Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
1
ML_Stateczność statyczna, podłużna samolotu
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
2
ML_Pojęcie
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
3
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
4
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
5
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
6
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
7
ML_Skrzydła
(
)
(
)(
)
mS
m0 S
z
sc
s
sc
a
sa
x
x
z
z
C
C
C
C
C
x
x
α
=
+
−
−
−
−
(
)
(
)(
)
(
)
mS
m0 S
z
s
sc
sa
x
z
c
sa
z
z
dC
d
C
C
x
x
dC
z
C
d
z
C
C
α
−
=
−
−
+
−
mS
sc
sa
z
dC
x
x
dC
=
−
2
z
x
x0
C
C
C
π
=
+
Λ
z
z
z
C
C
dC
a
d
α
α
=
=
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
8
ML_Skrzydła
(
)
(
)
mS
m0 S
z
sc
sa
2
2
z
z
sc
sa
x0
z
z
dC
d
C
C
x
x
dC
dC
C
C
z
z
C
a
π
⎛
⎞
−
−
+
−
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
=
+
−
⎜
⎟
⎝
⎠
(
)
mS
sc
sa
z
sc
sa
z
dC
1
1
x
x
2C
z
z
dC
a
π
⎛
⎞
=
−
−
−
−
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
2
z
x
x0
C
C
C
π
=
+
Λ
z
z
z
C
C
dC
a
d
α
α
=
=
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
9
ML_Kadłub
mK
m0 K
SAK
z
C
C
x
C
=
− Δ
(
)
mK
m0 K
SAK
z
z
z
dC
d
C
x
C
dC
dC
=
− Δ
mK
SAK
z
dC
x
dC
= −Δ
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
10
ML_Gondola
mG
m0G
SAG
z
C
C
x
C
=
− Δ
(
)
mG
m0G
SAG
z
z
z
dC
d
C
x
C
dC
dC
=
− Δ
mG
SAG
z
dC
x
dC
= −Δ
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
11
ML_Usterzenie
mH
q
H
1H
zH
2 H
H
d
C
k
a
1
a
d
ε
κ
α
α
δ
α
⎛
⎞
⎛
⎞
⎛
⎞
= −
−
+
+
⎜
⎟
⎜
⎟
⎜
⎟
⎝
⎠
⎝
⎠
⎝
⎠
z
mH
q
H
1H
zH
2 H
H
C
d
C
k
a
1
a
a
d
ε
κ
α
δ
α
⎛
⎞
⎛
⎞
⎛
⎞
= −
−
+
+
⎜
⎟
⎜
⎟
⎜
⎟
⎝
⎠
⎝
⎠
⎝
⎠
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
12
ML_Usterzenie
z
mH
q
H
1H
zH
2 H
H
C
d
C
k
a
1
a
a
d
ε
κ
α
δ
α
⎛
⎞
⎛
⎞
⎛
⎞
= −
−
+
+
⎜
⎟
⎜
⎟
⎜
⎟
⎝
⎠
⎝
⎠
⎝
⎠
mH
z
q
H
1H
zH
2 H
H
z
z
dC
C
d
d
k
a
1
a
dC
dC
a
d
ε
κ
α
δ
α
⎛
⎞
⎛
⎞
⎛
⎞
⎛
⎞
=
−
−
+
+
⎜
⎟
⎜
⎟
⎜
⎟
⎜
⎟
⎝
⎠
⎝
⎠
⎝
⎠
⎝
⎠
mH
1H
q
H
z
dC
a
d
k
1
dC
a
d
ε
κ
α
⎛
⎞
= −
−
⎜
⎟
⎝
⎠
!
