1.

Wyjaśnij, jakie są możliwe sposoby

definiowania rynku

•

(1) Obszar, gdzie dokonuje się

wymiana;

•

(2) Instytucja – instrumenty prawne

regulujące wymianę;

•

(3) Układ wzajemnych oddziaływań

– swoboda działania umawiających

się stron;

•

( 4 ) O g ó ł s t o s u n k ó w m i ę d z y

kupującymi i sprzedającymi;

•

(5) Grupa firm i jednostek (gdy

mówimy o bardziej konkretnym

rynku, np. rynku reklamy)

2.

Scharakteryzuj podstawowe cechy

funkcji podaży i funkcji popytu

(1) Popyt to ilość dobra, jaką

nabywcy chcą kupić w określonym czasie i przy

określonych cenach; (2) popyt potencjalny – popyt,

który może dotyczyć okresów przyszłych; (3) popyt

faktyczny – popyt w danym czasie i przy

określonych cenach; (4) prawo popytu – ceteris

paribus zapotrzebowanie na określone dobro w

danym czasie zmaleje, jeżeli jego cena wzrośnie, a

zwiększy się, jeśli cena spadnie; (5) wielkość

zapotrzebowania – ta ilość dobra, którą nabywcy są

skłonni nabyć przy danej cenie i w określonym

czasie; (6) [spadek ceny wywołuje wzrost

sprzedawanych ilości].

(1) Podaż to ilość dobra, jaką

producenci zamierzają sprzedać lub zaoferować w

danym czasie, przy danej cenie; (2) podział na dwa

rodzaje dóbr: produkcyjne (są używane dla dalszego

procesu produkcji) i konsumpcyjne (przeznaczone

do konsumpcji) – to samo dobro może być raz

dobrem konsumpcyjnym, a raz produkcyjnym; (3)

[prawo podaży???] podaż to te ilości jakiegoś dobra,

które są skłonni wytwarzać i wprowadzać na rynek

producenci, przy różnej cenie tego dobra, przy czym

im wyższa cena, tym wyższa skłonność do

oferowania rosnących ilości; (4) [cena spada więc

zmniejszają się oferowane ilości].

3.

Wyjaśnij znaczenie pojęć: równowaga

rynkowa, niedobór rynkowy, nadwyżka

rynkowa

Równowaga rynkowa – stan, gdy

cena zrównuje popyt z podażą, czyli cena

odpowiada takiej sytuacji, gdy krzywe popytu i

podaży się przecinają (cena równowagi);

Niedobór rynkowy – cena jest niższa

od ceny równowagi, wtedy pojawia się nadwyżka

POPYTU na rynku (brak towarów), a to prowadzi

do wzrostu cen (przyczyny: np. ceny maksymalne

ustalane przez rząd); [popyt > podaż]

Nadwyżka rynkowa – cena jest

wyższa od ceny równowagi, wtedy pojawia się

nadwyżka PODAŻY, co prowadzi do spadku ceny;

[podaż > popyt]

4.

Na czym polega efekt dochodowy i

efekt substytucyjny zmian cen?

Efekt dochodowy – wpływ zmiany

ceny na wielkość zapotrzebowania, wynikający z

tego, że nabywca na skutek zmiany ceny staje się

zamożniejszy lub biedniejszy – zmiana ceny ceteris

paribus powoduje, że możemy kupić mniej lub

więcej; wielkość efektu dochodowego zależy od

tego, jaka część dochodu jest wydawana na dane

dobro;

Efekt substytucyjny – wpływ zmiany

ceny na wielkość zapotrzebowania, wynikający z

tego, że nabywca przenosi swoje zakupy na dobra

alternatywne (substytucyjne); wielkość efektu

substytucyjnego zależy od ilości i „bliskości” (jak

d o b r z e z a s t ę p u j ą o n e d a n e d o b r a ) d ó b r

substytucyjnych.

5.

Jakie są podstawowe determinanty

popytu?

