Beata Szydłowska

rok akademicki

2011/2012

gr. C9N2S1

PREPERAT LITERATUROWY

(1-R, 2-S)-trans-2fenylo-1cykloheksanol

(1S,2R)-(+)-trans-2-Phenyl-1-cyclohexanol

(1S,2R)-trans-2-Phenyl-1-cyclohexanol

trans-2-Phenyl-1-cyclohexanol

367257_ALDRICH

78323_FLUKA

AAIBYZBZXNWTPP-NEPJUHHUSA-

ZINC01577065

P1174

I14-3834

InChI=1/C12H16O/c13-12-9-5-4-8-11(12)10-6-2-1-3-7-10/h1-3,6-7,11-13H,4-5,8-9H2/t11-,12+/m1/s1

DANE FIZYKOCHEMICZNE

Wzór chemiczny : C

12

H

16

O

Masa cząsteczkowa: 176,25 g/mol

Postać: krystaliczny, biały

Gęstość: 1,03 g/cm3

Temp. topnienia: zakres temperatur 63 - 66°C

Temp. wrzenia: zakres temperatur 276 - 281°C

Numer CAS: 98919-68-7

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Klasyfikacja substancji lub mieszaniny
Substancja nie sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z GHS.
Ta substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG.

Elementy etykiety
Ostrożnie - substancja jeszcze nie w pełni przetestowana.

INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Informacje ogólne:
Ostra toksyczność: brak dostępnych danych
Działanie żrące/drażniące na skórę: brak dostępnych danych
Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy: brak dostępnych danych
Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę: brak dostępnych danych
Działanie mutagenne na komórki rozrodcze: brak dostępnych danych
Rakotwórczość: IARC: Żaden ze składników tego produktu obecny w stężeniach powyżej 0.1% nie został
określony przez IARC jako prawdopodobny, możliwy lub potwierdzony czynnik rakotwórczy dla ludzi.
Działanie szkodliwe na rozrodczość: brak dostępnych danych
Działanie toksyczne na narządy docelowe - narażenie jednorazowe brak dostępnych danych
Działanie toksyczne na narządy docelowe - powtarzane narażenie brak dostępnych danych
Zagrożenie spowodowane aspiracją: brak dostępnych danych

Potencjalne skutki zdrowotne:
Wdychanie: Może być szkodliwa przy wdychaniu. Może powodować podrażnienie układu oddechowego.
Wchłanianie: Substancja może być szkodliwa po spożyciu.
Skóra: Może być szkodliwy w przypadku absorbcji przez skórę. Może powodować podrażnienie skóry.
Oczy: Może powodować podrażnienie oczu.

PIERWSZA POMOC

Opis środków pierwszej pomocy:
W przypadku wdychania: Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze.
Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie.
W przypadku kontaktu ze skórą: Zmyć mydłem i dużą ilością wody.
W przypadku kontaktu z oczami: Zapobiegawczo przemyć oczy wodą.
W przypadku połknięcia: Nieprzytomnej osobie nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą.
Wskazanie natychmiastowej opieki lekarskiej.

POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania odpadów
Wyrób: Przekazać nie nadające się do regeneracji roztwory ustalonemu przetwórcy odpadów.
Zanieczyszczone opakowanie: Usunąć jak nieużywany produkt.

REAKCJA OTRZYMYWANIA:

Otrzymywanie

(1R,2S)-trans-2fenylo-cykloheksanolu

prowadzone jest jako reakcja dwuetapowa.

W niniejszym opracowaniu etapy podzieliłam na:
-etap pierwszy (A) w którym otrzymam (+)-(1R,2R)-1-fenylocykloheksanol-cis-1,2-diol
-etap drugi (B) w którym otrzymam (1R,2S)-trans-2-fenylo-1-cykloheksanol, pożądany produkt

A.

Otrzymanie (+)-(1R,2R)-1-fenylocykloheksanol-cis-1,2-diol.

3 litrowa kolba zaopatrzona w mieszadło mechaniczne, otwór wlotowy otwarty do atmosfery
napełniona 375ml wody. Rozpoczynamy mieszanie i dodajemy odczynniki we wskazanej
kolejności przez lejek: żelazicyjanek potasu(247g, 0,75mol, 3równoodważniki), bezwodny węglan
potasu (104 g, 0,75 mola, 3równoważniki), metanosulfonamid (23,8 g, 0,25 mola, 1 równoważnik),
potas dwuwodny osmate (46,1 mg, 0,125 mmol, 0,05% mol), 486,9 mg, 0,625 mmol, 0,25%
molowych], 1-fenylocycloheksen (1, 39,55 g, 0,25 mola) i tert-butylowego (250 ml).
Zawiesinę mieszamy energicznie przez 2 dni z szybkością 500 obrotów na minutę. W tym
czasie produkt krystalizuje się w wierzchniej fazie organicznej, zaczynając po 4 godzinach.
Wygląd zawiesiny stopniowo zmienia się z mieszaniny zawierającej czerwone granulki
żelazicyjanku do żółtego płatków, które są prawdopodobnie solami żelaza (II).

