OCENA RYZYKA
NA STANOWISKACH PRACY WYSTĘPUJĄCYCH W
IZBIE CELNEJ W WARSZAWIE
Po dokonaniu konsultacji opracowała :
Elżbieta Koziarska-Puzyńska
Inżynier bezpieczeństwa
1. Wprowadzenie
Integracja Polski z krajami Unii Europejskiej, zapoczątkowała nowy etap
zmierzający do podjęcia działań mających na celu ochronę człowieka w środowisku
pracy. Jednym z warunków, które należało spełnić, aby móc zostać członkiem Unii,
było zobowiązanie Polski do zbliżenia istniejącego i przyszłego ustawodawstwa do
obowiązującego we Wspólnocie.
Zobowiązania Polski dotyczące ujednolicenia systemu ochrony pracy wiązały
się między innymi z:
•
Dostosowaniem polskich przepisów i norm technicznych w zakresie
bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia w miejscu pracy, do wymagań
zawartych w dyrektywach Wspólnoty Europejskiej i normach europejskich.
•
Opracowaniem systemu dokumentowania oraz szacowania ryzyka zawodowego
i jego skutków.
•
Opracowaniem systemu szkolenia pracodawców oraz pracowników.
Realizacją w/w zobowiązań w zakresie ryzyka zawodowego jest:
* Znowelizowany Kodeks Pracy, który w Art.226 nakłada na pracodawcę
obowiązek informowania pracowników o ryzyku związanym z wykonywaną
pracą,
* Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, gdzie pracodawcę
zobowiązuje się do oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego,
występującego przy różnych pracach oraz stosowania niezbędnych środków
profilaktycznych zmniejszających ryzyko,
* Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacji dnia 11.01.1999r. Polska
Norma PN-N-18002, zawierająca ogólne wytyczne do oceny ryzyka
zawodowego.
Ocena ryzyka zawodowego odgrywa istotną rolę w procesie monitorowania
stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwach, zakładach, w których
proces produkcji realizowany jest w systemie "Człowiek – Technika – Środowisko".
Niesprawność któregokolwiek elementu systemu C-T-O, może doprowadzić do
pogorszenia stanu zdrowia człowieka, uszkodzenia maszyny, linii technologicznej
czy zanieczyszczenia środowiska. Konsekwencją każdego z tych przypadków jest
ryzyko strat finansowych, a obecnie w dobie gospodarki wolnorynkowej zwiększanie
kosztów wytwarzania może być niebezpieczne dla zakładu.
4
Według definicji prawnej :
-
ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń
związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności
wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku
zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu
wykonywania pracy. ( PN-N-18001 styczeń 2004 ).
Reasumując, ryzyko zawodowe określa prawdopodobieństwo wystąpienia
niekorzystnych następstw, zagrożeń związanych z procesem pracy, z
uwzględnieniem ciężkości w określonym czasie.
Ocena ryzyka zawodowego jest formą działalności profilaktycznej, mającą na celu:
1. wytypowanie możliwych zagrożeń związanych z procesem pracy,
2. poznanie związanego z procesem pracy ryzyka zawodowego,
3. określenie poziomu bezpieczeństwa na danym stanowisku pracy,
4. dostarczenie informacji niezbędnych do planowania działań korygujących i
zapobiegawczych, zmierzających do poprawy warunków pracy,
5. zapewnienia ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy,
6. wykazanie, zarówno pracownikom jaki organom nadzoru kontroli, że
przeprowadzono analizę zagrożeń i zastosowano środki ochronne.
Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza się okresowo i zawsze wtedy, gdy
wykorzystywane do oceny informacje straciły swoją aktualność, a w szczególności
gdy:
1. utworzono nowe stanowisko pracy,
2. wprowadzono zmiany technologiczne lub organizacyjne,
3. nastąpiła zmiana wymagań dotycząca określonego stanowiska pracy,
4. wprowadzono zmiany w środkach ochronnych.
Ocena ryzyka zawodowego obejmuje wszystkie stanowiska pracy, zarówno
stacjonarne jaki niestacjonarne. W celu usprawnienia przebiegu oceny możliwe jest
wyróżnienie grup stanowisk, na których są wykonywane te same zadania i na których
występują te same zagrożenia.
Jak przedstawia ukazany na następnej stronie schemat, ocena ryzyka jest
procesem wieloetapowym, kołowym – zamkniętym, w przypadku wykrycia działań
zapobiegawczych.
5
Wyniki oceny ryzyka zawodowego stanowią podstawę planowania działań
korygujących i zapobiegawczych na stanowisku pracy.
NIE
TAK
Rysunek 1. Schemat oceny ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zakończona jest Planem działań korygujących. Przy planowaniu
działań korygujących lub zapobiegawczych, mających na celu ograniczenie
zagrożenia i związanego z nimi ryzyka zawodowego, należy stosować środki
ochronne w następującej kolejności:
1) środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenie u źródła,
2) środki ochrony zbiorowej,
3) środki organizacyjne lub proceduralne ( procedury i instrukcje bezpiecznej pracy ),
4) środki ochrony indywidualnej.
4
Zebranie informacji potrzebnych
do oceny ryzyka zawodowego
Identyfikacja zagrożeń
Oszacowanie
ryzyka zawodowego
Wyznaczenie dopuszczalnego
ryzyka zawodowego
A
na
liza
r
yzyka
za
w
od
o
w
eg
o
O
ce
n
a
ryzyka
za
w
od
o
w
eg
o
Czy są potrzebne działania
korygujące i / lub
zapobiegawcze
Okresowe przeprowadzanie
oceny ryzyka zawodowego
Opracowanie planu działań
korygujących i/lub
zapobiegawczych
Realizacja planu
Po wykonaniu określonych w planie czynności korygujących, należy
skontrolować ich wykonanie i stwierdzić czy ryzyko zostało zlikwidowane lub
zminimalizowane, a tym samym czy są potrzebne dalsze działania naprawcze.
Ogólne zalecenia, związane z zastosowaną metodą oceny ryzyka, dotyczące
rodzaju działań jakie należy podjąć, podane są w Tabeli nr 4. Szczegółowe zalecenia
zawiera w Etapie II kolumna 8 oceny ryzyka, nosząca tytuł: „Sposoby zmniejszające
zagrożenie” oraz Etap III oceny ryzyka podsumowujący uzyskane wyniki szacowania
ryzyka zawodowego.
2. Opis przyjętej metody oceny ryzyka zawodowego
Do oceny ryzyka na poszczególnych stanowiskach pracy użyto metody RISC
SCORE. Powstała w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, metoda RISC
SCORE służy do szacowania ryzyka strat ludzkich, jakie mogą zaistnieć przy
wykonywaniu określonej czynności, w ustalonym jednostkowym czasie.
Jest to metoda wskaźnikowa, ponieważ poziom zawodności i poziom
zagrożenia, - wartości biorące udział w obliczaniu ryzyka, są wyrażone nie w sposób
ścisły, lecz za pomocą umownych skal liczbowych. Oszacowanie ryzyka uzyskuje się
jako wynik mnożenia wartości wskaźników ukazanych w tabeli 1, 2 i 3.
Tak oszacowany poziom ryzyka jest następnie oceniany przez porównanie z
przyjętą umowną skalą poziomu ryzyka ukazaną w Tabeli 4. Zawiera ona kategorie
ryzyka i ich wartości zawarte w przedziałach liczbowych.
Przyjmuje się, że ryzyko równe lub mniejsze niż 20 jest ryzykiem
akceptowalnym tzn. takim, że ryzyko zaistnienia pierwotnego zdarzenia
niebezpiecznego i wystąpienia strat, dla jednokrotnego wykonania czynności jest
znikome, a działania profilaktyczne ograniczają się do kontroli w czasie wykonywanej
tej czynności.
Tabela 1. Częstość ekspozycji na zagrożenie - E
Ekspozycja
np. w 1 roku
skala punktowa
Stała
stała
10
Częsta ( codzienna )
około 225
6
Sporadyczna ( raz na tydzień )
około 45
3
Okazyjna (raz w miesiącu )
około 10
2
Minimalna ( kilka razy w roku )
3 ÷ 5
1
Znikoma ( raz w roku )
1
0,5
Tabela 2. Możliwość wystąpienia zdarzenia w ciągu jednokrotnej ekspozycji - Q
Charakterystyka
wartość
Skala punktowa
5
Bardzo prawdopodobne
0,50
10
Całkiem prawdopodobne
0,10
6
Praktycznie możliwe
0,01
3
Mało prawdopodobne
0,001
1
Tylko sporadycznie możliwe
0,0001
0,5
Możliwe do pomyślenia
0,00001
0,2
Teoretycznie możliwe
0,000001
0,1
Tabela 3. Straty ludzkie spowodowane przez zdarzenie
( straty najbardziej prawdopodobne mogące zaistnieć ) - S
Charakterystyka
S - Skala punktowa
Wiele ofiar śmiertelnych
100
Kilka ofiar śmiertelnych
40
Jedna ofiara śmiertelna
15
Ciężkie uszkodzenie ciała
7
Absencja
3
Udzielenie pierwszej pomocy
1
Tabela 4. Ocena ryzyka – R
Otrzymana
wartość liczbowa
- C
0
Ryzyko
- R
Kate-
goria
D e c y z j e
C
0
≤ 20
akcep-
towalne
I
Wskazana kontrola
20 < C
0
≤ 70
małe
II
Potrzebna kontrola
– zalecane zmniejszenie ryzyka
zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko
pozostanie na tym samym poziomie.
70 < C
0
≤ 200
istotne
III
Potrzebna poprawa
– podjęcie działań, których celem jest
zmniejszenie ryzyka zawodowego.
200 < C
0
≤ 400
duże
nieakcep-
towalne
IV
Potrzebna natychmiastowa poprawa
– na istniejącym już stanowisku
należy podjąć natychmiastowe działania w
celu zmniejszenia ryzyka, natomiast
planowane stanowisko
pracy nie może być uruchomione
do czasu zmniejszenia ryzyka do
poziomu dopuszczalnego.
C
0
> 400
bardzo duże
V
Wskazane wstrzymanie pracy
– praca nie może być rozpoczęta ani
kontynuowana do czasu zmniejszenia
ryzyka zawodowego do poziomu
dopuszczalnego.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA STANOWISKA PRACY
6
FUNKCJONARIUSZ i PRACOWNIK BIUROWY Z OBSŁUGĄ KOMPUTERA
ORAZ OBSŁUGĄ ARCHIWUM
ETAP 1
INFORMACJE NIEZBĘDNE DO OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
1. Opis stanowiska pracy
Pomieszczenie biurowe wyposażone :
•
w podstawowy sprzęt biurowy ( szafy na dokumenty, stoliki pod komputer i
monitor, maszyna do pisania, biurka, fotele obrotowe, lampki stanowiskowe ),
•
temperatura oraz warunki powierzchniowo-przestrzenne zgodne z
obowiązującymi przepisami,
•
oświetlenie naturalne i sztuczne ( ogólne, stanowiskowe ),
•
oświetlenie wyłącznie sztuczne.
Pomieszczenia bez dostępu światła dziennego
Kasy i pomieszczenia : biurowe, magazynowe, rewizji paczek, archiwa
a) IC w Warszawie W.St.ds. .Zwalczania Przestępczości w Porcie Lotniczym,
b) Izba Celna w Warszawie Wydział Egzekucji i Likwidacji – magazyn depozytowy,
c) Izba Celna w Warszawie Wydział Logistyki Archiwum ul.Utrata
d) UC I w Warszawie OC I Pocztowy – pokoje biurowe, archiwum, pomieszczenia
rewizji paczek,
e) UC III Port Lotniczy – Ref. Ogólny - archiwum, OC Osobowy, OCT I, OCT III,
f)
UC w Pruszkowie - OC II w Pruszkowie – kasa,
g) UC w Radomiu – pokój biurowy.
Pomieszczenia archiwum –
a) praca na wysokości regały wysokiego składowania
archiwum z przesuwnymi regałami znajdujące się przy ul.Utrata - oświetlane
elektrycznie, z wentylacją nawiewno - wyciągową bez dostępu światła
dziennego, dwa pomieszczenia biurowe oświetlane światłem dziennym i
sztucznym, toaleta. Podczas pracy używana na najwyższych półkach drabina
„żyrafa”,
b) archiwa niskie
archiwa z regałami metalowymi i drewnianymi - z najwyższą półką na wysokości
190cm. Pracownicy nie wykonują pracy na wysokości – stopień drabiny z
którego zdejmowane są dokumenty na ostatniej półce, znajduje się na wysokości
60-70cm,
Inne miejsca przebywania
•
pokój śniadań ( kuchenka elektryczna, stół, krzesła, szafki kuchenne, lodówka ),
•
urządzenia higieniczno-sanitarne ( pomieszczenia toalet wyłożone glazurą i
terrakotą, prawidłowo oświetlone, z wentylacja grawitacyjną ),
•
schody i drogi komunikacyjne w budynku i na zewnętrz,
•
środki transportu ( windy, samochody osobowe ).
