłączeniem odnawialnych źródeł energii o mocy elektrycznej
zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW oraz jednostek kogeneracji o
mocy elektrycznej zainstalowanej poniżej 1 MW, za których
przyłączenie pobiera się

połowę opłaty ustalonej na podstawie

rzeczywistych nakładów

Opłaty za przyłączenie (III)

• Podmiot ubiegający się o przyłączenie źródła do sieci

elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV

wnosi

zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie do sieci

, w wysokości 30 zł za

każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie
warunków przyłączenia.

• wysokość zaliczki nie może być wyższa niż wysokość przewidywanej

opłaty za przyłączenie do sieci i nie wyższa niż 3.000.000 zł. W przypadku
gdy wysokość zaliczki przekroczy wysokość opłaty za przyłączenie do sieci,
różnica między wysokością wniesionej zaliczki a wysokością tej opłaty
podlega zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia
wniesienia zaliczki.

• Zaliczkę wnosi się w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku o określenie

warunków przyłączenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez
rozpatrzenia.

Opłaty za przyłączenie - zaliczka

W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi przyłączenia do

sieci z powodu braku warunków ekonomicznych, za przyłączenie do sieci

przedsiębiorstwo energetyczne może ustalić opłatę w wysokości uzgodnionej

z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci w umowie o

przyłączenie do sieci.

Umowna opłata za przyłączenie

Dwa rodzaj umów kompleksowych

• Dostarczanie energii elektrycznej może odbywać się na podstawie umowy

zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie
usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii (art. 5 ust 3 PE).

• Umowa kompleksowa może zawierać także postanowienia umowy

sprzedaży energii elektrycznej, umowy o świadczenie usług przesyłania lub
dystrybucji energii elektrycznej zawartych przez sprzedawcę na rzecz i w
imieniu odbiorcy końcowego z przedsiębiorstwem energetycznym
zajmującym się przesyłaniem, dystrybucją energii elektrycznej (art. 5 ust. 4
PE)

Umowa kompleksowa

• Projekty umów (np. sprzedaży, dystrybucyjnej, przesyłowej, obu

kompleksowych) lub projekty wprowadzenia zmian w zawartych
umowach, z wyjątkiem zmian cen lub stawek opłat określonych w
zatwierdzonych taryfach,

powinny być niezwłocznie przesłane odbiorcy

• Jeżeli w zawartych umowach mają być wprowadzone zmiany, wraz z

projektem zmienianej umowy należy

przesłać

pisemną informację o

prawie do wypowiedzenia umowy

Zmiany umów (I)

• Sprzedawca powinien powiadomić odbiorców o podwyżce cen lub stawek

opłat za dostarczane paliwa gazowe i energię określonych w
zatwierdzonych taryfach,

w ciągu jednego okresu rozliczeniowego od dnia

tej podwyżki

• Umowy powyższe powinny zawierać postanowienia określające sposób

postępowania w razie

utraty przez odbiorcę możliwości wywiązywania

się

z obowiązku zapłaty za dostarczone paliwa gazowe lub energię lub

usługi związane z jej dostarczaniem.

Zmiany umów (II)

• sprzedawca z urzędu

- przedsiębiorstwo energetyczne posiadające

koncesję na obrót paliwami gazowymi lub energią elektryczną, świadczące
usługi kompleksowe odbiorcom w gospodarstwie domowym,
niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy.

• Sprzedawców z urzędu wyłania

Prezes URE w drodze przetargu

. W

przetargu mogą uczestniczyć przedsiębiorstwa energetyczne posiadające
koncesje na obrót paliwami gazowymi lub energią elektryczną. (art. 9i PE)

Sprzedawca z urzędu (I)

• W przypadku niewyłonienia w drodze przetargu sprzedawcy z urzędu,

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na okres 12 miesięcy, wyznacza z
urzędu, w drodze decyzji, tego sprzedawcę, biorąc pod uwagę możliwość
wypełnienia przez niego obowiązków określonych w ustawie, oraz określa
obszar wykonywania przez niego działalności gospodarczej. (art. 9i PE)

• sprzedawca z urzędu jest obowiązany do zapewnienia świadczenia usługi

kompleksowej i do zawarcia umowy kompleksowej, na zasadach
równoprawnego traktowania, z odbiorcą paliw gazowych lub energii
elektrycznej w gospodarstwie domowym, niekorzystającym z prawa
wyboru sprzedawcy i przyłączonym do sieci przedsiębiorstwa
energetycznego wskazanego w koncesji sprzedawcy z urzędu.

