mechanik operator pojazdow i maszyn rolniczych 723[03] z2 07 n

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Piotr Ziółek

Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych
w pojazdach i maszynach 723[03].Z2.07

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacyjnej – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Kulka
mgr inż. Piotr Nowak

Opracowanie redakcyjne:
inż. Piotr Ziółek

Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[03].Z2.07
,,Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych w pojazdach i maszynach”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik – operator pojazdów i maszyn
rolniczych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacyjnej – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Instalacja i wyposażenie elektryczne pojazdów

5.1.1.

Ćwiczenia

5.2. Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych

5.2.1.

Ćwiczenia

5.3. Oświetlenie pojazdów

5.3.1.

Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik dla nauczyciela, do jednostki modułowej Diagnozowanie i naprawa układów

elektrycznych w pojazdach i maszynach, będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie mechanik–operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03].

Poradnik zawiera:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u ucznia jego umiejętności,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury.
Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone metodami aktywizującymi. Szczególnie

zalecane są metody poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł, stosowania zdobytej wiedzy w działaniu praktycznym, rozwiązywania problemów
w sposób twórczy, obserwacji, symulacji, tekstu przewodniego, projektów oraz ćwiczeń
praktycznych. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi wymaga przygotowania materiałów
metodycznych, takich jak: tekst przewodni, instrukcja do metody projektów, instrukcje do
wykonania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe, instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy zwracać uwagę na samokształcenie

z wykorzystaniem materiałów innych niż podręczniki; normy, instrukcje obsługi, poradniki,
i pozatekstowe źródła informacji.

Formy pracy uczniów powinny być różnorodne, począwszy od pracy indywidualnej,

samodzielnej do pracy zespołowej.

Pomiar dydaktyczny jest istotnym elementem procesu dydaktycznego. Sprawdzanie

i ocenianie osiągnięć może być przeprowadzane przy pomocy przykładowych testów
zamieszczonych w poradniku. Do testów dołączone zostały również:

−

instrukcje dla nauczyciela,

−

instrukcje dla ucznia,

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

karta odpowiedzi.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[03].Z2

Eksploatacja pojazdów rolniczych

723[03].Z2.01

Stosowanie przepisów ruchu

drogowego

723[03].Z2.02

Stosowanie technik kierowania

pojazdem i wykonywanie czynności

kontrolno – obsługowych

723[03].Z2.03

Diagnozowanie i naprawa

układów silnika

723[03].Z2.04

Diagnozowanie i naprawa

układów napędowych

pojazdów

723[03].Z2.05

Diagnozowanie i naprawa

układów kierowniczych,

jezdnych, zawieszenia

i hamulcowych

723[03].Z2.06

Diagnozowanie i naprawa

układów hydraulicznych,

pneumatycznych

i urządzeń zaczepowych

723[03].Z2.07

Diagnozowanie i naprawa

układów elektrycznych

w pojazdach i maszynach

723[03].Z2.08

Wykonywanie przeglądów

technicznych i obsługi sezonowej

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków,
szkiców, wykresów i dokumentacji technicznej,

−

rozpoznawać elementy, zespoły i układy na rysunkach, schematach, zgodnie z instrukcją,

−

określać funkcje zespołów i układów,

−

wykonywać proste szkice i rysunki części i zespołów maszyn,

−

nazywać i użytkować narzędzia,

−

organizować stanowisko pracy do diagnostyki, naprawy i obsługi sprzętu technicznego
zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

radzić sobie w sytuacjach problemowych,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

podjąć decyzje dotyczące wyboru technologii naprawy,

−

podejmować decyzje zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

skutecznie komunikować się z innymi uczestnikami procesu pracy,

−

oceniać własną pracę,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

przewidywać i wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego oraz środowiska
przyrodniczego,

−

udzielać pomocy ofiarom wypadków przy procesie pracy.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować instalacje elektryczne pojazdów samochodowych, ciągników i maszyn
rolniczych,