•

(1) Efekt dochodowy,

•

(2) Efekt substytucyjny,

•

(3) Gusty,

•

(4) Ilość i ceny dóbr substytucyjnych

(konkurencyjnych),

•

(5) Ilość i ceny dóbr komplementarnych

(takich, które stanowią uzupełnienie

danego dobra, np. drukarka i toner),

•

(6) Przewidywane zmiany cen,

•

(7) Podział dochodu (wzrost rozpiętości

dochodu między różnymi grupami

społecznymi),

•

(8) Dochód (dobra zwykłe – takie,

których konsumpcja podąża wraz z

dochodem; dobra niższego rzędu – ich

konsumpcja obniża się wraz ze

wzrostem dochodu).

6.

Jakie są najważniejsze determinanty

podaży?

•

(1) Po przekroczeniu pewnego poziomu

produkcji szybko rosną koszty

wytwarzania (producent chce pokryć

koszty);

•

(2) Im wyższa cena danego dobra, tym

większej ilości producentów opłaca się

produkcja;

•

(3) Jeśli cena dobra utrzymuje się na

wysokim poziomie, to produkcję

podejmą nowe przedsiębiorstwa;

•

(4) Koszty produkcji (im wyższe, tym

niższy zysk);

•

(1) Zmiany cen czynników

produkcji – często niezależne od

p r z e d s i ę b i o r c ó w , b o

spowodowane ingerencją rządu;

•

(2) Zmiany technologii – z

reguły obniżają koszty;

•

(3) Zmiany organizacyjne – np.

restrukturyzacja;

•

(4) Polityka rządu – gł. polityka

fiskalna;

•

( 5 ) O p ł a c a l n o ś ć p r o d u k t ó w

alternatywnych;

•

(6) Opłacalność dóbr o współzależnej

podaży (np. ropa naftowa i benzyna);

•

( 7 ) W y p a d k i l o s o w e i i n n e

nieprzewidywalne zdarzenia;

•

(8) Cele producentów;

•

(9) Przewidywane zmiany cen

7.

Co to jest elastyczność cenowa popytu?

Kiedy popyt jest elastyczny, kiedy

neutralny, a kiedy nieelastyczny?

Elastyczność cenowa popytu to

reakcja popytu na zmianę ceny. Inaczej jest to

procentowa zmiana ilości do procentowej zmiany

ceny.

Popyt jest elastyczny, gdy stosunek

procentowej zmiany ilości do procentowej zmiany

ceny jest większy od 1. Wtedy spadek ceny oznacza

wzrost przychodu i odwrotnie.

Popyt jest neutralny (jednostkowy),

gdy stosunek procentowej zmiany ilości do

procentowej zmiany ceny jest równy jeden.

Popyt jest nieelastyczny, gdy

stosunek procentowej zmiany ilości do procentowej

zmiany ceny jest mniejszy niż 1. Wtedy wzrost ceny
to wzrost dochodu i odwrotnie ☺.

8.

Jakie mogą być przyczyny różnej

reakcji popytu na zmianę ceny?

•

(1) Dostępność substytutu (jeżeli jakieś

dobro możemy zastąpić tańszym,

równie dobrym, to tak robimy);

•

(2) Przyzwyczajenie konsumentów (np.

używanie karmy dla psów);

•

(3) Dobra luksusowe (takie dobra, na

które popyt rośnie szybciej niż dochody;

są oznaką prestiżu itp.);

•

(4) Dobra niezbędne (bez nich trudno

normalnie funkcjonować).

9.

Co to jest elastyczność cenowa podaży?

Jakie mogą być przyczyny różnej

elastyczności podaży?

§

Elastyczność cenowa podaży to

współczynnik siły reakcji podaży na zmianę ceny.

Inaczej jest to stosunek procentowej zmiany ilości

do procentowej zmiany ceny. Zmiana ceny a zmiana

produkcji, czyli elastyczność, nieelastyczność i

neutralność podaży, analogicznie jak przy popycie.

Przyczyny różnej elastyczności podaży:

•

(1) Nadwyżka (lub niedobór) mocy

produkcyjnych (przy nadwyżce

producenci dostarczają więcej dobra

nawet przy niewielkim impulsie

cenowym);

•

(2) Wysoki poziom zapasów (dobra

produkcyjne – zmiana ceny może

zmienić ilość dobra; dobra naturalne

(np. produkty rolne) – niewielkie

znaczenie ceny, większe natury).

10.

Co to są i czym są uwarunkowane

preferencje konsumenta?

