Planowanie przestrzenne.

Podstawy prawne:

1. Ustawa z 27.03.2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U.nr80, poz. 717 z 2003r.z późniejszymi zmianami.

2. Ustawa z 17.05.1989r. Prawo GiK.

3. Ustawa z 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska.

4. Ustawa z 07.07.1994r. Prawo budowlane.

5. Ustawa z 21.08.1997r. o gospodarce nieruchomościami.

6. Ustawa z 08.03.1990r. o samorządzie terytorialnym.

Planować – przewidywać przyszłe stany, dotyczy nie tylko ludzi, ale też regionów, gminy, całego kraju, instytucji.

Planowanie przestrzenne to zespół instytucji, metod i działań zapewniających racjonalne gospodarowanie przestrzenią.

Na szczeblu kraju: planowanie społeczno – gospodarcze oraz przestrzenne.

Czynniki wpływające na planowanie (ulokowanie działalności):

1. Surowce (występowanie, lokalizacja).

2. Transportowe (komunikacyjne) – transport surowców po dobrych drogach, droga pełni funkcję osiedlotwórczą.

3. Siła robocza

4. Likwidacja lokalnego bezrobocia.

Zadaniem planowania przestrzennego jest ustalanie dla poszczególnych obszarów przeznaczenia i sposobów zagospodarowania na określone cele. Określanie przeznaczenia i sposobów zagospodarowania określa się w tzw. aktach planistycznych.

Definicja z ustawy z 2003r.:

Planowanie przestrzenne określa:

- zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczenia terenów na różne cele,

- zasady ich zagospodarowania, przyjmując tzw. ład przestrzenny i rozwój zrównoważony jako podstawy tych działań,

- zasady i tryb rozwiązywania konfliktów między podmiotami władającymi nieruchomościami, obywatelami, wspólnotami samorządowymi i państwem.

Ład przestrzenny – jest to takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania takiej jak: funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe, kompozycyjno-estetyczne.

Czynniki ładu przestrzennego:

1. Odpowiednie rozmieszczenie przestrzenne funkcji (właściwe funkcje w optymalnych miejscach).

2. Odpowiednie sąsiedztwo funkcji (bezkonfliktowe i dające najwięcej korzyści).

3. Odpowiednia struktura pionowa (zachowanie proporcji wysokości, występowanie do dominanty).

4. Odpowiednia struktura pozioma (harmonijna struktura użytkowania i władania gruntami, odpowiedni kształt i wielkość działek, rozłogu pól uprawnych gospodarstwa wiejskiego, odpowiednie oddalenie od podmiotów gospodarczych).

Zasady kształtowania ładu przestrzennego w planach zagospodarowania przestrzennego:

1. Świadome projektowanie przestrzeni nie zezwalające na jej żywiołowy rozwój.

2. Wypracowanie ośrodków krystalizacji (wzorów przestrzennych) pozytywnie kształtowanych elementów przestrzeni (zespołów osadniczych, terenów uprawnych miejsc pracy i rekreacji).

3. Ochronę charakterystycznych układów przestrzennych wsi.

4. Kształtowanie krajobrazu wiejskiego integralnie z jego tradycją i kulturą.

5. Przeciwdziałanie tendencja do rozpraszania zabudowy wsi, w tym suburbanizacji.

Rodzaje ładu przestrzennego:

1. Ład urbanistyczno-architektoniczny – związany z kompozycją przestrzeni, jej czytelnością i logiką rozmieszczenia obiektów, ich kształtem i wielkością, usytuowaniem m.in. terenów zielonych, sklepów, obiektów małej architektury, przebiegiem ciągów komunikacyjnych.

2. Ład funkcjonalny – związany z walorami użytkowymi, współwystępowaniem różnych funkcji i relacji między nimi, m.in. z nasyceniem w punkty usługowe, obiekty wypoczynkowo-rekreacyjne, ośrodki zdrowia, placówki edukacyjne.

