I WSTĘP
Przejście od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki
rynkowej wywarło ogromny wpływ na charakter i funkcje rachunkowości w
zarządzaniu przedsiębiorstwem. Rachunkowość finansowa, która zajmuje
się jedynie przeszłymi zdarzeniami i ich ewidencją, stała się
niewystarczająca, gdyż gospodarka rynkowa wymaga patrzenia w
przyszłość, planowania posunięć, wyboru decyzji rozwoju i w tej sytuacji
pomocną stała się rachunkowość zarządcza.
Planowanie decyzji w przedsiębiorstwie polega na określeniu całości
celów przedsiębiorstwa , znalezieniu najbardziej odpowiednich metod i
środków na realizację tych celów oraz bieżącym kontrolowaniu
skuteczności wykorzystania środków przeznaczonych na ich realizację.
Proces planowania nazywa się budżetowaniem, wskutek którego powstaje
budżet – plan finansowy firmy składający się z cząstkowych, wzajemnie się
uzupełniających i zależnych budżetów wymagających ciągłej kontroli.
Przedmiotem tej pracy jest przedstawienie zagadnień związanych z
tworzeniem planów cząstkowych i całościowych, ukazanie podziału i treści
budżetów oraz wszystkiego tego, co łączy się z budżetowaniem.
II BUDŻETY
1. Definicja i zadania budżetu.
Budżet jest zbiorem zadań przyjętych do wykonania w okresie roku
gospodarczego i przedstawionych w jednolitej finansowej formie. Jest on
sporządzany przez zarządzających dla całej jednostki gospodarczej oraz
jej podmiotów wewnętrznych.
Każdy dobry budżet jest aktualizowany na bieżąco gdy wymaga tego
rozwój sytuacji, gdyż proces planowania w firmie trwa nieustannie przez
cały czas jej działalności.
Okres roku jako czasu na jaki sporządza się budżet nie jest wyborem
przypadkowym. Wiąże się to z faktem iż okres planistyczny musi pokrywać
się z okresem podatkowym, a w Polsce rok fiskalny pokrywa się z rokiem
kalendarzowym. Ponadto okres roku jest optymalnym, gdyż jest na tyle
długi, by można zrealizować wszystkie działania, a na tyle krótki, by plany
te mogłyby być wiarygodne.
Proces budżetowania rozumiany jako krótkookresowe planowanie,
to sformalizowany proces kierowania działaniami zmierzający do
osiągnięcia zamierzonych celów w okresach nie przekraczających
jednego roku.
Przedsiębiorstwo dzięki wykorzystaniu tego procesu uzyskuje w efekcie
plany, które mogą być punktem wyjścia następujących działań:
uzyskanie środków finansowych z banków lub instytucji finansowych
informowanie rady nadzorczej, potencjalnych inwestorów, akcjonariuszy
o szczegółowych planach działalności
przygotowanie ofert dla klientów
podejmowanie przedsięwzięć inwestycyjnych
Budżetowanie sprzyja świadomemu kształtowaniu przychodów, kosztów,
wpływów i wydatków i innych kategorii ekonomicznych. Jest bowiem
systemem bieżącego oddziaływania na te wielkości, ponieważ obejmuje
odpowiednie zespolenie procesów planowania i kontroli.
Zadania procesu budżetowania:
określenie sposobów osiągnięcia zamierzonych celów w przyszłości,
koordynacja działań różnych komórek ( ośrodków odpowiedzialności )
oraz procesów występujących w przedsiębiorstwie,
motywowanie osób odpowiedzialnych za poszczególne ośrodki
odpowiedzialności do realizacji założeń postawionych w budżecie,
kontrola przebiegu procesów zachodzących w przedsiębiorstwie oraz
ocena wyników działalności całej jednostki i jej subpodmiotów
( ośrodków odpowiedzialności).
2. Sposoby i procedura sporządzania budżetu.
Osobami, które są odpowiedzialne za sporządzenie budżetu są:
dyrektor ekonomiczny, główny księgowy, szef produkcji i kierownik działu
sprzedaży. Ważne jest, aby przy tworzeniu budżetu uczestniczyli
przedstawiciele wszystkich ośrodków (centrów) odpowiedzialności, czyli
ośrodek odpowiedzialności za koszty, zysk, przychody i za inwestowanie,
gdyż ma to znaczenie dla prawidłowego określenia celów działania i
kontroli ich realizacji.
Sposoby sporządzania budżetu: