Specjalista informacji naukowej,
technicznej i ekonomicznej
(262206)
Specjali
ś
ci
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Specjalista informacji naukowej, technicznej
i ekonomicznej (262206)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-079-5 (79)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach .................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................
4
2. Opis zawodu ................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu .............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
6
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie .............................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
7
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
8
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Pozyskiwanie, weryfikowanie i przechowywanie infor-
macji Kz1 ......................................................................... 10
3.2. Przetwarzanie informacji Kz2 ......................................... 11
3.3. Prowadzenie obsługi informacyjnej i szkoleniowej u
ż
yt-
kowników Kz3 .................................................................. 12
3.4. Kompetencje społeczne KzS
........................................... 13
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14
5. Słownik ........................................................................................ 15
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy (KZiS
2010):
262206 Specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej
Grupa wielka 2 – Specjali
ś
ci (w Mi
ę
dzynarodowej Klasyfikacji Standar-
dów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 7).
Grupa elementarna 2622 – Bibliotekoznawcy i specjali
ś
ci zarz
ą
-
dzania informacj
ą
(w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Za-
wodów ISCO-08 odpowiada grupie 2622 Librarians and related
information professionals).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja J. Informacja i komunikacja, Dział 63. Działalno
ść
usługowa
w zakresie informacji, Grupa 63.9. Pozostała działalno
ść
usługowa
w zakresie informacji. Sekcja R. Działalno
ść
zwi
ą
zana z kultur
ą
,
rozrywk
ą
i rekreacj
ą
, Dział 91. Działalno
ść
bibliotek, archiwów, mu-
zeów oraz pozostała działalno
ść
zwi
ą
zana z kultur
ą
, Grupa 91.01.
Działalno
ść
bibliotek i archiwów.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: ana-
lizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe) oraz
głównie wyników bada
ń
analitycznych na 21 stanowiskach pracy w 9
przedsi
ę
biorstwach (du
ż
e – 5,
ś
rednie – 3 małe – 1, usługowe − 3, admi-
nistracyjne – 1; inne – 5), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Maria Małgorzata Michalska – Biblioteka Narodowa w Warsza-
wie,
•
Marzena Marcinek – Politechnika Krakowska w Krakowie,
•
Joanna Tomczy
ń
ska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB
w Radomiu,
•
Renata Kramarczyk – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Włady-
sława Jagiełły w Zwoleniu.
5
Ewaluatorzy:
•
Danuta Szewczyk-Kłos – Biblioteka Główna Uniwersytetu Opolskie-
go w Opolu,
•
Anna Wisła-
Ś
wider – Uniwersytet Rolniczy w Krakowie.
Recenzenci:
•
Sabina Cisek – Uniwersytet Jagiello
ń
ski w Krakowie,
•
Anna Skubisz-Szymanowska – Miejska Biblioteka Publiczna
w Radomiu.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Jolanta St
ę
pniak (przewodnicz
ą
ca) – Stowarzyszenie Biblioteka-
rzy Polskich w Warszawie,
•
Izabela Kije
ń
ska-D
ą
browska – O
ś
rodek Przetwarzania Informacji
w Warszawie, International Society for Knowledge Organization
oddział Polska w Krakowie,
•
Hanna Krajewska – Stowarzyszenie Archiwistów Polskich w War-
szawie,
•
Monika Curyło – Zwi
ą
zek Zawodowy Bibliotekarzy i Pracowników
Bibliotek w Warszawie.
