Planowanie przestrzenne wykłady

PLANOWANIE PRZESTRZENNE

Wykład 1

Najważniejsze pojęcia…

Przestrzeń- jej cechy i struktura

PRZESTRZEŃ –można najogólniej scharakteryzowana jako całokształt stosunków zachodzących między
współistniejącymi obiektami materialnymi (przedmiotami) tj. między ich wzajemnym rozmieszczeniem, rozmiarami i
kształtem, określonych przez rozkład materii w ruchu. (Encyklopedia PWN, 1997)

Ze względu na elementy tworzące- wypełniające przestrzeń oraz zachodzące między nimi relacje wyróżnia się dwa
podstawowe rodzaje przestrzeni:

przestrzeń geodezyjna – wynika z kształtu i wielkości kuli ziemskiej, tak rozumiana przestrzeń ma trzy
wymiary: dwa poziome pokrywające się z pojęciem długości i szerokości geograficznej oraz trzeci
prostopadły do nich wymiar pionowy, jest przestrzenią jednorodną, nie uwzględniającą jakościowych różnic
występujących na powierzchni Ziemi. Niezmienność i sztywność przestrzeni geodezyjnej umożliwiają
klasyfikację oraz pomiar obiektów w niej występujących.

przestrzeń geograficzna –obejmuje zróżnicowaną jakościowo powierzchnię ziemi pod względem fizycznym,
biologicznym, geochemicznym (przyrodniczym), tworzącą środowisko przyrodnicze. Każdy z tych
czynników zmienia się pod wpływem gospodarczej i społecznej działalności człowieka, co prowadzi do
powstania w przestrzeni w wyniku nałożenia bardzo wielu kombinacji poszczególnych jej cech naturalnych i
antropogenicznych; występowanie tych cech w różnym nasileniu i układzie przyczyniło się do wykształcenia
innych rodzajów przestrzeni o określonych wartościach, wśród których można wyróżnić cztery podstawowe
rodzaje przestrzeni geograficznej:

•

Przestrzeń ekonomiczna – w której prowadzona jest działalność gospodarcza, dzięki czemu zyskuje
ona określoną wartość ekonomiczną;

•

Przestrzeń przyrodnicza (ekologiczna) – wypełniona elementami przyrodniczymi, stwarzającymi
warunki do życia;

•

Przestrzeń społeczna – w której społeczności dążąc do zaspokojenia swoich potrzeb, funkcjonują np.
w formie państw lub województw;

•

Przestrzeń kulturowa – z trwale umiejscowionym dorobkiem kultury materialnej

(Nawiązanie do środowiska geograficznego)

Charakterystyka przestrzeni

Każdą przestrzeń praktyczną (realną) charakteryzują takie cechy jak: zróżnicowanie, opór i ograniczoność;

- zróżnicowanie przestrzeni– zarówno pod względem cech naturalnych jak i antropogenicznych ma zasadnicze
znaczenie dla gospodarki przestrzennej. Sprawia, że pewne jej obszary są zdominowane przez konkretne formy
użytkowania, a ich unikatowy charakter i niedobór terenów o określonych cechach często staje się przyczyną
konfliktów przestrzennych.
- opór przestrzeni – wynika przede wszystkim z konieczności ponoszenia pewnych kosztów wynikających z
przemieszczenia się w przestrzeni, co oznacza, że intensywność jej zagospodarowania zależy od dostępności
komunikacyjnej, od jej rozległości
- ograniczoność przestrzeni – wynika z fizycznej niemożności jej powiększenia, a stale wzrastająca liczby ludności i
przedmiotów gospodarczych powoduje nieustanne „kurczenie” się wolnej przestrzeni (przestrzeni realnej).

Przestrzeń opisują ponadto takie cechy jak– odległość pomiędzy obiektami w przestrzeni, wyłączność (ponieważ
każdy obiekt zajmuje tylko jedno miejsce w przestrzeni), kierunek (np. północ- południe), sąsiedztwo (otoczenie
obiektu), wielkość oraz wypełnienie.

Na zróżnicowanie przestrzeni nakładają się różnorodne formy zagospodarowania wytworzone przez człowieka
tworzące strukturę przestrzenną, w której można wyróżnić:

•

Elementy strefowe –czyli obszary o określonych cechach naturalnych, które predestynują je do pełnienia

określonych funkcji np. obszary leśne, rolnicze, tereny zagospodarowane przez górnictwo.

•

Elementy liniowe- czyli ciągi infrastruktury będące nośnikami różnorakich powiązań między elementami

użytkowania stacjonarnego,

•

Elementy punktowe (ogniskujące) – powstające i rozwijające się na skrzyżowaniach cięgów infrastruktury

technicznej.

Podstawę gospodarki przestrzennej stanowi przestrzeń zredukowanych wymiarów, takich jak przestrzeń ekologiczna,
ekonomiczna i stanowiąca ich sumę przestrzeń planistyczna.

Przestrzeń ekonomiczna – przestrzeń reprezentująca wszystkie ekonomiczne wymiary rzeczywistości. Stanowi część
przestrzeni geograficznej lub nawet część przestrzeni planistycznej, w której człowiek żyje i stale lub okresowo
prowadzi swoją działalność produkcyjną, usługową, konsumpcyjną i społeczną. Przestrzenią ekonomiczną jest więc
właściwie cała powierzchnia Ziemi. W tej przestrzeni zachodzą wszelkie przejawy aktywności produkcyjnej i
nieprodukcyjnej człowieka.

Bardzo często stwierdza się, że przestrzeń ekonomiczna jest wielowymiarowa, co oznacza, że do jednoznacznego
opisania zjawisk w niej zachodzących konieczna jest analiza pewnej liczby cech charakteryzujących tą przestrzeń.
Każda taka cecha ma określoną miarę, dzięki której rozróżniamy obiekty w niej występujące.

Przestrzeń ekologiczna – przestrzeń, w której szeroko rozumiane procesy i prawa o charakterze naturalnym
dominują nad wpływami o charakterze antropogenicznym.

Przestrzeń planistyczna –stanowi rzeczywistą przestrzeń Ziemi, która jest poddawana procesom aktywnego
planowania przestrzennego.

Wielowymiarowość przestrzeni planistycznej- wymiarami przestrzeni planistycznej są wszelkie jej własności, które
pozwalają jednoznacznie określić położenie danego obiektu w tej przestrzeni.

Podstawowymi elementami przestrzeni planistycznej są sposoby, formy, stany jej użytkowania i funkcje planistyczne.

Formy użytkowania przestrzeni planistycznej – mogą mieć charakter form aktualnych – faktycznych,
potencjalnych oraz postulowanych.

Przez funkcję planistyczną –należy rozumieć zaplanowany i przyporządkowany określonemu fragmentowi
przestrzeni sposób jej użytkowania, który zamierzamy osiągnąć w wyniku procesu planowania przestrzennego.
Funkcje planistyczne określane są jako wyniki wielu studiów i analiz i powinny być maksymalnie zbliżone do
potencjalnych sposobów użytkowania obszaru objętego planowaniem.

Dwa obszary o różnych funkcjach planistycznych mogą w ogóle nie różnić się ze względu na własności przestrzeni i
odwrotnie dwa obszary z przyporządkowaną taką samą funkcją planistyczną z reguły się różnią. Jedna funkcja
planistyczna może obejmować obszar jednorodny pod względem aktualnego sposobu użytkowania ale może również
obejmować kilka obszarów aktualnie pozostających w różnych sposobach użytkowania. Plan przewiduje dla obydwu
przypadków osiągnięcie tej samej funkcji- drogi dojścia do takiego stanu przestrzeni w obydwu przypadkach mogą
być jednak różne a opracowanie szczegółowej procedury należy do zadań planowania przestrzennego.

Klasyczne teorie gospodarki przestrzennej

Gospodarka przestrzenna jako dziedzina interdyscyplinarna wykorzystuje wiele dziedzin w celu rozwikłania
złożonego problemu optymalnego sposobu zagospodarowania przestrzeni. W tym zakresie szczególnie przydatne są
teorie:

Teoria Thünena (praca pt.”Państwo odosobnione”, 1826 r.) przedstawia hipotetyczne rozmieszczenie

różnych rodzajów produkcji rolnej wokół jednego centralnie zlokalizowanego miasta, będącego rynkiem
zbytu i zależne od nich koszty transportu. Celem Thünena było ukazanie przedziałów opłacalności produkcji
w zależności od kosztów i odległości oraz ukazanie zasad lokalizacji produktów ciężkich, lekkich i trwałych i
nietrwałych w stosunku do rynku zbytu.

Teoria Thunera hipotetyczne rozmieszczenie różnych rodzai produkcji rolnej wokół jednego centralnie
zlokalizowanego miasta, będącego rynkiem zbytu i zależne od kosztów transportu. Można go pokazać na wykresie

Założenie całkowitej zgodności warunków przyrodniczych i nastawienia produkcyjnego gospodarstw oraz istnienia
jednego środku transportu w warunkach całkowitej izolacji obszarów od innych rynków.

W miarę wzrostu odległości od rynku (miasta, ośrodka centralnego) spada intensywność systemów użytkowania
ziemi.

Kręgi:

1) Ogrodnictwo

2) Leśnictwo

3) Intensywne rolnictwo roślinne z okopowymi

4) Rolnictwo roślinne z ugorem i pastwiskami

5) Rolnictwo trójpolowe

6) Pasterstwo

Teoria Ośrodków Centralnych Christallera – opublikowana w 1933 r., dotyczy przestrzennych aspektów

osadnictwa, wskazuje prawa rządzące cechami osiedli, jej głównym założeniem jest hierarchiczny układ miast
(podział miast według stopnia ich ważności, czyli roli jaką odgrywają w całej sieci osadniczej). Autor w teorii
wyjaśnia procedurę mechanizmów kształtujących strukturę sieci osadniczej tzn. liczba, wielkość,
rozmieszczenie, wskazują na lokalizację i hierarchię osiedli centralnych (miejscowości różnych rzędów) ale i
funkcji centralnych. Model opisuje organizację hierarchiczną sieci miast według poziomu usług, które one
dostarczają i ich regularne przestrzenne rozmieszczenie na wierzchołkach równobocznych trójkątów albo w
centrum sześciokątów. Jest to teoria lokalizacji miast, gdyż miasto tworzy region, jest częścią regionu,
pośredniczy w obsłudze ludności, jest ośrodkiem centralnym, w znaczeniu funkcjonalnym i dlatego jest
centrum regionu.

główne miasto i sieć miast coraz niższych rzędów

Teoria lokalizacji przedsiębiorstwa przemysłowego Webera- posłużono się trójkątem dla określenia

miejsca najlepszej lokalizacji przedsiębiorstwa produkującego jeden produkt i znającego rynek zbytu.
Czynnikiem wpływającym na lokalizację są koszty transportu, siły roboczej i znajomość korzyści
aglomeracji. Teoria dotycząca lokalizacji przedsiębiorstwa przemysłowego, gdzie założeniami teorii są :

•

lokalizacja jednego przedsiębiorstwa produkcyjnego,

•

wytwarzanie jednego produktu w określonej stałej ilości,

•

znana lokalizacja miejsca konsumpcji i zaopatrzenia w surowce – są to stałe miejsca

•

koszty transportu są jednolite

•

stałe są techniczne parametry produkcji (bez zmian technologii produkcji)

Celem teorii jest najlepsza lokalizacja przedsiębiorstwa przy jednoczesnych minimalnych kosztach transportu i pracy.

Teoria Predöhla – dotyczy sposobu zmiany lokalizacji przedsiębiorstw poprzez substytucje (wzajemne

zastąpienie) czynników produkcji występujących w różnych miejscach.
Analiza lokalizacji sprowadza się do analizy przedsiębiorstwa poprzez:

•

substytucje czynników produkcji prowadzącej do obniżenia kosztów

•

substytucje czynników mniej wydajnych wydajniejszymi

Teoria łączy analizy przestrzenne z ekonomika przedsiębiorstwa w aspekcie substytucji czynników produkcji,
np. przeniesienie produkcji do krajów z tanią siłą roboczą.

Teoria struktury regionów Isarda – dotyczy regionalistyki (nauka poszukująca aparatów pozwalających na

prawidłowe kształtowanie nowych lokalizacji w ujęciu efektywności całej gospodarki, a nie jednego
przedsiębiorstwa). W swojej teorii struktury regionów Isard stosuje pojęcia kosztów komparatywnych
(zależnych , podobnych) , do których należą miedzy innymi koszty:

-transportu
-pracy
-energii
-produkcji
-użytkowania terenu
-poboru wody
-lokalizacji źródeł zaopatrzenia w surowce.

Metoda kosztów komparatywnych powstała na gruncie teorii handlu międzynarodowego. Celem analizy jest ustalenie,
w którym regionie lub regionach dany dział mógłby mieć możliwe najniższe całkowite koszty wytwarzania i dostawy
swoich produktów na rynek. Dla każdego rozpatrywanego miejsca lokalizacji obliczamy całkowite koszty produkcji
interesującego nas działu produkcji. W analizie kosztów komparatywnych wystarczy badać tylko te elementy kosztów
produkcji i transportu, które są wyraźnie różne w różnych regionach. Metodę obliczania różnicy regionalnej kosztów
można stosować tylko wtedy, gdy nakłady danego czynnika produkcji są te same w obu regionach zarówno co do
rodzaju jak i ilości.

Wykład 2

Ład przestrzenny
Przestrzeń jest dobrem rzadkim i ograniczonym, zatem gospodarowanie tym dobrem powinno mieć na względzie z
jednej strony nieustanne dążenie do poprawy warunków życia ludności, z drugiej zaś przestrzeń jako dobro
ekonomiczne/ograniczone/musi podlegać regulacjom prawnym i administracyjnym. Formy zagospodarowania
przestrzeni są uzależnione od: uwarunkowań środowiskowych, potrzeb społecznych, możliwości ekonomicznych
podmiotów decyzyjnych, stopnia rozwoju technicznego.

W celu ustalenia przeznaczenia terenów na różne cele, określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy
wykonywane są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Zapisy dokonywane w tychże planach są
głównym czynnikiem kreującym wartości przestrzeni (nieruchomości), z kolei wartości nieruchomości wpływa na
stan zagospodarowania przestrzennego obszaru (ładu przestrzennego).

Prawna definicja ładu przestrzennego pojawiła się w ustawie o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2003r. nr 80, poz.717) – „ład przestrzenny” – należy przez to rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, które
tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania
funkcjonalne, społeczno -gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno – estetyczne.

Ład przestrzenny można podzielić na:

ład urbanistyczno – architektoniczny – związany z kompozycja przestrzeni, jej czytelnością i logika,
rozmieszczeniem obiektów, ich kształtem i wielkością, usytuowaniem terenów zielonych, sklepów, punktów
usługowych, obiektów małej architektury, przebiegiem ciągów komunikacyjnych.

ład funkcjonalny – związany z walorami użytkowymi, współwystępowaniem rożnych funkcji i relacjami
miedzy nimi, z nasyceniem w punkty usługowe, sklepy, obiekty rozrywkowe, rekreacyjne, ośrodki zdrowia,
placówki edukacyjne

ład estetyczny – odzwierciedlający urodę miejsca i przestrzeni, czystości i schludności, symbolika
ułatwiająca orientacje i sprawne poruszanie się, szata informacyjna (szyldy, neony, reklamy)

ład społeczny – wynikający z ukształtowanej sieci stosunków społecznych wyrażający się w poziomie
zażyłości i identyfikacji z miejscem i przestrzenią, w ocenie stanu bezpieczeństwa, w sile więzi sąsiedzkich,
rodzaju kontaktów pomiędzy bliższymi i dalszymi sąsiadami

ład ekologiczny – odnoszący się do wartości środowiska naturalnego, wpływający w istotny sposób na
poziom zdrowotności mieszkańców i ich samopoczucie, odbijający się na elementach składających się na ład
społeczny.

Pojęcie ładu przestrzennego związane jest z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzeni i wyraża dążenie
do harmonijności, uporządkowania, proporcjonalności i równoważenia środowiska człowieka.

1. Kształtowanie ładu przestrzennego

Jednym z głównych celów gospodarki przestrzennej jest dążenie do zapewnienia ładu w każdej dziedzinie życia w
tym także ładu przestrzennego.

Jest to dziedzina interdyscyplinarna, bowiem „gospodarzami przestrzeni” są jednocześnie urbaniści, architekci,
ekonomiści, ekolodzy, politycy. Dochodzenie do ładu przestrzennego odbywa się poprzez gospodarowanie wszelkimi
przedmiotami materialnymi, żywymi i nieożywionymi wchodzącymi w liczne związki biologiczne, użytkowe,
produkcyjne, ze szczególnym uwzględnieniem rozmieszczenia przedmiotów w przestrzeni fizycznej. Można więc
powiedzieć, że w gospodarce przestrzennej chodzi o całokształt gospodarowania układami funkcjonalno –
przestrzennymi.

Efektem gospodarowania przestrzennego jest zapewnienie ładu przestrzennego, czyli pożądanego stanu przestrzeni, w
szczególności elementów występujących w przestrzeni i prawidłowych relacji pomiędzy tymi elementami –
podmiotem, o ile zainteresowaniem gospodarki przestrzennej jest zorganizowane społeczeństwo, lub przedmiotem,
gdy zakresem jej badań jest środowisko, w którym człowiek żyje (przestrzeń), celem zaś jest zaspokojenie potrzeb
społecznych, zaś efektem – rozwój przestrzenny, regionalny, lokalny czyli ład.

Na przestrzeń składają się elementy – obiekty, z których każdy charakteryzuje się swymi indywidualnymi cechami i
lokalizacja w terenie. Obiekty te dzielą się na 3 podstawowe kategorie:

- Obiekty punktowe którymi są w przestrzeni pojedyncze drzewa lub niewielkie skupiska drzew, wieże stacji
przekaźnikowych, przy czym przynależność obiektów do tej Gru[y uzależniona jest od skali, w jakiej są one
rozpatrywane (np. budynek mieszkalny może być obiektem punktowym w przypadku, gdy obszarem rozpatrywanym
jest powierzchnia gminy czy obrębu, lub obiektem powierzchniowym, gdy analizuje się pojedynczą działkę.). Obiekty
punktowe w zależności od wielkości mogą tworzyć dominanty lub być w przestrzeni mało znaczące.

- Obiekty liniowe – do których nalezą miedzy innymi rowy melioracyjne, rurociągi, rzeki, drogi. Każdy z tych
obiektów tworzy w przestrzeni linie prostą lub krzywą, cienką lub grubą.

- Obiekty powierzchniowe – to obiekty poziome, zajmujące określoną powierzchnie, które można charakteryzować
wielkością „plamy” i kształtem. Mogą być to obiekty o rożnych powierzchniach, regularnych, bądź nieregularnych
kształtach.

Przy ocenie i tworzeniu ładu przestrzennego ważne jest, który z elementów przestrzennych można zmienić, czy będzie
na to przyzwolenie prawne, jaki nakład pracy należy wnieść, by elementy uległy zmianie oraz czy koszt tej zmiany nie
okaże się niewspółmierny do przewidywanych efektów. Według tego kryterium elementy (obiekty) wpływające i
tworzące lad przestrzenny można podzielić na:
- trudno zmienne – to takie elementy, na zmiana których konieczne jest uzyskanie przyzwolenia prawnego, a ich
zmiana wymaga dużych nakładów pracy. Elementy te można określić też jako niezmienniki przestrzenne
- średnio zmienne – to elementy, na zmianie których istnieje przyzwolenie prawne, a ich zmiana wymaga
poniesienia średnich nakładów
- łatwo zmienne – to elementy, do zmiany których istnieje przyzwolenie prawne, a z ich zmianą wiążą się małe
nakłady. Te elementy można traktować jako „tworzywo projektowe”.

Zagospodarowanie przestrzenne

Pojęcie zagospodarowania przestrzennego obejmuje ogół współzależnych obiektów i urządzeń powierzchniowych,
liniowych i punktowych, rozmieszczonych w przestrzeni, które tworzą istniejący stan funkcjonowania i użytkowania
danego obszaru.

Zagospodarowanie przestrzenne jest wynikiem działań indywidualnych i zbiorowych w celu zaspokojenia różnych
potrzeb mieszkańców i użytkowników tego obszaru.

W znaczeniu planistycznym zagospodarowanie przestrzenne to całość czynności planowanego rozmieszczenia na
danym obszarze ludności, mieszkań, infrastruktury społecznej , technicznej i gospodarczej w celu racjonalnego
funkcjonowania i użytkowania tego obszaru, z uwzględnieniem ochrony środowiska i jakości życia.

W odniesieniu do zagospodarowania miast realizacja wyznaczonych celów odbywa się poprzez urbanistykę , która w
ogólnym rozumieniu zajmuje się kształtowaniem przestrzeni miasta. Kosztowaniem obszarów wiejskich zajmuje się
ruralistyka.

Poszczególne formy zagospodarowania przestrzennego stanowiące jego elementy klasyfikujące się ze względu na
funkcje i sposoby użytkowania terenu. Wyróżniamy następujące formy zagospodarowania: zabudowa mieszkaniowa,
przemysłowa, składowa, urządzenia obsługi ludności- infrastruktura społeczna, techniczna, urządzenia obsługi

rolnictwa itp. Formy te spełniają określone funkcje, a mianowicie mieszkaniowe, usługowe, rolnicze, leśne,
przemysłowe, transportowe, wypoczynkowe (turystyczne), uzdrowiskowe, ochronne (ochrona środowiska
przyrodniczego i kulturalnego, ochrona sanitarna itp.). Infrastrukturę społeczną stanowi wyposażenie osadnictwa w
zakresie socjalnej obsługi ludności: np. urządzenia oświaty …..

Różne funkcje poszczególnych fragmentów przestrzeni wskazują na różny sposób użytkowania tej przestrzeni, przy
czym jako sposób użytkowania terenu rozumieć należy rodzaj działalności wykonywanej na określonym obszarze. To
samo użytkowanie może być przypisane do terenu o różnym zasięgu przestrzennym i o różnym stopniu agregacji.
Określenie użytkowania terenu….

Do podstawowych elementów zagospodarowania terenu należy zaliczyć zabudowę. Tworzą ją istniejące i planowane
budynki i budowle oraz ich zespoły bez względu na ich przeznaczenie i użytkowanie. Wyróżnić można strefy
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, wypoczynkowej.

Zagospodarowanie terenu- jest procesem ciągłym w czasie i przestrzeni. Fazy zagospodarowania ulegają ciągłej
transformacji i przechodzą w fazy kolejne. Jest to skutek upływu czasu i związaną z nim zmianą preferencji,
oczekiwań i celów, jakie dany teren ma spełniać według jego użytkowników. Ocena zagospodarowania jest związana
z określeniem stanu, w którym aktualnie znajduje się analizowana przez nas przestrzeń. Ocena taka może być
podstawą do określenia przyszłych zadań mających podnieść i tym samym przedłużyć użyteczność przestrzeni.

Stan zagospodarowania jest efektem realizacji planowania przestrzennego. Zatem pierwszą fazą oceny stanu
zagospodarowania terenu jest ocena jego stanu planistycznego. Identyfikacja stanu planistycznego terenu sprowadza
się do analizy dokumentacji planistycznej sporządzonej, wiążącej i dotyczącej analizowanego terenu. Podstawowymi
dokumentami planistycznymi są:

- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
- plan zagospodarowania przestrzennego gminy
- decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Zgodnie ze stopniem wymagalności tych aktów i skutkami, jakie pociągają one ze sobą możemy wyróżnić 3
stany planistyczne przestrzeni:

I stan podstawowy – studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (związany ze
sporządzeniem na analizowanym terenie stadium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Ponieważ jest to dokument, który gminy muszą sporządzać obligatoryjnie i obejmuje cały ten teren należy przyjąć, że
wprowadza on na całym obszarze gminy ustalenia podstawowe, które są przesłanką, co do wykorzystania przestrzeni i
jej funkcji, jakie powinna ona spełnić)

II stan pożądany – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (wiąże się ze sporządzeniem na wycinku
przestrzeni miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Plan nie jest dok obligatoryjnym i nie
obejmuje zazwyczaj całego obszary gminy. Jest za to aktem prawa miejscowego, który może być podstawa do
wydania decyzji w sprawie zagospodarowania przestrzennego (pozwolenia na budowę). Nie wymaga się do tego
dodatkowych opracowań. Istnienie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego jest zatem najbardziej
pożądanym stanem planistycznym przestrzeni.)

III stan wymuszony – Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Aby ustalić stan planistyczny przestrzeni niezbędna jest analiza istniejących dokumentów planistycznych. Zgodnie z
art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 27 III 2003 r o planowaniu i zagosp prz (Dz. U. z 2003 r. nr 80, pozycja 717 z
późniejszymi zmianami) każdy ma prawo wglądu do studium lub planu miejscowego oraz otrzymania z nich wypisów
i Wyryków. Ponieważ studium uwarunkowań i kierunków zagosp prz jest dok obligatoryjnym dla gmin szczegółowe
zapisy tego studium można prześledzić w siedzibach organów uchwalających stadium. Art. 31 ustęp 1 mówi, ze wójt,
burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr planów miejscowych oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę,
gromadzi materiały z nimi związane oraz odpowiada za przechowywanie ich oryginałów, w tym również uchylonych

nieobowiązujących. Uchwala rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego podlega również publikacji na
stronie internetowej gminy (art. 29 ust. 2 ustawy o planowaniu prz).

Zgodnie z art. 67 ust 2 ustawy o planowaniu i zag prz wójt, burmistrz lub prezydent miasta prowadzi rejestr wydanych
decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. Minister właściwy do spraw budownictwa, gosp prz i mieszkaniowej,
określa w drodze rozporządzenia, wzór rejestrów decyzji. Wg rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 13 V 2004
w sprawie wzoru rejestru decyzji o warunkach zabudowy i wzorów rejestrów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji
celu publicznego (Dz. U. z 2004 nr 130, poz 1385) rejestr taki powinien zawierać następujące dane:

- nr decyzji i data jej wydania
- rodzaj inwestycji
- nazwa i adres wnioskodawcy
- oznaczenie nieruchomości (nr dz. ew. )
- streszczenie ustaleń decyzji
- ewentualne wygaśniecie, stwierdzenie nieważności lub zmiana decyzji
- inne uwagi.

Stan przestrzeni planistycznej w ujęciu bardziej szczegółowym można analizować posługując się parametrami i
wskaźnikami urbanistycznymi, które ustala się dla potrzeb rozmieszczenia obiektów w procesach planowania
przestrzennego. Są to parametry i wskaźniki ustanawiane w dokumentach planistycznych, zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 10 ust 4, art. 16 ust 2 i art. 40 ustawy o planowaniu i zag prz (Dz. U. z 2003 nr 80, poz
717). Zgodnie z ta ustawa mierniki te należy podawać w planach zagospodarowania przestrzennego. Są one wynikiem
indywidualnych analiz przeprowadzonych przez urbanistów i planistów zgodnie z sztuka planowania przestrzennego
dla konkretnej gminy, której plan dotyczy.

Wskaźniki te określają ilościowo poziom zaspokojenia potrzeb w infrastrukturze społecznej i technicznej. Wielkość
tych wskaźników stanowi zazwyczaj stosunek 2 wielkości- jedna wyra za przedmiot danego wskaźnika, a druga
stanowi jego odniesienie aplikacyjne, np. 500 miejsc postojowych na 2000 mieszkańców.

Do parametrów i wskaźników urbanistycznych ujmowanych w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego zaliczać można:

- wskaźnik intensywności zabudowy –stosunek powierzchni brutto budynku do powierzchni działki, na której jest
on usytuowany np. do 0,42
- linie zabudowy np. maksymalnie nieprzekraczalne jak na rysunku planu
- powierzchnia biologiczna czynna np. minimum 40% powierzchni działki budowlanej lub terenu objętego
inwestycją.

Inne wskaźniki i parametry często stosowane w planowaniu przestrzennym i dla opisu zagospodarowania
przestrzennego to:

- powierzchnia brutto (całkowita) – suma powierzchni wszystkich kondygnacji mierzona po obrysie murów łącznie
z balkonami, loggiami, tarasami, bez pustki schodów, windy i podcieni i ramp.

- powierzchnia netto –powstaje przez odjecie od powierzchni brutto powierzchni balkonów, loggiów, tarasów,
poddaszy nieużytkowych, powierzchni nie zamkniętych parteru, powierzchni dla samochodów, powierzchni
podziemi, pomieszczeń technicznych, jeśli nie są w parterze.

-wskaźnik zajęcia terenu – stosunek powierzchni brutto budynku do powierzchni zabudowy.

-wskaźnik intensywności zabudowy – stosunek powierzchni brutto budynku do powierzchni działki, na której on jest
usytuowany

- instalacja sklasyfikowana – fabryki, warsztaty, magazyny, stanowiące własność osób lub firm, mogące powodować
zagrożenie lub uciążliwości dla sąsiadów za względu na zdrowie, bezpieczeństwo, higienę czy to dla rolnictwa, czy
dla środowiska naturalnego, czy dla dziedzictwa

- gabaryt – ustalony przez Plan zagospodarowania przestrzennego, podaje warunki usytuowania budynku w stosunku
do dróg, granic i innych budynków, wyrażony w stałej wielkości w m2 lub w relacji do wysokości zabudowy

- Powierzchnia zabudowy – powierzchnia budynku w poziomie terenu. Nie wlicza się części budynku nad terenem
ani tarasów otwartych i zadaszonych

-wysokość zabudowy – mierzona od poziomu terenu istniejącego przez realizacja projektu. Nie wlicza się kominów
ani nadbudówek technicznych.

Są to wskaźniki, które w wielu krajach europejskich należy zamieszczać obligatoryjnie w opracowaniach
planistycznych. W Polsce definicji tych wskaźników szukać można w Normach Polskich ISO. Stosowanie
wskaźników wspomagać ma uporządkowany sposób organizacji przestrzeni, uwzględniający całokształt warunków i
wymagań funkcjonalnych, społeczno -gospodarczych i środowiskowo-krajobrazowych, który zmierzałby do
osiągnięcia ładu przestrzennego.

Obecnie o możliwościach i warunkach zabudowy zawartych w planie miejscowym, a w razie jego braku w decyzjach
o warunkach zabudowy, jak również o warunkach lokalizacji inwestycji celu publicznego decyduje rada gminy w
oparciu o opinie urbanisty.

Urbaniści prowadzą analizy istniejącego stanu zagospodarowania dotyczącego rodzaju zabudowy, charakteru terenu i
możliwości realizacji inwestycji i na ich podstawie proponują rozwiązania urbanistyczne, które władze gminne
zazwyczaj akceptują przyjmując plan zagospodarowania przestrzennego bądź wydając decyzje o warunkach
zabudowy.

W przypadku braku planu miejscowego o zagospodarowaniu przestrzeni stanowi zasada dobrego sąsiedztwa:

•

Linii zabudowy (odległości budynku od drogi)

•

Wielkość powierzchni zabudowy w stosunku do działki

•

Szerokość elewacji frontowej

•

Wysokość górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki

•

Geometria dachu (kąta nachylenia, wysokości kalenicy, i układu połaci dachowych).

Sposób zabudowy sąsiedniej działki musi pozwalać na określenie wymagań dla nowej zabudowy na danej działce w
zakresie kontynuacji funkcji, parametrów cech i wskaźników kształtowania zabudowy.

Inne procedury stosuje się w przypadku realizacji inwestycji celu publicznego, w takim wypadku wydawana jest
decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, szczegółowe granice.

Cele i zasady planowania przestrzennego

Podstawowym celem planowania przestrzennego jest kształtowanie środowiska życia człowieka, w celu osiągnięcia

ładu przestrzennego ( cel podstawowy)

Pojęcie ładu przestrzennego obejmuje ujęcia:

•

Statyczne- stan zagospodarowania przestrzeni, w którym wszystkie elementy znajdują się w układzie

optymalnym

Cele planowania przestrzennego

( polityki przestrzennej)

Cele wtórne

Ochrona przed

agresją w celu

zapewnienia

warunków

biologicznego i

kulturowego

rozwoju

Stworzenie

warunków

racjonalnego

gospodarowa

nia

Dążenie do

wyrównani

a poziomu

życia

Cele szczegółowe

•

Dynamiczne- proces ciągłego wzajemnego, optymalnego dostosowywania się elementów składowych

przestrzeni względem siebie, cechą układu dynamicznego jest też dążenie do przywrócenia układu
optymalnego w przypadku zachwiania tego układu wskutek działania czynników rozwojowych

Cel wtórny:

1. Ochrona przed agresją w celu zapewnienia warunków biologicznego i kulturowego rozwoju
społeczeństwa. Na osiągnięcie tego celu składają się cele szczegółowe takie jak m. in. ochrona:

a. Środowiska naturalnego przed degradacją powodowaną działalnością gospodarczą ( górnictwo,

przemysł, transport itp.)

b. Przed klęskami żywiołowymi (powodzie, trzęsienia ziemi, huragany itp.)

c. Krajobrazu kulturowego (zabytki i zespoły architektoniczne)

d. Przed agresją marginesu społecznego (terroryzm, bandytyzm, złodziejstwo) poprzez czytelny podział

miast na dzielnice, osiedla i ulice,

e. Przed agresją zewnętrzną przez tworzenie systemu obronnego kraju

2.Stwarzanie warunków racjonalnego gospodarowania. Osiągnięcie tego celu wtórnego umożliwiają
następujące cele szczegółowe.

a. Oszczędne gospodarowanie przestrzenią, której wielkość jest ograniczona, przez kontrolę zmian

struktury użytkowania i ochronę terenów szczególnie cennych ekologicznie przed ekspansją
przemysłu i osadnictwa

b. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych ( złoża surowców mineralnych, wody, lasów, gleb)

uwzględniające potrzebę ich zachowania dla przyszłych pokoleń w celu utrzymania życia na Ziemi,

Cel podstawowy

(nadrzędny)

Ład przestrzenny

Ujęcie

statyczne

Ujęcie

dynamiczne

c. Umiarkowana koncentracja osadnictwa i przemysłu w celu wykorzystania potencjału ekonomicznego

z jednoczesną ochroną środowiska życia człowieka przed degradacją,

d. Zapewnienie dostępności komunikacyjnej regionów i eliminację zbędnych połączeń przez racjonalną

rozbudowę sieci transportu i energii

3. Dążenie do wyrównanego poziomu życia poprzez:

a. Tworzenie pełnego i zróżnicowanego zatrudnienia w regionach w celu zapewnienia dostatecznych

dochodów społeczeństwa i satysfakcji z pracy

b. Zapewnienie niezbędnych i zróżnicowanych warunków zamieszkania, z pełnym wyposażeniem w

urządzenia komunalne, uwzględniających charakter zabudowy, zieleń towarzyszącą, place zabaw,
parkingi itp.,

c. Tworzenie zdrowych warunków życia w czystym środowisku poprzez ograniczenie kondensowania

działalności przemysłowej

d. Tworzenie systemów obsługi ludności w zakresie infrastruktury społecznej, sieci handlu i usług,

zgodnie z zasadą równomiernego rozmieszczenia usług podstawowych w stosunku do gęstości
zaludnienia,

Zapewnienie możliwości kształtowania osobowości ( system szkolnictwa, kultura i sztuka, biblioteki
itp.)

f. Tworzenie zadowalających warunków komunikacyjnych ( ośrodki komunikacji, rozbudowa sieci

transportu itp.)

Zapewnienie zróżnicowanych warunków i możliwości wypoczynku, turystyki i lecznictwa
klimatycznego ( urlopowego, weekendowego i codziennego) poprzez inwestowanie w tereny
szczególnie cenne przyrodniczo i kulturowo

PODSTAWOWE ZASADY PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO UREGULOWANE USTAWĄ Z DNIA 27
MARCA 2003 ROKU „ O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM” ZAWARTE SĄ
W CZTERECH PUNKTACH:

ZASADA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

- jedna z podstawowych zasad polskiego systemu

panowania. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. „ Prawo ochrony środowiska ( Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz.
902)- podaje definicję zrównoważonego rozwoju jako: „rozwój społeczno- gospodarczy, w którym następuje
proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi
przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości
zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego
pokolenia, jak i przyszłych pokoleń”

Ogólnie można przyjąć, że projektowanie wykorzystania przestrzeni planistycznej musi być oparte na
zachowaniu równowagi pomiędzy wszystkimi elementami występującymi w danym środowisku życia
człowieka. Racjonalne wykorzystanie potencjału tego środowiska powinno zapewnić zaspokojenie potrzeb
pokoleń obecnych, ale także i przyszłych. Zasada ta zapewnia ciągłość funkcjonowania systemu „ środowisko”
w danym czasie.

ZASADA OCHRONY INNYCH WARTOŚCI WYSOKO CENIONYCH

- przy jej przestrzeganiu należy

uwzględnić wartości o zasadniczym znaczeniu dla racjonalnego gospodarowania przestrzenią, a w
szczególności wymagania:

a. Ładu przestrzennego, w tym urbanistyki, architektury, walory krajobrazowe i architektoniczne, ochrony

środowiska ( także gospodarowania wodami, gruntami rolnymi i leśnymi), ochrony zdrowia oraz
bezpieczeństwa ludzi i mienia,

b. Dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

Dotyczące walorów ekonomicznych przestrzeni

d. W zakresie praw własności

e. Obronności i bezpieczeństwa państwa

f. Interesu publicznego

3.ZASADA OCHRONY INTERESU PRAWNEGO PODMIOTÓW DOTKNIĘTYCH USTALENIAMI
PLANISTYCZNYMI- istota prawa własności umożliwia korzystanie z nieruchomości w szerokim zakresie. W
granicach określonych przez prawo i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób,
korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem swego prawa do tych rzeczy. Może też w
tych samych granicach rozporządzać rzeczą. Wobec tego istnieją trzy wyznaczniki granic treści tego prawa:

Przepisy ustawy

Zasady współżycia społecznego,

Społeczno- gospodarcze przeznaczenie każdego przedmiotu własności

4.ZASADA SAMODZIELNOŚCI PLANISTYCZNEJ GMINY

- zadania gminy podzielone zostały na własne i

zlecone. Własne to takie, które gmina realizuje samodzielnie, co przesądza o decentralizacji administracji państwowej.
Do zadań własnych gminy należy kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy oraz w
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy, a w razie ich braku w decyzjach o warunkach
zabudowy i ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego ( jeżeli nie było obowiązku sporządzenia planu)

Wykład 3

Metody stosowane w procesie planowania przestrzennego:

Podstawowym zadaniem planowania przestrzennego jest kształtowanie trójwymiarowej przestrzeni fizycznej
( planistycznej). Realizacja zadania musi opierać się o różnorodne metody, obejmujące kilka zasadniczych grup:

1. CHARAKTERYSTYKA

I OCENA OBSZARÓW I ZJAWISK ZA POMOCĄ METODYKI ZWIĄZANEJ

BEZPOŚREDNIO ZE ZBIERANIEM I PRZETWARZANIEM INFORMACJI. Do grupy tej zaliczyć można
w szczególności:



Badania rozmieszczenia elementów i zjawisk przestrzennych

 Podział na elementy składowe



Związki między poszczególnymi elementami

 Tendencje rozwojowe

 Potencjalne możliwości rozwojowe

 Unikatowe wartości wymagające szczególnej ochrony

 Czynniki stwarzające zagrożenia środowiskowe i inne

2. BUDOWANIE PROGNOZ OCZEKIWANYCH PRZEMIAN OPARTE GŁÓWNIE NA METODZIE

PROGNOZY NORMATYWNEJ I W CORAZ WIĘKSZYM STOPNIU NA METODACH OPARTYCH NA
RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA

3. WARANTOWANIE KONCEPCJI STRUKTURY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ZA

POMOCĄ PROGNOZ ROZWOJOWYCH

WARIANTOWANIE KONCEPCJI PROCESÓW REALIZACJI ZAMIERZEŃ W ZALEŻNOŚCI OD
KIERUNKÓW I TEMPA ROZWOJU, DOPŁYWU ŚRODKÓW, PRIORYTETÓW ROZWOJOWYCH,
SEKWENCJI DZIAŁAŃ I DOSTOSOWANIU DO FORM ORGANIZACYJNYCH

Metody stosowane w planowaniu przestrzennym można ogólnie podzielić na dwie podstawowe grupy:

•

Metody jakościowe: opisu, odsiewu, kolejnych eliminacji, kolejnych przybliżeń, analizy historycznej
badanego obszaru, analizy zdjęć lotniczych, analizy możliwości rozwojowych

•

Metody ilościowe: rachunku ekonomicznego, statystyczne, ekonometryczne, matematyczne

KLASYFIKACJA METOD PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W UJĘCIU PROBLEMOWYM, TZN. W

POWIĄZANIU Z PROBLEMAMI, W ROZWIAZYWANIU, KTÓRYCH MOGĄ BYĆ PRZYDATNE, TJ.