3. Ład estetyczny – odzwierciedlający urodę miejsca i …

Rozwój zrównoważony – proces mający na celu zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia w sposób umożliwiający realizację tych samych dążeń następnym pokoleniom.

Ze względu na różnorodność czynników wpływających na to zjawisko, wyodrębniono 3 główne obszary koncentracji planowanie strategicznego dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju:

1. Ochronę środowiska i racjonalną gospodarkę zasobami naturalnymi (ograniczenie zanieczyszczenia środowiska, ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt oraz roślin, promocję odnawialnych źródeł energii).

2. Wzrost gospodarczy i sprawiedliwy podział korzyści z niego wynikających.

3. Rozwój społeczny

Def. Rozwój zrównoważony – taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań gospodarczych, społecznych i politycznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokojenia potrzeb społeczności zarówno współczesnych jak i przyszłych pokoleń.

Instytucje planowanie przestrzennego w Polsce:

RCSS – Rządowe Centrum Studiów Strategicznych – prowadzi prace służące Radzie Ministrów i premierowi do programowania strategicznego (długotrwałego), programowania rozwoju gospodarczego i społecznego oraz zagospodarowania przestrzennego kraju. Centrum to przygotowuje i przestawia Radzie Ministrów m.in. koncepcję programów polityki zagospodarowania przestrzennego kraju oraz programów polityki regionalnej.

RCSS -> Ministerstwo ds. Budownictwa -> Wojewódzkie Biura planowania przestrzennego

Zmiany systemowe w planowaniu przestrzennym po transformacji ustrojowej.

1. Uspołecznienie procesów planowania przestrzennego:

- w pierwszej kolejności zlikwidowano zasadę nadrzędności w planowaniu (w 1989r.).

- wyrazem stanu uspołecznienia systemu planowania przestrzennego jest tak formułowany proces miejscowego planowania, że w pierwszej kolejności gmina musi sporządzić tzw. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a dopiero później po jego wykonaniu mogą przystąpić do opracowania miejscowego planu przestrzennego.

- poprzez studium organy gminy mogą przedstawić swoją koncepcję zagospodarowania przestrzennego obszaru, którym administrują. Decyzje zapadają na szczeblu najniższym i są niezależne.

- udział czynnika społecznego znajduje odzwierciedlenie w etapie sporządzania uchwalania przez Radę Gminy planu miejscowego jak i w postępowaniu administracyjnym. Ustawa z dania 2.10.2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku, jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U nr 199, poz 1227 z 2009r.)

1. Samodzielność planistyczna gmin – decydują o rozwoju gospodarczym i przestrzennym.

2. Ochrona własności obywateli:

- państwo chroni własność

- wywłaszczenie może nastąpić na ściśle określone cele publiczne

- za wywłaszczoną nieruchomość należy się słuszne odszkodowanie

1. Obowiązek wprowadzenia nowych instrumentów ochrony środowiska do procesu planowania i zagospodarowania przestrzennego:

- prognoza skutków uchwalania (lub zmiany) miejscowego planu

- ocena oddziaływania na środowisko inwestycji szkodliwych dla środowiska, a w jej ramach decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć. Rozporządzenie Rady Ministrów z 09.11.2010r. w sprawie przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko.

Regionalistyka:

• Przestrzeń i jej typy, struktura przestrzenna.

• Regionalistyka, definicje.

• Kryteria delimitacji regionów.

• Rozwój regionalny.

• Zasady i wady regionalizacji.

Przestrzeń życiowa – to część powierzchni Ziemi łącznie z leżącymi pod nią warstwami oraz rozciągającą się nad nią powłokę powietrzną. Ta przestrzeń określona jest treściami praw przyrodniczych oraz znajduje się ustawicznie pod wpływem samego człowieka i jest przez niego zmieniana.

W ramach przestrzeni życiowej wyróżniamy systemy przestrzenne:

1. Glob ziemski.

2. Kraj w granicach państwowych.

3. Region.

4. Jednostka osadnicza (wieś, miasto).

5. Mieszkanie.

Typy przestrzeni:

1. Geodezyjna – wynika z pomiarów wielkości i kształtu kuli ziemskiej, jest jednorodna, nie uwzględniająca zróżnicowań jakościowych – geoida z możliwością wyznaczenia współrzędnych punktów na geoidzie.

