FX Chem

v. 2.104.2

Instalka

http://www.efofex.com/fxchem2.php

Edytor wzorów chemicznych

współpracujący z MS Word

Przekład:

Robert Wiśniewski

http://chomikuj.pl/bobwis

Jeśli wpisujesz tekst chemiczny korzystając z procesorów tekstu takich jak Word, WordPerfect lub
WordPro i musisz wprowadzać równania chemiczne, wówczas powinieneś rozważyć korzystanie
z programu FX Chem v.2. Ta mała aplikacja działająca samodzielnie, jest również dodatkiem add-in
do procesorów tekstu. Pozwala ona na łatwe wpisywanie większości wzorów i równań chemicznych
ze strzałkami pojedynczymi i podwójnymi, katalizatorami, warunkami, opisami stanu fizycznego,
a nawet z notacją ładunków. Jedynym ograniczeniem jest to, że nie można rysować wzorów
strukturalnych, ale trudno tego oczekiwać od małego dodatku add-in.

- 2 -

Przekład pliku

FC2_Card.pdf

FX Chem v.2 – Skrócona instrukcja obsługi w MS Word

Rozpoczynanie pracy z równaniem

W dokumencie MS Word, kliknąć lewy przycisk dodatku add-in programu FX Chem
(widoczny po prawej stronie) lub skorzystać ze skrótu klawiszowego Ctrl + Shift + C.

W lewym górnym rogu dokumentu ukazuje się
pokazane obok pole równania, w którym można
wpisać równanie i mechanicznie je zmniejszać.
Po wpisaniu równania, kliknąć w dokumencie
POZA polem równania aby wrócić do Worda.

Wprowadzanie równania

Wprowadzić równanie tak jak pokazano niżej bez korzystania z dużych liter”

Przykładowo:

mno4-(aq) + 8h + (aq) + 5e-

powinno utworzyć:

MnO

4

--

(aq)

+ 8H +

(aq)

+ 5e

--

Strzałki reakcji

Wprowadzenie zestawu znaków:

=>

tworzy pustą strzałkę reakcji:

Można wprowadzać tekst nad lub pod tą strzałką przez wstawienia pomiędzy znakiem = a znakiem >.
Test nad i pod powinien być oddzielony przecinkiem.

Przykładowo:

=„nad”, „pod” >

powinno utworzyć:

nad

pod

Uwaga: Powyższy przykład pokazuje korzystanie z cudzysłowów do tworzenia niesformatowanego
tekstu – patrz dalej.

- 3 -

Strzałki równowagowe

Wprowadzenie znaków:

<>

tworzy równowagową strzałkę reakcji

Strzałka równowagowa może zawierać tekst nad i pod nią podobnie jak strzałki reakcji.

Tekst niesformatowany

Aby program FX Chem pozostawiał sam tekst i nie formatował go tak jak równania chemiczne, należy
otoczyć tekst cudzysłowami, np.:

ch3chch2 + hoh =h2so4,“Kwas siarkowy”> ch3chohch3

powinno utworzyć:

CH

3

CHCH

2

+ HOH

H

2

SO

4

Kw as siarkow y

CH

3

CHOHCH

3

Bez tych cudzysłowów, kwas siarkowy mógłby być sformatowany jak niżej:

Kwas SIArKOWY

ponieważ program FX Chem próbuje nadać sens chemiczny literom tego tekstu.

Chemia jądrowa

Program FX Chem korzysta z nawiasów klamrowych { } do wprowadzania liczb masowych i liczb
atomowych w reakcjach chemii jądrowej: {liczba masowa, liczba atomowa}

Przykładowo:

{238,92}u => {234,90}th + {4,2}He

powinno utworzyć:

238

92

U

234

90

Th +

4

2

He

Program FX Chem rozpoznaje neutrony, protony i elektrony.

