AJSCHYLOS – Oresteja

Utwór – podzielony jest na 3 części: „Agamemnon”, „Ofiarnice”, „Eumenidy”, zbudowana na podstawie
jednego mitu.

„Agamemnon”

Akcja: pałac Atrydów, Argos, przed pałacem Agamemnona.

Streszczenie:

Od dziesięciu lat, noc w noc, na dachu pałacu Atrydów w Argos na polecenie Klitaimestry czuwa

strażnik. Pan tego zamku, Agamemnon, jest pod Troją, na wojnie.
W końcu daleki blask ognia daje umówiony znak – Troja padła! Lud argejski ogarnia radość, tylko Chór
starców, który wspomina dzieje wyprawy trojańskiej, sceptycznie przyjmuje tę wieść, bowiem źle dzieje się w
domu Atrydów, nad którym ciąży klątwa wygnanego króla Tyesta. Klitaimestra wyprawiła z domu syna,
Orestesa, spadkobiercę Agamemnona, a sama związała się z Aigistosem. Resztką sił nadbiega goniec,
zapowiadający powrót bohatera (Agamemnona). Króla wita rozradowany lud i królowa, ścieląc mu pod nogi
purpurę. Razem z królem przybywa trojańska branka, wieszczka Kasandra. W proroczym natchnieniu widzi
ona nadciągającą śmierć swoja i Agamemnona. Wie, że tak musi się stać, bo zbrodnia Atrydów woła o świeżą
krew. Niebawem z pałacu dobiegają jęki – Klitaimestra, za namową kochanka (Aigistosa), morduje męża i
jego brankę. Morderczyni śmiało staje przed osłupiałym Chórem. Nie zapiera się zbrodni, mówi o zemście –
przypomina, że nikt nie potępił Agamemnona, gdy przed wyprawą, w Aulidzie, poświęcił bogom córkę
Ifigenię. Nikt także nie zarzucał mu jego nałożnic – Chryzeidy i Kasandry. Struchlały Chór zawodzi: Tu śmierć
– tam śmierć, płaci krwią, kto zabił! Zatruty szał wżarł się w ten lud głęboko… Przybywa kochanek królowej
,Aigistos. Przechwala się, ze zbrodnia została popełniona z jego namowy, bo ojciec Agamemnona, król Artej/
Atreus, wyzuł z ojcowizny jego ojca, króla Tyesta, a gdy ten powrócił ze zgodą i przebaczeniem, nakarmił go
potrawą sporządzoną z jego pomordowanych dzieci. Ta zbrodnia ściągnęła przekleństwo na dom Atrydów.
Aigistos, pewny miłości Klitaimestry, grozi starcom: kto nie ugnie się przed nim i nie uzna go za pana, zgnije w
więziennym lochu. Nietrwożliwy chór zapowiada zemstę przebywającego na Parnasie królewicza Orestesa.

„Ofiarnice”

Akcja: początkowo w Delfach, potem w Atenach.

Streszczenie:
Z długoletniego wygnania, z dalekiego Parnasu wraca do Argos Orestes w towarzystwie przyjaciela, Piladesa.
Na świeżym grobie ojca składa w sakralnym obrzędzie pukiel swoich włosów. Wraz z Chórem służebnic
nadchodzi jego siostra, Elektra, by złożyć na mogile przysłane przez matkę ofiary. Z ich żałobnego lamentu
Orestes dowiaduje się o znieważeniu przez królową zwłok Agamemnona i o tym, jak zginął. Elektra znajduje
promień włosów brata, równocześnie on sam daje się jej poznać. Łzy radości i bólu mieszają się w ich
powitaniu. Siostra żali się, że matka zepchnęła ją do roli sługi, brat mówi o rozkazie Apollona, który polecił mu
rozprawić się z mordercami ojca, mścicielowi zapewniając bezkarność. Elektra z Chórem zagrzewają
wahającego się Orestesa do czynu. Jednak jemu trudno jest ważyć się na tak okropną zbrodnię – zabójstwo
matki. Wreszcie jednak postanawia: Zabiję ją!... Potem niechaj zginę.

„Eumenidy”

Akcja: Ateny, pod posągiem Ateny, później jest sąd Orestesa

Streszczenie:
Apollon pomaga w ucieczce Orestesowi, ten udaje się pod posąg Ateny, ona zwołuje sąd, który ma być
sprawiedliwy. Przeprowadzane jest dochodzenie o niewinność, słuszność postępowania Orestesa. Chór usilnie
próbuje pokazać że jest winny i że za tak okropną zbrodnie jaką jest zabicie matki powinien ponieść okrutną
karę, jednak Atena wysłuchawszy wszystkich za i przeciw, po policzeniu głosów, które były podzielone po
połowie stwierdza że jest niewinny, i puści go bez kary na wolność. Apollon i on odchodzą.