Cechy charakterystyczne dyktatur
" posługują się wypracowaną na swoje potrzeby ideologią, która przedstawiana jest jako nauka i obejmuje wszystkie istotne aspekty ludzkiego
życia
" system jednopartyjny, oparty na zasadzie jednoosobowego na ogół przywództwa w ramach partii
" oparcie paostwa na systemie fizycznego i psychicznego terroru
" preferowanie centralnie sterowanych metod gospodarczych
" monopol na czynne stosowanie wszelkich środków służących walce (np. oparcie go na metodach naukowych zaczerpniętych z psychologii i
socjologii)
" całkowity monopol partii na kontrolę wszelkich środków masowego komunikowania się: prasy, radia, telewizji i wydawnictw
Marksizm-leninizm
Mienszewicy (ros. mienszynstwo = mniejszośd, było to stronnictwo mniejszościowe w partii komunistycznej) głosili, że partia proletariatu powinna
byd partią podporządkowaną interesom robotników i zorganizowaną demokratycznie
Bolszewicy (ros. bolszynstwo = większośd) - partia to scentralizowana i ściśle zhierarchizowana struktura reprezentująca nie tyle interes
robotników, co interes robotniczy.
Leninowska koncepcja partii
Partia bolszewicka, będąc jedynym reprezentantem prawdziwej proletariackiej świadomości, wymaga bezwzględnego podporządkowania
proletariatu własnemu dowództwu.
Swoją koncepcją hegemonii partii Lenin stworzył fundament dla przekształcenia się idei przejściowej dyktatury proletariatu w ideę kierowniczej roli
partii wobec socjalistycznego społeczeostwa.
Doktryna Stalina
Stalin stworzył doktrynę, która jest podręcznikowym przykładem totalitaryzmu. Była to doktryna sprawowania władzy na podstawie określonej
ideologii i propagandy.
Faszyzm
Nazwa faszyzm, dla oznaczenia doktryny stworzonej przez Benito Mussoliniego (1883-1945), wywodzi się od założonej przez niego w 1919 roku
organizacji grupującej kombatantów pierwszej wojny światowej - Fascio Italiano di Combattimento
Nazizm
Nazizm wywodzi się od powstałej w 1920 r. Narodowosocjalistycznej Partii Robotniczej Niemiec - NSDAP, w dwa lata po włoskim  marszu na
Rzym" naziści przeprowadzają nieudany  marsz na Berlin" w wyniku którego Adolf Hitler następne lata spędził w więzieniu, gdzie pisze swój
manifest ideowy Mein Kampf. Po wyjściu z więzienia w roku 1933 przejmuje władzę. W roku 1934, Hitler staje się Fuehrerem, czyli jedynym
przywódcą partii i zarazem narodu. W tymże roku zostaje wybrany kanclerzem III Rzeszy.
Faszyzm i nazizm jako doktryna
1. Odrzucenie idei pacyfistycznych
2. Odrzucenie demokracji i liberalizmu
3. Kult siły i powrót do naturalnej dominacji jednostek lepszych, tj. należących do wyższej rasy lub narodu
4. Wystąpienie przeciwko marksizmowi i wszelkim formom socjalizmu
5. Kult jednostki
6. Wytworzenia  nowego człowieka
7. Zlikwidowanie opozycji
Katolicka nauka społeczna
Katolicka nauka społeczna: sformułowanie poglądów Kościoła katolickiego na temat stosunku jednostki do społeczeostwa i problemów
sprawiedliwości społecznej. Katolicka nauka społeczna opiera się głównie na trzech zasadach: osoba, solidarnośd, pomocniczośd.
Dokumenty społeczne Kościoła
" Leon XIII Rerum novarum (1891)
" Pius XI Quadragessimo anno (1931)
" Jan XXIII Ma ter et magistra (1961) oraz Pacem in terris (1963)
" Drugi Sobór Watykaoski Gaudium et spes (1965)
" Paweł VI Populorum progressio (1967)
" Jan Paweł II, Laborem excercens (1981), Solicitudo rei socialis (1987) oraz Centesimus annus (1991)
Zasada personalizmu chrześcijaoskiego
" Człowiek jest istotą moralną i nigdy nie powinien byd traktowany przedmiotowo
" Dobrem najwyższym człowieka jest zbawienie, żyjąc jednak w świecie społecznym posiada on również cele doczesne
" Przestrzeganie praw: prawo do życia i poszanowanie go przez paostwo, prawo do zrzeszania się i prawo do pracy itd.
Zasada solidarności
Solidarnośd jest określoną postawą etyczną w stosunkach międzyludzkich. Oznacza wolę angażowania się na rzecz dobra wspólnego, czyli dobra
każdego i wszystkich. Jest to zatem zasada adresowana do jednostek, wspólnot społecznych i paostwa.
Encyklika  Rerum novarum : społeczną solidarnośd może zagwarantowad wspólne występowanie trzech czynników - wolnego rynku, zasad
narzuconych i egzekwowanych przez paostwo oraz norm etycznych wywodzących się z nauki chrześcijaoskiej.