7
Stosowane materiały, urządzenia, środki pracy
•
dokumenty, przepisy, taryfa,
•
urządzenia pomocnicze (komputer, monitor, kalkulator, maszyna do pisania,
ksero, telefon, wentylator, niszczarka dokumentów, czajnik elektryczny ),
•
urządzenia pomocnicze w archiwum ( drabiny dwuramienne, schodki, drabina
wysokiego składowania ).
3. Osoby pracujące na stanowisku pracy - wymagania
•
wykształcenie wyższe lub średnie,
•
szkolenia specjalistyczne o tematyce: celnej, komputerowej,
•
przeszkolenie w zakresie bhp : szkolenie wstępne ogólne, stanowiskowe,
podstawowe, okresowe.
•
badania profilaktyczne ( wstępne, okresowe, kontrolne ),
•
badania zezwalające pracę na wysokości dla osób zatrudnionych w archiwum
wysokiego składowania ( od 1 do 3 m ),
•
cechy osobnicze: spostrzegawczość, dociekliwość, systematyczność,
umiejętność szybkiego akceptowania zmian ( zmiany przepisów ).
4. . Wykonywane czynności oraz sposób i czas ich wykonywania
Praca przy biurku związana z weryfikacją dokumentów, wprowadzaniem danych
do komputera, tworzenie rejestrów, zestawień finansowych, a w UC III „Port Lotniczy”
wykonywanie podobnej pracy biurowej w pomieszczeniach bez dostępu światła
dziennego.
Stanowiska pracy gdzie pewną część czasu pracy oprócz zagadnień biurowych
przy komputerze zajmuje prowadzenie archiwum, wyjmowanie zamówionej
dokumentacji oraz wkładanie dokumentów oddanych do składowania.
5. Wypadki przy pracy zarejestrowane na tym stanowisku pracy
a)
potknięcie się o pofałdowaną wykładzinę dywanową
- skutek : zerwanie paznokcia palucha dużego nogi,
-
przyczyna : pofałdowana wykładzina dywanowa, ale również podarta
wykładzina podłogowa,
b) w czasie schodzenia po schodach pośliźnięcie się na ich gładkiej nawierzchni
- skutek : pęknięcie kości ręki w nadgarstku,
- przyczyna : śliska nawierzchnia schodów, brak zabezpieczeń przeciwpośli
zgowych, ale również wyszczerbione schody, pośpiech poszkodowanego,
c) podczas nalewania gorącej herbaty pęknięcie szklanki
-
skutek : okaleczenie palca ręki,
-
przyczyna : gorąca woda, nieostrożność poszkodowanej,
d) upadek regału - niedostosowanie nośności i konstrukcji regału do obciążenia
w pomieszczeniach archiwum,
e) napaść, pobicie przez zdeterminowanego klienta
-
skutek : urazy głowy, poparzenia,
-
przyczyna : niezależna od poszkodowanego.
6. Przepisy prawne i normy odnoszące się do analizowanego stanowiska
8
1) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003
r. Nr 169, poz.1650 ),
2) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w
monitory ekranowe ( Dz. U. Nr 148,-poz. 973 ),
3) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 maja 1996r. w
sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i
higieny pracy ( Dz. U. Nr 62, poz.285 ),
4) rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996r. w
sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu
profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich
wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy ( Dz. U. Nr 69, poz.
332 z późn.zm. ),
5) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie ( Dz.U.Nr 75, poz. 690 ),
6) rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 lipca 1996 r. w
sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku
pracy ( Dz.U.Nr 86, poz. 394 z późn.zm. Dz.U.Nr 21, poz.180 z 2003 r. ),
7) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w
sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych
i terenów ( Dz.U. Nr 92, poz. 460 ),
8) służące jako wytyczne Polskie Normy : regulujące wielkość regałów
magazynowych ( PN-89), regały magazynowe (PN-78), drabiny magazynowe
przejezdne (PN –88), urządzenia do składowania ( PN-78), wielkości dróg
transportowych ( PN-68), przechowywanie i transport spirytusu ( PN-A-
79535) itp
9
ETAP II
Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka i sposoby zapobiegania lub zmniejszania poziomu ryzyka.
Ocena ryzyka metodą RISC SCORE - stanowisko pracy : funkcjonariusz celny i pracownik biurowy
Lp Zagrożenia
Źródło zagrożenia
i możliwe skutki
Potencjal-
ne straty
S
Ekspozycja
zagrożenia
E
Prawdopo-
dobieństwo
Q
Poziom
ryzyka
R
Sposoby
zmniejszenia zagrożenia
1
2
3
4
5
6
7
8
1.
Niewłaściwie
oświetlenie
stanowiska pracy
obsługi
komputera
olśnienia, odblaski, odbicia
światła lamp i słońca
- porażenia gałki ocznej,
zaburzenia widzenia,
rozmazywanie obrazu,
podwójne widzenie, kłucie,
pieczenie, łzawienie
3
6
1
18
ryzyko
akcepto
walne –
wskazana
kontrola
- zapobieganie odbiciom światła, pra-
widłowe ustawienie monitora wzglę-
dem okien i lamp,
-
dostosowanie jaskrawości kolorów
( znaki, tło) do potrzeb pracownika
-
korzystanie z okularów korygujących,
-
stosowanie przerw podczas pracy,
-
zapewnienie prawidłowego kontrastu
obrazu na monitorze,
2. Niewłaściwie
zorganizowane
stanowisko pracy
obsługi
komputera
niestabilne siedzisko, brak
podłokietników, nieprawidłowo
ustawiony monitor,
- Obciążenie układu mięśniowo-
szkieletowego, wymuszona
pozycja ciała, bóle karku,
ramion, szyi, rąk, nadgarstków
1
6
1
6
ryzyko
akcepto
walne –
wskazana
kontrola
- wyposażanie stanowisk pracy w
sprzęt spełniający wymogi ergonomii,
-
siedzisko z odpowiednio
wyprofilowa-nymi podłokietnikami,
-
ustawienie klawiatury umożliwiające
oparcie nadgarstków na powierzchni
stołu,
przerw podczas pracy i ćwiczeń
relaksacyj-nych poprawiających
krążenie
10
1
2
3
4 S
5 E
6
Q
7
R
8
3. Niesprawne
urządzenia i
ochrony
przeciwporaże-
niowej
Uszkodzona instalacja ele-
ktryczna, gniazda, włączniki,
bezpieczniki i urządzenia,
samowolna naprawa
- porażenie prądem elektrycz-
nym, oparzenia, wstrzymanie
akcji serca,
15
6
0,5
45
ryzyko
małe
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
ochrona przeciwporażeniowa,
-
przeglądy i pomiary instalacji
elektrycznej,
-
stosowanie prawidłowych połączeń i
bezpieczników,
-
szkolenie w zakresie bezpiecznej
pracy z urządzeniami elektrycznymi,
4. Eksploatacja
schodów, przejść
komunikacyj-
nych w
budynkach,
Schody bez zabezpieczeń
przeciwpoślizgowych, uszko-
dzone stopnie, progi między
pokojami, uszkodzone wykła-
dziny między pomieszczeniami,
wąskie zastawione drogi komu-
nikacyjne i ewakuacyjne,
- pośliźnięcie, upadek,
złamanie, pęknięcie kości,
otarcia naskórka.
3
6
3
54
ryzyko
małe –
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
zachowanie ostrożności podczas
schodzenia po schodach,
-
wyposażenie schodów w przeciwpo-
ślizgowe pasy,
-
nie zastawianie dróg
komunikacyjnych i ewakuacyjnych,
-
drogi komunikacyjne bez progów
między pomieszczeniami,
-
nieuszkodzone wykładziny
podłogowe,
5. Kontakt z
krawędziami
ostrymi,
ruchomymi
Pęknięta szklanka, zszywki
spinacze, praca z nożyczkami
czy niszczarką uszkodzone
skrzydła drzwi, szafy, windy,
kasy pancerne, metalowe
regały,
- uraz palcy ręki, skalecze-nie,
przygniecenie palca
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
zachowanie ostrożności,
-
przestrzeganie instrukcji bhp podczas
pracy niszczarką,
-
poziome ustawianie kasy pancernej,
-
przeglądy i naprawy sprzętu,
-
zaznaczanie pasami ostrzegawczymi
szklane przezroczyste drzwi,
6. Organizacja na
stanowisku pracy
Bałagan, nagromadzenie na
podłodze przewodów i rozga-
łęziaczy, składowanie doku-
mentów w kolumnach ograni-
czających przejście
- upadek, skaleczenie,
zwichnięcie, złamanie
3
10
1
30
ryzyko
małe
wskazana
kontrola
-
zachowanie ładu i porządku na
stanowisku pracy,
-
przestrzeganie instrukcji bhp,
-
organizowanie stanowisk pracy z
uwzględnieniem wielkości pomiesz-
czenia i charakteru pracy,
20
1
2
3
4 S
5 E
6
Q
7
R
8
7.
8.
Weryfikacja
dokumentów z
interesantem,
kontrola bagażu
pasażera,
Infekcje podczas kontaktu z
ludźmi, drobnoustroje, bakterie i
wirusy w miejscu pracy
- choroby infekcyjne grupa,
gruźlica, angina,
3
3
1
9
ryzyko
akcepto
walne –
wskazana
kontrola
Sytuacja stresujące
- zmniejszenie sprawności
intelektualnej,
1
6
1
6
ryzyko
akceptowal
ne
-
zachowanie podstawowych zasad
higieny osobistej,
-
uczulanie pracowników podczas
szkoleń z możliwością wystąpienia
sytuacji stresujących podczas
kontaktu z interesantem,
podróżnym,
-
systematyczne korzystanie z
urlopów wypoczynkowych,
Pracujący przy sztucznym oświetleniu
9. Praca ciągła bez
dostępu światła
naturalnego
Praca w pomieszczeniach z
oświetleniem sztucznym, kasy,
archiwa, magazyny,
- pogorszenie sprawności
widzenia, depresje, bóle głowy,
zakłócenia snu
3
10
1
30
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
- ograniczanie ekspozycji,
-
zapoznawanie pracowników ze
sposobami minimalizowania skutków
pracy bez dostępu światła
dziennego,
-
likwidowanie zagrożenia podczas
wynajmowania pomieszczeń, odbioru
obiektów
Zatrudnieni w archiwach i magazynie
10 Praca na różnym
poziomie
( drabiny :
dwustronne,
do wysokiego
składowania tzw.
„żyrafy” , schodki
itp. )
Praca na wysokości : stoso-
wanie drabin z niesprawnymi
stopniami, bez zabezpieczeń i
blokad, używanie drabin dwu-
stronnych jako jednostronne,
opieranie drabin o regały,
- upadek z wysokości, potłu-
czenie, złamania, uszkodzenie
kręgosłupa, wstrząs mózgu,
śmierć
15
6
1
90
istotne -
potrzebna
poprawa
- stosowanie drabin z certyfikatem na
znak bezpieczeństwa,
-
stosowanie sprawnych drabin z za-
bezpieczeniem przeciwpoślizgowym,
i blokadami,
-
przestrzeganie instrukcji bhp przy
pracach na wysokości,
-
używanie do pracy na drabinach
obuwia z dużą powierzchnią tarcia,
- stosowanie właściwego oświetlenia,
21
1
2
3
4 S
5 E
6
Q
7
R
8
11 Składowanie na
regałach
Uszkodzone, niestabilne, nie-
właściwe w stosunku do obcią-
żenia regały, żle skręcone i
wypoziomowane, brak zespo-
lenie regałów, nieprawidłowo
ułożone kartony i paczki,
- uderzenie, guzy, siniaki, uraz
rąk, przygniecenie, zła-mania,
uszkodzenia kręgosłupa
7
6
1
42
ryzyko
małe –
potrzeba
kontroli i
poprawy
- stosowanie znormalizowanych i
ocechowanych regałów,
-
ustawianie ich zgodnie z przepisami
-
zabezpieczanie przed
przewróceniem
- przestrzeganie dopuszczalnego
obciążenia regałów,
- zachowanie odpowiedniej odległości
między regałami,
12 Mikroorganizmy
oraz wytwarzane
przez nie
produkty
Kurz, bakterie, grzyby, bakterie
pozostające w papierowej
dokumentacji,
alergie, podrażnienia, choroby
górnych dróg oddechowych, i
skóry,
3
10
1
30
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
klimatyzacja ( wentylacja mechani-
czna nawiewno-wyciągowa ),
-
czyszczenie filtrów i przewodów
istniejącej klimatyzacji,
-
odkurzanie.
13 Przeciążenie
układu ruchu
Wyjmowanie, noszenie,
wkładanie na miejsce i prze-
noszenie akt, przykucanie,
podnoszenie z podłogi, wcho-
dzenie na drabiny. - choroby
układu ruchu, bóle kręgosłupa,
barków, rąk, nadgarstków,
naderwanie ścięgien
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
przestrzeganie instrukcji dotyczących
transportowania,
-
stosowanie środków
wspomagających pracę – małe i
duże wózki do przewożenia
dokumentacji,
-
szkolenia i ograniczenie ekspozycji.