−

odczytać schematy instalacji elektrycznych pojazdów i maszyn rolniczych,

−

objaśnić budowę, działanie i czynności obsługowe akumulatorów, prądnic, alternatorów,
rozruszników i silników elektrycznych,

−

sprawdzić działanie źródeł światła, odbiorników, układów kontrolno – pomiarowych
i sterujących pojazdów i maszyn rolniczych,

−

wykonać ładowanie akumulatorów,

−

wyregulować ustawienie świateł głównych pojazdów,

−

wykryć usterki elektrycznego wyposażenia pojazdu,

−

dokonać naprawy układów elektrycznych,

−

zastosować przepisy bhp podczas diagnozowania i naprawy układów elektrycznych
w pojazdach i maszynach.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………………..
Modułowy program nauczania: Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03].
Moduł:

Eksploatacja pojazdów rolniczych 723[03].Z2

Jednostka modułowa:

Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych
w pojazdach i maszynach 723[03].Z2.07

Temat: Badanie źródła prądu w pojeździe na przykładzie akumulatora.

Cel ogólny: Poznanie budowy, działania i czynności obsługowych akumulatora.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować źródła prądu występujące w pojazdach,

−

określić podstawowe parametry akumulatora,

−

wykonać badanie akumulatora,

−

zdiagnozować usterkę akumulatora.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi ciągników rolniczych,

−

przekrój akumulatora,

−

przyrządy do badania akumulatora,

−

instrukcja bhp,

−

stanowisko pracy,

−

tablice poglądowe,

−

zestawy ćwiczeń opracowanych przez nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–3 osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Dokonaj oględzin zewnętrznych akumulatora. Zbadaj napięcie na zaciskach akumulatora,

sprawdź poziom elektrolitu oraz jego gęstość w poszczególnych celach.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Określenie tematu zajęć.
3. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
1. Metoda tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Jakie wyróżniamy źródła prądu w pojazdach?
2. Co to jest akumulator?
3. Jakie podstawowe parametry posiada akumulator?
4. Do czego służy areometr?
5. Do czego służy multimetr?
6. Jak dokonujemy pomiaru gęstości elektrolitu?
7. Jak dokonujemy pomiaru wartości napięcia na zaciskach akumulatora?
8. Jakim płynem uzupełniamy stan elektrolitu w akumulatorze?

Faza II. Planowanie
1. Co można sprawdzić podczas oględzin akumulatora?
2. Jakie są najczęstsze usterki akumulatora?
3. Jakich pomiarów dokonujemy podczas diagnozowania akumulatora?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie wskazują różnice pomiędzy źródłem a zasobnikiem prądu w pojeździe.
2. Uczniowie pracując w grupach opisują budowę akumulatora.
3. Uczniowie pracując w grupach opisują użycie akumulatora.
4. Uczniowie pracując w grupach opisują najczęstsze usterki akumulatora.
5. Uczniowie pracując w grupach opisują sposoby diagnozowania akumulatorów.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie wypisują różnice pomiędzy źródłem a zasobnikiem prądu w pojeździe.
2. Uczniowie szkicują i opisują budowę akumulatora.
3. Uczniowie opisują zastosowanie akumulatora.
4. Uczniowie wypisują i omawiają najczęstsze usterki akumulatora.
5. Uczniowie dokonują badania akumulatora.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają poprawność wskazanych różnic pomiędzy źródłem a zasobnikiem

prądu.

2. Uczniowie dyskutują nad zastosowaniem akumulatora.
3. Uczniowie wymieniają się uwagami co do najczęstszych usterek akumulatora.
4. Uczniowie wyciągają wnioski z przeprowadzonego badania akumulatora.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości, i jak ich uniknąć na przyszłość.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………………..
Modułowy program nauczania: Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03].
Moduł:

Eksploatacja pojazdów rolniczych 723[03].Z2

Jednostka modułowa:

Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych
w pojazdach i maszynach 723[03].Z2.07

Temat: Badanie oświetlenia w pojazdach.