Metody i techniki badania stanu zagospodarowania przestrzennego

Zadaniem wstępnym w procesie planowania jest rozpoznanie przestrzeni i występujących w niej
zależności. Należy dowiedzieć się więc, jak przebiegał dotychczas rozwój danego obszaru i jakie czynniki na ten
rozwój danego obszaru i jakie czynniki na ten rozwój wpływały. Ważne są zagadnienia związane z obecnym
poziomem rozwoju oraz istniejącymi możliwościami rozwojowymi.

Rozmieszczenie punktów w przestrzeni ( miary rozmieszczenia, mapy potencjału, metoda centro
graficzna, metoda Clarka- Evansa, metoda Daceya).

Metody te opierają się na porównywaniu rzeczywistego układu punktów badanej przestrzeni z układem
teoretycznym, przyjętym za układ odniesienia. Do obliczeń szczegółowych wykorzystuje się odległości
topograficzne pomiędzy badanymi punktami. Mogą to byś np. odległości od danej liczby punktów.
Najprostsze analizy polegają na ustaleniu dla każdego punktu innego punktu położonego w najbliższym
sąsiedztwie oraz na określeniu rozkładu statystycznego i parametrów tego rozkładu.

Badania koncentracji zbioru punktów na płaszczyźnie. Miary koncentracji ( wskaźnik koncentracji
oparty na krzywej Lorenza, wskaźnik koncentracji Kostrubca, wskaźnik koncentracji Florence’a, metoda
grafów).

W badaniach geograficzno- ekonomicznych i przestrzennych bardzo często chodzi o ustalenie stopnia
koncentracji jakiegoś zjawiska na tle układu regionalnego innego zjawiska. Z koncentracją możemy
wiązać pewne korzyści, natomiast po przekroczeniu jej optymalnego punktu, straty i dolegliwości. Z
porównania układów wynika, w jakim stopniu skupienie badanego zjawiska odchyla się od skupienia
zjawiska podstawowego.

Koncentracja będąca miarą statystyczną bada stopień skupienia lub rozproszenia elementów. Prawidłowo
skonstruowany miernik powinien pokazywać zależności przestrzenne w taki sposób, że w miarę oddalania
się tych punktów od siebie jego wartość dąży do zera. Przykładowe miary koncentracji to:

•

Gęstość ( liczba obiektów na powierzchni)

•

Współczynnik lokalizacji ( iloczyn obiektów i powierzchni na obszarze „i” do iloczynu obiektów
i powierzchni na obszarze „j”),

•

Iloraz lokalizacyjny ( liczba obiektów na obszarze „i” do liczby obiektów na obszarze „j”)

•

Współczynnik koncentracji ( gęstość badanego zjawiska na obszarze „i” odjąć gęstość badanego
zjawiska na obszarze „j”, podzielone przez 100)

Mierniki- dane konstruowane ( wskaźniki gęstości, modele: Clarka i Korżybskiego, model promieni,
dostępność, atrakcyjność, odporność, specjalizacja, poziom i warunki życia, poziom obsługi handlowej,
pojemność rekreacyjna)

Na przykład zmienna konstruowana gęstości zaludnienia. Miernik ten nie jest obserwowany bezpośrednio
tylko konstruowany przy zastosowaniu zmiennych pierwotnych, którymi są w tym przypadku: liczba
ludności i wielkość obszaru. Iloraz liczby ludności i wielkości obszaru nie jest określony precyzyjnie,
gdyż dane występujące w liczniku i mianowniku mogą dotyczyć zagadnień o różnym nasileniu.
Przykładem może tutaj być gęstość ludności na obszarach miast albo ludności wiejskiej na obszarach
wiejskich.

Metody prac analitycznych i syntetycznych do sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego.

Metodyka sporządzania opracowań planistycznych zakłada określenie granic obszaru objętego opracowaniem
praz przeprowadzenie badań specjalistycznych i syntetycznych, pozwalających na opracowanie diagnozy
wyodrębniającej poszczególne problemy. Rozwiązywanie tych problemów polega na umiejętności
prognozowania i decydowania o kształtowaniu rozwoju.

a) Delimitacja obszarów.

Stosowana jest przy wyodrębnianiu regionów funkcjonalnych różnych typów. Przykładem może być
podział na aglomeracje miejskie, regiony miejskie, regiony rolnicze, regiony turystyczne, obszary
chronione itp. Jako podstawową jednostkę delimitacji przyjmuje się obszar stanowiący pole
występowania zbioru powiązań tej jednostki z zapleczem, powiązań występujących w postaci strumieni
ludzi, dóbr i informacji. Do szczególnie ważnych powiązań można zaliczyć: miejsce zamieszkania-
miejsce pracy, miejsce pracy- miejsce usług, miejsce zamieszkania- miejsce wypoczynku.

Przy delimitacji obszarów ważnym zagadnieniem jest określenie celu. Cele te mogą być poznawcze,
planistyczne lub statystyczne.

Z jakiego punktu widzenia przeprowadza się delimitację, czy się do uzyskania na obszarze ciągłości
przestrzennej i jaką najmniejszą przestrzeń można uznać za wyodrębnioną?

Z tych powodów konieczne jest zachowanie hierarchii badań: najpierw następuje ustalenie celu
delimitacji, a następnie należy wybrać cechy, którymi posługujemy się przy prowadzeniu delimitacji.

b) Formułowanie i rozwiązywanie problemów.

Metodyka polega na sprecyzowaniu pytań lub określeniu sytuacji i warunków, w jakich należy
odpowiedzieć lub wyjaśnić sytuację celów, do których powinno się dążyć. Ustalić należy też podmioty
dotknięte efektami i wykryć główne czynniki, wpływające na powstałą sytuację.

Jasne i trafne sprecyzowanie problemu jest podstawą jego poprawnego rozwiązania.

c) Przewidywanie i prognozowanie w generowaniu wariantów planu.

Prognozowanie jest integralną częścią planowania przestrzennego, ponieważ prognoza spełnia funkcje
mobilizowania i wskazuje ( co prawda nie zawsze jednoznacznie) możliwości rozwoju oraz wpływa na
procesy decyzyjne.

Przewidywanie ma charakter warunkowy i nie jest konieczne ustalenie prawdopodobieństwa przyjętych
założeń. Stanowi czynność techniczną, nie dając obrazu rzeczywistości w przyszłości, dlatego ma wymiar
często hipotetyczny.

Prognoza w odróżnieniu od przewidywania jest opisem najbardziej prawdopodobnej przyszłości.
Prognoza wyodrębnia związki najbardziej prawdopodobne. W miarę wydłużania się czasu objętego
opracowaniem planistycznym zmniejsza się prawdopodobieństwo spełnienia prognozy, dlatego prognozy
powinny być krótkoterminowe.

Metody przewidywania i prognozowania ( metody określania skali rozwoju, matematyczna
ekstrapolacja trendów, drzewko powiązań, model kohort owy rozwoju ludności, metoda delficka,
scenariusze, symulacja i gry operacyjne).

Schematy blokowe są czytelnymi przedstawieniami relacji występującymi pomiędzy różnymi czynnikami
wpływającymi na przemiany zachodzące w przestrzeni w wyniku działalności człowieka. Stosowane są
do budowania obrazu struktury badanego problemu lub procesu. Umożliwiają przedstawienie całości
problemu z jednoczesnym pokazaniem powiązań między elementami, a także umożliwiają
programowanie metodyki szczegółowej do wyjaśnienia charakteru i siły poszczególnych powiązań.

WYKŁAD 3

Inna bardzo szeroko stosowana metoda to metoda delficka, która umożliwia uzyskanie od grupy eksperckiej
jednej łącznej oceny liczbowej. Badania prowadzi się w kilku tzw. ……. przez wypełnienie kwestionariuszy
dotyczących opracowywanego zagadnienia.

Jakość wyniku zależy w znacznej mierze od doboru grupy ekspertów. Metoda znajduje zastosowanie jeżeli
należy poprzeć prognozą …… liczbowym ……….. oceny planu.

Można ją zastosować przy wyborze ……… planu szeregując warianty zgodnie z …….. uzyskanych
wskaźników.

Inna metodą szeroko stosowaną w planowaniu przestrzennym jest metoda scenariuszy polegająca na
doskonaleniu sposobu myślenia na temat związków istniejących między działalnością człowieka, a skutkami
wywoływanymi tą działalnością. Wykorzystywana jest głównie przed przystąpieniem do opracowania
dokumentów planistycznych, ponieważ planowanie z założenia jest procesem „otwartym” i powinno
uwzględniać możliwie największą liczbę permutacji w związkach pomiędzy zachodzącymi w przestrzeni
zdarzeniami. Wykorzystuje się tutaj przede wszystkim możliwości prowadzenia ciekawych spekulacji
myślowych, natomiast specjalne kwalifikacje schodzą na plan dalszy. Scenariusz wykorzystywany jest do
wywołania dyskusji, wtedy gdy nie jest jasne, w jaki sposób problem powinien być rozwiązany.

Metody budowy koncepcji planu i oceny wariantów.

Ocena opracowań planistycznych powinna uwzględniać rozwiązania w kilku podstawowych płaszczyznach
środowiskowej, społecznej, technicznej i ekonomicznej. Wyróżniamy kilka podstawowych metod kształtowania
układów przestrzennych i częściowej oceny warunków przemian.

Są to m.in.: analiza progowa, metoda optymalizacji warszawskiej, ocena efektywności rozwiązań
przestrzennych, ocena oddziaływania, metoda minimalizacji konfliktów, analiza nakładów, macierz realizacji
celów, analiza powiązań obszarów decyzyjnych i inne (omówienie w dalszej części).

1.1.

Podstawą teorii analizy progowej jest twierdzenie, że miasta napotykają w rozwoju na ograniczenia.

•

Fizyczne

(zróżnicowanie cech fizjograficznych terenu),

•

Funkcjonalne

(cechy użytkowania terenu),

•

Technologiczne

(formy układu infrastruktury),

•

Strukturalne

(przekształcenia strukturalne).

•

Pokonywanie tych ograniczeń wiąże się z ponoszeniem kosztów jednorazowych (inwestycyjnych) i stałych
(eksploatacyjnych).

Pokonywanie ograniczeń rozwojowych przez ponoszenie znaczących nakładów finansowych otwiera skokowo
możliwości rozwoju, dlatego zjawisko to nazwane zostało przekraczaniem progów rozwoju. Jeżeli rozwój
przestrzenny lub ludnościowy miasta jest znaczący, a nie poniesione zostały koszty konieczne do przekroczenia
progów, to następuje pogorszenie się warunków życia jego mieszkańców.

Efektem analizy jest wskazanie obszarów do wykorzystania w pewnie, określony sposób po przekroczeniu
ustalonych progów oraz wykazanie kosztu rozwoju miasta przy różnych wariantach rozwojowych. Analiza
progowa może być podstawą podejmowania decyzji i narzędziem racjonalizacji planowania przestrzennego.

1.2.

Ocena efektywności i rozwiązań przestrzennych służy do opracowania prawidłowych koncepcji
przestrzennych. Metoda składa się z czterech podstawowych faz:

- rozpoznanie problemu,
- założeń programowo – przestrzennych,
- analizy wariantów,
- wyboru wariantu.

1.3

Celem metody minimalizacji konfliktów jest minimalizacja skutków działalności człowieka w środowisku

przyrodniczym. Materiałem wyjściowym jest diagnoza stanu środowiska lub prognoza ostrzegawcza oraz
waloryzacja środowiska przyrodniczego jako podstawa wyznaczenia modelu pożądanego stanu tego środowiska.

Przez porównanie stanu istniejącego z modelem określa się niezbędne działania i przewiduje konsekwencje (dla
środowiska przyrodniczego) realizacji wariantu. Ważnym elementem metody jest również analiza powstania i
przebiegu oraz skutków konfliktów.

4 Macierz realizacji celów to metoda oparta na macierzy wskaźników (pieniężnych i niepieniężnych) opisujących

wyniki poszczególnych wariantów opracowania planistycznego. Wartości obliczane są w powiązaniu do zadań
obejmujących zużycie środków, natomiast ocena realizacji dotyczy efektów przypisanych różnym grupom
społecznym lub poszczególnym lokalizacjom. Zadaniem metody jest dostarczenie szerszych niż ekonomiczne

kryteriów wyboru poszczególnych wariantów. Korzyści reprezentowane są postępem w realizacji celów, a
koszty czynnikiem oddalającym ich realizację. Wyniki końcowe mogą wystąpić:

- w postaci globalnego wskaźnika osiągnięcia zbioru celów,
- w postaci wskaźników odniesionych do poszczególnych celów.

Inny podział można zastosować ze względu na badany problem. W badaniach szeregów przestrzennych
stosowane są powszechnie wskaźniki natężenia zjawisk, jako stosunek wielkości jednej zbiorowości do
odpowiadających im wielkości drugiej zbiorowości (np. gęstość zaludnienia na jednostce powierzchni

badania układów sieciowych (komunikacja, energetyka, rurociągi itp.) natomiast, stosuje się metody analizy
długości sieci, gęstości sieci, dostępności sieci, funkcjonalności sieci lub grafowe metody badania sieci –
miary stopnia połączeń, spójności lub kształtu sieci.

Takie podejście metodyczne do analizy elementów

infrastruktury wynika z faktu, że stanowić powinna ona całość zapewniającą obsługę techniczną, pobytową,
usługową itp. Ważna przy tym jest wysoka jakość wyposażenia w elementy zagospodarowania nie polegająca na
równomiernym, a jedynie na prawidłowym rozmieszczeniu w przestrzeni i zapewnieniu celowego działania.
Działanie to musi umożliwiać dalszą rozbudowę infrastruktury, a co za tym idzie rozwój przestrzeni poprzez
planowane funkcje i ochronę środowiska naturalnego zagrożonego …..

W badaniach wzajemnego oddziaływania węzłów działalności gospodarczej szeroko stosowane są modele
grawitacji i potencjału, obejmujące relacje przedstawione w postaci równań o kształcie zbliżonym do prawa
grawitacji Newtona (model grawitacji) oraz potencjału Lagrange’a (model potencjału).

Inne stosowane metody badania stopnia i zmian rozmieszczenia zjawisk opierają się na współczynnikach
rozmieszczenia, do których zaliczamy m.in.: współczynnik lokalizacji Florence’a, wskaźnik zmienności
rozmieszczenia i współczynnik efektywności zmian terytorialnych.

Szerokie zastosowanie w planowaniu przestrzennym mają także metody analizy

statystycznej.

analizach dokonywanych na potrzeby planowania przestrzennego

podejmowane są próby badania

współzależności zjawisk przy zastosowaniu miar

ścisłości

związku, w postaci współczynników korelacji i

wzorów określających ten

związek za pomocą równań regresji, a także analizy czynnikowej

Współczynnik

korelacji pozwala na stwierdzenie związku między parą zmiennych oraz na określenie kierunku i siły tego

związku. Wartości współczynnika zawierają się w przedziale od -1

do + 1. Znak wskazuje kierunek zmian przy

czym dodatni wzrost wartości jednej

zmiennej pociąga za sobą wzrost wartości drugiej zmiennej.

Metody regresji dają możliwość określenia funkcyjnego związku między zmiennymi. Wyróżniamy regresję:

- prostoliniową, postaci: y = a + bx,
- krzywoliniową, postaci: y = f(x).

Analiza regresji jest przydatna i daje dobre wyniki w przypadku badania związków między dwiema zmiennymi.
Jeżeli jednak zmiany jednej zmiennej są funkcją zmian wielu zmiennych niezależnych, to mamy do czynienia z
regresją wieloraką, a współczynnik regresji wielorakiej jest mało przydatny w procesie planowania
przestrzennego.

Przy modelach opisowych opracowywanych na podstawie współczynników korelacji i regresji należy
bezwzględnie włączyć do badań wszystkie czynniki wpływające na zjawisko. Ma to na celu uniknięcie
przypadkowych związków między dwoma czynnikami, które nie wystąpiły w rzeczywistości. Może to być
skutkiem nie uwzględnienia czynnika oddziałującego na te dwa czynniki badane.

Metody taksonomiczne opierają się o zasady klasyfikacji, porządkowania i podziału na grupy jednostek

różnych zbiorowości. Elementy badań mogą być

charakteryzowane za pomocą cech jakościowych i

ilościowych, przy czym taksonomię

stosowaną do elementów scharakteryzowanych cechami ilościowymi

nazywamy

taksonomią numeryczną. Metody te mogą posłużyć do delimitacji obszarów z punktu widzenia

różnych zjawisk - ekonomicznych, środowiskowych, lokalizacyjnych itp.

Najpowszechniej stosowane są trzy

metody:

- Przeciętnych różnic (Czekanowskiego),

- Dendrytów (taksonomia wrocławska)

- Wzorca rozwoju (verte).

Metoda Czekanowskiego pierwszy raz zastosowana w badaniach antropologicznych. Oparta na założeniu,

że podobieństwo porównywanych elementów jest tym większe im mniejsze są różnice przeciętne lub sumaryczne dla
wszystkich cech. W metodzie wrocławskiej wprowadzona została do omawianej metody Czekanowskiego

standaryzacja cech, która usuwa wpływ porządkowanych wag. Pozwala to m.in. na

dodawanie wielkości

jakościowo różnych przed normalizacją. Metoda wzorca

rozwoju stosowna jest przy lokalizacji przedsięwziąć

przemysłowych i lokalizacji

budownictwa mieszkaniowego oraz w przy zamierzeniach związanych z ochroną

środowiska naturalnego. Ustalany jest optymalny wariant lokalizacji danej inwestycji lub mierzony jest

stopień realizacji zamierzonych celów opracowania planistycznego.

Ogólnie ujmując metody taksonomiczne pozwalają na:

•

Uporządkowanie zbioru elementów scharakteryzowanych zespołem cech,

•

Podzielenie zestawu elementów na podzbiory jednolite wewnętrznie,

•

Klasyfikację podzbiorów,

•

Szczegółowy opis podzbiorów.

Do metod analizy statystycznej zliczana jest również metoda symulacyjna, która nie wymaga dużej liczby
informacji i ścisłego logicznego związku między zmiennymi. Jedną z najczęściej stosowanych metod
symulacyjnych jest metoda „Monte Carlo”.

Tworzy ona prawdopodobne przypadki przez wiele powiązań ze

źródłem liczb losowych, ale nie daje wyników pewnych, tylko takie, które można uważać za jednoznaczne dla
celów praktycznych.

W grupie najbardziej ścisłych metod stosowanych w planowaniu przestrzennym znalazły się metody
ekonometryczne i matematyczne. Pierwsze z nich, stosowane rzadziej, mogą być wykorzystane do badań wagi
i siły oddziaływania czynników lokalizacyjnych na wywołanie funkcji przemysłowych.

Metody matematyczne najczęściej stosowane w pracach planistycznych to:

Metoda programowania liniowego – służy do optymalnej lokalizacji inwestycji, przy uwzględnieniu w głównej

mierze czynnika transportu,

- Model rozwoju regionu nieliniowy i liniowy. Liniowy model jest formułowany przy pomocy metody nakładów
i wyników w ujęciu statystycznym i dynamicznym

- Metoda bilansowa - metoda służy do koordynacji procesu planistycznego. Polega na klasycznym zestawieniu
bilansowym stron określających potrzeby i środki realizacji tych potrzeb.

- Metoda przepływów międzygałęziowych stosowana w badaniach środowiska naturalnego wykorzystująca
modele opisujące np. związki między ekologią i gospodarką.

Ważną rolę w planowaniu przestrzennym spełniają metody należące do grupy metod
kartograficznych. Są to zarówno metody sporządzania map, jak i sposoby ich wykorzystania. Obok części

tekstowej, część kartograficzna stanowi podstawowy

składnik każdego opracowania planistycznego. Zawierają się

tutaj treści o charakterze

inwentaryzacyjnym, analitycznym i syntetycznym.

Mapa jest odbiciem stanu powierzchni danego obszaru, natomiast plan jest opracowaniem sporządzania
na mapie sytuacyjno – wysokościowej i przedstawia często obraz stany przyszłego (projektowego).

Mapy stanowią osnowę i materiał do projektowania, dlatego uważane są za podstawowy element w planowaniu
przestrzennym.

Podstawowe cechy map stosowanych w pracach planistycznych to:

- matematycznie określone odwzorowanie na płaszczyźnie przestrzennych form powierzchniowych ziemi i
szczegółów terenowych,
- sposób przedstawienia graficznego treści mapy za pomocą standardowych znaków umownych, opisów
informujących i legendy,
- odpowiedni do przeznaczenia dobór przedstawianych szczegółów terenowych lub zjawisk i odpowiedni do
skali mapy stopień ich uogólnienia,
- skala mapy odpowiednia do skali opracowywanej dokumentacji planistycznej.

Mapy są elementem łączącym opracowanie planistyczne z terenem, którego dotyczy projekt. Najbardziej
szczegółowa treść mapy wymagana jest na poziomie prac inwentaryzacyjnych.

Należy odczytać z niej jak największą ilość informacji i dopiero wtedy uzupełnić spostrzeżenia, znacznie
bardziej pracochłonnym i czasochłonnym wywiadem terenowym.

W miarę postępu prac planistycznych rola mapy, a co za tym idzie jej szczegółowość, maleje. Przy ostatecznym
opracowaniu rola ta sprowadza się w zasadzie do podkładu ilustrującego proponowane rozwiązania.

Metody kartograficzne w planowaniu przestrzennym

to sposób na przestawienie na mapie rozmieszczenia zjawisk mających wpływ na przestrzeń a także zbadania
zachodzących między tymi zjawiskami zależności. Zjawiska takie mogą być przedstawiane jakościowo lub
ilościowo. Częściej stosowanymi metodami są metody ilościowe, które w odróżnieniu od przestawień
jakościowych pokazują nie tylko rodzaj zjawiska, ale również jego wielkość. Najczęściej stosowanymi
metodami prezentacji kartograficznych różnych zjawisk w przestrzeni są metody liniowe i powierzchniowe.

Metody liniowe

pozwalają na opracowanie map izoliniowych. Izolinie to krzywe łączące punkty o jednakowej wartości. Można
przyjąć, że są to miejsca geometryczne punktów jednakowej wartości.

W sensie kartograficznym odnosi się to do punktów reprezentowanych na mapie, które zostały w rzeczywistości
zmierzone na powierzchni ziemi.

Pomiar ten należy rozumieć zarówno w sensie rzeczywistym (np. wysokość geograficzna) jak i teoretycznym
(np. gęstość zaludnienia, uprzemysłowienie, lesistość).

W zależności do przedstawianego zjawiska, jak i od sposobu pomiaru i prezentacji, izolinie mogą przyjmować
rożne nazwy. Jednak ogólne zasady sporządzania map izoliniowych są takie same w każdym przypadku.

Najczęściej stosowanymi izoliniami są izolinie natężenia, które przedstawiają zmienność przestrzenną
natężenia zjawiska w sposób ciągły za pomocą linii jednakowych wartości. Pewną odmianą izolinii natężenia
wyróżnioną ze względu na miarę ciągłości zjawiska są izolinie odchyleń. Podejście metodyczne do miary
odchyleń jest podobne jak przy mierze natężenia. Każdy punkt odniesienia jest również określony przez swoje
położenie x, y (w sensie geodezyjnym), jednak jego wartość z wyrażona jest nie wartością natężenia, lecz
wielkością zmian tego natężenia. Zmiany odchyleń od wartości stałej czy wzorcowej stosowanych często w
ocenie przestrzeni wyrażają linie równych odchyleń, czyli izoanomalie. Natomiast wartości jednakowych
odchyleń minimalnych lub maksymalnych wahań przedstawione są liniami zwanymi izoamplitudami

Metody powierzchniowe

pozwalają na prezentację zjawisk za pomocą kartogramów. Kartogramem nazywamy sposób przedstawiania
średniej intensywności dowolnego zjawiska w granicach określonych jednostek przestrzennych, najczęściej
administracyjnych. Zjawiska przedstawiane przy pomocy kartogramów odnoszone są do jednostek
powierzchniowych w sposób relatywny. Z mapy kartogramów możemy odczytać wskaźniki względne danego
zjawiska (wyrażone liczbowo czy procentowo), powstałe z ilorazu dwóch szeregów wartości bezwzględnych
odnoszących się do tych samych jednostek przestrzennych. Może to być np. wskaźnik średniej gęstości
zaludnienia (liczba mieszkańców danej jednostki powierzchniowej do jej powierzchni).

Istnieją dwa główne rodzaje kartogramów:

- mapy gęstości. Są to mapy odnoszące różne wartości do powierzchni jednostek, np. procentowy udział lasów
w ogólnej powierzchni danej jednostki (stopień lesistości).

- mapy wskaźników, które przedstawiają stosunek dwóch wartości nie uwzględniając przy tym powierzchni
jednostek odniesienia, np. procentowy udział lasów liściastych do liczby ogólnego zalesienia.

Technika graficznego i tekstowego zapisu ustaleń planistycznych

W zakresie kolorystyki powszechnie uznane jest oznaczanie terenów w następujący sposób:

•

Tereny mieszkaniowe (miasta i wsie bądź ich części o charakterze typowo mieszkaniowym) – kolor
brązowy,

•

Tereny rolnicze – kolor żółty,

•

Tereny przemysłowe (we wsiach, miastach oraz na pozostałych terenach np. gospodarstwa
wielkotowarowe) – kolor fioletowy,

•

Tereny usług – kolor czerwony,

•

Tereny rekreacyjne i obsługi ruchu turystycznego – kolor pomarańczowy, brązowy,

•

Tereny zieleni urządzonej, lasów – kolor zielony.

TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ

Oznaczenie literowe

- Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej

- Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej

TERENY ZABUDOWY USLUGOWEJ

- Tereny zabudowy usługowej

- Tereny sportu i rekreacji

- Tereny ….

Obiektów… powierzchni ….

powyżej 2000m

TERENY UŻYTKOWANE ROLNICZO

- Tereny rolnicze

- Tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych,

hodowlanych, ogrodniczych oraz gospodarstwach rybackich RU

Tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych,

Hodowlanych i ogrodniczych

RM,

TERENY ZABUDOWY TECHNICZNO – PRODUKCYJNEJ

- Tereny obiektów produkcyjnych, zakładów i magazynów

- Obszary i tereny górnicze

TERENY ZIELENI I Wód

TERENY KOMUNIKACJI

- Tereny dróg publicznych

- Tereny dróg ….

KDW

-Tereny komunikacji wodnej

TERENY NFRASTEUKTURY TECHNICZNEJ

Figurami geometrycznymi (obszarami) oznacza się również elementy środowiska

przyrodniczego takie

jak np.:

•

Gleby: od najbardziej urodzajnych (ciemno brązowe) do najmniej urodzajnych (jasno żółte),

•

Grunty na glebach pochodzenia organicznego (zielone),

•

Tereny bagienne (szare),

•

Kopalnie odkrywkowe, złoża kopalin (np.: brązowe, szare),

•

Lasy, zalesienia (zielone),

•

Jeziora, zbiorniki wodne, cieki (niebieskie, błękitne).

Oznaczenia liniowe stosowane są z dużą dowolnością i zależą głównie od przyzwyczajeń projektantów, chęci
uzyskania odpowiedniego stopnia czytelności rysunku oraz względów estetycznych.

Generalnie przyjmuje się kilka oznaczeń również powszechnie stosowanych i łatwych do identyfikacji: np. koleje,
drogi główne krajowe

drogi wojewódzkie, drogi lokalne, obszary chronione ( NATURA 2000, parki narodowe,

obszary chronionego krajobrazu)

Do oznaczenia elementów punktowych stosowane są dwa główne podejścia

•

Oznaczenia schematyczne – stosuje się znaki graficzne oparte o figury geometryczne (kwadrat, koło, trójkąt,
okrąg, itp.) w różnych konfiguracjach,

•

Oznaczenia obrazowe – ideogramy (znaki graficzne symbolizujące dane zjawisko), logo (znaki graficzne
projektowane jako symbole i oznaczenia konkretnych zjawisk, nazw firm, instytucji itp.).

•

Np.: drzewa, pomniki przyrody, dwory, pałace, obiekty przemysłowe, obiekty turystyki sportu i rekreacji,
rezerwaty, ostoje zwierząt, obiekty kultury, mosty

WYKŁAD 4

1. Organizacje zawodowe urbanistów- stowarzyszenia społeczno- zawodowe

Stowarzyszeniem społeczno-zawodowym urbanistów polskich jest Towarzystwo Urbanistów Polskich.

Towarzystwo Urbanistów Polskich zostało założone w 1923 roku, a już w 1925 roku stało się członkiem
Międzynarodowej Federacji Mieszkalnictwa, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego. Obecnie Towarzystwo liczy
około 1300 członków, reprezentujących różne specjalności.

Strukturę, zadania i cel działania Towarzystwa Urbanistów Polskich określa „Statut Towarzystwa”.

W § 8 statutu zostały określone cele i formy działania Towarzystwa. Towarzystwo Urbanistów Polskich polega na
aktywnym oddziaływaniu na wszelkie dziedziny twórczości i działalności kształtującej przestrzenne
zagospodarowanie kraju oraz ochronę środowiska.

Towarzystwo realizuje swój cel przez:

•

Starania o prawidłowe gospodarowanie przestrzenią, ład przestrzenny, ochronę środowiska oraz
interweniowanie w przypadku naruszania tych wartości,

•

Współpracę z organizacjami samorządowymi, społecznymi, władzami centralnymi i terenowymi, organami
administracji oraz instytucjami zajmującymi się gospodarką przestrzenną,

•

Podnoszenie kwalifikacji naukowych i zawodowych swoich członków oraz innych osób uczestniczących w
pracach z dziedziny gospodarki przestrzennej,

•

Inicjowanie i popieranie prac naukowo-badawczych oraz opracowań w zakresie gospodarki przestrzennej,

•

Opracowanie opinii i ekspertyz,

•

Ochronę praw i interesów zawodowych urbanistów, dążąc do zapewnienia im właściwych warunków
wykonywania zawodu,

•

Dbałość o przestrzeganie przez członków Towarzystwa zasad etyki zawodowej,

•

Samopomoc koleżeńska

Zgodnie z ustawą z 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz
urbanistów, został utworzony niezależny samorząd zawodowy urbanistów. Samorządy zawodowe urbanistów
tworzą członkowie zrzeszeni w izbach urbanistów.

Zgodnie z art. 2 ustawy o samorządach zawodowych wykonywanie zawodu urbanisty polega na projektowaniu
zagospodarowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej, zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego, ochrony
wartości architektonicznych i krajobrazowych, z wymaganiami ochrony środowiska, racjonalności struktur
osadniczych i sieci infrastruktury oraz edukacji w tym zakresie.

Jednostkami organizacyjnymi samorządów zawodowych są:

1. Krajowa Izba Urbanistów
2. Okręgowe Izby Urbanistów

Obecnie funkcjonują 4 Okręgowe Izby Urbanistów:

1. Zachodnia Okręgowa Izba Urbanistów z siedzibą we Wrocławiu
2. Północna Okręgowa Izba Urbanistów z siedzibą w Gdańsku
3. Wschodnia Okręgowa Izba Urbanistów z siedzibą w Warszawie
4. Południowa Okręgowa Izba Urbanistów z siedzibą w Katowicach

Izby urbanistów zrzeszają osoby które:

1. Posiadają uprawnienia urbanistyczne uzyskane na podstawie art. 51 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o

zagospodarowaniu przestrzennym

2. Posiadają uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym uzyskane na podstawie ustawy z dnia

12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym

3. Posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych o kierunkach architektura, urbanistyka lub gospodarka

przestrzenna, a także doświadczenie zawodowe zdobyte w czasie dwuletniej pracy związanej z gospodarką
przestrzenną.

4. Posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych innych niż określone w pkt. 3, które w obowiązującym

programie nauczania realizują zagadnienia związane z architekturą i urbanistyką lub gospodarką przestrzenną
w wymiarze co najmniej 90 godzin, uzupełnionych studiami podyplomowymi w zakresie planowania
przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki przestrzennej, a także doświadczenie zawodowe zdobyte w czasie
trzyletniej pracy związanej z gospodarką przestrzenną.

5. Posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych innych niż określone w pkt. 3 i 4 uzupełnionych studiami

podyplomowymi w zakresie planowania przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki przestrzennej, mają
doświadczenie zawodowe zdobyte w czasie trzyletniej pracy związanej z gospodarką przestrzenną, a także
złożyły egzamin ze znajomości przepisów prawnych dotyczących gospodarki przestrzennej oraz praktycznego
zastosowania wiedzy w zakresie urbanistyki

6. Są obywatelami państw członkowskich UE oraz:

a) Posiadają w państwie członkowskim UE prawo do projektowania zagospodarowania przestrzeni w

skali regionalnej i lokalnej

b) Ukończyły studia wyższe uznane w Polsce za równorzędne na kierunkach architektura i urbanistyka

oraz gospodarka przestrzenna, trwające co najmniej 4 lata

c) Odbyły dwuletnią praktykę przy projektowaniu zagospodarowania przestrzeni w skali regionalnej i

lokalnej

2. Uprawnienia zawodowe

Zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz
urbanistów prawo wykonania samodzielnego projektowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej lub
kierowania zespołem prowadzącym takie projektowanie przysługuje wyłącznie osobom wpisanym na listę członków
właściwej izby samorządu zawodowego. Ustawa ta szczegółowo określa zakres organizacji i zadań samorządów
zawodowych architektów i urbanistów oraz prawa i obowiązki wyżej wymienionych członków samorządów.

Innym przepisem prawnym mówiącym o wymogu przynależenia do izby jest ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz.717 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z ustaleniami tej
ustawy aby móc sporządzać decyzję o warunkach zabudowy oraz decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego
należy być wpisanym na listę izby samorządu zawodowego urbanistów albo architektów.

Aby zostać członkiem Izby Urbanistów należy:

•

Posiadać uprawnienia urbanistyczne wydane w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu
przestrzennym, lub uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym wydane w trybie ustawy
z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym, to znaczy, że trzeba spełniać odpowiednio wymagania
ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów oraz złożyć
komplet wymaganych dokumentów, których oceny kompletności dokona komisja kwalifikacyjna;

•

W przypadku braku uprawnień wydanych w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 o zagospodarowaniu
przestrzennym lub uprawnień do projektowania w planowaniu przestrzennym wydanym w trybie ustawy z
dnia 12 lipca 1984r. o planowaniu przestrzennym, o wpis na listę członków izby urbanistów można ubiegać
się według następujących kryteriów:

l.p.

Dyplom ukończenia studiów wyższych o

kierunkach

Studia podyplomowe

Doświadczenie

zawodowe

Egzamin

Architektura, urbanistyka lub gospodarka

przestrzenna

Nie wymagane

Dwuletnia praca

związana z

gospodarką

przestrzenną

Nie wymagany

Innych niż architektura, urbanistyka lub

gospodarka przestrzenna, które w

obowiązującym programie nauczania

realizują zagadnienia związane z

architekturą i urbanistyką lub gospodarką

przestrzenną w wymiarze co najmniej 90

godzin

Z zakresu planowania

przestrzennego,

urbanistyki lub

gospodarki

przestrzennej

Dwuletnia praca

związana z

gospodarką

przestrzenną

Nie wymagany

Innych niż architektura, urbanistyka lub

gospodarka przestrzenna, które w

obowiązującym programie nauczania

realizują zagadnienia związane z

architekturą i urbanistyką lub gospodarką

przestrzenną w wymiarze mniejszym niż

90 godzin

Z zakresu planowania

przestrzennego,

urbanistyki lub

gospodarki

przestrzennej

Trzyletnia praca

związana z

gospodarką

przestrzenną

Ze znajomości

przepisów

prawnych

dotyczących

gospodarki

przestrzennej oraz

praktycznego

zastosowania

wiedzy w zakresie

urbanistyki

3. Uczestnicy planowania przestrzennego

Wśród uczestników stanowiących strony w procesie planowania przestrzennego można wyróżnić:

•

Organy rządowe wyznaczające kierunki rozwoju kraju oraz planujące inwestycje o zasięgu ponadlokalnym

•

Organy samorządowe na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym realizujące zadania własne
określone w stosownych ustawach, instytucje wykonujące zlecone opracowania planistyczne;

•

Osoby nadzorujące, opiniujące, uzgadniające i kontrolujące projekty planistyczne;

•

Inwestorów realizujących publiczne i prywatne przedsięwzięcia;

•

Inne podmioty zainteresowane zagospodarowaniem określonego terenu (np. właściciele nieruchomości,
sąsiedzi oraz osoby postronne)

Od roku 1989 kiedy to nastąpiła zmiana ustroju w Polsce, uczestnictwo w planowaniu przestrzennym jest związane z
następującymi ustawami:

1. z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym
2. z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym
3. z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (ostatnia nowelizacja

20 lipca 2010 r.)

3.1. Uczestnicy planowania przestrzennego na szczeblu krajowym

Na szczeblu krajowym istotną rolę w planowaniu przestrzennym odgrywa Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Sejm RP.
Organy te tworzą uregulowania prawne dotyczące planowania przestrzennego oraz czynnie uczestniczą w procesie
planowania, również na niższych szczeblach podziału administracyjnego kraju. Szczegółowe zestawienie organów
rządowych związanych z planowaniem przestrzennym przedstawia tabela

l.p.

Nazwa organu

Rodzaj opracowania planistycznego

Zakres wykonywanych

czynności

Artykuł ustawy

o pizp z 2003 r.

Sejm
Rzeczypospolitej
Polskiej

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju (kpzk)

Decyduje o przyjęciu
opracowania

Art. 47 ust. 4

Okresowe raporty o stanie
zagospodarowania przestrzennego
kraju

Zapoznaje się z raportami

Art. 47 ust. 4

Prezes Rady
Ministrów

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju (kpzk)

Przedstawia Sejmowi RP

Art. 47 ust. 4

W sprawie koncepcji może
powołać organ doradczy-
Państwową Radę
Gospodarki Przestrzennej

Art. 47 ust. 5

Okresowe raporty o stanie
zagospodarowania przestrzennego
kraju

Przedstawia Sejmowi RP

Art. 47 ust. 4

Kancelaria Prezesa
Rady Ministrów

Między innymi analizy, prognozy,
koncepcje, programy i oceny

Przygotowanie na zlecenie
Prezesa Rady Ministrów

Art. 29 p. 1d)

Rada Ministrów

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju (kpzk)

Przyjmuje opracowanie
oraz ustala w jakim
zakresie koncepcja będzie
stanowił podstawę,
sporządzanie programów
zawierających zadania
rządowe

Art. 47 ust. 3

Okresowe raporty o stanie
zagospodarowania przestrzennego
kraju

Przyjmuje opracowanie

Art. 47 ust. 3

Programy rządowe

Przyjmuje w drodze
rozporządzenia

Art. 48 ust. 3

Ministrowe i
centralne organy
administracji
rządowej

Programy zawierające zadania
rządowe, służące realizacji inwestycji
celu publicznego o znaczeniu
krajowym

Sporządzają programy
rządowe

Art. 48 ust. 1

Minister właściwy
do spraw rozwoju
regionalnego

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju (kpzk)

Sporządza koncepcje wraz
z prognozą oddziaływania
na środowisko

Art. 47 ust. 1, p.

