Strona 1

Inwestycja w nowe okna to nie tylko poważny wydatek ale i
przeświadczenie, że spełni ona nasze oczekiwania przez wiele lat. W
sytuacji gdy na rynku asortyment okien jest bardzo urozmaicony, a
producenci sugestywnie reklamują się swoimi wyrobami i kuszą
atrakcyjnymi cenami trudno jest dokonać odpowiedniego wyboru.
Rodzaje i ilość oferowanych odmian okien nie przypomina czasów
minionych gdy na rynku warunki dyktował producent a zakup –
niejednokrotnie wątpliwej jakości okien stanowił istotny problem. W
czasach obecnych, po okresie stabilnego rozwoju i względnego
nasycenia rynku, pojawiły się w Polsce obok okien tradycyjnych i
powszechnie znanych okna na wskroś nowoczesne, na miarę XXI
wieku. Prezentowane one były m.in. na Targach BUDMA w Poznaniu.
Czym charakteryzują się nowoczesne okna, jakie są kierunki ich
unowocześniania. Niniejszy artykuł jest prezentacją wybranych,
dostępnych w Polsce nowości stolarki okiennej a także rozwiązań
najnowszych światowych – przyszłościowych.

1. Wysoka szczelność okien ich poważną wadą.
Każde współcześnie wyprodukowane okno z PVC, drewna czy też aluminium
charakteryzuje się wysoką szczelnością na przenikanie powietrza. W efekcie zbyt
szczelnych okien powstają różne niedogodności jak chociażby brak wymiany
powietrza, wzrost zawilgoceń, rozwój pleśni. Niejednokrotnie po zamontowaniu
nowych okien - inwestycja dość kosztowna - warunki mieszkaniowe pogarszają się
- zamiast poprawić i nawet częste wietrzenie zawilgoconych mieszkań niewiele
pomaga. Dla rozwiązania problemu nadmiernie szczelnych okien wprowadzane są
ich różne modyfikacje poczynając od nieskomplikowanego wycinania uszczelek,
zakładania uszczelek perforowanych
i kończąc na instalowaniu w oknach
elementów stałego nawiewu to jest
nawiewników. Modyfikacje
uszczelnienia okien TROCAL
przedstawiono na rysunkach 1a-c.
Wymianę pasywną powietrza przez
otwory frezowane w profilach
demonstruje rys 1a a wymianę aktywną, przy której przy naporze wiatru przepływ
powietrza zmniejsza się, rys. 1b – przez uszczelkę COMFOLIP i rys. 1c –
przepływ przez prosty element nawiewny. Przykładowo podane rozwiązania to już
standard u naszych producentów okien – poprawienie infiltracji powietrza przez
modyfikacje uszczelnienia dostępne jest w każdym rodzaju okien..

Strona 2

Przykład nawiewnika KBE o nazwie KLIMABOX,
instalowanego na ramie okiennej i działającego na
zasadzie przymykania przepływu powietrza przy jego
zwiększonym ciśnieniu przedstawiono na rysunku nr 2.
Pięciokomorowy system GEALAN S 7000,
zaprezentowany na rys.3a-b wyposażono w element
przewietrzający [nawiewnik] GEKKO. Przy otwartej
osłonie powietrze wnika do mieszkania, przy
zwiększonym naporze wiatru osłona zamyka się
automatycznie.

Obecnie niemal każdy
producent okien dysponuje
nowoczesnym sposobem
wentylowania okien przez
nawiewniki. Są

dopuszczone Aprobatą techniczną AT/98-02-0486 nawiewniki higrosterowalne
AERECO, które można zastosować do każdego rodzaju okna, w tym do okna już
zamontowanego. Bezobsługowe nawiewniki higrosterowane to najprostszy sposób
na właściwą wentylację poprzez okna. Nawiewniki dostosowują automatycznie
ilość dopuszczanego powietrza do rzeczywistych potrzeb mieszkania w zależności
od poziomu wilgotności względnej pomieszczenia. Zapewniają realne
zmniejszenie strat ciepła i nie wymagają żadnej regulacji. Nawiewniki powinny
być stosowane wszędzie tam, gdzie wymagane jest zwiększone zapotrzebowanie
na powietrze np. w kuchniach gdzie używa się kuchni gazowych. Spalanie gazu
zabiera tlen z powietrza.