Cel ogólny: Przeprowadzenie ustawień świateł głównych w pojeździe.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić, co to są światła główne pojazdu,

−

wyjaśnić, jakie znaczenie ma oświetlenie pojazdu,

−

wyjaśnić, czym charakteryzują się reflektory pojazdu,

−

przeprowadzić regulację ustawień świateł głównych pojazdu.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w grupie,

−

oceny pracy w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Środki dydaktyczne:

−

materiały źródłowe,

−

tablice poglądowe,

−

instrukcja obsługi pojazdu,

−

stanowisko do pomiaru ustawień oświetlenia pojazdu,

−

przyrząd do pomiaru ustawienia świateł,

−

instrukcje bezpieczeństwa higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej,

−

arkusze papieru,

−

przybory do pisania.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 3

−

5 osobowych.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna (45 min).

Zadanie dla ucznia:

Przeprowadź badanie ustawień oświetlenia głównego w pojeździe oraz wykonaj regulację

ustawień oświetlenia reflektorów przednich pojazdu.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Określenie tematu zajęć.
3. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
1. Metoda tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Co to jest reflektor i z czego się składa?
2. Jakie znaczenie posiada oświetlenie w pojazdach?
3. Jakie rodzaje oświetlenia wyróżniamy w pojazdach?
4. Jak przeprowadza się diagnostykę oświetlenia w pojazdach?
5. Jak dokonujemy regulacji ustawienia świateł głównych w pojazdach?

Faza II. Planowanie
1. Jakie rozróżniamy oświetlenie w pojazdach?
2. Jak diagnozujemy oświetlenie w pojazdach?
3. Jak regulujemy światła mijania w pojazdach?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w grupach omawiają rodzaje oświetlenia w pojazdach.
2. Uczniowie pracując w grupach diagnozują oświetlenie w pojeździe.
3. Uczniowie pracując w grupach ustalają kolejność czynności podczas włączenia świateł

mijania.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie wypisują rodzaje oświetleń w pojazdach.
2. Uczniowie diagnozują oświetlenie w pojeździe.
3. Uczniowie regulują światła w pojeździe.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie prezentują wykonane zadania na forum całej grupy.
2. Uczniowie wymieniają się uwagami i sugestiami.
3. Uczniowie dyskutują na forum klasy o wynikach wykonanego zadania.

Faza VI. Analiza końcowa

Nauczyciel ocenia na podstawie obserwacji indywidualnie każdego ucznia i grupę na

bieżąco, podczas dyskusji, podczas wykonywania zadania oraz końcowe efekty pracy.
Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone,
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich uniknąć w przyszłości.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Instalacja i wyposażenie elektryczne pojazdów

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj sprawdzenia stanu technicznego bezpieczników w ciągniku marki New Holland.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na odpowiednie oznaczenia
kolorystyczne zabezpieczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) odszukać panel z bezpiecznikami w pojeździe,
4) dokonać kontroli zabezpieczeń,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy marki New Holland,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

multimetr.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru napięcia na zaciskach akumulatora i zapisz uzyskane wartości gdy:

a) silnik pojazdu jest w stanie spoczynku,
b) silnik pojazdu jest uruchomiony, a główne odbiorniki prądu są powyłączane,
c) silnik pojazdu pracuje, a odbiorniki główne prądu są uruchomione.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska,

−

dobór narzędzi,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych,

−

prezentację wyników.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) dokonać pomiarów zgodnie z zaleceniami zadania,
4) zapisać w punktach uzyskane wartości pomiarów,
5) wyciągnąć wnioski,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

dowolny pojazd ze sprawnie działającą instalacją elektryczną,

−

woltomierz cyfrowy lub analogowy,

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

instrukcja obsługi pojazdu,

−

dokumentacja instalacji elektrycznej w pojeździe,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Podłączona prawidłowo przyczepa do ciągnika rolniczego nie posiada napięcia w instalacji

elektrycznej. Oświetlenie przyczepy jest niesprawne. Wtyka oświetlenia przyczepy jest podpięta
do gniazda zasilania zewnętrznego ciągnika. Sprawdź instalację przyczyną przyczepy, wykryj
usterki i usuń je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na podłączenie wtyki do gniazda
zasilania zewnętrznego ciągnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić przybory i materiały do wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować narzędzia do naprawy instalacji elektrycznej,
4) zaplanować tok postępowania,
5) rozpoznać usterki,
6) usunąć usterki,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy, przyczepa wyposażona w oświetlenie,