Można je wprowadzać jak niżej:

{1,0}n

{1,1}p

oraz

{0,-1}e

aby uzyskać:

1

0

n

1

1

p

0

-1

e

- 4 -

Neutrina i antyneutrina

Neutrina są pokazywane w równaniach chemicznych za pomocą greckiej litery  (polska nazwa: ni).

Można wprowadzać neutrina wpisując angielską nazwę tej litery: nu.

Antyneutrina



można wprowadzać za pomocą znaków: nu_.

Delta H

Wpisanie DEH lub deh wprowadza symbol H do równania.

Dlaczego nie można uzyskać krzemu i kobaltu ?

Program FX Chem poprawnie zmienia na wielkie litery większość symboli pierwiastków gdy
wprowadzane są one małymi literami. Czasem, gdy chcemy wprowadzić takie symbole jak Si lub Co,
program FX Chem może zmieniać je na SI lub CO. Są to rzadkie przypadki i kiedy FX Chem popełnia
błąd, wystarczy zmienić samodzielnie te znaki w polu edycji wpisując Co zamiast co.

Prawa autorskie

Zawartość tego dokumentu (w oryginale) ma znak praw autorskich ©, ale firma Efofex Software
udziela osobom lub instytucjom mającym licencję na korzystanie z programu FX Chem, prawo do
odtwarzania tego pliku do użytku przez studentów i wykładowców.

Copyright © 1993-2004 Efofex Software

Przekład pliku

ed079p1421.pdf

Przegląd książek i mediów

FX Chem 2

Efofex Software: P.O. Box 7, Waroona, WA 6215, Australia.

Licencja indywidualna w Australii: $77 (Australian), $42 (U.S.);

Licencja indywidualna poza Australią: $70 (Australian), $38 (U.S.).

Autor przeglądu: Roy W. Clark

Jeśli wpisujesz tekst chemiczny korzystając z procesorów tekstu takich jak Word, WordPerfect lub
WordPro i musisz wprowadzać równania chemiczne, wówczas powinieneś rozważyć korzystanie
z programu FX Chem v.2. Ta mała aplikacja działająca samodzielnie, jest również dodatkiem add-in
do procesorów tekstu. Pozwala ona na łatwe wpisywanie większości wzorów i równań chemicznych
ze strzałkami pojedynczymi i podwójnymi, katalizatorami, warunkami, opisami stanu fizycznego,
a nawet z notacją ładunków. Jedynym ograniczeniem jest to, że nie można rysować wzorów
strukturalnych, ale trudno tego oczekiwać od małego dodatku add-in.

- 5 -

Najlepszym sposobem omówienia tego programu jest pokazanie jak się z niego korzysta i jak wstawia
się pewne równania do tekstu.

Wyobraźmy sobie, że wpisujemy tekst chemiczny i chcemy wprowadzić do niego równanie
reprezentujące reakcję stałego tlenku magnezu z roztworem wodnym kwasu solnego w celu
uzyskania wodnego roztworu chlorku magnezu w obecności katalizatora.

Poniżej opisano jak to można zrobić:

1. Kliknąć mały symbol cząsteczki, jaki został utworzony przez ten dodatek add-in na prawym

końcu standardowego paska narzędzi (w dokumencie Word). Natychmiast w miejscu kursora
pojawi się małe pole, a lewym górnym rogu ukaże się pole edycji FX Chem.

2. Wpisać małymi literami:

mgo(s) + hcl(aq)=“catalyst”>mgcl2(aq) + h2o(l)

3. Kliknąć poza polem edycji. I to wszytko co było do zrobienia.

W naszym dokumencie ukaże się równanie:

MgO

(s)

+ HCl

(aq)

catalyst

MgCl

2

(aq)

+ H

2

O

(l)

Należy zwrócić uwagę, że nic nie wpisywaliśmy wielkimi literami. Program FX Chem robi wszytko za
nas. Znak równości = i za nim znak większości > tworzą strzałkę, a tekst w cudzysłowach wstawiany
jest nad strzałką. Trudno na początku przyzwyczaić się do unikania wpisywania wielkich liter, ale jest
konieczne wpisywanie małych liter aby program działał poprawnie. Istnieje klika rzadkich przypadków
gdy program nie wie co dalej robić.