Sprzedawca z urzędu (II)

• przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub

dystrybucją energii elektrycznej jest obowiązane do zawarcia ze
sprzedawcą z urzędu umowy o świadczenie usługi przesyłania lub
dystrybucji paliw gazowych lub energii elektrycznej w celu dostarczania
odbiorcy w gospodarstwie domowym, któremu sprzedawca z urzędu jest
obowiązany zapewnić

świadczenie usługi kompleksowej

• odbiorca paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie

domowym może zrezygnować z usługi kompleksowej świadczonej przez
sprzedawcę z urzędu. Odbiorca w gospodarstwie domowym, który
zrezygnuje z usługi kompleksowej, zachowując przewidziany w umowie
okres jej wypowiedzenia, nie może być obciążony przez sprzedawcę z
urzędu żadnymi dodatkowymi kosztami z tego tytułu.

Sprzedawca z urzędu (III)

• Przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostarczanie energii

elektrycznej, jeśli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że:

1. instalacja u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia,

zdrowia albo środowiska,

2. nastąpił nielegalny pobór paliw gazowych, energii elektrycznej lub

ciepła.

• Przedsiębiorstwa energetyczne mogą wstrzymać dostarczanie paliw

gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwleka
z zapłatą za pobrane paliwa gazowe, energie elektryczną lub ciepło albo
świadczone usługi

co najmniej miesiąc

po upływie terminu płatności,

pomimo uprzedniego powiadomienia

na piśmie o zamiarze wypowiedzenia

umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty
zaległych i bieżących należności.

• Przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane do bezzwłocznego

wznowienia dostarczania

, jeżeli ustaną przyczyny uzasadniające

wstrzymanie ich dostarczania.

Wstrzymanie dostaw energii elektrycznej (I)

• Przedsiębiorstwo energetyczne może zainstalować przedpłatowy układ

pomiarowo-rozliczeniowy służący do rozliczeń za dostarczane paliwa gazowe,
energię elektryczną lub ciepło, jeżeli odbiorca:

co najmniej dwukrotnie w ciągu kolejnych 12 miesięcy zwlekał z zapłatą za
pobrane paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone
usługi przez okres co najmniej jednego miesiąca;

nie ma tytułu prawnego do nieruchomości, obiektu lub lokalu, do którego
jest dostarczana;

użytkuje nieruchomość, obiekt lub lokal w sposób uniemożliwiający
cykliczne sprawdzanie stanu układu pomiarowo-rozliczeniowego.

• Koszty zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego ponosi

przedsiębiorstwo energetyczne.

• W razie braku zgody odbiorcy na zainstalowanie układu pomiarowo-

rozliczeniowego, przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostarczanie
lub rozwiązać umowę sprzedaży.

Układ przedpłatowy

•

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek właściciela sieci przesyłowej, sieci
dystrybucyjnej, wyznacza, w drodze decyzji, na czas określony, operatora systemu
przesyłowego, systemu dystrybucyjnego lub operatora systemu połączonego oraz określa
obszar, sieci lub instalacje, na których będzie wykonywana działalność gospodarcza.

•

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza się jednego operatora systemu
przesyłowego gazowego albo jednego operatora systemu połączonego gazowego i jednego
operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego albo jednego operatora systemu
połączonego elektroenergetycznego.

•

Operator systemu przesyłowego działa w formie spółki akcyjnej, której jedynym
akcjonariuszem jest Skarb Państwa (art. 9k PE).

