Zad. Schemat przedstawia katalityczne działanie enzymu.
A)Korzystając ze schematu, napisz na czym polega specyficzność działania
enzymu
B) podaj przykład związku, który mógłby być koenzymem lub jego częścią
składową.
Zadanie 54 (9pkt.)2002 Zamieszczony obok schemat przedstawia cząsteczkę ATP.
Korzystając z tego schematu:

a) (3pkt.) nazwij elementy określone symbolami A.................................
B .............................. C ..........................
b) (1pkt.) wyjaśnij, co oznacza linia falista łącząca pewne elementy cząsteczki

ATP :

.....................................................................................................................................
c) (2pkt.) oznaczając energię symbolem E, zapisz reakcję tworzenia w komórce

ATP z jego typowych substratów

.....................................................................................................................................
d) (3pkt.) w komórkach organizmów żywych reakcja zapisana w podpunkcie c)

może zachodzić na drodze trzech różnych rodzajów procesów biochemicznych,

zwanych fosforylacjami. Nazwij każdy z nich i podaj jego lokalizację w komórce:

- fosforylacja .................................................... zachodzi w ......................................................................................
- fosforylacja .................................................... zachodzi w ......................................................................................
- fosforylacja .................................................... zachodzi w ......................................................................................

Zadanie 1(2 pkt.) Rysunek przedstawia trzeciorzędową strukturę białka.

a) Określ przyczynę braku możliwości pełnienia przez

białka enzymatyczne funkcji katalitycznych, po
zniszczeniu ich trzeciorzędowej struktury.

b) Wymień jeden czynnik, który powoduje ten

niekorzystny proces.

............................................................................................................................................................................................................
.......

................................................................................................

.......

..................................................................................
Zadanie 2 (pkt) na podstawie schematu A opisz etapy
reakcji enzymatycznej. 2 pkt.

........................................................................................................................................................................................
2. Uzasadniając swą odpowiedź, podaj, czy schemat A przedstawia reakcje anaboliczną czy kataboliczną. 2 pkt.
........................................................................................................
3. Wyjaśnij, w jaki sposób enzym rozpoznaje substrat podczas reakcji. 1 pkt
.............................................................................................................................................................................................
4. Objaśnij, w jaki sposób inhibitor może blokować reakcje enzymatyczną. 1 pkt

...............................................................................................................................................................................................
Zadanie 3. a (2 pkt) Na których schematach przedstawiono inhibicję enzymu, wyjaśnij na czym ona polega. Który(e)
schemat(y) ilustruje(ą) aktywację enzymu?
a)...........................................................................................

1

b (2 pkt) Który schemat ilustruje dezaktywację enzymu przez analoga substratu, na czym ona polega i jakie są
konsekwencje tego typu inhibicji.
...............................................................................................................................
c) która reakcja przedstawia inhibicję allosteryczną i na czym ona polega.
...............................................................................................................................
Zadanie 4. (6pkt)

a) nazwij elementy strukturalne enzymu

oznaczone literami od A do C i określ

ich funkcje w katalizie enzymatycznej

b)

przedstaw za pomocą równania

przebieg

reakcji enzymatycznej stosując
oznaczenia :

E

–

enzym, S- substrat, P- produkt.

Zadanie

5.(1pkt) Na wykresach przedstawiono

zmiany

energii wewnętrznej substratu w reakcji

niekatalizowanej i katalizowanej przez enzymy
a)Wybierz wykres przedstawiający zmiany energii wewnętrznej substratu
podczas katalizy enzymatycznej. Wybór swój uzasadnij.
b) Który z procesów metabolicznych przedstawia wykres A , uzasadnij swój
wybór.

Zad. (2pkt.) Uzupełnij schemat przebiegu reakcji enzymatycznych.

Zadanie 6. (2pkt.) Schemat przedstawia zmiany poziomu
energetycznego substancji w procesach anabolicznych i
katabolicznych. Po analizie porównaj poziomy energetyczne
substratów i produktów w reakcjach anabolicznych i katabolicznych.