2. Geograficzna – heterogeniczna (różnorodna) rzeczywista powierzchnia ziemi ograniczona granicami, scharakteryzowana przez cechy fizyczne i przyrodnicze wpływające na warunki, w których człowiek żyje i pracuje. Posiada cechy fizyczne (wysokość bezwzględna, względna, przebieg linii graniczących między a morzem) i przyrodnicze (klimat, wody, gleby, fauny, flory)

3. Ekonomiczna – część przestrzeni geograficznej na której człowiek żyje i prowadzi stale lub okresowo swą działalność produkcyjną, usługową, konsumpcyjną i społeczną. Jest to działalność o charakterze punktowym (np. zakłady przemysłowe), linowym (np. ciągi transportowe) lub powierzchniowym (np. uprawy rolne).

Przestrzeń jest dobrem:

• ograniczonym – co rodzi konflikty w procesie jej wykorzystania, jest to zjawisko powszechne w gospodarce rynkowej.

• rzadkim – w tym sensie, że jej ilość nie może być powiększona przez produkcję.

Struktura przestrzenna – są to realnie istniejące, rozmieszczone w pewien uporządkowany sposób, układy jednostek gospodarczych (produkcyjnych i nieprodukcyjnych) lub społecznych wraz z różnorodnymi powiązaniami ekonomiczno-przestrzennymi zachodzącymi w zbiorze jednostek tworzących te układy.

Region – ponadlokalny układ społeczno-terytorialny, identyfikowalny dzięki specyficznym cechom przestrzeni, a także więzi społecznej wynikającej z tożsamości regionu.

Z punktu widzenia geografii region jest względnie jednorodną, wewnętrznie spójną częścią powierzchni geograficznej, różniącą się od terenów przyległych pewnymi środowiska geograficzno-przyrodniczego, tj. ukształtowanie terenu, jakość gleb, typ klimatu.

Z punktu widzenia historycznego w def. regionu należałoby szukać wspólnych korzeni jakiejś granicy w historii (np. zabory).

Prawnik powiedziałby – region to taki fragment powierzchni, który został wyodrębniony pod względem formalno-prawnym, ma granice administracyjne odrębną podmiotowość

Z punktu widzenia ekonomii region to przede wszystkim obszar o określonej specjalizacji gospodarczej, będącej wynikiem sposobu wykorzystywania wewnętrznych i zewnętrznych zasobów ekonomicznych oraz przepływu czynników wzrostu, tj. kapitał, siła robocza, technologia i informacja. Ekonomista szukałby cech, którymi region różni się od innych (np. Górnośląski Okręg Przemysłowy, Legnicko-Głogowski Okręg Miedziany, itp.).

Unia Europejska definiuje region jako terytorium wyodrębnione administracyjno-prawnie, w którym funkcjonuje odrębny (regionalny) organ władzy publicznej, który jest powoływany w drodze wolnych demokratycznych wyborów, władza wyposażona jest w instrumenty prawne i finansowe (budżet) oraz prowadzi politykę intra i interregionalną.

Kryteria delimitacji regionów:

1. Cechy geograficzne (ukształtowanie terenu, jakość gleb, itp.).

2. Cechy ekonomiczne (f. gospodarcza, region gospodarczy)

3. Cechy społeczne.

4. Cechy kulturowe.

5. Cechy demograficzne.

6. Cechy historyczno-osadnicze (tradycje, zwyczaje, nazwy).

7. Cechy administracyjne (województwo).

Typologia regionów:

1. Fizyczno-geograficzne (naturalne, klimatyczne, glebowe).

2. Gospodarcze (rolne, przemysłowe, turystyczne).

3. Gospodarczo-administracyjne.

Rozwój regionalny – proces zmian ilościowych, jakościowych (najczęściej wzrost) w polach rozwojowych (cz. składowych) regionu jakimi są: gospodarka regionu, regionalna społeczność, infrastruktura regionalna (sieciowa – sieć osadnicza, społeczna i techniczna) oraz przestrzeń (rozwija się ona poprzez zapewnienie ładu przestrzennego).

