Moduł II - Czym będzie się zajmować firma?

Temat lekcji: OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Opracowanie merytoryczne: Fundacja Komandor

Lekcja wprowadza nowe pojęcia: otoczenie bliższe i dalsze przedsiębiorstwa. Dzięki niej

uczniowie uświadamiają sobie, jak ważne dla działania firmy są czynniki zewnętrzne. Określą
również najbliższe otoczenie przyszłej szkolnej firmy, jaką w trakcie programu utworzą. Przez cały
czas trwania lekcji pakietowicze mogą korzystać ze słowniczka, zawierającego definicje
wprowadzanych pojęć.

Cele edukacyjne (ogólne):



zapoznanie z nowymi pojęciami dotyczącymi elementów otoczenia, wpływających na pracę
firmy,



określenie otoczenia szkolnego miniprzedsiębiorstwa.

Cele operacyjne (uczestnik po zajęciach powinien):

zapamiętać:

●

podział otoczenia firmy na bliższe i dalsze,

●

otoczenie szkolnego miniprzedsiębiorstwa,

rozumieć:

●

wpływ różnych czynników otoczenia na działalność przedsiębiorstwa,

●

znać pojęcia: otoczenie bliższe i dalsze działalności gospodarczej (makro -
i mikrootoczenie), globalizacja, lokalizacja firmy, klient, konkurencja, obszar działania,
potrzeby lokalnej społeczności.

Metody pracy:

●

samodzielna praca z lekcją multimedialną,

●

pogadanka.

Wskazówka, ciekawostka, dodatkowe informacje

Przed rozpoczęciem lekcji lub w jej trakcie należy przeprowadzić z uczniami rozmowę o

tym, co ich miniprzedsiębiorstwo będzie oferować klientom. Sprecyzowanie produktu (czemu
będzie poświęcona kolejna lekcja) jest istotnym elementem w poznawaniu otoczenia firmy, na
przykład przy identyfikowaniu konkurencji czy dostawców.

Przebieg zajęć:

Lekcję rozpoczyna łamigłówka - przeskakiwanka. Zadanie polega na tym, że uczniowie

mają obejść wszystkie pola diagramu, przeskakując zawsze tę samą ilość pól z literami i odczytać
rozwiązanie. Ponieważ muszą odgadnąć, o ile pól należy przeskakiwać, można zorganizować
jakąś formę zabawy, np. „kto szybciej rozwiąże”. Rozwiązywanie zadanie nie powinno sprawić

uczniom trudności, ponieważ jeśli odgadną, że należy przeskakiwać po 5 pól, wówczas za każdym
razem prawidłowo wybrana litera zostanie automatycznie przeniesiona do diagramu
pomocniczego, w którym powstanie końcowe rozwiązanie:

„Otoczenie to środowisko, okolica,

sąsiedztwo firmy”.

Rozwiązanie łamigłówki stanowi wprowadzenie do lekcji. Na następnej stronie uczniowie

dowiadują się, o czym będzie mowa na tej lekcji, gdyż zostały wymienione wszystkie
najważniejsze pojęcia, z jakimi podczas zajęć będą się zapoznawać. Można zasygnalizować
uczniom, aby starali się je zapamiętywać, ponieważ do nich wrócimy na zakończenie lekcji. (Będą
rozwiązywać test).

Na następnej stronie Kamil opowiada uczniom, jak wiele zawdzięcza dziadkowi, ciekawie

opowiadającemu o prowadzeniu własnej firmy. Ta informacja zapowiada, że dziadek będzie jedną
z osób objaśniających pojęcia związane z otoczeniem firmy. Dziadek, korzystając z osobistego
doświadczenia, objaśnia wnukowi w bardzo prosty i zrozumiały sposób definicję pojęć: otoczenie
i otoczenie firmy. W wypowiedziach dziadka występuje odesłanie do słowniczka, który wyjaśnia
pojęcia: otoczenie bliższe, globalizacja, otoczenie dalsze. Dzięki temu Kamil nie tylko zrozumiał
zakres znaczeniowy tych pojęć, ale potrafi rozróżnić, co to jest mikro i makrootoczenie (ilustruje
to uczniom w formie prostych animacji umieszczonych na ekranie).

