Pneumocystoza

1

Pneumocystoza

Choroba wywołana przez HIV, której skutkiem jest zapalenie płuc

wywołane przez Pneumocystis carinii

pneumocystosis

ICD-10B20.6

[1]

Pneumocystis jiroveci – barwienie toluidyną,

preparat uzyskany z popłuczyn

oskrzelowo-pęcherzykowych

Pneumocystoza (łac. pneumocystosis, ang. pneumocystosis,

pneumocystis pneumonia, PCP) – to zapalenie płuc wywołane przez

grzyba Pneumocystis jiroveci (dawna nazwa Pneumocystis carini,

który był klasyfikowany jako pierwotniak), u osób zaburzeniami

odporności komórkowej. Do zakażeń dochodzi drogą wziewną, u

chorych na AIDS, białaczki, chłoniaki lub leczonych

immunosupresyjnie.

Etiologia

Choroba wywoływana jest przez oportunistyczny pasożytniczy grzyb

Pneumocystis jiroveci. Do zarażenia dochodzi przez inhalację cyst pasożyta.

Objawy i przebieg

Typowy obraz radiologiczny pneumocystozy

Do rozwoju objawów zakażenia dochodzi w przeciągu kilku tygodni

od momentu zakażenia. U osób chorych na AIDS okres inkubacji

choroby może trwać nawet kilka miesięcy. Zarażenie często wygasa

nie pozostawiając trwałej odporności. Główne objawy to:

• gorączka

• kaszel zwykle suchy

• duszność.

W rzadkich przypadkach dochodzi do rozsianej pneumocystozy

pozapłucnej.

Pneumocystoza

2

Rozpoznanie

Produkty DNA otrzymanego z BAL pacjenta z

obawami infekcji płuc zamplifikowane w reakcji

PCR i poddane rozdziałowi elektroforetycznemu

na żelu agarozowym. S – standardowy pasek

prążków (100 pz); 1 – produkt otrzymany w

amplifikacji z primerami pAZ102-E/pAZ102-H o

długości 346 pz; 2 – produkt 550 pz otrzymany w

reakcji nested-PCR z primerami 1724F/ITS2R

(pierwszy etap) i ITS1F/ITS2R1 (drugi etap).

Produkty te są charakterystyczne dla P. jiroveci.

Nie ma objawów klinicznych patognomonicznych dla pneumocystozy.

Na rozpoznanie takie mogą wskazywać zmiany w rtg i TK klatki

piersiowej dające obraz tzw. mlecznej szyby, narastające objawy

niedotlenienia (gazometria wykazująca hipoksemię), limfopenia,

hipoalbuminemia, odchylenia w stanie immunologicznym. Badanie

plwociny i popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych uzyskanych

podczas bronchoskopii lub odkrztuszonych po inhalacji stężonego

roztworu NaCl na obecność pasożytów daje niepewne wyniki. Rzadko

wykonuje się przezskórną lub przezoskrzelową biopsję tkanki płucnej.

Różnicowanie

Diagnostyka różnicowa pneumocystozy niemowląt i wcześniaków

obejmuje wrodzone wady serca i zapalenia płuc o innej etiologii. U

osób dorosłych różnicowanie powinno uwzględniać zapalenia płuc o

etiologii grzybiczej, bakteryjnej (w tym gruźliczej) i wirusowej.

Należy mieć na uwadze możliwość koincydencji dwóch czynników

etiologicznych u jednego pacjenta (zwłaszcza cytomegalia często

współistnieje z pneumocystozą).

Leczenie

Lekiem z wyboru jest kotrimoksazol podawany dożylnie przez okres 3

tygodni. U osób z objawami niewydolności oddechowej konieczne jest podanie kortykosterydów. Kotrimoksazol

często jest źle tolerowany przez chorych z AIDS; lekami drugiego rzutu są związki pentamidyny (zaleca się unikanie

podawania drogą wziewną ze względu na powikłania), pirymetamina z sulfadoksyną, klindamycyna z primachiną.

Po zakończeniu leczenia u chorych z AIDS zaleca się leczenie podtrzymujące:

• kotrimoksazol 960 mg 3 razy w tygodniu lub 960 mg raz dziennie

• pentamidynę 300 mg wziewnie raz w miesiącu

• dapson 100 mg raz dziennie p.o.

• atowakwon 1500 mg raz dziennie p.o.

Zapobieganie

U pacjenta z HIV/AIDS i CD4 <100/μL ryzyko nawrotu pneumocystoza wynosi 60-70% na rok, a ryzyko

wystąpienia pierwszego zarażenia szacuje się na 40-50%

[2]

. Stąd konieczność profilaktyki pierwotnej i wtórnej u

pacjentów z grup ryzyka. Zalecane jest profilaktyczne podawanie kotrimoksazolu w dawce 960 mg 1 x dziennie lub

3 x w tygodniu. Obowiązuje izolacja chorych od innych osób z obniżoną odpornością.

Rokowanie

Śmiertelność wynosi około 30% u osób chorych na AIDS, do 10% wśród innych chorych. Przed wprowadzeniem

HAART pneumocystoza była najczęstszym zakażeniem oportunistycznym u chorych z HIV/AIDS

[2]

.

Pneumocystoza

3

Przypisy

[1] http:/

/

stary1.

portalmed.

pl/

finn2/

klasyfikacje/

icd10/

disp_root.

stm?search_str=B20.

6

[2] Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne, t. II. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 2136. ISBN 83-7430-069-8.

Bibliografia

• Inwazje i choroby pasożytnicze. W: Zbigniew Pawłowski: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek

(red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 453-456. ISBN 83-200-2748-9.

• Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne, t. I, II. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 568, 2136. ISBN

83-7430-069-8.

• Zakażenia oportunistyczne. W: Waldemar Halota, Małgorzata Pawłowska: HIV/AIDS – podręcznik dla lekarzy i

studentów. Waldemar Halota, Jacek Juszczyk (red.). Poznań: Wydawnictwo Termedia, 2006, s. 59-60. ISBN

83-89825-01-5.

Linki zewnętrzne

• Pneumocystis jiroveci Center na Uniwersytecie Stanforda (http:/

/

www.

stanfordu.

totalh.

com/

mycology/

jiroveci.

htm)

• Pneumocystis infection (http:/

/

www.

dpd.

cdc.

gov/

dpdx/

HTML/

Pneumocystis.

htm). CDC Division of

Parasitic Diseases. [dostęp 13 października 2007].

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.

Źródła i autorzy artykułu

4

Źródła i autorzy artykułu

Pneumocystoza  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=27481679  Autorzy: CommonsDelinker, Filip em, Kauczuk, Monopol, Montek, Mroman, Mrug, Remedios44, 2 anonimowych
edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Caduceus.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Caduceus.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy: Rama and Eliot Lash

Plik:Pneumocystis.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Pneumocystis.jpg  Licencja: Public Domain  Autorzy: User InvictaHOG on en.wikipedia

Plik:PCPxray.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:PCPxray.jpg  Licencja: Public Domain  Autorzy: User InvictaHOG on en.wikipedia

Plik:PneumocystisGel.JPG  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:PneumocystisGel.JPG  Licencja: Public Domain  Autorzy: Filip em, Photohound

Plik:Star of life2.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Star_of_life2.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy: Verdy p

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/