Data zatwierdzenia:
•
07.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej wyszu-
kuje, analizuje, gromadzi, przetwarza oraz udost
ę
pnia i rozpowszech-
nia informacje.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej komple-
tuje, uzupełnia i aktualizuje
ź
ródła informacji. Gromadzi, selekcjonuje,
opracowuje, tworzy i przechowuje informacj
ę
. Tworzy metadane nie-
zb
ę
dne do identyfikacji
ź
ródeł, klasyfikuje zasoby, opracowuje abstrak-
ty, adnotacje itp. Udost
ę
pnia informacje adekwatnie do potrzeb odbior-
ców. Szkoli u
ż
ytkowników w zakresie korzystania z zasobów informacji
i technologii informacyjnych. Specjali
ś
ci informacji naukowej, technicz-
nej i ekonomicznej s
ą
zatrudniani w bibliotekach, o
ś
rodkach informacji,
wydawnictwach, firmach konsultingowych i innych jednostkach, zajmu-
j
ą
cych si
ę
gromadzeniem, przetwarzaniem i udost
ę
pnianiem informacji.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Praca specjalisty informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej wy-
konywana jest w pomieszczeniach biurowych, cz
ę
sto o
ś
wietlonych
sztucznym
ś
wiatłem i klimatyzowanych, wyposa
ż
onych w komputer
z dost
ę
pem do Internetu. Zawód wymaga umiej
ę
tno
ś
ci współpracy
z lud
ź
mi, w sposób bezpo
ś
redni lub po
ś
redni, poprzez poczt
ę
elektro-
niczn
ą
, telefon, faks lub inne formy przekazu. Pracuje zwykle w systemie
jednozmianowym, jednak w wi
ę
kszych o
ś
rodkach informacji lub bibliote-
kach praca mo
ż
e przebiega
ć
w systemie dwuzmianowym oraz w soboty
i niedziele.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Specjalist
ę
informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej powinny
cechowa
ć
: zdolno
ść
koncentracji uwagi, dobra pami
ęć
, spostrzegaw-
czo
ść
, logiczne i analityczne my
ś
lenie, wytrwało
ść
i skrupulatno
ść
. Spe-
cjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej ze wzgl
ę
du na
swobod
ę
w planowaniu i organizowaniu sobie pracy musi wykazywa
ć
si
ę
7
samodzielno
ś
ci
ą
i odpowiedzialno
ś
ci
ą
. Specjalist
ę
informacji naukowej,
technicznej i ekonomicznej powinna cechowa
ć
wysoka kultura osobista
i
ż
yczliwo
ść
. Powinien umie
ć
wybiera
ć
trafne metody i sposoby działania.
Konieczna jest umiej
ę
tno
ść
nawi
ą
zywania kontaktów z lud
ź
mi oraz ła-
two
ść
porozumiewania si
ę
w mowie i na pi
ś
mie. Specjalista nara
ż
ony
jest na schorzenia charakterystyczne dla osób pracuj
ą
cych przy kompu-
terze, takie jak: wady postawy, wady wzroku, zwyrodnienia narz
ą
dów
ruchu. Orzeczenie o niepełnosprawno
ś
ci w stopniu lekkim (np. obni
ż
ona
sprawno
ść
ruchowa) nie stanowi przeszkody w wykonywaniu zawodu
specjalisty informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej. Przeciw-
wskazaniem do wykonywania zawodu mo
ż
e by
ć
niepełnosprawno
ść
utrudniaj
ą
ca kontakt z u
ż
ytkownikami.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Specjalista informacji naukowej technicznej i ekonomicznej powinien
posiada
ć
wykształcenie wy
ż
sze drugiego stopnia o specjalizacji infor-
macja naukowa i studia bibliologiczne. Uzupełnieniem wykształcenia
mog
ą
stanowi
ć
studia podyplomowe lub kursy kwalifikacyjne w zakresie
informacji naukowej. Oprócz odpowiedniego wykształcenia od specjali-
sty informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej wymaga si
ę
zna-
jomo
ś
ci przynajmniej jednego j
ę
zyka obcego w stopniu dobrym, najle-
piej, gdy jest to j
ę
zyk angielski (B2). Specjalista powinien posiada
ć
umiej
ę
tno
ść
obsługi komputera i urz
ą
dze
ń
biurowych, wspomagaj
ą
cych
prowadzenie działalno
ś
ci informacyjnej.
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej musi
sprawnie korzysta
ć
z materiałów informacyjnych z ró
ż
nych dziedzin
wiedzy, na bie
żą
co monitorowa
ć
aktualne osi
ą
gni
ę
cia nauki w swojej
dziedzinie.