Rozwój regionalny jest wynikiem jednoczesnej działalności różnych podmiotów władzy publicznej, firm, instytucji, mieszkańców regionu. Jeżeli te działania wzajemnie się uzupełniają i stymulują się na poszczególnych polach rozwoju regionalnego, to istnieją wówczas przesłani rozwoju regionalnego, rozumianego jako proces pozytywnych zmian wzrostu ilościowego i postępu jakościowego zachodzących w regionie.

Zalety regionalizacji:

1. Wyróżnienie zróżnicowania między regionami bogatymi i biednymi, dzięki czemu podział funduszy między poszczególne z nich stają się łatwiejsze.

2. Pojawienie się możliwości decydowania na szczeblu regionalnym. Decyzje te podejmowane są przez jednostki, które najlepiej znają potrzeby i oczekiwania społeczności danego regionu.

3. Rozwój kultury danego regionu, dzięki przeznaczeniu funduszy unijnych dla konkretnych regionów.

4. Przyśpieszenie rozwoju kraju poprzez równomierne rozdzielanie funduszy w zależności od potrzeb rozwojowych danego regionu.

5. Promowanie kulturowej różnorodności.

Wady regionalizacji:

1. Oddzielenie regionów bogatych od słabo rozwiniętych. Podział na regiony może doprowadzić do szybszego rozwoju jednych regionów, a zacofaniu innych.

2. Zróżnicowanie regionów może stać się powodem migracji do regionów bogatszych, gdzie łatwiej o pracę i wyższy standard życia i zabezpieczenie socjalne.

3. Pojawienie się bezrobocia szczególnie w biednych regionach, co może wypłynąć na utratę bezpieczeństwa socjalnego.

Delimitacja regionów – procedura taksonomiczna

Taksonomia jest widzą o zasadach klasyfikacji, podporządkowania i podziału elementów badań.

Elementy badań mogą być charakteryzowane za pomocą cech jakościowych lub ilościowych, wyrażanych liczbami, wskaźnikami, parametrami.

Taksonomię stosowaną do badań elementów scharakteryzowanych cechami ilościowymi nazywamy taksonomią numeryczną.

Metody taksonomiczne pozwalają:

1. Uporządkować zbiór elementów, z których każdy jest scharakteryzowany zespołem cech.

2. Podzielić zbiór elementów na mniejsze podzbiory.

3. Sklasyfikować i opisać te podzbiory.

Delimitacji (podziału) obszarów można dokonać z punktu widzenia różnych celów poznawczych i praktycznych, a także przy zastosowaniu różnych procedur i metod. Wynikiem takich podziałów mogą być obszary homogeniczne (jednorodne), obszary funkcjonalne.

Obszar problemowy (wg ustawy) – obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych. Obszar wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Rodzaje obszarów problemowych:

1. Obszary jednokonfliktowe – jeden element jest problemem, np. obszary:

- ekologicznego zagrożenia,

- niskiego poziomu życia,

- dysproporcji rozwoju między gałęziami gospodarki, czy dziedzinami życia,

- wysokiego bezrobocia,

- o deficycie wody,

- o niewykorzystanych szansach rozwoju gospodarki żywnościowej,

- niewykorzystanych szans rozwoju turystyki.

1. Obszary wielofunkcyjne:

1. konfliktów i dysproporcji funkcjonalnych rozwoju:

- ekologicznego zagrożenia,

- obszary zagrożenia deficytem wody,

- obszary chronione,

- obszary o wysokiej stopie bezrobocia.