Wyznaczanie OSD i OSP (art. 9h PE)

Operatorem systemu przesyłowego, systemu dystrybucyjnego, systemu
magazynowania paliw gazowych, systemu skraplania gazu ziemnego lub
operatorem systemu połączonego może być:

1. właściciel sieci przesyłowej, sieci dystrybucyjnej, posiadający

koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej z
wykorzystaniem tej sieci;

2. przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na

wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przesyłania lub
dystrybucji energii elektrycznej, z którym właściciel sieci
przesyłowej, sieci dystrybucyjnej

zawarł umowę powierzającą

temu przedsiębiorstwu pełnienie obowiązków operatora z
wykorzystaniem sieci

będących jego własnością.

Wyznaczanie OSD i OSP (art. 9h PE) (II)

Powierzenie pełnienia obowiązków operatora systemu dystrybucyjnego
może dotyczyć wykonywania działalności gospodarczej w zakresie
dystrybucji:

1. energii elektrycznej, jeżeli liczba odbiorców przyłączonych do sieci

elektroenergetycznej przedsiębiorstwa energetycznego jest nie
większa niż sto tysięcy, albo

2. gazu ziemnego, jeżeli liczba odbiorców przyłączonych do sieci

gazowej jest nie większa niż sto tysięcy i sprzedaż paliw gazowych
nie przekracza 100 mln m3 w ciągu roku.

Wyznaczanie OSD i OSP (art. 9h PE) (II)

Umowa o powierzenie obowiązków powinna w szczególności
określać:

1. obszar, na którym operator systemu przesyłowego lub

systemu dystrybucyjnego lub systemu połączonego będzie
wykonywał działalność gospodarczą;

2. zasady realizacji obowiązków, z wyszczególnieniem

obowiązków powierzonych do wykonywania bezpośrednio
operatorowi systemu przesyłowego lub systemu
dystrybucyjnego, lub systemu połączonego.

Powierzenie obowiązków OSD (art. 9h PE)

• Właściciel występuje z wnioskiem do Prezesa URE o wyznaczenie operatora

systemu przesyłowego, dystrybucyjnego w terminie 30 dni od dnia:

doręczenia decyzji Prezesa URE o udzieleniu temu właścicielowi
koncesji , albo

w którym właściciel zawarł umowę o powierzenie wykonywania
obowiązków operatora z przedsiębiorstwem, w odniesieniu do sieci
będących jego własnością.

• Prezes URE analizuje wniosek i może odmówić wyznaczenia.

• Prezes URE z urzędu wyznacza, w drodze decyzji, przedsiębiorstwo energetyczne

posiadające koncesję na przesyłanie lub dystrybucję energii elektrycznej,
operatorem odpowiednio systemu przesyłowego lub systemu dystrybucyjnego, w
przypadku

Właściciel nie złożył wniosku o wyznaczenie

Prezes URE odmówił wyznaczenia operatorem

Wyznaczenie na operatora (art. 9h PE)

192

WYKŁAD 16:

Regulacja sektora telekomunikacyjnego

Prawo telekomunikacyjne jako prawo gospodarcze
publiczne

Świadczy pewien zakres usług o charakterze użyteczności
publicznej

Sektor podlega procesom liberalizacji (demonopolizacji) i
prywatyzacji

Podstawa regulacji – ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo
telekomunikacyjne (wdraża rozwiązania UE)

Polityka UE w tym sektorze oparta o przepisy generalne, w tym
art. 170 TFUE dotyczący TEN.

Prawo wtórne UE to stopniowa liberalizacja usług oraz sieci
telekomunikacyjnych, rozdzielenie działalności operatorskiej od
regulacyjnej, stworzenie zharmonizowanych reguł dostępu do
sieci.

Cele generalne regulacji UE

Promocja konkurencji

Krajowe organy regulacyjne będą wspierać konkurencję w dziedzinie
udostępniania sieci i usług łączności elektronicznej oraz urządzeń
towarzyszących i usług, m.in.:

zapewniając, by użytkownicy, w tym użytkownicy niepełnosprawni,
czerpali maksymalne korzyści, jeżeli chodzi o różnorodność, ceny i
jakość usług;

b) zapewniając, że nie występuje zniekształcenie czy ograniczenie

konkurencji w sektorze łączności elektronicznej;

wspierając efektywne inwestowanie w dziedzinie infrastruktury oraz
promując technologie innowacyjne;

d) wspierając skuteczne wykorzystywanie oraz zarządzanie radiowymi

częstotliwościami i zasobami numeracyjnymi.