P r e f e r e n c j e k o n s u m e n t a t o

subiektywna ocena ważności oraz przydatności dóbr.

Uwarunkowania:

•

(1) Tradycja rodzinna,

•

(2) Wpływ środowiska,

•

(3) Wychowanie,

•

(4) Wykształcenie,

•

(5) Poziom dochodów,

•

(6) Styl życia.

11.

Kiedy równowaga konsumenta osiąga

optimum, albo inaczej konsument

znajduje się w równowadze?

Konsument jest w równowadze, gdy

relacje krańcowej użyteczności do ceny każdego

nabytego dobra są takie same; Uk„X”/P„X” =

Uk„Y”/P„Y”.

I n a c z e j : k o n s u m e n t j e s t w

równowadze, gdy jego linia budżetowa jest styczna

z krzywą obojętności.

12.

Wyjaśnij co to jest prawo Engla? Jak

d z i a ł a o n o w p r z y p a d k u d ó b r

podstawowych, dóbr podrzędnych, a jak

w przypadku dóbr luksusowych?

Prawo Engla – typowe, przeciętne

wydatki na konsumpcję zmieniają się wraz ze

zmianami dochodów w dość regularny sposób, przy

czym w obrębie każdej grupy społecznej występują

duże odchylenia od poziomu przeciętnego.

W przypadku dóbr podstawowych

popyt rośnie wraz ze wzrostem dochodu początkowo

powoli, potem coraz gwałtowniej.

D l a d ó b r l u k s u s o w y c h p o p y t

początkowo rośnie wraz ze wzrostem dochodu

rośnie gwałtownie, a potem coraz łagodniej.

Dla dóbr podrzędnych popyt wraz ze

wzrostem dochodu spada.

13.

Co to są dobra Giffena?

Dobra Giffena to takie dobra, których

konsumpcja rośnie wraz ze wzrostem ich ceny. Z

reguły są to artykuły podstawowe (kartofle –

Irlandia 1845r., pieczywo) – ich cena rośnie, więc

ludzie koncentrują na nich swe podstawowe budżety

i ograniczają konsumpcje innych dóbr.

14.

Scharakteryzuj podstawowe formy

własności firm?

•

(1) Prywatne (w tym rodzinne),

•

(2) Spółdzielcze,

•

(3) Państwowe,

•

( 4 ) K o m u n a l n e ( z w i ą z a n e z

administracją terytorialną),

•

(5) Pracownicze;

15.

Scharakteryzuj formę spółki jawnej

•

(1) Spółka osobowa, która prowadzi

przedsiębiorstwo pod własną firmą, a

nie jest inną spółką handlową;

•

(2) Także spółka cywilna, jeśli przez

dwa kolejne lata jej przychody wynosiły

co najmniej 400 tys. euro (tak spółka

cywilna musi zostać przekształcona w

spółkę jawną);

•

(3) Wspólnicy są znani i ponoszą pełną

(do wysokości swego majątku) i

solidarną (nie można się uchylić)

odpowiedzialność – to wymusza

bezpośrednie zaangażowanie w

działalność gospodarczą;

•

(4) Charakterystyczna jest mała liczba

w s p ó l n i k ó w – k a ż d y w s p ó l n i k

reprezentuje spółkę;

•

(5) Opiera się na zaufaniu wspólników;

•

(6) Nie posiada osobowości prawnej –

nie oddziela się spółki od wspólników.

16.

Co to jest spółka komandytowa i jak

rozkłada się odpowiedzialność

wspólników

•

( 1 ) 2 r o d z a j e u c z e s t n i k ó w :

komplementariusze (odpowiadają całym

swoim majątkiem) i komandytariusze

(odpowiadają kapitałem, który wnieśli

do spółki);

•

(2) Ta forma jest wygodna, gdy mamy

pomysł, a nie mamy kapitału – wtedy

szukamy komandytariuszy;

•

(3) Opiera się na zaufaniu partnerów;

•

(4) Zmiany kapitałowe dokonują się

tylko za zgodą pozostałych partnerów;

•

(5) Ograniczona ekspansja kapitału – z

reguły kapitał jest nieduży;

17.