−

multimetr,

−

narzędzia do naprawy instalacji elektrycznej,

−

instrukcja obsługi ciągnika, instrukcja obsługi przyczepy.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj diagnostykę akumulatora rozruchowego. Sprawdź stan techniczny, dokonaj

pomiaru stanu naładowania, sprawdź gęstość elektrolitu w poszczególnych celach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska,

−

dobór narzędzi,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych,

−

prezentację wyników.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) scharakteryzować budowę akumulatora,
4) sprawdzić optycznie stan techniczny akumulatora,
5) dokonać pomiaru napięcia na zaciskach akumulatora,
6) sprawdzić poziom elektrolitu w poszczególnych celach (uzupełnić w miarę potrzeby),
7) dokonać pomiaru gęstości elektrolitu,
8) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,
9) uporządkować miejsce pracy,
10) zaprezentować wnioski z wykonanego ćwiczenia na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

akumulator obsługowy,

−

multimetr,

−

areometr,

−

woda destylowana,

−

woda bieżąca,

−

stanowisko do wykonania pomiarów,

−

instrukcja bhp,

−

środki ochrony indywidualnej.

Ćwiczenie 2

Po uruchomieniu silnika spalinowego w pojeździe kontrolka sygnalizacyjna czerwona

o symbolu graficznym „akumulator” świeci się światłem ciągłym. Ustal przyczynę usterki oraz
przedstaw w punktach procedurę jej usunięcia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska naprawczego,

−

dobór narzędzi,

−

podjęcie decyzji o sposobie i miejscu naprawy,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych,

−

prezentację wyników.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania podczas diagnozowania usterki,
3) ustalić przyczynę usterki,
4) zapisać w punktach procedurę wykonania naprawy,
5) ocenić wykonane ćwiczenie,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

dowolny pojazd z zasymulowaną usterką,

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

multimetr,

−

instrukcja obsługi pojazdu,

−

przykładowa dokumentacja instalacji elektrycznej w pojeździe,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Po zdiagnozowaniu rozrusznika okazało się, że szczotki na komutatorze uległy

„zawieszeniu”. Dokonaj usunięcia usterki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska naprawczego,

−

dobór narzędzi,

−

podjęcie decyzji o sposobie i miejscu naprawy,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych,

−

prezentację wyników.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) scharakteryzować budowę rozrusznika,
4) zidentyfikować rodzaj uszkodzenie i jego przyczynę,
5) zaplanować kolejne czynności i skonsultować je z nauczycielem,
6) wykonać naprawę,
7) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rozrusznik z zasymulowaną usterką,

−

zestaw narzędzi warsztatowych potrzebnych do wykonania naprawy,

−

instrukcja obsługi pojazdu,

−

instrukcja napraw rozrusznika,

−

stanowisko do wykonania naprawy,

−

instrukcja stanowiskowa bhp.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Oświetlenie pojazdów

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj oględziny oświetlenia w ciągniku rolniczym. Wnioski i uwagi zaprezentuj

w formie pisemnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki
wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać sprawdzenie świateł ciągnika,
4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy,

−

narzędzia monterskie do regulacji,

−

instrukcja obsługi ciągnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj regulację reflektorów przednich świateł drogowych i mijania w ciągniku

rolniczym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki
wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować instrukcję obsługi ciągnika, szczególnie uwzględniając rozdział oświetlenie,
4) zidentyfikować elementy instalacji oświetlenia w pojeździe,
5) dokonać pomiaru ustawień reflektorów,
6) dokonać regulacji reflektorów,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) wyciągnąć wnioski z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

stanowisko do przeprowadzenia pomiaru,

−

narzędzia i urządzenia do przeprowadzenia regulacji reflektorów.