Zawód wymaga tak
ż
e systematycznego pogł
ę
biania wiedzy,
rozwijania umiej
ę
tno
ś
ci zwi
ą
zanych z rozwojem nowych technologii.
Specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej mo
ż
e pra-
cowa
ć
na równorz
ę
dnych stanowiskach w zawodach z grupy 2622 Bi-
bliotekoznawcy i specjali
ś
ci zarz
ą
dzania informacj
ą
, np.: 262204 Broker
informacji; 262207 Specjalista zarz
ą
dzania informacj
ą
; 262203 Bibliote-
koznawca.
8
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami
BHP, ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodowiska (niezb
ę
dne kompe-
tencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS).
Z2.
Poszukiwanie informacji w
ź
ródłach tradycyjnych i elektronicz-
nych (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z3.
Selekcjonowanie informacji (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z4.
Gromadzenie informacji (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z5.
Ewidencjonowanie i opracowywanie
ź
ródeł informacji: tworzenie
opisów niezb
ę
dnych do identyfikacji
ź
ródeł, klasyfikacja (niezb
ę
d-
ne kompetencje: Kz2, KzS).
Z6.
Tworzenie baz danych, katalogów i kartotek (niezb
ę
dne kompe-
tencje: Kz2, KzS).
Z7.
Analizowanie bibliometrycznych
ź
ródeł informacji (niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz2, Kz3, KzS).
Z8.
Udost
ę
pnianie informacji u
ż
ytkownikom (niezb
ę
dne kompetencje:
Kz3, KzS).
Z9.
Szkolenie u
ż
ytkowników informacji z podstaw korzystania z za-
sobów informacji (niezb
ę
dne kompetencje: Kz3, KzS).
Z10. Badanie potrzeb informacyjnych u
ż
ytkowników i proponowanie
sposobów ich zaspokajania (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2,
Kz3, KzS).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Pozyskiwanie, weryfikowanie i przechowywanie informacji (po-
trzebne do wykonywania zada
ń
: Z1, Z2, Z3, Z4, Z10).
Kz2 – Przetwarzanie informacji (potrzebne do wykonywania zada
ń
Z1,
Z5, Z6, Z7, Z10).
Kz3 – Prowadzenie obsługi informacyjnej i szkoleniowej u
ż
ytkowników
(potrzebne do wykonywania zada
ń
Z1, Z7, Z8, Z9, Z10).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
Z1÷Z10).
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w zawo-
dzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu
kwalifikacji na poziomie 7 wła-
ś
ciwym dla wykształcenia wy
ż
szego drugiego stopnia w Europejskiej
i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest sugerowany miejscem usy-
tuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci (grupa wielka 2
– specjali
ś
ci i jej odpowiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód specjalista informacji naukowej, tech-
nicznej i ekonomicznej:
1) w zakresie wiedzy: zna w sposób pogł
ę
biony fakty, teorie, metody,
normy, przepisy, w tym zagadnienia prawa autorskiego, zwi
ą
zane
z wyszukiwaniem, weryfikowaniem, przechowywaniem i rozpo-
wszechnianiem informacji oraz zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci mi
ę
dzy nimi. Zna
zasady współpracy z u
ż
ytkownikami informacji, niezb
ę
dne do wyko-
nywania zawodu specjalisty informacji naukowej technicznej i eko-
nomicznej;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: wykonuje zło
ż
one zadania zgodnie z sa-
modzielnie opracowanymi lub przyj
ę
tymi procedurami, w cz
ęś
ciowo
zmiennych warunkach, potrafi stosowa
ć
metody, formy i
ś
rodki dzia-
łalno
ś
ci informacyjnej, adekwatne do tematyki bran
ż
y i miejsca za-
trudnienia oraz potrzeb okre
ś
lonych u
ż
ytkowników, stosowa
ć
odpo-
wiednie rozwi
ą
zania w sytuacjach nietypowych i problemowych, rze-
telnie wykonywa
ć
zadania oraz formułowa
ć
i rozwi
ą
zywa
ć
problemy
z wykorzystaniem nowej wiedzy, tak
ż
e z innych dziedzin, samo-
dzielnie planowa
ć
proces samokształcenia oraz motywowa
ć
innych
do podj
ę
cia nowych wyzwa
ń
, komunikowa
ć
si
ę
z ró
ż
nymi odbiorca-
mi i uzasadnia
ć
swoje stanowisko.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych: Z1, Z2, Z3, Z4, Z10 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz1.
