Moduł VII Warto wiedzie

ć

Temat lekcji:

ETYKA W BIZNESIE

Opracowanie merytoryczne: Fundacja Komandor

Lekcja „Etyka w biznesie” ma na celu zapoznanie uczniów z podstawowymi poj

ę

ciami zwi

ą

zanymi z etyk

ą

biznesu oraz znaczeniem przestrzegania zasad etycznych w prowadzeniu działalno

ś

ci gospodarczej.

Młodzie

ż

podejmie prób

ę

opracowania kodeksu etycznego miniprzedsi

ę

biorstwa. Przez cały czas trwania

zaj

ęć

pakietowicze mog

ą

korzysta

ć

ze słowniczka, zawieraj

ą

cego definicje wprowadzonych poj

ęć

.

Cele edukacyjne (ogólne):

zapoznanie z poj

ę

ciami: etyka, etyka biznesu, społeczna odpowiedzialno

ść

biznesu, kodeks etyczny,

stworzenie kodeksu etycznego miniprzedsi

ę

biorstwa.

Cele operacyjne:

Po zaj

ę

ciach uczestnik powinien:

wyja

ś

nia

ć

:

−

na czym polega odpowiedzialno

ść

etyczna przedsi

ę

biorcy wobec innych podmiotów

rozumie

ć

:

−

znaczenie przestrzegania zasad etycznych w prowadzeniu działalno

ś

ci gospodarczej

zna

ć

:

−

poj

ę

cia: etyka, etyka biznesu, kodeks etyczny, społeczna odpowiedzialno

ść

biznesu,

odró

ż

nia

ć

:

−

zachowania etyczne i nieetyczne.

Metody pracy:

burza mózgów,

praca w grupach,

dyskusja,

indywidualna praca ucznia z lekcj

ą

multimedialn

ą

.

Przebieg zaj

ęć

:

Na pocz

ą

tek Kamil proponuje krótk

ą

rozgrzewk

ę

. Uczestnicy maj

ą

rozwi

ą

za

ć

krzy

ż

ówk

ę

, której

rozwi

ą

zaniem jest hasło

„Etyka”.

Prawidłowo wpisane litery po klikni

ę

ciu „SPRAWD

Ź

” wy

ś

wietl

ą

si

ę

na

kolor zielony, bł

ę

dne na czerwono. Poszczególne hasła krzy

ż

ówki:

o

Zawód mamy Kamila

LEKARZ

o

Ilo

ść

towarów, które kupuj

ą

cy chc

ą

i s

ą

w stanie kupi

ć

POPYT

o

Dodatni wynik działalno

ś

ci przedsi

ę

biorstwa

ZYSK

o

Maj

ą

tkowy lub niemaj

ą

tkowy skutek zdarzenia losowego

SZKODA

o

Warto

ść

towaru wyra

ż

ona w pieni

ą

dzu

CENA

Uczniowie rozwi

ą

zuj

ą

krzy

ż

ówk

ę

, której hasłem jest poj

ę

cie etyka, zapoznaj

ą

si

ę

z tym poj

ę

ciem.

Wskazówka, ciekawostka, dodatkowe informacje

Termin

etyka

pochodzi

z

greckiego

éthikós

–

zwyczajny;

éthos

–

obyczaj,

zwyczaj

Etyka biznesu – to odpowiedzialno

ść

moralna przedsi

ę

biorcy wobec wszelkich osób i podmiotów, z którymi

si

ę

kontaktuje.

„Słownik Encyklopedyczny Edukacji Obywatelskiej” Wydawnictwo Europa. Autorzy: Roman Smolski, Marek

Smolski, El

ż

bieta Helena Stadtmüller. 1999.

Kamil zapoznaje si

ę

z poj

ę

ciem etyki i kodeksu etycznego podczas rozmowy z mam

ą

i dziadkiem. Dziadek

przytacza słowa pisarza Marka Twain’a: "Zawsze post

ę

puj uczciwie. W ten sposób jednych zadowolisz

a innych zadziwisz". Nale

ż

y zwróci

ć

uczniom uwag

ę

,

ż

e słowa te mo

ż

emy odnie

ść

do wszystkich podmiotów

ż

ycia społecznego i gospodarczego – zarówno obywateli, jak i firm.

Uczniowie wykonuj

ą

zadanie, oceniaj

ą

c opisane sytuacje i zachowania w kategoriach etycznych.

Wskazówka, ciekawostka, dodatkowe informacje

Proponujemy przeprowadzi

ć

krótk

ą

dyskusj

ę

z młodzie

żą

o ich codziennych do

ś

wiadczeniach, obserwacjach

zwi

ą

zanych z nieuczciwym post

ę

powaniem w sferze gospodarczej.

Uczniowie u

ś

wiadamiaj

ą

sobie zwi

ą

zek mi

ę

dzy etycznym post

ę

powaniem a długookresowym zyskiem firmy.

Warto podkre

ś

li

ć

,

ż

e działania niezgodne z etyk

ą

biznesu cz

ę

sto powodowane d

ąż

eniem do osi

ą

gni

ę

cia

zysku przez firmy, uderzaj

ą

w społeczno

ść

i naruszaj

ą

zaufanie otoczenia do firmy, a wi

ę

c w dłu

ż

szej

perspektywie szkodz

ą

jej samej. Podczas rozmowy Kamila z tat

ą

poruszony został tak

ż

e temat społecznej

odpowiedzialno

ś

ci biznesu.