Cele generalne regulacji UE

Rozwój rynku wewnętrznego

Krajowe organy regulacyjne będą wspierać rozwój rynku wewnętrznego m.in.:

usuwając istniejące bariery rynkowe w zakresie udostępniania sieci i
usług łączności elektronicznej, urządzeń towarzyszących i usług oraz
usług łączności elektronicznej na szczeblu wspólnotowym;

b) wspierając ustanawianie i rozwój transeuropejskich sieci oraz

interoperacyjność usług ogólnoeuropejskich i możliwość podłączenia
typu koniec-koniec;

zapewniając, że, w podobnych okolicznościach nie występuje
dyskryminacja w traktowaniu przedsiębiorstw udostępniających sieci
i usługi łączności elektronicznej;

d) współpracując ze sobą, jak również z Komisją, w sposób przejrzysty,

ażeby zapewnić spójne stosowanie prawa i wdrażanie postanowień
niniejszej dyrektywy oraz dyrektyw szczegółowych.

Cele generalne regulacji UE

Promowanie interesów obywateli UE

Krajowe organy regulacyjne będą promować interesy obywateli UE m.in.:

zapewniając wszystkim obywatelom dostęp do usługi powszechnej
określonej w dyrektywie 2002/22/WE (dyrektywie o usłudze powszechnej);

b) zapewniając wysoki poziom ochrony konsumenta w ich relacjach z

dostawcami, w szczególności ustanawiając proste i niedrogie procedury
rozwiązywania sporów przed organem niezależnym od stron występujących
w danym sporze;

przyczyniając się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony danych
osobowych i prywatności;

d) promując udostępnianie jasnych informacji, w szczególności poprzez

ustanowienie wymogu jawności cen i warunków użytkowania publicznie
dostępnych usług łączności elektronicznej;

e) identyfikując potrzeby określonych grup społecznych, w szczególności

niepełnosprawnych użytkowników;

zapewniając integralność i bezpieczeństwo publicznej sieci łączności.

Promowanie interesów obywateli UE

Regulacja rynku telekomunikacyjnego (UE)

Zadania w zakresie wspierania konkurencji i rozwoju rynku
wewnętrznego

Usuwanie barier rynkowych

Wspieranie sieci transeuropejskiej

Zapewnianie niedyskryminacji przedsiębiorców

Gwarantowanie przejrzystej współpracy

Zadania w zakresie ochrony konsumentów poprzez zapewnienie:
1.

dostępu do usługi powszechnej

ochrony konsumentów w relacjach z PT

ochrony danych osobowych

jasności informacji i jawności cen i warunków

ochronę niepełnosprawnych

integralność i bezpieczeństwo publicznej sieci łączności

Regulacja rynku telekomunikacyjnego (UE)

Regulacja prawa krajowego

Rozwój rynku w Polsce

• Początkowo usługi telekomunikacyjne świadczyło Ministerstwo

Łączności w porozumieniu z Ministerstwem Finansów

• Potem, do 1990 r. monopol prawny państwowej jednostki

organizacyjnej Polska Poczta, telefon, Telegraf

• Po 1990 r. usługi świadczy Telekomunikacja Polska (utworzona w

1992 r.).

• Ustawa z 2000 r. Prawo telekomunikacyjne wprowadziło zasadę

„możliwie wolnej działalności telekomunikacyjnej” (zapewniono
m.in. usługę powszechną, ochronę użytkowników, wspieranie
konkurencji, zasady rozwoju sieci, zasady dostępu do sieci)

• Obecnie ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne

Pojęcie telekomunikacji

telekomunikacja - nadawanie, odbiór lub transmisję informacji,
niezależnie od ich rodzaju, za pomocą przewodów, fal radiowych bądź
optycznych lub innych środków wykorzystujących energię
elektromagnetyczną (art. 2 pkt. 42 ustawy)

Zakres regulacji

1. Regulacja wykonywania działalności telekomunikacyjnej

• świadczenie usług telekomunikacyjnych,
• dostarczanie sieci telekomunikacyjnej,
• uzgodnienia towarzyszące – dodatkowe funkcjonalności związane z

siecią i usługami

2. Kontrola działalności telekomunikacyjnej przez właściwe organy

państwowe

Cele ustawy prawo telekomunikacyjne

Wspieranie konkurencji

Rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej

Ład w gospodarowaniu ograniczonymi zasobami

Maksymalizacja korzyści dla użytkowników

Neutralność technologiczna

• Działalność telekomunikacyjna jest działalnością regulowaną i

wymaga wpisu do rejestru działalności regulowanej (art. 10
ustawy).