3.1. Pozyskiwanie, weryfikowanie i przechowywanie
informacji Kz1
Wiedza – zna w sposób pogł
ę
bio-
ny fakty, teorie, metody, przepisy
zwi
ą
zane z wyszukiwaniem, wery-
fikacj
ą
przechowywaniem informa-
cji, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska w zakresie pozy-
skiwania, weryfikacji i prze-
chowywania informacji;
−
typologie
ź
ródeł informacji;
−
metodologie
oceny
jako
ś
ci
ź
ródeł informacji
−
j
ę
zyki
informacyjno-wyszuki-
wawcze;
−
zagadnienia prawa autorskie-
go i praw pokrewnych;
−
technologie
informacyjne
w zakresie pozyskiwania wery-
fikacji i przechowywania infor-
macji.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje zło
ż
one
zadania zgodnie z samodzielnie
opracowanymi lub przyj
ę
tymi pro-
cedurami, w cz
ęś
ciowo zmiennych
warunkach, potrafi stosowa
ć
me-
tody, formy i
ś
rodki działalno
ś
ci
informacyjnej. Stosuje zaawanso-
wane techniki pozyskiwania, wery-
fikacji i przechowywania informacji,
w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii,
ochrony
ś
rodowiska podczas
prac zwi
ą
zanych z pozyskiwa-
niem weryfikacj
ą
i przechowy-
waniem informacji;
−
wyszukiwa
ć
ź
ródła informacji;
−
stosowa
ć
zaawansowane tech-
niki wyszukiwania;
−
ocenia
ć
jako
ść
i przydatno
ść
ź
ródeł informacji;
−
dobiera
ć
metody gromadzenia
informacji w zale
ż
no
ś
ci od ro-
dzaju
ź
ródła.
11
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z5, Z6, Z7, Z10 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Przetwarzanie informacji Kz2
Wiedza – zna w sposób pogł
ę
bio-
ny fakty, teorie, metody, przepisy
zwi
ą
zane z przetwarzaniem in-
formacji oraz zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy nimi, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
ro-
dowiska w zakresie przetwa-
rzania informacji;
−
zasady formalnego i rzeczowe-
go opracowywania
ź
ródeł in-
formacji;
−
normy, standardy, formaty reje-
stracji
ź
ródeł informacyjnych;
−
zagadnienia prawa autorskiego
i praw pokrewnych;
−
zasady funkcjonowania syste-
mów bibliotecznych;
−
metody prowadzenia ewidencji
w katalogach i systemach bi-
bliotecznych;
−
terminologi
ę
, wska
ź
niki i zasa-
dy oceny bibliometrycznej pu-
blikacji.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje zło
ż
one
zadania zgodnie z samodzielnie
opracowanymi lub przyj
ę
tymi pro-
cedurami, potrafi stosowa
ć
meto-
dy, formy i
ś
rodki w zakresie prze-
twarzania informacji, adekwatne do
tematyki bran
ż
y i miejsca zatrud-
nienia oraz potrzeb okre
ś
lonych
u
ż
ytkowników, w szczególno
ś
ci
potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii,
ochrony
ś
rodowiska w zakresie
przetwarzania informacji;
−
posługiwa
ć
si
ę
poj
ę
ciami zwi
ą
-
zanymi z opracowaniem for-
malnym i rzeczowym
ź
ródeł in-
formacji;
−
tworzy
ć
opis katalogowy i bi-
bliograficzny
ź
ródła informacji;
−
klasyfikowa
ć
i indeksowa
ć
ź
ró-
dła informacji
−
stosowa
ć
ró
ż
ne j
ę
zyki informa-
cyjne do charakterystyki zawar-
to
ś
ci dokumentów;
−
ewidencjonowa
ć
ź
ródła infor-
macji;
−
wykonywa
ć
analiz
ę
bibliome-
tryczn
ą
publikacji.