Funkcjonariusz i pracownik dojeżdżający na miejsce wykonywania czynności służbowych samochodem
14 Dojazd
samochodem
Wypadek drogowy: warunki
atmosferyczne, nadmierna
prędkość, zdarzenie losowe,
napad bandycki. - ogólne
potłuczenie, złamania kości,
wstrząśnienie mózgu, śmierć
15
6
1
90
istotne
potrzebna
poprawa
-
zachowanie ostrożności podczas
jazdy samochodem,
-
przestrzeganie przepisów ruchu
drogowego,
-
Wartość średnia otrzymanego poziomu ryzyka wynosi =
Σ
R
1
+ .... R
14
/ 14 = 558 / 14 = 39,9 małe
22
ETAP III
Podsumowanie uzyskanych wyników
Na podstawie uzyskanych oszacowań, ogólne ryzyko zawodowe na
stanowisku pracy funkcjonariusza celnego dokonującego rewizji celnych w Izbie
Celnej w Warszawie, można określić jako małe.
Wartość średnia otrzymanego ryzyka zawodowego wynosi :
Σ
R
1
+ ....+ R
14
/ 14 = 558 / 14 = 39,8 – ryzyko małe
Zgodnie z określonymi w metodzie wskaźnikami, ryzyko zawodowe małe jest
dopuszczalne ( akceptowalne ), wymaga jednak kontroli oraz rozważenia możliwości
zmniejszenia dotychczasowego ryzyka bądź zapewnienia, że ryzyko pozostanie na
tym samym poziomie.
Porównawczy obraz występującego ryzyka zawodowego
0
20
40
60
80
100
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Numer pierwotnego zdarzenia niepożądanego
S
za
cu
n
ko
w
a
w
ar
to
ść
ry
zy
ka
z
aw
o
d
o
w
eg
o
Analiza szczegółowa i działania zapobiegawcze
Analizując pojedyncze wyniki oceny ryzyka zawodowego, dla poszczególnych
pierwotnych zdarzeń niepożądanych ( pozycje od 1-14 ), można wyróżnić takie, które
wymagają niezwłocznego podjęcia działań mających na celu zmniejszenie
istniejącego ryzyka zawodowego oraz pozostałe, które powinny stanowić podstawę
podczas szkolenia wstępnego na stanowisku pracy jakie przeprowadza osoba
kierująca pracownikami ( zgodnie z art.212 i 237
2
Kodeksu Pracy ).
Pozycja 14 na wykresie
1. Ryzyko zawodowe – istotne III kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R = 90,
związane z koniecznością dojazdu z Izby Celnej do UC i OC, w celu dokonania
kontroli. Ryzyko ma istotne znaczenie dla Izby Celnej ponieważ zakres jej
właściwości obejmuje całe województwo Mazowieckie. Poza tym należy
nadmienić, że w okresie ostatnich 5 lat zaistniało w takich okolicznościach 6
wypadków w drodze do miejsca wykonywania obowiązków służbowych.
Najistotniejszym środkiem zaradczym jest uczulanie funkcjonariuszy i
pracowników, aby przestrzegali zasad ruchu drogowego podczas jazdy
samochodem.
Pozycja 10 na wykresie
23
2. Ryzyko zawodowe – istotne III kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R = 90,
związane z pracą na różnych poziomach, w magazynach, archiwach wysokiego i
niskiego składowania, na drabinach jednostronnych i dwustronnych z
zabezpieczeniami lub bez.
Najistotniejszym profilaktycznym środkiem zaradczym jest używanie
atestowanych drabin, posiadających zabezpieczenia przeciwpoślizgowe i
blokady na kółkach. Równie ważnym zagadnieniem jest stosowanie się podczas
pracy do istniejących instrukcji bhp.
Pozycja 3, 4 i 5 na wykresie
Ryzyko zawodowe – małe II kategoria o wartości szacunkowej R = 45 i 54, zwią-
zane z :
•
pokonywaniem schodów, przejść komunikacyjnych w budynkach,
•
kontaktem z krawędziami ostrymi, ruchomymi,
•
niesprawnymi urządzeniami ochrony przeciwporażeniowej ich obsługą
jest akceptowalne, a otrzymane wartości szacunkowe informują, że należy:
1) wzmóc kontrolę stanowisk,
2) stosować na schodach pasy przeciwpoślizgowe,
3) drzwi przezroczyste oznakowywać białymi pasami ochronnymi, pracy
zgodnie z zaleceniami ujętymi w kolumnie 8 ETAPU II - oceny ryzyka tj.
sposoby zmniejszania zagrożenia,
4) stosowanie się do zaleceń profilaktycznych ujętych w kolumnie 8.
Sposób reagowania w sytuacji zagrożenia :
Kontrola stanowisk pracy „lustracja miejsca pracy” np. oględziny stanu
technicznego urządzeń technicznych, stanu dróg, przejść, wykładzin, pozwolą
zlikwidować potencjalne zagrożenie wypadkowe.
W razie stwierdzenia zagrożenia należy w sposób jednoznaczny określić
występująca nieprawidłowość np. uszkodzona wykładzina podłogowa i zawiadomić
bezpośredniego przełożonego.
Nieprawidłowości stanowiące bezpośrednie zagrożenie, należy usunąć w
trybie natychmiastowym lub dokonać zabezpieczenia miejsca, stanowiska pracy na
którym występuje zagrożenie. O podjętej decyzji i poczynionych działaniach na rzecz
wyeliminowania niebezpieczeństwa należy powiadomić niezwłocznie
bezpośredniego przełożonego.
Sposób informowania o istniejącym ryzyku zawodowym :
Informacje o stwierdzonym ryzyku zawodowym na stanowisku pracy
przekazywane są podczas szkoleń BHP : wstępne ogólne (przeprowadzane przez
służbę BHP) i na stanowiskach pracy ( przeprowadzanych przez bezpośredniego
przełożonego ).
Opracowała po konsultacjach :
Elzbieta Koziarska – Puzyńska
Inżynier bezpieczeństwa
Warszawa sierpień 2004r.
24
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA STANOWISKA PRACY
FUNKCJONARIUSZ CELNY DOKONUJĄCY REWIZJI CELNYCH
ETAP 1
INFORMACJE NIEZBĘDNE DO OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
1. Opis stanowiska pracy :
- praca w pomieszczeniu ( weryfikacja dokumentów, rewizje pasażerów,
przesyłek w magazynach ),
- na placu odpraw celnych ( kontrola środków przewozowych, rewizje TIR-
ów bezpośrednie na samochodzie i przy
rampach z rozładunkiem ).
Pomieszczenie biurowe wyposażone :
•
w podstawowy sprzęt biurowy ( szafy na dokumenty, stoliki pod komputer i
monitor, maszyna do pisania, biurka, fotele obrotowe, lampki stanowiskowe ),
•
oświetlenie naturalne i sztuczne ogólne i stanowiskowe,
•
temperatura oraz warunki powierzchniowo-przestrzenne zgodne z
obowiązującymi przepisami,
Inne miejsca przebywania
•
pokój śniadań ( kuchenka elektryczna, stół, krzesła, szafki kuchenne, lodówka ),
•
urządzenia higieniczno-sanitarne ( pomieszczenia toalet, łazienek, pryszniców
wyłożone glazurą i terrakotą, prawidłowo oświetlone, z wentylacja grawitacyjną ),
•
schody i drogi komunikacyjne w budynku i na zewnętrz budynku,
Miejsce dokonywania rewizji celnych
•
plac manewrowy
przeznaczony do odpraw celnych ( z wyznaczonymi drogami
komunikacyjnymi, miejscami postojowymi, wagą towarową, oświetlenie dzienne i
przy pomocy lamp jarzeniowych na masztach),
•
rampa rewizyjna
( zadaszona lub nie, oświetlona naturalnie i sztucznie, z pasami
ochronnymi, schodkami ),
•
środki transportu
( windy, samochody osobowe, ciężarowe, TIRY),
•
magazyn
( zadaszona hala magazynowa, pomieszczenia w budynku ),
•
miejsca prowadzenia działalności handlowej
( bazary, giełdy ),
•
pobieranie próbek związków chemicznych
, mieszanin, niebezpiecznych
substancji przewożonych w pojemnikach, cysternach itp.,
•
pobieranie próbek produktów żywnościowych
objętych WPR ),
•
obsługa, podczas rewizji, aparatów rentgenowskich
do prześwietlania bagażu,
paczek i przesyłek kurierskich,
•
praca bez dostępu światła dziennego
( pomieszczenia kontroli pasażerów na
lotnisku, magazynach, archiwach i w kasach na oddziałach celnych ),
•
rewizja pasażerów, towarów, przesyłek przy pomocy psa i funkcjonariusza.
25
2. Stosowane materiały, urządzenia, środki pracy
•
dokumenty, przepisy, taryfa,
•
urządzenia pomocnicze (komputer, monitor, kalkulator, ksero, drabinka, telefon,
wentylator, czajnik elektryczny ),
•
przybory do pobierania próbek ( tkanin, przędzy, substancji chemicznych,
produktów żywnościowych ),
•
przybory do rewizji towaru,
•
aparaty rtg - Rapiscan i Heimann,
•
odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej.
3. Osoby pracujące na stanowisku pracy - wymagania
•
wykształcenie wyższe lub średnie,
•
szkolenia specjalistyczne o tematyce: celnej, komputerowej,
•
przeszkolenie w zakresie bhp : szkolenie wstępne ogólne, stanowiskowe,
podstawowe, okresowe.
•
badania profilaktyczne,
•
badania na nosicielstwo - osoby pobierające próbki produktów żywnościowych
objętych WPR,
•
funkcjonariusze obsługujący aparaty rtg : szkolenie w zakresie bezpiecznego
stosowania promieniowania jonizującego, oraz okresowe specjalistyczne badanie
lekarskie ),
•
funkcjonariusze pobierający próbki mieszanin i związków chemicznych :
specjalistyczny kurs pobierania próbek mieszanin i związków chemicznych ),
•
cechy osobnicze: spostrzegawczość, dociekliwość, systematyczność,
umiejętność szybkiego akceptowania zmian ( zmiany przepisów).
4.
Wykonywane czynności oraz sposób i czas ich wykonywania
W działaniach kontrolnych można wyróżnić trzy obszary:
•
sprawdzanie osób,
•
sprawdzanie dokumentów,
•
sprawdzanie towarów,
•
środków przewozowych.
Kontrola pasażerów i osób handlujących odbywa się wyrywkowo.
Dokumenty sprawdza się oceniając ich cechy zewnętrzne i treść. Sprawdza się
wymagane podpisy, potwierdzenia autentyczności, pieczęcie i inne znaki
urzędowe ( kody, hologramy ).
Kontrola towarów polega na sprawdzeniu prawa do przewozu danych towarów,
zgodności przewożonych towarów z deklaracjami, sprawdzanie znaków akcyzy
jeżeli są nałożone, zabezpieczeń materiałów niebezpiecznych, zgodność towaru
z deklaracją ( pobieranie próbek ),
Kontrola środków przewozowych dokonywana jest wyrywkowo przy pomocy
sprzętu specjalistycznego.
Czas pracy : 8 godzin, praca zmianowa lub 12 godzin co drugi dzień.
Ogólny plan pojedynczej kontroli celnej
1. Kontakt z pasażerem, przedstawicielem firmy, weryfikacja dokumentów ( w
budynku ).
2. Przejście: * do stołu odprawy celnej gdzie rewidowany jest bagaż lub paczki,
* na plac odpraw celnych, wejście na samochód lub naczepę.
26
3. Rewizja towaru na stole, taśmie, placu postojowym lub przy rampie.
Oględziny: plomb, załadunku, paczek i ich zawartości, ewentualnie pobranie
próbek towaru, skierowanie samochodu do magazynu - składu na rewizję
szczegółową, bądź na stanowisko prześwietlenia aparatem rtg.
4. Zakończenie odprawy celnej pasażera lub powrót na stanowisko pracy do
budynku : analiza dokumentów, wystawianie decyzji oraz przekazanie
dokumentów zgodnie z obiegiem.
Praca przy obsłudze aparatów rentgenowskich do prześwietlania bagażu i paczek
Kontrole wykonywane są przy pomocy aparatów rtg Rapiscan i Heimann.
Kontrolne pomiary promieniowania jonizującego wykazały brak możliwości
przekroczenia dawek granicznych dla pracowników kategorii B narażenia. Wyniki
pomiarów ukazuje poniższa tabela.
TABELA 1
Typ urządzenia – RAPISCAN - 8 data pomiarów 18.03.2004r.
Punkt
kontrolny
Lokalizacja
punktu kontrolnego
w terenie
Kategoria
osób
chroniony
ch
Projektowana moc
dawki (mSv/h)
powyżej poziomu
tła promieniowania
Zmierzona
moc dawki
μSv/h/h/TŁ
O
Wynik
P1
Punkt sterowania ap. rtg
kabina operatora
B
3μSv/h
0,3 / 0,12
+
P2
Wejście taśmociągu
B
„
0,17 / 0,12
+
P3
Wyjście tasmociągu
B
„
0,50 / 0,12
+
TABELA 2
Typ urządzenia - HEIMANN 12090TS data pomiarów 3.08.2004r.
