1

Ekotransport i ekologistyka

Ekotransport i ekologistyka

Piotr Sawicki

Piotr Sawicki

Wydział Maszyn Roboczych i Transportu
pok. 719, tel. [phone]
E-mail: [e-mail]
URL: www.put.poznan.pl/~piotrs

Wydział Maszyn Roboczych i Transportu
pok. 719, tel. [phone]
E-mail: [e-mail]
URL: www.put.poznan.pl/~piotrs

Projektowanie sieci
logistycznej

::: Metoda środka ciężkości :::

Projektowanie sieci
logistycznej

::: Metoda środka ciężkości :::

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

2

39

Plan prezentacji



Wprowadzenie

•

cel i zakres zajęć



Metoda środka ciężkości

•

podstawowe informacje

•

zakres stosowania / ograniczenia

•

główne kroki metody



Analiza przypadku z zastosowaniem m. środka
ciężkości

•

analiza przypadku lokalizacji magazynu centralnego
zaopatrującego sieć sklepów NETTO Sp. z o.o.



Podsumowanie

2

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

3

39

Wprowadzenie

Cel i zakres



Zasadniczy cel zajęć

•

poznanie metody kształtowania sieci logistycznych

– istota metody środka ciężkości
– zastosowanie metody do wyznaczania lokalizacji obiektów w sieci

logistycznej

•

praktyczne wykorzystanie metody

– analiza rzeczywistego przypadku
– określenie możliwości zastosowania ogólnie dostępnych narzędzi

analitycznych

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

4

39

Metoda środka ciężkości

Istota metody



Podstawowe informacje o metodzie

•

ang. center of gravity

•

metoda służąca do wyznaczania lokalizacji dowolnego obiektu
logistycznego w sieciach logistycznych

– zakład produkcyjny
– magazyn dystrybucyjny
– sklep detaliczny
– sortowania odpadów

•

kluczowych czynnikiem wyboru lokalizacji jest

minimalizacja

kosztów transportu

– dowozu do obiektu
– wywozu z obiektu

•

metoda stosowana w przypadku występowania

– wielu dostawców
– wielu rynków sprzedaży

3

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

5

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Główne założenia metody

•

znane są

– lokalizacje dostawców d

i

– lokalizacje rynków sprzedaży (odbiorców) k

j

– wielkość dostaw i sprzedaży (odbioru) wyrobu

•

podstawą procedury obliczeniowej jest określenie siatki współrzędnych

– siatka nanoszona jest na mapę wybranego obszaru

{

lokalizacje dostawców

{

lokalizacje rynków sprzedaży (odbiorców)

– siatka współrzędnych powinna być dokładnie zdefiniowana

{

powinna pokrywać się z południkami i równoleżnikami

{

można zastosować większą lub mniejszą gęstość (zależnie od obszaru geograficznego)

– punktem odniesienia dla wszystkich analizowanych lokalizacji jest wybór punktu (0; 0)

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

6

39

X: 1220, Y: 1020

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Przykład umieszczenia siatki współrzędnych

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

2200

2000

1800

1600

1400

1200

1000

800

600

400

200

0

Współrzędne X, Y dla Łodzi

1200

1000

4

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

7

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Główne założenia metody ..cd

•

przeprowadzenie obliczeń wymaga dodatkowo wyznaczenia

– współrzędnych punktów dostaw d

i

(i = 1, 2, ..., n)

{

x

1

i y

1

dla pkt. d

1

{

x

2

i y

2

dla pkt. d

2

{

...

{

x

n

i y

n

dla pkt. d

n

– współrzędnych punktów sprzedaży k

j

(j = 1, 2, ..., m)

{

x

1

i y

1

dla pkt. k

1

{

x

2

i y

2

dla pkt. k

2

{

...