Zadanie 6. (1 pkt)2008 Na schemacie przedstawiono mechanizm
aktywacji pewnego enzymu przez białko modulatorowe –
kalmodulinę, zależną od jonów wapnia.
Na podstawie schematu opisz

krótko mechanizm aktywacji enzymu zależnego od kalmoduliny.

............................................................................................................................................................................................................
........................................................................................................

Zadanie 10. (2 pkt)próbna 2006 Na schemacie przedstawiono
przebieg reakcji enzymatycznej.
Na podstawie schematu, określ rolę enzymu i podaj przykład
jednej charakterystycznej dla niego właściwości.

Zadanie 2. (2 pkt) Enzymy wpływają na znaczne przyspieszenie
prędkości przebiegu reakcji. Wynika to g.ównie ze zdolnoĘci

enzymów do

bardzo dok.adnego rozpoznawania substratów.

Zasadniczo dany

rodzaj enzymu przeprowadza tylko jeden rodzaj reakcji.

Na schemacie

przedstawiono przebieg reakcji enzymatycznej.
Podaj dwie dowolne cechy enzymów umożliwiające im
przeprowadzanie przedstawionej reakcji

enzymatycznej.

Zadanie 11. (2 pkt) próbna 2006
Na schemacie przedstawiono ciąg reakcji enzymatycznych

.

2

Każdy etap tego ciągu jest katalizowany przez inny enzym. Produkt końcowy ciągu reakcji (D) może hamować aktywność
enzymu 1. Wyjaśnij, w jaki sposób na przebieg tego ciągu reakcji wpłynie:
a) sukcesywne odprowadzanie produktu D z miejsca reakcji. b) wzrastające stężenie produktu D.

Zadanie Kurs Sikory (2 pkt.) Określ, ile enzymów jest niezbędnych do katalizowania reakcji szlaku metabolicznego, w
którym występują : jeden substrat, cztery produkty (metabolity) pośrednie oraz jeden produkt ostateczny. Odpowiedź uzasadnij

Zadanie 38. (3 pkt) Przedstaw interpretację wykresu zależności aktywności enzymu od
temperatury. Wyjaśnij, na czym polega denaturacja białka, i wymień dwa czynniki
(oprócz wysokiej temperatury), które ją powodują.

Zadanie 5. (3 pkt)2008 Wykonano badania dotyczące wpływu enzymów na energię aktywacji
rozkładu różnych substancji. Okazało się, że energia aktywacji rozkładu 1 mola H2O2 bez
udziału enzymu wynosi 75600 J, a z udziałem enzymu katalazy – 23100 J. Hydroliza 1 mola

kazeiny bez udziału enzymu wymaga 86520 J, a w obecności enzymu trypsyny
– 50400 J.
a) Wyniki uzyskane w badaniach przedstaw w tabeli.
b) Sformułuj wniosek wynikający z uzyskanych danych.

......................................................................................................................................................................................................
Zadanie 7 (2pkt. ) Cykl metaboliczny jest wieloetapową przemianą chemiczną katalizowaną przez odpowiednie enzymy,
których funkcje mogą być blokowane przez niektóre substancje. Dokonaj analizy schematu i podaj dwa skutki inhibicji
enzymu E3

Zadanie 10. (0 – 2 pkt.) Procesy chemiczne zachodzące wewnątrz komórek żywych organizmów polegają na ciągłych
przemianach substancji, którym towarzyszy przemiana energii.
Wymienione poniżej procesy posegreguj na te, które wymagają dostarczenia energii (I) oraz te, w wyniku których
energia się wyzwala (II).

A. hydroliza skrobi, B. chemosynteza, C. transport aktywny, D. synteza lipidów, E. hydroliza białek, F. fotosynteza,
G. oddychanie wewnątrzkomórkowe

I – ...………….................................. II – .....……….….............................................