Punkt
kontroln
y
Lokalizacja
punktu kontrolnego
w terenie
Kategoria
osób
chronio-
nych
Projektowana
moc
dawki
(mSv/h) powyżej
poziomu
tła
promieniowania
Zmierzona
moc dawki
μSv/h/h/TŁO
Wynik
P1
Wejście taśmociągu
B
3μSv/h
0,18 / 0,15
+
P2
Wyjście taśmociągu
B
„
0,22 / 0,15
+
TABELA 3
Typ urządzenia - RAPISCAN 532H data pomiarów 3.08.2004r.
Punkt
kontroln
y
Lokalizacja
punktu kontrolnego
w terenie
Kategoria
osób
chroniony
ch
Projektowana
moc
dawki
(mSv/h) powyżej
poziomu
tła
promieniowania
Zmierzona
moc dawki
μSv/h/h/TŁO
Wynik
P1
Wejście taśmociągu
B
3μSv/h
0,25 / 0,13
+
P2
Wyjście taśmociągu
B
„
0,24 / 0,13
+
Stan ochrony radiologicznej w zakresie objętym powyższymi pomiarami jest
zgodny z wymaganiami stawianymi prze obowiązujące przepisy.
W związku z powyższym prawdopodobieństwo –
Q,
wystąpienia następstw
podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika należy uznać za możliwe
do pomyślenia.
Według przyjętej w metodzie RISK SCORE skali : prawdopodobieństwo – Q
możliwe do pomyślenia odpowiada wartości liczbowej O,2.
27
Pomieszczenia bez dostępu światła dziennego – praca przy oświetleniu sztucznym.
Kontrola pasażerów, rewizja paczek i przesyłek kurierskich, weryfikacja
dokumentów, kasa oraz stanowiska pracy biurowej w
UC III Port Lotniczy ( OCT
Osobowy, OCT I, OCT III, WOC ).
Wykonywane w ubiegłych latach pomiary oświetlenia sztucznego na w/w
stanowiskach pracy, wykazały ich niedoświetlenie. Zostało to naprawione poprzez
wyposażenie poszczególnych stanowisk pracy w dodatkowe oświetlenie miejscowe –
lampki na biurku. Powtórnie wykonane pomiary wykazały poprawę warunków pracy.
5.
Wypadki przy pracy zarejestrowane na tym stanowisku pracy
1) potknięcie się o pofałdowaną wykładzinę dywanową – skutek : zerwanie
paznokcia palucha dużego nogi,
2) w czasie schodzenia po schodach pośliźnięcie się na ich gładkiej nawierzchni
skutek : pęknięcie kości ręki w nadgarstku,
3) podczas nalewania gorącej herbaty pęknięcie szklanki - skutek : okaleczenie
palca ręki,
4) napaść, pobicie przez zdeterminowanego klienta - skutek : urazy głowy,
poparzenia,
5) uderzenie głową o ostre elementy towaru ustawionego na naczepie – skutek :
rana cięta głowy, stłuczenie,
6) uraz kręgów szyjnych na skutek wypadnięcia źle zabezpieczonego towaru,
7) pęknięcie kości strzałkowej nogi, zwichnięcie barku na skutek zeskakiwania
z naczepy, rampy,
8) upadek 15 kg przesyłki kurierskiej na głowę funkcjonariusza podczas rewizji
w magazynie agencji celnej,
9) nadwyrężenie kręgosłupa u funkcjonariusza podczas pracy z psem,
10)upadek z rampy towarowej nie posiadającej ostrzegawczych pasów
bezpieczeństwa,
11)uraz nogi, ręki, kręgosłupa na skutek pośliźnięcia się na oblodzonej
nawierzchni chodnika, placu, jezdni ( złamania, pęknięcia ),
12)nagłe wtargnięcie psa na jezdnię, przy złych warunkach atmosferycznych na
drodze i w efekcie zaistnienie wypadku samochodowego przy prędkości
43km/h.
13)pośliźnięcie się podczas wychodzenia z pod prysznica – skutek : złamanie
palca prawej ręki,
14)uszkodzenie nerwu kręgosłupa podczas szkolenia, którego celem było
opanowywanie umiejętności zastosowania chwytów obezwładniających –
skutek porażenie nerwu -niedowład stopy.
6. Przepisy prawne i normy odnoszące się do analizowanego stanowiska
1) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003
r. Nr 169, poz.1650 ),
2) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w
monitory ekranowe ( Dz. U. Nr 148,-poz. 973 ),
28
3) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 maja 1996r. w
sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i
higieny pracy ( Dz. U. Nr 62, poz.285 ),
4) rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996r. w
sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu
profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich
wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy ( Dz. U. Nr 69, poz.
332 z późn.zm. ),
5) rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 lipca
2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na
zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska ( Dz.U.Nr.138
poz. 1316 ),
6) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie
minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w
zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy ( Dz.U. Nr
191, poz.1596 z późn.zm. Dz.U.Nr.178 z 2003 r. poz. 1745 ),
7) rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31
marca 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony
indywidualnej ( Dz.U Nr 80, poz. 725 ),
8) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w
sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i
terenów ( Dz.U. Nr 92, poz. 460 ),
9) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie
szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania
jonizującego ( Dz.U. Nr 239, poz. 2029 ),
10)
rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 lipca 1996 r. w
sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku
pracy ( Dz.U. Nr 86, poz. 394 z późn.zm. Dz.U. Nr 21, poz.180 z 2003 r. ),
11)
służące jako wytyczne Polskie Normy : regulujące wielkość regałów
magazynowych ( PN-89), regały magazynowe (PN-78), drabiny magazynowe
przejezdne (PN –88), urządzenia do składowania ( PN-78), wielkości dróg
transportowych ( PN-68), przechowywanie i transport spirytusu ( PN-A-79535)
itp
29
ETAP II
Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka i sposoby zapobiegania lub zmniejszania poziomu ryzyka.
Ocena ryzyka metodą RISC SCORE - stanowisko pracy : funkcjonariusz celny dokonujący rewizji celnych
L
p
Zagrożenie
Źródło zagrożenia
i możliwe skutki
Potencjalne
straty
S
Ekspozycja
zagrożenia
E
Prawdopodo-
bieństwo
Q
Poziom
ryzyka
R
Sposoby
zmniejszenia zagrożenia
1
2
3
4
5
6
7
8
1.
Niewłaściwa
organizacja
stanowiska pracy
obsługi
komputera
Niewłaściwie ustawiony
monitor, olśnienia, odblaski,
odbicia światła lamp i słońca,
- niestabilne siedzisko, brak
podłokietników,
- porażenia gałki ocznej,
kłucie, pieczenie, łzawienie,
- wymuszona pozycja ciała,
bóle karku, ramion, szyi,
3
6
1
18
ryzyko
akcepto
walne –
wskazana
kontrola
- właściwe ustawienie monitora
względem okien i lamp zapobiega-
jące odbiciom światła,
-
zapewnienie prawidłowego
kontrastu obrazu na monitorze,
-
wyposażanie stanowisk pracy w
sprzęt (krzesło, biurko, podnóżek,
osprzęt pomocniczy) spełniający
wymogi ergonomii,
2. Niesprawne
urządzenia i
ochrony
przeciwporaże-
niowej
Uszkodzone gniazda
elektryczne, samowolne
naprawianie instalacji
elektrycznej. - porażenie
prądem elektr., oparzenie,
wstrzymanie akcji serca,
15
3
1
45
ryzyko
małe
wskazana
kontrola
-
stosowanie sprawnych ochron
przeciwporażeniowych,
-
instruowanie pracowników o
zasadach bezpiecznej pracy
urządzeniami elektrycznymi,
-
kontrola i naprawy,
3. Kontakt z
krawędziami
ostrymi, lub
ruchomymi
Pęknięta szklanka,
uszkodzone skrzydła drzwi,
szafy, krzesła, windy, ostra
burta samochodu itp.
- uraz palcy ręki,
skaleczenie, przygniecenie
1
6
3
18
-
zachowanie ostrożności,
-
przeglądy i naprawy sprzętu,
-
zaznaczanie pasami szklanych
drzwi,
-
używanie rę
kawic ochronnych.
1
2
3
4
S
5
E
6
Q
7
R
8
4. Eksploatacja
schodów, dróg
komunikacyjnych
w budynkach i na
zewnątrz - rampy,
chodniki, place
manewrowe.
Schody bez zabezpieczeń
przeciwpoślizgowych,
wyszczerbione stopnie,
usz-kodzone wykładziny
podło-gowe, śliska,
nawierzchnie drogi,
chodnika, placu - upadek,
pośliźnięcie, złamanie,
pęknięcie kości, otarcia
naskórka.
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
zachowanie ostrożności podczas
pokonywania drogi,
-
naprawa schodów, wykładzin,
-
wyposażenie schodów w
przeciwpoślizgowe pasy,
-
oznakowanie dróg
komunikacyjnych i
ewakuacyjnych,
-
nie zastawianie dróg
komunikacyjnych,
-
odśnieżanie nawierzchni w
okresie zimy,
5.
6.
7.
Rewizja towarów
na podestach,
naczepach,
samochodach
ciężarowych,
rampach.
Nie stosowanie drabinki do
wchodzenia lub schodzenia
z samochodu,
zeskakiwanie z naczepy,
nieuważne schodzenie,
- złamanie, pęknięcie kości,
wstrząs mózgu, zranienie,
otarcie kończyny
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
zachowanie ostrożności podczas
wykonywania pracy,
-
uczulanie pracowników podczas
okazjonalnych szkleń,
Wykonywanie pracy w
kontakcie ze spalinami :
NO
X
, SO, CO,CO
2
...
- niedotlenienie, bóle głowy
rozdrażnienie, chwilowe
zatrucie spalinami
3
6
0,5
9
ryzyko
akceptowal
ne
-
rotacja pracy na placach odprawy
celnej,
Hałas wytwarzany przez
jeżdżące po placu odpraw
celnych samochody cięża-
rowe, TIR-y - pogorszenie
stanu psychofizycznego,
rozdrażnienie, braki
koncentracji, chwilowy
ubytek słuchu.
3
6
0.5
9
ryzyko
akceptowal
ne -
wskazana
kontrola
-
rotacja pracy na placach odprawy
celnej,
1
2
3
4
S
5
E
6
Q
7
R
8
8.
9
Weryfikacja
dokumentów z
interesantem,
kontrola bagażu
pasażera,
Infekcje podczas kontaktu
z ludźmi, drobnoustroje,
bakterie i wirusy w miejscu
pracy
- choroby infekcyjne grupa,
gruźlica, angina,
3
3
1
9
Sytuacja stresujące
- zmniejszenie sprawności
intelektualnej,
1
6
1
6
-
zachowanie podstawowych zasad
higieny osobistej,
-
uczulanie pracowników podczas
szkoleń z możliwością
wystąpienia sytuacji stresujących
podczas kon-taktu z interesantem,
podróżnym,
-
systematyczne korzystanie z
urlopów wypoczynkowych,
Funkcjonariusz operacyjny
10
11
Działalność
operacyjna na
stadionach,
giełdach,
bazarach
Napaść przez zdetermino-
wanego klienta, pobicie
- uraz głowy, twarzy,
ugodzenie nożem, użycie
broni palnej, pobicie ze
skutkiem śmiertelnym,
15
6
1
90
istotne
potrzebna
poprawa
-
szkolenie pracowników operacyj-
nych w zakresie stosowania
środków obezwładniających,
- stosowanie kamizelek kuloodpor-
nych,
-
zachowania ogólnej kondycji fizy-
cznej – może obowiązkowa ?
Napaść przez
zdeterminowanego klienta,
użycie noża, broni, kontakt
z krwią i wydzielinami
napastnika,
- choroby infekcyjne,
bakteryjne i wirusowe
15
6
0,5
45
ryzyko
małe
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
zachowanie ostrożności,
-
szkolenie pracowników,
-
zachowanie higieny osobistej,
-
szczepienia ochronne,
Funkcjonariusz obsługujący urządzenie rentgenowskie do prześwietlenia paczek
12 Obsługa
urządzenia rtg do
prześwietlania
paczek
Kontakt z urządzeniem
wytwarzającym
promieniowanie jonizujące,
7
6
0,2
8,4
-
przestrzeganie instrukcji bhp,
-
regularne pomiary aparatów rtg,
-
szkolenie funkcjonariuszy w
zakre-sie bezpiecznego
stosowania promieniowania
jonizującego,
-
w razie potrzeby stosowanie
indywidualnych dozymetrów
1
2
3
4S
5E
6
Q
7
R
8
Funkcjonariusz celny pobierający próbki związków chemicznych ( płyny, granulaty, pasty )
13 Pobieranie próbek
materiałów
niebezpiecznych
Nie zachowanie środków
ostrożności, nieposiadanie
ochron osobistych,
- poparzenie rąk, zatrucie
organizmu.