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj schemat instalacji elektrycznej ciągnika. Wykonaj wymianę wszystkich

żarówek oświetlenia pojazdu, pomijając podświetlenie deski rozdzielczej i lampek kontrolnych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki
wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować instrukcję obsługi ciągnika,
4) przeanalizować schemat oświetlenia ciągnika,
5) dokonać wymiany wszystkich żarówek na nowe,
6) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie na forum grupy,
8) wyciągnąć wnioski z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

schemat instalacji elektrycznej,

−

komplet żarówek,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

akcesoria do konserwacji.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Diagnozowanie i naprawa
układów elektrycznych w pojazdach i maszynach”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 19, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 6, 13, 14, 17, 18, są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający

−

za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny

−

za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry

−

za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry

−

za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. b, 5. a, 6. d, 7. a, 8. b, 9. b, 10. a, 11. c, 12. d,
13. d, 14. b, 15. b, 16. c, 17. a, 18. c, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wartość napięcia na zaciskach
akumulatora

Wskazać źródło prądu

Określić liczbę ogniw akumulatora
12 V

Określić wartość napięcia jednego
ogniwa akumulatora

Zdefiniować, co to jest elektrolit
żelowy

Ustalić typowe uszkodzenie alternatora

Określić liczbę kolorów stosowanych
do oznakowania bezpieczników

Zdefiniować, czym zajmuje się
diagnostyka

Określić funkcje akumulatora

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić poziom elektrolitu w
akumulatorze

11 Rozróżnić wartość gęstości elektrolitu

Ustalić, czym uzupełniamy ubytek
elektrolitu w akumulatorze

13 Określić funkcję rozrusznika

Scharakteryzować typowe uszkodzenie
rozrusznika

Określić wartość napięcia występującej
w instalacji elektrycznej pojazdu.

Określić, dla jakiej barwy oko ludzkie
ma największą czułość w nocy

Scharakteryzować sposób sprawdzania
świateł mijania

Scharakteryzować sposób używania
świateł mijania

Określić, jakie wymagane są reflektory
przednie w Polsce

Określić przyrząd do badania
oświetlenia w pojazdach

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na pytania testowe.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

9. Zapytaj, czy uczniowie zrozumieli instrukcję i polecenia. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
10. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

11. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

12. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
13. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
14. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wyciągnij wnioski.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa.
6. W zadaniach zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przybliżona wartość napięcia występującego na zaciskach akumulatora w pojazdach wynosi

a) 5 V.
b) 12 V.
c) 15 V.
d) 20 V.

2. Źródłem prądu w pojazdach jest

a) akumulator i prądnica.
b) przewody elektryczne.
c) instalacja zasilająca.
d) przetwornica.

3. Akumulator 12 V składa się z ogniw

a) trzech.
b) pięciu.
c) sześciu.
d) dwunastu.

4. Wartość napięcia jaką generuje jedno ogniwo akumulatora wynosi

a) 1,2 V.
b) 2,1 V.
c) 2,3 V.
d) 2,5 V.

4. Elektrolitem żelowym nazywamy

a) wodny roztwór kwasu siarkowego z dodatkiem środka żelującego.
b) żel siarkowy.
c) wodę destylowana w postaci żelu.
d) żywice sylikonowe.

6. Typowym uszkodzeniem dla alternatora jest

a) przerwanie przewodu.
b) brak zasilania.
c) obracanie się alternatora w przeciwnym kierunku.
d) uszkodzenie układu prostowniczego.

7. Do oznakowania bezpieczników używa się następującej ilości kolorów

a) 11.
b) 21
c) 131.
d) 44.

8. Diagnostyka zajmuje się

a) badaniem procesów.
b) oceną stanu technicznego pojazdów i maszyn.
c) badaniem procesów roboczych.
d) usuwaniem usterek.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Funkcja, jaką pełni akumulator w pojeździe to

a) oświetlenie pojazdu.
b) źródło prądu.
c) zabezpieczenie instalacji.
d) zasilenie alternatora.