1) oraz

Art. 23a p. 4

Prowadzi współpracę
transgraniczną i
przygraniczną w zakresie
zagospodarowania
przestrzennego w
porozumieniu z ministrem
właściwym ds.
budownictwa, gospodarki
przestrzennej i mieszk.

Art. 46

Analizy, studia, koncepcje, programy

Opracowuje
współpracując z właśc.
Ministrami oraz
centralnymi organami
administracji rządowej

Art. 47 ust. 1

p. 2)

Strategia rozwoju kraju

Opracowuje projekty

Art. 23a p. 1

Analiza zgodności ze

Art. 23a p. 5

strategią rozwoju
województw

Dokumenty programowe z zakresu
społeczno- gospodarczego rozwoju
kraju

Opracowuje

Art. 23a p. 2

Prognozy oraz średnio i
długookresowe strategiczne programy
rozwoju kraju

Przygotowuje

Art. 23a p. 3

Rządowe prognozy krótko i
długookresowe

Analiza zgodności z …

Sektorowe programy operacyjne

Opracowuje z wyjątkiem
programów dotyczących
rozwoju obszarów
wiejskich i rybołówstwa

Art. 23a p. 7

Minister właściwy
ds. budownictwa,
gospodarki
przestrzennej i
mieszkaniowej

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju (kpzk)

Koordynuje zgodność
koncepcji z planami
zagospodarowania
przestrzennego
województwa

Art. 46

Prowadzi współpracę
transgraniczną i
przygraniczną w zakresie
zagospodarowania
przestrzennego w
porozumieniu z min.
Właśc. Ds. rozwoju
regionalnego

Art. 46

Opracowanie dotyczące planowania i
zagospodarowania przestrzennego

Powołuje Główną Komisję
Urbanistyczno-
Architektoniczną jako
organ doradczy

Art. 8 ust. 1,2

Minister właściwy
do spraw środowiska

Miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Określa w drodze
rozporządzenia
szczegółowego warunki,
jakimi powinna
odpowiadać prognoza
oddziaływania na
środowisko dotyczące
projektów mpzp
(rozporządzenie Ministra
środowiska z dnia 14
listopada 2002 r.- Dz.U.
Nr.197 , poz.1667)

Art. 17 p.4

Minister właściwy
ds. zdrowia

Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego
gminy (suikzpg)

Opiniuje projekt studium
w zakresie
zagospodarowania
obszarów ochrony
uzdrowiskowej

Art. 11 p 8b)

Miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Uzgadnia projekt mpzp w
zakresie j.w.

Art. 17 p 7i)

Decyzje o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego

Uzgadnia inwestycje
lokalizowane w

Art. 53 ust. 4.

p.1)

miejscowościach
uzdrowiskowych

Decyzje o warunkach zabudowy

Uzgadnia j.w.

Art. 60 ust.1

Art. 53 ust. 4.

p.1)

Minister właściwy
ds. gospodarki
morskiej

Plan zagospodarowania
przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i
wyłącznej strefy ekonomicznej

Sprawuje nadzór nad
działalnością dyrektorów
urzędów morskich
sporządzających projekt
planu

Art. 73 p. 2.3 e)

3.2. Uczestnicy planowania przestrzennego na szczeblu wojewódzkim

Na poziomie województwa za planowanie przestrzenne odpowiadają organy rządowe i samorządowe.

Wojewoda (organ rządowy) opiniuje oraz sprawdza zgodność opracowań planistycznych z prawem na poziomie
wojewódzkim i gminnym, a drugi organ (Marszałek województwa) opracowuje u uchwala wojewódzkie opracowania
planistyczne. Schemat zaangażowania poszczególnych organów w prace planistyczne przestawiają tabele.

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych czynności

Artykuł

ustawy o pizp

z 2003 r.

Wojewoda

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Opisuje projekt planu

Art. 41 ust.1 p
6

Ocena zgodności planu z przepisami
prawnymi

Art. 42 ust.2

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (sukzpg)

Uzgadnia projekt studium w zakresie
zgodności z ustaleniami programów
rządowych

Art. 11 p 7

Ocena zgodności uchwały o
uchwaleniu studium z przepisami
prawnymi

Art. 12 ust 2

Wzywa radę gminy do uchwalenia
studium lub jego zmiany w
wyznaczonym terminie

Art. 12 ust 3

Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego

Decyzja o lokalizacji inwestycji
celu publicznego o znaczeniu
krajowym lub wojewódzkim

Wydaje decyzje po bezskutecznym
upływie terminu wyznaczonego dla
wójta, burmistrza lub prezydenta
miasta przekazanie marszałkowi

Decyzja o lokalizacji inwestycji
celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym

Uzgadnia w zakresie zadań
rządowych albo samorządowych
służących realizacji inwestycyjnego
celu publicznego w odniesieniu do
terenów przeznaczonych na ten cel w
mpzp, które utraciły moc

Wszystkie decyzje o lokalizacji
inwestycji celu publicznego

Uzgadnia w odniesieniu do obszarów
objętych ochroną na podstawie
przepisów o ochronie przyrody

Art. 53 ust. 4
p.8)

Decyzje o warunkach zabudowy

Uzgadnia j.w.

Art. 60 ust.1
Art. 53 ust. 4

p.8)

Decyzje o warunkach zabudowy
na terenach zamkniętych

Wydaje decyzje

Art. 60 ust.2

3.2 Uczestnicy planowania przestrzennego na szczeblu wojewódzkim organy samorządowe)

Do organów samorządowych zalicza się sejmik województwa i zarząd województwa (art. 15 ustawy z dnia 15
czerwca 1998 r. o samorządzie województwa). Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym
województwa (art. 16 ust.1), natomiast zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa (art. 31
ust.1). Sejmik województwa wybiera ze swego grona przewodniczącego oraz nie więcej niż 3 wiceprzewodniczących
(art. 20, ust.1) oraz zarząd województwa (5 osób), w tym marszałka województwa i na jego wniosek nie więcej niż 2
wicemarszałków (art. 32, ust. 1i3). Przewodniczący i wiceprzewodniczący sejmiku województwa nie mogę wchodzić
w skład zarządu województwa (art. 20, ust.2). Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu
województwa mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa (art. 32, ust.4). Kompetencje samorządu
województwa w zakresie planowania przestrzennego przedstawia tabela.

Tab. Uczestnicy planowania przestrzennego na szczeblu wojewódzkim (organy rządowe)

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych czynności

Artykuł ustawy

o pizp z 2003 r.

Organy
samorządu
województwa
w tym:

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Sporządzają

Art. 38

Analizy i studia oraz koncepcje i
programy

Sporządzają

Art. 38

1 a

Zarząd
województwa
w tym:

Strategia rozwoju województwa

Przygotowanie projektu oraz jego
wykonanie

Art. 41 ust.2 p.4)

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Przygotowanie projektu oraz jego
wykonanie

Art. 41, ust.1

Art. 43, ust.2 p.4)

Dokonuje co najmniej raz w czasie
kadencji sejmiku województwa
przeglądu zmian w
zagospodarowaniu przestrzennym,
opracowuje raport o stanie planu

Art. 48

Programy wojewódzkie

Przygotowanie projektu oraz jego
wykonanie

Art. 41 ust.2 p.4)

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (suikzpg)

Uzgadnia projekt studium w
zakresie zgodności z planem
zagospodarowania przestrzennego

Art. 11 p.6)

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Uzgadnia projekt mpzp w zakresie
zadań rządowych i samorządowych

Art. 17 p.7a)

Marszałek
województwa

Programy rządowe

Wprowadza programu rządowe do
planu zagospodarowania
przestrzennego województwa

Art. 43 ust.1

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Sporządza projekt planu wraz z
prognozą oddziaływania na
środowiska

Art. 41 ust.1

Przekazuje uchwały sejmiku
województwa o uchwaleniu planu
województwa w celu oceny
zgodności z przepisami prawnymi
oraz ogłoszenia w wojewódzkim

Art. 42, ust.2

dzienniku urzędowym
Przeprowadza uzgodnienia
dotyczące terminu i kosztów
realizacji inwestycji celu
publicznego z wójtem, burmistrzem
albo prezydentem miasta

Art. 44

Decyzja o ustaleniu lokalizacji
celu publicznego o znaczeniu
krajowym i wojewódzkim

Uzgadnia decyzje z wójtem,
burmistrzem albo prezydentem
miasta

Art. 51, ust.1,

p.1)

Prowadzi rejestr wydanych decyzji

Art. 57, ust.1

Decyzja o ustaleniu lokalizacji
celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym

Uzgadnia w zakresie zadań
rządowych albo samorządowych
celu publicznego w odniesieniu do
terenów przeznaczonych na ten cel
w rozporządzeniach które utraciły
moc

Art. 53, ust 4, p.

10)

Opracowania dotyczące
planowania i zagospodarowania
przestrzennego

Powołuje wojewódzką komisję
urbanistyczno- architektoniczną
jako organ doradczy

Art. 8, ust.3

1 b

Sejmik
województwa

Programy rządowe

Opiniuje

Art. 48, ust.2

Strategia rozwoju województwa

Uchwala

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Podejmuje uchwały o przystąpieniu
do sporządzenia planu

Art. 38, ust.1

Uchwala plan

Art. 42

Przyjmuje raport o stanie planu od
zarządu województwa

Art. 45

Programy wojewódzkie

Uchwala

3.3 Uczestnicy planowania przestrzennego na szczeblu powiatu

Uczestnictwo organów powiatu w planowaniu przestrzennym jest symboliczne. Wykonuje się tu głównie analizy i
studia, które mogą być wykorzystane przy tworzeniu opracowań planistycznym na poziomie województwa i gminy

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych czynności

Artykuł ustawy

o pizp z 2003 r.

Samorząd
powiatu w tym:

Analizy i studia z zakresu
zagospodarowania
przestrzennego odnoszące się do
obszaru powiatu

Wykonuje opracowania

Art. 3, ust.2

1 a

Zarząd powiatu
w tym:

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Opiniuje projekt planu

Art.41, ust.1,

p.8)

1 a1

Starosta
powiatu

Opracowania dotyczące
planowania o zagospodarowania
przestrzennego

Może powołać powiatową komisję
urbanistyczno- architektoniczną
jako organ doradczy

Art. 8,ust.5

Studium uwarunkowań i

Opiniuje projekt studium

Art. 11, p.8a)

kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Decyzja o ustaleniu lokalizacji
celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym

Uzgadnia w zakresie zadań
rządowych lub samorządowych
dotyczących realizacji inwestycji
celu publicznego w odniesieniu do
terenów przeznaczonych na ten cel
w rozporządzeniach które utraciły
moc

Art.53, ust.4,

p.10)

3.4. Uczestnicy planowania przestrzennego na szczeblu gminy

Na poziomie gminnym za planowanie przestrzenne odpowiadają władze gminy. Należą do nich: wójt, burmistrz
albo prezydent miasta oraz rada gminy. W tabeli przedstawiono kompetencje organów gminy w zakresie
planowania przestrzennego

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych czynności

Wójt,
burmistrz albo
prezydent
miasta

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Opiniuje projekt planu
Przeprowadza uzgodnienia dotyczące terminu i
kosztów realizacji inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym z marszałkiem
województwa

Strategia rozwoju gminy

Opracowuje jeżeli jest taka potrzeba

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Sporządza studium
Przedstawia wojewodzie uchwałę o uchwaleniu
studium w celu oceny ich zgodności z przepisami
prawnymi.
Przekazuje staroście kopię studium
Dokonuje oceny aktualności studium
Dokonuje co najmniej raz w czasie kadencji rady
gminy przekazuje jej wyniki analiz dotyczące zmian
w zagospodarowaniu przestrzennym gminy
Opracowuje projekt studium

Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego

Sporządza projekt mpzp wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko
Sporządza prognozy skutków finansowych
uchwalenia mpzp
Przedstawia wojewodzie uchwałę o uchwaleniu
mpzp w celu oceny zgodności z przepisami
prawnymi
Przekazuje staroście kopię mpzp
Prowadzi rejestr mpzp oraz wniosków o ich
sporządzenie lub zmiany
Dokonuje oceny aktualności mpzp o opracowuje
wieloletnie prognozy ich sporządzania
Opiniuje projekt mpzp gminnych uwarunkowań w
zakresie rozmieszczenia inwestycji celu publicznego
o znaczeniu lokalnym

Decyzja o uchwaleniu lokalizacji
celu publicznego o znaczeniu
krajowym i wojewódzkim

Wydaje decyzje w uzgodnieniu z marszałkiem
województwa

Decyzje o ustaleniu lokalizacji

Wydaje decyzje

celu publicznego o znaczeniu
powiatowym i gminnym

Prowadzi rejestr wydanych decyzji
Przekazuje marszałkowi województwa kopie
wydanych decyzji

Decyzje o warunkach zabudowy

Wydaje decyzje
Prowadzi rejestr wydanych decyzji

Opracowania dotyczące
planowania i zagospodarowania
przestrzennego

Powołuje gminną komisję urbanistyczno-
architektoniczną jako organ doradczy

Rada gminy

Strategia rozwoju gminy

Uchwala, jeżeli wydano takie zapotrzebowanie

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia
studium
Uchwala studium oraz zastrzega o sposobie
rozpatrzenia uwag
Podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium

5. Organy uprawnione do uzgodnień i opinii opracowań planistycznych

W procesie planowania przestrzennego dokonuje się wielu konsultacji polegających między innymi na opiniowaniu i
uzgadnianiu opracowań planistycznych. W tabeli poniżej podano instytucje i organy upoważniające do takiego
działania z wyłączeniem tych, które zostały opisane w innych tabelach.

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres

wykonywanych

czynności

Artykuł

ustawy o pizp

z 2003 r.

Rządowe i samorządowe organy
administracji publicznej na
terenach przyległych do granic
województwa

Plan zagospodarowania
przestrzennego
województwa

Opiniuje projekt planu

Art. 41, ust. 1,
p.6)

Właściwy wojewódzki
konserwator zabytków

Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy

Opiniuje projekt
studium

Art. 11, p.8

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego

Uzgadnia projekt mpzp

Art. 17, p. 7b)

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji celu publicznego

Uzgadnia inwestycje w
odniesieniu do
obszarów i obiektów
objętych ochroną
konserwatorską

Art. 53, ust.4,
p.2

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art. 50, ust.1

Właściwe organy wojskowe
ochrony granic oraz
bezpieczeństwa państwa

Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy

Opiniuje projekt
studium

Art. 11, p.8d)

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego

Uzgadnia projekt mpzp

Art. 17, p.7e)

Właściwy organ administracji
geologicznej

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Uzgadnia inwestycje w
odniesieniu do terenów
j. w.

Art. 53, ust.4,
p5)

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art. 60, ust.1
Art. 53, ust.4,
p.5)

Właściwy organ w sprawie
gruntów rolnych i leśnych oraz
melioracji wodnych

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Uzgadnia inwestycje w
odniesieniu do terenów
wykorzystywanych na
cele rolne i leśne

Art. 53, ust. 4,
p.6)

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art. 60, ust.1
Art. 53, ust.4,
p.6)

Dyrektor parku narodowego

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Uzgadnia inwestycje w
odniesieniu do

Art. 53, ust.4,
p.7)

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art. 60, ust.1
Art. 53, ust.4,
p.7)

Dyrektor właściwego urzędu
morskiego

Plan zagospodarowania
przestrzennego
województwa

Uzgadnia projekt planu
w zakresie
zagospodarowania
przestrzennego pasa
ochronnego oraz
morskich portów i
przystani

Art. 73, p.1a)

Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy

Opiniuje i uzgadnia
projekt studium w
zakresie
zagospodarowania
przestrzennego pasa
ochronnego oraz
morskich portów i
przystani

Art. 11, p. ….
Art. 73, p. 1a)

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego

Uzgadnia projekt mpzp
w zakresie j. w.

Art. 17, p.7
Art. 73, p.1a

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Uzgadnia inwestycje w
odniesieniu do
obszarów j. w.

Art. 53, ust. 4,
p.3

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art. 60, ust.1
Art. 53, ust.4
p.3

Decyzje o pozwoleniu na
budowę

Uzgadnia j. w.

Art. 73, p. 1a

Dyrektor regionalnego zarządu
gospodarki wodnej

Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy

Opiniuje projekt
studium w zakresie
zagospodarowania
obszarów narażonych
na niebezpieczeństwo
powodzi

Art. 11, p.8)

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Uzgadnia inwestycje w
przypadku
przedsięwzięć
wymagających

Art. 53, ust. 4,
p.11

uzyskania pozwolenia
do którego wydania
organem właściwym
jest wojewoda

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art. 60, ust.1
Art.54, ust.4,
p.11)

Właściwy zarządca drogi

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego

Uzgadnia projekt mpzp
jeżeli sposób
zagospodarowania
gruntów przyległych do
pasa drogowego lub
zmiana tego sposobu
mogą niekorzystnie
wpływać na ruch
drogowy lub samą
drogę

Art. 17, p.7d

Decyzje o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Uzgadnia inwestycje w
odniesieniu do
obszarów przyległych
do pasa drogowego

Art. 50,ust.4,
p.9

Decyzje o warunkach
zabudowy

Uzgadnia j. w.

Art.60, ust.1
Art.53,ust.4,p.9

6. Komisje opiniujące opracowania planistyczne

W skład komisji wchodzą osoby o wykształceniu i przygotowaniu fachowym bezpośrednio związanym z teorią i
praktyką planowania przestrzennego (art.8, ust.6 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym). Rodzaje komisji i ich kompetencje zawarto w poniższej tabeli.

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych

czynności

Artykuł

ustawy o pizp

z 2003 r.

Państwowa Rada
Gospodarki
Przestrzennej

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju (kpzk)

Doradza Prezesowi Rady
Ministrów

Art. 48

Główna Komisja
Urbanistyczno-
Architektoniczna

Opracowania dotyczące
planowania i zagospodarowania
przestrzennego

Doradza ministrowi właściwemu
ds. budow. gospod. przestrz. i
mieszkaniowej

Art. 8, ust. 1

Wojewódzka
Komisja
Urbanistyczno-
Architektoniczna

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Opiniuje oceny realizacji
inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym

Art. 45

Powiatowa
Komisja
Urbanistyczno-

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Opiniuje projekt studium w
przypadku nie powodzenia lub nie
powierzenia funkcji organu

Art. 11, p.5)

Art.8, ust.5

Architektoniczna

doradczego komisjom gminnym
Opiniuje wyniki analiz
dotyczących zmian w
zagospodarowaniu przestrzennym
w przypadku j.w.

Art. 32, ust. 2

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego

Opiniuje projekt mpzp w
przypadku nie pozwolenia lub nie
powierzenia funkcji organu
doradczego komisjom gminnym

Art. 17, p.8a

Art. 8, ust.5

Gminna Komisja
Urbanistyczno-
Architektoniczna

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Opiniuje projekt studium

Art. 11, p.5

Opiniuje wyniki analiz
dotyczących zmian w
zagospodarowaniu przestrzennym
gminy

Art. 32 ust.2

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego

Opiniuje projekt mpzp

Art. 17, p.5a

7. Osoby uprawnione do wykonywania projektów opracowań planistycznych.

Projekty opracowań planistycznych mogą wykonywać osoby wpisane na listę izby samorządu zawodowego
urbanistów lub architektów. Osoby te mogą być pracownikami różnych instytucji lub urzędów zajmujących się
planowaniem przestrzenny, albo współtworzyć pracownie specjalistyczne. Wykonywanie zawodu urbanisty polega na
projektowaniu zagospodarowania przestrzeni skali regionalnej i lokalnej, natomiast wykonywanie zawodu architekta
polega na projektowaniu architektonicznym obiektów budowlanych oraz ich przestrzennego otoczenia.

Lp.

Nazwa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych

czynności

Artykuł ustawy o

pzp z 2003 r.

Organ administracji

opracowujący

dokument planistyczny

Opracowania dotyczące

planowania i zagospodarowania

przestrzennego

Odpowiada za wykonanie

opracowania planistycznego

Art. 3 ust 2 art. 11

p 41 art. 17 p 4 art

38 art 41, 47,48,

53, 60,73,

Odpowiada za wykonanie

oceny oddziaływania

opracowań planistycznych na

środowisko

Art. 17,25, 41, 47,

52, 64

Odpowiada za sporządzenie

prognozy skutków

finansowania uchwalenia

mpzp

Art. 17

1 b

Rzeczoznawcy

majątkowi

Miejscowy plan

zagospodarowania

przestrzennego (mpzp)

Ustalają wartość

nieruchomości oraz określają

skutki finansowe uchwalenia

lub zmiany mpzp

Art. 37

Decyzja o ustaleniu lokalizacji

inwestycji celu publicznego

Jak wyżej- decyzja wywołuje
skutki takie, jak w przypadku

uchwalenia lub zmiany mpzp

Art. 58

Decyzja o warunkach zabudowy

Jak wyżej- decyzja wywołuje
skutki takie, jak w przypadku

uchwalenia lub zmiany mpzp

Art. 63

Osoby wpisane na listę

izby samorządu

zawodowego

urbanistów lub

architektów

Decyzja o ustaleniu lokalizacji

inwestycji celu publicznego

Sporządzają projekty decyzji

Art. 50 ust 4

Decyzja o warunkach zabudowy

Sporządzają projekty decyzji

Art. 60 ust 4

8. Uczestnictwo społeczności lokalnej w planowaniu przestrzennym

Każdy zainteresowany obywatel ma prawo uczestniczyć w procesie planowania przestrzennego. Zestawienie
uprawnień mieszkańców gminy, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości oraz innych
zainteresowanych osób przedstawiono w tabeli 9.

l.p.

Nawa organu

Rodzaj opracowania

planistycznego

Zakres wykonywanych

czynności

Artykuł

ustawy o pizp

z 2003 r.

Osoby fizyczne
i prawne oraz
jednostki
organizacyjne
nie posiadające
osobowości
prawnej

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy

Możliwość składania wniosków
dotyczących studium

Art. 11 p.1)

Uczestnictwo w dyskusji
publicznej nad przyjętymi w
projekcie studium rozwiązaniami

Art. 11 p.10)

Możliwość składania uwag dot.
Projektu studium

Art. 11 p.11)

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Możliwość składania wniosków
dotyczących mpzp

Art. 17 p.1)

Uczestnictwo w dyskusji
publicznej nad przyjętymi w
projekcie mpzp rozwiązaniami

Art. 17 p.10)

Możliwość składania wniosków
dotyczących mpzp

Art. 17 p.11)

Art. 18, ust.1

Decyzja o ustaleniu lokalizacji
celu publicznego

Można odwołać się od decyzji
poprzez wniesienie zarzutów i

Art. 53, ust.6

wskazanie dowodowe
uzasadniające to żądanie

Właściciele i
użytkownicy
wieczyści
nieruchomości

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Możliwość żądania od gminy w
związku z uchwalenie mpzp
odszkodowania za poniesioną
rzeczywistą szkodę albo wykup
nieruchomości lub jej część

Art. 38, ust.1

Możliwość żądania od gminy
odszkodowania równego
obniżeniu wartości nieruchomości
na skutek uchwalenie mpzp w
przypadku jej zbycia w okresie 5
lat od dnia obowiązywania planu

Art. 38, ust.3
Art. 37, ust.3

Możliwość żądania od wójta,
burmistrza lub prezydenta miasta
ustalenia w drodze decyzji
wysokości opłaty planistycznej z
tytułu wzrostu wartości
nieruchomości na skutek
uchwalenia mpzp w okresie j. w.

Art. 37, ust.7

Decyzja o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego

Właściwy organ zawiadamia na
piśmie o wszczęciu postępowania
w sprawie wydania decyzji oraz
postanowieniach o decyzji
kończącej postępowanie

Art. 53, ust.1

Decyzja wywołujące skutki takie
jak w przypadku uchwalenia lub
zmiany mpzp

Art. 58, ust.2

9. Nadzór nad aktualnością opracowań planistycznych

Organy odpowiedzialne za planowanie przestrzenne na poszczególnych poziomach podziału administracyjnego kraju
są ustawowo zobowiązane do okresowej analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z ustawą o pizp
wyznaczone organy powinny kontrolować zaawansowanie wdrażanych projektów oraz odstępstwa od założonych
kierunków rozwoju obszarów, a tym samym analizować aktualność podstawowych opracowań planistycznych.

Za informację o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju odpowiada Minister Właściwy do spraw
budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej (art. 46). Zarząd województwa, co najmniej raz w czasie
kadencji sejmiku województwa jest zobowiązany do przeglądu zmian w zagospodarowaniu przestrzennym
województwa oraz opracowuje raport o jego stanie (art. 45)

W przypadku gmin wójt, burmistrz albo prezydent miasta przekazuje radzie gminy, co najmniej raz w czasie jej
kadencji informacje o zmianach w zagospodarowaniu przestrzennym oraz o postępach w opracowaniu planów
miejscowych (art. 32). Szczegóły przedstawiono w tabeli.

Tab. 10 Organy odpowiadające za aktualność opracowań planistycznych.

Lp.

Nazwa organu

Rodzaj opracowania
planistycznego

Zakres wykonywanych
czynności

Artykuł
ustawy o
pizp z 2003r

Minister właściwy ds.
budownictwa,
gospodarki
przestrzennej i
mieszkaniowej

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju

Przygotowuje okresowe
raporty o stanie
zagospodarowania
przestrzennego kraju

Art. 46

Rada ministrów

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju

Przyjmuje okresowe raporty o
stanie zagospodarowania
przestrzennego kraju

Art. 47, ust. 3

Sejm Rzeczypospolitej
polskiej

Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju

Zapoznaje się z okresowymi
raportami o stanie
zagospodarowania
przestrzennego kraju

Art. 47, ust. 4

Zarząd województwa

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Dokonuje przeglądu zmian w
zagospodarowaniu
przestrzennym województwa

Art. 45

Opracowuje raport o stanie
zagospodarowania
przestrzennego województwa

Art. 45

Sporządza ocenę realizacji
inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym
zawartych w progr. rządowych
i wojewódzkich

Art. 45

Sejmik województwa

Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa

Zapoznaje się z wynikami
przeglądu zmian w
zagospodarowaniu
przestrzennym wojwództwa

Art. 45

Przyjmuje raport o stanie
zagospodarowania
przestrzennego

Art. 45

Wójt, burmistrz albo
prezydent miasta

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (suikzpg)

Dokonuje oceny aktualności
studium

Art. 32, ust. 1

Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego
(mpzp)

Dokonuje oceny aktualności
mpzp

Art. 32, ust. 1

Rada gminy

Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (suikzpg)

Podejmuje uchwałę w sprawie
aktualności studium

Art. 32, ust. 2

Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego
(mpzp)

Podejmuje uchwałę w sprawie
aktualności mpzp

Art. 32, ust. 2

Organ wydający
decyzję o ustaleniu
lokalizacji inwestycji
celu publicznego

Decyzja o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego

Stwierdza wygaśnięcie decyzji

Art. 65

Organ wydający
decyzję o warunkach
zabudowy

Decyzja o warunkach zabudowy

Stwierdza wygaśnięcie decyzji

Art. 65

Wykład 5

10. Podmioty uczestniczące w ustalaniu przeznaczenia i zagospodarowania terenu.

Przeznaczenie terenów i zasady ich zagospodarowania ustala się w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego, w przypadku ich braku w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Opracowania
te wykonywane są z urzędu lub na wniosek zainteresowanych stron.

Tab. 11 Organy lub osoby uczestniczące w ustaleniu przeznaczenia i zagospodarowania terenów oraz ich koncepcje.

Lp. Nazwa organu

Rodzaj opracowania
planistycznego

Zakres wykonywanych
czynności

Artykuł
ustawy o pizp
z 2003r

Rada gminy

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Uchwała z własnej inicjatywy
lub na wniosek wójta,
burmistrza lub prezydenta
miasta

Art. 14, ust. 4

Inwestor

Decyzja o ustaleniu
lokalizacji inwestycji (uli)
celu publicznego

Składa wniosek o ustalenie
lokalizacji inwestycji celu
publicznego

Art. 52, ust. 1

Określa dane charakteryzujące
wpływ inwestycji na
środowisko lub sporządza
raport o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko
– jeżeli takie oprac. jest
wymagane

Art. 52, ust. 2

p. 2 c)

Art. 50

Art. 51

Decyzja o warunkach
zabudowy

Składa wniosek o wydanie
decyzji o warunkach
zabudowy

Art. 64

Art. 52, ust. 1

Określa dane charakteryzujące
wpływ inwestycji na
środowisko lub sporządza
raport o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko
– jeżeli takie opracowanie jest
wymagane

Art. 64

Art. 52, ust. 2,

p. 2 c)

Art. 50

Art. 51

Organ wydający
decyzje o
warunkach
zabudowy i
zagospodarowania
terenu (wójt,
burmistrz,
prezydent miasta
albo wojewoda)

Decyzja o ustaleniu
lokalizacji inwestycji (uli)
celu publicznego

Nie może odmówić ustalenia
lokalizacji inwestycji celu
publicznego, jeżeli
zamierzenie jest zgodne z
przepisami odrębnymi

Art. 56

Nie może uzależnić wydania
decyzji uli od zobowiązania
się wnioskodawcy do
spełnienia nieprzewidzianych
odrębnymi przepisami
świadczeń lub warunków

Art. 52, ust. 3

Decyzja o warunkach

Nie może odmówić ustalenia

Art. 64

zabudowy

warunków zabudowy, jeżeli
zamierzenie jest zgodne z
przepisami odrębnymi

Art. 56

Nie może uzależnić wydania
warunków zabudowy od
zobowiązania się
wnioskodawcy do spełnienia
nieprzewidzianych odrębnymi
przepisami świadczeń lub
warunków

Art. 64

Art. 52, ust. 3

Nie wymaga spełnienia
warunków art. 61, ust. 1 w
przypadku, gdy powierzchnia
gospodarstwa rolnego
przekracza średnią
powierzchnię gospodarstwa
rolnego w danej gminie

Art. 61, ust. 4

Jest obowiązany do
przeniesienia decyzji na rzecz
innej osoby (np. w przypadku
sprzedaży prawa własności lub
użytk. Wieczystego)

Art. 63, ust. 5

Organ wydający
decyzje o
pozwoleniu na
budowę (starosta,
wojewoda,
Główny Inspektor
Nadzoru
Budowlanego)

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Wydaje decyzje o pozwoleniu
na budowę na podstawie mpzp

Art. 14, ust. 8

Decyzja o ustaleniu
lokalizacji inwestycji (uli)
celu publicznego

Wydaje decyzje o pozwoleniu
na budowę na podstawie
decyzji uli

Art. 55

Art. 80, ust. 1

Art. 81, ust. 2

Decyzja o warunkach
zabudowy

Wydaje decyzje o pozwoleniu
na budowę na podstawie
decyzji o warunkach
zabudowy

Art. 64
Art. 55

Art. 80, ust. 1

Art. 81, ust. 2

Organ podatkowy
urzędu gminy
(wójt, burmistrz
lub prezydent
miasta)

Brak miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

W przypadku braku mpzp lub
decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania
terenu ustala przeznaczenie
terenu na podstawie zapisów
ewidencji gruntów i
budynków

Art. 1c

Art. 2, ust.

1.2

Art. 7a, ust. 2

Art. 1

Art. 4, ust. 1

Art. 1 i 3

Rzeczoznawca
majątkowy

Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy
(suikzpg)

W przypadku braku mpzp lub
decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania
terenu ustala przeznaczenie
terenu na podstawie studium

Art. 154, ust.

Brak opracowań
planistycznych

Ustala przeznaczenie terenu na
podstawie faktycznego
sposobu użytkowania
nieruchomości

Art. 154, ust.

9 – ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j.Dz.U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm);

10 – ustawa z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j.Dz.U. z 2006r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.);

11 – ustawa z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym (t.j.Dz.U z 2006r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.);

12 – ustawa z dnia 30 października 2002r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr 200, poz. 1682 z późn. zm)

11. Wykorzystywanie informacji planistycznych

Informacje planistyczne wykorzystywane są do różnych celów. Służą m.in. do poznania przeznaczenia terenów,
możliwości zagospodarowania gruntów, określenia wartości nieruchomości, określenia rodzaju i wielkości podatków
lokalnych itd.

Z opracowań planistycznych korzystają przede wszystkim ci, którzy gospodarują przestrzenią (instytucje, przedsiębiorcy
i osoby fizyczne) lub planują zamierzenia inwestycyjne (osoby prawne i fizyczne) albo ci, którzy analizują możliwości
inwestycyjne terenów własnych, sąsiednich lub innych dowolnie położonych.

Tab. 12 Organy lub osoby korzystające z opracowań planistycznych

Lp. Nazwa organu

Rodzaj opracowania
planistycznego

Zakres wykonywanych
czynności

Artykuł ustawy
o pizp z 2003r

Każda osoba

Studium uwarunkowań i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy
(suikzpg)

Prawo do wglądu oraz
otrzymania wypisów i
wyrysów ze studium

Art. 30, ust. 1

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Prawo do wglądu oraz
otrzymania wypisów i
wyrysów z mpzp

Art. 30, ust. 1

Prawo zagospodarz. terenu,
w tym prawo zabudowy
nieruch. gruntowej, jeżeli
posiada prawo do
dysponowania
nieruchomością na cele
budowlane

Art. 6, ust. 2

Art. 4

Możliwość uzyskania
odszkodowania, wykupienia
lub zamiany nieruch. jeżeli
wystąpiły ograniczenia w
korzystaniu z nieruchomości
lub doszło do obniżenia jej
wartości na skutek
uchwalenia mpzp

Art. 36, ust. 1-3

Art. 37, ust. 3

Inwestor

Decyzja o ustaleniu
lokalizacji inwestycji (uli)
celu publicznego

Lokalizacja inwestycji celu
publicznego w przypadku
braku mpzp

Art. 50, ust. 1

Prawo zagospodar. ternu, w
tym prawo zabudowy
nieruch. gruntowej, jeżeli
posiada prawo do
dysponowania
nieruchomością na cele

Art. 6, ust. 2

Art. 4

budowlane

Decyzja o warunkach
zabudowy

Zmiana zagospodarowania
terenu w przypadku braku
mpzp lub zmiana sposobu
użytkowania obiektu
budowlanego

Art. 59, ust. 1

Prawo zagospodar. ternu, w
tym prawo zabudowy
nieruch. gruntowej, jeżeli
posiada prawo do
dysponowania
nieruchomością na cele
budowlane

Art. 6, ust. 2

Art. 4

Organ wydający
decyzje o
pozwoleniu na
budowę

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Ustalenie możliwości
zagospodar. terenu na
podstawie ustaleń
wynikających z mpzp

Art. 14, ust. 8

Decyzja o ustaleniu
lokalizacji inwestycji (uli)
celu publicznego

Ustalenie możliwości
zagospodar. terenu na
podstawie ustaleń
wynikających z decyzji uli

Art. 55

Decyzja o warunkach
zabudowy

Ustalenie możliwości
zagospodar. terenu na
podstawie ustaleń
wynikających z decyzji o
warunkach zabudowy

Art. 64
Art. 55

Gmina (wójt,
burmistrz lub
prezydent miasta)

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Ustalenie opłat
planistycznych w przypadku
wzrostu wartości nieruch.

Art. 36, ust. 4
Art. 37, ust. 4

Ustalenie podatków od
nieruchomości

Art. 2, ust.1.2

Art. 1

Art. 1 i 3

Rzeczoznawcy
majątkowi

Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego (mpzp)

Ustalenie przeznaczenia
nieruchomości w celu
określenia jej wartości
rynkowej

Art. 154, ust. 1

Studium uwarunkowań i
kierunków przestrzennego
gminy (suikzpg)

Jak wyżej – w przypadku
braku mpzp lub decyzji o
warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu

Art. 154, ust. 2

Brak opracowań
planistycznych

Przeznaczenie terenu ustala
się na podstawie faktycznego
sposobu użytkowania
nieruchomości

Art. 154, ust. 3

Organy związane z
ochroną środowiska,
przyrody, obiektów
kulturowych i
zabytków

Wszystkie opracowania
planistyczne

Monitorują stan środowiska,
przyrody, zabytków

Art. 40, ust. 1

Art. 41, ust. 1

Art. 47

Art. 10, ust. 6

Art. 16, ust. 7

Art. 23, ust. 5

Art. 32, ust. 3

Art. 40, ust. 2

Art. 45, ust. 5

Art. 66, ust. 1

Art. 18

13 – ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz.U Nr 92, poz. 880 z późn. zm.)

14 – ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1588 z późn. zm.)

System planowania przestrzennego w Polsce

Za pierwsze dokumenty planistyczne uznać można akty lokacyjne nadawane miastom, które zawierały szczegółowe
postanowienia o ich zabudowie. Regulowały między innymi: dopuszczalną wysokość budynków, wielkość ich
wzajemnych odstępów, szerokość ulic, itp. Władze miejskie kontrolowały działalnością budowlaną obywateli w
odniesieniu do zapisów aktów lokacyjnych. Podyktowane to było „szczupłością” przestrzeni miejskiej , ograniczonej
murami obronnymi.

Okres międzywojenny – zestawienie podstaw prawnych planowania przestrzennego w Polsce w latach 1919-1939

- Dekret Naczelnika Państwa z 7 lutego 1919r. o wywłaszczeniu nieruchomości na użytek dróg żelaznych i innych dróg
komunikacyjnych lądowych i wodnych oraz wszelkich urządzeń użyteczności publicznej (Dz. RP Nr 14, poz. 162);

- Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 16 lutego 1928r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli oraz Ustawa
nowelizująca z 14 lipca 1936r. (Dz.U. RP Nr 23, poz. 202);

- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 13 października 1936r. o sposobie opracowania planów zabudowania
(Dz. U. z 1936r. Nr 85, poz. 594).

Okres międzywojenny – charakterystyka systemu planowania przestrzennego

•

Wydane akty prawne określały normy z zakresu planowania przestrzennego i regulowały problematykę

planów zabudowy, podziału terenów (parcelacji), scalania działek budowlanych oraz przekształcenia działek
zabudowanych wadliwie. Podstawowym instrumentem był plan zabudowania, sporządzany w formie ogólnej i
szczegółowej.

•

Plany zabudowania powstawały dla obszarów gmin miejskich oraz uzdrowisk, które to miały charakter

użyteczności publicznej. W innych przypadkach plany były sporządzane tylko wtedy, gdy zachodziła taka
potrzeba, a w szczególności:

- gdy wymagały tego zamierzenia inwestycyjne o państwowym znaczeniu,

- gdy miały być założone nowe osiedla

- gdy osiedle miało charakter letniskowy, albo podmiejski, lub gdy chodziło o odbudowę osiedla,
zniszczonego wskutek klęski żywiołowej.