7
3
0,5
10,5
-
stosowanie odzieży ochronnej,
-
przestrzeganie obowiązującej
instrukcji bhp,
Funkcjonariusz celny współpracujący z psem
14
15
Praca z psem
Tresura, szkolenia, biegi
- nadwyrężenie mięśni,
urazy kończyn, kręgosłupa
3
10
1
30
ryzyko
małe
-
zachowanie ostrożności podczas
zajęć z psem,
Kontakt z psem -
zachorowanie na choroby
odzwierzęce
3
10
0,5
15
wskazana
kontrola
-
szczepienia ochronne i
profilaktyka zdrowotna psa,
Praca bez dostępu światła dziennego
16 Praca ciągła bez
dostępu światła
naturalnego –
oświetlenie
sztuczne
stanowiska pracy
na lotnisku
Możliwość popełniania
błędów, zapadania na
różne choroby na skutek :
niedotlenienie organizmu,
przemęczenia,
zdenerwowania,
pogorszenie spraw-ności
widzenia, depresje, bóle
głowy, zakłócenia snu
3
10
1
30
ryzyko
małe -
potrzebna
kontrola
- ograniczanie ekspozycji,
-
zapoznawanie pracowników ze
sposobami minimalizowania
skutków pracy bez dostępu
światła dziennego,
-
likwidowanie zagrożenia podczas
wynajmowania pomieszczeń,
odbioru obiektów
Funkcjonariusz i pracownik dojeżdżający na miejsce wykonywania czynności służbowych samochodem
17 Dojazd
samochodem
Kolizja drogowa : warunki
atmosferyczne, nadmierna
prędkość,zdarzenie losowe
- ogólne potłuczenie,złama-
nia kości, wstrząśnienie
mózgu, śmierć
15
6
1
90
istotne
potrzebna
poprawa
-
zachowanie ostrożności podczas
jazdy samochodem,
-
przestrzeganie przepisów ruchu
drogowego,
Wartość średnia otrzymanego poziomu ryzyka wynosi =
Σ
R
1
+ .... R
17
/ 17 = 541.1 / 17 = 31,8 małe
ETAP III
Podsumowanie uzyskanych wyników
Na podstawie uzyskanych oszacowań, ogólne ryzyko zawodowe na stanowisku
pracy funkcjonariusza celnego dokonującego rewizji celnych w Izbie Celnej w
Warszawie, można określić jako małe.
Wartość średnia otrzymanego ryzyka zawodowego wynosi :
Σ
R
1
+ ....+ R
17
/ 17 = 541,1 / 17 = 31,8– ryzyko małe
Zgodnie z określonymi w metodzie wskaźnikami, ryzyko zawodowe małe jest
dopuszczalne ( akceptowalne ), wymaga jednak kontroli oraz rozważenia możliwości
zmniejszenia dotychczasowego ryzyka bądź zapewnienia, że ryzyko pozostanie na tym
samym poziomie.
Porównawczy obraz występującego ryzyka zawodowego
0
20
40
60
80
100
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17
Numer pierwotnego zdarzenia niepożądanego
S
za
cu
n
ko
w
a
w
ar
to
ść
ry
zy
ka
z
aw
o
d
o
w
eg
o
Analiza szczegółowa i działania zapobiegawcze
Analizując pojedyncze wyniki oceny ryzyka zawodowego, dla poszczególnych
pierwotnych zdarzeń niepożądanych ( pozycje od 1-17 ), można wyróżnić takie, które
wymagają niezwłocznego podjęcia działań mających na celu zmniejszenie istniejącego
ryzyka zawodowego oraz pozostałe, które powinny stanowić podstawę podczas
szkolenia wstępnego na stanowisku pracy jakie przeprowadza osoba kierująca
pracownikami ( zgodnie z art.212 i 237
2
Kodeksu Pracy ).
Pozycja 17 na wykresie
2.
Ryzyko zawodowe – istotne III kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R = 90,
związane z koniecznością dojazdu z UC, OC do Izby Celnej lub do miejsca
dokonania kontroli czy rewizji. Ryzyko ma istotne znaczenie dla Izby Celnej
ponieważ zakres jej właściwości obejmuje całe województwo Mazowieckie. Poza
tym należ nadmienić, że w okresie ostatnich 5 lat zaistniało w takich
okolicznościach 6 wypadków w drodze do miejsca wykonywania obowiązków
służbowych.
Najistotniejszym środkiem zaradczym jest uczulanie funkcjonariuszy i
pracowników, aby przestrzegali zasad ruchu drogowego podczas jazdy
samochodem.
Pozycja 10 na wykresie
3.
Ryzyko zawodowe - istotne III kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R = 90,
związane z działalnością operacyjną na stadionach, giełdach i bazarach, wynika z
możliwości napaści przez zdeterminowanego klienta podczas konfiskaty jego
przemyconego mienia. Ryzyko zawodowe jest duże z uwagi na możliwość utraty
życia.
Pozycja 11 na wykresie
4.
Ryzyko zawodowe - małe II kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R = 45, ściśle
z wiązane z pozycją 10, ponieważ agresja z użyciem broni, może być związana z
kontaktem funkcjonariusza z płynami ustrojowymi ( krew, plwocina) bakteriami,
wirusami napastnika. W takiej sytuacji zagrożenie funkcjonariusza podczas tych
samych czynności wzrasta.
Rozpatrując oba zdarzenia jednocześnie, ponieważ istnieje
prawdopodobieństwo że oba zagrożenia wystąpią razem podczas jednego zdarzenia,
należy przyjąć wzrost ryzyka zawodowego do wartości szacunkowej R = 135.
Oceniając ryzyko dla tej grupy funkcjonariuszy oraz dotychczas stosowane
środki profilaktyczne zmniejszające zagrożenie takie jak: kamizelki kuloodporne,
szkolenie pracowników w ośrodkach Policji w zakresie stosowania technik
obezwładniania, należałoby poszerzyć środki profilaktyczne o:
a. Systematyczne okresowe szkolenia przypominające o istniejącym ryzyku
prowadzone przez osobę kierującą tą grupą funkcjonariuszy, ( zaświadczenie
potwierdzające podpisem fakt szkolenia powinno znajdować się w aktach
osobowych pracownika ),
b.
Szczepienia ochronne jeżeli ich konieczność potwierdzi lekarz sprawujący
profilaktyczną opiekę lekarską – zgodnie z art. 222
1
Kodeksu Pracy,
c. Podjęcie kroków które obligowałyby tą grupę funkcjonariuszy do zachowania dobrej
kondycji fizycznej. Wiązałoby się to również, wzorem funkcjonariuszy Państwowej
Straży Pożarnej, z obowiązkowymi okresowymi sprawdzianami sprawności
fizycznej.
Wniosek w tej sprawie związany jest z zaistnieniem w ostatnim półroczu 2
wypadków podczas szkolenia w zakresie technik obezwładniania w ośrodku Policji (
jeden z długotrwałym zwolnieniem lekarskim drugi z kilkudniowym ).
Pozycja 2, 5 i 6 na wykresie
5.
Ryzyko zawodowe – małe II kategoria o wartości szacunkowej 54, związane z :
•
eksploatacją schodów, dróg komunikacyjnych w budynkach i na zewnątrz
łącznie z rampami, chodnikami, placami manewrowymi R = 54 ( poz.5 ).
•
rewizją towarów na podestach, naczepach samochodowych, rampach oraz
schodzenie i wchodzenie R = 54 ( poz.6 ),
•
kontaktem z urządzeniami elektrycznymi, samowolne naprawy, uszkodzone
gniazda elektryczne R = 45 ( poz. 2 ).
jest akceptowalne, a otrzymane wartości szacunkowe informują, że należy wzmóc
kontrolę stanowisk pracy zgodnie z zaleceniami ujętymi w kolumnie 8 ETAPU II -
oceny ryzyka tj. sposoby zmniejszania zagrożenia.
Pozycja 14 na wykresie
5. Ryzyko zawodowe – małe II kategoria o wartości szacunkowej 30 związane z :
2
•
pracą funkcjonariusza z psem, nadwyrężenie mięśni, urazy kończyn,
jest akceptowalne, a brak wypadków przy pracy na przestrzeni kilku lat, powinno
wpłynąć mobilizująco, ponieważ ryzyko zawodowe istnieje.
Pozycja 16 na wykresie
6. Ryzyko zawodowe – małe II kategoria o wartości szacunkowej 30 związana z:
•
pracą bez dostępu światła naturalnego – wyłącznie przy oświetleniu
sztucznym,
jest akceptowalne, a otrzymane szacunkowe wskaźniki informują, że należy sprawo-
wać kontrolę ( wykonując systematyczne pomiary oświetlenia ), aby ryzyko zawodowe
pozostało przynajmniej na tym samym poziomie.
W celu zmniejszenia zagrożenia zawodowego należy podjąć kroki, które
umożliwią zebranie materiałów i zapoznanie funkcjonariuszy ze sposobami
minimalizowania skutków pracy przy oświetleniu sztucznym.
Istotną sprawą jest czuwanie, aby nie wynajmować pomieszczeń bez dostępu
światła dziennego.
Sposób reagowania w sytuacji zagrożenia :
Kontrola stanowisk pracy „lustracja miejsca pracy” np. oględziny stanu
technicznego urządzeń technicznych, stanu dróg, przejść, wykładzin, pozwolą
zlikwidować potencjalne zagrożenie wypadkowe.
W razie stwierdzenia zagrożenia należy w sposób jednoznaczny określić
występująca nieprawidłowość np. uszkodzona wykładzina podłogowa i zawiadomić
bezpośredniego przełożonego.
Nieprawidłowości stanowiące bezpośrednie zagrożenie, należy usunąć w trybie
natychmiastowym lub dokonać zabezpieczenia miejsca, stanowiska pracy na którym
występuje zagrożenie. O podjętej decyzji i poczynionych działaniach na rzecz
wyeliminowania niebezpieczeństwa należy powiadomić niezwłocznie bezpośredniego
przełożonego.
Sposób informowania o istniejącym ryzyku zawodowym :
Informacje o stwierdzonym ryzyku zawodowym na stanowisku pracy
przekazywane są podczas szkoleń BHP : wstępne ogólne (przeprowadzane przez
służbę BHP) i na stanowiskach pracy ( przeprowadzanych przez bezpośredniego
przełożonego ).
Opracowała po konsultacjach :
Elzbieta Koziarska – Puzyńska
Inżynier bezpieczeństwa
Warszawa 30 wrzesień 2004r.
3
OCENA RYZYKA
NA STANOWISKU PRACY PRACOWNIKA I FUNKCJONARIUSZA
SZCZEGÓLNEGO NADZORU PODATKOWEGO
Ocenę ryzyka dokonano po przeprowadzeniu konsultacji.
1. p. Grzegorzem Bysławskim
2. p. Lechem Rutą
3. p. Mariuszem Barancewiczem
4. p. Zbigniewem Dąbrowskim
5. p. Wojciechem Iwańskim
Opracowała :
Elżbieta Koziarska-Puzyńska
Inżynier bezpieczeństwa
Warszawa grudzień 2004 rok
Uaktualniono w marcu 2005r.
4
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA STANOWISKA PRACY
PRACOWNIK I FUNKCJONARIUSZ SZCZEGÓLNEGO NADZORU PODATKOWEGO
ETAP I
INFORMACJE NIEZBĘDNE DO OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
1. Opis stanowiska pracy
-
praca w pomieszczeniu ( sporządzanie raportów z przeprowadzonych kontroli),
-
praca wewnątrz pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych w gorzelniach przy
produkcji alkoholu etylowego, wina i piwa, magazynowanie (sprawdzanie,
zdejmowanie i nakładanie plomb, sprawdzanie płynowskazów, ilości
wyprodukowanego alkoholu ).
-
na zewnątrz pomieszczeń rozprowadzanie alkoholu ( sprawdzanie plomb, i
zawartości autocysterny itp.).
-
praca na zewnątrz w zmiennych warunkach atmosferycznych ( sprawdzanie,
zdejmowanie i nakładanie plomb na cysternach, zbiornikach, butlach zawierających
produkty rafinacji ropy naftowej, alkohol etylowy, toluen, ksylen, gaz propan-butan ),
Pomieszczenia biurowe wyposażone:
•
w podstawowy sprzęt biurowy ( szafy na dokumenty, maszyna do pisania, biurka,
komputer, krzesła, czajnik elektryczny,
•
temperatura oraz warunki powierzchniowo-przestrzenne zgodne z obowiązującymi
przepisami,
•
oświetlenie naturalne i sztuczne ( ogólne, stanowiskowe).
Inne miejsca przebywania
•
pokój śniadań ( kuchenka elektryczna, stół, krzesła, szafki kuchenne, lodówka),
•
urządzenia higieniczno-sanitarne ( pomieszczenia toalet, łazienek, pryszniców
wyłożone glazurą i terrakotą, z wentylacja grawitacyjną),
•
schody i drogi komunikacyjne w budynku i na zewnętrz budynku,
•
place manewrowe, załadunkowe, drogi i place nieutwardzone.