Zadanie 11. (0 - 4pkt) Przedstaw przemiany ATP i ADP w komórce w
formie schematu wykorzystując następujące słowa: ADP, ATP, fosforylacja,
defosforylacja, fosfor nieorganiczny lub P

i

, uwalnianie energii, kumulacja

energii.
Zadanie 15 ( )W tabeli zamieszczono wartości uzyskane z pomiarów
kinetyki reakcji enzymatycznej jako funkcji stężenia substratu (S), przy braku
i w obecności 2mM inhibitora. Wykonaj zadanie a i b

A) (2 pkt) Na podstawie danych zawartych w tabeli wykreśl krzywe
zależności szybkości katalizowanych reakcji od stężenia substratu
1 – przy braku inhibitora 2 - w obecności inhibitora

B) (1pkt) Wyjaśnij, dlaczego w obecności inhibitora reakcja przebiegała z inną szybkością niż w przypadku jego braku.

C) określ stałą K

M

Zadanie 16 (3pkt. ) Na schemacie przedstawiono dwa typy reakcji zachodzących w organizmie. Spośród niżej wymienionych
reakcji wybierz te, które na schemacie oznaczono cyframi 1 i 2. Wyjaśnij pozostałe pojęcia.

^ A. utlenianie
^ B. fosforylacja
^ C. redukcja
^ D. hydroliza

3

Zadanie 40 (1+1pkt) Wykres A i B przedstawiają zależność tempa metabolizmu (linia ciągła) i temperatury ciała (linia

przerywana) od temperatury otocznia u dwóch zwierząt o
różnych mechanizmach termoregulacyjnych. Zanalizuj dane
przedstawione na wykresie i wykonaj zadania a i b

a) który wykres dotyczy zwierzęcia zmiennocieplnego?
b) Wyjaśnij zależność między temperaturą otoczenia, a

tempem metabolizmu obu zwierząt.

Zadanie (2 pkt) Tempo procesów fizjologicznych
przebiegających u organizmów zmiennocieplnych jest w dużej
mierze uzależnione od temperatury otoczenia. Zaobserwowano,
że jeśli wąż może wybrać sobie położenie w stosunku do źródła
ciepła, to zbliża się do niego w okresie trawienia, zaś odsuwa
się podczas głodu.
Wyjaśnij, co jest przyczyną takiego zachowania się węży
podczas trawienia pokarmu, a co w czasie długotrwałej
głodówki.

ZADANIE 36. (3 pkt) Na podstawie analizy zależności
przedstawionych na wykresach podaj, który z nich (A czy B) dotyczy
organizmu zmiennocieplnego. Ustal czy badany parametr u tego

organizmu podlega jego wewnetrznej kontroli, i uzasadnij swoja odpowiedz.

ZADANIE 37. (3 pkt) Choremu na grypę 2
razy dziennie przez 5 dni mierzono
temperaturę ciała. Wyniki pomiarów
przedstawiono w tabeli Narysuj wykres,
ilustrujący wahania temperatury ciała
badanego chorego w czasie. Ustal, czy
przedstawiony parametr środowiska
wewnętrznego organizmu mieści się w tzw.
zakresie tolerancji.

Zadanie prób. 2006 Rysunek i tekst (zdania od I do VIII) należy
wykorzystać rozwiązując kolejne zadania:.
I. Odbywający się w komórkach metabolizm stanowi całokształt
procesów biochemicznych i towarzyszącej im przemianie energii.
II. Na metabolizm składają się dwa kierunki przemian: anabolizm i
katabolizm.
III. Ważną rolę w przemianie materii i energii odgrywają enzymy,
które obniżają energię aktywacji reakcji.
IV. Oprócz części białkowej (apoenzymu) liczne enzymy zawierają
także część niebiałkową, stanowiącą koenzym lub grupę
prostetyczną.
V. Określone przemiany metaboliczne odbywają się w cytoplazmie
lub w występujących w niej organellach komórkowych.