Zasada subsydiarności (pomocniczości)
" Obowiązkiem paostwa jest organizowanie sprawiedliwego porządku społecznego i gospodarczego.
" Istoty tej zasady jest nieingerencja paostwa w działalnośd jednostki lub wspólnoty dopóty, dopóki radzą one sobie z wyznaczonymi zadaniami we
własnym zakresie.
Paostwo i ustrój społeczny
" Władza pochodzi od Boga
" Władza jest zjawiskiem naturalnym
" Władza winna się kierowad porządkiem moralnym
" Służebny charakter władzy
" Demokrację powinna znamionowad poprawna koncepcja osoby ludzkiej
Współczesny konserwatyzm
Centralną ideą konserwatyzmu jest tradycjonalizm oraz przekonanie o konieczności zachowania ciągłości w polityce i ostrożności w
kwestionowaniu zastanych i trwałych instytucji i praktyk politycznych odziedziczonych po przodkach.
Przedstawicielem tego nurtu jest m.in. Michael Oakeshott (zm. 1990) - krytyk oświeceniowego racjonalizmu (głównie w polityce) i teoretyk
paostwa nowożytnego - związku cywilnego
Komunitarianizm
Komunitarianie nie oferują kompletnego programu politycznego ani też żadnego sprecyzowanego projektu paostwa, zajmując się przede
wszystkim badaniem charakteru relacji społecznych, jest to głównie ruch akademicki, anty liberalny. którego przedstawiciele nie angażują się raczej
w polityczną działalnośd.
Myśl polityczna współczesnej lewicy
Cechy klasycznej socjaldemokracji:
 silne zaangażowanie paostwa w życie społeczne i gospodarcze, supremacja paostwa nad społeczeostwem obywatelskim, kolektywizm,
Keynesowskie regulowanie popytu oraz korporatyzm, ograniczona rola rynku: gospodarka mieszana lub społeczna, pełne zatrudnienie, silny
egalitaryzm, powszechne paostwo socjalne, opiekujące się obywatelami  od kolebki aż po grób , linearna modernizacja, niska świadomośd
ekologiczna, internacjonalizm, przynależnośd do świata dwubiegunowego . Giddens, 1999 r.
Przegląd dwudziestowiecznych stanowisk liberalnych
1. Liberalizm lewicowy - John Dewey, John Maynard Keynes, Hans Kelsen.
2. Liberalizm przeciwko totalitaryzmowi - Karl Raimund Popper, Isaiah Berlin.
3. Liberalna koncepcja sprawiedliwości - John Rawls.
4. Libertariaoska koncepcja Roberta Nozicka
Doktryny ekologiczne
W ruchu ekologicznym dają się wyodrębnid dwa zasadnicze stanowiska: antropocentryczne (inne określenia to płytki ekologizm, ekologizm
humanistyczny lub ludzkocentryczny) i biocentryczne (określane też jako głęboki ekologizm).
Ekologizm humanistyczny
" Ochrona środowiska konieczna jest przede wszystkim ze względu na ochronę interesu rodzaju ludzkiego.
" Przyrodzie i środowisku przyrodniczemu odmawia się wartości samoistnej.
" Środowisko staje się przede wszystkim  skupiskiem zasobów dla przyszłych pokoleo.
Główne założenia głębokiej ekologii
1. Dobro i rozkwit ludzkiego i pozaludzkiego życia na ziemi stanowią same w sobie pewną wartośd Są to wartości niezależne od
użyteczności pozaludzkiego świata dla realizacji ludzkich potrzeb i celów.
2. Jednym z warunków realizacji tych wartości jest bogactwo i różnorodnośd form życia, które także stanowią wartośd same w sobie.
3. Ludzie nie mają prawa ograniczad tego bogactwa i różnorodności  poza koniecznością zaspokajania podstawowych potrzeb.
4 Rozkwit życia i kultur ludzkich jest zgodny ze znacznym zmniejszeniem populacji ludzi. Rozkwit pozaludzkich form życia wymaga takiego
zmniejszenia populacji ludzi.
5. Obecnie ludzie nadmiernie ingerują w świat pozaludzki i sytuacja pod tym względem gwałtownie się pogarsza.
6. Oznacza to koniecznośd zmiany polityki. Chodzi tu o strategie polityczne dotyczące podstawowych struktur ekonomicznych, technologicznych
oraz ideologicznych. W rezultacie ta zmiana polityki doprowadzi do sytuacji, która będzie się bardzo wyraz
nie różniła od sytuacji obecnej.
7. Zmiana w zakresie ideologii polegad powinna na docenianiu jakości życia (skupianie się na sytuacjach o wartości inherentne zamiast obecnego
dążenia do nieustannego podnoszenia poziomu życia. Ludzie będą mieli wyrobione wyczucie różnicy pomiędzy tym, co wielkie, a tym, co
rzeczywiście ważne.
8. Osoby, które podzielają wyłożone dotąd przekonania powinny się czud zobowiązane, by bezpośrednio albo pośrednio dążyd do wprowadzenia
niezbędnych zmian.