Wskazówka, ciekawostka, dodatkowe informacje

Mo

ż

na porozmawia

ć

z uczniami, czy zgadzaj

ą

si

ę

z popularnymi twierdzeniami,

ż

e „Cel u

ś

wi

ę

ca

ś

rodki” czy

ż

e „Pierwszy milion trzeba ukra

ść

.” Jakie s

ą

konsekwencje takiego my

ś

lenia? Ciekawe s

ą

wyniki bada

ń

–

70% ankietowanych Polaków jest skłonna zapłaci

ć

wi

ę

cej za produkty, co do których ma pewno

ść

,

ż

e s

ą

przyjazne dla

ś

rodowiska lub nie zostały wyprodukowane z wykorzystaniem pracy dzieci. Ponad połowa

Polaków deklaruje,

ż

e nie kupiłaby produktu firmy, o której wiadomo,

ż

e jest społecznie nieodpowiedzialna –

ź

ródło: www.pfc.org.pl

Uczniowie poznaj

ą

poj

ę

cie i przykłady kodeksów etycznych. Podano adresy stron internetowych, na których

mo

ż

na znale

źć

kodeksy etyczne firm, instytucji, organizacji. Uczniowie mog

ą

równie

ż

sami wyszuka

ć

w Internecie firmy, które posiadaj

ą

kodeksy etyczne.

Wskazówka, ciekawostka, dodatkowe informacje

Powa

ż

nym problemem etycznym Polski jest korupcja. Zapytaj uczniów, jakie według nich s

ą

przyczyny

korupcji? Czy istnieje zwi

ą

zek mi

ę

dzy poziomem korupcji a zamo

ż

no

ś

ci

ą

kraju? Jak na tle innych krajów

przedstawia si

ę

Polska?

Według Indeksu Percepcji Korupcji (indeks oparty na ró

ż

nych specjalistycznych sonda

ż

ach, które dotycz

ą

postrzegania korupcji w sektorze publicznym w 2006 r. w 163 krajach) Polska jest oceniana jako najbardziej

skorumpowane pa

ń

stwo Unii Europejskiej. Wyniki uzyskane przez Polsk

ę

w Indeksie Percepcji Korupcji s

ą

zbie

ż

ne z rezultatami bada

ń

mi

ę

dzynarodowych nt. korupcji zrealizowanych przez GFK Polonia. Według

tych bada

ń

a

ż

93% Polaków w 2006 r. uwa

ż

ało swój kraj za skorumpowany

Lekcj

ę

ko

ń

czy test sprawdzaj

ą

cy, co uczestnicy zapami

ę

tali ze spotkania. Po klikni

ę

ciu „SPRAWD

Ź

”

prawidłowo zaznaczone odpowiedzi wy

ś

wietl

ą

si

ę

na kolor zielony. W przypadku, gdy wskazano zł

ą

odpowied

ź

, ucze

ń

ma szans

ę

poprawy, do momentu, w którym uda mu si

ę

wskaza

ć

wszystkie prawidłowe

odpowiedzi.

1. Warto

ś

ci etyczne powinny by

ć

stosowane:

a) tylko przez osoby sprawuj

ą

ce funkcje publiczne

b) przez wszystkich obywateli

c) tylko przez osoby pełnoletnie

2. Kodeks etyczny to:

a) zestawienie warto

ś

ci i norm etycznych, którymi firma kieruje si

ę

w swoich działaniach

b) nieformalne zasady, którymi kieruj

ą

si

ę

pracownicy firmy

c) narzucony przez dyrekcj

ę

sposób post

ę

powania, zachowania pracowników firmy

3. Która firma przestrzega etyki biznesu:

a) sprzedaj

ą

ca swoje produkty po cenach ni

ż

szych ni

ż

koszty produkcji

b) podszywaj

ą

ca si

ę

pod producentów ró

ż

nych znanych produktów odzie

ż

owych

c) realizuj

ą

ca program edukacyjny dla studentów

Zadanie praktyczne - uczniowie podejmuj

ą

prób

ę

stworzenie kodeksu etycznego miniprzedsi

ę

biorstwa.

Punktem wyj

ś

cia do stworzenia norm obowi

ą

zuj

ą

cych wszystkich pracowników miniprzedsi

ę

biorstwa jest

wypisanie warto

ś

ci wa

ż

nych dla poszczególnych członków miniprzedsi

ę

biorstwa, a dopiero na tej podstawie

stworzenie kodeksu etycznego post

ę

powania. Uczniowie najpierw indywidualnie wypisuj

ą

na kartkach

propozycje wa

ż

nych dla nich warto

ś

ci a nast

ę

pnie w czasie dyskusji w grupach lub na forum zastanawiaj

ą

si

ę

wspólnie, które z zaproponowanych przez nich warto

ś

ci powinny zło

ż

y

ć

si

ę

na kodeks etyczny

miniprzedsi

ę

biorstwa.

Materiały dodatkowe:

Materiały dla uczestników:

lekcja multimedialna,

dokumenty z bazy wiedzy.

Bibliografia i przydatne linki dla nauczyciela:

A.

Pacewicz,

T.

Merta,

M.

Piasecki,

A.

Zahorowska

–

Mazurkiewicz,

S.

Kopa

ń

ski,

Z ekonomi

ą

na ty, CEO, Warszawa 2002.

T. Merta, A. Pacewicz, J. Strzemieczny, S.

ś

mijewska, Młodzi przeciw korupcji – scenariusze zaj

ęć

dla

gimnazjum, CEO, CIVITAS, Warszawa 2004.

S. Gregorczyk, P. Wachowiak, Przedsi

ę

biorczo

ść

bez tajemnic, WSiP, Warszawa 2004.

www.ceo.org.pl

– strona Centrum Edukacji Obywatelskiej

www.transparency.pl

– strona Transparency International

www.batory,org.pl

– strona Fundacji im. S. Batorego

www.fob.pl

– forum odpowiedzialnego biznesu

www.nbportal.pl