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
13
ML_Summa
(
)
N
m
sc
sa
z
sc
sa
z
skrzyda
1H
SAK
sil
SAG
q
H
kadub
gondola
usterzenie
dC
1
1
x
x
2C
z
z
dC
a
a
d
x
n
x
k
1
a
d
π
ε
κ
α
⎛
⎞
=
−
−
−
−
+
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
−Δ
−
Δ
−
−
⎜
⎟
⎝
⎠
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
14
ML_Zapas stateczności statycznej
m
z
dC
h
dC
= −
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
15
ML_ Zapas stateczności statycznej
(
)
m
sc
sa
z
sc
sa
z
1H
SAK
sil
SAG
q
H
dC
1
1
x
x
2C
z
z
dC
a
a
d
x
n
x
k
1
a
d
π
ε
κ
α
⎛
⎞
−
= −
+
+
−
−
+
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
+Δ
+
Δ
+
−
⎜
⎟
⎝
⎠
(
)
(
)
sa
SAK
sil
SAG
z
sc
sa
1H
q
H
sc
h
x
x
n
x
1
1
2C
z
z
a
a
d
k
1
x
a
d
π
ε
κ
α
=
+ Δ
+ Δ
+
⎛
⎞
+
−
−
+
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
+
−
−
⎜
⎟
⎝
⎠
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
16
ML_Punkt neutralny
punkt równowagi obojętnej
m
z
dC
h
0
dC
= −
=
⇒
(
)
(
)
sa
SAK
sil
SAG
z
s
1H
q
H
n
c
sa
1
1
0
x
x
n
x
2C
z
z
a
x
a
d
k
1
a
d
π
ε
κ
α
⎛
⎞
=
+ Δ
+ Δ
+
−
−
+
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
+
−
−
⎜
⎟
⎝
⎠
n
SC
x
x
=
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
17
ML_
(
)
(
)
sa
SAK
sil
SAG
z
sc
s
1
n
a
H
q
H
1
1
x
x
n
x
2C
z
z
a
d
x
a
d
k
1
a
π
ε
κ
α
⎛
⎞
=
+ Δ
+ Δ
+
−
−
+
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
+
−
⎜
⎟
⎝
⎠
n
sc
h
x
x
=
−
!
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
18
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
19
ML_Zapas stateczności statycznej z trzymanym
sterem
Założenie:
H
H
z
d
const
0
dC
δ
δ
=
⇒
=
(
)
(
)
1
sa
SAK
sil
SAG
z
sc
sa
1H
q
H
sc
h
x
x
n
x
1
1
2C
z
z
a
a
d
k
1
x
a
d
π
ε
κ
α
=
+ Δ
+ Δ
+
⎛
⎞
+
−
−
+
⎜
⎟
Λ
⎝
⎠
⎛
⎞
+
−
−
⎜
⎟
⎝
⎠
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
20
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
21
ML_Zapas stateczności statycznej z puszczonym
sterem
Zapas stateczności
statycznej
z
puszczonym sterem
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
22
ML_
2
1
zh
H
SH SH
mzh
2
M
V S l C
ρ
=
zh
1H
H
2 H
H
Cm
b
b
α
δ
=
+
mzh
H
C
α
∂
∂
mzh
H
C
δ
∂
∂
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
23
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
24
ML_
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
25
ML_
Dla puszczonego steru:
mzH
C
0
=
1H
H
2 H
H
b
b
0
α
δ
+
=
H
H
1H
2 H
z
z
d
d
b
b
0
dC
dC
α
δ
+
=
H
1H
H
z
2 H
z
d
b
d
dC
b
dC
δ
α
= −
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
26
ML_
H
zH
α
α α
ε
= +
−
H
z
z
z
d
d
d
d
1
d
1
dC
dC
d
dC
a
d
α
α
ε α
ε
α
α
⎛
⎞
=
−
=
−
⎜
⎟
⎝
⎠
H
1H
z
2 H
d
1 b
d
1
dC
a b
d
δ
ε
α
⎛
⎞
= −
−
⎜
⎟
⎝
⎠
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
27
ML_
H
2
1
q
H
2h
z
d
h
h
k
a
dC
δ
κ
= +
1H
2
1
q
H
2h
2 H
1 b
d
h
h
k
a
1
a b
d
ε
κ
α
⎛
⎞
= −
−
⎜
⎟
⎝
⎠
1H
2
1
2 H
b
0
h
h
b
0
< ⎫
⇒
<
⎬
< ⎭
Zbigniew Klepacki
Politechnika Rzeszowska
KSiSL
28
ML_
Stateczność i sterowność w ruchu po kole
W. Fiszdon , tom 1 rozdz. 6 str. 302-308
Praca własna