VI. W lizosomach, w środowisku kwaśnym (pH 5), są rozkładane enzymatycznie makrocząsteczki różnych substancji, między
innymi białka. Enzymy z lizosomów uwolnione do cytoplazmy (pH 7,2) tylko w minimalnym stopniu uszkadzają białka
cytoplazmatyczne.
VII. Cytoplazma jest zdolna do ruchu. Może on mieć charakter cyrkulacyjny, pulsacyjny lub rotacyjny.
VIII. Występujący na terenie cytoplazmy system błon (siateczka śródplazmatyczna) dzieli ją na obszary, w których mogą
równocześnie zachodzić różne, a nawet przeciwstawne reakcje biochemiczne.
Zadanie (2 pkt) Z powyższego tekstu podaj numery dwóch zdań, które definiują metabolizm. ................
Zadanie (1 pkt) W zdaniu III wymieniono jedną z właściwości enzymów. Przedstaw jej wpływ na przebieg reakcji
metabolicznych.
......................................................................................................................................................................................................
Zadanie (1 pkt) Sformułuj hipotezę, wyjaśniającą opisane w zdaniu VI następstwo uwolnienia enzymów z lizosomów do
cytoplazmy.
.....................................................................................................................................................................................................

4

Zadanie (2 pkt) Podaj nazwy i litery, którymi oznaczono na rysunku dwa składniki plazmatyczne komórki, z których
jeden jest związany z procesem katabolicznym, a drugi – z syntezą glikoprotein.
Proces kataboliczny: ............................. Synteza glikoprotein: ............................
Zadanie (1 pkt) Organellum oznaczone na rysunku literą c posiada w swojej budowie cechę, stanowiącą przystosowanie
do wymiany substancji z cytoplazmą. Podaj nazwę tego organellum oraz cechę jego budowy.
Nazwa: ...................................... Cecha budowy: ..........................................................

Zadanie 70. Zamieszczony obok wykres przedstawia ogólną zależność między
aktywnością enzymu, a temperaturą.

a)

Wyjaśnij dlaczego enzymy w komórce wykazują aktywność nawet w temperaturze poniżej
O* C

b

) W jaki sposób zmiany temperatury wpływają na aktywność enzymów w komórce?

Zadanie Kurs Sikory (1 pkt.) Określ,

co oznacza Km na załączonym

wykresie oraz podaj definicję Km

Zadanie Kurs Sikory (3 pkt.)

Przeanalizuj schemat

przedstawiający zmiany poziomu

energetycznego substancji w

procesach metabolicznych i wykonaj

poniższe polecenia

1. nazwij kierunki przemian metabolicznych oznaczone na schemacie symbolami X i Y.
2. porównaj stopień złożoności i poziom energetyczny substancji A i B w stosunku do substancji C.

Zadanie Kurs Sikory (3 pkt.) Który rysunek prawidłowo przedstawia
zależność między temperaturą a aktywnością enzymu. Zinterpretuj
wybrany wykres.

Zadanie 9 (1pkt) Uproszczony schemat cyklu mocznikowego.

Ustal, czy cykl mocznikowy ma charakter anaboliczny czy kataboliczny.
Uzasadnij swoją opinię, podając jeden argument.
............................................................................................................................................
Zadanie 10. (1 pkt)2008 probna Zaznacz w tabeli symbol literowy wiersza, w
którym przedstawiono poprawne informacje dotyczące wytwarzania mocznika w
organizmie człowieka

.

a) Uzupełnij schemat cyklu mocznikowego (1pkt.)

b) Podaj gdzie zachodzi synteza mocznika :

•

u kręgowców ............................... (1 pkt.)

•

u bezkręgowców ........................... (1 pkt.)

•

W jakich organellach? ..............................................(2pkt)

Zadanie wyjaśni , na czym polega związek między cyklem kwasu cytrynowego a
cyklem mocznikowym.

5

Zadanie Ile cząsteczek ATP i ile wiązań wysokoenergetycznych należy zużyć, aby wyprodukować jedną cząsteczkę
mocznika w wyniku degradacji jednej cząsteczki aminokwasu.

Zadanie W cząsteczce mocznika CO(NH

2

)

2

są dwa atomy azotu. Wskaż związki, które są donorami atomów azotu w

cząsteczce mocznika.
Zadanie Dlaczego cytrulina i ornityna są nazywane aminokwasami niebiałkowymi?

Zadanie Dlaczego arginina jest zaliczana do aminokwasów endogennych?

Zadanie Rozkład argininy, w wyniku którego powstaje cząsteczka mocznika jest reakcją :
Redukcji, hydrolizy, utleniania ?
Podkreśl prawidłową odpowiedź.

6