2. Wielokomorowe systemy „ciepłych” okien PVC
Trójkomorowe systemy okien z wysokoudarowego PVC to rozwiązania sprzed lat
niemal dziesięciu, ale cały czas są produkowane i z powodzeniem spełniają
stawiane im wymagania. W dążeniu do poprawienia izolacyjności cieplnej ram i
trochę dla urozmaicenia rynku wprowadzane są modyfikacje polegające na
zwiększaniu ilości komór w ramach.
Szyby zespolone o współczynniku U
mniejszym niż 1,3 W/m

2

K to już

standard, natomiast „słaby” punkt to
ramy. Zwiększanie ilości komór ma za
zadanie poprawić izolacyjność cieplną
ram okien a im komór w ramach będzie
więcej tym i okno będzie cieplejsze.
Obecnie niemal obowiązującym
standardem jest „posiadać” cztery komory a w niektórych systemach można się
doliczyć pięciu i więcej komór. „Rozmnażanie” się komór w profilach PVC

Strona 3

systemu ALUPLAST ilustrują rys. 4a-c (odpowiednio 3, 4 i 5 komór). Należy
jednak wiedzieć, że jest pewna granica przy której nie ma to uzasadnienia
technicznego i ekonomicznego – komory muszą mieć pewną minimalną szerokość
i nie można zwężać komory środkowej do której wsuwane jest stalowe
usztywnienie, chociażby dla zapewnienia wymaganej sztywności ram. Dla
standardowych profili o szerokości 60 mm
najbardziej optymalne są cztery komory.
Przy większej ilości komór należy
poszerzyć sam profil. Dla profili
pięciokomorowych optymalna szerokość
wynosi ram 70 mm. Przykład profilu
sześciokomorowego o szerokości ramy 80
mm prezentuje rysunek 4d. Profile mają
jednocześnie złagodzone kontury i
„miękkie” krawędzie ram i listew
przyszybowych. Współczynnik
izolacyjności cieplnej U ramy wynosi [wg.
danych niemieckich] 1,1 W/m

2

K.

Zamiast zwiększania ilości komór w
kształtownikach można do sprawdzonych
rozwiązań zastosować modyfikacje polegające na
zakładaniu ram zewnętrznych. Ilustruje to rys. 5 -
jest to system PLUS-PLAN pod nazwą PlusTec

®

plus. Do czterokomorowej ramy ościeżnicy i do
skrzydła przylega zewnętrzna wysoka rama
dwukomorowa, w sumie daje to siedem komór.
Dwukomorowa szyba zespolona (1) osadzona jest
z zastosowaniem od spodu uszczelniającego
sznura (2) – w efekcie pod szybą nie ma
przepływu powietrza. Na rys. oznaczono przebieg izotermy 10

o

C. Współczynnik U

przy szybie niskoemisyjnej z gazem kryptonem dla okna = 0,7 W/m

2

K.

Zewnętrzne osłony ocieplające
do każdego rodzaju okna o
wprost nieprawdopodobnym
współczynniku U = 0,35
W/m

2

K proponuje niemiecka

firma FERRATHERM Firma
deklaruje wykonanie profili
osłonowych do każdego typu
okna – z drewna – rys. 6a,
PVC – rys.6b bądź aluminium.
Okno ciepłe jak ściana.

Strona 4

Tradycyjne profile
PVC można z

powodzeniem

wypełniać materiałem
izolacji termicznej
Powiększone modele
takich okien ilustrują
rysunki nr 7a – okno
Interform i 7b
gaykovision. Okno z
prawe również ma
komory wypełnione

wsuwkami z twardego PVC. Poprawia to zdecydowanie osadzenie wkrętów na
zawiasy i okucia, np. antywłamaniowe. Tego typu rozwiązania jeszcze w Polsce
[oficjalnie] nie zagościły.
3. Modyfikowane usztywnienia
Zwiększanie ilości komór wypełnianie profili materiałem izolującym cieplnie w to
nie wszystkie sposoby zwiększenia izolacyjności cieplnej, słabe punkty to stalowe
usztywnienia dobrze przewodzące ciepło.

Na kolejnych przykładach można prześledzić
różne warianty zmodyfikowanych stalowych
profili usztywniających. Rys. 8a to
standardowe okno trójkomorowe THYSSEN
z dzielonym (izolowanym) usztywnieniem
stalowym - U = 1,4 W/m

2

K, rys. 8b

przedstawia okno tego samego systemu ze
specjalnie wyprofilowanym usztywnieniem i z

ocieplonymi komorami i rys. 8c przedstawia okno VEKA z dzielonym
usztywnieniem i ocieplonymi dodatkowo
komorami.
Zamiast usztywnień stalowych jest dobrym
rozwiązaniem zastosowanie usztywnień z włókien
szklanych, cieplejszych i lżejszych niż stalowe.
Zastosowanie ich poprawia izolacyjność cieplną
ram aż o 25 %, izoterma 10

0

C jest „schowana” w

profilach i zagrożenie wyroszenia wilgoci na
ramach jest mniejsze. Rys. 9 przedstawia taki
model okna z usztywnieniami z włókien szklanych
Intra Therm.