Co to jest mikrootoczenie? Wokół sylwetki Kamila krążą 4 rysunki przedstawiające dom,

szkołę, rodzinę i kolegów chłopca. Gimnazjaliści bez trudu wyciągną z tego wniosek, że mówiąc
otoczenie, mamy na myśli zarówno ludzi, jak i dobra materialne z najbliższego sąsiedztwa.

Ponieważ makrootoczenie jest pojęciem trudniejszym, dlatego, aby je zrozumiale

objaśnić, dziadek musi odwołać się do kilku innych pojęć (czynników), które tworzą otoczenie
dalsze firm. Należy zwrócić uwagę uczniów na słowa dziadka, według którego czynniki zewnętrzne
tworzące makrootoczenie wpływają na człowieka, natomiast wpływ człowieka jest bardzo mały.
Dlatego to ludzie, żyjąc w określonym środowisku społecznym, muszą się dostosowywać do
warunków tworzonych przez makrootoczenie a nie odwrotnie. Animacja na następnej stronie
pozwoli uczniom lepiej zapamiętać czynniki tworzące makrootoczenie.

Teraz proponujemy uczniom rozwiązanie krótkiego testu, który polega na tym, że

z czterech propozycji odpowiedzi dotyczących otoczenia przedsiębiorstwa należy wybrać tę, która
najbardziej kojarzy im się z pojęciem z tematu lekcji. Poprawność odpowiedzi uczniowie mogą
sprawdzić, klikając na aktywne pole „SPRAWDŹ”. Prawidłowa odpowiedź wyświetli się na zielono
błędna na czerwono.

Wskażcie teraz, co waszym zdaniem oznacza otoczenie firmy:

1. drzewa i krzewy rosnące w pobliży firmy
2. produkty wytwarzane lub oferowane przez firmę
3. mieszkańcy posiadający swe domy w sąsiedztwie firmy
4. wszystko to, co może wpływać na działalność i zyski firmy

Możemy teraz przejść do utrwalenia dotychczas poznanych pojęć i związanych z nimi

informacji. Na stronie „Zapamiętaj” uczniowie zapoznają się z uporządkowanymi informacjami
dotyczącymi otoczenia firmy, makro i mikrootoczenia. Dodatkowo aktywne pojęcie otoczenie

firmy pozwoli, po kliknięciu na nie, otrzymać uzupełniające informacje ze słowniczka, co ułatwi
zapamiętanie.

Wątek dotyczący otoczenia przedsiębiorstwa Kamil kontynuuje na dwu następnych

stronach, gdy ciocia i wujek wyjaśniają mu, czym się kierowali w wyborze lokalizacji piekarni
i sklepu. Należy zwrócić uwagę uczniów, że w trakcie tej rozmowy pojawia się pojęcia definiowane
w słowniczku: lokalizacja firmy, potrzeby lokalnej społeczności, obszar działania, konkurencja.
Można w tym miejscu poprowadzić krótką rozmowę, aby sprawdzić, czy i jak uczniowie rozumieją
znaczenie pojęć: społeczność lokalna, konkurencja, klienci, potrzeby, zaspokojenie potrzeb
itp.

Po wyjaśnieniach cioci i wujka uczniowie ponownie przechodzą do strony „Zapamiętaj”.

Informacje tam zawarte pozwolą uczniom zrozumieć, jakie czynniki środowiska lokalnego będą
musieli uwzględnić, zakładając własne szkolne miniprzedsiębiorstwo. Będą mogli to zweryfikować,
analizując graficzne przedstawienie najważniejszych elementów otoczenia bliższego i dalszego,
wpływających na powodzenie firmy. W tym momencie dobrze byłoby przerwać na pewien czas
pracę z komputerami. Musimy się upewnić, czy pojęcia: lokalizacja, konkurenci, klienci,
dostawcy, środki transportu nie są dla gimnazjalistów pusto brzmiącymi nazwami. Możemy
zasygnalizować, że z większością tych pojęć młodzież bliżej zapozna się na następnych zajęciach.
Teraz wystarczy zorientować się, czy uczniowie potrafią podać choćby ich ogólnikowe definicje.