Okres gospodarki centralnie sterowanej – lata 1945-1989

•

W okresie po II wojnie światowej system planowania przestrzennego uległ znacznym przekształceniom.

Przede wszystkim wpływ na to miał nowy ustrój, a także przesunięcie granic państwa w kierunku zachodnim i

zniszczenia wojenne. Polityczne zamierzenia nowej władzy obliczone były na całkowitą przebudowę systemu
gospodarczego i społecznego. Planowanie przestrzenne stało się częścią systemu gospodarki planowej.
Nastąpiło prawne obostrzenie rygorów władania gruntami i daleko idąca centralizacja procesów planowania
przestrzennego.

•

Pierwszym podstawowym aktem planistycznym był Dekret z dnia 2 kwietnia 1946r. „O planowym

zagospodarowaniu przestrzennym kraju”. Ustanawiał przepisy prawne dostosowane do potrzeb
społecznych, wynikających z nowych warunków ustrojowych. Stwarzał warunki centralizacji planowania
przestrzennego, co miało na celu dominację interesów państwa nad interesami obywateli.

W późniejszym okresie obowiązywały:

•

- ustawa z dnia 31 stycznia 1961r. „O planowaniu przestrzennym”,

•

- ustawa z 26 lutego 1982r. o planowaniu społeczno-gospodarczym (Dz. U. z 1987r. Nr 4, poz. 26 –

tekst jednolity)

•

- ustawa z 12 lipca 1984r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1989r. Nr 17, poz. 99 – tekst

jednolity)

Okres gospodarki centralnie sterowanej – lata 1945-1989 – charakterystyka systemu planowania

przestrzennego.

Plany przestrzenne z punktu widzenia zasięgu terytorialnego dzieliły się na:

- plan krajowy (plan przestrzennego zagospodarowania kraju),

- plany regionalne (województw)

- plany miejscowe (plany układów osadniczych; plany przestrzennego zagospodarowania gmin, plany
przestrzenne miast)

Plany przestrzenne oparte zostały na planach perspektywicznych rozwoju gospodarki narodowej oraz
wieloletnich narodowych planach gospodarczych. Okresy planowania przestrzennego powiązane były z
okresami planowania gospodarczego.

Okres gospodarki rynkowej – lata 1989-2003.

Zmiany ustrojowe państwa, które nastąpiły po roku 1989, doprowadziły do odejścia od gospodarki od gospodarki
planowanej centralnie i scentralizowanego systemu planowania przestrzennego. Wzrost znaczenia własności prywatnej
i konieczność ochrony praw obywateli z nią związanej wymusiły zmiany w systemie planowania przestrzennego.

Jednolite państwowe struktury podmiotów planistycznych zostały zastąpione organami państwowymi
odpowiedzialnymi za kształtowanie polityki przestrzennej państwa oraz organami samorządu terytorialnego
właściwymi w sprawach ustalenia zasad zagospodarowania terenu. Odbudowa samorządu terytorialnego i urynkowienie
gospodarki, doprowadziło do decentralizacji planowania przestrzennego. Ukształtowała się samodzielność
planistyczna gminy (planowanie przestrzenne jako zadanie własne gminy).

Ustawa z 7 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999r. Nr 15, póz. 139-tekst jednolity)

Na system aktów planowania ogólnego składały się:

•

na poziomie kraju – koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju,

•

na poziomie województwa – plany zagospodarowania przestrzennego województwa ,

•

na poziomie gminy: miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, gminne studi uwarunkowań i

kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Dodatkowo na poziomie powiatu mogły być prowadzone analizy i studia z zakresu zagospodarowani przestrzennego.

Na system aktów planowania specjalistycznego składały się:

•

programy sporządzane przez ministrów i centralne organy administracji rządowej, zawierające zadania

rządowe służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych

•

wojewódzkie programy służące realizacji celów publicznych

Organami odpowiedzialnymi za planowanie przestrzenne na poszczególnych poziomach podziału administracyjnego
byli odpowiednio: Rada Ministrów i Sejm, Sejmik Wojewódzki, Rada Gminy.

Nowy kształt administracyjny publicznej pociągnął za sobą następujące zmiany w systemie planowania przestrzennego:

•

upodmiotowienie planowania wojewódzkiego,

•

pojawienie się powiatu w systemie planowania,

•

uporządkowanie relacji między planowaniem ogólnym a specjalistycznym,

•

uspołecznienie procesu planowania na wyższych szczeblach struktury administracyjnej,

•

bieżące korekty dostosowujące system planowania przestrzennego do nowej struktury administracji

publicznej,

•

określenie zasad wprowadzania zadań rządowych do miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego

•

ukształtowała się samodzielność planistyczna gmin. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

był głównym instrumentem planowania miejscowego. Plan miejscowy, uzależniony był od dodatkowego,
obowiązkowego instrumentu – studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

•

Zarząd gminy sporządzał studium uwzględniając ustalenia strategii rozwoju województwa

•

Przy sporządzaniu studium nie uwzględniano uczestnictwa społecznego. Studium nie było przepisem

prawa gminnego, w związku z tym nie stanowiło podstawy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu.

•

Przepisem prawa gminnego był miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Okres gospodarki rynkowej – stan aktualny (po 2003r.)

Biorąc pod uwagę liczne uwagi na temat funkcjonującego systemu planowania przestrzennego, opracowano i przyjęto
ustawę z 27.03.2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717 z 2003r.). Ustawa
ukierunkowana była na osiągnięcie następujących celów:

•

usprawnianie lokalizacji inwestycji celu publicznego,

•

uproszczenie procedur lokalizacyjnych,

•

minimalizację zagrożeń naruszenia ładu przestrzennego przez działania lokalizacyjne prowadzone w

przypadku braku planu zabudowy,

•

standaryzację dokumentów w planowaniu lokalnym dla osiągnięcia ich wyższej jakości formalnej i

merytorycznej

•

silniejszą integrację przepisów dotyczących zagospodarowania przestrzennego z regulacjami

odnoszącymi się do nieruchomości dla skuteczniejszego kształtowania ładu przestrzennego

•

sprecyzowanie funkcji i treści planu zagospodarowania przestrzennego województwa, czyli

skonkretyzowanie kompetencji planistycznych samorządu wojewódzkiego

Okres gospodarki rynkowej – stan aktualny (po 2003r.) – przepisy wykonawcze do ustawy

•

Dz.U. 2003 nr 164 poz. 1587

– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w

sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;

•

Dz.U. 2003 nr 164 poz. 1588

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w

sprawie sposobu ustalenia wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku
braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;

•

Dz.U. 2003 nr 164 poz. 1589

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w

sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
oraz w decyzji o warunkach zabudowy;

•

Dz.U. 2004 nr 118 poz. 1233

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w

sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;

•

Dz.U. 2004 nr 125 poz. 1309

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 maja 2004r. w sprawie

sposobu uwzględniania w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa;

•

Dz.U. 2004 nr 130 poz. 1385

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 maja 2004r. w sprawie

wzoru rejestru decyzji o warunkach zabudowy oraz wzorów rejestrów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji
celu publicznego

Stan aktualny (po 2003r.) – organizacja planowania przestrzennego na poziomie gminy

Gmina jest podstawowym podmiotem w strukturze samorządu terytorialnego. Jest podstawowym elementem
systemu planowania przestrzennego, stanowiącym o przeznaczeniu i zasadach zagospodarowania terenu.
Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001r. nr 142, poz. 1591 z późn.
zm.) gminę tworzy wspólnota samorządowa i określone terytorium. Społeczność lokalna w drodze wyborów powołuje
organy kolegialne, które wykonują zadania własne, szczegółowo określone w artykule 7 ust. 1 Ustawy o samorządzie
gminnym.

Podstawowym zadaniem gminy jest realizacja zadań publicznych o znaczeniu lokalnym. Wykonuje je w imieniu
własnym, a nie państwa, wszelkie działania prowadzi na własną odpowiedzialność, a jedynym ogranicznikiem jej
odpowiedzialności jest obowiązujące prawo.

Ustawodawca dzieli zadania gminy na własne i zlecone. Zadania własne gminy zamykają się w czterech kategoriach
spraw związanych:

- z infrastrukturą techniczną (drogi, wodociągi, komunikacja publiczna itp.)

- z infrastrukturą społeczną (szkolnictwo, ochrona zdrowia, opiek społeczna itp.)

- z porządkiem i bezpieczeństwem publicznym (np. ochrona przeciwpożarowa)

- z ładem przestrzennym i ekologicznym (planowanie przestrzenne, ochrona środowiska itp.)

Gmina może wykonywać też zadania zlecone, ale obowiązek ten może być nałożony jedynie w drodze ustawy i po
zapewnieniu niezbędnych środków finansowych do ich realizacji.

Organami gminy są: Rada Gminy, Wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Rada Gminy – organ o kompetencji ogólnej w gminie. Stanowi o organizacji i kierunkach działania gminy, m.in.
uchwala plany przestrzenne i programy gospodarcze.

Do wyłącznej właściwości rady należą zadania wymienione w art. 18 ust. 2 Ustawy o samorządzie gminnym (tekst
jedn. Dz.U. z 2001r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) m.in. kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie
gminy, w tym uchwalenie dwóch najważniejszych opracowań planistycznych:

- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy

- miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy
podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy. Rada gminy podejmuje również z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo
prezydenta miasta uchwałę o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.

Pracę rady organizuje przewodniczący (wyłoniony z radnych w tajnym głosowaniu), natomiast rada kontroluje
działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy - w tym celu powołuje
komisję rewizyjną. Kadencja rady gminy trwa 4 lata, zaczynając od dnia wyboru.

•

Wójt (burmistrz, prezydent

miasta) – organ wykonawczy gminy. Wykonuje zadania ustalone przez radę w zakresie przez nią określonym.
Kieruje pracami bieżącymi gminy i reprezentuje ją. Aparatem pomocniczym tego organu jest urząd gminy (w
strukturze, którego jest m.in. komórka odpowiedzialna za planowanie przestrzenne w gminie np. referat,
wydział) z sekretarzem i skarbnikiem.

•

Organ wykonawczy gminy

sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego
województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem

•

Organ wykonawczy gminy

powołuje gminną komisję urbanistyczno-architektoniczną, jako organ doradczy i ustala w drodze regulaminu
jej organizację i tryb działania. Komisja ta wydaje niezbędną opinię o projekcie studium.

Do obowiązków wójta, burmistrza lub prezydenta miasta należy sporządzanie projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego oraz
prognozę oddziaływania na środowisko, uwzględniającego ustalenia studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego gminy. Dokument ten jest aktem prawa miejscowego i sporządzany jest w celu
ustalenia przeznaczenia terenów, w tym terenów inwestycji celu publicznego, oraz określania ich zagospodarowania i
zabudowy.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje
decyzje o warunkach zabudowy. Wyróżniamy dwa rodzaje decyzji o warunkach zabudowy:

- decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego – określa warunki zagospodarowania dla inwestycji celu
publicznego,
- decyzja o warunkach zabudowy – wydawana dla innych inwestycji nie będących inwestycjami celu
publicznego

Poziom gminny planowania jest najniższy w hierarchii, ale jednocześnie pełni najistotniejszą funkcję. W wyniku tego,
że gmina władczo dysponuje swoją przestrzenią, przeznaczając określone tereny pod różnego rodzaju funkcje, wpływa
także na rynek lokalny nieruchomości.

Powiat w stosunku do gminy ma charakter uzupełniający i wyrównawczy. Istnieje on po to by przejmować określone
zadania i kompetencje administracji rządowej oraz razem z gminą tworzyć system realizacji zadań publicznych o
charakterze lokalnym w strukturach samorządowych.

Według Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. z 2003r. nr 80 poz. 717) do zadań
samorządu powiatu należy prowadzenie analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się
do obszaru powiatu i zagadnień jego rozwoju. Ustawa nie precyzuje jednak zawartości tych analiz i studiów, należy
więc przyjąć, że sporządzane są w miarę zaistnienia określonych potrzeb.

Organami samorządu powiatu są:

- Rada Powiatu – to organ uchwałodawczy i kontrolny powiatu. Podejmuje ona uchwałę o przystąpieniu do prac
mających na celu wykonanie określonych analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru
powiatu a następnie przyjmuje te opracowania. Ma głos decydujący w najważniejszych sprawach dotyczących powiatu.
Powołuje komisje rewizyjną kontrolującą działalność zarządu powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych.
Radny powiatu nie może być jednocześnie radnym gminy bądź województwa.

- Zarząd Powiatu – to organ wykonawczy (kolegialny). Do jego głównych zadań w zakresie planowania
przestrzennego należy przygotowanie projektów i wykonywanie uchwał rady. Zarząd bierze też udział w procedurze
opiniowania projektu planu zagospodarowania przestrzennego województwa, w uzgadnianiu projektu planu
zagospodarowania przestrzennego gminy czy również określonej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu. Zarząd powiatu jest kontrolowany przez radę powiatu.

- Starosta – jest przewodniczącym zarządu powiatu, ale nie jest organem samorządu powiatu. Organizuje on pracę
zarządu i starostwa powiatowego (aparat pomocniczy zarządu) oraz reprezentuje go. Jest jednym z podmiotów
opiniujących projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego opracowanych przez
gminy. Przy starostach powiatów mogą być powoływane powiatowe komisje urbanistyczno-architektoniczne jako
organy doradcze starostów powiatów.

W Polsce województwo pełni funkcję regionu, a zatem możemy zarówno mówić o planowaniu wojewódzkim jak i
regionalnym. Szczebel planowania wojewódzkiego jest swego rodzaju łącznikiem między polityką państwa a

planowaniem realizacyjnym gminy. Z jednej strony działania podejmuje administracja rządowa pod kierownictwem
wojewody, a z drugiej zaś samorząd terytorialny reprezentowany przez marszałka województwa. Do głównych zadań
samorządu województwa w sferze planowania przestrzennego należy:

- sporządzenie planu zagospodarowania przestrzennego województwa

- prowadzenie analiz i studiów oraz opracowywanie koncepcji i programów, odnoszących się do obszarów i problemów
zagospodarowania przestrzennego odpowiednio do potrzeb i celów podejmowanych w tym zakresie prac.

Głównymi organami samorządu województwa są: Sejmik Województwa, Zarząd Województwa i Marszałek
Województwa.

Sejmik województwa – jest organem uchwałodawczym i kontrolnym województwa. Uchwala plan zagospodarowania
przestrzennego województwa, strategię rozwoju województwa, jak również przyjmuje bądź uchwala określone studia
planistyczne czy programy wojewódzkie. Opracowania te nie są aktami prawa miejscowego jednakże plan
zagospodarowania przestrzennego województwa ma moc wiążącą przy sporządzaniu miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego gminy w odniesieniu do lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do planu.

Marszałek województwa. Jest natomiast reprezentantem samorządu i koordynatorem pracy zarządu województwa. W
trakcie sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego województwa występuje o opinię w sprawie projektu
planu do właściwych instytucji i organów, a także do wojewody, zarządów powiatów, wójtów, burmistrzów gmin i
prezydentów miast położonych na terenie województwa oraz rządowych i samorządowych organów administracji
publicznej na terenach przyległych do granic województwa oraz uzgadnia projekt z organami określonymi w przepisach
odrębnych. Marszałek powołuje także wojewódzką komisję urbanistyczno-architektoniczną, która pełni funkcję organu
doradczego przy sporządzaniu opracowań planistycznych (opiniuje projekt planu zagospodarowania przestrzennego
województwa).

Marszałek województwa posiada również określone kompetencje z zakresie planowania przestrzennego np. z
marszałkiem uzgadniana jest decyzja o lokalizacji celu publicznego o znaczeniu krajowym czy wojewódzkim.

Administracja rządowa – dopełnia system podmiotów planistycznych. Wespół z samorządem terytorialnym stanowi o
treści planowania przestrzennego, z tym że w przeciwieństwie do samorządu terytorialnego, kształtującego i
realizującego politykę przestrzenną poszczególnych społeczności lokalnych i regionalnych, administracja rządowa jest
odpowiedzialna za kształtowanie i realizację polityki przestrzennej państwa, czyniąc to zarówno na szczeblu
centralnym, jak i w terenie (województwie). W działania te dotyczą organów terenowej (Wojewoda) i centralnej
administracji rządowej (Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, Minister właściwy ds. gospodarki przestrzennej i inni
ministrowie oraz kierownicy centralnych organów administracji rządowej) oraz Sejm RP.

Wojewoda – jest przedstawicielem Rady Ministrów w terenie. Pełni funkcję organu nadzorującego samorząd
terytorialny a także jest zwierzchnikiem administracji zespolonej (kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży) i
koordynatorem działań administracji niezespolonej (organy administracji rządowej działające niezależnie od wojewody,
podporządkowane centralnym lub naczelnym organom administracji państwowej). Wojewoda jest powoływany i
odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.

Rada Ministrów – przyjmuje koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju i ustala zakres, w jakim koncepcja ta
ma stanowić podstawę sporządzania programów zadań rządowych.

Prezes Rady Ministrów (Premier Rządu) – organ właściwy w sprawach planowania przestrzennego, powoływany
przez Prezydenta. Koordynuje i kontroluje pracę ministrów. Do jego obowiązków należy przedstawienie Sejmowi
koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz okresowych raportów o stanie środowiska. Koncepcję

przestrzennego zagospodarowania kraju oraz inne koncepcje i programy planistyczne sporządza Minister właściwy do
spraw rozwoju regionalnego. Przy Premierze funkcjonuje organ o charakterze doradczym w sprawach przestrzennego
zagospodarowania kraju, którym jest Państwowa Rada Gospodarki Przestrzennej.

•

Ministrowie i centralne

urzędy – szczególną rolę w zakresie planowania przestrzennego odgrywa minister właściwy dla gospodarki
przestrzennej, w którego gestii pozostaje dział administracji rządowej: gospodarka przestrzenna i
mieszkaniowa. Do zadań ministra należy koordynacja działań planistycznych w województwach z
planowaniem krajowym oraz prowadzenie współpracy planistycznej przygranicznej i transgranicznej. Obecnie
jest nim Minister Infrastruktury.

•

Na poziomie krajowym

planowania przestrzennego należy wspomnieć również o Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej.
Nie jest ona w prawdzie organem administracji rządowej, ale pełni funkcję organu doradczego. Komisja nie
może podejmować władczych rozstrzygnięć, ale może przedkładać stosowne propozycje związane z
planowaniem przestrzennym Ministrowi właściwemu ds. gospodarki przestrzennej i innym jednostką
organizacyjnym.

Sejm – organ władzy ustawodawczej. Jest kolejnym podmiotem planistycznym obok samorządu terytorialnego i
administracji rządowej. Uchwala akty planistyczne określające podstawowe kierunki rozwoju gospodarczego i
przestrzennego kraju, tworząc podstawy prawne porządku planistycznego. Przyjmuje (bądź odrzuca) koncepcję
przestrzennego zagospodarowania kraju.

Wykład nr 5

Celem planowania przestrzennego jest zbudowanie instrumentów pozwalających na prawidłowe zagospodarowanie
przestrzenne kraju, województwa i gmin. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zwany dalej planem
miejscowym, jest instrumentem realizacji polityki przestrzennej gminy, a jednocześnie jedynym dokumentem
planistycznym posiadającym tak wysoką rangę prawną jako akt prawa miejscowego.

W obecnie obowiązującej ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym celem planu miejscowego jest:
- ustalenie przeznaczenia terenów
- określenie sposobów ich zagospodarowania
- określenie warunków zabudowy/ kształtowanie zabudowy/
- rozmieszczenie inwestycji celu publicznego tj. inwestycji realizującej cel publiczny
- kształtowanie (realizacja) sposobu wykonywania prawa własności.

Zadaniem planu miejscowego jest ustalenie przeznaczenia terenów w taki sposób, ażeby było ono zgodne z
potrzebami i ze wskazaniami różnych nauk, co do celowego użycia terenów, a ponadto- ustalenie przeznaczenia
terenów w ich kompleksowym powiązaniu, to znaczy w taki sposób, ażeby wpływ tego przeznaczenia terenów na
przeznaczenie i użytkowanie innych terenów był znany i przewidziany.
Zadania planu miejscowego uzupełnia się o wymóg uwzględniania zasad rozwoju zrównoważonego tj. takiego
kształtowania przestrzeni, by było ono akceptowalne społecznie oraz zabezpieczało interesy przyszłych pokoleń na
równie ze współczesnymi.

Funkcje planu zagospodarowania przestrzennego:
- Funkcja regulacyjna- stanowi funkcję podstawową mpzp, wyraża się przez określenie ram i warunków
prowadzenia działalności, wynikiem których jest zagospodarowanie przestrzeni. Ustalenia regulacyjne zobowiązują
wszystkie podmioty uczestniczące w tym procesie. Rolą tych ustaleń jest zapobieganie i minimalizowanie konfliktów,
a także kojarzenie zbieżnych interesów i działań tych podmiotów. Regulacyjne znaczenie zapisów planu powinno
służyć ochronie i racjonalnemu wykorzystaniu zasobów przyrody i wartości kulturowych, minimalizowaniu

konfliktów między planowanym rozwojem, a ochroną środowiska oraz miedzy zabezpieczeniem interesów
prywatnych a interesem publicznym.
- Funkcja informacyjna- ma na celu dostarczenie informacji organom samorządowym do prowadzenia skutecznej
polityki ofertowej i promocyjnej gminy. Przejawia się również w budowaniu informacji o warunkach działań w
przestrzeni, a także dostarcza argumentów pozwalających na osiąganie konsensusu społecznego łagodzącego
konflikty pojawiające się w procesie planowania rozwoju. Identyfikacja problemów w dziedzinie gospodarki
przestrzennej pozwala na budowie lobbingu w celu ich rozwiązywania i przekazania informacji do planowania w skali
ponadlokalnej (verte). Funkcja informacyjna przejawia się również w dostarczaniu wiedzy umożliwiającej gminie
stymulowanie pożądanego zachowania podmiotów uczestniczących w zagospodarowaniu przestrzeni, lub których
działanie ma wpływ na to zagospodarowanie. Stymulowanie może polegać na wskazaniu szans i możliwości, ale
również zagrożeń, stosowaniu systemu zachęt, wykazaniu korzyści bądź niedogodności.

- Funkcja koordynacyjna realizowania jest poprzez wskazania wzajemnych relacji przestrzennych i rzeczowych
pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w procesie planowania i realizacji zagospodarowania przestrzennego,
wyznaczenie zasięgu terytorialnego i zakresy merytorycznego podejmowanych wspólnie działań, stworzenie
warunków do montażu finansowego z wykorzystaniem różnych źródeł finansowania, rządowych, samorządowych,
prywatnych, unijnych i innych.

- Funkcja inspiracyjna wyraża się w wydobyciu unikatowych walorów o kreowaniu nowatorskich rozwiązań
podnoszących atrakcyjność, dla działalności potencjalnych podmiotów.
Funkcje planu miejscowego ukierunkowane są na:
- ochronę interesu publicznego, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony zasobów przyrody i wartości kulturowych,
- racjonalną gospodarkę zasobami przyrody,
- kreację nowych wartości użytkowych i kulturowych poprzez zagospodarowanie terenów,
- koordynację zbieżnych interesów i minimalizacje konfliktów między podmiotami uczestniczącymi w procesie
zagospodarowania przestrzennego,
- zarządzanie procesem zmiany zagospodarowania przestrzennego,
- ożywienie rynku i kreowanie cen nieruchomości
- przysparzanie dochodów do budżety gminy,
- budowanie współczesnego „wyrazu” gminy

Opracowanie m.p.z.p. obejmuje 4 fazy:

1) zebranie i analiza materiałów wejściowych
2) formułowanie koncepcji
3) konkretyzacja rozwiązań przestrzennych czyli przygotowanie projektu planu miejscowego do

opiniowania, uzgadniania i konsultacji społecznych

4) prace końcowe

faza 1- analiza materiałów
Podejmowanie decyzji w sprawie zagospodarowania przestrzeni wymaga rozpoznania stanu istniejącego i procesów
zachodzących w zagospodarowaniu przestrzennym oraz uwarunkowań rozwoju obszaru objętego planem.
Konieczne jest przygotowanie i przeanalizowanie materiałów dostarczających tych informacji. Nazywane są one
materiałami wejściowymi do projektu planu.
Niektóre z nich są wymagane ustawowo, a przygotowanie innych wynika z problematyki planu i zasad dobrej
praktyki.
Ustawowo należy pozyskać (przygotować) przed przystąpieniem do prac projektowych:
- mapy w odpowiedniej skali i o odpowiedniej problematyce
- ekofizjografię, opracowanie charakteryzujące elementy środowiska przyrodniczego i ich wzajemne powiązania.
Celem ekofizjografii jest określenie uwarunkować przyrodniczych dla rozwoju zagospodarowania przestrzennego i

racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska. Charakterystyka analiza i ocena obejmuje powierzchnię ziemi,
kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta, krajobraz oraz klimat.
- wnioski do planu zgłoszone prze obywateli i instytucje

Podstawowe materiały wejściowe, których zestaw wynika z dobrej praktyki to:
- inwentaryzacja urbanistyczna, inwentaryzacja bezpośrednio w terenie ,która dostarcza informacji o stanie zabudowy
i zagospodarowania terenu oraz inwentaryzacja posrednia polegające na zebraniu informacji statystycznych,
ankietowych, informacji pozyskanych z kwerendy w instytucjach
- informacja o wartościach kulturowych zawarta w wytycznych konserwatorskich, rejestrze zabytków nieruchomych,
gminnym programie opieki nad zabytkami, gminnej ewidencji zabytków.
- informacje organów zobowiązanych do współpracy przy sporządzaniu planu miejscowego
- wcześniejsze opracowania planistyczne i programy dotyczące obszaru objętego planem
- konieczne jest rozpoznanie stanu władania na terenie objętym planem
- stan prawny w zakresie wydanych decyzji administracyjnych mających wpływ na zagospodarowanie przestrzenne

Ustawa określa rygorystycznie skalę i rodzaj map, jakie mają służyć sporządzaniu rysunku planu miejscowego.
Wynika to z założenia, że plany miejscowe mają zawierać ustalenie o takiej szczegółowości, by stanowiły
podstawę decyzji o pozwoleniu na budowę i podstawę merytoryczną projektu konkretnej inwestycji.
Jako podstawową określa się skalę 1:1000, w przypadkach szczególnych uzasadnionych dopuszcza się przy
opracowaniu planów dotyczących inwestycji liniowych skalę 1:2000 a w przypadku planów obejmujących obszar
przestrzeni publicznej lub intensywnej zabudowy skalę 1:500. Dopuszcza się mapę w skali 1:2000 ale tylko wtedy,
jeżeli plan jest opracowywany w celu przeznaczenia terenu pod zalesienie lub wprowadzenia zakazu zabudowy.

Odnośnie treści mapy zalecana jest kopia mapy zasadniczej o treści zawierającej informacje:
- ukształtowania terenu
- granicach, w tym granicach działek, użytków gruntowych, granicach podziału administracyjnego
- obiektach budowlanych
- uzbrojeniu techniczny terenu, w tym uzbrojeniu podziemnym
- numerach ewidencyjnych działek

Wyjątkowo dopuszcza się sporządzenie rysunku planu na mapie katastralnej, co jednak nie zwalania z korzystania z
innych map tematycznych koniecznych do oceny uwarunkowań rozwoju np. mapa bonitacyjna, glebowa, zasobów
wodnych a przede wszystkim mapa sytuacyjno- wysokościowa.

Faza 2- formułowanie koncepcji
Po rozpoznaniu materiałów wejściowych, ocenie ich kompletności następuje faza prac analitycznych (2), w wyniku
której można określić uwarunkowania rozwoju wynikające z warunków wewnętrznych i zewnętrznych.
Pomocna w tym jest diagnoza prospektywna określająca rozwój obszaru przy uwzględnieniu istniejących procesów i
określonych prognoz. Należy również wykorzystać materiały ze studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy odpowiednio je uszczegóławiając. Na etapie diagnozy należy m.in. ocenić
istniejące zagrożenia środowiska przyrodniczego oraz jego podatność na zmiany. Będzie to stanowiło materiał do
opracowania prognozy studiów wpływu realizacji ustaleń planu na środowisko.

Faza 3- opracowanie projektu planu
Następnym etapem jest formułowanie koncepcji rozwiązań przestrzennych (faza3) z roboczym określeniem pola
możliwości wyboru projektowanych wariantów zagospodarowania i rozwoju poszczególnych funkcji na obszarze
objętym projektem planu oraz określenie kierunków i zasad rozwiązań przestrzennych. Fazę 3 będzie stanowił etap
konkretyzacji rozwiązań przestrzennych czyli przygotowanie projektu planu miejscowego do opiniowania,
uzgadniania i konsultacji społecznych.

Do prac w tej fazie należy:

- zapisanie projektu planu w formie aktu prawa miejscowego
- sformułowanie ustaleń planu regulujących przeznaczenie, zasady zagospodarowania terenu oraz kształtowania
zabudowy

Faza 4

obejmuje prace końcowe. ewentualne korekty wynikające z procesu uzgodnień i prace związane z technicznym
przygotowaniem projektu planu do uchwalenia przez radę gminy.

Procedura formalno- prawna sporządzania planu miejscowego:

Czynności formalne oraz ich kolejność są określone w ustawie. Niedopełnienie ich może skutkować stwierdzeniem
nieważności planu miejscowego. Szczególnie ważne są etapy związane z udziałem społecznym w opracowaniu planu.
Rozpoczęcie prac nad planem miejscowym warunkowane jest podjęciem przez radę gminy uchwały „intencyjnej” o
przystąpieniu do sporządzania planu. Uchwałę tę rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta,
burmistrza lub prezydenta miasta. W uchwale tej określone są dokładnie granice obszaru, który będzie objęty planem.

Przed podjęciem uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego na Wójcie (burmistrzu lub
prezydencie) ciąży obowiązek wykonania:
- analizy zasadności przystąpienia do opracowania planu
- analizy zgodności przewidywanych rozwiązań ze studium gminnym
- ustalenia niezbędnego zakresu prac planistycznych

Proces sporządzania projektu planu za który odpowiedzialny jest wójt, burmistrz, prezydent obejmuje:

1) ogłoszenie i zawiadomienie o przystąpieniu do opracowania planu. Ogłoszenie publikowane jest w

miejscowej prasie oraz poprzez np. obwieszczenie w urzędzie gminy, a także w sposób zwyczajowo przyjęty
w danej miejscowości. Celem tak szerokiego rozpropagowania prac jest umożliwienie członkom społeczności
lokalnej składanie wniosków do planu.

2) zawiadomienie na piśmie o podjęciu uchwały „intencyjnej” instytucji i organów właściwych do uzgadniania

i opiniowania projektu planu

Po zebraniu wniosków do planu, wójt (burmistrz lub prezydent):

3) rozpatruje wnioski i o rozstrzygnięciu w tej sprawie informuje wnioskodawcę
4) sporządza projekt planu, którego opracowanie powierza osobom posiadającym prawo samodzielnego

projektowania lub kierowania zespołem projektowym, wraz z projektem planu sporządzana jest prognoza
oddziaływania na środowisko oraz prognoza skutków finansowych uchwalania planu miejscowego

Wójt (burmistrz, prezydent):

5) występuję o opinię o projekcie planu do:

- gminnej komisji urbanistyczno- architektonicznej
-wójtów (burmistrzów, prezydentów) miast granicznych z obszarem planu w zakresie lokalnych inwestycji
celu publicznego

6) uwzględnia projekt planu z:

- wojewodą
- zarządem województwa
- zarządem powiatu
- wojewódzkim konserwatorem zabytków
- organami właściwymi do uzgadniania projektu planu, w obecnym stanie prawnym to: Prezes Urzędu
Lotnictwa Cywilnego, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej
- właściwym zarządcą drogi ( zarządcą dróg krajowych jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych, zarządcą
dróg wojewódzkich- zarząd województwa; dróg powiatowych- zarząd powiatu)
- właściwymi organami wojskowymi, ochrony granic oraz bezpieczeństwa państwa
- dyrektorem urzędu morskiego
- właściwym organem nadzoru górniczego

- właściwym organem administracji geologicznej
- ministrem zdrowia

Następnym krokiem jest:

6) uzyskanie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolne i nieleśne

Po analizie uzgodnień i opinii wprowadza się ewentualną korektę do projektu planu. Na tym etapie
opracowania planu następuje istotny moment partycypacji społecznej

7) Wyłożenie do publicznego wglądu projektu planu po uprzednim ogłoszeniu o terminie i miejscu tego

wyłożenia, oraz „debaty publicznej” na temat rozwiązań proponowanych w projekcie planu, a także o
możliwości wnoszenia uwag do tego projektu. Uwagi może wnieść każdy. Po ich rozpatrzeniu o ile są
zasadne wnosi się zmiany do projektu i ponawia uzgodnienia.

Gotowy projekt planu miejscowego wraz z listą nieuwzględnionych uwag wójt, burmistrz lub prezydent miasta
przedstawia radzie gminy do uchwalenia.

8) Rada gminy po stwierdzeniu zgodności projektu planu ze studium gminnym oraz zajęciu stanowiska w

stosunku do zgłoszonych wcześniej uwag i ustaleniu sposobu realizacji gminnych inwestycji z zakresu
infrastruktury technicznej uchwala plan miejscowy

9) Wójt, burmistrz, lub prezydent przekazuje uchwalony plan wojewodzie celem stwierdzenia zgodności z

prawem i publikacji w dzienniku urzędowym województwa.

Konieczność publikacji wynika z zakwalifikowania planu do aktów prawa miejscowego. Udział społeczny nabiera
coraz większego znaczenia ze względu na tendencje w planowaniu przestrzennym, które odnoszą rozstrzygnięcia
planu do jego adresatów, ich zamierzeń oraz konieczności poszanowania interesu prywatnego i publicznego.
Znaczenie procedur formalno- prawnych wynika z konieczności zapewniania kontroli spójności z programami zadań
realizujących cele publiczne, możliwości szerokiego uczestnictwa różnych podmiotów w procesie planowania,
możliwości osiągnięcia konsensusu w sprawach istotnych dla rozwoju gminy lub ochrony środowiska czy wartości
kulturowych.

Zakres merytoryczny ustaleń planu w obecnym planie prawnym regulowany jest ustawą. Określony został
zakres obowiązkowy i fakultatywny wprowadzanych ustaleń w zależności od potrzeb. Obowiązkowo w planie
miejscowym określa się:

1) przeznaczenie terenów, linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub zasadach zagospodarowania
2) zasady- ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu

kulturowego, ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

3) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych
4) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu
5) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie na podstawie odrębnych

przepisów

6) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości
7) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia ich użytkowania np. zakaz zabudowy
8) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej
9) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania i użytkowania terenów
10) stawki procentowe związane ze wzrostem nieruchomości w wyniku ustalenia planu

Ponadto w zależności od potrzeb w planie określa się:

1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości
2) granice obszarów rehabilitacji (rewitalizacji) istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej
3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji
4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych o pow. sprzedaży> 2000m
5) granice terenów rekreacyjno- wypoczynkowych oraz terenów dla imprez masowych
6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych wraz z ograniczeniami prowadzenia tam działalności

gospodarczej

Ustalenia dotyczące zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego powinny zawierać określenie cech

elementów zagospodarowania przestrzennego, które wymagają ochrony ukształtowania, rewaloryzacji oraz określenia
nakazów, zakazów, dopuszczeń i ograniczeń w zagospodarowaniu terenów. Elementy w zagospodarowania, których

te ustalenia dotyczą to np. istniejące i projektowane pierzeje ulic, place miejskie, osie i punkty widokowe, dominanty
kompozycji przestrzennej, charakterystyczne obiekty, tereny zieleni.

Ustalenia dotyczące zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu powinny uwzględniać obowiązujące

ustalenia planów ochrony parków narodowych, krajobrazowych i rezerwatów oraz powinny zawierać nakazy, zakazy,
dopuszczenia i ograniczenia w zagospodarowaniu terenów wynikające z potrzeb środowiska.

Zakres ustaleń dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków musi obejmować identyfikację

obiektów i terenów chronionych ustaleniami planu oraz określenie nakazów, zakazów, dopuszczeń i ograniczeń w
zagospodarowaniu terenów.

Ustalenia w zakresie kształtowania przestrzeni publicznych powinny zawierać zasady zagospodarowania terenu

uwzględniające m.in. zasady lokalizacji obiektów małej architektury reklam, tymczasowych obiektów usługowych,
urządzeń technicznych i zieleni.

Ustalenia dotyczące zasad kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu powinny zawierać w

szczególności określenie gabarytów i wysokości projektowanej zabudowy, geometrii dachów, określenie linii
zabudowy, proporcje powierzchni zabudowy do powierzchni działki lub terenu, udział powierzchni biologicznie
czynnej.

Ustalenia dotyczące granic i sposobów zagospodarowania terenów i obiektów podlegających ochronie na

podstawie odrębnych przepisów np. terenów górniczych, terenów narażonych na powódź oraz zagrożonych
osuwaniem się mas ziemnych powinny zawierać zasady zagospodarowania tych terenów w kategoriach nakazów,
zakazów, dopuszczeń i ograniczeń.

W zakresie szczegółowych zasad i warunków scalania i podziału nieruchomości w ustaleniach należy określić,

parametry nowopowstających działek:

- minimalnych i maksymalnych szerokości frontów działek
-wielkości powierzchni
- określenie kąta między granicą działki a linią rozgraniczającą ulicy

Ustalenia dotyczące

systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

powinny zawierać:

- klasyfikację ulic i innych szlaków komunikacyjnych oraz ich podstawowe parametry
- określenie warunków powiązań układu komunikacyjnego i sieci infrastruktury z układem zewnętrznym
- wskaźniki w zakresie komunikacji i sieci infrastruktury technicznej a szczególnie wskaźniki określające
ilość miejsc parkingowych

Ustalenia dotyczące obszarów rehabilitacji, przekształceń lub rekultywacji powinny zawierać opis planowanych
działań, określenie oczekiwanych rezultatów, w tym określenie parametrów zabudowy lub infrastruktury oraz nakazy,
zakazy, dopuszczenia i ograniczenia w zagospodarowaniu terenu i kształtowaniu zabudowy.

W odniesieniu do terenów rekreacyjno- wypoczynkowych oraz służących organizacji imprez masowych

powinny być określone zasady wyposażania tych terenów w urządzenia techniczne i budowlane oraz zasady
zagospodarowania w kategoriach zakazów, nakazów, dopuszczeń i ograniczeń.

Ustalenia dotyczące stawek procentowych, stanowiących podstawę do określania opłaty z tytułu wzrostu

wartości nieruchomości na skutek uchwalenia planu miejscowego, powinny zawierać stawki procentowe w przedziale
od 0% do 30% w odniesieniu do wszystkich rodzajów terenów objętych planem.

Ustawa określa status miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jako akt prawa miejscowego.
Wolność w korzystaniu prawa własności może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w takim zakresie w
jakim nie zostaje naruszona istota prawa wolności oraz z uwzględnieniem koniecznej ochrony wolności i praw innych
osób.
Decyzja o opracowaniu planu miejscowego (poza obligatoryjnością wynikającą z przepisów odrębnych) pozostawiona
jest samorządowi lokalnemu.
Uznaniowośc decyzji o opracowaniu planu miejscowego, jego zasięgu oraz zakresie ustaleń jest w obecnym porządku
prawnym elementem polityki przestrzennej gminy.
Zakres i forma projektu planu miejscowego regulowany jest ustawą i rozporządzeniem ministra właściwego do
spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Forma planu tekstowa i graficzna wynika z jego
statusu prawnego. Jako akt prawa miejscowego zapisany jest w formie uchwały rady gminy. Zakres rozstrzygnięć
planu odnosi się do przestrzeni i konkretnego miejsca w terenie, co wymaga uzupełnienia tekstu rysunkiem planu

ilustrującym zasady i przyjęte w planie miejscowym rozwiązania. Rysunek planu (jego część graficzna) jest
załącznikiem do uchwały stanowiącej tekst planu.