12
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z7, Z8, Z9, Z10 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz3.
3.3. Prowadzenie obsługi informacyjnej i szkoleniowej
u
ż
ytkowników Kz3
Wiedza – zna zło
ż
one uwarunko-
wania i konteksty informacji nauko-
wej.
Zna
zasady
współpracy
z u
ż
ytkownikami informacji w miej-
scu pracy. Zna zło
ż
one zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy nimi, niezb
ę
dne do wyko-
nywania zawodu specjalisty infor-
macji naukowej technicznej i eko-
nomicznej, a w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
ro-
dowiska w zakresie szkolenia
i obsługi informacyjnej u
ż
ytkow-
ników;
−
warsztat informacyjny;
−
typologie baz danych;
−
metodyk
ę
i organizacj
ę
biblio-
grafii;
−
technologie
informacyjne
w zakresie obsługi informacyjnej
u
ż
ytkowników;
−
j
ę
zyki
informacyjno-wyszuki-
wawcze;
−
ź
ródła informacji o działalno
ś
ci
ogólnych i bran
ż
owych o
ś
rod-
ków informacji;
−
zasady przygotowania szkole
ń
z zakresu wykorzystania
ź
ródeł
informacji;
−
metodologie
bada
ń
potrzeb
u
ż
ytkowników informacji.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje zadania
oraz formułuje i rozwi
ą
zuje pro-
blemy z wykorzystaniem nowej
wiedzy, tak
ż
e z innych dziedzin,
samodzielnie planuje proces sa-
mokształcenia
oraz
motywuje
innych do podj
ę
cia nowych wy-
zwa
ń
, komunikuje si
ę
z ró
ż
nymi
odbiorcami i uzasadnia swoje
stanowisko, w szczególno
ś
ci po-
trafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii,
ochrony
ś
rodowiska w zakresie
szkolenia i obsługi informacyjnej
u
ż
ytkowników;
−
wyszukiwa
ć
informacje odpo-
wiadaj
ą
ce potrzebom u
ż
ytkow-
ników;
−
wskazywa
ć
u
ż
ytkownikowi me-
tody poszukiwa
ń
ź
ródeł informa-
cji;
−
redagowa
ć
odpowied
ź
na zapy-
tanie informacyjnie;
−
przygotowywa
ć
zestawienia
bibliograficzne,
opracowywa
ć
kwerendy naukowe;
−
przygotowywa
ć
i przeprowadza
ć
wykłady, szkolenia lub z zakresu
wykorzystania
ź
ródeł informacji;
−
bada
ć
potrzeby u
ż
ytkowników
i opracowywa
ć
wyniki;
−
koordynowa
ć
współprac
ę
ró
ż
-
nych jednostek organizacyjnych.
13
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.4. Kompetencje społeczne KzS:
−
tworzy i rozwija wzory post
ę
powania w zakresie obsługi ró
ż
nych ka-
tegorii u
ż
ytkowników informacji,
−
podejmuje inicjatywy zmierzaj
ą
ce do poprawy jako
ś
ci pracy i orga-
nizacji w zakresie wyszukiwania, przetwarzania i udost
ę
pniania in-
formacji,
−
bierze odpowiedzialno
ść
za przekazywane i udost
ę
pniane informacje,
−
potrafi współdziała
ć
w ramach zespołu, przestrzega zasad etyki
zawodowej, ponosi odpowiedzialno
ść
za udział w podejmowaniu
decyzji zawodowych.
14
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu specjalisty in-
formacji naukowej, technicznej i ekonomicznej przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych − projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 262206 Specjalista
informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej
15
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.