Scharakteryzuj podstawowe cechy

s p ó ł k i

z

o g r a n i c z o n ą

odpowiedzialnością.

•

(1) Osoby biorące udział odpowiadają

do wysokości wniesionego kapitału;

kapitał spółki jest znany;

•

(2) Wymagana jest umowa sporządzona

u notariusza, zarejestrowana w

Krajowym Rejestrze Sądowym oraz

wniesienie kapitału;

•

(3) Minimalny kapitał: 50 tys. zł, jeden

udział nie mniej niż 500 zł;

•

(4) Ma osobowość prawną;

•

(5) Władze: zgromadzenie wspólników,

rada nadzorcza (zwłaszcza, gdy jest

wielu wspólników), komisja rewizyjna;

•

(6) Każdy wspólnik ma prawo do

osobistej kontroli spółki;

•

(7) Udziały w spółce są swobodnie

zbywalne, chyba że umowa stanowi

inaczej.

18.

Scharakteryzuj najważniejsze cechy

spółki akcyjnej.

•

(1) Minimalny kapitał 500 tys. zł;

•

(2) Zazwyczaj ma wielu akcjonariuszy,

choć wystarczy tylko 1 (ale nie może to

być spółka z o.o.)

•

(3) Ma osobowość prawną;

•

(4) Władze: zarząd, rada nadzorcza,

walne zgromadzenie akcjonariuszy

(relacje między nimi określa statut

spółki);

•

(5) Akcje – zwykłe i uprzywilejowane

(2 razy więcej głosów na walnym

zgromadzeniu, ale nie więcej niż 50%

ponad normalną dywidendę);

•

(6) Finansowanie:

•

W e w n ę t r z n e :

z y s k

niepodzielony (niewypłacany w

formie dywidendy) i fundusz

amortyzacyjny (odpisy od

majątku);

•

Zewnętrzne: sprzedaż akcji

( w i ą ż e s i ę z p r a w e m d o

dywidendy), sprzedaż obligacji

(forma pożyczki; mogą być

obligacje z opcją zamiany na

akcje) i kredyty;

19.

Wymień najważniejsze znane ci style

zarządzania firmami.

•

Autokratyczny – hierarchia, porządek,

jednostronna komunikacja;

•

Paternalistyczny – często w małych

rodzinnych firmach i w japońskich

k o r p o r a c j a c h ; o p i e k a n a d

pracownikiem;

•

Integratywny – wyłanianie zespołów do

w y k o n a n i a o k r e ś l o n y c h z a d a ń ;

koordynacja ich działań;

•

Samorządowy – współudział załogi;

duża rola związków zawodowych;

20.

Omów podstawowe tendencje rozwoju

firm w ostatnich latach.

Kolejno: (1) „małe jest piękne” (małe

firmy są bardziej efektywne i kreatywne; mniejsze

ryzyko); (2) „mergerowanie” (fuzje, łączenie małych

f i r m w w i e l k i e k o r p o r a c j e ) ; ( 3 )

„dywersyfikacja” (różnicowanie produktów i usług

w obrębie korporacji, by zmniejszyć ryzyko); (4)

„holdingi” (spółka matka + całkowicie zależne

spółki córki);

21.

Co to jest funkcja produkcji?

Funkcja produkcji określa relacje

m i ę d z y w i e l k o ś c i ą p r o d u k c j i a l i c z b ą

zaangażowanych czynników produkcji. Produkcja

jest funkcją pracy, kapitału i zasobów naturalnych.

[Produktywność – wielkość produkcji z danego

czynnika w jednostce czasu – np. ile produktów

rocznie przypada rocznie na jednego zatrudnionego.]

22.

J a k p r z e b i e g a t y p o w a f u n k c j a

produkcji? Omów podstawowe trzy

fazy.

Cały czas zwiększamy nakład

czynnika produkcji
•

Faza I – rośnie Pc, Pp; Pk rośnie dopóki

nie zacznie działać prawo malejących

przychodów, wtedy (a) Pk max., potem

spada;

•

(b) Między fazą I a fazą II osiągamy

maksymalną produktywność, tzn. Pp

max., a Pk = Pp;

•

Faza II – Pc rośnie, Pp spada, Pk spada,

ale pozostaje dodatni;

•

(L’) Między fazę II a fazę III Pc max,

Pk = 0;

•

Faza III – Pc spada, Pp spada, Pk spada

i jest mniejszy od zera

•

Pc „cały czas” więc rośnie, ale w

różnym tempie;

•

Pk rośnie szybciej niż Pp, potem spada i

przecina Pp w jej punkcie max;

•

Istnieje obszar całkiem racjonalnego

w y b o r u m i ę d z y m a k s y m a l n ą

produktywnością (Pp) a maksymalnym

produktem;

23.

