Zmiany terytorium pa stwa

ń

Granica pa stwa to p aszczyzna prostopad a do powierzchni ziemi,

ń

ł

ł

oddzielaj ca terytorium jednego pa stwa od innych pa stw lub od

ą

ń

ń

morza. Do pa stwa nale y wi c okre lona powierzchnia ziemi, obszar

ń

ż

ę

ś

pod powierzchni i obszar powietrzny nad powierzchni . Kraje

ą

ą

nadmorskie s w a cicielami 12-milowego pasa wód terytorialnych oraz

ą ł ś

200-milowej strefy suwerenno ci ekonomicznej (Konwencja Prawa

ś

Morza 1982 r.). Strefa graniczna (nadgraniczna), czyli strefa o
obowi zuj cych w niej specjalnych przepisach administracyjnych, ma w

ą

ą

Polsce szeroko od 2 do 6 km. Pas graniczny, czyli strefa przylegaj ca

ść

ą

do granicy pa stwa, ma oko o 30 km szeroko ci.

ń

ł

ś

W 1025 roku, za pierwszych Piastów, pa stwo polskie si ga o swoimi

ń

ę ł

granicami zachodnimi a po Czarn Elster (prawy dop yw aby), a na

ż

ą

ę

ł

Ł

wschodzie po rzek Styr w pobli u Beresteczka (obecnie Ukraina);

ę

ż

po udniowa granica bieg a równole nikowo do obecnej Prze czy

ł

ł

ż

łę

U ockiej na wschodzie i wzd u podnó a Sudetów na zachodzie; na

ż

ł ż

ż

pó nocy granic tworzy Ba tyk - od jeziora ebsko po uj cie Nogatu.

ł

ę

ł

ł

Ł

ś

Tak zakre lone pierwotnie granice ulega y przez stulecia wielu zmianom.

ś

ł

Cechy charakterystyczne przebiegu granic Polski:

- stosunkowo mocna stabilno granicy po udniowej, biegn cej wzd u

ść

ł

ą

ł ż

pó nocno-zachodniego uku Karpat,

ł

ł

- cz ste i g bokie zmiany granicy wschodniej,

ę

łę

- stabilno granicy zachodniej od pierwszej po owy XIV wieku, po

ść

ł

utracie Pomorza Zachodniego i l ska, do 1945 roku,

Ś ą

- ustawiczna walka o dost p do Ba tyku, zako czona wzgl dnym

ę

ł

ń

ę

sukcesem dopiero pod koniec XVI stulecia i ostatecznym zwyci stwem

ę

po II wojnie wiatowej.

ś

Po pokoju w Jamie Zapolskim (1582 r.) pó nocna granica

ł

Rzeczypospolitej si ga a pó nocnych brzegów jeziora Pejpus (obecnie

ę ł

ł

Estonia), za na wschodzie - do 36°40' E i 47°35' N (kolano Dniestru na

ś

Nizinie Czarnomorskiej). By a to najdalej wysuni ta na wschód granica

ł

ę

Polski w ci gu jej dziejów.

ą

Rozbiory wymaza y Polsk z politycznej mapy Europy na okres 123 lat.

ł

ę

Odzyskanie niepodleg o ci w 1918 roku wywo a o proces szybkiego

ł ś

ł ł

scalania ziem polskich, który przyspieszy o powstanie wielkopolskie, trzy

ł

powstania l skie, powrót cz

ci Górnego l ska do Polski oraz rezultat

ś ą

ęś

Ś ą

wojny z 1920 r. Wszystko to sprawi o, i od listopada 1918 do 1922 roku,

ł

ż

ukszta towa si obszar II Rzeczypospolitej Polskiej.

ł

ł ę

D ugo granic wynosi a wówczas 5548 km, z czego na wybrze e

ł

ść

ł

ż

morskie przypada o zaledwie 140 km, w tym 68 km wokó Zatoki Puckiej.

ł

ł

Ze wzgl du na walory obronne pa stwa wa ny by zarówno kszta t

ę

ń

ż

ł

ł

granicy pa stwowej, jak i jej d ugo . Polska mia a bardzo mocne

ń

ł

ść

ł

oparcie od po udnia w górach, natomiast niewystarczaj ce - od zachodu,

ł

ą

pó nocy i wschodu.

ł