10. Poziom elektrolitu w akumulatorze powinien znajdować się

a) powyżej płyt ołowianych tak aby były one całkowicie zanurzone.
b) poniżej płyt ołowianych.
c) na równi z płytami ołowianymi.
d) poniżej połączeń płyt ołowianych.

11. Gęstość elektrolitu w sprawnym akumulatorze wynosi

a) 1,8 G/cm

b) 1,38 G/cm

c) 1,28 G/cm

d) 1,40 G/cm

12. Naturalny ubytek elektrolitu w akumulatorze uzupełniamy

a) żywicą sylikonową.
b) wodą.
c) kwasem siarkowym.
d) wodą destylowaną.

13. Rozrusznik jest

a) źródłem zasilania.
b) akumulatorem.
c) alternatorem.
d) odbiornikiem prądu.

14. Typową usterką rozrusznika może być

a) utlenienie przewodu.
b) przepalenie uzwojenia wirnika.
c) przerwanie przewodu zasilającego.
d) zerwanie paska klinowego.

15. Wartość napięcia do zasilenia żarówek w pojeździe wynosi

a) 5 V, 4 V.
b) 10 V, 12 V.
c) 12 V, 24 V.
d) 13 V, 18 V.

16. Oko człowieka ma największą czułość w nocy dla barwy

a) żółtej
b) białej.
c) zielonej.
d) pomarańczowej.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Sprawdzając światła mijania należy sprawdzić, czy

a) nie oślepiają kierowców pojazdów jadących z przeciwka.
b) jest wyregulowany pasek napędu alternatora.
c) jest odpowiedni poziom elektrolitu w akumulatorze.
d) wysyłają światło symetrycznie.

18. W Polsce obowiązuje kierowców jazda na światłach mijania

a) tylko po zmierzchu.
b) w nocy i podczas mgły.
c) przez całą dobę.
d) tylko w okresie zimowym przez całą dobę.

19. W Polsce wymaganymi reflektorami przednimi są reflektory

a) asymetryczne.
b) symetryczne.
c) regularne.
d) prostokątne.

20. W warsztacie specjalistycznym, do diagnozowania oświetlenia w pojazdach używa się

a) rzutnika.
b) przyrządu do badania świateł.
c) przyrządu do regulacji świateł.
d) ciemnego pomieszczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Diagnozowanie i naprawa układów elektrycznych w pojazdach i maszynach.

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie powinni

zdobyć przy realizacji tego modułu,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik operator pojazdów i maszyn
rolniczych.
W tym celu zadanie praktyczne powinno być przygotowane w takiej formie, z jaką

uczniowie spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:
Zgodnie z procedurą zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe,

w czasie egzaminu praktycznego należy osiągnąć co najmniej 75% pkt.
niedostateczny do 11 pkt
dopuszczający

11 – 14 pkt.

dostateczny

14 – 16 pkt.

dobry

16 – 19 pkt.

bardzo dobry

od 19 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

Ciągnik rolniczy New Holland

1 szt.

Stół ślusarski

1 szt.

Zestaw kluczy płaskich

1 kpl.

Zestaw kluczy oczkowych

1 kpl.

Zestaw wkrętaków ślusarskich

1 kpl.

Pobijak z metalu miękkiego

1 szt.

Lejek

1 szt.

Gruszka

1szt.

Przyrząd do sprawdzania drożności korków (np. kawałek drutu)

1szt.

Areometr ze skalą gęstości elektrolitu

1szt.

Multimetr lub woltomierz cyfrowy

1szt.

Przyrząd do pomiaru poziomu elektrolitu (np. rurka szklana)

1szt.

Przyrząd do oczyszczenia zacisków akumulatora

1szt.

Instrukcja naprawy ciągnika New Holland

1szt.

Apteczka

1szt.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

UWAGA:

Akumulatory w ciągniku nie mogą być bezobsługowe muszą umożliwiać wykonanie prac

obsługowych.