W j a k i s t a n i e z n a j d u j e s i ę

przedsiębiorstwo, kiedy izokwanta i

izokoszta są styczne?

Gdy izokwanta i izokoszta są styczne,

przedsiębiorstwo jest w równowadze. Wtedy mamy

optymalną kombinację czynników wytwórczych,

d o s t ę p n y c h p r z y d a n y c h o g r a n i c z e n i a c h

finansowych i umożliwiającą wytworzenie

maksymalnej produkcji.

24.

Co to są koszty alternatywne? Podaj

przykład.

Koszty alternatywne to koszty

utraconych możliwości (straconych okazji),

wynikające z utraty możliwości wykorzystania

zasobów (pracy i kapitału) na inne cele. To nie są

koszty księgowe (konwencjonalne – wynikające z

przepisów prawa), lecz raczej koszty ekonomiczne.

W skład kosztów alternatywnych związanych z daną

decyzją wchodzi wszystko to, z czego musimy

zrezygnować podejmując tą właśnie, a nie inną,

alternatywną decyzję.

P r z y k ł a d : W ł a ś c i c i e l j a k i e j ś

jednoosobowej firmy wykazuje jakiś tam zysk.

Wydaje się więc, że dobrze prosperuje, ale po

dokładniejszej analizie wychodzi na to, że

zatrudniając się w jakimś innym przedsiębiorstwie,

zarobiłby więcej. Z ekonomicznego punktu widzenia

ponosi więc stratę.

25.

Wyjaśnij pojęcia kosztów stałych,

k o s z t ó w z m i e n n y c h i k o s z t ó w

całkowitych.

Koszty stałe to koszty, które nie

zmieniają się wraz ze zmianami rozmiarów

produkcji, np.: amortyzacja, administracja,

konserwacja, czynsze;

Koszty zmienne to koszty, które

zmieniają się wraz ze zmianami rozmiarów

produkcji – praca, materiały, energia, paliwo itp.

Tempo ich wzrostu jest zmienne – najpierw szybko,

potem łagodniej, potem znowu gwałtownie w górę;

Koszty całkowite to suma kosztów

stałych i zmiennych.

26.

Co to są przeciętne koszty całkowite a

co to są koszty krańcowe?

Przeciętne koszty całkowite to

jednostkowe nakłady poniesione na wytworzenie

jednostki produktu: Kp = Kc/Q (koszty całkowite

przez wielkość produkcji);

Koszty krańcowe (marginalne) to

koszty wyprodukowania dodatkowej jednostki

produktu: Kk = ΔKc/ΔQ (zmiana kosztu

całkowitego przez zmianę wielkości produkcji);

27.

Na czym polega ekonomia skali?

Ekonomia skali to spadek kosztów w

długim czasie wraz ze wzrostem produkcji i

wielkości firmy. [Dyzekonomia skali – wzrost

kosztów…]

[ruch po obwiedni (długookresowej

krzywej kosztu przeciętnego) – linii łączącej

minimalne koszty przeciętne; Dkp pokazuje

najniższe koszty wynikające z dopasowania

czynników produkcji i wielkości firmy.]

28.

Wymień trzy podstawowe zasady

maksymalizacji zysku z punktu

widzenia kosztów, krótkiego i długiego

czasu?

Zasady maksymalizacji zysku

- taki poziom produkcji, przy którym utarg

krańcowy = Kk

- w krótkim czasie produkcja do momentu, w

którym cena >Kpz

- w długim czasie produkcja do momentu, w którym

P>Kp

29.

Jaki jest optymalny poziom produkcji

p r z e d s i ę b i o r s t w a w w a r u n k a c h

konkurencji doskonałej?