Po zakończeniu reakcji mieszaninę poddaje się działaniu octanu etylu (250 ml) mieszając do
rozpuszczenia produktu. Otrzymaną mieszaninę sączy się przez 500ml lejek szklany; kolbę i krążek
filtracyjny przemywa się octanem etylu (3 *50 ml). Przesącz przenosi się do 2 litrowego
rozdzielacza i oddziela się brązowo zabarwioną fazę wodną.. Fazę organiczną przemywa się 2M
wodorotlenkiem potasu(KOH, 2*50ml). Energicznie potrząsając usuwa się metanosulfamid,
następnie suszy nad siarczanem magnezu (MgSO

4

, 12,5 g). Osad odsączamy, krążek filtracyjny

przemywa się octanem etylu (2*37ml) i przesącz odparowuje, otrzymując białą substancję
stałą. Surowy produkt suszy się pod zmniejszonym ciśnieniem w ciągu nocy. Jego masa to 47.44g.

B. Otrzymanie (1R,2S)-trans-2-fenylo-1-cykloheksanol

1 litrowa kolba trójszyjna zaopatrzona w mieszadło mechaniczne, termometr, chłodnicę zwrotną i
linię azotu. Kolbę umieszcza się w łaźni z oleju silikonowego ( w naczyniu krystalizacyjnym
Schotta). Kolbę napełnia się zawiesiną aktywowanego W-2 Niklu Ranley'a (275,5g) w mokrym
etanolu (70 %), poprzez lejek proszkowy pod powierzchnią azotu.

Uwaga! Zagrożenie pożarem!
Nikiel Raney'a jest niezwykle pirotechniczną substancją po wyschnięciu, musi być
przechowywany jako stale zanurzony w cieczy.

W związku z powyższym wodną zawiesinę niklu Ranley'a przenosimy porcjami do kolby za
pomocą 250ml bezwodnego etanolu, zwracając szczególną uwagę aby katalizator nie wysychał.
Surowy diol z poprzedniego etapu, dodaje się do kolby wykorzystując kolejne 50ml bezwodnego
etanolu. Dalej miesza się energicznie i ogrzewa przez 2 godziny.

Mieszaninę reakcyjną pozostawiam do ochłodzenia do temp. 40-50 stopni. Filtrujemy przez 1/2”
warstwę celitu przy użyciu 500ml lejka szklanego, stale upewniając się aby poziom cieczy nie
spadał poniżej krążka filtracyjnego. Do przeniesienie ilościowego zawiesiny do leja i do mycia
krążka zużywa się 300ml etanolu w małych porcjach. Podczas filtracji dobrze jest przykryć lejek,
jednak nie jest to konieczne. Osady niklu Raney'a są przekazywane z wody do pojemnika na
odpady.

Przesącz zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem celem usunięcia większości etanolu w wyniku
czego otrzymuje się dwufazowy roztwór, który rozcieńcza się 50ml nasyconej solanki i ekstrahuje
octanem etylu (2*50ml). Fazę organiczną suszymy nad MgSO

4

(3,75g), przesączamy i

odparowujemy pod zmniejszonym ciśnieniem przez noc uzyskując surowy alkohol (35,53g, 94,0%)
Stałą pozostałość krystalizuje się z 75ml ciepłego eteru naftowego (temp wrzenia 30-60 stopni).
Krystalizacja może trwać 3godziny w temperaturze pokojowej i 1godzinę w temperaturze 0stopni.
Krystalit rozciera się z 25ml zimnego pentanu aby rozbić grudki. Zawiesinę zaś filtruje się,
przemywa schłodzonym pentanem w porcjach(3*12,5ml), osad zaś suszy pod zmniejszonym
ciśnieniem przez noc do stałej masy, uzyskując (25,12g) bezbarwnych kryształów o temperaturze
topnienia 64-65stopni. Czystość enancjomeryczna jest na poziomie 99,5% wyznaczona została
metodą SFC.

LITERATURA:
Strona internetowa http://www.orgsyn.org/default.asp
dokładny link http://www.orgsyn.org/orgsyn/prep.asp?prep=v79p0093 źródło zamieszczam jako
załącznik do pracy.

Strona internetowa Sigma-Aldrich http://www.sigmaaldrich.com
dokładny link http://www.sigmaaldrich.com/catalog/DisplayMSDSContent.do
zamieszczam jako załącznik do pracy.

Tłumaczenie własne.