STREPTOCOCCUS

PNEUMONIAE

Czyli

PNEUMOKOKI

Morfologia

• Paciorkowce zapalenia płuc mają

kształt lancetowatych ziarenek

,

występujących zawsze parami

(dwoinki) i otoczonych w

warunkach in vivo* wspólną

otoczką.

•

Królestwo: bakterie

Typ: Firmicutes

Klasa: Bacilli

Rząd: Lactobacillales

Rodzina: Streptococcaceae

Rodzaj: Streptococcus

Gatunek: Streptococcus pneumoniae

• Charakterystyczny dla tych

drobnoustrojów jest układ

dwóch ziarenek zwróconych do

siebie szerszymi podstawami

.

Na agarze z krwią rosną zwykle

pod postacią małych płaskich z

zagłębieniami w środku,

przezroczystych kolonii o

przekroju 1 – 2 mm,

dających

hemolizę α. Niekiedy kolonie mają

wygląd śluzowaty. Rosną w

temperaturze od 25 do 41 C,

optymalna 37,5 C

•

*

(łac.- na żywym) – termin stosowany

zazwyczaj przy opisywaniu badań

biologicznych, odnosi się do czegoś, co ma

miejsce wewnątrz żywego organizmu - w

ustroju żywym.

Właściwości biochemiczne

cechy charakterystyczne.

Podobnie jak reszta bakterii w tej rodzinie, dwoinka zapalenia płuc nie

wytwarza katalazy. Fermentuje niektóre cukry bez wytworzenia gazu –

końcowym metabolitem jest kwas mlekowy.

Cukier

Fermenta

cja

Cukier

Fermenta

cja

Glukoza

V

Laktoza

V

Galaktoza

V

Sacharoza

V

Maltoza

V

Arabinoza

-

Ksyloza

-

Dulcytol

-

Inozytol

-

Sorbitol

-

Chorobotwórczość

•

Pneumokoki są częstą przyczyną zakażeń u
człowieka. Szerzą się drogą kropelkową, ze
szczytem zachorowań jesienią i zimą
(Polska). Infekcja często jest poprzedzona
wcześniejszą kolonizacją, zwłaszcza okolicy
nosowo-gardłowej. Sama obecność bakterii
w górnych drogach oddechowych nie
świadczy jeszcze o chorobie, ze względu na
częstą bezobjawową kolonizację (zwłaszcza u
dzieci).

•

Współtowarzyszące lub niedawno przebyte
zakażenie rhinowirusem lub adenowirusem
sprzyja adhezji* bakterii do nabłonka

*(

łac. adhaesio – przyleganie) – łączenie się ze sobą

powierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz
(stałych lub ciekłych).

W przeciwieństwie do paciorkowców grupy
A, gdzie tworzą się czasami auto
przeciwciała przeciwko m.in. zastawkom
serca, przebycie zakażenia pneumokokami
nie powoduje długotrwałych konsekwencji
przebytej infekcji. Wyjątkiem jest
uszkodzenie tkanek podczas zapalenia.

Odporność na leczenie

• Streptococcus pneumoniae może być oporny na niektóre antybiotyki,

dlatego konieczne jest sporządzenie antybiogramu*.

• Wobec bakterii stosuje się

[

nowe fluorochinolony, cefalosporyny

wszystkich generacji (poza III doustną), linkozamidy, makrolidy,
tetracykliny, karbapenemy oraz ryfampicynę. Wydaje się, że
stosowanie skojarzonej terapii – penicylina wraz z
doksacykliną/makrolidem daje zadowalające rezultaty.

• Aktywności nie zachowuje III doustna generacja cefalosporyn.
• Bakteria zawsze jest wrażliwa na glikopeptydy (wankomycyna,

teikoplanina) – są to leki ostatniej szansy. Wobec bardzo rzadko
spotykanych szczepów średnio wrażliwych osiąga się sukces
terapeutyczny maksymalnymi dawkami tych leków.

•

*wynik badania wrażliwości danego drobnoustroju na antybiotyki.

Wrota zakażenia

• -  droga kropelkowa ( kichanie, kaszel, dmuchanie nosa),
• -  bezpośredni kontakt z osobą chorą,
• -  produkty żywnościowe (niemyte owoce, warzywa, )
• -  przetwory mleczne.
• -PROFILAKTYKA ORAZ WSPOMAGANIE LECZENIA