• Dotyczy to również przedsiębiorstw z UE i EOG.
• Rejestr prowadzi Prezes UKE.
• Podstawą wpisu jest wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy

Podejmowanie działalności telekomunikacyjnej

• Podstawowym mechanizmem kontroli jest konkurencja. Istnienie

konkurencji znosi konieczność regulacji.

• Cykliczna analiza rynku stanowi instrument weryfikacji

prawidłowości działania mechanizmów rynkowych

• W przypadku stwierdzenia zakłóceń działania tych mechanizmów

– środki ingerencji regulacyjnej w rynek.

Regulacja działalności telekomunikacyjnej

• Dostawcy usług

Przedsiębiorca, który świadczy usługi telekomunikacyjne za pomocą
własnej sieci, z wykorzystaniem sieci innego operatora lub sprzedaż
we własnym imieniu i na własny rachunek usługi telekomunikacyjnej
wykonywanej przez innego dostawcę usług

• Operator

Przedsiębiorca dostarczający publiczną sieć telekomunikacyjną, czyli
sieć wykorzystywaną głównie do świadczenia publicznie dostępnych
usług telekomunikacyjnych, tj. usług dostępnych dla ogółu
użytkowników, lub udogodnienia towarzyszące.

Regulacji ustawy podlegają

Postępowanie konsultacyjne

Art. 15. Prezes UKE przed podjęciem rozstrzygnięcia w sprawach:

określenia rynku właściwego, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1, a także jego
analizy i wyznaczenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji
rynkowej lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych zajmujących kolektywną
pozycję znaczącą, lub uchylenia decyzji w tej sprawie,

nałożenia, zniesienia, utrzymania lub zmiany obowiązków regulacyjnych w
stosunku do przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji lub
nieposiadającego takiej pozycji,

(uchylony),

decyzji dotyczących dostępu, o którym mowa w art. 139,

innych wskazanych w ustawie oraz w ustawie z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu
rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych

- przeprowadza postępowanie konsultacyjne, umożliwiając zainteresowanym podmiotom
wyrażenie na piśmie w określonym terminie stanowiska do projektu rozstrzygnięcia.

Postępowanie konsolidacyjne

• Nazwa konsolidacyjne bo konsoliduje oddziaływania regulatorów na

poszczególne rynki państw członkowskich.

• Konsultacje między państwami członkowskimi a Komisją Europejską oraz

przysługujące Komisji Europejskiej uprawnienia względem tworzonych
regulacji krajowych.

• Sprawy:

– Może być równocześnie z postępowaniem konsultacyjnym
– Może dotyczyć ustalenia znaczącej pozycji na rynku
– Na wniosek Komisji Europejskiej badającej rynek

Wyjątek od obowiązku przeprowadzenia postępowań
konsultacyjnych i konsolidacyjnych

Art. 17. 1. W wyjątkowych przypadkach, wymagających pilnego
działania ze względu na bezpośrednie i

poważne zagrożenie

konkurencyjności lub interesów użytkowników

, Prezes UKE może bez

przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego wydać decyzję w
sprawach, o których mowa w art. 15, na okres nieprzekraczający 6
miesięcy.
2. Wydanie kolejnej decyzji w sprawach, o których mowa w ust. 1, w
tym również decyzji w treści odpowiadającej - z wyjątkiem okresu
obowiązywania - decyzji wydanej uprzednio, poprzedza się
postępowaniem konsultacyjnym. Decyzja ta wyłącza stosowanie decyzji,
o której mowa w ust. 1, przed upływem okresu jej obowiązywania.