Przedsiębiorstwo powinno zwiększać

produkcję do poziomu, przy którym koszt krańcowy

zrówna się z utargiem krańcowym, który z kolei

równy jest cenie rynkowej produkcji. Kk = Uk = P

30.

Wyjaśnij podstawowe założenia teorii

monopolu?

•

(1) Na rynku jest wielu kupców i tylko

jeden sprzedawca;

•

(2) Na rynku brak jest substytutów

t o w a r ó w p r o d u k o w a n y c h p r z e z

monopolistę;

•

(3) Pojedynczy sprzedawca i wszyscy

nabywcy posiadają doskonałą wiedzę o

cenach towarów i ich ilości na rynku;

•

(4) Możliwość wejścia na rynek nowego

producenta jest utrudniona bądź

z a b l o k o w a n a ( b a r i e r y p r a w n e ,

technologiczne itp.);

Brak jest konkurencji producentów, bo producent w

danej gałęzi przemysłu jest tylko jeden;

monopolista, może wyznaczać cenę swojego

produktu i wytwarzać wybraną wielkość produkcji;

31.

Kiedy monopol osiąga optimum? *

Monopol osiąga optimum (jest w

równowadze), gdy wytwarza taką ilość produktu,

przy której koszt krańcowy jest równy utargowi

krańcowemu, a cena pokrywa koszt przeciętny.

Wtedy monopol maksymalizuje zyski.

32.

na czym polega komparatywna

nieefektywność monopolu w stosunku

do konkurencji doskonałej?

Decyzje:

- konkurencja doskonała: ile produkować?

- monopol: i po jakiej cenie?

- konkurencja monopolistyczna:

- ile produkować?

- po jakiej cenie sprzedawać?

- jak różnicować dany produkt wobec

produktów innych firm? (wyróżnienie towaru)

33.

Jakie są podstawowe strategie cenowe

monopoli? *

Kształtowanie cen:

- UK = KK (utarg końcowy = koszty końcowe)

- P > Kpz (dla krótkiego czasu)

- P > Dkp (dla długiego czasu)

Dyskryminacja cenowa I stopnia: 


- monopolista sprzedaje różne jednostki produkcji

po różnych cenach, a ceny te są różne dla różnych

osób; 


- doskonała dyskryminacja cenowa 





Dyskryminacja cenowa II stopnia: 


- monopolista sprzedaje różne jednostki produkcji

po róznych cenach, ale każda osoba, która kupuje tę

samą ilość, płaci tyle samo; 


- np. rabat hurtowy 





Dyskryminacja cenowa III stopnia: 


- monopolista sprzedaje różnym ludziom po różnej

cenie, ale każda jednostka produktu sprzedawana

jest danej osobie po takiej samej cenie; 


- np. obniżki dla emerytów czy studentów. 





Warunki zróżnicowania: 


- krzywa popytu musi być opadająca, 


- towar lub usługa nie mogą być sprzedane innemu

nabywcy, 


- nabywca dzieli się na grupy o różnej elastyczności

cenowej popytu, 


- istnieje możliwość wyodrębnienia segmentów

rynku.

34.

Wyjaśnij podstawowe założenia

konkurencji monopolistycznej.

Założenia podstawowe:

•

(1) Firma dąży do maksymalizacji

zysku;

•

(2) Gospodarstwa domowe dążą do

maksymalizacji użyteczności;

•

(3) Nie występują korzyści, ani koszty

zewnętrzne wobec żadnego towaru.

Cechy szczególne:

•

(1) Na rynku występuje wielu kupców i

sprzedawców, z których jednak żaden

nie jest w stanie wpływać skutecznie na

innych (podmiotów jest wiele, ale mniej

niż przy konkurencji doskonałej);

•

(2) Produkty są zróżnicowane!!!;

•

(3) Różnice między produktami są

zauważalne dla nabywców;

•

(4) Ceny różnicują się w ramach grup

towarów;

•

(5) Firmy mogą wchodzić na rynek i

w y c h o d z i ć z n i e g o w z g l ę d n i e

swobodnie;

•

(6) Kupujący i sprzedający posiadają

doskonałą wiedzę o cenach i ilościach

towarów oraz ich jakości;

35.

Na czym polega konkurencja niecenowa

w w a r u n k a c h k o n k u r e n c j i

monopolistycznej?