1. obszary niewykorzystanych możliwości rozwju:

- niska produktywność rolnictwa,

- niewykorzystane przestrzenie dla rolnictwa,

- niewykorzystane przestrzenie dla rozwoju konkretnej dziedziny gospodarki

Obszary depresji społeczno-gospodarczej – kiedy zachodzi kilka elementów jednocześnie, np. Śląsk.

Standaryzacja (def.) – to system podstaw normatywnych, regulujących porządkowanie środowiska zurbanizowanego na potrzeby lokalizacji elementów osadnictwa.

Inni autorzy stwierdzają, że standardy to także wskaźniki zaliczane do grupy wskaźników społecznych (social indicators), które służą jako podstawa obserwacji zmian rzeczywistości oraz jej celowego przekształcenia.

Standardy -> to normy, wzorce, wskaźniki, wytyczne.

Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy, a także polityka przestrzenna w wielu przypadkach muszą być scharakteryzowane w formie standardów. Standardy mają walor parametrów kontrolnych służących do realizacji polityki przestrzennej oraz walor koordynujący dla planów miejscowych.

Standardy spełniają cele:

• służą ochronie interesów publicznych,

• racjonalnemu wykorzystaniu środków publicznych.

1. Standardy wykorzystania przestrzeni:

1. Wskaźnik powierzchni terenów zainwestowanych w m²/mieszkańca.

Z punktu widzenia metody określenia tego wskaźnika odrębnej kalkulacji wymaga określenie potrzeb terenowych dla inwestycji publicznych, a odrębnej dla oszacowania potrzeb dla innych podmiotów inwestycyjnych (np. prywatnych).

Programowanie terenów inwestycji publicznych z punktu widzenia metodycznego niewiele różni się od dotychczas stosowanych metod. Ich określenie w formie powszechnie obowiązującego normatywu zastąpione zostanie świadomą decyzją gminy, oparty o rozeznanie potrzeb i możliwości.

Najwięcej trudności przysparzać będzie prognozowanie potrzeb terenowych dla inwestycji sektora prywatnego.

Ich wielkość powinna być skalkulowana jako wypadkowa 3 analiz:

• Analizy decyzji o pozwoleniu na budowę (w okresie co najmniej 5 lat), umożliwiającej oszacowanie: powierzchni tych terenów objętymi decyzjami, struktury użytkowania oraz dynamiki przyrostu tych terenów.

• Analizy obrotu gruntami – powalającej na oszacowanie: dynamiki zmian na rynku nieruchomości, wielkości terenów objętych transakcjami i ich struktury wg ustaleń obowiązującego planu przestrzennego.

• Analizy danych z izb skarbowych dotyczące wielkości wydatków na inwestycje wykazywanych przez podatników w deklaracjach podatkowych pod kątem: dynamiki wydatków i struktury rodzajowej inwestycji.

Dodatkową możliwością weryfikacji oszacowanych potrzeb terenowych jest porównanie z innymi podobnymi gminami – wskaźnika intensywności wykorzystania terenów zainwestowanych, wyrażone ilością m² tych terenów na 1 mieszkańca.

W dużych miastach w Polsce na 1 mieszkańca przypada około 120-180m² terenów zainwestowanych.

W miastach średnich 200-240m².

W małych miastach i wsiach skupionych 250-300m².

1. Standardy zagospodarowania przestrzennego.

Aby studium gminy mogło być (pełnić) funkcję koordynacyjne wobec planów miejscowych powinno zawierać niezbędne standardy, określające warunki zabudowy i zagospodarowania terenów.

Do takich standardów należą:

1. Standardy intensywności zabudowy – mogą być różnicowane wg:

• Kategorii użytkowania terenu (tereny mieszkalnictwa wielo i jednorodzinnego, tereny usług, wytwórczości, urządzeń infrastruktury technicznej, transportu, zieleni, itp.).

• Charakteru zabudowy (wielkomiejska, miejska, podmiejska, rolnicza).

• Określonej zależności między wysokością nakładów na uzbrojenie techniczne i usługowe wydatkowane na jednostkę powierzchni terenów zainwestowanych ze środków publicznych, a intensywnością wykorzystania terenu. Im większe nakłady na inwestycje publiczne tym większa (wyższa) intensywność zabudowy.

