Płeć jest faktem
rodzaj (gender) ideą.
Płeć to kategoria oparta na cechach
biologicznych.
Rodzaj to płeć społeczno -
kulturowa
Rodzaj to płeć społeczno -
kulturowa
Kontinuum kobiecości i męskości.
Tożsamość androgyniczna.
Gr. andro - męski
gyne - kobiecy
Zróżnicowanie płci
Koncepcja ewolucjonistyczna
mówi o biologicznym
uwarunkowaniu
odmienne problemy adaptacyjne
W społeczeństw zbieracko-łowieckich wyraźnie zarysował się
podział pracy: mężczyźni zajmowali się myślistwem, kobiety
zaś zbieractwem.
zaś zbieractwem.
Różnice w sposobie wyboru partnera doprowadziły do
sformułowania przez Davida Bussa i Davida Schmitta teorii
strategii seksualnych. Wyjaśnia ona, dlaczego podczas doboru
w pary kobiety czego innego wymagają od mężczyzn niż
mężczyźni od kobiet.
Wybierając partnera, każda z płci musi rozwiązać własne
problemy związane z sukcesem reprodukcyjnym.
Koncepcja strukturalno-społeczna próbuje wyjaśnić
ponadkulturowy charakter różnic międzypłciowych.
Skutkiem tych różnic jest odmienność ról -co decyduje o
zróżnicowanym położeniu kobiet i mężczyzn w strukturach
społecznych.
Koncepcja strukturalno-społeczna
Szczególnie ważne wydają się być dwie różnice w położeniu kobiet i
mężczyzn – podział pracy i asymetria pozycji zajmowanych w
hierarchii władzy.
MĘśCZYZNA
Mężczyźni przypisani są do
podejmowania pracy zarobkowej i
Koncepcja strukturalno-społeczna
podejmowania pracy zarobkowej i
roli żywiciela rodziny.
Rola głównego żywiciela rodziny
pociąga za sobą koncentrację
mężczyzn na karierze w
rywalizacyjnym środowisku
zawodowym , rozwija asertywność i
przedsiębiorczość.
Socjalizacja - proces wdrażania młodego
człowieka do życia w społeczeństwie;
nabywania tożsamości i wartości, przekonań,
postaw, reguł zachowania, dzięki którym
Czym jest socjalizacja?
postaw, reguł zachowania, dzięki którym
można skutecznie funkcjonować jako członek
danego społeczeństwa.
Socjalizacja kobiet i mężczyzn
przebiega odmiennie. W dużej
mierze dzieje się tak przez
stereotypy płciowe.
Proces socjalizacji utrwalił różnice
biologiczne. Jest on podstawowym
Rola stereotypów w procesie socjalizacji
biologiczne. Jest on podstawowym
sposobem przekazywania
stereotypów płciowych.
Mimo przemian obyczajowych
stereotypy wciąż wpływają na
postawy i przekonania ludzi,
ponieważ są bardzo silnie
zakorzenione w dziedzictwie
kulturowym.
Komunikatywność nadawcza (Zrozumienie przekazu)
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
Mowa jest bardziej staranna i poprawna
Artykulacja niezbyt staranna, więcej błędów
gramatycznych
Krótsze zdania i słowa
Dłuższe zdania i słowa
Częstsze użycie wyolbrzymień, porównań,
metafor, pytań retorycznych
Rzadsze użycie wyolbrzymień, porównań, metafor,
więcej zdań oznajmujących w formie przeczącej
Rzadkie użycie form bezosobowych, używanie
Częste użycie form bezosobowych, częstsze
Rzadkie użycie form bezosobowych, używanie
różnych czasów
Częste użycie form bezosobowych, częstsze
użycie czasu teraźniejszego
Wypowiedzi łagodzące ocenę (pozwolę sobie
powiedzieć)
Wyraźne podawanie własnej oceny i nastawienia
(uważam, że)
Wolą rozmowy w sytuacji prywatnej: częściej
zadają wtedy pytania, pytania są proste i krótkie
Wolą dyskusje w sytuacji publicznej: pytają pierwsi
i zadają więcej pytań, pytaniom towarzyszą
oświadczenia
Komunikatywność nadawcza (Zrozumienie przekazu)
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
Dłużej utrzymują kontakt wzrokowy z rozmówcą
Kontakt wzrokowy bardzo krótki
Minimalizują przestrzeń i dystans
Zachowują dystans do rozmówcy
Siedzą „zebrane w sobie”
Siedzą z wyciągniętymi nogami
Częściej zatrzymują wzrok na twarzy rozmówcy
Częściej zatrzymują wzrok na przedmiotach w
Częściej zatrzymują wzrok na twarzy rozmówcy
Częściej zatrzymują wzrok na przedmiotach w
otoczeniu rozmówcy
Mają dużą zdolność do równoczesnego
analizowania informacji werbalnych i
niewerbalnych
Nie mają takiej zdolności: koncentrują się albo na
werbalnej, albo niewerbalnej stronie wypowiedzi
Wciągają do rozmowy inne osoby, zachęcają do
kontynuowania tematu
Zakładają, że gdy ktoś ma coś do powiedzenia,
sam się wtrąci do rozmowy
Prawdomówność nadawcy (szczerość przekazu)
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
Zdenerwowane mówią, aby pozbyć się swoich
zmartwień
Zdenerwowany milczy, gdy ma zmartwienie
zamyka się w sobie
Często ujawniają stany emocjonalne
Ukrywają stany emocjonalne
Zaniepokojone mówią o kilku sprawach
równocześnie
Zaniepokojeni mówią o jednej, konkretnej sprawie
Chętnie rozmawiają na tematy osobiste
Niechętnie rozmawiają o sobie
Lubią dzielić się uwagami na swój temat, nie
wstydzą się swoich problemów
Nie lubią dzielić się uwagami na swój temat,
wstydzą się mówić o swoich problemach
Podczas rozmowy często się uśmiechają
Rozmawiając starają się zachować powagę
Wiedza nadawcy (prawdziwość przekazu)
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
Zanim coś stwierdzą, poświęcają więcej czasu na
analizę różnych punktów widzenia i zebranie
wszystkich informacji
Szybko formułują twierdzenia, są pewni tego, co
mówią, dopiero potem dokonują ewentualnych
korekt
Tematy rozmów proponowane przez kobiety
podejmowane są tylko w 36%
Tematy rozmów proponowanych przez mężczyzn
podejmowane są w 100%
Tematem rozmowy są inni ludzie i powiązania
między nimi, gdy mówią o sobie podkreślają swoją
niekompetencję i wady, karcą same siebie za
Tematem rozmowy są najczęściej oni sami, ich
osiągnięcia i sukcesy w zmaganiach z siłami
niekompetencję i wady, karcą same siebie za
łamanie przyjętych norm. Dopiero w dalszej
kolejności mówią o zdrowiu, utrzymaniu wagi,
sporcie
osiągnięcia i sukcesy w zmaganiach z siłami
natury, innymi ludźmi lub przeciwnościami losu.