Przykładem jest rozróżnianie czy co ma być tlenkiem węgla CO czy też kobaltem Co. W takich
przypadkach program przyjmuje wariant CO, ale jeśli chcemy uzyskać Co, wystarczy wpisać dużą
literę C, a program utworzy Co, a nie CO. Podobne przypadki dotyczą niklu Ni oraz krzemu Si.

Gdy chcemy wprowadzić równanie równowagi, należy wprowadzić współczynniki. Program FX Chem
może musi zlokalizować liczby, które mają być współczynnikami, a które mają być indeksami dolnymi.

Czasem FX Chem nie zrównoważy równania. Istnieją programy, które dają sobie z tym radę, ale FX
Chem do nich nie należy. Jest on po prostu dobrym narzędziem do wpisywania, a nie do analizy
równań.

Program można skonfigurować aby wyświetlał złożone ładunki i nawiasy.

Przykładowo, wpisanie:

8h3o+(aq)+mno4-(aq) + 5fe2+(aq)=>5fe3+(aq) + mn2+(aq) + 12h2o(l)

nie sprawia programowi trudności i uzyskujemy poniższy wynik:

8H

3

O

+

(aq)

+MnO

4

--

(aq)

+ 5Fe

2+

(aq)

5Fe

3+

(aq)

+ Mn

2+

(aq)

+ 12H

2

O

(l)

Podobnie, wpisanie:

cn- + fe(cn)63-=>cno- + fe(cn)64-

prowadzi do wyniku:

CN

--

+ Fe(CN)

6

3--

CNO

--

+ Fe(CN)

6

4--

- 6 -

W wersji 2 tego programu, równania jadrowe nie stanowią problemu, np.:

{7,14}n + {2,4}he=>{9,18}f=>{8,17}o + {1,1}h

Prowadzi do wyniku:

7

14

N +

2

4

He

9

18

F

8

17

O +

1

1

H

a z uwagi na to, że korzystamy z nawiasów klamrowych, wpisanie p zamiast wodoru H nie jest
interpretowane jako fosfor, ale jako proton.

{7,14}n + {2,4}he=>{9,18}f=>{8,17}o + {1,1}p

i uzyskujemy wynik:

7

14

N +

2

4

He

9

18

F

8

17

O +

1

1

p

Podkreśla się, że w tej drugiej wersji chciałem aby strzałki były krótsze. Ustawienie rozmiaru czcionki
lub rozmiarów strzałek i innych opcji (polecenie menu Tools | Options), rozwiązuje ten problem.

Jednak nie mogłem uzyskać pojedynczej strzałki skierowanej wstecz,

Nie sprawdzałem, czy inne programy wykonują to zadanie. Istnieje jednak program o nazwie
Character Map, firmy SV-Software Ltd.

1

, który oferuje nową stronę czcionek zawierającą niektóre

przydatne znaki, jakich nie ma w standardowej mapie czcionek. Jednak nie są one zbliżone do
konwencji stosowanej w programie FX Chem.

Próbną wersję Trial FX Chem można ściągnąć ze strony

http://www.efofex.com

(dostępnej od

października 2002). Strona ta podaje również aktualną cenę programu.

Roy W. Clark is in the Chemistry Department, Middle Tennessee State University, Murfreesboro, TN 37132;

[e-mail]

.

FC2_Manl.pdf

Podręcznik programu FX Chem v.2

Zawartość tego pliku jest identyczna z treścią pomocnika Help programu FX Chem v.2

Dokumentu tego nie tłumaczono (przypis tłumacza)

1

Character Map is available from the author, Vladimir Bazeltsev, [e-mail].