{

x

m

i y

m

dla pkt. k

m

– jednostkowych stawek przewozowych obowiązujących

{

z i-tych punktach dostaw

{

do j-tych punktów sprzedaży

– masy towarowej

{

przywożonej z i-tych punktów dostaw

{

dostarczanych do j-tych punktów sprzedaży

x

i

y

i

d

i

x

1

y

1

d

1

d

n

x

j

y

j

k

j

x

1

y

1

k

1

k

m

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

8

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Główne założenia metody ..cd

– praktyczne wyznaczenie współrzędnych punktów dostaw d

i

{

d

Szcz

Æ

x

Szcz

= 200, y

Szcz

= 1720

{

d

Łódź

Æ

x

Łódź

= 1220, y

Łódź

= 1020

– praktyczne wyznaczenie współrzędnych punktów sprzedaży k

j

{

k

ZG

Æ

x

ZG

= 350, y

ZG

= 1100

{

k

Wr

Æ

x

Wr

= 680, y

Wr

= 750

{

k

Op

Æ

x

Op

= 880, y

Op

= 600

{

k

Byd

Æ

x

Byd

= 910, y

Byd

= 1540

{

k

Gd

Æ

x

Gd

= 1050, y

Gd

= 1980

- i-ty punkt dostawy

- j-ty punkt sprzedaży (rynki decelowe)

5

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

9

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Główne założenia metody ..cd

– praktyczne wyznaczenie jednostkowych stawek przewozowych

{

z i-tych punktach dostaw

{

do j-tych punktów sprzedaży

– przewozy realizowane od dostawców wykonywane są pojazdami o poj. 32 EUR

{

jeżeli
stawka za 1 wkm wynosi 2,5 zł,
to
stawka za 1EURkm wynosi ok. 0,078 zł

– przewozy realizowane do punktów sprzedaży wykonywane są pojazdami o poj. 18 EUR

{

jeżeli
stawka za 1 wkm wynosi 1,5 zł,
to
stawka za 1tkm wynosi ok. 0,083 zł

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

10

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Główne założenia metody ..cd

– określenie masy towarowej wywożonej z i-tych punktów dostaw

{

d

Szcz

= 5 000 EUR

{

d

Łódz

= 2 000 EUR

{

∑d

i

= 7 000 EUR

– określenie masy towarowej dostarczanej do j-tych punktów sprzedaży

{

k

ZG

=1 100 EUR

{

k

Wr

= 800 EUR

{

k

Op

=1 200 EUR

{

k

Byd

= 2 200 EUR

{

k

Gd

= 900 EUR

{

∑k

j

= 6 200 EUR

6

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

11

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Główne założenia metody ..cd

•

model matematyczny metody środka ciężkości C

x

i C

y

gdzie:
C

x

, C

y

– współrzędne środka ciężkości

r

i

, r

j

– jednostkowe stawki przewozowe obowiązujące odpowiednio z i-tych punktów

dostaw oraz j-tych punktów sprzedaży [zł/tkm] lub [zł/EURkm]

x

i

, x

j

– odległość od punktu (0, 0) siatki do i-tego punktu dostaw oraz j-tego punktu

sprzedaży

d

i

, k

j

– wielkość masy towarowej pozyskiwanej w i-tym punkcie dostaw oraz

sprzedawanej w j-tym punkcie sprzedaży [t] lub [EUR]

∑

∑

∑

∑

=

=

=

=

+

+

=

m

i

j

j

n

i

i

i

n

i

m

j

j

j

j

i

i

i

x

k

r

d

r

k

x

r

d

x

r

C

1

1

1

1

∑

∑

∑

∑

=

=

=

=

+

+

=

m

i

j

j

n

i

i

i

n

i

m

j

j

j

j

i

i

i

y

k

r

d

r

k

y

r

d

y

r

C

1

1

1

1

Dostawy

Sprzedaż (wydania)

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

12

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Rezultat obliczeniowy

∑

∑

∑

∑

=

=

=

=

+

+

=

m

i

j

j

n

i

i

i

n

i

m

j

j

j

j

i

i

i

x

k

r

d

r

k

x

r

d

x

r

C

1

1

1

1

∑

∑

∑

∑

=

=

=

=

+

+

=

m

i

j

j

n

i

i

i

n

i

m

j

j

j

j

i

i

i

y

k

r

d

r

k

y

r

d

y

r

C

1

1

1

1

7

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

13

39

Metoda środka ciężkości

Główne kroki metody



Interpretacja rezultatu obliczeniowego

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

2200

2000

1800

1600

1400

1200

1000

800

600

400

200

0

Współrzędne najkorzystniejszej lokalizacji

639

1 385

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

14

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Sieć NETTO Sp. z o.o.