Dopiero w następnej kolejności mówią o
interesach, polityce, jedzeniu, relaksie
Jeśli nie znają odpowiedzi na jakieś pytanie,
informują o tym bez skrępowania
Często udzielają odpowiedzi fałszywych, by nie
przyznać się do swojej niewiedzy
„Głośno myślą”, dzielą się ze słuchaczem całym
tokiem rozumowania
Myślą w milczeniu, potem oznajmiają rezultat
swoich przemyśleń
Prawdomówność działania nadawcy (słuszność przekazu)
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
Chcąc włączyć się do rozmowy, czekają na swoją
kolej lub na pytanie do nich skierowane
Narzucają plan rozmowy i przerywają innym,
często mówią, że wiedzą o co chodzi zanim ktoś
skończy
Rozmowa ma doprowadzić do zbliżenia: nie chcą
górować nad rozmówcą, chcą być takie same,
nacisk kładą na wykazywanie podobieństw
Rozmowa jest walką o status: chcą górować nad
rozmówcą, chcą osiągnąć wyższą pozycję
społeczną, nacisk kładą na cechy wyróżniające
Język służy do porozumiewania, tworzenia więzi
Język służy do zachowania niezależności,
utrzymania pozycji
Język służy do porozumiewania, tworzenia więzi
utrzymania pozycji
Udzielają mężczyznom rad, aby przekonać ich o
swoich uczuciach
Rady ze strony kobiet traktują jak wytknięcie im
niekompetencji
Prawomocność działania nadawcy (słuszność przekazu)
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
Nie lubią w rozmowie demonstrować swojej wiedzy
Demonstrują wiedzę, chwalą się, udzielają rad i
informacji
Długa, monotonna rozmowa jest oznaką zażyłości,
kłótnia oznacza zagrożenie
Kłótnia jest oznaką zażyłości, droczenie się
świadczy o zainteresowaniu
Utrzymują z przyjaciółmi stały kontakt
Kontakty z przyjaciółmi sporadyczne
Rozmawiając, wysyłają metakomunikat: prosi nie o
Rozmawiając udziela automatycznie rad: jest
Rozmawiając, wysyłają metakomunikat: prosi nie o
rozwiązanie problemu, ale o wysłuchanie i
zrozumienie
Rozmawiając udziela automatycznie rad: jest
nastawiony na rozwiązanie problemu, a nie
słuchanie dla słuchania
Kobieta w mediach masowych
Pozycję kobiet w mediach, należy
rozpaprywać na dwóch płaszczyznach:
Czynna - w zawodzie dziennikarki,
reporterki, redaktorki
reporterki, redaktorki
Pasywna - jako treść przekazu, produkt
który napędza sprzedaż
Reklamy i opery mydlane są kwintesencją
stereotypowych wyobrażeń na temat kobiet
i mężczyzn – propagują skrajnie
seksistowskie obrazy kobiet oraz ich
przeznaczenie.
Kobieta w mediach przedstawiania
jest:
jako „kobieta tradycyjna”,
jako „kobieta nowoczesna”
Kobieta w mediach masowych – kobieta tradycyjna
bezradna
mało stanowcza
bezradna
mało stanowcza
Kobieta w mediach masowych - kobieta nowoczesna
piękna
naturalna
piękna
naturalna
Kobiety jako źródła informacji.
Nadal występuje stereotypowy
podział tematyczny:
o
zdrowiem i problemami
społecznymi zajmują się kobiety jako
bardziej emocjonalne,
o
polityką, sportem samochodami
zajmują się mężczyźni jako Ci
zajmują się mężczyźni jako Ci
bardziej trzeźwo patrzący na świat .
Teleturnieje, quizy prowadzą
przeważnie mężczyźni zgodnie ze
stereotypowym przekonaniem o
wyższości intelektualnej mężczyzn.
Teorie wyjaśniające
Różnice w stylach komunikacji
wg Deborah Tannen „język rodzaju”
Teoria punktu widzenia
wg Harding i Wood
Teoria zagłuszanej grupy (feministyczna)
Teoria zagłuszanej grupy (feministyczna)
Cheris Kramarae
Deborah Tannen
Kobieta koncentruje się na poczuciu łączności
„
Kiedy miałam 3 lub 4 lata moja matka już
wówczas uczyła mnie dostrzegać kurz i uczucia
innych” /Hite, ‘98/
Mężczyzna na statusie i utrzymaniu wysokiej pozycji
w hierarchii