Konkurencja niecenowa w warunkach

konkurencji monopolistycznej polega na

wprowadzaniu na rynek szeregu podobnych

produktów (różnicowanie produktów i usług w

ramach tej samej gałęzi gospodarki). Ceny są

podobne (nie zmieniamy ich znacznie), więc

mącimy ludziom w głowach reklamami.

36.

Scharakteryzuj podstawowe założenia

teorii oligopolu.

Założenia podstawowe:

•

(1) Firma dąży do maksymalizacji

zysku;

•

(2) Gospodarstwa domowe dążą do

maksymalizacji użyteczności;

•

(3) Nie występują korzyści, ani koszty

zewnętrzne wobec żadnego towaru.

Założenia szczególne:

•

(1) Niewielu sprzedawców na rynku, a

decyzja każdego z nich ma wpływ na

pozostałych;

•

(2) Produkt może być zarówno

jednorodny (homogeniczny), jak i

zróżnicowany (heterogeniczny);

•

(3) Doskonała informacja, którą

posiadają uczestnicy rynku, dotyczy

c e n , a l e n i e d o t y c z y r e a k c j i

konkurentów na zmiany cen, bądź

zróżnicowanie produktów;

•

(4) Istnieją pewne bariery utrudniające

wejście na rynek nowym firmom, np.

techniczne

37.

Co to jest kartel i jakie są najczęściej

jego ograniczenia prawne?

Kartel to forma porozumienia się firm

na rynku, w celu ustalenia poziomu cen, poziomu

produkcji, geograficznego podziału rynków zbytu, w

celu maksymalizacji zysku.

Ograniczenia kartelu:

•

(1) Jest nielegalny;

•

(2) Członkowie kartelu są nielojalni i

mają różne interesy;

•

(3) Nadzwyczajny zysk zachęca

nowych dostawców do wejścia na

rynek;

•

(4) Większa ilość członków to wzrost

trudności w koordynacji działań.

38.

Jakie są inne formy, poza kartelem,

k o o r d y n a c j i d z i a ł a ń n a r y n k u

oligopolowym?

•

(1) Ustalanie poziomu cen poprzez

przywództwo cenowe;

•

(2) Ustalanie struktury cen dla branży

przez firmy dominujące;

•

(3) Ceny administrowane;

•

(4) Konkurencja niecenowa;

39.

Wyjaśnij na czym polega dylemat

więźnia?

M a m y d w ó c h p o d e j r z a n y c h

schwytanych na wspólnym przestępstwie. Gdy obaj

nie będą zeznawać dostaną wyroki po 1 roku

więzienia. Gdy jeden więzień nie będzie zeznawał, a

drugi nie, to zeznający dostanie 3 miesiące, a

niezeznający 10 lat. Gdy zaś obaj będą zeznawać

dostaną po pięć lat. Wynik jest taki, że postępując

egoistycznie osiągną całkiem niezły wynik (5 lat to

w sumie mniej niż 10), ale najbardziej opłaca się

postępowanie altruistyczne i współpraca (nie

zeznawać i dostać po 1 roku).

Tak samo jest w oligopolu – obniżać

ceny, czy nie obniżać.

40.

Co to jest równowaga Nasha?

Równowaga Nasha pojawia się

wówczas, gdy każdy z graczy wybiera najlepszą

strategię przy danych strategiach innych graczy.

Równowaga Nasha to taki stan, gdy z

jednej strony przedsiębiorstwo A nie może uzyskać

j u ż n i c l e p s z e g o p r z y d a n e j s t r a t e g i i

p r z e d s i ę b i o r s t w a B , a z d r u g i e j s t r o n y

przedsiębiorstwo B nie może już nic uzyskać przy

danej strategii przedsiębiorstwa A. To tak jak by

dwaj uczestnicy drogi poruszali się ta samą stroną.

Idą wtedy razem. Takie rozwiązanie może

prowadzić do zerowego zysku obu firm. Gdy jednak

jakiś uczestnik drogi (rynku) zdecyduje się na

poruszanie się przeciwną stroną drogi ryzykuje

zderzenie z innymi.

41.