Projekt tekstu planu powinien, poza treścią ustaleń zawierać:
- przywołanie podstawy prawnej upoważniającej radę gminy do podjęcia uchwały zatwierdzającej projekt planu.
- określenie granic terenu objętego planem
- określenie załączników stanowiących integralną część uchwały
- określenie zakresu elementów informacyjnych zamieszczonych na rysunku planu, a nie stanowiących ustaleń planu.

Część tekstowa i graficzna musza być ze sobą jednoznacznie powiązane, tak by można odnieść ustalenia zawarte w
tekście do konkretnego miejsca w przestrzeni. Służy temu zasada oznaczania na rysunku planu poszczególnych
terenów o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania odpowiednimi symbolami literowymi i
numerami wyróżniającymi je spośród innych terenów. Te same symbole zamieszczone w tekście planu miejscowego
pozwalają zidentyfikować przypisane każdemu miejscu objętemu planem odpowiednie przeznaczenia i zasady
zagospodarowania. Rysunek planu wykonany jest w technice kolorowej lub czarnobiałej.

Forma planu jest również determinowana obowiązkiem jego publikowania w dzienniku urzędowym województwa
oraz na stronie internetowej urzędu gminy. Stosuje się zunifikowane podstawowe barwne oznaczenia graficzne dla
oznaczenia sposobu użytkowania terenu oraz jednobarwne oznaczenia graficzne dotyczące granic, linii regulacyjnych
i rozgraniczających a także elementów zagospodarowania. Zastosowanie zunifikowanych oznaczeń pozwala na łatwe
korzystanie z planu niezależnie od miejsca, w którym został opracowany.

Podstawowe oznaczenia literowe określające funkcję terenu:
MN- tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
MW- tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
U- tereny zabudowy usługowej
US- tereny sportu i rekreacji
UC- tereny obiektów handlowych >2000m powierzchni sprzedaży
R- tereny rolnicze
RU- tereny obsługi produkcji rolniczej
RM- tereny zabudowy zagrodowej
P- tereny obiektów produkcyjnych składów i magazynów
PG- obszary i teren górnicze
ZN- tereny zieleni objęte ochroną zgodnie z ustawą o ochronie przyrody
ZL- lasy
ZD- tereny ogrodów działkowych
ZZ- obszary zagrożone powodzią
WM- tereny wód powierzchniowych morskich
WS- tereny wód powierzchniowych śródlądowych
KD- tereny dróg publicznych
KDW- tereny dróg wewnętrznych
KW- tereny komunikacji wodnej, szlaki wodne
Treny infrastruktury technicznej:
E- elektroenergetyka
G- gazownictwo
W- wodociągi
K- kanalizacja
T- telekomunikacja
O- gospodarka odpadami
C- ciepłownictwo

Projekt rysunku planu miejscowego powinien być przedstawiony na mapie w skali 1:1000 (wyjątkowo dopuszcza się
1:500, 1:2000 lub 1:5000) i powinien zawierać:
- wyrys ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wraz z oznaczeniem granic
obszaru objętego planem
- określenie skali projektu rysunku planu miejscowego w formie liczbowej i liniowej
granice obszaru objętego planem miejscowym (mapa służąca do przedstawienia rysunku planu powinna obejmować
większy zasięg terenu)
- granice administracyjne

Gmina jest podstawowym ogniwem systemu planowania przestrzennego ze względu na prawo i obowiązek
dysponowania przestrzenią przez stanowienie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jedynego aktu
planowania, który jest przepisem (aktem) prawa miejscowego. Tylko rozstrzygnięcia planistyczne gminy mając moc
obowiązującą i wiążą właścicieli gruntów.
Gmina nie działa jednak jako jednostka całkowicie autonomiczna- stanowi element systemu organizacyjnego państwa.
W przypadku sporządzania mpzp przyjęto jako wiążące ustalenia studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego, będącego zapisem polityki przestrzennej gminy i lokalnych zasad
zagospodarowania.

Konieczność zgodności planu miejscowego z ustaleniami studium wynika również z zasady uwzględnienia innych
aktów planowania, a szczególnie planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju
województwa, które poprzez studium są transponowane do planowania miejscowego. Z kolei w planie
zagospodarowania przestrzennego województwa uwzględnia się ustalenia koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju oraz programy zawierające zadania służące realizacji inwestycji celu publicznego o
znaczeniu krajowym.

Obowiązkowo wraz z planem miejscowym sporządzane są:
- prognoza oddziaływania na środowisko
- prognoza skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego
Opracowania te pełnią funkcję informacyjną i ostrzegawczą, nie są aktami prawa, stanowią dokumentację planu.

Wykład nr 6

„Przykład projektu MPZP”- Starorypin Rządowy

Rada Gminy Rypin

PROJEKT MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RYPIN

W zakresie obszaru położonego w miejscowoci Starorypin Rządowy- działka o nr ewidencyjnym15/2

Uchwała Nr... Gminy RYPIN z dn. X

Dz. Urz. Woj. Kuj.- Pom. Nr x poz. X z dn. X

w sprawie: uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Rypin w zakresie obszaru
położonego w miejscowoci Starorypin Rządowy, działka o numerze ewidencyjnym 15/2.

Na podst. Art.20 ust. 1 ustawy z dn 27 marca 2003r. O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym o samorządzie
gminnym

RADA GMINY po stwierdzeniu zgodnosci z ustaleniami „ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Rypin”

UCHWALA CO NASTĘPUJE:

ROZDZIAŁ 1

Przepisy ogólne

1. Uchwala się:

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Rypin w zakresie obszaru położonego w miejscowoci
Starorypin Rządowy, działka o numerze ewidencyjnym 15/2., zwany dalej planem.

2.Przedmiotem ustaleń planu w częsci tekstowej i graficznej, jest zakres obowiązkowy- wynikający z art.15 ust.
2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tj.:

•

przeznaczenie terenów oraz wyznaczenie linii rozgraniczających tereny o różnym przeznaczaniu lub różnych
zasadach zagospodarowania.

•

Zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,

•

zasady ochrony srodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego,

•

zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

•

wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznej,

•

parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy,
gabaryty obiektów i wskaźniki intensywnosci zabudowy; (verte)

•

Granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie
odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz
zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych

•

szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomoci obiętych planem miejscowym

•

szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy

•

Zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

•

sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzenia i użytkowania terenów

•

stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę, o której mowa w art.36 ust. 4 ustawy z dnia 27
marca 2003r. O planowaniu u zagospodarowaniu przestrzennym.

Zakres ustaleń planu obejmuje tekst planu i rysunek planu.

3. Integralną częscią planu, o którym mowa w ust. 1, jest rysunek miejscowego planu zwany dalej rysunkiem
planu, stanowiący załącznik nr 1 w skali 1:1000 sporządzony na podkładzie mapy sytuacyjno-wysokociowej
łącznie z wyrysem ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
przedstawiający graficzne ustalenia planu, w tym granice obszaru objętego planem.

4.1 Ilekroć w dalszych przepisach niniejszej uchwały jest mowa o:

•

uchwale- należy przez to rozumieć niniejszą uchwałę Rady Gminy Rypin o ile z treci przepisu nie wynika

inaczej

•

planie- należy przez to rozumieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w
paragr. 1;

•

rysunku planu miejscowego- należy przez to rozumieć rysunek wykonany na podkładach mapowych w skali
1;1000; rysunek planu stanowi załącznik nr1 do uchwały, o której mowa w art.20 ust.1 ustawy i zawiera
ustalenia, których przedstawienie nie było możliwe w tekscie uchwały;

•

terenie- należy przez to rozumieć, teren o okreslonym rodzaju funkcji podstawowej (przeznaczenia
podstawowego), wyznaczony na rysunku planu liniami rozgraniczającymi oraz oznaczony symbolem
cyfrowo-literowy, z których pierwsza litera oznacza numer terenu, a drugi podstawową funkcję; ( verte)

•

obszarze lub granicach planu- należy przez to rozumieć obszar objęty niniejszym planem w granicach
przedstawionych na rysunku planu, okrelonych w ust. 1 niniejszej uchwały;

•

działce- należy przez to rozumieć nieruchomosć lub taką jej częsć, która w wyniku ustaleń planu została
przeznaczona pod zabudowę;

•

działce ewidencyjnej- należy przez to rozumieć ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu,
jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych;

•

zabudowie mieszkaniowej z usługami nieuciążliwymi-należy przez to rozumieć możliwosć lokalizacji
budynków mieszkalnych jednorodzinnych o wysokoci do 12,0m licząc od poziomu terenu do najwyższego
punktu kalenicy i prowadzenia w nich działalnosci usługowej nieuciążliwej, usytuowane na działkach
budowlanych o minimalnej powierzchni okreslonej niniejszą uchwałą, służący zaspokajaniu potrzeb
mieszkaniowych i prowadzonej działalnosci usługowej; (verte)

•

terenach zabudowy- rozumie się przez to teren leżący w otoczeniu drogi, na którym dominują obszary
zagospodarowane, wymagające urządzeń infrastruktury technicznej lub tereny projektowane pod takie
przeznaczenie;

•

przeznaczeniu podstawowym- należy przez to rozumieć takie przeznaczenie, które powinno dominować na
danym terenie, wyznaczonym liniami rozgraniczającymi. Nie wyklucza ono możliwosci lokalizacji w obrębie
terenu przeznaczenia uzupełniającego, a nawet dopuszczalnego;

•

przeznaczeniu dopuszczalnym- należy przez to rozumieć rodzaje przeznaczenia inne niż podstawowe, które
uzupełniają lub wzbogacają przeznaczenie podstawowe na danym terenie, i nie są z nimi sprzeczne; (verte)

•

linii rozgraniczającej drogi- należy przez to rozumieć granice terenów przeznaczonych pod pas drogowy
wraz z urządzeniami infrastruktury technicznej i nie związanej z funkcją komunikacyjną drogi;

•

linii rozgraniczającej tereny o różnym przeznaczeniu- należy przez to rozumieć linię wyznaczającą
podziały obszaru objętego planem na tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach
zagospodarowania, którą należy okreslić w projekcie zagospodarowania terenu, lub w projekcie podziału
geodezyjnego, w nawiązaniu do występujących na gruncie podziałów geodezyjnych, szczegółowego
ukształtowania terenu, występującej zieleni, istniejących trwałych ogrodzeń, istniejącej trwałej zabudowy,
elementów zagospodarowania nie ujawnionych na mapie sytuacyjno-wysokosciowej, itp.;

•

nieprzekraczalnej linii zabudowy- należy przez to rozumieć teoretyczną granicę wyznaczoną na okrelonym
terenie i przedstawioną na rysunku planu, poza którą w kierunku terenów sąsiednich zabrania się lokalizacji
wszelkich obiektów (verte)

•

strefach wykluczających zabudowę- należy przez to rozumieć tereny, na których nie wolno sytuować
zabudowy, dopuszcza się natomiast urządzenia terenowe takie jak: drogi, place składowe, zieleń niską;

•

celach publicznych- należy przez to rozumieć realizację jednego z celów publicznych okrelonych w ustawie
z dnia 21 sierpnia 1997r. O gospodarce nieruchomociami (Dz. U. Z 2004r. Nr 121, poz.1266-z póżn. zm.);

•

usługach o charakterze nieuciążliwym- należy przez to rozumieć usługi w zakresie między innymi: handlu,
administracji, rzemiosła, gastronomii, kultury, które nie zostały objęte Rozporządzeniem Rady Ministrów z
dnia 09 lisopada 2004r. W sprawie okreslenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
srodowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na srodowisko (Dz. U. Nr257, poz.2573 z późn. zm.); (verte)

•

przepisach szczegółowych i odrębnych- należy przez to rozumieć obowiązujące w danej chwili przepisy
prawne ( ustawy, rozporządzenia, zarządzenia) wraz z aktami wykonawczymi oraz ograniczenia do
dysponowania terenem, wynikające z prawomocnych decyzji administracyjnych z zakresu planowania i
zagospodarowania przestrzennego;

•

ochronie zieleni- należy przez to rozumieć zachowanie, własciwe wykorzystanie oraz ochronę istniejącej,
zdrowej biologicznie rolinnoci oraz prowadzenie działalnosci intensywnej przy zachowaniu przepisów
szczególnych dotyczących wycinki drzew i krzewów;

•

infrastrukturze technicznej- należy przez to rozumieć obiekty budowlane, inżynieryjne lub sieciowe, takie
jak; wodociągi, kanalizacja sciekowa, deszczowa, linie energetyczne itp.;

Pojęcia występujące w niniejszej uchwale, nie wyjasnione w ust.1, należy interpretować zgodnie z definicjami
przyjętymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r. Oraz z definicjami
wynikającymi z Polskich Norm i przepisów odrębnych, obowiązującymi w dniu podjęcia niniejszej uchwały.

5.1. Na rysunkach planu obowiązują:

•

Granica obszaru objętego miejscowym planem;

•

linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu i różnych zasadach zagospodarowania: scisle okreslone i
do uscislenia,

•

linie rozgraniczające tereny o tym samym przeznaczeniu i tych samych zasadach zagospodarowania; scisle
okreslone,

•

linie zabudowy-nieprzekraczalne

•

wydzielone tereny i ich przeznaczenie- oznaczone numerem porządkowym ( pisany cyfrą arabską, kolejny
elementarny numer obszaru) i symbolem literowym (przeznaczenie obszaru)

•

Teren drogi wewnętrznej 6KDW

•

teren drogi publicznej 7KDWp;

6.1. Uchwała ustanawia na obszarze objętym planem przepisy prawa miejscowego dotyczące przeznaczenia i
sposobu zagospodarowania terenu oraz okresla konieczne do okreslonych celów- nakazy, zakazy i ograniczenia.

•

Oprócz przepisów niniejszej uchwały mają tu zastosowanie przepisy ustaw szczególnych wraz z aktami
wykonawczymi;

•

Przepisy prawne niniejszej uchwały nie mogą być stosowane wybiórczo w oderwaniu od ustaleń rynku planu.

Rozdział 2

Ustalenia ogólnych zasad zagospodarowania dotyczące całego obszaru planu

7 Ustalenia zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego

•

ustala się następujący podział obszaru objętego planem na strefy:

a) strefę publiczną- o dostępie nieograniczonym-otwartą, obejmującą drogę publiczną kategorii gminnej oznaczoną
symbolem 7KDWp

b) strefę publiczną- o dostępie ograniczonym, z możliwoscią wygrodzenia chyba, że ustalenia szczegółowe stanowią
inaczej, obejmującą tereny drogi wewnętrznej oznaczonej symbolem 6KDW oraz zabudowy usługowej oznaczonej
symbolem 4U oraz tereny zieleni oznaczone symbolem 5Z,

c)strefę niepubliczną- o dostępie ograniczonym, obejmującą indywidualną zabudowę mieszkaniową z usługami
nieuciążliwymi oznaczoną symbolami 1MN, 2MN, 3MN

•

Ustala się obowiązek wydzielenia terenów i ich podziałów na działki budowlane na podstawie

zatwierdzonego projektu podziału geodezyjnego, zapewniającego:

a) minimalne parametry nowo wydzielonych działek budowlanych okreslone w 11, o ile ustalenia szczegółowe dla
danego terenu lub danej strefy nie stanowią inaczej,

b) bezposredni dostęp do nowo wydzielonych działek od dróg publicznych i wewnętrznych, oznaczonych symbolami
6KDW i 7KDWp,

c) równoczesne wydzielenie geodezyjne działek przeznaczonych w niniejszym planie na cele publiczne.

•

Ustala się obowiązek uwzględnienia w projektowanym zagospodarowaniu terenów i poszczególnych działek

budowlanych, następujcych warunków, zasad i standardów, o ile ustalenia szczegółowe ( na rysunku planu
lub w tekscie planu) dla poszczególnych terenów nie stanowią inaczej;

a) forma architektoniczna obiektów budowlanych powinna uwzględniać walory krajobrazowe, harmonizować z
otoczeniem oraz nawiązywać do form regionalnej zabudowy.

b) sytuowanie projektowanych budynków równolegle do frontoej granicy działki, w przypadku skonego ustytuowania
granic działek w stosunku do drogi, obowiązuje sytuowanie projektowanych budynków równolegle do granic
bocznych działek

c) dostosowanie wysokosciowego zagospodarowania terenu i zabudowy do rzędnych drogi i ulicy istniejącej lub
projektowanej,

d) niniejszy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest podstawą do wykonania podziału geodezyjnego;

e) architektura wszystkich obiektów winna uwzględniać cechy architektury regionalnej, zadbać o wystrój
planowanych obiektów;

f) preferuje się gromadzenie działek z materiałów ażurowych, bez wprowadzania prefabrykatów betonowych, ustala
się zakaz realizacji ogrodzeń pełnych betonowych i z przęseł betonowych prefabrykowanych, z zaleceniem
stosowania ogrodzeń dekoracyjnych, lekkich, zastępowanie lub uzupełnienie ogrodzeń żywopłotami oraz
zharmonizowania ogrodzeń,

g) obiekty poszczególne winny być lokalizowane z zachowaniem: Prawa budowlanego, branżowych przepisów
sanitarnych, ochrony srodowiska, ppoż., jak również z zachowaniem odległosci w stosunku do dróg, dla których klasy
techniczne i funkcjonalne okreslił niniejszy plan zagospodarowania przestrzennego,

h) miejsca postojowe dla samochodów osobowych (poza stanowiskami w garażu w budynku), w ilosci co najmniej:

- 1 miejsce na jedno mieszkanie – w zabudowie jednorodzinnej,

- 2 miejsca/60m² powierzchni użytkowej usług lub 5 zatrudnionych- w zabudowie jednorodzinnej z usługą
nieuciążliwą

•

Ustala się obowiązek zachowania nieprzekraczalnych linii zabudowy zgodnie z rysunkiem planu, jednak:

a) w odległosci wynikającej z przepisów odrębnych w stosunku do działki sąsiedniej,

- 4m w przypadki budynku zwróconego scianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy,

- 3m- w przypadku budynku zwróconego scianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy,

b) od linii rozgraniczenia drogi wewnętrznej 6KDW co najmniej – 4,0 m,

c) od linii rozgraniczenia drogi publicznej kategorii gminnej 7KDWp co najmniej – 6,0 m,

d) od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi publicznej kategorii wojewódzkiej KD-W-560 i powiatowej KD-P-1837C co
najmniej- 20,0m.

8 Ustalenia zasad ochrony srodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego

1) Ustala się przeznaczenie co najmniej 50% powierzchni działki mieszkaniowej z usługami nieuciążliwymi oraz 30%
powierzchni działki usługowej pod zieleń tj. Pod powierzchnie biologicznie czynne, chyba, że ustalenia szczegółowe
stanowią inaczej;

2) Zaleca się przeprowadzenie badań i analiz geologicznych, poprzedzających opracowanie projektów budowlanych
na poszczególnych działkach, w celu rozpoznania skutecznosci i nosnosci gruntó, poziomu wód gruntowych itp.;

3) Ustala się zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na srodowisko, z wyłączeniem budowy
i modernizacji dróg i infrastruktury technicznej, ewentualne uciążliwosci inwestycji dla srodowiska i zdrowia ludzi
muszą się miescić w granicach własnoci, (verte)

4) Ustala się obowiązek uwzględnia w projektowanym zagospodarowaniu terenów i poszczególnych działek,
możliwie maksymalnego zachowania istniejącej zieleni z wkomponowaniem jej w układ przestrzenny,

5) Ustala się kompleksowe rozwiązanie gospodarki wodno-sciekowej w celu ochrony wód podziemnych przed ich
zanieczyszczniem,

6) Ustala się, że ewentualne uciążliwosci inwestycji dla srodowiska i zdrowia ludzi związane z prowadzoną
działalnoscią usługową muszą się miescić w granicach własnosci, (verte)

7) Na przedmiotowej działce nie występują urządzenia melioracji podstawowych oraz publiczne wody
powierzchniowe w stosunku do których prawa włascicielskie wykonuje Marszałek Województwa, występują
natomiast urządzenia melioracji szczegółowych (sieć drenarska)- należy je zachować lub przebudować na koszt
inwestora w porozumieniu z Gminną Spółką Wodną w Rypinie i Kujawsko-Pomorskim Zarządem Melioracji i
Urządzeń Wodnych we Włocławku (Biuro Terenowe w Lipnie) w sposób zapewniający prawidłowe ich
funkcjonowanie;

8) Ustala się obowiązek ochrony przed hałasem i stosowanie urządzeń i zabezpieczeń dla utrzymania dopuszczalnego
poziomu hałasu okrelonego w załączniku do Rozporządzenia Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007r. ( Dz. U. Nr
120 poz 826) w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w rodowisku.

•

Ustalenia zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

1) Teren planowaniej inwestycji położony jest poza obszarami chronionymi z zakresu dziedzictwa kulturowego i
zabytków, ani też nie stwierdzono położenia w obrębie działki udokumentowanych stanowisk archeologicznych.

2) W przypadku odkrycia na terenie objętym sporządzaniem niniejszego planu, w trakcie prowadzenia prac ziemnych
nieujawnionych reliktów kultury materialnej, należy wstrzymać prace, a teren winien być udostępniony, na koszt
inwestora do inwestorskich badań archeologicznych-art.32 Ustawy z dnia 23 lipca 2003r. O ochronie zabydków i
oiece nad zabytkami (dz.u.nr162 poz. 1568 z późn. zm.),

10. Ustalenia dotyczące wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych

Wyznacza się tereny strefy publicznej o dostępie ograniczonym, o której mowa w paragrafie 7 pkt.1a:

a) ustala się obowiązek realizacji systemów komunikacji bez barier architektonicznych,

b) ustala się możliwosć lokalizacji niezbędnych obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej,

Wyznacza się tereny strefy publicznej o dostępie nieograniczonym, o której mowa w paragrafie 7 pkt 1b:

a) ustala się wykorzystanie systemu dróg w ich liniach rozgraniczających, jako podstawowych korytarzy podziemnej
infrastruktury technicznej, z zachowaniem wymogów przepisów szczególnych,

b) ustala się realizację dróg i chodników o nawierzchni utwardzonej,4

c) ustala się zachowanie przy realizacji skrzyżowań drogi wewnętrznej 6KDW z droga publiczna kategorii
powaitowej KD-P-1837C i publicznej 7KDWp z drogą publiczną kategorii wojewódzkiej KD-W-560, wymaganych
trójkątów widocznosci.

•

ustalenia parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym

linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywnosci zabudowy

1) Ustala się wielkosć działek budowlanych dla zabudowy o funkcji mieszkaniowej z usługami nieuciążliwymi
oznaczonej symbolem 1MN, 2MN,3MN- co najmniej 1500,0m², dla zabudowy usługowej oznaczonej symbolem 4U
co najmniej 1000,0 m²

2) Ustala się uwzględnienie nieprzekraczalnych linii zabudowy zgodnie z rysunkiem planu oraz ustaleniami
zawartymi w paragrafie 7,

3) zachowanie co najmniej 50% powierzchni działki budowlanej, przeznaczonej dla zabudowy mieszkaniowej z
usługami nieuciążliwymi i 30% dla zabudowy usługowej jako powierzchni biologicznie czynnej

4) Zaleca się usytuowanie budynków o podobnych gabarytach i formie architektonicznej (jednakowa elewacja od
jednej strony drogi-układ dachów, wysokosć budynków),

5) Miejsca postojowe dla samochodów osobowych (poza stanowiskami w garażu w budynku), w ilosci co najmniej 1
miejsce na jedno mieszkanie- w zabudowie mieszkaniowej,

6) Ustala się w projektowaniej zabudowie obowiązek uwzględniania następujących parametrów i wskaźników, o ile
ustalenia szczegółowe dla poszczególnych terenów nie stanowią inaczej:

a) Dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami wysokosć budynków do trzech kondygnacji

nadziemnych (w tym poddasze użytkowe) i maksimum 12,0m;

b) dla zabudowy usługowej wysokosć budynków do dwóch kondygnacji nadziemnych (w tym poddasze

użytkowe) i maksimum 8,0m,

c) zalecenie stosowania dachów dwu i wielospadowych o nachyleniu połaci dachowych 30º¨±10º, z

dopuszczeniem dachów jednospadowych dla budynków gospodarczych i garażowych,

d) ograniczenie wysokosci zabudowy gosodarczej i garażowej na terenach zabudowy mieszkaniowo-

usługowej do jednej kandygnacji nadziemniej i do 4,0m,

7) Ustala się wysokosć budynków do dwóch kondygnacji nadziemnych z poddaszem użytkowym, z zaleceniem
stosowania dachów dwu i wielospadowych o nachyleniu połaci dachowych 30º¨±10

•

Ustalenia granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie

ustalonych na podstawie odrębnych przepisów

1) Na terenie obszaru objętego planem miejscowym nie występuje potrzeba ustanawiania granic i sposobów
zagospodarowania terenów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie przepisów szczególnych

2) Odstępuje się od okreslania granic i sposobów zagospodarowania terenów podlegających ochronie na obszarze
objętym planem

•

Ustalenia szczegółowych zasad i warunków scalania i podziału nieruchomoci objętych planem

miejscowym;

1) W obszarze objetym planem nie występuje potrzeba ustanawiania obowiązku scalania nieruchomosci i ich
ponownego podziału na działki w obrębie wyznaczonych terenów w trybie procedury wynikającej z przepisów
odrębnych w związku z powyższym odstępuje się od okreslenia szczegółowych zasad oraz warunków scalania i
podziału nieruchomosci na obszarze objętym planem.

2) Ustala się wyznaczenie terenu pod planowaną drogę wewnętrzną 6KDW i publiczną kategorii gminnej 7KDWp

•

Ustalenia szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w

tym zakaz zabudowy

1) W obszarze objętym planem nie występuje potrzeba ustanawiania granic i sposobów zagospodarowania terenów
podlegających ochronie, ustalonych na podstawie przepisów szczególnych w związku z powyższym odstępuje się od
okreslenia granic i sposobów zagospodarowania terenów podlegających ochronie na obszarze objętym planem,

2) Ustala się zakaz lokalizowania, w całym obszarze objętym miejscowym planem obiektów tymczasowych
składowisk i wysypisk.

15. Ustalanie zasad zagospodarowania terenu w zakresie bezpieczeństwa i obronnosci.

1) Oświetlenie wewnetrzne i zewnetrzne nakazuje sie projektowac i realizowac na obszarze objetym planem z
mozliwoscia przystosowania dla potrzeb obrony cywilnej.

2) Ustala sie, ze obsluga nowych obiektow, w zaden sposob nie wplynie negatywnie na stan bezpieczenstwa w ruchu
drogowym na istniejacym ukladzie komunikacyjnym.

3) ustala sie parametry drogi wewnetrznej i publicznej zgodznie z wymogami obrony cywilnej oraz ochrony
przeciwpozarowej.

4) ustala sie zaopatrzenie w wode do celow przeciwpozarowych jak w 17 ust 2 uchwaly.

5) Zabrania sie lokalizowania obiektow produkcyjnych i magazynowych z materialami niebezpiecznymi, w tym
toksycznymi srodkami przmyslowymi.

6) Zapewnia sie dojazdy do obiektow(dostep do dzialek, budynkow i urzadzen z nimi zwiazanych), zgodnie z
obowiazujacymi przepisami z zakresu ochrony przeciwpozarowej.

7) Zapenia sie wlasciwy odplyw wody deszczowej.

16. Ustalanie zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemow komunikacji.

1) Ustala sie minimalna szreokosc w liniach rozgraniczajacych, o ile ustalenia szczegolowe nie stanowia inaczej drogi
wewnetrznej 6kDW co najmniej 10,0 m, publicznej kategorii gminnej, oznaczonych symbolem 7 KDWp co najmniej -
8,0 m, dojazdowych do drogi publicznej kategorii wojewodzkiej i powiatowej.

2) Ustala sie obowiazek wyznaczania normatywnych trojkatow widocznosci na szkrzyzowaniach.

3) W przypadk niprzelotowego zakonczenia drogi ustala sie obowiazek wyznaczenia normatywnego placu do
zawracania pojazdow.

4) w sprawie szczegolowych warunkow dotyczacych wlaczenia do drogi publicznej kategorii wojeowdzkiej i
powitowej nalezy wystapic do wlasciwego zarzadcy drogi.

5) Ustala sie wykonanie drog publicznych, zapewniajacych dogodna komunikacje, jako trwalych o nawierzchni
utwardzonej i utrzymanie ich w stanie gwarantujacym prawidlowa ekploatacje.

6) Ustala sie lokalizacje miejsc postojowych na drodze publicznej oznaczone symbolem 7KDWp, zgodnie z
rydsunkiem planu.

17. Ustalenia zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemow infrastruktury technicznej.

1) Zaopatrzenie w wode

a) z istniejacej i projektowanej sieci wodociagowej zgodnie z uzyskanymi warunkami technicznymi od wlasciwego
gestora sieci na etapie projektu danego zamierzenia inwestycyjnego.

2) Zabezpiecznie wody do celow p. poż.

a) przeciwpozarowe zaopatrzenie w wode poprzez hydranty naziemne i podziemnne montowane na sieci
wodociagowej.

b) dostep do obiektow projektowanych dla pojazdow uprawnionych ratowniczo-gasniczych z istniejacej drogi
publicznej i wewnetrznych drog dojazdowych.

c) obiekty powinny odpowiadac warunkom w zakresie ochrony przciwpozarowej zagodnie z obowiazujacymi
przepisami szgolnymi.

3) odprowadzenie sciekow sanitarnych do projektowanych ukladow sieci kanalizacji sanitarnej z wlaczeniem do
kanalizacji miejskiej Rypina i odprowadzenie do miejskiej oczyszczalni sciekow.

a) ustala sie nakaz docelowego podlaczenia wszystkich projektowanych obiektow wyposazonych w instalcje wodno-
kanalizacyjne do projektownia sieci kanalizacji sanitarnej.

b) do czasu realizacji sieci kanalizacyjnej dopuszcza sie odprowadzenie sciekow do indywidualnych zbiornikow
bezodplywowych, szamb szczelnych, ktore docelowo pelnic beda role studzienek sciekowych.

4) odprowadzenie wod deszczowych

a) odprowadzenie wod deszczowych z polaci dachowych, powierzchni niezabudowanych i powierzchni gruntow
rolnych przewidzieć do gruntu,

b) wody deszczowe z powierzchni utwardzonych takich jak jezdnie, place parkingowe winny byc odprowadzone do
odbiornikow i do sieci kanalizacji deszczowej po uprzednim wytraceniu z niych zawiesiny ogolnej i zwiazkow
ropopochodnych.

5) zasilanie w energie elektryczna

a) zasilanie obiektow przewidzianych do realizacji z istniejacych stacji transformatowych poprzez linie kablowe
sredniego i niskiego napiecia zgodnie z uzyskanymi warunkami technicznymi z wlasciwego rejonu energetycznego.

b) dal elektroenergetycznych lini napowietrznych NN ustala sie pas techniczny terenu po 4,5 m w obie strony od osi
linii.

c) siec rozdzielcza NN prowadzic jako kablowa z zastosowaniem zlaczy kablowych zintegrowanych wzluz ciagow
drogowych.

d) planiwana nowa zabudowa terenu, jak rowniez nowe funkcje, ktore ma spelniac,wymagac beda zwiekszonego
zapotrzebowania mocy szczytowej, spowoduje to konicznosc, budowy nowych lini zasilajacych.

e) isniejace urzadzenia elektroenergetyczne sredniego i niskiego napiecia, ktore moga na omawianych terenach
kolidowac z projektowana zabudowa lub nowym ukladem komunikacyjnym nalezy przebudowac kosztem i staraniem
zainteresowanych na warunkach podanych przez energa operator S.A

f) podlaczenie odbiorcow do sieci elektroenergetycznej nastepowac bedzie na podstawie aktualnych przepisow
prawnych w tym zakresie a obecnie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne, oraz przepisow
wykonawczych do tej ustawy.

6) Zaopatrzenie w cieplo - wg indywidualnych rozwiazan w oparciu o proekologiczne systemy grzewcze.

7) Utylizacji lub skladowanie odpadow nieczystosci stalych- odpady komunalne stale winny byc segregowane i
gromadzone w wyznaczonych miejscach do tymczasowego gromadzenia odpadow uwzgledniajac ich segregacje na

odpady do odzysku i pozostale w szczelnych pojemnikach zlokallizowanych zgodnie z " Prawem budowlanym", a
nastepnie wywozone przez wyspecjalizowane sluzby, zorganizowanym wywozem na skladowisko odpadow.

8) Siec telefoniczna

a) zaopjatrzenie odbiorcow w lacza telefoniczne z istniejacej i projektowanej sieci telekomunikacyjnej zgodnie z
warunkami technicznymi od wlasciwego gestora sieci na etapie projektu danego zamierzenia inwestycyjnego.

b) przy opracowaniu projektow budowlanych zachowac normatywne odleglosci od isniejacej i projektowanej
infrastruktury technicznej,

c) nalezy przewidziec wykonanie instalcji telekomunikacyjnych wewnatrz projektowanych budynkow ze
sprowadzeniem ich do wspolnego punktu, do ktorego doprowadzane zostanie przylacze telekomunikacyjne.

d) o terminie realizacji przedsiewziecia powiadomic TP S.A w celu okreslenia warunkow technicznych dla wykonania
i ujecia go w planach inwestycjnych.

9) Zaopatrzenie w gaz- zaopatzenie w paliwo gazowe moze zostac zrealizowane po spelnieniu technicznych i
ekonomicznych warunkow dostawy okreslonych przez wlasciwe przedsiebiorstwo energetyczne(Zaklad Gazowniczy)
zgodnie z ustwa,"Prawo energetyczne"oraz koncepcja gazyfikacji gminy.

10) Ustalenia ogolne

a) projektowane urzadzenia infrastruktury technicznej prowadzic jako podziemne przede wszystkim w liniach
rozgraniczajcych drog, za zgoda i na warunkach okreslonych przez zarzadce drogi oraz terenach dostepnych,
niezabudowanych bedacych wlasnascia osob fizycznych za zgoda i na warunkach uzgodnionych z wlascicielem
danego terenu.

b) ustala sie mozliwosc przebudowy i realizacji niezbednych sieci i urzadzen infrastruktury technicznej w terenach
przeznaczonych pod drogi wewnetrzne oraz pod ciagi komunikacji pieszej, wyznaczonych liniami rozgraniczajacymi,
z zachowaniem przepisow odrebnych.

c) dopuszcza sie mozliwosc lokalizacji urzadzen i sieci infrastruktury technicznej w obrebie terenow o innym
przeznaczeniu podstawowym, szczegolnie w przestrzeni miedzy liniami rozgraniczajacymi drogi, a
nieprzekraczalnymi liniami zabudowy z zastrzezeniem uwzglednienia przepisow odrebnych dotyczacych szczegolnie
ochrony wlasnosci.

18. Ustalenia sposobu i terminu tymczasowego zagospodarowania, urzadzenia i urzytkowania terenow.

1) Na terenach objetych miejscowym planem a przeznaczonych pod zabudowe mieszkaniowa i uslugowa dopuszcza
sie dotychczasowe rolnicze uzytkowanie terenu jako tymczasowy sposob zagospodarowania i uzytkowania terenu do
czasu rozpoczecia i zakonczenia procesow inwestycjnych.

2) Na terenach przeznaczonych pod drogi publiczne wprowadza sie zakaz budowy wszelkich budynkow na okres
tymczasowy.

3) Dopuszcza sie tymczasowe rozwiazania sposobu odprowadzania sciekow sanitarnych do szczegolnych zbiornikow
i wywoz specjalistycznym sprzetem do punktu zlewnego na terenie oczyszczalni sciekow w Rypinie, do czasu
realizacji gminnej kanalizacji sanitarnej.

19.1 Wyznacza sie teren oznaczony na rysunku planu symbolem 1 MN, 2MN, 3MN [MN-

teren zabudowy

mieszkaniowej jednorodzinneh

]

Ustalenia szczegolowe dotyczace terenu oznaczonego jako 1MN, 2 MN, 3 MN:

1) Ustala sie jako przeznaczenie podstawowe terenu: funkcje zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.

2) Ustala sie funkcje uzupelniajace:

a) funkcje uslugowa - uslugi nieuciazliwe w ramach zabudowy mieszkaniowej.

b) funkcje komunikacji - komunikacje wewnetrzna wraz z miejscami postojowymi.

3) Ustala sie nastepujace warunki zabudowy i zagospodarowania terenu:

a) obowiazuje minimalna powierzchnia dzialek budowlanych dla zbudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - 1500 m2.

b) wysokosc zabudowy dal budynkow mieszkalnych jednorodzinnych mierzona od poziomu terenu - do 12,0 m,

c) dacy dwuspadowe lub wielospadowe, spadki dachow 30 stopni +-10 stopni.

d) lokalizacje budynkow wyznaczaja na rydunku planu nieprzekraczalne linie zabudowy.

e) mozliwosc lokalizacji garazy i zaabudowy gospodarczej nie zwiazanej przestrzennie z budynkiem mieszkalnym,
przy granicy dzialki(oprocz granicy frontowej) - z zachowaniem bezwzglednym przepisow szczegolnych.

4) Powierzchnia biologiczna czynna - co najmniej 50%

5) Dojazd i obsluga komunjikacyjna od drogi wewnetrznej oznaczonej na rysunku planu jako 6KDW i publicznej
kategorii gminnej oznaczonych na rysunku planu jaku 7KDWp.

6) W zakresie obslugi infrastruktura sieciowa obowiazuje podlaczenie obiektow do sieci zewnetrznych na warunkach
okreslonych wylacznie przez gestorow sieci, do czasu realizacji sieci dopuszcza sie odprowadzenie sciekow do szamb
szczelnych, dojazdy do dzialek i terenu na warunkach okreslonych przez zarzadce drog.

7) Ustala sie nakaz przestrzegania ustalen ogolnych zdefiniowanych w rozdziale 2 okreslajacych dodarkowe zasady
zagospodarowania terenow oraz wrunki dopuszczania realizacji obiektow i urzadzen przeznaczenia podstawowego i
uzupelniajacego.

20.1. Wyznacza sie teren oznaczony na rysunku planu symbolem 4U.

Ustalenia szczegolowe dotyczace terenu oznaczonego jako 4U:

[U - tereny zabudowy uslugowej]

1) ustala sie jako przeznaczenie podstawowe terenu, funkcje zabudowy uslugowej.

2) ustala sie funkcje uzupelniajace:

a)funkcje komunikacji - komunikacje wewnetrzna wraz z miejscami postojowymi.

3) Dopuszcza sie w ramach peojektowania zabudowy, mozliwosc wydzielenia mieszkania dla wlasciciela i jego
rodziny.

4) Ustala sie nastepujace warunki zabudowy i zagospodarowania terenu:

a) obowiazuje minimalna powierzchnia dzialki budowlanej dla zabudowy uslugowej - 1500 m2.

b)wysokosc zabudowy dla budyku uslugowego mierzona od poziomu terenu - do 8,0 m

c) dachy dwuspadowe lub wielospadowe, spadki dachow 30 stopni+-10stop.

d) lokalizacje budynku wyznaczaja na rysunku planu nieprzekraczalne linie zabudowy.

e) mozliwosc lokalizacji garazu nie zwiazanego przestrzennie z budynkiem uslugowym, przy granicy dzialki(oprocz
granicy frontowej) - z zachwoniem bezwzglednym przepisow szczegolnych.