•

część Dansk Supermarked A/S

•

drugi co do wielkości detalista w Danii

•

sieć w Europie

– Dania
– Finlandia
– Niemcy
– Polska
– Wielka Brytania
– Szwecja, 2002

•

sieć sprzedaży w Polsce

– Szczecin, 1995 rok
– obecnie ponad 58 sklepów na terenie

północno-zachodniej Polski

– zlokalizowane w miejscowościach o

ludności pow. 10 000

8

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

15

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Sieć NETTO Sp. z o.o. w Polsce

•

wyroby branży spożywczej

•

specyfika sklepów

– samoobsługowe
– przeciętna wielkość sali sprzedażowej:

500m.kw

– asortyment pokrywa 90-95%

zapotrzebowania

•

realizacja transportu

– zewnętrzna firma
– 26 jednostek

{

11 zestawów Tandem (37 EUR)

{

8 ciągników z naczepą (32 EUR)

{

2 ciągniki z naczepą izotermą (32 EUR)

{

5 samochodów ciężarowych (23 EUR)

– stała stawka kilometrowa: ok. 1,9 zł/wkm

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

16

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Sieć NETTO Sp. z o.o. w Polsce

•

przepływ towaru

– obsługiwany przez magazyn centralny w

Motańcu
(m. Stargardem Szcz. a Szczecinem)

– towar dostarczany jest do sklepów na

palecie EUR

– średnia masa palety: 600 kg

Motaniec

9

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

17

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Sieć NETTO Sp. z o.o. w Polsce

•

magazyn w Motańcu

– pow. gruntu: 60 000 m.kw
– powierzchnia magazynu: 20 000 m.kw
– 53 rampy załadunkowe
– 110 pracowników
– 1100 przyjęć/t-ń (15 000 EUR)
– 850 wydań/t-ń (9 000 EUR)

Motaniec

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

18

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Sieć NETTO Sp. z o.o. w
Polsce

•

sklepy spożywcze

– 58 sklepów detalicznych

{

23 sklepy w odległości
0-100 km

{

15 sklepów w odległości
100-200 km

{

20 sklepów w odległości
pow. 200 km.

Magazyn w Motańcu

10

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

19

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy

ODLEGŁOŚCI SKLEPÓW OD CENTRUM DYSTRYBUCJI (0 ÷ 100 km, STREFA I)

Nr

sklepu

Miejscowość

Nr

sklepu

Miejscowość

Nr

sklepu

Miejscowość

101 SZCZECIN-DOMUS

135 SZCZECIN-ZAWADZ. 112 NOWOGARD

114 SZCZECIN-HELIOS

171 SZCZECIN-MODRA

149 KAMIEŃ POMORSKI

156 SZCZECIN-PŁONIA

118 POLICE

132 CHOSZCZNO

105 SZCZECIN-MIC

MAC

110 GOLENIÓW

129 GRYFICE

102 SZCZECIN-GROHMARKET 147 GRYFINO

136 BARLINEK

142 SZCZECIN-NARUTOWICZA 160

ŁOBEZ

125

ŚWINOUJŚCIE

139 SZCZECIN-TRANS

120 PYRZYCE

145

ŚWINOUJŚCIE-UZNAM

133 DĘBNO

ODLEGŁOŚCI SKLEPÓW OD CENTRUM DYSTRYBUCJI (100 ÷ 200 km, STREFA II)