Po upewnieniu się, że młodzież zna znaczenie przywołanych terminów, przechodzimy do

podsumowania zajęć, przypominając uczniom, jakie cele zostały podczas niej zrealizowane.
Można w tym miejscu przeprowadzić pogadankę z uczniami, zachęcając ich do wypowiadania
swych uwag dotyczących hierarchii ważności elementów otoczenia dla firmy. Zapisując wnioski na
tablicy, uczniowie sami zauważą, co będzie miało wpływ większy, a co mniejszy na
funkcjonowanie ich szkolnej firmy.

Lekcję kończy test sprawdzający wiedzę i umiejętności – polegający na wyborze

poprawnych odpowiedzi związanych z omawianymi w trakcie lekcji pojęciami. Po kliknięciu
„SPRAWDŹ”, prawidłowo zaznaczone odpowiedzi wyświetlą się na kolor zielony. W przypadku,
gdy wskazano złą odpowiedź, uczeń ma szansę poprawy, do momentu, w którym uda mu się
wskazać wszystkie prawidłowe odpowiedzi.

1. Makrootoczenie to:

a) gospodarka, polityka, dostawca komputerów

b) technologia, gospodarka, prawo

c) polityka, konkurencja, kultura

2. Przedsiębiorca bezpośrednio może oddziaływać na:

a) otoczenie ogólne

b) mikrootoczenie

c) makrootoczenie

3. Na powodzenie działalności ważny wpływ ma:

a) lokalizacja i rodzaj działalności prowadzonej przez innych przedsiębiorców

b) lokalizacja siedziby władz lokalnych

c) istnienie związków zawodowych

Po tej części zajęć pora na odwołanie się do zadań, stojących przed realizatorami

programu przedsiębiorczości. Uczniowie muszą zaznajomić się z otoczeniem ich przyszłej firmy
i określić warunki konieczne do osiągnięcia sukcesu. Dlatego należy zalecić (poprosić), aby
pakietowicze bardzo uważnie zapoznali się z wypowiedzią Kamila, w której nie tylko przypomina,
czego dowiedzieli się podczas lekcji, ale zaprasza ich do wykonania zadania praktycznego, aby
poznać i opisać otoczenie ich przyszłej firmy. Zgodnie z propozycją Kamila uczniowie mogą
wspólnie lub dzieląc się na cztery grupy, wypełnić tabelę (można ją pobrać, klikając na pole:
„Otoczenie przedsiębiorstwa – tabela”). W tabeli zbiorą, uporządkują a następnie przedyskutują
zebrane informacje dotyczące: lokalizacji, klientów, konkurencji oraz innych czynników
mogących mieć wpływ na wybór rodzaju działalności gospodarczej w ich środowisku lokalnym.
Należy podkreślić, że zadanie musi być wykonane solidnie, ponieważ tabela wraz z określeniem
rodzaju działalności ich szkolnej firmy zostanie umieszczona w Bazie Raportów.

Materiały dodatkowe:

Materiały dla uczestników:

●

lekcja multimedialna,

●

„Otoczenie przedsiębiorstwa - tabela”,

●

podręcznik wiedzy o społeczeństwie przyjęty do realizacji w gimnazjum i znajdujący się
w szkolnym zestawie programów (moduł: „Wychowanie do aktywnego udziału w życiu
gospodarczym”).

Bibliografia i przydatne linki dla nauczyciela:

1. S. Gregorczyk, M. Romanowska, A. Sopińska, P. Wachowiak, Przedsiębiorczość bez

tajemnic. Poradnik dla nauczyciela i program nauczania podstaw przedsiębiorczości dla
liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum - szkół na podbudowie
programowej gimnazjum, dla liceum ogólnokształcącego, liceum zawodowego, technikum -
szkół na podbudowie programowej, WSiP, Warszawa 2002.

2. D. Koptiew, M. Wantuch, H. Wójcik, ABC przedsiębiorcy - od pomysłu do biznesu,

Skorpion, Tarnów 2002.

3. Filip Żurawski, Podstawy przedsiębiorczości 1, Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego,

liceum profilowanego i technikum. Zakres podstawowy, MAC. Kielce 2002.