5) Powierzchnia biologicznie czynna - conajmniej 30%.

6) Dojazd i obsluga komunikacyjna od drogi publicznej kategorii gminnej oznaczonej na rysunku planu jako 7KDWp.

7) W zakresie obslugi infrastruktura sieciowa obowiazuje podlaczenie obiektow do sieci zewnetrznych na warunkach
okreslonych wylacznie przez gestorow sieci, do czasu ralizacji sieci dopuszcza sie odprowadzanie sciekow do szamb
szczelnych, doajzdy di dzialek i terenu na warunkach okreslonych przez zarzadce drog.

8) Ustala sie nakaz przestrzegania ustalen ogolnych zdefiniowanych w rozdziale 2 okreslajacych dodatkowe zasady
zagospodarowania terenow oraz warunki dopuszczania realizacji obiektow i urzadzen przeznaczenia podstawowego i
uzupelniajacego.

21.1. Wyznacza sie teren oznaczony na rysunku planu symbolem 5 Z(Z - tereny zieleni).

- Ustalenia szczegolowe dotyczace terenu oznaczonego jako 5 Z:

1) Ustala sie jako przeznaczenie podstawowe terenu - tereny zieleni.

2) Dopuszcza sie mozliwosc lokalizacji reklam,

3) Dopuszcza sie pozostawienie terenu w stanie naturalnym, nienaruszonym.

4) Ustala sie zakaz lokalizacji wszelkiej zabudowy kubaturowej.

5) Dojazd i obsluga komunikacyjna od drogi publicznej kategorii gminnej oznaczonej na rysunku planu jako 7 KDWp
teren oznaczony symbolem 4U(sluzebnosc przejazdu i przechodu).

6) Ustala sie nakaz przestrzegania ustalen ogolnych zdefiniowanych w rozdziale 2 okreslajacych dodatkowe zasady
zagospodarowania terenow oraz wrunku dopuszczania realizacji obiektow i urzadzen przeznaczenia podstawowego i
uzupelniajacego.

22.1. Wynacza sie teren oznaczony na rysunku planu symbolem 7KDWp - o funkcji drogi publicznej kategorii
gminnej[KDW - tereny drog wewnetrznych]

Ustalenia szczegolowe dotyczace terenu 7KDWp:

1) Ustala sie szerokosc drogi w liniach rozgraniczajacych co najmniej 8,0 m.

2) Dopuszcza sie lokalizacje miejsc postojowych w pasie drogowym ulicy.

3) Ustala sie zakaz lokalizacji obiektow tymczasowych.

4) Ustala sie jezdnie szer. minimum 5.0 m, jednostronne chodniki o szerokosci min. 1,5m.

5) Ustala sie odleglosc zabudowy od lini rozgraniczenia z droga conajmniej - 6,0 m.

6) Ustala sie zakaz sytuowania nowych zjazdow oraz zmiany charakteru istniejacych zjazdow indywidualnych na
zjazdy publiczne.

7) Ustala sie zachowanie przy zagospodarowaniu terenow w obrebie skrzyzowan drogi wojewodzkiej z drogami
bocznymi wymaganych trojkatow widocznosci.

23-brak

24 Na terenach objetych planem miejscowym ustala sie stawki procentowe, na podstwawie ktorych ustala sie
oplate, o ktorej mowa w art. 36 ust. 4.

Ustala sie stawke procentowa sluzaca naliczaniu jednorazowej oplaty z tytulu wzrostu wartosci nieruchomosci
w zwiazku z uchwaleniem niniejszego planu, dla wszystkich terenow o roznych funkcjach polozonych w granicach
niniejszczego opracowania w wysokosci 30%.

25 Rozstrzygniecie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu stanowi zalacznik Nr 2 do niniejszej uchwaly.

26 Rozstrzygniecie o sposobie realizacji zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, ktore
naleza do zadan wlasnych gminy oraz zasadach ich finansowania - stanowi zalacznik Nr 3 do niniejszej uchwaly.

27 Wykonanie uchwaly powierza sie Wojtowi Gminy Rypin.

28 1. Uchwala wchodzi w zycie po uplywie 30 dni od dnia jej ogloszenia w Dzienniku Urzedowym Wojewodztwa
Kujawsko - Pomorskiego.

2. Uchawala, o ktorej mowa w ust. 1 podlega publikacji na stronie internetowej Urzedu Gminy Rypin.

Wyklad nr 7 – opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego – przyklad

OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE na potrzeby projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego gminy Rypin dla wybranego obszaru polozonego w miejscowosci
Starorypin Rzadowy – dzialka o nr ewidencyjnym 15/2

1. PODSTAWA PRAWNA

Opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
sporzadza sie w oparciu a art. 72 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska

Ponad do wykonania tego opracowania wykorzystano Rozporzadzenie z dnia 9 wrzesnia 2002 r. W sprawie
opracowan ekofizjograficznych, ktore zostalo wydane na podstawie art. 72 ust. 6 ww. Ustawy przez Ministra
Srodowiska w ktorym zostaly okreslone rodzaje i zakres opracowan ekofizjograficznych. Dla potrzeb projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sporzadza sie podstawowe opracowanie ekofizjograficzne.

2. PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA

Przedmiotem opracowania jest sporzadzenie opracowania ekofizjograficznego dla terenu polozonego w
miejscowosciach: Puszcza Miejska(dzialka o numerze ewidencyjnym 15/2) w gminie Rypin, w powiecie rypinskim.
Tereny pbjete projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, podlegaja na przeznaczeniu ich pod
zabudowe mieszkaniowa zgodnie z Uchwala Nr IX/54/07 z dnia 13 czerwca 2007 r. W sprawie przystapienia do
sporzadenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Rypin w zakresie obszaru polozonego w
miejscowosci Starorypin Rzadowy, dzialka o numerze ewidencyjnym 15/2. Przedmiotem planu jest ustalenie nowych
zasad zagospodarowania przestrzennego dla wyznaczonego obszaru zgodnie z opracowanym „Studium uwarunkowan
i kierunkow zagospodarowania przestrzennego Gminy Rypin” uchwalonym Uchwala Nr 128/01 Rady Gminy Rypin z
dnia 06 czerwca 2001 r. Poprzez zmiane przeznaczenia gruntow rolnych na cele nierolnicze pod funkcje
mieszkaniowa z nieuciazliwymi uslugami, zwiazane z rozowojem gminy.

Opracowanie ekofizjograficzne jest dokumnetacja charakteryzujaca poszczegolne elementy srodowiska
przyrodniczego i kulturowego na obszarze objetym zmiana planu i w jego otoczeniu, w ich wzajemnym powiazaniu.
Wykonywane jest z wyprzedzeniem, przed podjeciem prac planistycznych, w celu:

•

dostosowania funksci, struktury i intensywnosci zagospodarowania przestrzennego do uwarunkowan
przyrodniczych.

•

Zapewnienie trwalosci podstawowych procesow przyrodniczych

•

zapewnienie warunkow odnawialnosci zasobow przyrodniczych

•

eliminowanie lub ograniczania zagrozen i negatywnego oddzialywania na drodowisko i zdrowie ludzi.

Zakres opracowan ekofizjograficznych obejmuje:

•

chrakterystyke i diagnoze stanu i funkcjonowania srodowiska przyrodniczego i kulturowego.

•

Wstepna prognoze dalszych zmian w srodowisku, ktore moze powodowac dotychczasowe uzytkowanie i
zagospodarowanie

•

okreslenie przyrodniczych predyspozycji funkcjonalno przestrzennych i przydatnosci do uzytkowania i
zagospodarowania

•

okreslenie uwarunkowan ekofizjogaraficznych formulowanych w postaci wnioskow.

Integralna czescia opracowania ekofizjogaficznego jest zalacznik graficzny w skali 1:1000 – w takiej samej, w jakiej
zostanie wykonany projekt planu. Zalaczniki zawieraja kartograficzny obraz uwarunkowan ekofizjograficznych terenu
i jego najblizszego otoczenia – w zakresie przestrzennym wykazujacym zwiazki z przedmiotem opracownia.

3. OGOLNA CHRAKTERYSTYKA SRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W OBSZARZE

OPRACOWNIA I W GMINIE RYPIN

3.1Polozenie terenu

Opracowanie ekofizjograficzne obejmuje obszar objety projektem planu, polozony w srodowisku – polnocnej
czesci gminy Rypin. Orientacyjne usytuowanie obszaru porzedstawia rysunek w skali 1:50000. Obszar objety

projektem planu polozony jest pomiedzy droga publiczna kategori wojewodzkiej KDW 560 Brodnica –
Bielsk, a droga publiczna kategori powiatowej o Nr 1837C Starorypin – Zdroje

3.2 Rzeźba terenu i budowa geologiczna

Pod wzledem geomorfologicznym gmina wchodzi w skald obszaru o rzezbie mlodoglacjalnym Polski
polnocnej. W plejstocenie teren ten poddawany byl procesom lodowcowym(zlodowacenie baltyckie), ktorego
efektem sa utwory widoczne w obecnej rzezbie terenu.

Obszar gminy Rypin charakteryzuje sie urozmaicona rzezba terenu. W krajobrazie dominuje morena denna
falista oraz pagorki morenowe. Ksztaltuja one w duzym stopniu rzebe powierzchni centralnej i zachodniej
czesci gminy. Na szczegolna uwage zasluguje rynna (dolina) rzeki Rypienicy.

W budowie geologicznej wierzchnich warstw zdecydowanie doominuja utwory plejstoceniskie. Sa one
reprezentowane przede wszystkim przez gminy morenowe oraz roznofrakcyjne piaski.

Utwory morenowe,gliny i piaski zwalowe wystepuja w centralnej i zachodniej czesci gminy. W czesci
wschodniej i poludniowo-wschodniej wystepuja piaski sandrowe. Mlodsze utwory holocneskie
reprezentowane sa glownie przez osady organogeniczne. Zalegaja one w dnach rynien subglacjalnych oraz
duzych zaglebieniach moreny dennej.

Rozpatrujac budowe geologiczna omawianego obszaru nalezy wspomniec osadach wczesnoejszych niz
czwartorzedowe. Gmina Rypin polozona jest w obrebie niecki brzeznej stanowiacej strefe przejsciowa
pomiedzy obszarem silnie sfaldowanym Europy Zachodniej a plytowym obszarem Europy Wschdoniej.

3.3 Gleby

Poludniowo-wschdnia czesc gminy polozona jest na falistym obszarze sandrowym, charakteryzujaca sie
typem gleb rdzawych, dla rolnictwa malo przydatnych. Bonitacyjnie naleza do klas V – VI Rz. W rolniczej
przydatnosci tworza kompleksy zytnie slabe i zytnio-lubinowe.

Pozostaly obszar gminy polozony jest na falistej wysoczyznie morenowejm gdzie dominujacym typem
genetycznym sa gleby plowe. Zbudowane sa z piaskow gliniastych i slaboglacjalnych oraz glin zwalowych.
Bonitacyjnie naleza do klas IIIa – IV b, a w rolniczej przydatnosci tworza komplesy zytnie bardzo dobre i
przenne dobre. Duze zroznicowanie w uksztaltowaniu powierzchni ziemi powoduje znaczne utrudnienia w
pracach agrotechnicznych oraz sprzyja niekorzystnym zjawiskom erozjo gleb. Gleby klas IVa – Ivb
wytworzone sa glownie z roznych piaskow i zworow gliniastych oraz glin, utworow pylowych i piaskow
gliniastych. Zgodnie z ustawa z dnia 3 lutego 1995r. O ochronie gruntow rolnych i lesnych przeznaczenie na
cele nierolnicze i nielesne gruntow rolnych stanowiacych uzutyki rolne klas I-III, jezeli ich zwarty obszar
pojektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha, wymaga zgody Ministra Rolnictwa, a klas IV, jezeli
ich zwarty obszar przekracza 1 ha, wymaga uzyskania zgody Marszałka. Gleby klas V i VI wytworzone sa
glownie ze zwirow piaszczystych i gliniasstych, piaskow slabogliniastych. Sa to slabe gleby, trudne do
uprawy, czesto o wysokim poziomie zalegania wod gruntowych.

3.4 Warunki hydrograficzne

Pod wzgledem hydrograficznym caly obszar gminy polozony jest w obszarze zlewni rzeki Drwecy.

Głownym ciekim i jednoczesnie osia hydrograficzna jest rzeka Rypienica. Jej zrodla polozone ssa na
wyskosci 131 m n.p.m w okolicach wsi Modlin i Wółka w gminie Skrwino. Rzeka ma calkowita dlugosc 34,4

km oaz sredni spadek 1,9%. Na obszarze gminy Rypin parametry te wynosza odpowiednio 17,2 km oraz
2,2%.

Na obszarze gminy Rypin znajduja sie tylko dwa wieksze jeziora. Jest to jezioro Czarownica o powierzchni
22,4 ha oraz jezioro Sadłowskie, ktorego wody zajmuja srednia powierzchnie 21 ha. Interesujacym obiektem
hydrograficznym jest jezioro Czarownica, ktorego silnie wydluzony ksztalt nawiazuje do rynny subglacjalnej.

Wody podziemnne stanowia glowne zrodlo zaopatrzenia gminy w wode. Mozemy wyroznic wody gruntowe,
wglebne i glebinowe. Wody gruntowe wystepuja najplycej i oddzielone sa od powierzchni ziemi
przepuszczalna strefa ponad zwierciadlami wody. Ich zasilanie odbywa sie poprzez infiltracje wody
atmosferycznej. Wody wglebne znajduja sie w warstwach wodonoscnych pokrytych utworami salbo
przepuszczalnymi. Zwiazek wod wglebnych z powierzchnia jest ograniczony, co zmniejsza zasilanie a
jednoczesnie zwieksza odpornosc tych wod na zanieczyszczenia. Wody glebinowe sa wodami izolowanymi
od powierzchni ziemi wiekszymi kompleksami utworow nieprzepuszczalnych.

Na obszarze gminy wystepuja dwa zasadnicze pitra wodonosne czwartorzedowe i trzeciorzedowe. Aktualnie
zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wod czwartorzedowych szacuje sie na okolo 1594 m3/rok. Warunki
klimatyczne sa waznym czynnikiem wplywajacym na rozprzestrzenianie sie i stezenie zanieczyszczen w
atmosferze(predkosc, kierunek wiatru, temperatura powietrza i opady atmosferyczne).

Gmina Rypin polozona jest w centralnej Polsce i posiada klimat, ktorego ogolne cechy nawiazuja do klimatu
calej Polski – jest to klimat umiarkowany. Urozmiacona rzezba powierzchni,nierownomierne rozmieszczenie
lasow oraz duza ilosc podmoklosci powoduja, ze obszar gminy jest zroznicowany pod wzgledem warunkow
klilmatu lokalnego. Szczegolnie wyroznia sie topoklimat doliny Rypienicy oraz duzych kompleksow lakowo
– bagiennych w rejonie Sadlowa, Rusinowa i Stępowa. Charakteryzuje sie on glownie znacznie wieksza
wilgotnoscia wzgladna powietrza oraz mniejszymi amplitudami temperatury.

Charakterystyczna cecha klimatu obszaru opracowania jest jego przejsciowosc- pomiedzy klimatem
morskim a kontynentalnym. Srednie temperatury powietrza oscyluja w granicach 8,0 oC, przy czym
w najcieplejszym miesiacu – lipcu srednia temperatura wynosi +18, a w najzimniejszym miesiacu –
styczniu srednia temperatura wynosi – 2. Sredni opad roczny wynosi okolo 550- 600 mm. Z tego na
okres wegetacji roslin uprawnych przypada okolo 350 mm(wg danych z wielolecia IMGW) a
najnizsze w miesiacu luty.(ok. 200 mm). Dlugosc okresu wegetacyjnego wynosi 200-215 dni.

Czas trwania okresu zimowego oraz letniego szacowany jest na okolo po 80-90 dni. Na omawianym
obszarze przewazajacym kierunkiem wiatrow jest zachodni.

3.6 Walory przyrodniczo – krajobrazowe i kulturowe

Istniejace elementy przyrodnicze oraz antropogeniczne tak jak: zabudowa, drogi oraz pola tworza charakterystyczny
krajobraz kulturowy. Obejmuje on praktycznie zdecydowana wiekszosc obszaru gminy. Biorac pod uwage czynniki
morfogenetyczne mozna wyodrebnic cztery typy krajobrazu: krajobraz moreny dennej plaskiej, krajobraz rynien
subglacjalnych, krajobraz moreny dennej falistej i pagorkow morenowych, krajobraz plaskich powierzchni
sandrowych.

Jednym z najwazniejszych elementow srodowiska biotycznego sa lasy. Lasy maja duze znaczenie dla gospodarki
wodnej, przyczyniaja sie do zmniejszania wysokich i podyzszenia niskich stanow wod w ciekach. Stabilizuaj one
rowniez poziom wody gruntowej. W gminie lasy zajmuja 992 ha, co stanowi okolo 7,5% powierzchni gminy.

Dominujacym typem jest bor suchy i swiezy, zwiazany z siedliskiem gleb bielicowych, rozwinietych na piaskach. W
drzewostanie dominuje sosna z domiszka brzozy, dębu, świerka i osiki. Znaczący jest udzial lasow olszowych, ktore
nie tworza duzych kompleksow.

Do podstawowych funkcji jakie pelni las mozna zaliczyc: funkcje krajobrazowa, glebochronna, ekologicznna,
pozwalajaca na utrzymanie bioroznorodnosci w dominujacym krajobrazie rozlniczym.

Sady w ogolnej powierzchni uzytkow rolnych stanowia 1,9%. W wiekszosci sady wystepuja przy zabudowie
siedliskowej i mieszkalnej tworzac produkcyjna zielen przyzagrodowa.

Kolejnym waznym elementem srodowiska biotycznego sa kompleksy roslinnosci lakowo-bagiennej. Spelniaja
one bardzo wazna role w utrzymaniu zbiorowisk trawiastych, zabezpieczniu ich w obrebie wartosciowych gatunkow
roslin oraz pilegnowaniu naturalnych cech krajobrazu.

Trwale uzytki ziolone, wsrod ktorych laki i pastwiska sa elementem dominujacym zajmuja powierzchnie 1 220 ha,
stanowia 11% obszaru gminy. Jest to wskaznik stosunkowo niski i powoduje, ze przedstawione wczeniej
oddzialywanie lak i uzytkow zielonych ma charakter lokalny.

Naturalne uzytki zielone – laki wystepuja glownie w wytopiskowych obnizeniach terenowych koncentrujacych sie
wzdluz lub wokol ciekow i zbiornikow wodnych, gdzie wystepuje duze uwilgotnienie podloza.

Bradzo wazna funkcje w srodowisku spelaniaja tereny bagienne. Tworza je przede wszystkim silnie nawodnione
torfowiska. Sa one naturalnymi i poteznymi zbiornikami retencyjnymi wplywajacymi hamujaco, a zarazem regulujaco
na odplyw wod powierzchniowych ze zlewni oraz wod podziemnych znajdujacych siei w sasiedztwie torfowisk.
Torfowiska pełnia dominujaca role jako magazyny wielkiej ilosci materii organicznej. Jest to ogromne bogactwo,
ktore moze byc wykorzystane w przyszlosci do rekultywacji zdegradowanych gleb mineralnych.

Inna wazna funkcja, jak pelnia torfowiska jest ich rola sanitarna. Torf jest znakomitym filtrem, ktory przciwdziala
skutkom stosowania chemicznych srodkow ochrony roslin, oczyszcza scieki przemyslowe itp. W przypadku gminy
Rypin zagadnienie to ejst szczegolnie wazne, gdyz stanowi ona obszar zrodliskowy rzeki Rypeinicy bedacej
doplywem objetej ochrona drwecy.

Kompleksy lakowo bagienne stanowia ostoje dla wielu gatunkow zwierzat. Dotyczy to zwlaszcza licznej fauny
wodnej, odgrywajacej wazna funkcje w lancuchu pokarmowym i stanowiacej pozywienie dla takich zwierzat jak ptaki
i drobne ssaki. W intensywnie uzytkowanym gospodarczo krajobrazie komplesy te sa bardzo waznymi ostojami dla
wielu zagrozonych gatunkow roslin, zwierzat i ich biocenoz, w tym zwlaszcza ornitofauny.

Wobec niskiego poziomu lesistosci gminy, istotne znaczeni w systemie ekkologicznym gminy odrywaja zespoly
roslinnosci krzewiastej oraz zadrzewienia wystepujace jaki: przdrozne, srodpolne i przyzagrodowe. Tworza one
niewielkie z reguly zespoly zieleni rozmieszczone na calym obszarze gminy.

Zadrzewienia srodpolne pelnia wazna role jako ostoja dla zwierzat, zarowno kregowcow jak i bezkregowcow.

Enklawy drzew i zarozli drodpolnych, wkompowane w uklas lak i pol tworza charakterystyczna, strukture”ziarnista”
krajobrazu. Stanowia one rowniez podstawowy element ekosystemow”pulapkowych”ograniczajacych negatywne
zjawiska zwiazane z procesami erozji eolicznej i wodnej. W przypadku gminy Rypin jest to czynnik nizwykle wazny
z uwai na bardzo maly udzial lasow w ogolnej powierzchni oraz urozmiacona rzezbe powierzchni. Ten ostatni czynnik
sprzyja zjawisku erozji wodnej, prowadzacej do degradacji gleb.

Skupiska zieleni srodpolnej i przyzagrodowej sa czesto stosunkowo bogare pod wzgledem gatunkowym. Jest to
oczywiscie wynik zamierzonej dzialalnosci czlowieka, ktory wprowadza wiele odmian roslin, zwlaszcza ozdobnych w
swoich zagrodach.

Interesującym kulturowo i ważnym elementem szaty roslinnej sa praki podworskie. |Mimo powaznych
zaniedban I dewastacji sa one znacznie bogatsze pod wzgledem folrystycznym od kompleksow zieleni srodpolnej I
przyzagrobowej, niestety wszystkie parki sa przewaznie przeksztalcone badz sdewastowane I odbiegaja od
perwotnych zalozen. Wystepujace w nich gatunki roslin sa czesto unikatowe, co powoduje, ze parki obok funkcji
przyrodniczch maja rowniez znaczenie dydaktyczne. Okazaly drzewostany parkow wyroznia sie na tle terenow
otaczajacych tworzac dominanty krajobrazowe. Na terenie gminy znajduje sie siedem obiektow, ktore posiadaja
zachowane cechy parkowe, tzn. Wyrozniaja sie pod wzgledem florystycznym oraz zalozeniami architektoniczno-
przestrzennymi. Zaden z parkow podworskich nie jest polozony w poblizu terenow planowanych do zmiany funkcji w
projekcie planu miejcowego.

Ogólna miara zasobow srodowiska biotycznego, jest wielkosc terenow stanowiacych powierzchnie biologicznie
czynne. Obejmuje one fragmenty porosniete trwala szata roslinna, bez wzgledu na jej rodzaj oraz miejsce
wystepowania. W gminie Rypin udzial terenow biologicznie czynnych w stosunkowo niski. Jest to konsekwencja
uwarunkowania przyrodniczych oraz funkcji rolniczej. Silna antropogenizacja srodowiska doprowadzila do glebokich
przeobrazen, w ktorych efektem byla likwidacja naturalnych zespolow roslinnosci. Spowodowalo to ogromne
zubozenie zasobow srodowiska biotycznego I zachowanie rownowagi ekologicznej. Dominujacym elementem staly
sie agrocenozy pol, ktorych funkcje ekologiczne maja jednak zakres ograniczony.

W gminie Rypin warto tez odnotowac obecnosc stanowisk archeologicznych o roznej wartosci poznawczej.

4. DIAGNOZA STANU ORAZ FUNKCJONOWANIA SRODOWISKA DLA OBSZARU OBJETEGO
PROJEKTEM PLANU.

Dzialka o numerze ewidencyjnym 15/2 Starorypinie Rzadowym o powierzchni 3,0693 ha – wprowadzenie funkcji
mieszkaniowej(uciazliwosc mieszczaca sie w granicach dzialek)

Obszar ujety w granicach opracowania ekofizjograficznych od polnocnego zachodu I zachodu graniczy z droga
publiczna kategorii wojewodzkiej KDW 560 Brodnica – Bielsk od poludniowego wschodu I wschodu z droga
publiczna kategori powiatowej o Nr 183/C Staroripin-Zdroje. Ksztalt obszaru zblizony jest trojkata prostokatnego. Od
polnocy obsza graniczy z gruntami rolnymi. Jest o obszar o duzym zroznicowaniu wysokosciowym,
nachylenie(roznica wysokosci)terenu od polnocy ku poludniowi wynosi okolo 20,0 m.

Rozpatrujac warunki glebowe analizowanego obszaru, z informacji oraz wypisu z rejestru gruntow mozna dokonac
analizy rolniczej gleb pod katem ich wartosci uzytkowej(bonitacja gleb). Pod wzgledem wartsoci rolniczej zgodnie z
wypisem z rejestru gruntow z dnia 08.01.2007r. Wystepuja tutaj sady klasy RIIIb o powierzchni 0,13 ha, klasy R-IVa
o powierzchni 0,23 ha klasy SIVb o powierzchni 1,02 ha I klasy S-RV o powierzchni 1,6893 ha, o lacznej
powierzchni 2,0694 ha. Strony wschodniej I poludniowo- zachodniej, jednak poza granica opracowania.

5. WSTEPNA PROGNOZA ZMIAN W SRODOWISKU

Przeprowadzona powyzej analiza uwarunkowan ekofizjograficznych dla w/w obszaru wskazuje, ze pozostawienie
rozpatrywanego obszaru w dotychczasowym przeznaczeniu nie stwarza istotnych zagrozen dla srodowiska.

Wprowadzenie funkji zabudowy mieszkaniowej z uslugami

Bliskie polozenie w stosunku do zwartej zabudowy miasta Rypin, polozenie przy drogach publicznych,
kategorii wojewodzkiej I powiatowej, a za tym idzie dobra dostepnosc komunikacyjna oraz w miare

korzystne dla zabudowy warunki ekofizjograficzne generowac beda wieksze zainteresowanie obszarem
opracowania I innych polozonymi w sasiedztwie atrakcyjnymi terenami pod zabudowe.

6. OCENA PRZYDATNOSCI SRODOWISKA I PRZYRODNICZE PREDYSPOZYCJE FUNKCJONALNO-
PRZESTRZENNE

Srodowisko przyrodnicze obszaru poddanego analizie jest w duzej czesci przeksztalcone przez czlowieka,
uprawy polowe.

W wyniku przeprowadzanych analiz dla proponowanej funkcji w tym obszarze wynikaja z jednej strony
pewne predyspozycje, a z drugiej ograniczenia.

Dzialka o numerze ewidencyjnym15/2 w Starorypin Rzadowy-wprowadzenie funkcji mieszkaniowej z
nieuciazliwymi uslugami.

Ograniczenia w zagospodarowaniu terenu:

* brak istniejacego pelnego uzbrojenia terenu-nirozwiazana gospodarka sciekowa, (zaleca sie tymczasowo
budowe zbiornikow bezodplywowych, docelowo polaczenie do gminnej sieci kanalizacji I do gminnej
oczyszczalni sciekow po jej wybudowaniu)

* strome zbocze zajmujace srodkowa czesc dzialki, trudne warunki zabudowy.

* wystepowanie gleb podlegajacych ochronie, klasy IIIb, Iva I Ivb.

7. WNIOSKI-UWARUNKOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE

Rozdzial ten zawiera wnioski I wytyczne do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wnioski te wynikaja z analizy uwarunkowan ekofizjograficznych I powinny byc rowniez wykorzystane przy
opracowaniu prognozy oddzialywania na srodowisko projektu planu.

Dzialka o numerze ewidencyjnym15/2 w miejscowosci Starorypin Rzadowy- wprowadzenie funkcji
mieszkaniowej z uslgami nieuciazliwymi.

Wnioski

* grunty w 70% nadaja sie pod zabudowe

* zaleca sie woprowadzenie trwalej szaty roslinnej, obejmujacej minimum 50% ich powierzchni. Osiagniecie
takiego wskaznika zapewni zachowanie minimalnej rownowagi ekologicznej, jak rowniez wplynie korzystnie
na walory estetyczno-krajobrazowe.

*nalezy odpowiednio rozwiazac gospodarke sciekowa I odpadami stalymi z uwagi na ochrone srodowiska
przyrodniczego.

* maksymalnie ochronic isstniejacy drzewostan, w przypadku konicznosci wyciecia drze uzyskac zgode
wlasciwych sluzb ochrony srodowiska.

* Zalecenia c.d.

4) kompleksowe rozwiazanie gospodarki wodno-sciekowej w celu ochrony wod podziemnych przed ich
zanieczyszczeniem.

5) obowiazek uwzglednienia w projektowaniu zagospodarowania terenow I poszczegolnych dzialek mozliwie
maksymalnego wskaznika zieleni I wkomponowania jej w uklad przestrzenny.

6) obowiazek ochrony przed halasem okreslonego w zalaczniku do Rozporzadzenia Ministra Srodowiska z 14
czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomow halasu w srodowisku.

Wykład 8 – Prognoza skutków środowiskowych

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko rozumiane jako procedura formalno-prawna obejmuje:

1. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów i programów,

nazywane inaczej postępowaniem w sprawie ocen strategicznych;

2. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć;

3. Trans graniczne oddziaływanie na środowisko.

PROGNOZA SKUKTÓW ŚRODOWISKOWYCH –

UWARUNKOWANIE FORMALNO-PRAWNE

Podstawą prawną dla przeprowadzania postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko są na gruncie
prawa polskiego:

- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi
zmianami) – jako podstawowy dokument,

- ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717)
oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 listopada 2002 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakim
powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 197, poz. 1667) – dla przeprowadzania postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko skutków realizacji miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określania rodzajów przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem
przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573),
znowelizowanego rozporządzeniem z 10 maja 2005 roku (Dz. U. Nr 72, poz. 769).

OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (OOŚ)

Postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko obejmują oceny:

a) skutków realizacji planów i programów, nie będących miejscowymi planami zagospodarowania

przestrzennego,

b) projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

c) oddziaływania na środowisko planowych przedsięwzięć,

d) trans granicznego oddziaływania na środowisko.

OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (OOŚ) – dot. realizacji planów i programów, nie będących

miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego

Postępowanie w sprawie OOŚ skutków realizacji planów i programów przeprowadza organ administracji
opracowujący te dokumenty; obejmuje:

1. ustalenie konieczności przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko,

2. sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, w tym: uzgodnienie z odpowiednimi organami ochrony

środowiska i inspekcji satelitarnej zakresu i stopnia szczegółowości prognozy,

3. opiniowanie przez organ ochrony środowiska oraz organ państwowej inspekcji sanitarnej,

4. udział społeczeństwa w postępowaniu,

5. wydanie decyzji końcowej.

Przeprowadzenia postępowania w sprawie OOŚ obejmuje:

1. projekt koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, projekty planów zagospodarowania przestrzennego

oraz projekty strategii rozwoju regionalnego (obligatoryjnie);

2. projekty polityk, strategii, planów lub programów innych niż wymienione w pkt. 3, które nie są bezpośrednio

związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, jeżeli realizacja postanowień tych
polityk, strategii, planów lub programów może znacząco oddziaływać na ten obszar (obligatoryjnie);

3. projekty polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu,

telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i
wykorzystania terenu, opracowywane przez organy administracji, ustalające ramy dla późniejszej realizacji
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko ( nie obligatoryjnie).

Postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, prowadzone są też w przypadku wprowadzanie
zmian do przyjętych dokumentów, o których mowa powyżej (w przypadku niewielkich modyfikacji istnieje
możliwość odstąpienia od OOŚ).

Zakres prognozy oddziaływania na środowisko powinien:

1. zawierać informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z

innymi dokumentami,

2. określać, analizować i oceniać istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku

braku realizacji projektowanego dokumentu,

3. określać, analizować i oceniać stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym

oddziaływaniem,

4. określać, analizować i oceniać istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia

projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów chronionych,

5. określać, analizować i oceniać cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym albo

krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne
problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,

6. określać, analizować i oceniać przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko oraz zabytki, w tym

oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i
długoterminowe, stałe i chwilowe,

7. przedstawiać rozwiązanie mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą

negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu,

8. przedstawiać rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanych dokumencie wraz z

uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru, w tym także
wskazania napotkanych trudności, wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy,

9. zawierać informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,

10. zawierać informacje o przewidywanych metodach analizy realizacji postanowień projektowanego dokumentu

oraz częstotliwości jej przeprowadzania,

11. zawierać informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,

12. zawierać streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.

W prognozie oddziaływania na środowisko uwzględnia się informacje zawarte w prognozach oddziaływania na
środowisko, sporządzonych dla przyjętych dokumentów, powiązanych z projektem dokumentu.

Udział społeczeństwa

Ograny administracji są obowiązane udostępniać każdemu informacje o środowisku. Każdy ma prawo do składania
uwag i wniosków w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa.

Udział społeczeństwa realizuje się w sposób następujący:

1. organ administracji opracowujący projekty dokumentów lub wprowadzający zmiany do przyjętych

dokumentów dotyczących planów programów i polityk, wobec których prawo ochrony środowiska
przewiduje konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, podaje do publicznej
wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych wniosku o wydanie
decyzji oraz o możliwości składania uwag i wniosków w terminie 21 dni od daty podania do publicznej
wiadomości, wskazując jednocześnie miejsce składania;

2. urząd prowadzący postępowanie może przeprowadzić rozprawę administracyjną otwartą dla społeczeństwa;

3. organ odpowiedzialny za opracowanie projektu polityki, strategii, planu lub programu rozpatruje zgłoszone

przez społeczeństwo uwagi i wnioski.

Wydanie decyzji końcowej

Przed przyjęciem projektu polityki, planu lub programu organ opracowujący poddaje go wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko opiniowaniu przez ogran ochrony środowiska oraz organ państwowej inspekcji
sanitarnej.

Organy inspekcji sanitarnej to: 1) w przypadku postępowania OOŚ prowadzonego przez centralne organy
administracji publicznej – Główny Inspektor Sanitarny, 2) w przypadku postępowania OOŚ prowadzącego przez
organy innych szczebli – wojewódzki inspektor sanitarny.

Organami ochrony środowiska są: 1) wójt, burmistrz lub prezydent miasta, 2) starosta, 3) wojewoda, 4) minister
właściwy do spraw środowiska.

Organ administracji jest obowiązany przeprowadzić dla przyjętego dokumentu analizę skutków realizacji jego
ustaleń w zakresie oddziaływania na środowisko, zgodnie z częstotliwością i metodami wskazanymi w
ustaleniach poczynionych na moment przyjęcia dokumentu.

OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (OOŚ) – dot. projektów miejscowych planów zagospodarowania

przestrzennego

Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie
oceny oddziaływania na środowisko. Prognozę tą sporządza wójt, burmistrz albo prezydent miasta po podjęciu
uchwały przez radę gminy o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Tryb opiniowania, wnoszenia uwag i wniosków, uchwalania jest tożsamy z trybem opiniowania, wnoszenia uwag
i wniosków, uchwalania projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, natomiast forma
sporządzenia prognozy, zakres zagadnień objętych prognozą, zakresu terytorialnego prognozy, źródła informacji
wyjściowych dla prognozy w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza
oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (Dz.
U. Nr 197, poz. 1667).

•

Forma prognozy – prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego – przedstawia wyniki analiz i ocen w formie opisowej i
kartograficznej, wykonanej w skali rysunku planu.

•

Zakres terytorialny – prognoza obejmuje obszar objęty projektem miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego wraz z obszarami pozostającymi w zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji
ustaleń tego planu.

Zakres prognozy – w prognozie określa się i ocenia następujące zagadnienia:

1) W zakresie skutków:

a) Dla środowiska, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu, powodowane zwłaszcza

wprowadzaniem gazów lub płynów do powietrza, wytwarzaniem odpadów, wprowadzaniem ścieków do
wód lub do ziemi, wykorzystywaniem zasobów środowiska, zanieczyszczeniem gleby lub ziemi,
niekorzystnym przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu, emitowaniem hałasu, emitowaniem
pól elektromagnetycznych oraz ryzykiem wystąpienia poważnych awarii,

b) Realizacji ustaleń projektów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na powietrze,

powierzchnie ziemi, glebę, kopaliny, wody powierzchniowe i podziemne, klimat, zwierzęta i rośliny – we
wzajemnych ich powiązaniach, oraz na ekosystemy i krajobraz;

2) W zakresie oceny:

a) Stanu i funkcjonowania środowiska, jego zasobów, odporności na degradację i zdolności do

regeneracji, wynikających z uwarunkowań określonych w opracowaniu ekofizjograficznym oraz tendencji
do zmian przy braku realizacji ustaleń projektowanego miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego,

b) Rozwiązań funkcjonalno – przestrzennych i innych ustaleń zawartych w projekcje miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia:
- zgodności projektowanego użytkowania i zagospodarowania terenów z uwarunkowaniami określonymi
w opracowaniu ekofizjograficznym,
- zgodności z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska, a w szczególności zawartymi w aktach
o utworzeniu obszarów i obiektów chronionych oraz w planach ochrony,
- skuteczności ochrony różnorodności biologicznej,
- właściwych proporcji pomiędzy terenami o różnych formach użytkowania a pozostałymi terenami,

c) Określonych w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego warunków

zagospodarowania terenu, wynikających z potrzeb ochrony środowiska, prawidłowości gospodarowania
zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych,

d) Zagrożeń dla środowiska, z uwzględnieniem wpływu na zdrowie ludzi, które mogą powstawać na

terenie objętych projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz na terenach
pozostających w zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń tego planu,

e) Skutków dla istniejących form ochrony przyrody oraz innych obszarów chronionych,

f) Zmian w krajobrazie;

Zakres prognozy
3) W zakresie możliwości rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływania na

środowisko, w tym na krajobraz, które mogą wynikać z realizacji ustaleń projektowanego miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego oraz, w zależności od potrzeb, propozycje innych niż w tym projekcie
ustaleń sprzyjających ochronie środowiska.

OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (OOŚ) – dot. projektów planowanych przedsięwzięć.

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć dotyczy przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko – zamierzenie budowlane lub inna ingerencja w środowisko,
polegająca na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin,
wymagające:

1) Decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz

decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych – na podstawie ustaleń z dnia 7 lipca 1994 r. –
Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.),

2) Decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych – na podstawie ustawy Prawo budowlane,
3) Koncesji na poszukiwanie lub rozpoznanie złóż kopalin, na wydobywanie kopalin ze złóż, na bezzbiornikowe

magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach
górniczych – na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz.
96, z późn. zm.),

4) Pozwolenie wodno prawnego na wykonywanie urządzeń wodnych – na podstawie ustaleń z dnia 18 lipca

2001r. - Prawo wodne,

5) Decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów

przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych,
zmniejszających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na
terenach na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia
przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa,
występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji
ryb i innych organizmów wodnych (na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwienia 2004 r. o ochronie
przyrody)

6) Decyzji o zatwierdzaniu projektu scalania lub wymiany gruntów – na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982

r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749 oraz z 2004 r. Nr 116, poz. 1206),

7) Decyzji o zmianie lasu na użytek rolny (na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach – Dz. U. z

2005 r. Nr 45, poz. 435),

8) Decyzji o ustaleniach lokalizacji autostrady – na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o

autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571 i Nr 273,
poz. 2703),

9) Decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej – na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o

szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz.
721 i Nr 217, poz. 2124),

10) Dokonania zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu

użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo
budowlane).