177

ŚWIDWIN

108 KOŁOBRZEG

104 KOSZALIN

109 GORZÓW

137 DREZDENKO

113 KOSZALIN

II

130 GORZÓW

II

148 WAŁCZ

121 PIŁA

134 STRZELCE

KRAJEŃSKIE

128 MIĘDZYRZECZ

111 SZCZECINEK

123 BIAŁOGARD

143 SULĘCIN

124

ŚWIEBODZIN

ODLEGŁOŚCI SKLEPÓW OD CENTRUM DYSTRYBUCJI (powyżej 200 km, STREFA III)

131 ZŁOTÓW

122 SŁUPSK

107 BYDGOSZCZ

152 NOWY

TOMYŚL

126 CHOJNICE

140 BYDGOSZCZ

II

150 WĄGROWIEC

151 USTKA

153 BYDGOSZCZ

III

141 WOLSZTYN

106 POZNAŃ-TOMI

154 WRZESNIA

144 SULECHÓW

117 POZNAŃ II

119 GNIEZNO

159 NAKŁO

163 ZARY

166 JAROCIN

168 WOLSZTYN

II

127 POZNAŃ III

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

20

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Koszty i stawki przewozowe dot. sklepów w strefie I

Lp.

Nr

sklepu

Odległość z

magazynu

[km]

Liczba palet

[szt.]

Stawka

przewozowa

[zł/km]

Koszt

transportu

[zł]

Koszt

jednostk.

[zł]

1

101 4 17140 1,9 7136,4 0,42

2

114 6 17825 1,9 10704,6

0,60

3

156 12 6973 1,9 6475,2 0,93

4

105 15 22977 1,9 26761,5 1,16

5

138 17 11237 1,9 19606,1 1,74

6

102 18 20374 1,9 21819,6 1,07

7

142 18 16588 1,9 29617,2 1,79

8

139 20 13454 1,9 35682 2,65

9

135 24 13110 1,9 37802,4 2,88

10

171 25 1233 1,9 5985 4,85

11

118 30 31480 1,9 53523 1,70

12

110 31 22134 1,9 55307,1 2,50

13

147 40 13779 1,9 50844 3,69

14

160 40 5830 1,9 19228 3,30

15

120 50 17181 1,9 89205 5,19

16

112 55 17461 1,9 98125,5 5,62

17

149 80 8835 1,9 92264 10,44

18

132 80 6199 1,9 54264 8,75

19

129 88 14563 1,9 157000,8

10,78

20

136 90 13853 1,9 160569 11,59

21

125 98 13954 1,9 174841,8

12,53

22

145 100 6514

1,9 127110 19,51

23

133 100 18126 1,9 178410 9,84

11

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

21

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Koszty i stawki przewozowe dot. sklepów w strefie II

Lp.

Nr

sklepu

Odległość z

magazynu

[km]

Liczba palet

[szt.]

Stawka

przewozowa

[zł/km]

Koszt

transportu

[zł]

Koszt

jednostk.

[zł]

24

177 101 454,5

1,9 5181,3 11,40

25

109 102 18501,5 1,9 181978,2 9,84

26

130 102 20048,5 1,9 181978,2 9,08

27

134 128 17647 1,9 228364,8

12,94

28

123 130 19142 1,9 231933 12,12

29

108 135 15554 1,9 240853,5

15,48

30

137 140 5880

1,9 94962 16,15

31

148 149 1371,5 1,9 22648 16,51

32

128 155 16776 1,9 276535,5

16,48

33

143 155 11231 1,9 169632 15,10

34

104 160 15210,5 1,9 285456 18,77

35

113 160 15968 1,9 285456 17,88

36

121 175 15352 1,9 312217,5

20,34

37

111 180 14438,5 1,9 321138 22,24

38

124 182 14214 1,9 324706,2

22,84

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

22

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Prezentacja firmy



Koszty i stawki przewozowe dot. sklepów w strefie III

Lp.

Nr

sklepu

Odległość z

magazynu

[km]

Liczba palet

[szt.]

Stawka

przewozowa

[zł/km]

Koszt

transportu

[zł]

Koszt

jednostk.