Udział Prezesa UKE w negocjacjach umowy o dostępie

• Może określić termin zakończenia negocjacji, maksymalnie 90 dni.

(postanowienie na wniosek lub z urzędu)

• w przypadku niepodjęcia negocjacji, odmowy dostępu lub nie zawarcia

umowy w terminie – można się zwrócić do Prezesa UKE o określenie
warunków – do wniosku dołącza się projekt umowy

• Prezes UKE w 90 dni wydaje decyzje o dostępie, która zastępuje umowę.

Zawarcie umowy przez strony uchyla decyzję Prezesa UKE.

• Prezes UKE może z urzędu zmienić treść umowy o dostępie lub zobowiązać

strony do jej zmiany – tylko gdy zagrożona ochrona użytkowników, skuteczna
konkurencja lub interoperacyjność usług

Przesłanki decyzji Prezesa UKE

Art. 28. 1. Prezes UKE podejmuje decyzję o dostępie telekomunikacyjnym w terminie
90 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 27 ust. 2 i 2b, biorąc pod
uwagę następujące kryteria:

interes użytkowników sieci telekomunikacyjnych;

obowiązki nałożone na przedsiębiorców telekomunikacyjnych;

2a)

rozwój nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym promowanie efektywnego

inwestowania w dziedzinie infrastruktury oraz technologii innowacyjnych;

promocję nowoczesnych usług telekomunikacyjnych;

charakter zaistniałych kwestii spornych oraz praktyczną możliwość wdrożenia rozwiązań

dotyczących technicznych i ekonomicznych aspektów dostępu telekomunikacyjnego, zarówno

zaproponowanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych będących stronami negocjacji,

jak też mogących stanowić rozwiązania alternatywne;

zapewnienie:

integralności sieci oraz interoperacyjności usług,

niedyskryminujących warunków dostępu telekomunikacyjnego,

rozwoju konkurencyjnego rynku usług telekomunikacyjnych;

pozycje rynkowe przedsiębiorców telekomunikacyjnych, których sieci są łączone;

interes publiczny, w tym ochronę środowiska;

utrzymanie ciągłości świadczenia usługi powszechnej.

Oferta ramowa – zapewnienie konkurencji

Prezes UKE może nałożyć, w drodze decyzji, na operatora o znaczącej
pozycji rynkowej, na którego został nałożony obowiązek równego
traktowania lub wraz z tym obowiązkiem, obowiązek przygotowania i
przedstawienia w określonym terminie projektu oferty ramowej o
dostępie telekomunikacyjnym, której stopień szczegółowości określi w
decyzji.

Oferta ramowa o dostępie telekomunikacyjnym powinna określać warunki
i zasady współpracy z innymi operatorami oraz opłaty za usługi w zakresie
dostępu telekomunikacyjnego.

Oferta ramowa o dostępie telekomunikacyjnym powinna składać się z
wyodrębnionych pakietów, które będą zawierać odpowiednie, ze względu
na wykonywaną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych działalność
telekomunikacyjną, elementy dostępu telekomunikacyjnego.

Rynek detaliczny

Do podstawowych telekomunikacyjnych rynków detalicznych należą:

• Przyłączenia do sieci telefonicznej i utrzymania łącza w gotowości do

świadczenia usług telekomunikacyjnych

• Połączenia telefoniczne
• Dostęp do minimalnego zestawu łączy dzierżawionych

Subsydiarna interwencja na rynku detalicznym

Art. 46. 1. Jeżeli w wyniku analizy przeprowadzonej zgodnie z art. 21
Prezes UKE stwierdzi, że:

1) dany rynek detaliczny nie jest skutecznie konkurencyjny,
2) obowiązki, o których mowa w art. 34-40, art. 42, art. 44 i art. 45 nie
doprowadziłyby do osiągnięcia celów, o których mowa w art. 189 ust.
2,
3) realizacja uprawnienia abonenta, o którym mowa w art. 72 ust. 1,
nie doprowadziłaby do osiągnięcia celu, o którym mowa w art. 1 ust.
2 pkt 4, i nie spełnia celów, o których mowa w art. 189 ust. 2

- nakłada co najmniej jeden z obowiązków, o których mowa w ust. 2, na
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej na
danym rynku detalicznym.