Wszczęcie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dotyczy jedynie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko. Rodzaje przedsięwzięć, mogących znacząco oddziaływać na środowisko
zapisane są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów

przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczególnych uwarunkowań związanych z
kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz.
2573), znowelizowanego rozporządzeniem z 10 maja 2005 (Dz. U. Nr 72, poz. 769).

Rozpoczęcie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć.

Postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko rozpoczyna się od wszczęcia postępowania w przedmiocie
wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, zwanej decyzją o
środowiskowych uwarunkowaniach. Postępowanie to wszczyna się na wniosek podmiotu podejmującego realizację
przedsięwzięcia lub, w przypadku przedsięwzięcia, dla którego jest wymagana decyzja o zatwierdzeniu projektu
scalenia lub wymiany gruntów, z urzędu.

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przeprowadza, w tym wydaje decyzję o
środowiskowych uwarunkowaniach:

1) Wojewoda – w przypadku:

a) Będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie

raportu oddziaływania na środowisko jest obligatoryjne (dot. Dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii
elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji
chemicznych lub gazu oraz sztucznych zbiorników wodnych)

b) Przedsięwzięć na terenach zamkniętych,
c) Przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich,
d) Zmiany lasu, nie stanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny,

2) Starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów,
3) Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypadku zmiany lasu, stanowiącego własność

Skarbu Państwa, na użytek rolny,

4) Wójt, burmistrz lub prezydent miasta – w przypadku pozostałych przedsięwzięć.

W postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko określa się, analizuje oraz ocenia:

1) Bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na:

a) Środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi,
b) Dobra materialne,
c) Zabytki,
d) Wzajemne oddziaływanie między czynnikami,
e) Dostępność do złóż kopalin.

2) Możliwości oraz sposoby zapobiegania i ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko,
3) Wymagany zakres monitoringu.

Ustalenie konieczności wykonywania i zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko

Przedsięwzięcia mogące znacznie oddziaływać na środowisko mogą wymagać sporządzenia raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko. W zależności od konieczności bądź nie, sporządzenia raportu przedsięwzięcia mogące
znacząco oddziaływać na środowisko dzielą się na trzy grupy:

•

Planowanie przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, wymagające sporządzenia raportu,

•

Planowanie przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek

sporządzenia raportu, stwierdza w drodze postanowienia organ właściwy do wydania decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach,

•

Planowanie przedsięwzięcia inne niż w/w nie związane bezpośrednio z ochroną obszarach Natura 2000, lub

które nie wynikają z tej ochrony, jeżeli mogą one znacząco oddziaływać na ten obszar, dla których obowiązek
sporządzenia raportu, stwierdza w drodze postanowienia organ właściwy do wydania decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach.

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać między innymi:

1) Opis planowania przedsięwzięcia, a w szczególności:
2) Opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem przewidywanego oddziaływania

planowanego przedsięwzięcia,

3) Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia

zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

4) Opis analizowanych wariantów, w tym wariantu:

a) Polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia,
b) Najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru,

5) Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, a także możliwego

trans granicznego oddziaływania na środowisko,

6) Analizę i ocenę możliwości zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych i opiece nad zabytkami, w

szczególności zabytków archeologicznych, w obrębie terenu, na którym ma być realizowane przedsięwzięcie,

7) Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko,
8) Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący

bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe
oddziaływanie na środowisko,

9) Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą

negatywnych oddziaływań na środowisko,

11) Przedstawienie zagadnień w formie graficznej,
12) Analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem
13) Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i

eksploatacji,

14) Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano,

opracowując raport,

15) Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie
16) Nazwisko osoby lub osób sporządzających raport,
17) Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.

Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wiąże się z wydaniem decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, zwanej „decyzją o środowiskowych
uwarunkowaniach”.

Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się po uzgodnieniu z organem ochrony środowiska oraz z
organem właściwym do dokonania uzgodnienia przed wydaniem decyzji środowiskowych uwarunkowaniach.
Właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji
przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony.

Decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach można na wnioskodawcę nałożyć obowiązek:

1) Dotyczące zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a

także wykonania kompensacji przyrodniczej,

2) Przedstawienia analizy porealizacyjnej, określając zakres oraz termin jej przedstawienia, w przypadku

przedsięwzięć, dla których sporządza się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W analizie
porealizacyjnej dokonuje się porównania ustaleń zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko i w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z rzeczywistym oddziaływaniem
przedsięwzięcia na środowisko i działaniami podjętymi w celu jego ograniczenia.

OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (OOŚ) – dot. oddziaływania transgranicznego.

Transgraniczne oddziaływanie na środowisko realizacji planowanych przedsięwzięć, realizacji polityk, strategii,
planów i programów obejmuje przypadki kiedy oddziaływanie pochodzi z terytorium Polski oraz spoza jej granic.

Oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) – dot. Postępowanie w sprawie trans granicznego oddziaływania na
środowisko pochodzącego z terytorium Polski.

3) Po otrzymaniu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko przekazuje go ministrowi właściwemu

do spraw środowiska.

4) Minister właściwy od spraw środowiska po uzyskaniu informacji o możliwym trans granicznym

oddziaływaniu na środowisko planowanego przedsięwzięcia niezwłocznie powiadamia o tym państwo, na
którego terytorium przedsięwzięcie to ma oddziaływać, oraz proponuje termin na odpowiedź, czy państwo to
jest zainteresowane uczestnictwem w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko i w
przypadku stwierdzenia takiego zainteresowania uzgadnia z tym państwem terminy etapów postępowania oraz
przekazuje odpowiednią dokumentację,

Prognoza oddziaływania na środowisko projektu MPZP – przykład

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy Rypin dla wybranego obszaru położonego w miejscowości Starorypin Rządowy (działka o Nr
ewidencyjnym 15/2)

Spis treści

1. PODSTAWA PRAWANA OPRACOWANIA
2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO OBSZAR OBJĘTEGO

PROJEKTEM MIEJSCOWEGO PLANU I JEGO NAJBLIŻSZEGO OTOCZENIA ORAZ STAN
ZAGOSPODAROWANIA

4. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PROJEKTU PLANU
5. OCENA SKUTKÓW REALIZACJI PLANU NA ŚRODOWISKO ORAZ UWARUNKOWANIA ICH

MINIMALIZACJI

6. PODSUMOWANIE
7. WYKORZYSTANE MATERIAŁY

1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA

prognozę oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego
zmiany opracowuje się obligatoryjnie na podstawie art. 41, ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. z 2006r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.) oraz art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717 z późn. zm.).
Na podstawie art. 41 ust. 3 w/w ustawy Prawo ochrony środowiska Minister Środowiska wydał Rozporządzenie z dnia
14 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na
środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 197 poz. 1667).
Rozporządzenie to określa formę sporządzenia prognozy, zakresie zagadnień, które powinny zostać określone i
ocenione w prognozie, zakres terytorialny prognozy oraz rodzaj dokumentów, z których informacje powinny być
uwzględnione w prognozie.
Podstawę prawną dla przeprowadzonego w prognozie określenia skutków środowiskowych oraz oceny rozwiązań
funkcjonalno – przestrzennych i możliwości rozwiązań eliminujących negatywne oddziaływania na środowisko
stanowi przede wszystkim ustawa z dnia 27 kwietnia 2002 r. – prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006r. Nr 129,
poz. 902 z późn. zm.) oraz wiele innych ustaw szczególnych i przepisów wykonawczych, z których należy wymienić:

•

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz.

717 z późn. zm.),

•

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 roku; Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.),

•

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005roku; Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.),

•

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.),

•

Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 roku; Nr 121, poz.

1266z późn. zm.),

•

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. z 2007 roku; Nr 39, poz. 251 z późn. zm.),

•

Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz.

622z późn. zm.),

WYKŁAD 9

Prognoza stosunków finansowych

Prognoza stosunków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego-

uwagi ogólne

Współczesne opracowania planistyczne powinny zapewniać nie tylko porządek przestrzenny, ale także

uwzględniać prawo własności i następstwa ekonomiczne- skutki finansowe.

Po raz pierwszy zapis o konieczności wykonywania w ramach planu miejscowego prognozy jego skutków

finansowych pojawił się w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.
Nr 80,poz.717). Prognoza ta ma wskazać obciążenia i dochody gminy będące następstwem uchwalenia planu.

Prognoza skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego stanowi

nowe podejście do planowania przestrzennego uwzględniające w szerszym ujęciu aspekty ekonomiczne. Takie
podejście nie jest wynikiem tylko innego spojrzenia na przestrzeń, ale koniecznością wskazującą skutki podejścia
uchwały dotyczącej planu miejscowego.

Rada gminy uchwalając plan musi zdawać sobie sprawę z jego następstw już na etapie sporządzania projektu

planu, nie będzie wówczas niespodzianek dotyczących wypłacania odszkodowań za skutki ustaleń planu
miejscowego, ani też problemów związanych z możliwością uzyskania dochodów z realizacji ustaleń planu. Prognoza
skutków finansowych ustaleń planu miejscowego powinna zatem wskazywać wydatki i dochody związane z planem
miejscowym, wskazywać konkretne działania jakie należy podejmować w zakresie gospodarki przestrzenią aby
przewidywane następstwa planu zostały zrealizowane, powinny być „ biznes planem zarządzania przestrzenią”.

Prognoza skutków finansowych…- uwarunkowania prawne i metodyczne

Główne uregulowania prawne w tym względzie zawierają:

•

Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr80,
poz. 717) art. 17.5, art. 36, art. 37, art.58, art. 63.

•

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie wymaganego
zakresu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr164, poz. 1587) § 11.

•

Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym : art.1, art. 7

•

Skutki uchwalenia lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pod względem
prawnym i finansowym dotyczą zarówno gmin jak i właścicieli oraz użytkowników wieczystych
nieruchomości objętych planem

•

W prognozie skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego szczegółowej analizie poddaje się
te skutki, których wielkość można mierzyć w walorach ekonomicznych. Następstwa społeczne,
ekonomiczne i przestrzenne nie są aktualnie przedmiotem rozważań; są trudno mierzalne, ale nie
można o nich zapominać przy liczeniu skutków ekonomicznych. Plan jest bowiem instrumentem
realizacji celów społecznych, ekologicznych i przestrzennych.

Prognoza skutków finansowych…- obciążenia finansowe gmin w następstwie uchwalenia planu miejscowego.

Obciążenia finansowe są związane głównie z rekompensatą za negatywne skutki ustaleń planu miejscowego i
realizacji zadań własnych gmin, tj:

I. Obciążenia finansowe za negatywne skutki wywołane na nieruchomościach.

Gmina ponosi skutki prawne i finansowe, jeżeli w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego:



Korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym
przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, to właściciel lub użytkownik
wieczysty może żądać w takim przypadku od gminy: odszkodowania, wykupienia nieruchomości lub
jej części, lub zmiany nieruchomości na inną;



Następuje spadek wartości nieruchomości, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę
nieruchomość i nie skorzystał z praw wymienionych jw., może żądać od gminy odszkodowania
równego obciążenia wartości nieruchomości

II. Obciążenia finansowe związane z wykupieniem nieruchomości, do realizacji celów publicznych.

Gmina realizując zadania własne i przepisy prawa musi przejąć (wykupić)

nieruchomości przeznaczone pod: drogi, tereny zielone, inne lokale cele publiczne;

III. Obciążenia finansowe związane z kosztami budowy infrastruktury.

Do zadań gminy należy budowa: dróg, sieci kanalizacyjnej, sieci deszczowej, sieci wodociągowej, sieci
gazowej, sieci energetycznej i oświetlenia ulic, sieci telekomunikacyjnej, urządzenia terenów zielonych;

IV. Obciążenia finansowe związane z obsługą procesu inwestycyjnego.

Gmina musi ponieść koszty: opracowania planu wykonania wycen dla ustalenia różnych rekompensat i nabycia
nieruchomości.

Prognoza skutków finansowych…- negatywne skutki na nieruchomościach wywołane ustaleniami planu
miejscowego- dot. Ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości zmniejszenia wartości nieruchomości.

Obciążenia związane są z :

a) Zadośćuczynieniem za brak możliwości korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy;
b) Zadośćuczynieniem za zmniejszenie wartości nieruchomości;
c) Wykupieniem nieruchomości, do realizacji celów publicznych;
d) Nakładami finansowymi związanymi z kosztami budowy infrastruktury;
e) Nakładami finansowymi związanymi z obsługą procesu inwestycyjnego.

Prognoza skutków finansowych…- obciążenia związane z zadośćuczynieniem za brak możliwości korzystania z
nieruchomości w sposób dotychczasowy

Z artykułu 36.1 i 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wynika że: „ Jeżeli, w związku z
uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą , korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy
sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel
albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z zastrzeżeniem ust. 2, żądać od gminy:

1) Odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo
2) Wykupienia nieruchomości lub jej części

W celu ustalenia zadośćuczynienia za brak możliwości korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy,
konicznym jest:



Określenie rodzaju oraz zakresu szkód mogących powstać na skutek ustaleń planu,



Ustalenie wielkości obszaru objętego odszkodowaniem ( powinien on odpowiadać powierzchni, z
której faktycznie nie można skorzystać),



Oszacowanie wartości szkody lub szkód.

Precyzyjne określenie rodzaju i zasięgu występowania szkód wywołanych planem miejscowym jest punktem wyjścia
do prawidłowego oszacowania ich wartości. Szkody mogą tu być bowiem różne, także i zasięg ich występowania
może być różny. Lista szkód, jakie mogą mieć miejsce i za które należą się odszkodowania nie została przez
ustawodawcę podana i ograniczona. Zapis odnosi się do szkody rzeczywistej, a to oznacza, że dotyczy strat
poniesionych przez właścicieli i użytkowników wieczystych.

W przypadku, gdy formą zadośćuczynienia za brak możliwości korzystania w sposób dotychczasowy z
nieruchomości, będzie wykupienie nieruchomości lub przydzielenie nieruchomości zamiennej, zadaniem
rzeczoznawcy majątkowego będzie wycena nieruchomości będącej przedmiotem sprawy.

Zadania rzeczoznawcy przy opracowaniu prognozy:



Przeprowadzenie analizy i wytypowanie nieruchomości, dla których plan miejscowy ograniczy lub
uniemożliwi dotychczasowe korzystanie i które będą podlegały wykupienie (lub zamianie na nieruchomość
zamienną) oraz na których powstaną szkody rzeczywiste.



Obliczeń dotyczących wydatków na wykupienie nieruchomości ( Kw-koszty wykupu) i wielkości szkód
( Ow- wielkość odszkodowania) można dokonać według formuły (z uwzględnieniem trendu czasowego i
zdyskontowaniu na moment wykonania prognozy), tj.:

Gdzie:



Kw- koszty wykupu



Pi- powierzchnia i- tej działki przeznaczonej do wykupienia w m²



Wn- wartość 1m² według stanu sprzed uchwalenia planu



Tr- trend czasowy



r- oprocentowanie wkładów terminowych w konkretnym banku, w którym gmina posiada rachunek
rozliczeniowo- oszczędnościowy



ki- przewidywany rok wykupienia danej nieruchomości



n- liczba przypadków wystąpienia wypłaty zadośćuczynienia

Gdzie:



Ow- wielkość odszkodowania w zł



Szki- wielkość i- tej szkody w cenach z dnia opracowania prognozy



Tr- trend czasowy



r- oprocentowanie wkładów długoterminowych w banku, w którym gmina posiada rachunek rozliczeniowo-
oszczędnościowy



ki- przewidywany rok wypłacenia odszkodowania



n- liczba szkód

Do zadań rzeczoznawcy przy opracowaniu prognozy należy:



Przeprowadzenie analizy i wytypowanie nieruchomości dla których plan miejscowy spowoduje zmniejszenie
wartości i które zostaną sprzedane w okresie 5lat, z rozbiciem na przewidywane lata sprzedaży.



Przeprowadzenie obliczeń dotyczących wydatków na odszkodowania za zmniejszenie wartości można
dokonać z wykorzystaniem wzoru:

Gdzie:

O- odszkodowanie za zmniejszenie wartości
Pi- powierzchnia i- tej działki w m²
Wjno- wartość 1m² nieruchomości po zmianie przeznaczenia w planie miejscowym
Wist- wartość 1m² nieruchomości przed zmianą przeznaczenia w planie miejscowym
ki- prognozowany współczynnik sprzedaży w poszczególnych latach
r- oprocentowanie wkładów
n- kolejny rok prognozowania (od 1 do 5)
f- liczba analizowanych działek

Prognoza skutków finansowych…- obciążenia finansowe związane z wykupieniem nieruchomości, do realizacji
celów publicznych.

W przypadku realizacji celu publicznego np. budowa nowego układu komunikacyjnego w ramach zadań własnych
gmina musi przejąć (wykupić) nieruchomości niezbędne dla potrzeb realizacji projektu. Kolejną formą nabycia przez
gminą gruntów jest pozyskanie w formie zamiany.

Dokładne wielkości obciążeń finansowych związanych z wykupieniem nieruchomości, do realizacji celów
publicznych zależą od wielkości cen transakcyjnych nieruchomości podobnych kształtujących się w danym regionie.



Koszt wykupu



Pi- powierzchnia i-tej działki w m²



Wjno- wartość 1m² nieruchomości po zmianie przeznaczenia w planie miejscowym



Tr- trend czasowy



r- oprocentowanie wkładów długoterminowych w banku, w którym gmina posiada rachunek rozliczeniowo-
oszczędnościowy



ki- przewidywany rok wypłacenia odszkodowania



n-liczba szkód

Prognoza skutków finansowych…- obciążenia finansowe związane z kosztami budowy infrastruktury.

Przy kalkulacji wydatków związanych z budową infrastruktury technicznej koszta ponoszone przez gminę można
określić wskaźnikowo, przyjmuje się mianowicie orientacyjne parametry poszczególnych budowli w oparciu o
posiadany rysunek planu i projektowany układ dróg na analizowanym terenie. Nie uwzględnia się natomiast w
kalkulacji kosztów niezbędnej przebudowy infrastruktury technicznej poza terenem objętym projektem m.p.z.p.

Prognoza skutków finansowych…- dochody gminy z następstw uchwalenia planu miejscowego

Plany miejscowe wywołują szereg następstw, które powodują zwiększone dochody gminy z tytułu:

1) Opłaty planistycznej;
2) Opłaty adiacenckiej;
3) Dochodów z podatku od nieruchomości;
4) Dochodów związanych z obrotem nieruchomościami.

Prognoza skutków finansowych…-dochody gminy z następstw uchwalenia planu miejscowego-opłata
planistyczna

Opłatę planistyczną ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty, który zbywa nieruchomość- naliczana w wysokości
maksymalnie 30% od wzrostu wartości nieruchomości w wyniku uchwalenia bądź zmiany miejscowego planu.

Opłata planistyczna może być pobrana w okresie 5 lat od daty uchwalenia planu miejscowego, wszakże pod
warunkiem, że nastąpi zbycie nieruchomości. Dla tego okresu należy opracować prognozę zmiany wartości
nieruchomości dla „starej jak i owej funkcji” wyznaczonej w planie.

Formułę obliczeniową do określenia wysokości prognozowanej opłaty planistycznej można zapisać w postaci:

Gdzie:

Op- jest wielkością opłaty planistycznej

Sp- stawka procentowa opłaty planistycznej dla i-tej działki

Pk- powierzchnia działki w m²

WNi- wartość 1m² nieruchomości po zmianie przeznaczenia w planie miejscowym w danym roku (od 1 do5), z
uwzględnieniem trendu. WNi=WN0 (1+Trn), gdzie WN0- wartość 1m² nieruchomości po zmianie przeznaczenia w
planie miejscowym w czasie opracowania planu; Trn- trend czasowy dla nieruchomości o nowym przeznaczeniu
(podawany w %)

WSi- wartość 1m² nieruchomości przed zmianą przeznaczenia w planie miejscowym w danym roku (od 1 do 5), z
uwzględnieniem trendu Wsi=WS0 (1+Trs), gdzie WS0- wartość 1m² nieruchomości przed zmianą przeznaczenia w
planie miejscowym w czasie opracowania planu; Trs- trend czasowy dla nieruchomości o poprzednim przeznaczeniu
(podawany w %)

ki- prognozowany współczynnik sprzedazy w poszczególnych latach

r- oprocentowanie wkładów

i- kolejny rok obliczeń (od 1 do 5)

Prognoza skutków finansowych…- dochody gminy z następstw uchwalenia planu miejscowego- opłaty
adiacenckie

Następstwem uchwalenia planu miejscowego będą kolejne działania związane z rozwojem „procesu inwestycyjnego”.
Działania te powodują wzrost wartości nieruchomości, z którego gmina może skorzystać poprzez pobranie opłat
adiacenckich z tytułu:



Podziału nieruchomości – ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej podziałem
( ustalana przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta w drodze decyzji, w wysokości maksymalnie 50% od
wzrostu wartości nieruchomości);



Podziału i scalenia nieruchomości – ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej
scaleniem i podziałem ( ustalana przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta w drodze decyzji, w wysokości
maksymalnie 50% od wzrostu wartości nieruchomości nowo otrzymanej w porównaniu z poprzednią);



Uzbrojenia w infrastrukturę techniczną, urządzenia bądź modernizacji drogi – ponosi właściciel
nieruchomości (ustalana przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta w drodze decyzji, w wysokości
maksymalnie 50% od wzrostu wartości nieruchomości)

Prognoza skutków finansowych…- dochody gminy z następstw uchwalenia planu miejscowego- opłaty z tytułu

przyrostu podatku gruntowego

W Polsce aktualnie obowiązują trzy rodzaje podatku. Są to:



Podatek od nieruchomości;



Podatek rolny;



Podatek leśny.

Z podatków tych największą wielkość uzyskuje podatek od nieruchomości. W przypadku zatem przeznaczenia w
planie miejscowym gruntów rolnych lub leśnych na inne cele może nastąpić wzrost dochodów z tytułu podatków.
Wzrost podatków następuje także z tytułu wybudowania budynków i rozpoczęcia działalności gospodarczej na
nieruchomości. Największy wzrost podatku od gruntu dotyczy gruntów związanych z działalnością gospodarczą, ale
także znaczący w przypadku przeznaczenia na cele rekreacyjne i mieszkaniowe. W przypadku wybudowania

budynków można mówić o pojawieniu się nowego podatku od budynków ( w przypadku podatku rolnego i leśnego
podatku tego nie ma).

Dochody z podatku od nieruchomości:



Zmiana podatku z rolnego lub leśnego na podatki od nieruchomości;



Podatki od budynków i budowli wybudowanych na terenach objętych planem;



Dochody z podatków od działalności gospodarczej.

Prognozowanie skutków finansowych…- dochody gminy z następstw uchwalenia planu miejscowego- opłaty z
tytułu czynności cywilnoprawnych

Dochody związane z obrotem nieruchomościami- podatki od czynności cywilno-prawnych

Opłata jest określana według wzoru-

Gdzie:

OCP- opłata za wszystkie sprzedane działki w okresie prognozy
n- liczba sprzedanych działek w roku k,
Pi- powierzchnia i- tej działki
0,02- stawka procentowa opłaty
WN- wartość 1m² nieruchomości w okresie opracowania prognozy,
Tr- trend
k- rok sprzedaży określony jako kolejny liczony od roku w którym opracowuje się prognozę
r- oprocentowanie wkładów

PLANOWANIE PRZESTRZENNE NA POZIOMIE GMINY

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- informacje ogólne

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest jednym z opracowań planistycznych na
poziomie lokalnym, sporządzane jest w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad
zagospodarowania przestrzennego. Jest to opracowanie planistyczne (obligatoryjne) po raz pierwszy wprowadzone w
1994r. ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym. Studium uwzględnia zasady określone w:



Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (poziom krajowy),



Strategii i planu zagospodarowania województwa (poziom województwa),



Strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem (poziom gminy).

Studium jest sporządzane przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta a uchwalane przez radę gminy. Jednak w
sensie prawnym studium nie jest aktem prawa miejscowego. Studium jest sporządzane dla całej gminu w granicach
administracyjnych często na wiele lat, dlatego jego ustalenia są tak ważne dla dlaszego rozwoju gminy.

Ustalenia studium są wiążące dla organów przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Opracowanie studium dzieli się na dwie zasadnicze części:

Część I – to uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

Część II – to kierunki zagospodarowania przestrzennego

W ustaleniach studium powinny być zawarte wyłącznie informacje dotyczące kierunków i lokalnych asad
zagospodarowania przestrzennego.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – forma i treść studium

Studium składa się z części tekstowej oraz rysunku przedstawiającego w formie graficznej ustalenia, określające
kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy oraz obszary już zagospodarowane i wydzielone w zależności od
dotychczasowego przeznaczenia.



Tekst studium składa się z części określającej uwarunkowania wynikające z dotychczasowego
przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu oraz z części określającej kierunki zagospodarowania
przestrzennego gminy.



Rysunek studium sporządza się na kopii mapy topograficznej, pochodzącej z zasobu geodezyjnego o
kartograficznego, lub na kopii mapy topograficznej w skali 1:5000 do 1: 25000. Dla potrzeb studium można
wykorzystywać: mapy zasadnicze, katasralne, fotomapy, ortofotomapy oraz zdjęcia lotnicze i satelitarne.

Rysunek powinien zawierać:



Granice obszaru objętego studium lub jego zmianą,



Granice terenów zamkniętych,



Granice obszarów w zależności od dotychczasowego przeznaczenia oraz oznaczenie ich za pomocą symboli
literowych i numerów,



Granice i oznaczenia obiektów i obszarów chronionych ( w tym terenów górniczych, narażonych na
niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych osuwaniem mas ziemnych) za pomocą symboli literowych i
numerów.

W celu uzyskania czytelności rysunku studium wszystkie zastosowane oznaczenia i symbole powinny znaleźć swoje
objaśnienia w legendzie a także umożliwiać jednoznaczne ich powiązanie z częścią tekstową. Jednocześnie barwne
oznaczenia graficzne i literowe, a także symbole i nazewnictwo powinno umożliwiać porównanie ustaleń studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy projektami planów miejscowych. Dobór
oznaczeń graficznych i symboli a także grubość linii powinna być dopasowana do skali mapy w jakiej jest
sporządzane studium.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - 1 etap prac przy wykonywaniu
studium

W ramach sporządzania studium można wydzielić następujące 4 etapy prac:

1 etap- zgromadzenia dostępnych informacji i materiałów wyjściowych (dane statystyczne, dane z Urzędu Gminy,
opracowania branżowe itp.). Materiały te można podzielić na:



Analizy, prognozy i studia sporządzone na potrzeby studium, które powinny być aktualne na dzień
przekazania tego projektu do opiniowania i uzgodnienia.



Opracowania, koncepcje, projekty, plany i programy dotyczące obszaru objętego projektem studium
sporządzane na podstawie przepisów odrębnych, które powinny być aktualne na dzień przystąpienia do
sporządzania tego projektu.

[na tym etapie prac prowadzona jest wstępna analiza i uporządkowanie informacji, które dzieli się na
uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne]

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - 2 etap prac przy wykonywaniu
studium

2 etap- diagnoza uwarunkowań, to wieloaspektowe rozpoznanie i ocena uwarunkowań gminy oraz wyodrębnienie
głównych problemów wymagających rozwiązania. W diagnozie powinny być zawarte uwarunkowania wynikające w
szczególności z:



dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;



stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;



stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów
wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; (verte)



stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;



warunków jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;



zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;



potrzeb i możliwości rozwoju gminy;



stanu prawnego gruntów;



występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;



występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;



występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych;



występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych;



stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-
ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami;



zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - 3 etap prac przy wykonywaniu
studium

3 etap- określenia celów rozwoju gminy i ich hierarchii

Na tym etapie powinny być określone najważniejsze cele dla rozwoju gminy, a następnie ustalona hierarchia ich
ważności.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - 4etap prac przy wykonywaniu
studium.

4 etap – określenie „stref polityki przestrzennej” i odnoszących się do nich kierunków zagospodarowania. Na
tym etapie pracy powinny być określone w szczególności:



kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów a także dopuszczalny zakres i
ograniczenia tych zmian;



kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod
zabudowy;



obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i
uzdrowisk;



obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;



kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;



obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z
ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa
w art.48 ust. 1;



obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na
podstawie przepisów odrębnych ( w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału
nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej
2000m² oraz obszary przestrzeni publicznej) następuje po upływie 3 miesięcy od dnia ustanowienia tego
obowiązku;



obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym
obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;



kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;



obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;



obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny;



obszar pomników zagłady i stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia
działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999r. o ochronie terenów byłych
hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41,poz 412, oraz z 2002r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271);



obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;



granice terenów zamkniętych i stref ochronnych;



inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w
gminie;



informacje zawarte w kierunkach rozwoju gminy powinny zawierać wytyczne do określenia ich w planach
miejscowych;



dopuszczalny zakres zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz przeznaczeniu terenów a także
ograniczenia w przeprowadzeniu tych zmian;



minimalne i maksymalne parametry oraz wskaźniki urbanistyczne dla zagospodarowania i użytkowania terenu
przy uwzględnieniu wymagań ładu przestrzennego;



informacje zawarte w kierunkach rozwoju gminy powinny zawierać wytyczne do określenia ich w planach
miejscowych;



dopuszczalny zakres zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz przeznaczeniu terenów a także
ograniczenia w przeprowadzeniu tych zmian;



minimalne i maksymalne parametry oraz wskaźniki urbanistyczne dla zagospodarowania i użytkowania terenu
przy uwzględnienie wymagań ładu przestrzennego;



zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego wynikających z
potrzeb ochrony środowiska;



3 PUNKTY KTÓRYCH NIE MOGĘ ROZCZYTAĆ ZE ZDJĘCIA!!!!!!!!!

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- tryb formalno prawny uchwalenia
studium

1) Rada gminy podejmuje uchwałę o przytępieniu do sporządzania studium;
2) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta ogłasza w prasie miejscowej oraz obwieszczenie, a także w

sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały o przystąpieniu do
sporządzania studium, określając formę, miejsce i termin składania wniosków dotyczących studium,
nie krótszy jednak niż 21 dni od dnia ogłoszenia;

3) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta zawiadamia na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do

sporządzania studium instytucje i organy właściwe do uwzględniania i opiniowania projektu studium;

4) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta rozpatruje wnioski, które napłynęły po ogłoszeniu o

przystąpieniu do sporządzenia studium;

5) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt studium, uwzględniając ustalenia planu

zagospodarowania przestrzennego województwa; w przypadku braku planu zagospodarowania
przestrzennego województwa lub niewprowadzenia do planu zagospodarowania przestrzennego
województwa zadań rządowych, uwzględnienia ustalenia programów służących realizacji inwestycji
celu publicznego o znaczeniu krajowym;

6) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta uzyskuje od gminnej lub innej właściwej (powołanej w innej

gminie od pełnienia funkcji organu doradczego na mocy porozumienia zawartego z odpowiednim
wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta) komisji urbanistyczno- architektonicznej opinię o
projekcie studium;

7) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta uwzględnia projekt studium z zarządem województwa w

zakresie zgodności z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa;

8) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta uwzględnia projekt studium z wojewodą w zakresie jego

zgodności z ustaleniami programów zawierających zadania rządowe służące realizacji inwestycji celu
publicznego o znaczeniu krajowym;

9) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta występuje o opinie dotyczące rozwiązań przyjętych w

projekcie studium do:



Starosty powiatowego;



Gmin sąsiednich;



Właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków;



Właściwych organów wojskowych, ochrony granic oraz bezpieczeństwa państwa;



Dyrektora właściwego urzędu morskiego w zakresie zagospodarowania pasa technicznego,
pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani;



Właściwego organu nadzoru górniczego w zakresie zagospodarowania terenów górniczych;



Właściwego organu administracji geologicznej;



Ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania obszarów ochrony
uzdrowiskowej;

10) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wprowadza zmiany wynikające z uzyskanej opinii i

dokonanych uzgodnień;

11) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także

w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości o wyłożenie projektu studium do publicznego
wglądu na co najmniej 14 dni przed wydaniem wyłożenia i wykłada ten projekt do publicznego
wglądu na okres co najmniej 30dni oraz organizuje w tym czasie dyskusję publiczną nad przyjętymi
w tym projekcie studium rozwiązaniami;

12) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 11, termin, w

którym osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
mogą wnosić uwagi dotyczące projektu studium, nie krótszy niż 21 dni od dnia zakończenia okresu
wyłożenia studium.

13) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia radzie gminy do uchwalenia projekt studium wraz

z listą nieuwzględnionych uwag, o których mowa w pkt 12

14) Studium uchwala rada gminy, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag, o których

mowa w pkt 12. tekst i rysunek studium oraz rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag stanowią
załączniki do uchwały o uchwaleniu studium;

15) Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę o uchwaleniu studium wraz z

załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisani
prawnymi

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- procedura formalno prawna
sporządzenia studium

I. PRACE PRZYGOTOWAWCZE



Rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium;



Ogłoszenie o przystąpieniu do sporządzania studium;



Czas na składanie wniosków min 21 dni od ogłoszenia;



Zawiadomienie na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium (instytucje i
organy właściwe do uzgadniania i opiniowania projektu studium);



Rozpatrywanie wniosków dotyczących studium;

II. PRACE NAD PROJEKTEM STUDIUM

( z uwzględnieniem ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego województwa lub programów
zawierających zadania rządowe)

III. PRACE ZWIĄZANE Z PRZYGOTOWANIEM PROJEKTU STUDIUM DO UCHWALENIA



Uzyskanie opinii od komisji urbanistyczno- architektonicznej oraz uzgadnianie i opiniowanie i
projektu studium przez właściwe organy-min 21 dni od dnia udostępnienia projektu studium



Ogłoszenie o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu na okres min 30dni;



Przeprowadzenie dyskusji publicznej nad przyjętymi w projekcie studium rozwiązaniami;



Wnoszenie uwag do projektu studium w okresie 21 dni od dnia zakończenia wyłożenia studium



Przedstawienie radzie gminy projektu studium do uchwalenia wraz z listą uwag zgłoszonych do
projektu studium po zakończeniu wyłożenia do publicznego wglądu

IV. PRACE KOŃCOWE



Rada gminy uchwala studium rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia zgłoszonych uwag do
projektu studium



Wojewoda sprawdza zgodność uchwały ( o uchwaleniu studium wraz z załącznikami) z przepisami
prawnymi

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- koszty sporządzenia studium

1. Reguła: koszty sporządzenia studium obciążają budżet gminy.
2. Wyjątki:



w przypadku sporządzenia lub zmiany studium, które wynika z rozmieszczenia inwestycji celu
publicznego o znaczeniu ponadlokalnym obciążają odpowiednio budżet państwa, budżet
województwa, albo budżet powiatu



w przypadku późniejszej zmiany stanowiska przez organ z którym uzgodniono projekt studium-
koszty zmiany projektu ponosi właściwy organ. Jeżeli organ ten działa w ramach zespolonej
administracji powiatowej lub w ramach samorządu województwa i wykonuje zadania z zakresu
administracji rządowej, wówczas koszty zmiany studium lub projektu studium ponosi Skarb
Państwa - dotyczy to wyłącznie przypadku, gdy zmiana stanowiska organu wynika z zmiany ustawy
lub wiążących ten organ nowych ustaleń właściwego organu administracji rządowej.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- dokumentacja formalno-prawna
studium

Wykonanie procedury formalno-prawnej dokumentuje się poprzez sporządzenie dokumentacji prac
planistycznych, tj:



Uchwała Rady Gminy o przystąpieniu do sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy.



ogłoszenie prasowe i obwieszczenia o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy



kopie pisemnych zawiadomień instytucji i organów właściwych do opiniowania i uzgodnienia studium



wykaz wniosków złożonych do projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy



rozstrzygnięcia organu sporządzającego projekt studium w sprawie rozpatrzenia wniosków



wykaz materiałów planistycznych wykorzystywanych przy sporządzaniu studium wraz z wnioskami
wynikającymi z ich analizy



dowody przekazania projektu studium do zaopiniowania i uzgodnień



uzgodnienia projektu studium z zarządem województwa i wojewodą



wykaz opinii do projektu studium



ogłoszenia prasowe i obwieszczenia o wyłożeniu projektu do publicznego wglądu



protokół z dyskusji publicznej nad przyjętymi w projekcie studium rozważaniami



wykaz uwag zgłoszonych do wyłożonego do publicznego wglądu projektu studium



rozstrzygnięcia organu sporządzającego projekt studium (wójta, burmistrza, albo prezydent miasta) w sprawie
rozpatrzenia uwag zgłoszonych do wyłożonego do publicznego wglądu projektu studium



dowody potwierdzające czynności ponawiane w związku z uwzględnieniem uwag zgłoszonych do
wyłożonego do publicznego wglądu projektu studium



informacje o składzie zespołu autorskiego projektu studium wraz z aktualnym zaświadczeniem o wpisie na
listę członków właściwej izby samorządu zawodowego

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego- skutki prawne uchwalenia studium

Zgodnie z zapisem art.9 ust. 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym studium nie jest aktem prawa
miejscowego. W związku z powyższym nie wywołuje żadnych bezpośrednich skutków prawnych. Niemniej jednak
pełni bardzo ważną rolę w funkcjonującym systemie planowania przestrzennego. Chociażby sam fakt, że jest
opracowaniem obowiązkowym i sporządzany jest w granicach administracyjnych gminy.

WYKŁAD 10

PLANOWANIE PRZESTRZENNE NA POZIOMIE GMINY

Studium…-przykład gminy Zakrzewo

Spis treści

Zeszyt 1.

Uwarunkowania rozwoju

1. ZAGADNIENIA WPROWADZAJĄCE

1.1. Podstawa opracowania
[ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z dn. 7 lipca 1994 r.,
ustawa o samorządzie gminnym- z dnia 8 marca 1990 r.

