Polityka  fiskalna  w  EU  

Polityka  finansowa  UE.  

Wykład  4  

Dr  Joanna  Siwińska  

Dynamika  długu  publicznego  

2  

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

ib

g

b

y

b

t

b

i

g

Y

P

B

t

Y

P

iB

G

B

T

+

=

+

+

Δ

+

+

=

Δ

+

+

=

Δ

+

)

(

:

/

π

Gdzie  y  oznacza  tempo  wzrostu  PKB,  a  π  to  inflacja  

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

b

y

r

t

g

b

b

y

i

t

g

b

)

(

)

(

−

+

−

=

Δ

−

−

+

−

=

Δ

π

W  praktyce  jednak  do  lewej  strony  równania  musimy  dodać  tzw.  „stock-­‐flow  reconcila0ons”  

SFR  

t

t

t

t

t

t

t

sfr

b

y

r

t

g

b

+

−

+

−

=

Δ

)

(

Dynamika  długu  

3  

Wnioski  

• 

Zmiany  długu  w  stosunku  do  PKB  zależą  

zarówno  od  wielkości  deficytu  (nadwyżki)  

budżetowej,  jak  i  innych  czynników  -­‐  tempa  

wzrostu  PKB  oraz  stopy  procentowej  (!  )  

• 

Ogromne  znaczenie  mogą  mieć  także  pewne  

wydarzenia  nadzwyczajne  (SFR)  

4  

Dynamika  długu  

5  

Koncepcja  „fiscal  space”  

• 

Przestrzeń  fisklana  (fiscal  space)  –  różnica  

pomiędzy  obecnym  długiem,  a  poziomem  długu  

przy  którym  –  bez  zmiany  polityki  –  bankructwo  

staje  się  pewne.    

6  

Koncepcja  „fiscal  space”  

7  

Rynkowa  ocena  stanu  finansów  

publicznych  

• 

CDS  –  instrument  pochodny;  umowa  w  ramach  której  jedna  ze  

stron  (w  zamian  za  uzgodnione  wynagrodzenie)  zgadza  się  na  

spłatę  długu  należnego  drugiej  stronie  od  innego  podmiotu  –  

podstawowego.  W  ramach  transakcji  ryzyko,  że  dług  nie  zostanie  

spłacony)  zostaje  przeniesione.  

• 

Umożliwia  zabezpieczenie  się  nabywców  obligacji  przed  

bankructwem  emitenta.    

• 

Ich  wartość  podlega  rynkowej  zmianie  cen  i  zależy  od  oceny  

ryzyka  bankructwa;  cena  CDS  ustalana  jest  jako  procent  wartości  

długu,  płatny  w  skali  roku.  

• 

Na  postrzeganie  ryzyka  bankructwa  duży  wpływ  ma  ocena  

agencji  radngowych  

8  

Oprocentowanie  obligacji  a  stan  

finansów  publicznych  

9  

Determinanty  spread’ów  

Oprocentowanie  obligacji  10-­‐

letnich  w  EU  

11  

0,00  

5,00  

10,00  

15,00  

20,00  

25,00  

30,00  

35,00  

Belgium  

Bulgaria  

Czech  Republic  

Denmark  

Germany    

Estonia  

Ireland  

Greece  

Spain  

France  

Italy  

Cyprus  

Latvia  

Lithuania  

Luxembourg  

Hungary  

Malta  

Netherlands  

Dług  publicznyy,  rok  2012  

13  

Konsolidacja  finansów  publicznych  

• 

Ograniczenie  deficytu  budżetowego  –  keynesowski  efekt  spowolnienia  

koniunktury  –  jaki  wpływ  na  dług  publiczny?    

 

14  

Konsolidacja  fiskalna  -­‐  czynniki  sukcesu    

15  

Konsolidacja  fiskalna  -­‐  czynniki  sukcesu    

Determinanty  

Wnioski  z  badań  

Struktura  

dostosowania  

Cięcia  wydatków,  w  przeciwieństwie  do  zwiększania  podatków,  

zwiększają  prawdopodobieństwo  sukcesu.  
 Szczególnie  korzystne  jest  zmniejszenie  wydatków  na  płace  i  transfery  

Wielkość  

dostosowania  

Duże  dostosowania  są  trudniejsze  do  „odwrócenia”  –  ale  tu  wyniki  

badań  nie  są  zgodne  

Sytuacja  

„wyjściowa”  

Trudna  sytuacja  (recesja,  wysokie  stopy  procentowe,  duży  deficyt)  

zwiększa  prawdopodobieństwo  sukcesu  ;  chęć  wejścia  do  strefy  euro  też  
ma  znaczenie  

Czynniki  

polityczne  

Rządy  jednopartyjne  zwiększają  prawdopodobieństwo  przeprowadzeni  

konsolidacji  i  jej  sukcesu;  przeprowadzenie  konsolidacji  tuż  po  wyborach  
zwiększa  prawdopodobieństwo  sukcesu  

16  

Konsolidacja  fiskalna  -­‐  czynniki  sukcesu    

• 

 

Jak  obliczają  Alesina  i  Ardagna  (2009)  w  przypadku  trwałego  

zmniejszenia  nierównowagi  fiskalnej,  wydatki  publiczne  spadają  

średnio  o  2  punkty  procentowe  w  stosunku  do  PKB,  oraz  co  

ciekawe  -­‐  jednocześnie  też  spadają  wpływy  podatkowe  o  około  

pół  punktu  procentowego  w  stosunku  do  PKB.    

• 

Natomiast  w  przypadku  refom,  które  okazały  się  nietrwałe,  

dochody  podatkowe  rosną  o  około  1,5  punktu  procentowego  w  

stosunku  do  PKB,  natomiast  wydatki  spadają  raptem  o  mniej  niż  

jeden  punkt  procentowy.    

17  

Przypadki  konsolidacji  fiskalnych  w  

krajach  UE  

18