Strona 5

4. Okna wielomateriałowe
Modyfikacje tradycyjnych okien z PVC, aluminium i z drewna oferuje firma
INTERFORM. [Na razie nie jest ona w Polsce znana]. Kolejno: rys. 10a - okno
PVC trend IT z aluminiową osłoną, rys. 10b - okno PVC trend 4 trójszybowe z
czterema (!) uszczelkami przylgowymi, okno drewniano- aluminiowe trójszybowe,
również z czterema uszczelkami przylgowymi. Tego typu okna łączą w sobie
zalety trwałych i odpornych na zewnętrzne warunki atmosferyczne okien
aluminiowych i łatwych do konserwacji okien z PVC i estetycznych i „ciepłych”
okien z drewna. Podobne rozwiązania niektóre polskie firmy już oferują.

Dostępne są w Polsce okna aluminiowo drewniane - tradycyjne okna drewniane z
zewnętrzną osłoną aluminiową pod nazwą HOLZ PLUS, rys. 11a (przekrój) oraz
Aluvogt Serie Stuttgart ze szkleniem od zewnątrz , rys. 11b oferuje BUG-
Alutechnik. Okna mają dużą szerokość ramiaków, dobre zabezpieczenie
szerokimi uszczelkami progów ościeżnic i wygodny sposób mocowania parapetów
zewnętrznych.

Tak na marginesie obserwuje
się odejście w oknach
drewnianych od tzw. złączy
meblowych – nie klejonych.
Powrót do złączy czopowych i
powrót – po okresie radosnej
twórczości odchudzania
ramiaków – do ramiaków
tradycyjnej szerokości 68-78
mm to renesans okien
drewnianych.

Poza nowoczesnym oknem niezbędny jest ich prawidłowy, nowoczesny montaż.
W przeciwnym przypadku – przy nieprawidłowym montażu - nawet najwyższej
jakości okno nie będzie spełniało wyznaczonych mu funkcji i szybko ulegnie
degradacji. Zresztą nie tylko okno, ale i ściana budynku. Wpływ wadliwego
montażu na komfort mieszkania jest ogromny.

Strona 6

5. Montaż okien
Do montażu okien powszechnie stosowana jest pianka PU, jest bowiem ona łatwa
w użyciu, szybka w montażu i stosunkowo niedroga. Ma ona jednak pewne wady
jak brak odporności na promieniowanie ultrafioletowe (wystawiona na działanie
zewnętrznych czynników atmosferycznych) szybko ulega degradacji. Utwardzona
w szczelinie pianka jest stosunkowo sztywna i w
przypadku okien z PVC, których rozszerzalność
liniowa jest znacząca wypełnione pianką
szczeliny ulegają po pewnym czasie rozspojeniu,
powstają mikroszczeliny w które penetruje woda
opadowa z zewnątrz i wilgoć z wewnątrz. Tak
najprościej można wyjaśnić przyczyny
degradacji złącz okien z murem. Obowiązuje
następująca zasada: Aby uniknąć szkód
wywołanych przez wilgoć w miejscach łączenia, system okno-spoina-ściana musi
być rozpatrywany jako całość. Musi być on również realizowany w stosunku do
dyfuzji pary wodnej zgodnie z zasadą „strona wewnętrzna powinna być zawsze
szczelniejsza niż zewnętrzna”. Dlatego też pianka PU nie powinna być stosowana
jako jedyny materiał uszczelniający

1

. Oprócz pianki PU powinno się stosować inne

materiały uszczelniające o odpowiednim oporze
dyfuzyjnym - celem usuwania wilgoci ze złącz i o
odpowiedniej ściśliwości jak elastyczne taśmy, folie
paroprzepuszczalne, folie paroszczelne, itp. Przy
„pracy” okna pod wpływem obciążeń termicznych i
mechanicznych ściśliwe gąbki poddają się tym
ruchom elastycznie i złącze zawsze jest szczelne.
Sposób zastosowania przykładowych materiałów w
różnych rodzajach ścian ilustrują poglądowe rysunki
nr 12a-c. Są to jak na razie materiały dopiero wkraczające na polski rynek ale ich
stosowanie powinno być powszechne. Sposoby uszczelnienia okien przy
zastosowaniu nowoczesnych elastycznych materiałów uszczelniających,
specjalnych listew wykończeniowych,
genialnie prostych akcesoriach montażowych
zostaną zaprezentowane w odrębnym artykule.

1

[niestety bardzo często zamiast pianki PU stosowana jest zaprawa tynkarska]