Miejsca dokonywania kontroli w ramach szczególnego nadzoru podatkowego
i. Torowisko kolejowe
Kontrola cystern zawierających propan-butan, alkohol etylowy lub produkty,
rafinacji ropy naftowej ( toluen, ksylen, benzyny, paliwo lotnicze i inne ). Praca
polega na:
-
sprawdzeniu, zdjęciu i nałożeniu plomb na cysternie przy zaworach znajdujących się
na wysokości 3 m,
-
uczestniczeniu w pobieraniu próbek z górnego włazu w celu określenia np. gęstości,
temperatury i objętości,
-
nadzorowanie przepompowywania z cysterny kolejowej do autocysterny lub
zbiornika magazynowego,
Zagrożenia: 1. możliwość wybuchu lub pożaru,
5
2. wdychanie oparów gazu propan-butan i innych produktów rafinacji
ropy naftowej,
2) Zakłady dystrybucji gazu propan-butan
Nadzór podatkowy polega na:
- uczestniczeniu podczas napełniania zbiorników z autocysterny,
Technologia napełniania zbiorników z autocysterny
a) ważenie samochodu przed rozładunkiem,
b) położenie klinów blokujących pod koła,
c) sprawdzenie i zdjęcie plomb na zaworze autocysterny i zbiornika,
d) podłączenie uziemienia oraz węży samozrywalnych,
e) przetłaczanie gazu propan-butan ( przy pomocy pompy
ssąco-tłoczącej lub sprężarki ),
f) ważenie samochodu po rozładunku.
- kontrolowaniu napełniania butli gazem propan-butan o pojemności 0,5, 2, 5, 11 i
33 kg ( napełnianie butli wiąże się z uwalnianiem się pewnej ilości gazu podczas
wyjmowania nalewaka pistoletu automatycznego ),
-
zdejmowaniu i nakładaniu plomb na zawory,
-
obecność podczas zakładania na zawór butli folii termokurczliwej
Zakładanie folii termokurczliwej
a) wykonywane w sposób bezpieczny przy pomocy zgrzewania gorącą parą,
b) wykonywane w sposób niebezpieczny przy pomocy opalarki elektrycznej.
Zagrożenie: zwiększone prawdopodobieństwo wybuchu butli.
-
nadzorze przechowywania butli pustych i pełnych w magazynie ( przesuwanie,
przetaczanie, przenoszenie butli, aby sprawdzić wyrywkowo ich napełnienie ),
-
obecność podczas załadunku na samochód ( przenoszenie butli umieszczonych
w koszach paletowych przy pomocy wózka widłowego na samochód ) i wejście
pracownika SNP na samochód celem przeliczenia butli.
3) Bazy paliwowe oraz kontrola zawartości czerwonego barwnika i nieusuwalnego
znacznika w olejach opałowym i napędowym przeprowadzane w stacjach paliw.
Szczególny nadzór podatkowy polega na:
-
kontroli przekazywanych paliw, takich jak: benzyna, ekoterm - olej opałowy, olej
napędowy ),
-
uczestniczenie w pomiarach poziomu napełnienia zbiornika przed i po jego
napełnieniu ( pomiary taśmą, pomiar temperatury oraz gęstości za pomocą
sondy ),
-
sprawdzaniu i nakładaniu plomb na króćce pomiarowe, które znajdują się na
szczycie zbiornika naziemnego na wysokości 18-20m,
Zagrożenie: 1. praca na wysokości powyżej 18-20m,
2. materiały niebezpieczne ( zaprószenie ognia, rozszczelnienie
zbiornika, pożar, wybuch ).
Rodzaje zbiorników mające wpływ na bezpieczeństwo
a) Zbiorniki z opuszczanym dachem – bezpieczne,
b) Zbiorniki z dachem stałym – większe zagrożenie z uwagi
na stężenie oparów, objętość oparów zwiększa ciśnienie,
a tym samym wzrasta niebezpieczeństwo wybuchu ( nie
6
można pracować z telefonem komórkowym ).
Zagrożenia wybuchem – nie można pracować z telefonem komórkowym.
4) Podmioty zużywające do produkcji produkty rafinacji ropy naftowej
– ( toluen,
ksylen, benzyny, paliwo lotnicze i inne )
Zakłady produkujące farby, lakiery, kleje, rozpuszczalniki.
Szczególny nadzór podatkowy polega na:
-
nadzorze podczas przyjmowania cystern kolejowych, samochodowych,
paletopojemników i beczek 200l,
-
kontroli podczas przepompowywania z autocysterny do zbiornika naziemnego
lub podziemnego,
-
nadzorze podczas przepompowywania z autocysterny kolejowej do cysterny
samochodowej.
Technologia pracy:
1. wchodzenie na cysterny w celu sprawdzania, zdjęcia i nałożenia plomb,
2. wchodzenie na cysterny w celu uczestniczenia podczas pobierania próbek z
górnego włazu, celem określenia temperatury, gęstości i objętości,
- Wejście na cysternę po metalowej drabince, podejście do włazu po
wierzchu cysterny trapem szerokości około 30 cm i brzegu
zabezpieczającym szerokości 8 cm., przykucnięcie nad włazem. Po
pobraniu próbek, obrót i droga powrotna. Próbki pobiera podmiot
gospodarczy.
Zagrożenia - 1. materiały niebezpieczne ( zaprószenie ognia,
rozszczelnienie cysterny, pożar, wybuch ),
2. praca na wysokości 3-6m., zmienne warunki
atmosferyczne.
5) Zakłady gorzelnicze –
nadzór
produkcji, magazynowania i dystrybucji alkoholu
etylowego.
Nadzór podatkowy podczas:
3. wchodzenia na zbiorniki magazynowe różnej wysokości ( w celu: określenia ilości
i mocy wyprodukowanego alkoholu etylowego, sprawdzenie i zdjęcie plomb ),
4. podłączania węży do autocysterny,
5. przepompowywania alkoholu ze zbiornika do autocysterny,
6. ważenia cysterny po napełnieniu,
7. nałożenie plomb na zaworach dolnych i górnych.
Zagrożenia - 1. gorące powierzchnie urządzeń do rektyfikacji,
2. wybuch zbiornika na skutek zbierających się oparów alkoholu
lub pożaru,
3. praca na wysokości - wchodzenie na drabiny i drabinki, aby
nałożyć i zdjąć plomby,
Podczas nakładania plomby i zaciskania obydwiema
rękami plombownicy pracownik stoi na drabinie - istnieje
możliwość utraty równowagi i upadku.
6) Zakłady przetwórstwa spożywczego
– wytwórnia wódek i rektyfikacja oraz zakłady
wykorzystujące alkohol etylowy w procesie technologicznym.
Do zadań szczególnego nadzoru podatkowego należy:
a) nadzorowanie przesyłek alkoholu etylowego w autocysternach i beczkach,
- ważenie samochodu, sprawdzenie i nakładanie plomb,
7
- wchodzenie na autocysternę w celu dokonania pomiaru ilości płynu,
- sprawdzanie cysterny po jej opróżnieniu przez górny właz.
Zagrożenia: 1. praca na wysokości,
b) nadzór przechowywanego w zbiornikach alkoholu,
-
sprawdzanie i nakładanie plomb,
-
dokonywanie pomiarów napełnienia, temperatury oraz mocy płynu,
-
okresowe inwentaryzacje.
Alkohol przechowywany w zbiornikach napowietrznych o wysokości około
12m oraz w magazynach w zbiornikach leżących i stojących.
Zagrożenia: 1. praca na wysokości,
2. wybuch zbiornika na skutek zbierających się oparów,
c) wydawanie alkoholu do działów produkcyjnych – rektyfikacja,
- sprawdzanie plomb,
- pomiar napełniania zbiorników przed i po napełnieniu ( pomiar przy pomocy
taśmy lub płynowskazów bocznych ),
- uczestnictwo w pobieraniu próbek na określenie mocy i temperatury.
Zagrożenia: 1. duże stężenie oparów alkoholowych,
2. praca na wysokości związana ze sprawdzaniem i
nakładaniem plomb,
3.
gorące powierzchnie urządzeń do rektyfikacji i gorące pary,
4. wybuch zbiornika na skutek zbierających się oparów
alkoholu lub pożaru.
d) wydawanie alkoholu do produkcji wódek
- sprawdzanie płynowskazów, plomb, mierzenie temperatury.
e) skażanie alkoholu etylowego
- wykaz skażalników Dz.U. Nr 163, poz. Poz. 1582 z 2003r. ( używane bitrex,
aceton, eter etylowy ),
- skażanie alkoholu w beczkach 200l, 1000l, zbiornikach stacjonarnych 2000 i
3000l.
Zagrożenia: 1. duże stężenie skażalnika podczas nalewania zwłaszcza w
okresie letnim.
7) zakłady służby zdrowia –
( szpitale, apteki ),
8) restauracje, paby
( miejsca gdzie znajdują się automaty do gier hazardowych ),
9) kasyna gry
– nadzór nad wygranymi, ( praca bez dostępu światła dziennego )
10) środki transportu
( własny i służbowy samochód osobowy, autobusy ),
11) praca w ograniczonych warunkach oświetleniowych
- rampy kolejowe, torowiska
przebywanie w miejscu transportowania, dystrybucji, przeładowywania
2. Stosowane materiały, urządzenia, środki pracy
•
dokumenty, przepisy, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych,
•
urządzenia pomocnicze (ksero, drabinka, komputer, monitor, kalkulator telefon,
wentylator, czajnik elektryczny ),
•
przybory do plombowania ( druty, plomby, plombownica ),
•
przybory do pobierania próbek.
3. Osoby pracujące na stanowisku pracy - wymagania
•
wykształcenie wyższe lub średnie,
•
szkolenia specjalistyczne zawodowe,
8
•
przeszkolenie w zakresie bhp : szkolenie wstępne ogólne, stanowiskowe,
podstawowe, okresowe,
•
przeszkolenie w zakresie transportu materiałów niebezpiecznych,
•
badania wstępne, okresowe i kontrolne,
•
zezwolenie do pracy na wysokości powyżej 3 m,
•
cechy osobnicze: spostrzegawczość, dociekliwość, systematyczność.
4. Wypadki przy pracy zarejestrowane na tym stanowisku pracy
-
w minionych 2 latach nie zarejestrowano.
5. Odzież robocza ochronna oraz sprzęt ochrony osobistej
Lp.
Stanowisko
pracy
Asortyment
Minimaln
y okres
używalno
ści
Ilość
Uwagi
1
2
3
4
5
6
8
Funkcjonariusz
celny
wykonujący
szczególny
nadzór
podatkowy *)
1-R- obuwie sk/gum
2-R- kurtka przeciwdeszczowa
3-R- Kurtka ocieplana lub
kamizelka ocieplana
4-R- czapka ocieplana lub
ocieplacz pod kask
5-R- obuwie ocieplane (zim.)
6-R- rękawice skórzane lub
drelichowe
7-O- rękawice ochronne **)
8-O- okulary ochronne ***)
Uwaga.
1)
Odzież robocza w przypadku
funkcjonariuszy celnych
traktowana jest jako odzież
ochronna
2)
Dla osób wykonujących
czynności w środowisku
substancji niebezpiecznych
środki ochrony indywidualnej,
odzież i obuwie robocze
antyelektrostatyczne
24 m-ce
36 m-cy
3 o.z.
3 o.z.
2 o.z.
2 o.z.
d.z.
d.z.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
*) dla osób
wykonujących
czynności
kontrolne w
terenie
**) w razie
potrzeby
***) wydawane
przy
czynnościach
kontrolnych z
substancjami:
prop\an, ksylen,
toluen, benzyna,
etanol, spirytus
skażony
6. Badania środowiska pracy
Wykonywane były w PKN ORLEN S.A. na Wydziałach, na których zatrudnieni
są i sprawują szczególny nadzór podatkowy pracownicy i funkcjonariusze UC III.
Przeprowadzone badania obejmowały: pomiary parametrów hałasu, oznaczenia
stężeń substancji szkodliwych, pomiary parametrów mikroklimatu, oświetlenia i pól
elektromagnetycznych. Na żadnym z badanych stanowisk pracy nie stwierdzono
przekroczenia wartości dopuszczalnych.
Kserokopię pomiarów przesłano do lekarza prowadzącego profilaktyczną
opiekę lekarską.
9
7. Przepisy prawne i normy odnoszące się do analizowanego stanowiska
1. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996r. w
sprawie prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby (Dz.
U. Nr 62, poz. 288),
2. rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650),
3. rozporządzenie MGPiPS z dnia 29 maja 2003r. w sprawie minimalnych wymagań
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na
stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. Nr
107, poz. 1004).
4. rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6.09.1999 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy magazynowaniu, napełnianiu i
rozprowadzaniu gazów płynnych (Dz.U.Nr 75, poz.846 ze zm. Dz.U.Nr
29,poz.366 z 2000 r., Dz.U.Nr.43 poz. 395 r. z 2004 r.),
5. rozporządzenie MG z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków
technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki
bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów
ciekłych zapalnych (Dz. U. Nr 113, poz. 1211
6. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie oznakowania
opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych
(Dz.U.Nr.173 poz. 1679)
7. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14.03.2003 r. w sprawie sposobu
oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do
przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty
niebezpieczne (Dz.U.Nr.61 poz. 552)
8. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie wykazu
substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem
(Dz.U.Nr.199 poz. 1948),
9.