1. Standardy gęstości:

• Gęstość zabudowy na terenach rolnych – wyrażona np. ilością gospodarstw (form) na 100ha użytków rolnych

• Gęstość zabudowy – wyrażona stosunkiem powierzchni zabudowanej do powierzchni otwartej lub maksymalną powierzchnię działki przypisaną rozmaitym typom zabudowy (np. MNR 6-10a, MR 15-20a, itp.).

1. Standardy funkcjonalne:

1. Standardy określające poziom życia na terenie gminy, ich ustalenie ma na celu:

• Zabezpieczenie przynajmniej minimalnego poziomu potrzeb bytowych społeczeństwa z uwzględnieniem zapobiegania tendencjom spadkowym w zakresie standardów obsługi usług o charakterze publicznym.

• Wyrównanie dysproporcji w przestrzennym rozmieszczeniu urządzeń infrastruktury społecznej o elementarnym i podstawowym charakterze, zwłaszcza na obszarach koncentracji nowego budownictwa mieszkaniowego.

• Wzbogacenie rzeczowego zakresu infrastruktury społecznej o elementy wynikające z pojawiających się potrzeb dotyczących zmieniającego się poziomu i stylu życia.

Przykładem takich standardów mogą być:

1. Ilość miejsc parkingowych przypisanych w zależności od rodzaju użytkowania terenu na 1 mieszkańca/zatrudnionego/miejsce w obiektach widowiskowych.

2. Maksymalna odległość do szkoły podstawowej w przypadku niezorganizowania dowozu dzieci, lub inne maksymalne odległości do wybranych usług (ekwidystanta, izochrona)

3. Również standardy dotyczące jakości środowiska przyrodniczego regulujące m.in. dopuszczalny poziom wpływu poszczególnych form użytkowania na powietrze, wodę, glebę.

1. Standardy specjalne:

1. Określają one relacje między terenami o różnym przeznaczeniu i regulują zagospodarowanie tzw. „stref buforowych”. Są to:

• Standardy zagospodarowania działek położonych przy zakładach przemysłowych.

• Standardy zagospodarowania działek położonych przy drogach szybkiego ruchu i autostradach (hałas).

• Udział poszczególnych form użytkowania terenu w ogólnej powierzchni analizowanego obszaru lub całej gminy.

Konkluzja – wszystkie te standardy wywodzą się z ogólnych zasad zagospodarowania terenów i dlatego powinny być ustalone w studium jako wytyczne przenoszone do planów miejscowych w ramach ich ustaleń, uściślania i doprecyzowania.

Polityka przestrzenna – określa ją studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania (ustawa z dn. 27.03.2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)

Przez politykę przestrzenną rozumie się skoordynowane działania osób lub instytucji posiadających stosunek władczy wobec przedmiotu do którego polityka jest adresowana – dla osiągnięcia określonych celów.

Zasady polityki:

1. Zadania polityki.

2. Kierunki działań, w tym szczególnie zakres przedsięwzięć (inwestycji) publicznych z określeniem źródeł finansowania oraz kolejności ich realizowania.

3. Instrumenty i środki realizacji polityki.

Polityka przestrzenna jest zatem przełożeniem „wizji rozwojowej” zawartej w kierunkach zagospodarowania przestrzennego na język konkretnych działań gminy, wywołujących pożądane zmiany struktury przestrzennej na określonych obszarach.

Formułowanie tej polityki może odbywać się z wyodrębnieniem polityk sektorowych (dotyczących poszczególnych sektorów działalności związanej z użytkowaniem przestrzeni) lub problemowych (dotyczących poszczególnych zagadnień wyodrębnionych w procesie rozwoju gminy).