Informacja dla ucznia
1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki stron

lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut.

4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu

(czas wykonania zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bhp, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać wykonywanie
zadania.

Powodzenia!

Zadanie Egzaminacyjne

W ciągniku rolniczym powstało uszkodzenie uniemożliwiające rozruch silnika.

Prawdopodobnie przyczyną awarii jest nadmierne zużycie szczotek rozrusznika.
Przeprowadź diagnostykę instalacji, źródła prądu i rozrusznika

–

usuń usterkę.

Instrukcja do wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. W formularzu PLAN DZIAŁANIA:

−

zapisz kolejne czynności niezbędne do wykonania zadania,

−

sporządź wykaz niezbędnych narzędzi i maszyn potrzebnych do wykonania zadania.

3. Zgromadź na stanowisku egzaminacyjnym niezbędne narzędzia, maszyny i sprzęt do

wykonania zadania oraz środki ochrony osobistej.

4. Sprawdź stan techniczny ciągnika.
5. Określ i zapisz niedomagania ciągnika.
6. Wykonaj niezbędne regulacje i naprawy.
7. Wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpiecznej pracy, uporządkuj

stanowisko pracy.

8. Zgłoś, przez podniesienie ręki, gotowość do prezentacji wykonanego zadania.
9. W czasie prezentacji:

−

omów wykonane czynności,

−

oceń jakość wykonanej pracy.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód: mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych
Symbol cyfrowy zawodu 723[03]
Oznaczenie tematu: 1
Oznaczenia zadania: A

PESEL

Data urodzenia

Numer stanowiska

dzień/miesiąc/rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz kolejność wykonywania czynności:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
2. Wypisz potrzebne maszyny i narzędzia do wykonania zadania:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

sza

and

ard

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Il. pkt

Czynność 1: Zapisanie czynności prowadzących do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał, co najmniej:

−

demontaż pokrywy podtrzymującej,

−

rozłączenie

przewodów

elektrycznych

akumulatorze

i rozruszniku,

−

demontaż rozrusznika,

−

wymiana szczotek,

−

demontaż akumulatora,

−

oczyszczenie akumulatora,

−

sprawdzenie poziomu elektrolitu,

−

pomiar gęstości elektrolitu,

−

pomiar wartości napięcia na zaciskach akumulatora,

−

montaż rozrusznika,

−

montaż akumulatora,

−

uruchomienie silnika.

Czynność 2: Sporządzenie wykazu sprzętu narzędzi i przyrządów
pomiarowych niezbędnych do wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń w wykazie zapisał, co najmniej 3
z podanych:

−

komplet kluczy płaskich i oczkowych,

−

wkrętaki ślusarskie,

−

woltomierz,

−

aerometr.

Czynność 3: sporządzenie wykazu materiałów i części zmiennych
niezbędnych do wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał w wykazie co najmniej dwa
z podanych:

−

szczotki węglowe,

−

woda destylowana,

−

czyściwo.

ANO

Suma punktów w obszarze - I. Planowanie

Czynność 4: Pobranie i rozmieszczenie na stanowisku sprzętu, narzędzi
i urządzeń do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń skompletował co najmniej trzy
z podanych poniżej:

−

komplet kluczy,

−

wkrętaki ślusarskie,

−

woltomierz,

−

aerometr.

GAN

Czynność 5: pobranie i rozmieszczenie na stanowisku materiałów i części
zamiennych niezbędnych do wykonania zadania.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń skompletował co najmniej dwie z
podanych:

−

szczotki węglowe,

−

woda destylowana,

−

czyściwo.

Czynność 6: Sprawdzenie stanu technicznego sprzętu narzędzi i urządzeń
niezbędnych do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń sprawdził poprawność działania
narzędzi wykonując ruchy robocze lub uaktywniając zakresy pomiarowe
przyrządów.

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie

Czynność 7: Demontaż pokrywy podtrzymującej.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odkręcił pokrywę podtrzymującą
akumulator.

