ŚRODOWISKO BYTOWANIA:

makrośrodowisko

A.

klimat /mikroklimat

zanieczyszczenie powietrza

jakość wody

skażenie gleby

B.

czynniki fizyczne

czynniki chemiczne

czynniki biologiczne

czynniki psycho - społeczne i ekonomiczne

ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA ZDROWIA:

∗ stan zdrowotny społeczeństwa w kontekście jego sytuacji demograficznej

∗ stan odżywiania i zaopatrzenia w żywność

∗ warunki mieszkaniowe

∗ zaopatrzenie w odzież

∗ poziom wykształcenia

∗ sytuacja na rynku pracy ( zagrożenie bezrobociem)

∗ warunki pracy

∗ możliwości korzystania ze środków łączności i komunikacji

∗ czas wolny oraz możliwości rekreacji i wypoczynku

∗ zbiorowe spożycie i możliwości oszczędzania

∗ prawa i swobody obywatelskie

wg. WHO

CHOROBY ZWIĄZANE Z ROZWOJEM CYWILIZACYJNYM:

◊ zwłóknienie pozasoczewkowe

◊ choroba popromienna

◊ nowotwory pojawiające się pod wpływem nowych substancji rakotwórczych

◊ zatrucia zawodowe

◊ zatrucia syntetycznymi środkami leczniczymi

◊ duże opóźnienie w rozwoju wskutek ratowania w okresie okołoporodowym i

w chorobach poprzednio nieuleczalnych ( np., gruźlicze zapalenie opon
mózgowo - rdzeniowych i mózgu)

CHOROBY ŚRODOWISKOWE

Choroba Przyczyny

Objawy

Zespół przewlekłego

zmęczenia

utrzymująca się infekcja

subkliniczna

występowanie trwałego lub zmiennego

zmęczenia, niepełny wypoczynek nocny,

obniżenie aktywności dziennej,

podwyższenie ciepłoty ciała, nieżyt

gardła, limfadeopatia

przewlekle nieswoiste

choroby układu

oddechowego

czynniki ryzyka: cechy osobnicze,

egzogenne ( palenie tytoniu, pyły,

SO

2

, No

x

, O

3

, CO, formaldehyd,

kwaśne aerozole)

przewlekły kaszel, zwiększona produkcja

śluzu. świszczący oddech, napady

duszności, duszność wysiłkowa,

zmniejszenie sprawności wentylacyjnej

wieloczynnikowa

nadwrażliwość

chemiczna

wynik ekspozycji środowiskowej w

odpowiedzi na określone bodźce

chemiczne

niespecyficzne_ nadmierna męczliwość,

bóle głowy, zaburzenia pamięci,

nieoczekiwane reakcje emocjonalne,

nagła senność, dyskoordynacje ruchów

podrażnienie spojówek, wrażliwość na

zapachy, objawy ze strony różnych

narządów (układów)

schorzenia zależne od
budownictwa

( building

- related illness i sick-

building syndrome)

uwalnianie się gazów z materiałów

budowlanych i wyposażenie wnętrz,

zanieczyszczenia biologiczne,

czynniki fizyczne ( hałas, wibracja,

oświetlenie, mikroklimat)

alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa,

astma, podrażnienie oczu, gardła i krtani,

suchość skóry i błon śluzowych, bóle

głowy, zmęczenie, częste nieżyty dróg

oddechowych, objawy neurotoksyczne,

obniżenie zdolności do pracy

MODELE SKUTKÓW EKSPOZYCJI ZŁOŻONYCH

Czynniki Model

Skutek

A + B

sumaryczny

2 + 3 = 5

A + C

synergistyczny

2 + 2 = 20

E + F

potęgujący

2 + 0 = 10

G + H

antagonistyczny

4 + 6 = 8

ŚRODOWISKO PRACY

SPECYFICZNE ZAGADNIENIA ŚRODOWISKA PRACY -

środowisko rolnicze

środowisko morskie

środowisko lotnicze

środowisko sportowe

środowisko tropikalne

TOKSYCZNE SKUTKI:

NISKICH STĘŻEŃ
SKUTKI WYSOKICH STĘŻEŃ
ZATRUCIA OSTRE


CZYNNIKI:

RÓŻA WIATRÓW,
STRUKTURA GEOLOGICZNA
STRUKTURA HYDROLOGICZNA
INNE EMITERY ZANIECZYSZCZEŃ

PARAMETRY CZYNNIKÓW

ICH DYSTRYBUCJA
FORMA FIZYCZNA,
FORMA CHEMICZNA

CZYNNIKI OSOBNICZE

WIEK
PŁEĆ
HISTORIA MEDYCZNA( CHOROBY INFEKCYJNE
HISTORIA STRESU NEUROPSYCHOLOGICZNEGO
POZIOM AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
POZIOM ODZYWIENIA
HISTORIA ZATRUĆ
HOBBY

ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

ATMOSFERYCZNEGO

A. Rodzaje zanieczyszczeń:

Pyłowe:

organiczne: pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub

chemicznego

nieorganiczne: mineralne

radioaktywne

bioaerozole ( bakterie, wirusy, grzyby, aeroplankton)

Chemiczne:

tlenki siarki, tlenki azotu, dwutlenek węgla, metale ciężkie

B. Skutki zdrowotne:

alergie, pylice, podrażnienie błon śluzowych, choroby

infekcyjne, nowotwory, nieżyty górnych dróg

oddechowych, nieswoiste choroby układu oddechowego,

ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

ATMOSFERYCZNEGO

C. Przemiany zanieczyszczeń w powietrzu

atmosferycznym:

przemiany SO

2

w kwas siarkowy, NO w NO

2

i wpływ na

warstwę ozonu przyziemnego

D. Ochrona powietrza wewnętrznego:

higiena pomieszczeń, filtry, jonizacja, nawilżanie,

naświetlanie promieniami UV, środki chemiczne

E.

Ochrona powietrza zewnętrznego:

przepisy o ochronie powietrza atmosferycznego