Przepisy ustawa z dnia 28.03.2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U.Nr.86
poz.789, zmiany Nr.170 poz. 1652, Nr.203 poz. 1966 oraz Nr.92 poz. 883 z
2004 r.),
10. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 maja 1996r. w
sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy ( Dz. U. Nr 62, poz.285 ),
11. rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996r. w
sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej
opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do
celów przewidzianych w Kodeksie pracy ( Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn.zm. ),
12.rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca
2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej
( Dz.U Nr 80, poz. 725 ),
13.służące jako wytyczne Polskie Normy: drabiny magazynowe przejezdne (PN-88),
urządzenia do składowania (PN-78), wielkości dróg transportowych (PN-68),
przechowywanie i transport spirytusu (PN-A-79535) itp
7. Karty charakterystyk substancji niebezpiecznych
stanowią Załącznik Nr 1 do opracowania i znajdujący się na jego końcu.
1
ETAP II
Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka i sposoby zapobiegania lub zmniejszania poziomu ryzyka.
Ocena ryzyka metodą RISC SCORE - stanowisko pracy : pracownik i funkcjonariusz szczególnego nadzoru podatkowego
L
p
Zagrożenie
Rodzaj zagrożenia,
i możliwe skutki
Potencjal-
ne straty
S
Ekspozy-
cja
zagrożenia
E
Prawdopo-
dobieństw
o
Q
Poziom
ryzyka
R
Sposoby
zmniejszenia zagrożenia
1
2
3
4
5
6
7
8
1. Eksploatacja
schodów, dróg
komunikacyjnych w
budynkach –
korytarze, pokoje
Schody bez zabezpieczeń
przeciwpoślizgowych,
wyszczerbione stopnie,
uszkodzone wykładziny
podłogowe, szklane drzwi bez
oznakowań.
Skutek - upadek, pośliźnięcie,
złamanie, pęknięcie kości,
otarcia naskórka.
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
zachowanie ostrożności podczas
pokonywania dróg
komunikacyjnych,
-
naprawa schodów, wykładzin,
-
wyposażenie schodów w
przeciwpoślizgowe pasy,
-
nie zastawianie dróg
komunikacyjnych sprzętami,
-
oznakowanie dróg
ewakuacyjnych
-
oznakowanie szklanych przezro-
czystych drzwi ukośnymi pasami,
2. Niesprawne
urządzenia i ochrony
przeciwporażeniowej
Uszkodzone gniazda
elektryczne, przełączniki
automatów do gier, samowolne
naprawianie urządzeń i
instalacji elektrycznej.
Skutek - porażenie prądem
elektrycznym, oparzenie,
wstrzymanie akcji serca,
15
3
1
45
-
stosowanie sprawnych ochron
przeciwporażeniowych,
-
instruowanie pracowników o
zasa-dach bezpiecznej pracy z
urządze-niami elektrycznymi,
-
naprawy instalacji elektrycznej,
-
pomiary skuteczności zerowania i
oporności,
8
1
2
3
4
S
5
E
6
Q
7
R
8
3. Niewłaściwa
organizacja stanowi-
ska pracy obsługi
komputera
- niewłaściwie ustawiony
monitor, olśnienia, odblaski,
odbicia światła lamp i słońca,
- niestabilne siedzisko, brak
podłokietników,
Skutek: - porażenia gałki ocz-
nej, kłucie, pieczenie,
łzawienie, wymuszona pozycja
ciała, bóle karku, ramion, szyi,
3
6
1
18
ryzyko
akcepto
walne –
wskazana
kontrola
- właściwe ustawienie monitora
względem okien i lamp zapobiega-
jące odbiciom światła,
-
zapewnienie prawidłowego
kontrastu obrazu na monitorze,
-
wyposażanie stanowisk pracy w
sprzęt (krzesło, biurko, podnóżek,
osprzęt pomocniczy) spełniający
wymogi ergonomii,
4. Kontakt z
krawędziami ostrymi,
lub ruchomymi
Pęknięta szklanka, uszkodzo-
ne drzwi, szafy,windy, ostra
burta samochodu, wystające
elementy konstrukcyjne cys-
tern. Skutek - uraz palcy ręki,
skaleczenie, przygniecenie
1
6
3
18
ryzyko
zkcepto-
walne –
wskazana
kontrola
-
zachowanie ostrożności podczas
dotykania ostrych nierównych
krawędzi,
-
przeglądy i naprawy sprzętu,
-
używanie rękawic ochronnych,
5. Eksploatacja dróg
komunikacyjnych,
jezdni, placy
manewrowych,
chodników,
- Śliskie oblodzone nawierz-
chnie drogi, chodnika, placu,
- nieutwardzony teren placu
manewrowego,
Skutek - upadek, pośliźnięcie,
złamanie, pęknięcie kości,
otarcia naskórka.
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
- przeprowadzanie szkoleń przypo-
minających o istniejącym zagro-
żeniu podczas pokonywania dróg
komunikacyjnych,
- odśnieżanie nawierzchni dróg
komunikacyjnych, placów
manewrowych,
6. Przemieszczające się
autocysterny oraz
inne pojazdy
poruszające się po
teranie
kontrolowanego
zakładu
-
Przebywanie i poruszanie
się zbyt blisko
manewrujących cystern
samochodowych,
-
nieprzestrzeganie zasad
ru-chu drogowego
obowiązują-cych na terenie
zakładu przez kierujących
pojazdami oraz
pracowników SNP
Skutki - stłuczenia, złamania,
trwałe kalectwo, śmierć
15
6
1
90
Ryzyko
istotne –
potrzebna
poprawa,
podjęcie
działań
zmniejszając
ych ryzyko
- poruszanie się po terenie zakładu
zgodnie z obowiązującymi
przepisami i zasadami ruchu
drogowego,
- egzekwowanie przez właściciela
zakładu przestrzegania zasad
ruchu drogowego od kierowców
po-ruszających się po terenie
zakładu,
- natychmiastowe zgłaszanie
właścicielowi zakładu wszelkich
zagrożeń i nieprawidłowości,
- właściwa koncentracja uwagi
9
1
2
3
4
S
5
E
6
Q
7
R
8
7. Praca na wysokości
od 3 ÷ 20m.
Wchodzenie na
zbiorniki, naziemne,
podziemne, kopcowa-
ne, cysterny kolejowe i
samochodowe, pode-
sty oraz zbiorniki
gorzelnicze i przemy-
słowe z alkoholem
- Uszkodzone, przekorodowa-
ne, źle zamocowane podesty,
drabiny i schody zbiorników,
cystern oraz innych urządzeń
służących do prowadzenia
kontroli,
- brak barierek i zabezpieczeń
podestów przed możliwością
upadku z wysokości,
- drabinki i schody bez poręczy
uszkodzone stopnie schodów
i szczeble drabinek,
-
śliskie, zabrudzone
produkta-mi powierzchnie
podestów, stopnie
schodów i szczeble
drabinek,
-
wchodzenie na zbiorniki,
cys-terny celem
sprawdzenia,zdję cia i
nałożenia plomb, oraz
uczestniczeniu w
pobieraniu próbek,
pomiarach gęstości,
temperatury i mocy
wyprodu-kowanego
alkoholu
Skutki – upadek na tym
samym poziomie lub na
15
6
1
90
istotne
potrzebna
poprawa
-
utrzymywanie właściwego stanu
technicznego drabin, schodów i
podestów przez właścicieli
cystern, zbiorników i innych
urządzeń służących do
prowadzenia kontroli,
-
zachowanie szczególnej uwagi i
koncentracji podczas poruszanie
się po drabinach, schodach i
podestach.
-
ocena wizualna stanu
technicznego oraz zakaz
wchodzenia na uszko-dzone
podesty, schody i drabiny,
- przestrzeganie zakazu wchodzenia,
schodzenia i wykonywania jakich-
kolwiek czynności podczas ruchu
cystern,
- usuwanie zanieczyszczeń powo-
dujących śliskość z powierzchni
podestów i stopni schodów,
- używanie klinów blokujących pod
koła autocystern,
- domaganie się przez kontrolujących
osłaniania i znakowania jaskrawą
lub odblaskową farbą elementów
ostrych, odstających, stanowiących
zagrożenie dla życia lub zdrowia .
8. Praca w zmiennych
warunkach
atmosferyczne
- Brak odpowiedniej odzieży
chroniącej przed zmiennymi
warunkami pogodowymi,
- oblodzone i zaśnieżone
stanowiska pracy. Skutki: - prze-
męczenie, przeziębienia, abse-
ncja, przegrzania , odmrożenia,
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
wykonywanie pracy w odzieży
roboczej odpowiedniej do
występu-jących warunków
atmosferycznych,
- zapewnienie pomieszczeń gdzie
funkcjonariusze mogliby się ogrzać,
- usuwanie lodu i śniegu ze stano-
wisk pracy w okresie zimowym.
10
1
2
3
4 S
5 E
6 Q
7
R
8
Stanowiska pracy na bocznicy kolejowej
9. Eksploatacja dróg
komunikacyjnych,
placów przy i na
torowiskach bocznicy
kolejowej,
- Śliskie oblodzone nawierzch-
nie drogi, nierówna nawie-
rzchnia przejść na torowisku
- brak wyznaczonych dróg ko-
munikacji na torowisku,
- przemieszczające się cyster-
ny kolejowe,
- dokonujących kontroli na
torach kolejowych podczas
przetaczania cystern,
-
Nieprzestrzeganie przez
kontrolujących zasad ruchu
drogowego
obowiązujących na terenie
zakładu,
-
Brak blokad pod kołami,
Skutek - pośliźnięcie się,
potknięcie, potrącenie stłucze-
nie, złamanie, pęknięcie kości,
śmierć
15
6
1
90
ryzyko
istotne
potrzebna
poprawa
- przestrzeganie zakazu poruszania
się po torach podczas manewrów
przetaczania cystern kolejowych,
- przestrzeganie zakazu poruszania
się i przebywania zbyt blisko mane-
wrowanych cystern,
- poruszanie się po terenie zakładu
zgodnie z obowiązującymi przepi-
sami i zasadami ruchu drogowego,
- przeprowadzanie szkoleń przypo-
minających o zagrożeniu podczas
pokonywania dróg komunikacyj-
nych, torowisk kolejowych,
- egzekwowanie przez właściciela
zakładu przestrzegania zasad ruchu
drogowego od wszystkich kierow-
ców poruszających się po terenie,
- natychmiastowe zgłaszanie właści-
cielowi zakładu wszelkich zagrożeń i
nieprawidłowości,
- właściwa koncentracja uwagi,
-
odśnieżanie nawierzchni dróg ko-
munikacyjnych, placów manew-
rowych,
10
Oświetlenie
- Złe oświetlenie stanowiska
pracy, dróg komunikacyjnych,
- niedostateczne oświetlenie
torowiska o zmroku,
- brak latarki,
Skutki - upadki, skaleczenia,
złamania kości, kalectwo
7
6
1
42
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
właściwe oświetlenie dróg komu-
nikacyjnych, torowisk,
-
wyposażenie w latarki,
-
rotacja na stanowiskach pracy,
-
szkolenie pracowników,
-
przestrzeganie instrukcji obowią-
zujących w podmiocie gospodar-
czym.
11
1
2
3
4 S
5 E
6 Q
7
R
8
Nadzór dystrybucji gazu propan-butan
11 Pożar, wybuch
- zabezpieczanie zaworów butli
folią termokurczliwą przy po-
mocy opalarki elektrycznej,
-
nieprzestrzeganie
przepisów p.poż.
Skutki - oparzenia, trwałe
kalectwo, śmierć na skutek
pożaru lub wybuchu
40
6
1
240
Ryzyko
duże -
potrzeba
natychmias-
towa
poprawa
- używanie właściwej technologii do
zabezpieczania zaworu pełnej butli
np. gorącą parą.
-
znajomość i przestrzeganie
przepi-sów p.poż , oraz instrukcji
bezpie-czeństwa pożarowego
obowiązują-cej w podmiocie
gospodarczym,
Nadzór nad obrotem i dystrybucją substancjami ropopochodnymi
12 Pożar, wybuch
Bazy paliwowe –
zwiększone ryzyko
wybuchu gdy używane
są zbiorniki ze stałym
dachem ( większe
stężenie i większa
objętość oparów )
-
nieprzestrzeganie
przepisów p.poż.
obowiązujących na te-renie
podmiotu gospodarcz.