Czynność 8: Odłączenie we właściwej kolejności przewodów od
akumulatora.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odłączył zaciski akumulatora

w kolejności: jako pierwszy przewód masowy, jako drugi przewód prądowy.

Czynność 9: Odłączenie przewodów elektrycznych od rozrusznika.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odłączył od rozrusznika

przewody wyłącznika elektromagnesu.

Czynność 10: Demontaż rozrusznika z ciągnika.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odkręcił właściwymi kluczami
śruby mocujące rozrusznik i zdjął rozrusznik z korpusu silnika.

Czynność 11: Wymontowanie szczotek węglowych.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odkręcił śruby mocujące obudowę

i wymontował szczotki węglowe.

Czynność 12: Wymiana szczotek węglowych.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń zamontował nowe szczotki

i przykręcił ich końce do zacisków.

Czynność 13: Demontaż mocowań akumulatora i demontaż akumulatora

z ciągnika.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odkręcił śruby mocujące

akumulator i zdemontował akumulator z ciągnika zgodnie z przepisami bhp.

Czynność 14: Sprawdzenie szczelności obudowy i oczyszczenie obudowy
zewnętrznej.
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń sprawdził wizualnie czy nie
występują przecieki z obudowy.

Czynność 15: Oczyszczenie biegunów akumulatora.

YKONY

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń oczyścił słupki akumulatora
specjalną szczotką włókniną.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 16: Wykonanie próby pomiaru napięcia bez obciążenia i przy

próbie rozruchu.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń odczytał wartość napięcia bez

obciążenia i wynik zapisał w formularzu a następnie przy zablokowaniu
dawki paliwa włączył rozrusznik na ok. 4 sekundy odczytując wskazanie
woltomierza przy próbie rozruchu.

Czynność 17: Bezpieczne dokonanie pomiaru napięcia przy próbie

rozruchu.
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń włączył rozrusznik siedząc na
siedzisku ciągnika i włączył sprzęgło.

Czynność 18: Wykonanie próby rozruchu ciągnika.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń uruchomił silnik celem
sprawdzenia poprawności jego pracy.

Suma punktów w obszarze III. Wykonanie

Czynność 19: Uzasadnienie sposobu wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń uzasadni celowość wymiany

rozrusznika i wykonania pomiarów przy diagnostyce akumulatora.

Czynność 20: Ocena efektów wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń ocenił wykonaną przez siebie pracę.

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie

RAZEM

Maksymalna ilość punktów do zdobycia 20
Aby zadanie zaliczyć, należy zdobyć co najmniej 11 punktów.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bocheński C.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. Podstawy. WSiP, Warszawa 1997
2. Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996
3. Dąbrowski S. i Kozłowska D.: Maszyny i ciągniki rolnicze. PWRiL, Warszawa 1981
4. Holubowicz Z., Lorenc W., Żak S.: Naprawa maszyn rolniczych. PWRiL, Warszawa 1984
5. Instrukcja obsługi ciągnika New Holland
6. Kozłowska D.: Mechanizacja rolnictwa cz I. Hortpress sp. z o.o., Warszawa 1996
7. Kozłowska D.: Podstawy techniki. Hortpress sp. z o.o., Warszawa 2001
8. Kuczewski J., Majewski Z.: Eksploatacja maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa 1999
9. Lorenc W.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. T 1. PWRiL, Warszawa 1985
10. Mazur J., Stolarczy Z.: Podręcznik traktorzysty operatora. PWRiL, Warszawa 1985
11. Uzdowski M., Bramek K., Garczyński K.,: Eksploatacja techniczna i naprawa. WKiŁ,

Warszawa 2003

12. www. pl.wikipedia.org.: Wolna encyklopedia
13. www.motofocus.com.pl
14. www.zarowki–hurtownia.pl
15. www.sudbosch.pl

Czasopisma:

−

Agroserwis

−

Farmer

−

Technika rolnicza – poradnik rolniczy

Literatura metodyczna:

1. Dretkiewicz – Więch J.:ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000