Subsydiarna interwencja na rynku detalicznym

Prezes UKE w celu ochrony użytkownika końcowego może, w drodze
decyzji, nałożyć na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej
pozycji rynkowej na rynku usług detalicznych następujące obowiązki:

1) nieustalania zawyżonych cen usług;
2) nieutrudniania wejścia na rynek innym przedsiębiorcom;
3) nieograniczania konkurencji poprzez ustalanie cen usług

zaniżonych w stosunku do kosztów ich świadczenia;

4) niestosowania nieuzasadnionych preferencji dla określonych

użytkowników końcowych, z wyłączeniem przewidzianych w
ustawie;

5) niezobowiązywania użytkownika końcowego do korzystania z

usług, które są dla niego zbędne.

Świadczenie usług telekomunikacyjnych odbiorcom
końcowym

• Podstawą jest umowa w formie pisemnej lub elektronicznej za pomocą

formularza udostępnionego na stronie internetowej dostawcy usług.

• Wymóg formy pisemnej lub elektronicznej nie dotyczy umowy o

świadczenie usług telekomunikacyjnych zawieranej przez dokonanie
czynności faktycznych (aparat publiczny, usługi przedpłacone lub przez
wybranie numeru dostępu do sieci dostawcy usług).

• Umowa powinna w jasnej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie

określać szczegółowe wymagania określone w art. 56 ust. 3 ustawy

Świadczenie usług powszechnej

• Usługę powszechną stanowi zestaw usług telekomunikacyjnych, wraz z

udogodnieniami dla osób niepełnosprawnych, świadczonych z
wykorzystaniem dowolnej technologii, z zachowaniem dobrej jakości i
po przystępnej cenie, które powinny być dostępne na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.

• Przysługuje wyłącznie użytkownikom końcowym
• Niezależnie od siedziby/miejsca zamieszkania w Polsce
• Przystępność cenowa
• Jakość standardowej usługi (nie niższa!)
• Kilka podmiotów może świadczyć różny zakres usługi powszechnej

Świadczenie usług powszechnej

• Wybór podmiotu świadczącego usługę powszechną:

• Decyzja Prezesa UKE
• Konkurs

Zakres usługi powszechnej

• przyłączenie zakończenia sieci w stałej lokalizacji umożliwiające komunikację

głosową, faksową i przesyłanie danych, w tym funkcjonalny dostęp do sieci
Internet, którego prędkość umożliwia korzystanie z aplikacji używanych
powszechnie w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, w szczególności
korzystanie z poczty elektronicznej lub aplikacji umożliwiających dokonywanie
płatności;

• utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem sieci, o którym mowa w pkt 1, w

gotowości do realizacji połączeń telefonicznych krajowych i międzynarodowych;

• połączenia telefoniczne krajowe i międzynarodowe;
• ogólnokrajową informację o numerach telefonicznych, dostępną również dla

użytkowników aparatów publicznych lub innych punktów dostępowych
umożliwiających komunikację głosową;

• udostępnianie ogólnokrajowego spisu abonentów;
• świadczenie usług telefonicznych za pomocą aparatów publicznych lub innych

punktów dostępowych umożliwiających komunikację głosową.

Cena usługi powszechnej

Art. 91a. 1. Przedsiębiorca wyznaczony przedkłada Prezesowi UKE projekt:

1) cennika w zakresie specjalnego pakietu cenowego i podstawowego

pakietu cenowego,

2) regulaminu świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych usług

wchodzących w jej skład lub ich zmiany, wraz z uzasadnieniem, w terminie
co najmniej 30 dni przed planowanym wprowadzeniem ich w życie.

Prezes UKE może wnieść sprzeciw, zażądać dodatkowych informacji. W zakresie
nieobjętym sprzeciwem cennik/regulamin wchodzą w życie.

Cennik w zakresie specjalnego pakietu cenowego i podstawowego pakietu
cenowego oraz regulamin świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych
usług wchodzących w jej skład lub ich zmian podlegają publikacji na stronie
podmiotowej BIP UKE.