-
nieużywanie odzieży
antyele-ktrostatycznej,
-
nieznajomość zasad
postępo-wania w
przypadku zagroże-nia
pożarowego i wybuchu,
-
brak szkoleń p.poż.,
- nieszczelności instalacji, zły
stan techniczny urządzeń
(iskrzenie, nadmierne nagrze-
wanie się),
- samowolne otwieranie wła-
zów rewizyjnych zbiorników i
cystern,
- używanie przez podmiot
gospodarczy zbiorników ze
stałym dachem
Skutki - oparzenia, trwałe
kalectwo, śmierć na skutek
pożaru lub wybuchu
40
6
0,5
120
Ryzyko
Istotne
potrzebna
poprawa
- używanie ochronnej odzieży anty-
elektrostatycznej,
-
znajomość i przestrzeganie prze-
pisów p.poż ,
-
znajomość instrukcji bezpieczeń-
stwa pożarowego obowiązującej
w podmiocie gospodarczym,
- właściwa ilość sprzętu p.poż.,
- odpowiedni stan techniczny urzą-
dzeń i instalacji,
- natychmiastowe zgłaszanie pod-
miotom gospodarczym zauważo-
nych nieprawidłowości i zagrożeń,
-
udział w szkolenia z zakresie
p.poż.,
-
otwieranie włazów rewizyjnych
oraz dokonywanie czynności
nadzor-czych tylko w
porozumieniu z przedstawicielami
podmiotów gospodarczych,
12
1
2
3
4 S
5 E
6 Q
7 R
8
13 Produkty rafinacji
ropy ( naftowej, opary
produktów, paliwa i
oleje, gaz
propan-butan.
Produkty fermentacji i
produkcji alkoholi
( etanol, piwo, wino i
ich opary )
Związki siarki,
pył cząsteczek siarki i
jej związków
- Wadliwie działająca wentyla-
cja mechaniczna,
-
brak pomiarów
zanieczyszcz-enia
środowiska pracy,
-
praca w środowisku o
przekro roczonych
maksymalnych do-
puszczalnych stężeniach
za-nieczyszczeń powietrza,
-
nie używanie sprzętu
ochrony indywidualnej
podczas wyko-nywania
nadzoru w środowi-sku
zanieczyszczonym szko-
dliwymi produktami
przetwór-stwa naftowego i
spirytuso-wego,
-
zła organizacja stanowiska
pracy, pośpiech, nieprzes-
trzeganie instrukcji stanowis-
kokowych,
-
wchodzenie do
pomieszczeń
magazynowych, otwieranie
włazów
zbiorników,pobieranie
próbek bez porozumienia z
przedstawicielem
podmiotu,
- nieszczelne zbiorniki, cys-
terny i instalacje.
Skutki- omdlenia, zatrucia,cho-
roby górnych dróg oddecho-
wych, uczulenia, oparzenia
skóry, oparzenia skóry, gałki
7
6
1
42
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
- sprawnie działająca wentylacja,
-
okresowe pomiary
zanieczyszcze-nia powietrza w
miejscu pracy,
-
używanie właściwego sprzętu
ochrony indywidualnej oraz
odzie-ży ochronnej i roboczej,
-
odpowiednia odległość twarzy od
włazów , powierzchni cieczy i
substancji pylących,
-
właściwe ustawienie się w
stosunku do wiatru podczas
wykonywania prac na otwartej
przestrzeni,
-
właściwa organizacja i
koncentracja uwagi na
wykonywanej pracy,
-
szkolenia z zakresu bhp na sta-
nowisku pracy oraz znajomość
bezpiecznych metod wykonywania
pracy,
-
wchodzenie do pomieszczeń oraz
wykonywanie prac związanych z
adzorem w porozumieniu z
przed-
stawicielem podmiotu gosp.
- sprawne technicznie i szczelne
zbiorniki, cysterny i instalacje,
- natychmiastowe zgłaszanie przed-
stawicielowi podmiotu gospodar-
czego wszelkich nieszczelności
zbiorników, cystern i instalacji,
-
znajomość i przestrzeganie
przepi-sów, instrukcji i zasad bhp
obowią-zujących na terenie
podmiotu gospodarczego,
13
1
2
3
4 S
5 E
6 Q
7 R
8
Produkcja alkoholu, wytwórnia wódek i rektyfikacja oraz skażanie alkoholu
14 Gorące powierzchnie
zbiorników przemysło-
wych i gorzelniczych i
przemysłowych
- utrata równowagi podczas
stania na drabinie i zaciskania
obydwiema rękami plombow-
nicy,
- niestabilne drabiny,
- zła organizacja stanowiska
pracy, pośpiech,
Skutek: - poparzenie o gorące
powierzchnie i pary, upadek,
kalectwo
3
6
3
54
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
- zachowanie ostrożności podczas
sprawdzania, i nakładania plomby,
- używania stabilnych posiadających
certyfikat drabin,
15 Uczestniczenie
podczas skażania
alkoholu etylowego
- duże stężenie skażalnika
podczas nalewania do
zbiorników
Skutki: - zatrucia
3
6
1
18
Ryzyko
akceptowal-
ne
-
zachowanie ostrożności podczas
uczestniczenia w tych pracach,
-
zapewnienie sprawnej wentylacji.
Kasyna, punkty handlowe, gastronomiczne, hurtownie,
16 Punkty handlowe,
lokale gastronomicz-
ne, hurtownie,
targowiska
-
Niebezpiecznie
składowanie
kontrolowanego towaru,
-
Zła organizacja stanowiska
pracy przez właściciela
obiektu
Skutki - zranienia, uderzenia,
otarcia skóry
1
6
3
18
Ryzyko
akceptowal-
ne
- egzekwowanie od właściciela
obiektu prawidłowego i bezpiecz-
nego składowania towaru,
- egzekwowanie od właściciela
obiektu zorganizowania bezpie-
cznego miejsca do prowadzenia
kontroli.
17 Kontakt z przedstawi-
cielami podmiotów
gospodarczych,
właścicielami stacji
paliw, hurtowni, skle-
pów, handlarzami na
targowiskach i
bazarach,
-
Kontakt z osobami lub
grupa-mi przestępczymi,
-
Kontakt z osobami
nerwowy-mi,
awanturującymi się po
spożyciu alkoholu.
Skutek - Kłótnie, stres,
nerwice, rozstrój żołądka,
pobicia, zranienia,
1
6
3
18
ryzyko
akceptowal-
ne
-
spotkania i szkolenia mające na
ce-lu poprawę odporności
psychicznej,
i naukę jak postępować w sytua-
cjach konflitowych,
- rozmowy z przełożonym i upew-
nianie pracownika w słuszności
podjętych decyzji,
- właściwy dobór pracowników,
- korzystanie z ochrony policji,
14
1
2
3
4 S
5 E
6 Q
7 R
8
18 Dojazd samochodem
do miejsca
wykonywania nadzoru
Kolizja drogowa : warunki
atmosferyczne, nadmierna
prędkość, zdarzenie losowe
Skutek:- ogólne potłuczenie,
złamania kości, wstrząśnienie
mózgu, śmierć
15
6
1
90
istotne
potrzebna
poprawa
-
zachowanie ostrożności podczas
jazdy samochodem,
-
przestrzeganie przepisów ruchu
drogowego,
Kasyna
19
Oświetlenie
-Złe oświetlenie stanowiska
pracy, dróg komunikacyjnych,
- przyciemnione oświetlenie
pomieszczeń kasyn i salonów
gier, przejścia przez pomie-
szczenia o różnym stopniu
oświetlenia,
Skutki - upadki, skaleczenia,
złamania kości, kalectwo
6
6
1
36
ryzyko
małe -
potrzeba
kontroli i
poprawy
-
właściwe oświetlenie dróg
komunikacyjnych
-
rotacja na stanowiskach pracy,
-
szkolenie pracowników,
-
częste badania oczu kontrolują-
cych kasyna i salony gier,
Wartość średnia otrzymanego poziomu ryzyka wynosi =
Σ
R
1
+ .... R
19
/ 19 = 1191 / 19 = 62,7 małe
15
ETAP III
Podsumowanie uzyskanych wyników
Na podstawie uzyskanych oszacowań, ogólne ryzyko zawodowe na
stanowiskach pracy pracownika szczególnego nadzoru podatkowego wykonujących
zadania z zakresu szczególnego nadzoru podatkowego, w urzędach celnych na
terenie właściwości miejscowej Dyrektora Izby Celnej w Warszawie, można określić
jako małe.
Wartość średnia otrzymanego ryzyka zawodowego wynosi :
Σ
R
1
+ .... R
19
/ 19 = 1191 / 19 = 62,7 ryzyko małe
Zgodnie z określonymi w metodzie wskaźnikami, ryzyko zawodowe małe wymaga
jednak kontroli oraz rozważenia możliwości zmniejszenia dotychczasowego ryzyka
bądź zapewnienia, że ryzyko pozostanie na tym samym poziomie.
Porównawczy obraz występującego ryzyka
0
50
100
150
200
250
300
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11
12 13 14
15 16 17
18 19
Numer pierwotnego zdarzenia niepożądanego
S
za
cu
nk
ow
a
w
ar
to
ść
r
yz
yk
a
Analiza szczegółowa i działania zapobiegawcze
Analizując pojedyncze wyniki oceny ryzyka zawodowego, dla poszczególnych
pierwotnych zdarzeń niepożądanych ( pozycje od 1-19 ), można wyróżnić takie, które
wymagają niezwłocznego podjęcia działań mających na celu zmniejszenie
istniejącego ryzyka zawodowego oraz pozostałe, które powinny stanowić podstawę
podczas szkolenia wstępnego na stanowisku pracy jakie przeprowadza osoba
kierująca pracownikami ( zgodnie z art.212 i 237
2
Kodeksu Pracy ).
Pozycja 6 na wykresie
1. Ryzyko zawodowe – istotne III kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R = 120,
związane z możliwością zaistnienia pożaru lub wybuchu podczas wykonywania
czynności służbowych. Na skutek nieprzestrzegania przepisów ochrony
przeciwpożarowej oraz wykonywania prac związanych z napełnianiem
zbiorników i butli np. gazem propan- butan niezgodnie z zasadami
bezpieczeństwa, może dojść do samozapłonu, niekontrolowanego wybuchu, a w
najgorszym wypadku mnogich strat ludzkich.
Istotne zagrożenie wypadkowe, straty ludzkie powinny mieć ogromny wpływ
na czynności zapobiegawcze wymienione w kolumnie 8 tabeli - ocena ryzyka
metodą RISC SCORE.
16
Bezwzględnie należy podjąć działania mające na celu zmniejszenie ryzyka
zawodowego podczas wykonywania tych prac.
Pozycja 9 na wykresie
1.
Ryzyko zawodowe – istotne III kategoria ryzyka o wartości szacunkowej R =
90, związane z możliwością potrącenia przez samochody, cysterny kolejowe i
inne pojazdy poruszające się po terenie podmiotu gospodarczego w którym
wykonywane są czynności kontrolne.
Niezbędnym jest informowanie pracowników i funkcjonariuszy o
istniejącym ryzyku oraz uczulanie aby przestrzegali zasad poruszania się po
terenie zakładu pracy w którym wykonują swoje czynności służbowe.
Istotną sprawą jest również wyegzekwowanie od właścicieli
kontrolowanych firm, aby przeszkolili naszych pracowników i funkcjonariuszy
„na stanowisku pracy”. Celem takiego szkolenia powinno być zapoznanie
naszych pracowników z zagrożeniami występującymi w danym zakładzie
pracy.
Pozycje pozostałe
Ryzyko zawodowe małe, należące do II kategorii, o wartości szacunkowej R =
42 lub 54, która informuje że :
•
niezbędna jest kontrola warunków pracy,
•
sprawowanie profilaktycznego nadzoru,
•
przedsięwzięcie kroków w celu ograniczenia już istniejącego ryzyka,
•
stosowania środków profilaktycznych ujętych w kolumnie 8 oceny
ryzyka.
Sposób reagowania w sytuacji zagrożenia :
Kontrola stanowisk pracy „lustracja miejsca pracy” np. oględziny stanu
technicznego urządzeń technicznych, stanu dróg, przejść, wykładzin, pozwolą
zlikwidować potencjalne zagrożenie wypadkowe.
W razie stwierdzenia zagrożenia należy w sposób jednoznaczny określić
występująca nieprawidłowość np. uszkodzona wykładzina podłogowa i zawiadomić
bezpośredniego przełożonego.
Nieprawidłowości stanowiące bezpośrednie zagrożenie, należy usunąć w
trybie natychmiastowym lub dokonać zabezpieczenia miejsca, stanowiska pracy na
którym występuje zagrożenie. O podjętej decyzji i poczynionych działaniach na rzecz
wyeliminowania niebezpieczeństwa należy powiadomić niezwłocznie
bezpośredniego przełożonego.
Sposób informowania o istniejącym ryzyku zawodowym :
Informacje o stwierdzonym ryzyku zawodowym na stanowisku pracy
przekazywane są podczas szkoleń BHP : wstępne ogólne (przeprowadzane przez
służbę BHP) i na stanowiskach pracy ( przeprowadzanych przez bezpośredniego
przełożonego ).
Opracowała po konsultacjach :
Elżbieta Koziarska – Puzyńska
Inżynier bezpieczeństwa
17
ZAŁĄCZNIK Nr 1
Karty charakterystyk substancji niebezpiecznych
1. Aceton
2. Alkohol etylowy 96,6%
3. Alkohol etylowy skażony
4. Butan
5. Eter etylowy
6. Ftalan dioetylu
7. Ksylen
8. Kwas solny
9. Octan etylu
10. Propan
11. Toluen
18