Uszczegółowione rodzaje polityk (jako propozycje najczęściej występujących zadań polityki przestrzennej gminy):

1. Polityka ochrony zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego określa:

- przedmioty (obszary, obiekty) ochrony istniejącej i postulowanej,

- rodzaj ochrony (przyrodnicza, kulturowa, krajobrazowa),

- podstawa prawna ochrony (ochrona z mocy ustaw szczególnych, ochrona podjęta w ramach kompetencji gminy),

- dopuszczalne i konieczne sposoby wykonywania ochrony.

1. Polityka rozwoju systemów infrastruktury technicznej określa:

- hierarchię ważności działań (priorytety realizacyjne),

- zasady modernizacji i przebudowy strukturalnej istniejących systemów,

- standardy zaspokojenia potrzeb,

- zasady rozbudowy sieci.

1. Polityka rozwoju systemów komunikacji określa:

- zasady modernizacji i przebudowy istniejących sieci komunikacyjnych, zmierzające do zwiększenia dostępności podróżowania – wynikające z przyjętych kierunków zagospodarowania przestrzennego,

- zakres działań zmierzających do podniesienia standardów obsługi.

1. Polityka realizacji przedsięwzięć publicznych określa:

- zakres przedsięwzięć publicznych w tym listę inwestycji celu publicznego,

- ich niezbędne (brzegowe) parametry związane m.in. z wielkością programu, zakresem i poziomem dopuszczalnych oddziaływań na środowisko wymaganych powiązań ze strukturą funkcjonalno-przestrzenną (np. wielkość projektowanych terenów budowlanych, przepustowość systemów wodociągowych, energetycznych, gazowych itp.),

- hierarchię ważności (kolejności realizacji),

- w przypadku trudności z ustaleniem lokalizacji tzw. „inwestycji niechcianych” określenie procedury ich ustalenia.

1. Polityka gospodarowania mieniem komunalnym określa:

- warunki wykorzystania mienia komunalnego,

- zasady gospodarowania zasobami gruntów komunalnych.

1. Polityka lokalizacyjna określa:

- zakres regulacji przestrzennych zapewniających realizację celów niezbędnych do ustalenia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla obszarów, dla których nie ma obowiązku sporządzania planów miejscowych.

Ekwidystanty – linia łącząca punkty w tej samej odległości od wybranego punktu terenowego.

Izochrona – linia równego czasu dojścia lub dojazdu do wybranego punktu terenowego.

Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące zagospodarowania przestrzennego:

1. Rysunek planu – załącznik do Uchwały Rady Gminy (Miasta) w skali 1:1000 (lub 1:2000).

2. Przeznaczenie podstawowe – powinno przeważać na obszarze wyznaczonym liniami rozgraniczającymi.

3. Przeznaczenie dopuszczalne – inne rodzaje przeznaczenia niż podstawowe, które go uzupełnia lub ulepsza.

4. Linia regulacyjna – na rysunku planu linia ustalająca zakres planu. Wyróżnia się linie rozgraniczające i linie zabudowy.

5. Linia rozgraniczająca – rozdziela tereny o różnym sposobie użytkowania.

6. Linia zabudowy – linia wyznaczające granicę zabudowy.

7. Intensywność zabudowy – parametr efektywnego wykorzystania terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej, wzór: I = P₀/T [m²/ha].

P₀ – suma powierzchni kondygnacji naziemnych liczona w zewnętrznym obrysie murów.

T – powierzchnia terenu w granicach działki przeznaczonej na cele inwestycyjne.

1. Współczynnik trwałego zainwestowania – odsetek powierzchni trwałego zainwestowania w granicach działki wchodzącej w obszar budowlany.

2. Powierzchnia trwałego zainwestowania – suma powierzchni zabudowanej oraz powierzchni utwardzonej trwałą nawierzchnią nieprzepuszczalną.

3. Dostęp do drogi publicznej – bezpośredni dostęp do tej drogi poprzez istniejący lub projektowany wjazd, albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej (dojazd niewydzielony).

Na ustalenie o przeznaczeniu i warunkach zagospodarowania terenu składają się obowiązujące w planie:

• Ustalenia dotyczące przeznaczenia terenów,

• Ustalenia dotyczące warunków zagospodarowania terenów wynikające ze stref polityki przestrzennej.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Tekst i rysunek planu.