[zł]

39

131 205 13289,5 1,9 365740,5

27,52

40

152 210 7745,5 1,9 197904 25,55

41

150 220 5179,5 1,9 118712 22,92

42

141 230 14212,75 1,9 399418 28,10

43

144 230 13794,25 1,9 399418 28,96

44

159 235 6940,25 1,9 159400,5

22,97

45

168 235 5862

1,9 99569,5 16,99

46

122 240 16894,25 1,9 428184 25,34

47

126 240 17519 1,9 428184 24,44

48

151 252 5989

1,9 135979,2

22,70

49

106 255 16684 1,9 454945,5

27,27

50

117 255 17256,25 1,9 454945,5

26,36

51

163 260 2258

1,9 77558 34,35

52

127 255 10890 1,9 365313 33,55

53

107 280 15297 1,9 499548 32,66

54

140 280 11979,25 1,9 401128 33,49

55

153 280 2955

1,9 83524 28,27

56

154 285 1862

1,9 68229 36,64

57

119 290 13934,75 1,9 517389 37,13

58

166 330 532

1,9 31350 58,93

12

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

23

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Analiza problemu



Porównanie kosztów 1 EUR

•

strefa I: 0,42 – 19,51 zł

•

strefa II: 0,98 – 22,84 zł

•

strefa III: 16,99 – 58,93 zł



Konkluzja Æ problem do rozwiązania

•

poszukiwanie lokalizacji nowego centrum, które może obsłużyć sklepy w strefie II i III

– przeniesienie obsługi sklepów generujących stawkę za przewóz 1 EUR

pow. 15 zł/EUR

– przeniesienie 5 sklepów z dotychczasowej strefy II do strefy I

{

sklep nr 177 (stawka 11,40 zł/EUR)

{

sklep nr 109 (stawka 9,84 zł/EUR)

{

sklep nr 130 (stawka 9,08 zł/EUR)

{

sklep nr 134 (stawka 12,94 zł/EUR)

{

sklep nr 123 (stawka 12,12 zł/EUR)

– nowa strefa II i III (po zmianach) zawierać będzie 30 sklepów

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

24

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Analiza problemu



Mapa z siatką współrzędnych

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

13

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

25

39

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Analiza problemu



Wyniki analizy

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

26

39

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Analiza przypadku NETTO Sp. z o.o.

Analiza problemu



Interpretacja rozwiązania

X = 10,1; Y =10,5

Magazyn w Pile

14

Piotr Sawicki / Ekotransport i ekologistyka

27

39

Podsumowanie

Cechy metody środka ciężkości



Metoda środka ciężkości

•

pozwala na wyznaczenie lokalizacji dowolnego punktu logistycznego

– wyznaczany jest jeden punkt

•

o wyniku (lokalizacji) decydują czynniki kosztowe (minimalna kwota za realizację
przewozu do wszystkich lokalizacji)

•

metoda jest prosta w zastosowaniu

– wymaga posiadania ogólnych danych (łatwość pozyskania informacji)
– wymaga nieskomplikowanego aparatu matematycznego (podstawowe działania)
– nadaje się do planowani na poziomie strategicznym

•

metoda ma charakter wspomagający

– konieczny jest ostateczny wybór lokalizacji, uwzględniający

{

infrastrukturę transportową

{

dostępność gruntu

{

preferencje podatkowe (lub inne zwolnienia)

{

wpływ na środowisko

{

... inne cechy

Ekotransport i ekologistyka

Ekotransport i ekologistyka

Piotr Sawicki

Piotr Sawicki

Wydział Maszyn Roboczych i Transportu
pok. 719, tel. [phone]
E-mail: [e-mail]
URL: www.put.poznan.pl/~piotrs

Wydział Maszyn Roboczych i Transportu
pok. 719, tel. [phone]
E-mail: [e-mail]
URL: www.put.poznan.pl/~piotrs

Projektowanie sieci
logistycznej

::: Metoda środka ciężkości :::

Projektowanie sieci
logistycznej

::: Metoda środka ciężkości :::