Wyjaśnij prawo Hotelinga

Prawo Hotelinga mówi, że racjonalne

jest oferowanie produkcji możliwie jak najbliżej

popytu. Przykładem mogą być dwaj sprzedawcy,

którzy lokują swoje sklepy w połowie długości

ulicy, a więc zajmują połowę rynku. Jednak wtedy

konsumenci mogą bardzo łatwo zmienić sklep.

Racjonalne jest więc oddalić się o jedną trzecią od

krańca ulicy po obu stronach – warto się różnić.

Wtedy mamy spory udział w rynku, a klienci nie

mają takiej łatwej alternatywy. Gdy jeden ze

sprzedawców znowu ulokuje się w połowie rynku,

to konkurencja zrobi to samo. Przykładem

zastosowania tego prawa mogą być rozkłady jazdy

konkurencyjnych przewoźników.

Czyli po ludzku: racjonalne jest

oferowanie produktu możliwie najbliższego

popytowi, ale warto się też różnic od konkurencji,

bo inaczej klient będzie zbyt łatwo mógł zmienić

producenta;

42.

Co to jest renta ekonomiczna. Na czym

polega czysta renta ekonomiczna a na

czym zwykła renta ekonomiczna? *

Renta ekonomiczna – korzyść z

użytkowania zasobu lub czynnika produkcji, która

przewyższa jego koszt alternatywny;

Czysta renta ekonomiczna – korzyść

z wykorzystania zasobu o zerowym koszcie

alternatywnym, np. gdy podaż jakiegoś zasobu jest

stała (Mick Jagger, TV kablowa – sytuacje

monopolowe);

Z w y k ł a r e n t a e k o n o m i c z n a

(powszechna) – różnica między ceną zasobu a jego

kosztem alternatywnym, gdy koszt ten jest różny od

zera, np. gdy w pracy dają nam więcej niż chcemy;

INSTRUMENTY INTERWENCJI PAŃSTWA

Podatek obrotowy – nakładany np. na produkty

szkodliwe dla środowiska

Subwencje państwowe – przyznawane np. na

kształcenie co umożliwia studiowanie osobom

niezamożnym

Ustawowe ograniczanie praw własności, praw

producentów

KONTROLA CEN

- ceny urzędowe np. znaki skarbowe, wymiana

dowodu

- ceny kontrolowane:

•

min. Pułap cen

•

min. Cena gwarantowana

•

max. pułap cen

OCHRONA PRAW KONSUMENTA

- normy techniczne i produkcyjne

- koncesjonowanie produkcji usług

- opodatkowania

- zasady reklamy i sponsoringu

- kontrola fuzji i przejęć

- znakowanie produktów

43.

CZY WIESZ CO TO JEST I CZYM

SIĘ ZAJMUJE MIKROEKONOMIA?

*

Gałęzie ekonomii możemy rozróżniać według

kryterium zastosowanego w nich podejścia lub

metody działań. Najszerszy podział sposobów

podejścia do problemów gospodarczych to podział

na mikro- i makroekonomie. 





Mikroekonomia to teoria ekonomiczna. 





Analiza mikroekonomiczna zajmuje się

szczegółowym badaniem indywidualnych decyzji

dotyczących pojedynczych towarów. (BEGG) 





Mikroekonomia zajmuje się badaniem

poszczególnych elementów gospodarki, takich jak

ceny produktów lub zachowanie poszczególnych

konsumentów czy firm (Samuelson, Nordhaus) 





W mikroekonomii badamy na przykład czemu

poszczególne gospodarstwa domowe preferują

samochody, a nie rowery oraz w jaki sposób

producenci decydują co produkować – samochody

czy rowery. 





Mikroekonomiści oferują szczegółowe badanie

jednego aspektu życia gospodarczego, ale dla

zachowania prostoty i jasności analizy pomijają jego

związki z resztą gospodarki. Jest to tzw. analiza

cząstkowa. 





Mikroekonomia: 

¬ z jednostkowego punktu widzenia 

¬ z punktu widzenia przedsiębiorstwa 

¬ z punktu widzenia gospodarstwa domowego 





Bada: 

¬ zachowanie poszczególnych elementów

gospodarki 

¬ skutki zmian cen na podaż i popyt 

¬ strukturę rynku (konkurencja)