Rysunek planu – załącznik do Uchwały Rady Gminy (Miasta) w skali 1:1000 (lub 1:2000). Na rysunku planu przedstawione są liniami rozgraniczającymi: przeznaczenie terenów na różne cele oraz tzw. strefy polityki przestrzennej.

Strefy polityki przestrzennej stanowią ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i są przenoszone z tego studium do miejscowego planu.

II rodzaje przeznaczenia:

• Przeznaczenie podstawowe powinno przeważać na obszarze wyznaczonym liniami rozgraniczającymi.

• Przeznaczenie dopuszczalne (uzupełniające) – inne rodzaje przeznaczenia niż podstawowe, które uzupełniają lub wzbogacają przeznaczenie podstawowe.

W granicach stref polityki przestrzennej ustalone są warunki zagospodarowania terenów położonych w danej strefie.

Warunki te wynikają z:

• Ochrony środowiska i przyrody,

• Ochrony krajobrazu i dóbr kultury,

• Ochrony i kształtowania widoku na najbardziej wartościowe fragmenty miasta,

• Zasad kształtowania struktury przestrzennej miasta i intensywności zabudowy.

Skutki prawne ustalenia lub zmiany planu miejscowego:

1. Jeżeli w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu przestrzennego wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zamierza tą nieruchomość wprowadzić do obrotu (sprzedać) – w okresie 5 lat od dnia uchwalanie planu musi on uiścić tzw. opłatę planistyczną. Jest ona określona w stosunku do wzrostu wartości nieruchomości i wynosi maksymalnie 30% wzrostu wartości

Dla terenów wyznaczonych w planie, z tytułu wzrostu wartości działek ustala się stawkę do naliczania opłat (renta planistyczna) związanych ze zmianą planu miejscowego w wysokości:

30% dla UC, PP, PS, PPN

20% dla MN, MM

1% dla pozostałych

1. Jeżeli w związku z ustaleniem miejscowego planu lub jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części stało się istotnie ograniczone lub niemożliwe, gmina musi właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wypłacić: odszkodowanie lub wykupić tą nieruchomość lub zamienić na inną.

Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz na obszar Natura 2000.

Dwa rodzaje instrumentów ochrony środowiska wprowadzono po 1989r.

1. Prognoza skutków wpływu na środowisko przyrodnicze planów zagospodarowania przestrzennego.

2. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć.

Ustawa z 03.10.2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Ustawa rozróżnia:

• Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,

• Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.

Postępowania w sprawie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko.

Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przeprowadza się w następujących przypadkach:

1. Planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,

2. Planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek został stwierdzony.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09.11.2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. (Dz. U. Nr 210 poz. 1397 z 2010r.)

Przedsięwzięcie – zamierzenie budowlane lub inna ingerencja w środowisko polegająca na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin, przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty.

Planowanie przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:

Wniosek do wydziału środowiska: w przypadku braków – wezwanie do usunięcia braków (nie usunięcie = wniosek bez rozpoznania) etap ten trwa 21 dni.

Po uzupełnieniu wniosku: uzgodnienie RDOŚ warunków realizacji przedsięwzięcia; udział społeczeństwa; zawiadomienie o wszczęciu postępowania. Etap ten trwa 40 dni.

Zawiadomienie końcowe, a następnie decyzja o środowiskowych uwarunkowania. 30 dni.

∑dni = +- 91(131+n)dni + termin ostateczności.

Prognoza skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego:

lewa strona diagramu:

1. Dochody własne i wydatki gmin w tym:

• Wpływy z podatku od nieruchomości,

• Dochody związane z obrotem nieruchomości,

• Opłaty, renty planistyczne, odszkodowania gminy.

prawa strona diagramu:

1. Wydatki związane z realizacją inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy

Wnioski i zalecenia dotyczące przyjęcia proponowanych rozwiązań projektu planu miejscowego wynikające z uwzględniania skutków finansowych.