Uchwała Rady Gminy w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium]

STUDIUM JEST DOKUMENTEM – Z MOCY USTAWY O ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM-
OBOWIĄZKOWO SPORZĄDZANYM PRZEZ KAŻDĄ GMINĘ

1.2. Przedmiot opracowania [ogólna charakterystyka gminy]
1.3. Cel sporządzenia studium
[określenie polityki przestrzennej samorządu lokalnego, z uwzględnieniem uwarunkowań, celów i kierunków
polityki przestrzennej państwa]

1.4. Zadania studium

[zobowiązanie własne władz samorządowych do prowadzenia określonych działań w sferze gospodarki
przestrzennej]

1.5. Tok pracy i treść studium
[przeprowadzenie diagnozy, wskazanie uwarunkowań, określenie polityki przestrzennej]

1.6. Forma opracowania [dwie części: tekstowa i graficzna]
1.7. Dokumentacja formalno-prawna [por. aneks – pkt 1-12]
1.8. Dokumentacja merytoryczna [materiał dokumentacyjny]

2. DIANOZA STANU ZAGOSPODAROWANIA

2.1. Położenie gminy
2.2. Sfera przyrodniczo-kulturowa [pkt 1-7]
2.3. Sfera demograficzno-społeczna [demografia, warunki mieszkaniowe, usługi]
2.4. Sfera gospodarczo-ekonomiczna [wytwórczość, rolnictwo, leśnictwo, turystyka, finanse]
2.5. Sfera techniczna [infrastruktura techniczna i komunalna; komunikacja]
2.6. Sfera zagospodarowania przestrzennego [intensywność zabudowy i dysonanse architektoniczne]

3. UWARUNKOWANIA ROZWOJU [preferencje, ograniczenia, konflikty]

3.1. Uwarunkowania zewnętrzne
3.2. Uwarunkowania wewnętrzne [sfery: przyrodniczo-kulturowa, demograficzno-społeczna, gospodarcza,

techniczna, zagospodarowania przestrzennego]

3.3. Obszary problemowe [ przyrodniczo-kulturowe podlegające szczególnej ochronie; o naruszonej równowadze

ekologicznej, wskazane do wzrostu aktywności gospodarczej]

Zeszyt 2

POLITYKA PRZESTRZENNA

1. CELE POLITYKI PRZESTRZENNEJ [cel główny oraz cele szczegółowe-przyrodnicze, kulturowe, społeczne,

gospodarcze, z zakresu infrastruktury społecznej oraz cele przestrzenne i specjalne- ponadgminne]

2. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANA PRZESTRZENNEGO

2.1. Kierunki działań w strefach polityki ponadlokalnej (ponadgminnej)
2.2. Kierunki działań w strefach polityki wewnętrznej

2.2.1. Kierunki i zasady ochrony i kształtowania środowiska w strefach systemu ekologicznego
2.2.2. Kierunki i zasady ochrony dóbr i krajobrazu w strefach działań ochronnych
2.2.3. Kierunki i zasady gospodarowania w rolniczej przestrzeni produkcyjnej
2.2.4. Kierunki i zasady gospodarowania w strefach leśnych
2.2.5. Kierunki rozwoju turystyki i rekreacji
2.2.6. Kierunki i zasady gospodarowania w strefach osadniczych
2.2.7. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej
2.2.8. Kierunki rozwoju komunikacji
2.2.9. Kierunki i zasady gospodarowania w strefach problemowych bądź konfliktowych

3. INSTRUMENTY REALIZACJI POLITYKI PRZESTRZENNEJ

3.1. Instrumenty planistyczne i regulacyjne

3.1.1. Miejscowe plany
3.1.2. Proponowane regulacje
3.1.3. Programy specjalistyczne, opracowania strategiczne

4. POTRZEBY OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

5. STRATEGICZNE KIERUNKI DZIAŁAŃ

6. LISTA ZAMIERZEŃ INWESTYCYJNYCH

7. INTERPRETACJA ZAPISU USTALEŃ STUDIUM

Aneks 1- Zagadnienia demograficzno-społeczne
Aneks 2- Rodzaje instrumentów …, Słownik studium …, Źródła prawa …
Aneks 3- Dokumentacja formalno-prawna
Rysunki „Studium” załączone odrębnie:

•

Nr 1- Uwarunkowania rozwoju gminy Zakrzewo (skala 1:10 000)

•

Nr 1a- Uwarunkowania rozwoju wsi Zakrzewo (skala 1:5 000)

•

Nr 2- Polityka przestrzenna gminy Zakrzewo (skala 1:10 000)

•

Nr 2a- Polityka przestrzenna wsi Zakrzewo (skala 1:5 000)

Studium …- przykład gminy Więcbork

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY

WIĘCBORK

(Wykonawca: Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku, Oddział w
Bydgoszczy; główny projektant z uprawnieniami urbanistycznymi)

CZĘŚĆ I – OPIS STUDIUM

WSTĘP- CHARAKTERYSTYKA GMINY

II.

UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA NATURALNEGO

•

Rzeźba terenu

•

Budowa geologiczna

•

Wody

•

Surowce mineralne

•

Klimat

•

Szata roślinna

•

Prawna ochrona środowiska naturalnego

•

Główne zasady ekopolityki

III.

UWARUNKOWANIA KULTUROWE

•

Krótki rys historyczny- zabytki

IV.

TURYSTYKA I WYPOCZYNEK

Zagospodarowanie turystyczne

Ruch turystyczny

Szlaki turystyki pieszej

Szlaki wodne

DEMOGRAFIA I INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

1.Wstęp;
2.Informacje ogólne;
3.Charakterystyka sieci osadniczej
4.Zmiany liczby mieszkańców gminy
5.Struktury ludności;
6.Ruch naturalny ludności;
7.Ruch migracyjny ludności;
8.Bezrobocie;
9.Infrastruktura społeczna;
10.

Warunki mieszkaniowe

11.

Podsumowanie

VI.

ROLNICTWO
1.

Uwarunkowania przyrodnicze dla rolnictwa

Melioracje

Waloryzacja przyrodniczej przestrzeni

Użytkowanie gruntów i struktura własnościowa

Produkcja roślinna

Produkcja zwierzęca

Towarowość, specjalizacja i wyposażenie gospodarstw rolnych w maszyny, urządzenia i budynki

Otoczenie i obsługa rolnictwa, instytucje wspomagające rozwój produkcji rolnej.

VII.

POZAROLNCZE DZIAŁY GOSPODARKI
1.

Gospodarka leśna

Ewidencja działalności gospodarczej

VIII.

KOMUNIKACJA
1.

Stan i ocena infrastruktury komunikacyjnej

Kierunki rozwoju

Komunikacja a ochrona środowiska

IX.

GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
1.

Diagnoza stanu istniejącego

Uwarunkowania rozwoju

ELEKTROENERGETYKA
1.

Diagnoza stanu istniejącego

Uwarunkowania rozwoju

Kierunki polityki przestrzennej systemu elektroenergetycznego

XI.

GAZOWNICTWO
1.

Diagnoza stanu istniejącego

Kierunki polityki przestrzennej systemu gazowniczego

XII.

CIEPŁOWNICTWO
1.

Diagnoza stanu istniejącego

Uwarunkowania rozwoju

XIII.

TELEKOMUNIKACJA
1.

Diagnoza stanu istniejącego

Kierunki polityki przestrzennej systemu telekomunikacji

CZĘŚĆ II- KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I ZADANIA DLA REALIZACJI CELÓW

PUBLICZNYCH

CELE I KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEJ GMINY

•

Kierunkowa struktura zagospodarowania przestrzennego gminy (kategorie obszarów, cele polityki
przestrzennej)

II.

OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE I PROPONOWANE DO OBJĘCIA PRAWNYMI FORMAMI
OCHRONY (z tytułu przepisów szczegółowych)
1. obszary i elementy środowiska przyrodniczego objęte prawną ochroną przyrody
2. Zasady zagospodarowania obszarów prawnie chronionych
3. Obszary i elementy środowiska proponowane do objęcia prawną ochroną przyrody
4. Dobra kultury prawnie chronione [strefy ochrony konserwatorskiej: „A”- pełna ochrona, „B”-

częściowa ochrona, „C”- strefa ochrony ekspozycji, „W”- strefa ochrony archeologicznej

III.

LOKALNE WARTOŚCI I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
1. Waloryzacja obszaru gminy
2. Surowce mineralne
3. Obiekty i tereny o potencjalnie znacznej uciążliwości dla środowiska i otoczenia
4. Tereny mało odporne na działalność gospodarczą
5. Tereny przeznaczone pod zalesienie

IV.

OBSZARY ZABUDOWANE – W TYM OBJĘTE PRZEKSZTAŁCENIAMI
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
[ogniwa sieci osadniczej i ich funkcje- mieszkaniowe, usługowe, turystyczne, wytwórcze]

OBSZARY PRZEZNACZONE POD ZABUDOWĘ [miejscowości i funkcje]

VI.

ELEMENTY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
1. Zaopatrzenie w wodę
2. Gospodarka ściekowa
3. Gazownictwo
4. Gospodarka cieplna
5. Gospodarka odpadami
6. Komunikacja
7. Elektroenergetyka

VII.

OBSZARY WSKAZANE DO OBJĘCIA REGULACJAMI PLANISTYCZNYMI (miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego)

VIII.

ZADANIA DLA REALIZACJI CELÓW PUBLICZNYCH
(średniookresowe, długookresowe; lokalne, ponadlokalne)

Załączniki graficzne (mapy w skali 1:10 000)

1- Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego gminy
2- Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy (strefy polityki przestrzennej:

•

Podmiejskie (A1,A2)

•

Rolniczej przestrzeni produkcyjnej (R1-R5)

•

Turystyczno-wypoczynkowe (T1-T3)

•

Leśna (L1)

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO MIASTA NOWEGO MIASTA LUBAWSKIEGO NA LATA 2004 -2013

/STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO/

STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO OPRACOWANA PRZEZ ZESPÓŁ W
SKŁADZIE:

•

Prof. zw. dr hab. Jan Falkowski- koordynator

•

Dr hab. Roman Rudnicki

•

Mgr Mirosław Biczkowski

•

Mgr Leszek Kozłowski

Przez pracowników Zakładu Gospodarki Przestrzennej i Planowania Strategicznego Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika w Toruniu przy współpracy z KONWENTEM ds. Strategii rozwoju m. Nowego Miasta Lubawskiego i
Zespołem programowym ds. Strategii rozwoju m. Nowego Miasta Lubawskiego

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

1.Ogólne założenia planu rozwoju lokalnego miasta Nowego Miasta Lubawskiego na lata 2004-2013

1.2. Geneza planu rozwoju lokalnego

II.

AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO- GPOSPODARCZA NOWEGO MIASTA
LUBAWSKIEGO

II.1. Informacje wstępne

II.1.1. Uwagi wstępne
II.1.2. Zarys historii miasta
II.1.3. Położenie administracyjne i geograficzno-ekonomiczne oraz środowisko przyrodnicze miasta
II.1.4. Mieszkańcy
II.1.5. Zarządzanie miastem
II.1.6. Budżet Miasta
II.1.7. Nowe Miasto Lubawski na tle innych miast
II.1.8. Identyfikacja problemów

II.2. Sfera społeczna

II.2.1. Sytuacja demograficzna

Wielkość populacji

Ruch naturalny

Migracje

Struktura wieku i płci

Poziom wykształcenia

II.2.2. Źródła utrzymania i struktura zatrudnienia ludności

II.2.3. Poziom bezrobocia

II.2.4. Sytuacja mieszkaniowa

II.2.5. Infrastruktura społeczna

2.2.5.1. System edukacji

2.2.5.2. Ochrona zdrowia

2.2.5.3. Opieka społeczna

2.2.5.4. Kultura i sport

II.2.6. Warunki, jakość życia i poziom bezpieczeństwa mieszkańców

II.2.7. Identyfikacja problemów

II.3. Sfera gospodarcza

II.3.1. Aktywność gospodarcza

II.3.2. Główni pracodawcy

II.3.3. Struktura branżowa

Przemysł

Gospodarka rolna i leśna

Handel, usługi, rzemiosło

II.3.4. Infrastruktura techniczna

Sieć wodno-kanalizacyjna

Siec gazownicza

Sieć energetyczna

Gospodarka odpadami

Sieć komunikacyjna

Telekomunikacja

II.3.5. Identyfikacja problemów

II.4. Sfera przestrzenna – ekorozwój, turystyka i zagospodarowanie przestrzenne

II.4.1. Stan środowiska

Źródła i skala degradacji środowiska przyrodniczego

Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego

ocena stanu środowiska kulturowego

II.4.2. Zagospodarowanie turystyczno-rekreacyjne

Walory turystyczno-rekreacyjne miasta

Baza turystyczno-rekreacyjna

Ruch turystyczny

II.4.3. Układ funkcjonalno- przestrzenny miasta

Przeszłość historyczna a układ przestrzenny miasta

Zagospodarowanie funkcjonalno-przestrzenne miasta

II.4.4. Identyfikacja problemów

III. ZADANIA POPRAWY SYTUALCJI W NOWYM MIEŚCIE LUBAWSKIM

III.1. Analiza uwarunkowań rozwojowych

III.1.1. Analiza SWOT
III.1.2. Analiza uwarunkowań zewnętrznych
III.1.3. Analiza uwarunkowań wewnętrznych

III.2. Sformułowanie misji, wizji rozwoju miasta

III.2.1. Misja miasta
III.2.2. Wizja rozwoju miasta

III.3. Sformułowanie kluczowych problemów rozwojowych
III.4. Sformułowanie celów strategicznych

III.4.1. Sformułowanie głównego celu strategicznego
III.4.2. Główne priorytety rozwoju strategicznego

IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH

IV.1. Plan rozwoju lokalnego Nowego Miasta Lubawskiego na lata 2004-2013 wg zadań inwestycyjnych

IV.1.1. Lista projektów i zadań inwestycyjnych na lata 2004-2013
IV.1.2. Charakterystyka poszczególnych zadań inwestycyjnych
IV.1.3. Lista projektów i zadań inwestycyjnych na lata 2007-2013
IV.1.4. Charakterystyka poszczególnych zadań inwestycyjnych

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

VI. WDRAŻANIE PLANU ROZWOJU LOKALNEGO

6.1. Podstawowe narzędzia wdrażania planu rozwoju lokalnego

VII. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

VII.1. System monitorowania planu rozwoju lokalnego
VII.2. Proces wdrażania niezbędnych korekt i zmian
VII.3. Szanse i zagrożenia w realizacji planu rozwoju lokalnego

VII.3.1. Uwagi wstępne
VII.3.2. Analiza szans realizacyjnych
VII.3.3. Lista walorów i szans realizacyjnych „Planu Rozwoju Lokalnego”
VII.3.4. Analiza zagrożeń realizacyjnych
VII.3.5. Lista możliwych barier i zagrożeń realizacji „Planu Rozwoju Lokalnego…”
VII.3.6. Ocena zdolności miasta Nowego Miasta Lubawskiego do wykorzystania szans i przeciwdziałania

zagrożeniom w realizacji „Planu Rozwoju Lokalnego …”

VII.3.7. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami

pozarządowymi

Przystępując do opracowania „Planu rozwoju lokalnego miasta Nowego Miasta Lubawskiego”, jej autorzy postawili
sobie następujące cele i zadania, które ta strategia powinna zrealizować:

1. Pobudzenie aktywności społecznej i gospodarczej
2. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki lokalnej,
3. Zachowanie i rozwinięcie walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego
4. Kształtowanie nowego ładu przestrzennego
5. Poprawę form, metod i efektów organizacji, zarządzania i finansowania miasta

HARMONOGRAM REALIZACJI „PLANU ROZWOJU LOKALNEGO” (od 24.03.2004 r. do 28.06.2004)

1. Spotkanie z Zespołem Programowym, przedstawienie głównych założeń „Planu rozwoju lokalnego miasta

Nowego Miasta Lubawskiego na lata 2004-2013”- 24.03.2004 r.

2. Zebranie dokumentacji i opracowanie „Diagnozy prospektywnej”- 27.03-18.05.2004
3. I Spotkanie Konsultacyjne z Konwentem ds. Strategii rozwoju- prezentacja założeń Diagnozy oraz analiza

uwarunkowań rozwojowych- 19.05.2004

4. Opracowanie „Uwarunkowań rozwojowych, misji i wizji oraz sformułowanie celów strategicznych”- 20.05-

1.06.2004

5. II Spotkanie Konsultacyjne z Konwentem ds. Planu rozwoju- dyskusja NT. uwarunkowań i kluczowych

problemów rozwojowych oraz nad sformułowaniem głównych celów strategicznych m. Nowego Miasta
Lubawskiego- 2.06.2004

6. Opracowanie „Planu rozwoju lokalnego miasta”-2.06-8.06.2004
7. III Spotkanie Konsultacyjne z Konwentem ds. Strategii rozwoju- prezentacja założeń Planu oraz dyskusja nad

założeniami- 9.06.2004

8. Opracowanie ostatecznej wersji „Planu”-10.06-22.06.2004
9. Prezentacja „Planu rozwoju lokalnego miasta Nowego Miasta Lubawskiego na lata 2004-2013” na sesji Rady

Miasta i jej zatwierdzenie, z udziałem Konwentu i Zespołu Programowego ds. Strategii rozwoju -28.06.2004

BURMISTRZ WIĘCBORKA

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY WIĘCBORK

Więcbork, marzec-sierpień 2004

Spis treści

1. WSTĘP

•

Cel i zakres opracowania

2. PODSTAWOWE DANE O GMINIE WIĘCBORK

2.1. Obszar objęty planem gospodarki odpadami

2.2. Demografia

2.3. Rozwój gospodarczy

2.4. Turystyka i rekreacja

3. AKTUALNY STAN W GOSPODARCE ODPADAMI GMINY

3.1. Oszacowanie ilości wytwarzanych odpadów

3.2. Świadczenie usług odbioru i transportu odpadów

3.3. Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów

3.3.1. segregacja i odzysk odpadów

3.3.2. unieszkodliwienie odpadów

3.3.3. rodzaje kosztów poniesionych na gospodarkę odpadami

4. GŁÓWNE PROBLEMY GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE WIĘCBORK
5. PROGNOZOWANIE ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI

5.1. Zmiany wynikające z prognoz demograficznych

5.2. Zmiany wynikające z prognoz społeczno-gospodarczych

5.3. Prognoza zmiany wytwarzanych odpadów w latach 2007-2011

5.3.1. Prognoza zmiany wytwarzanych odpadów komunalnych

5.3.2. Prognoza zmiany wytwarzanych odpadów przemysłowych

6. POLITYKA I CELE GOSPODARKI ODPADAMI W KRAJU I WOJEJWÓDZTWIE KUJAWSKO-

POMORSKIM

6.1. Krajowy plan gospodarki odpadami

6.2. Plan gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego

6.2.1. Odpady komunalne

6.2.2. Odpady przemysłowe

6.2.3. Odpady niebezpieczne

6.3. Plan gospodarki odpadami powiatu Sępoleńskiego

7. CELE I DZIAŁANIA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE WIĘCBORK

8. INSTRUMENTY FINANSOWE REALIZACJI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA

ODPADAMI

8.1. Źródła finansowania gospodarki odpadami

8.2. Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy Operacyjne

9. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW

10. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU GOSPODARKI ODPADAMI NA

ŚRODOWISKO

11. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

12. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY WIĘCBORK

NA LATA 2004-2011

Więcbork, marzec-sierpień 2004

Spis treści

1. Wprowadzenie

1.1. Podstawa prawna i cel opracowania
1.2. Zakres i metoda opracowania

2. Podstawowe dane o gminie Więcbork

2.1. Położenie geograficzne
2.2. Demografia
2.3. Drogi
2.4. Rozwój gospodarczy i społeczny

3. Zasoby środowiska przyrodniczego gminy

3.1. Rzeźba terenu
3.2. Budowa geologiczna, surowce naturalne

3.2.1. Budowa geologiczna
3.2.2. Surowce naturalne
3.2.3. Złoża kopalin
3.2.4. Zasady gospodarowania obowiązujące na terenach i obszarach górniczych

3.3. Gleby
3.4. Wody

3.4.1. Wody powierzchniowe
3.4.2. Wody podziemne

3.5. Powietrze atmosferyczne
3.6. Walory przyrodnicze i krajobrazowe

3.6.1. Lasy
3.6.2. Gospodarka łowiecka
3.6.3. Świat roślin i zwierząt
3.6.4. Prawna ochrona przyrody

4. Źródła zagrożenia środowiska

4.1. Hałas
4.2. Promieniowanie elektromagnetyczne
4.3. Transport
4.4. Odpady
4.5. Zagrożenia wód

4.5.1. Zagrożenia wód powierzchniowych
4.5.2. Zagrożenia wód podziemnych

5. Infrastruktura ochrony środowiska

5.1. Wodociągi i ujęcia wody
5.2. Kanalizacja i oczyszczalnia ścieków
5.3. Gospodarka odpadami

6. Zarządzanie środowiskiem

6.1. Instrumenty realizacji programu

7. Wnioski z oceny aktualnego stanu środowiska
8. Uwarunkowania zewnętrzne

8.1. Zasady i cele Polityki ekologicznej państwa
8.2. Limity krajowe
8.3. Cele polityki ekologicznej województwa kujawsko-pomorskiego

9. Ustalenia programu

9.1. Kierunki ochrony środowiska- wytyczne
9.2. Rodzaj i harmonogram przedsięwzięć proekologicznych planowanych na lata 2004-2007 z perspektywą

do 2011
9.2.1. Ochrona zasobów przyrodniczych
9.2.2. Ochrona powierzchni ziemi
9.2.3. Ochrona przed odpadami
9.2.4. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych
9.2.5. Ochrona powietrza atmosferycznego
9.2.6. Ochrona przed hałasem
9.2.7. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi
9.2.8. Edukacja ekologiczna

9.3. Nakłady na realizację programu

10. Monitoring i ocena realizacji programu

11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
12. Materiały źródłowe
12.1.

Spis literatury

Planowanie przestrzenne na poziomie województwa

,,Plan zagospodarowania przestrzennego województwa"

Wprowadzenie

Utworzony w Polsce w 1999 roku samorząd województwa stał się podmiotem prowadzenia polityki rozwoju
regionalnego, a co za tym idzie - prowadzenia umożliwiającej rozwój polityki przestrzennej w regionie.

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie należy do zadań samorządu województwa.
Narzędziem prowadzenia tej polityki są: plan zagospodarowania przestrzennego województwa oraz analizy, studia,
koncepcje i programy związane z zagospodarowaniem przestrzennym opracowywane odpowiednio do potrzeb i celów
podejmowanych zadań.

Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa mającą na celu przede wszystkim pobudzenie
aktywności gospodarczej, podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,
zachowanie wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego, kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

Strategia ta wiąże się z planowaniem przestrzennym – jest realizowana przez programy wojewódzkie zgodne z
polityką rozwoju prowadzona przez województwo, na którą składają się miedzy innymi:

•

tworzenie warunków rozwoju gospodarczego,

•

utrzymywanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim,

•

pozyskiwanie i łączenie środków finansowych na realizacje zadań z zakresu użyteczności publicznej,

•

wspieranie podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli oraz rozwoju nauki,

•

racjonalne korzystanie z zasobów środowiska przyrodniczego oraz jego kształtowanie,

•

wspieranie rozwoju kultury oraz ochrona i racjonalne korzystanie z zasobów dziedzictwa kulturowego,

•

promocja walorów i możliwości rozwoju województwa.

Ustawa o samorządzie województwa wymienia podstawowe zadania o charakterze wojewódzkim przypisane na mocy
innych ustaw samorządowi wojewódzkiemu.

Zakres tych zadań obejmuje - między innymi - zagospodarowanie przestrzenne oraz wiążące się z nim w różnym
stopniu takie dziedziny jak:

•

ochrona dóbr kultury,

•

ochrona środowiska,

•

modernizacja terenów wiejskich,

•

gospodarka wodna,

•

drogi publiczne,

•

transport zbiorowy,

•

turystyka,

•

obronność,

•

bezpieczeństwo publiczne,

•

przeciwdziałanie bezrobociu.

CELE PLANU

Podstawowym instrumentem prowadzenia polityki przestrzennej w regionie jest plan zagospodarowania
przestrzennego województwa. Jest on narzędziem równoważenia rozwoju różnych sfer w przestrzeni województwa, a
jednocześnie służy konkretyzacji w przestrzeni celów określonych w strategii rozwoju.

Celem planu zagospodarowania przestrzennego województwa jest określenie uwarunkowań, celów, zasad i kierunków
rozwoju przestrzennego w odniesieniu do celów i zadań określonych w strategii rozwoju społeczno-gospodarczego
województwa oraz alokacja przestrzenna zadań wynikających z programów rządowych i wojewódzkich.

ZADANIA PLANU

Zadaniem planu województwa jest:

•

koordynacja zadań, których realizacja ma na celu pożądany rozwój społeczno-gospodarczy z uwarunkowaniami
przestrzennymi oraz koordynacja polityki przestrzennej regionu z polityką przestrzenną samorządów lokalnych,

•

koordynacja pożądanych zmian w zagospodarowaniu przestrzennym celem maksymalizacji efektów,

•

koordynacja ogólnospołecznych zadań ponadlokalnych,

•

identyfikacja i zgromadzenie informacji o zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowaniach rozwoju w sposób
umożliwiający przekazanie ich innym podmiotom mającym wpływ na politykę regionalną działającym na
poziomie krajowym i lokalnym,

•

inspiracja instytucji i samorządów lokalnych w określaniu kierunków rozwoju,

•

promocja istniejących walorów i możliwości rozwojowych województwa,

•

kształtowanie zasad ochrony środowiska, wartości kulturowych i przyrodniczych

Wykład 11

PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA – FUNKCJE PLANU

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa wraz ze strategią rozwoju społeczno-gospodarczego, w myśl
zasad planowania zintegrowanego, tworzą plan regionalny

Zasadniczą jego funkcją jest konsolidacja struktur przestrzennych wewnątrz regionu i określenie kierunków i
priorytetów kształtowania zagospodarowania przestrzennego zgodnych ze strategicznymi kierunkami rozwoju
społeczno-gospodarczego.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest instrumentem prowadzenia polityki przestrzennej w
regionie. Określa uwarunkowania, zasady i kierunki kształtowania struktury przestrzennej województwa, tak,
by tworzyła korzystne warunki dla rozwoju gospodarczego, wzrostu poziomu i jakości życia oraz
konkurencyjności regionu w zgodzie z zasadami równoważenia rozwoju.

POZYCJA W SYSTEMIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest elementem systemu planowania przestrzennego.

Jest ogniwem pośrednim, łączącym planowanie przestrzenne na poziomie kraju z planowaniem miejscowym na
poziomie gminy. Ponieważ jest zapisem polityki przestrzennej relacje z planowaniem miejscowym odbywająca się za
pośrednictwem zapisu polityki przestrzennej, który na poziomie gminy jest zawarty w studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego.

W planie województwa uwzględnia się ustalenia koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz
programy zadań rządowych służących realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym.

STATUS PRAWNY PLANU

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa wraz ze strategia rozwoju i programami wojewódzkimi należy
do podstawowych dokumentów określających kierunki rozwoju województwa. Jego sporządzenie jest
obowiązkowe, jednakże opracowania te nie maja charakteru aktów prawnych powszechnie obowiązujących.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest aktem kierownictwa wewnętrznego. Wiąże władze
województwa i inne podmioty w realizacji polityki przestrzennej. Nie wiąże natomiast obywateli i podmiotów spoza
administracji publicznej. Nie jest aktem prawa miejscowego, nie może Stanowic podstawy prawnej wydania
jakichkolwiek decyzji administracyjnych. Wiąże jednak gminy przy sporządzaniu studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego, a pośrednio również planów miejscowych.

TREŚĆ PLANU

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest określeniem ram przestrzennych rozwoju regionu.
Stanowi wykładnię polityki państwa i regiony określonej w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju i w
strategii rozwoju województwa.

Problematyka planu województwa wynika z konieczności zachowania spójności ze strategia rozwoju regionu. Oba
te dokumenty powinny zawierać uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju.

Realizacja planu zobowiązuje do określenia:

•

Diagnozy stanu przełożonej na uwarunkowania rozwoju przestrzennego

•

Celów polityki przestrzennej

•

Kierunków polityki przestrzennej wraz z zasadami zagospodarowania

W planie określa się:

•

Podstawowe elementy sieci osadniczej województwa

•

Powiązania komunikacyjne i infrastrukturalne

•

Powiązania transgraniczne

•

System obszarów chronionych, w tym:

o Obszary ochrony środowiska i przyrody
o Obszary ochrony krajobrazu kulturowego, dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr kultury

współczesnej

o Obszary ochrony uzdrowisk

•

Rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, które zostały ustalone w

programach rządowych lub wojewódzkich, a szczególnie obiektów i urządzeń z zakresu

o Infrastruktury społecznej
o Infrastruktury technicznej i sieci transportowych
o Ochrony środowiska
o Ochrony zabytków
o Gospodarki wodnej

•

Obszary problemowe wraz z zasadami ich zagospodarowania

•

Obszary metropolitalne wraz z opracowaniem planu ich zagospodarowania stanowiącego cześć planu

zagospodarowania przestrzennego województwa

•

Obszary wsparcia, tu rozumiane jako obszary, gdzie powinno się skierować pomoc, a wyodrębnione ze

względu na występujące tam problemy rozwojowe

•

Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi wraz z uwzględnieniem zapisów planów ochrony

przeciwpowodziowej regionu wodnego

•

Obszary terenów zamkniętych o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo

państwa oraz ich strefy ochronne

•

Obszary występowania udokumentowanych złóż kopalin

ZASADY OPRACOWANIA PLANU

Zgodnie z ustawa w planie województwa uwzględnia się ustalenie strategii rozwoju województwa.

W cechach przestrzeni regionu zawarte są możliwości i ograniczenia rozwoju, które powinny buc uwzględnione w
strategii. Prawidłowa identyfikacja cech przestrzeni oraz procesów zachodzących w zagospodarowaniu przestrzennym
jest możliwa po wnikliwym rozpoznaniu istniejącej sytuacji ukierunkowanym na określone problemy. Optymalny
byłby konsekwentnie prowadzony monitoring zagospodarowania przestrzennego.

Prace nad planem przebiegają w określonych fazach:

•

Faza poznawcza, w której zebrano materiały wejściowe i sporządzono raporty problemowe obejmujące sferę

społeczna, ekologiczna, gospodarcza i techniczna.

•

Faza analityczna, w wyniku analiz określono wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania rozwoju,

uwzględniając również ustalenie Koncepcji Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju i programów
resortowych oraz strategii rozwoju województwa. Podsumowaniem tej fazy było opracowanie diagnozy
prospektywnej.

•

Faza koncepcyjna, opracowany zostaje projekt w wersji konsultacyjnej, a po uwzględnieniu uwag i opinii

opracowuje się projekt w wersji do uchwalenia przez sejmik województwa.

Faza poznawcza – rozpoznanie stanu istniejącego - poprzedzać musi etapy prac analitycznych i projektowych.
Obejmuje ona zebranie i analizę materiałów wejściowych, na które składają się:

•

Dane statystyczne

•

Mapy

•

Informacje i programy jednostek gospodarczych, instytucji i samorządów lokalnych

•

Wnioski do planu

•

Wcześniejsze opracowania planistyczne

•

Opracowania branżowe odnoszące się do problematyki sfery społecznej, gospodarcze, infrastruktury

technicznej i transportu, środowiska przyrodniczego.

Faza analityczna - zebranie informacji w ujęciu statystycznym i dynamicznym w zakresie wydzielonych sfer
problemowych pozwoli na przeprowadzenie analiz stanu i procesów, opracowanie diagnozy oraz określenie
uwarunkowań rozwoju i polityki przestrzennej.

Przeprowadzana zostaje identyfikacja procesów zachodzących w zagospodarowaniu przestrzennym i ich ocena z
punktu widzenia wewnetrznegi i zewnętrznego:

•

Uwarunkowania wewnętrzne wynikają ze specyfiki przedmiotu planu, czyli województwa. Są one pochodna

oceny zagospodarowania przestrzennego (diagnozy prospektywnej), obejmującej diagnozę i wzajemne relacje
sfery społecznej, gospodarczej, ekologicznej, technicznej i funkcjonowania struktur przestrzennych w ujęciu
dynamicznym z ocena dynamiki zachodzących procesów.

•

Uwarunkowania zewnętrzne obejmują obiektywne determinanty rozwoju wynikające z położenia

województwa, cech środowiska przyrodniczego i infrastruktury technicznej o znaczeniu ponadregionalnym.
Odnoszą się również do sytuacji międzynarodowej i krajowej.

Ocena uwarunkowań pozawala na identyfikacje problemów, które z kolei determinują cele rozwoju przestrzennego
(polityki przestrzennej)
Cele określają intencje przyszłego działania skierowanego na sposób rozwiązania zidentyfikowanych problemów
rozwoju przestrzennego. Określają sposób przełamania barier i ograniczeń oraz wykorzystania szans i możliwości
rozwoju.

Kierunki polityki przestrzennej stanowią bezpośrednią konkretyzacje realizacji celów w postaci rożnych form
działania, które następnie pozawalają na określenie zasad zagospodarowania odniesionych do konkretnego układu
przestrzennego. Kierunki polityki przestrzennej mogą mieć różny charakter.

Kierunki polityki przestrzennej:

•

Prawny (ochrona polityki obszarów o specjalnych walorach)

•

Planistyczny (sugestie przeznaczenia terenów oraz rozmieszczenie ponadlokalnych inwestycji celu

publicznego)

•

Organizacyjny (obszary o szczególnych preferencjach)

•

Inwestycyjny (w odniesieniu do ogólnych warunków działalności inwestycyjnej)

Kolejne etapy obejmuje ocenę planu zagospodarowania przestrzennego województwa (przynajmniej raz w ciągu
kadencji) i przedstawienia jej wyników sejmikowi województwa. Ocena ta polega na:

•

Przeglądzie zamian w zagospodarowaniu przestrzennym

•

Opracowaniu raportu o stanie zagospodarowania przestrzennego w zakresie podstawowej problematyki planu

województwa

•

Sporządzeniu oceny realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym

Przeprowadzenie tego procesu zapoczątkuje monitoring zagospodarowania przestrzennego tak istotny przy założeniu,

ze planowanie przestrzenne jest procesem ciągłym.

TRYB FORMALNO-PRAWNY OPRACOWANIA PLANU

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie należy do zadań samorządu województwa.

Sejmik województwa inicjuje opracowanie planu oraz go zatwierdza. Za sporządzenie planu odpowiedzialny jest
marszałek województwa.

Kolejne kroki to:
1) Sejmik województwa-podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia planu zagospodarowania

przestrzennego województwa

2) Marszałek województwa kolejno-informuje o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu poprzez:

a. Ogłoszenie w prasie ogólnopolskiej
b. Obwieszczenie w urzędach gmin, starostwach powiatowych, urzędzie marszałkowskim, urzędzie

wojewódzkim w celu umożliwienia składania wniosków dotyczących planu, oraz

c. Zawiadamia na piśmie instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania planu (w ogłoszeniu

określona jest forma, miejsce i termin składania wniosków dotyczących planu, nie może on być krótszy
niż 3 m-ce)

3) Marszałek województwa rozpatruje wnioski dotyczące planu/rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia nie

podlegają zaskarżeniu do sadu administracyjnego/

4) Sporządza projekt planu oraz prognozę oddziaływania na środowisko
5) Przekłada projekt planu wojewódzkiej komisji urbanistyczno-architektonicznej w celu uzyskania opinii
6) Przedkłada projekt planu do zaopiniowania:

a. Właściwym instytucjom i organom /np. zarządcom dróg, organom wojskowym, ochrony granic oraz

bezpieczeństwa państwa/

b. Wojewodzie
c. Zarządom powiatów w województwie i powiatach przyległych do granicy przyległych do granicy

województwa

d. Wójtom, burmistrzom, prezydentom miast w województwie i w gminach przyległych do granicy

województwa

e. Wojewodom ościennych województw
f. Zarządom ościennych województw

7) Uzgadnia projekt planu z organami określonymi w przepisach odrębnych (np. z wojewoda, wojewódzkim

konserwatorem zabytków, dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej. Czas na dokonanie uzgodnień i
zaopiniowanie projektu planu wraz z prognoza oddziaływania na środowisko nie może być krótszy niż 40 dni

8) Marszałek województwa przedstawia projekt planu ministrowi właściwemu do spraw gospodarki przestrzennej w

celu stwierdzenia jego zgodności z :

a. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju
b. Programami rządowymi tj. programami sporządzonymi przez ministra i centralne ograny administracji

rządowej zawierającymi zadania rządowe służące realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu
krajowym

9) Przedkłada projekt planu sejmikowi do uchwalenia
10) Sejmik województwa uchwala plan zagospodarowania przestrzennego województwa
11) Marszałek przekazuje wojewodzie uchwale zatwierdzająca plan oraz dokumentacje praz planistycznych celem

oceny zgodności z przepisami prawnymi oraz ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

PROGRAM ROZWOJU WOJEWODZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO DO 2010r.

Wprowadzenie

I. Priorytety rozwoju województwa na lata 2001-2001
II. Priorytety rozwoju na lata 2003-2006. Uwarunkowania rozwoju

Priorytety i działania
Priorytet 1 – edukacja i rozwój zasobów ludzkich
Priorytet 2 - tworzenie warunków dla przedsiębiorczości i efektywnego rozwoju gospodarczego.
Priorytet 3 – modernizacja sieci komunikacyjnych i rozwój systemów infrastruktury technicznej o znaczeniu
wojewódzkim
Priorytet 4 – ochrona i racjonalne kształtowanie środowiska przyrodniczego, ochrona dziedzictwa kulturowego
województwa
Priorytet 5 – turystyka znacząca dziedzina gospodarki
Priorytet 6 – Wzrost i różnicowanie bazy ekonomicznej obszarów wiejskich

III. Priorytety i działania na lata 2007-2010

Priorytet 1 – wykorzystanie szans rozwoju, jakie stworzy członkostwo Polski w UE.

STRATEGIA ROZWOJU WOJEWODZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

TOM 1 – BILANS OTWARCIA

Zarząd województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń, maj 1999r.
Wprowadzenie

I. Środowisko przyrodnicze
II. Środowisko kulturowe
III. Sfera społeczna
IV. Sfera gospodarcza
V. Infrastruktura techniczna

Podsumowanie

TOM 2 – DIAGNOZA PROSPEKTYWNA

Zarząd województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń, październik 1999r.

1. Wstęp
2. Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju
3. Uwarunkowania wewnętrzne
4. Identyfikacja źródeł i rodzajów środków pomocowych
5. Syntetyczna ocena uwarunkowań rozwoju województwa oraz cele rozwoju

TOM 3 – WIZJA ROZWOJU DO 2010r.

Zarząd województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń, czerwiec 2000r.
Wstęp
I. Ogólne założenia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego
II. Przewidywane zmiany w sferze społecznej
III. Przewidywane zmiany w sferze gospodarczej
IV. Przewidywane efekty w zakresie infrastruktury technicznej
V. Kształtowanie i ochrona środowiska przyrodniczego
VI. Wizja rozwoju ośrodków stołecznych województwa: Bydgoszczy i Torunia oraz miast średnich
VII.

Aktywizacja obszarów wiejskich

VIII.

Strategiczne sfery działań

TOM 4 – STRATEGIA ROZWOJU OBSZAROW WIEJSKICH I ROLNICTWA

Wstęp

I. Obszary problemowe
II. Szanse i zagrożenia
III. Wizja rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa
IV. Programy

TOM 5 – REGIONALNA STRATEGI INNOWACJI

Zarząd województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń, wrzesień 2001r.

1. Wstęp
2. Charakterystyka regionu
3. Wyniki przeprowadzonych analiz
4. Kierunki działań proinnowacyjnych
5. Zestawienie działań

TOM 6 – STRATEGIA POLITYKI ZDROWOTNEJ WOJEWODZTWA

Zarząd województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń, listopad 2001r.

1. Wprowadzenie
2. Polityka zdrowotna
3. Piramida kosztów w ochronie zdrowia
4. Wytyczne narodowego programu zdrowia i UE
5. Województwo promujące zdrowie
6. Zdrowie dla wszystkich

TOM 7 – PROGRAM STRATEGICZNY DLA POMOCY SPOŁECZNEJ

„Stymulowanie rozwoju pomocy społecznej w woj. kujawsko-pomorskim – perspektywa środowiskowa i

instytucjonalna do 2010r.”

Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu, lipiec 2002r.

I. Wprowadzanie
II. Pomoc społeczna w województwie kujawsko-pomorskim i jej zasoby
III. Obszary problemowe
IV. Program wojewódzki
V. Analiza problemów społecznych województwa w ujęciu pomocy społecznej