Prawo do dopłaty za świadczenie usługi powszechnej

Art. 95. 1. Przedsiębiorcy wyznaczonemu przysługuje

dopłata do kosztów

świadczonych przez

niego usług, do których świadczenia został wyznaczony, w przypadku ich nierentowności.
2.

Dopłatę ustala Prezes UKE

w wysokości kosztu netto świadczenia usługi, do której

świadczenia przedsiębiorca został wyznaczony. Koszt netto świadczenia tej usługi dotyczy tylko
kosztów, których przedsiębiorca wyznaczony nie poniósłby, gdyby nie miał obowiązku jej
świadczenia.

Art. 96. 4.

Prezes UKE odmawia przyznania dopłaty

, jeżeli stwierdzi, że zweryfikowany koszt

netto nie stanowi uzasadnionego obciążenia przedsiębiorcy wyznaczonego.

Art. 97. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni, których przychód z działalności telekomunikacyjnej
w roku kalendarzowym, za który przysługuje dopłata, przekroczył 4 miliony złotych, są
obowiązani do udziału w pokryciu dopłaty.

Art. 98. 4. Kwota dopłaty podlega administracyjnej egzekucji należności pieniężnych.
5. Jeżeli kwota dopłaty uzyskana została od przedsiębiorcy w drodze egzekucji, kwotę
wydatków związanych z przekazaniem egzekwowanej należności przedsiębiorcy
wyznaczonemu, uprawnionemu do otrzymania dopłaty oraz opłatę komorniczą pokrywa
przedsiębiorca telekomunikacyjny obowiązany do udziału w pokryciu dopłaty, przeciwko
któremu toczyło się to postępowanie egzekucyjne.

Ciągłość świadczenia usługi powszechnej

Art. 102. 1. Przedsiębiorca wyznaczony, który z przyczyn nieleżących po jego stronie nie
może dalej świadczyć usługi, do której świadczenia został wyznaczony, informuje Prezesa
UKE o zamiarze zaprzestania świadczenia tej usługi, a także o działaniach prowadzących
do zachowania ciągłości jej świadczenia.

2. Przedsiębiorca wyznaczony nie może zaprzestać świadczenia usługi, do której
świadczenia został wyznaczony, do czasu przejęcia jej świadczenia przez innego
przedsiębiorcę wyznaczonego.

Organ regulacyjny

• Odwzorowanie postanowień prawa UE w polskim PRTE
• Prezes UKE centralnym organem administracji rządowej
• Organ regulacyjny rynku usług telekomunikacyjnych i

pocztowych

• Cel polityki regulacyjnej:

• Wspieranie konkurencji
• Wspieranie rozwoju rynku wewnętrznego
• Promocja interesów obywateli UE (konsumentów)

•

Dostęp do rynku (współpraca między operatorami)

•

Podnoszenie technicznej i ekonomicznej dostępności usługi
powszechnej

•

Kontrola uczciwości regulaminów i cenników usług
telekomunikacyjnych

•

Ochrona praw konsumentów (świadomość konsumencka,
Stały Polubowny Sąd Konsumencki)

•

Rozwój sieci i usług telekomunikacyjnych

•

Gospodarka zasobami częstotliwości

•

Poczta

•

Kontrola wyrobów wprowadzanych do obrotu

Działania regulacyjne

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo publiczne gospodarcze, Skrypt 2015
Prawo Publiczne Gospodarcze wykład
Sylabus prawo publiczne gospodarcze prawo, lokal, Prawo
6 samorz. zaogi, Prawo Publiczne Gospodarcze
Prawo publiczne gospodarcze, PPG
11 partnerstwo, Prawo Publiczne Gospodarcze
Prawo zamówień publicznych ćwiczenia, UWM Administracja stacjonarne, Prawo publiczne gospodarcze
Prawo publiczne gospodarcze Demendecki !, lokal
BLOK PRAWA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, Prawo Publiczne Gospodarcze
BLOK PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH, Prawo Publiczne Gospodarcze
PRAWO PUBLICZNE GOSPODARCZE, WSAP
5 przd.pastwowe, Prawo Publiczne Gospodarcze
1 swob.dzia, Prawo Publiczne Gospodarcze

więcej podobnych podstron