Materiały złożone - kompozyty jako materiał do wypełnień stałych
Wpisany przez Administrator
niedziela, 03 stycznia 2010 14:37
Kompozyty inaczej materiały kompozycyjne lub złożone zbudowane są z fazy
organicznej, nieorganicznej oraz substancji wiążącej.
W nowoczesnej stomatologii stawia się na to, aby materiał do wypełnień spełniał szereg
wymagań i pełnił podstawowe funkcje, głównie odbudowującą, ale i przywracającą funkcje i
wygląd zęba. Do wymagań stawianych materiałom kompozycyjnym należą m.in.:
- posiadanie dużej adhezji do szkliwa i zębiny,
- mały objętościowo skurcz polimeryzacyjny,
- działanie profilaktyczne na okoliczne tkanki,
- estetyka (łatwość doboru barwy i odpowiedni połysk),
- niskie koszty oraz łatwość użycia materiału.
Kompozyty składają się jak już wyżej wspomniano z:
• FAZY ORGANICZNEJ - jest to płynna żywica, najczęściej Bis-GMA; nazywana jest matrycą.
Pełni funkcje spoiwa. Zawiera substancje mające właściwości inicjatorów, aktywatorów,
stabilizatorów zapobiegających samoistnej polimeryzacji, inhibitorów oraz te odpowiadające za
efekt kosmetyczny.
• FAZY NIEORGANICZNEJ - będącej wypełniaczem mineralnym lub organiczno-mineralnym.
Jest to kwarc, krzemionka, krzemian litowo-glinowy lub też szkło. Decyduje o parametrach
fizykochemicznych materiału.
• SUBSTANCJI WIĄŻĄCEJ - jest to w przypadku kompozytów silan winylu. Pełni rolę łączącą
matrycę z wypełniaczem.
Najczęściej stosowany podział materiałów opiera się na wielkości cząsteczek wypełniacza. Stąd
dzielimy je na:
MAKROCZĄSTECZKOWE
- makrowypełniacz nieorganiczny stanowi 50-60% objętości. Możemy je podzielić na stary typ
w których wielkość cząsteczek wypełniacza wynosiła powyżej 40µm oraz nowy typ o
cząsteczkach mniejszych niż 5µm.
w porównaniu do MATERIAŁÓW MIKROCZĄSTECZKOWYCH:
-większa twardość
-mniejszy skurcz polimeryzacyjny
1 / 3
Materiały złożone - kompozyty jako materiał do wypełnień stałych
Wpisany przez Administrator
niedziela, 03 stycznia 2010 14:37
-mniejszy współczynnik rozszerzalności cieplnej
-łatwe wykruszanie się z ubytku
-powstawanie chropowatej, skłonnej do przebarwień powierzchni
-spadek odporności na ścieranie i stosunkowo szybka utrata kształtu wypełnienia
w porównaniu do MATERIAŁÓW HYBRYDOWYCH:
-twardość porównywalna
-pozostałe parametry mogą być określane jako gorsze.
MIKROCZĄSTECZKOWE
obecnie najczęściej stosowane. Możemy je podzielić na homogenne i niehomogenne
zawierające dodatkowo makrowypełniacz organiczno-nieorganiczny. Wielkość cząsteczek waha
się w granicach 0,04-0,1µm.
w porównaniu do MATERIAŁÓW MAKROCZĄSTECZKOWYCH I HYBRYDOWYCH:
- najmniejszy udział wypełniaczy nieorganicznych (20-50%) przez co wykazują gorsze
parametry fizykochemiczne i mechaniczne
- największy skurcz polimeryzacyjny
- największy współczynnik rozszerzalności cieplnej
- najwyższa wodochłonność
- najmniejsza twardość
- najmniejsza wytrzymałość mechaniczna.
Materiały te są tak bardzo popularne przez swoje zalety m.in.: homogenność, stabilność barwy,
zachowanie przez długi czas gładkiej i błyszczącej powierzchni oraz dobrą polerowalność.
HYBRYDOWE
największą ich część stanowi faza nieorganiczna, czyli wypełniacz (64%). Cechują się budową
pośrednią pomiędzy makro- a mikrocząsteczkowymi.
Grupę kompozytów hybrydowych można jeszcze podzielić na trzy podgrupy:
- Makrohybrydy ( >5μm)
- Hybrydy pośrednie (1-5μm)
- Mikrohybrydy( <1μm)
w porównaniu do MATERIAŁÓW MAKROCZĄSTECZKOWYCH:
• podobna wytrzymałość mechaniczna
• lepsze walory estetyczne
2 / 3
Materiały złożone - kompozyty jako materiał do wypełnień stałych
Wpisany przez Administrator
niedziela, 03 stycznia 2010 14:37
• większa odporność na ścieranie
w porównaniu do MATERIAŁÓW MIKROCZĄSTECZKOWYCH:
• podobieństwo w homogenności, polerowalności, gładkości i stałości barwy
• mniejszy skurcz polimeryzacyjny
• mniejszy współczynnik rozszerzalności cieplnej, a przez to lepsza adhezja oraz szczelność
brzeżna
Do ZALET materiałów kompozycyjnych możemy zaliczyć:
• możliwość dobrania właściwego koloru, a także przezierności oraz współczynnika załamania
światła
• dobra adhezja do szkliwa
• wysoka odporność na zgniatanie
• umacnianie struktury zębów poprzez wklinowanie się żywicą w szkliwo
• działanie kariostatyczne poprzez uwalnianie jonów fluoru
• kontrast w obrazie RTG.
Jeśli chodzi o WADY są to:
• skurcz polimeryzacyjny od 2,5- 4% prowadzący do mikroprzecieku brzeżnego, czego w
efekcie staje się powstanie przebarwień oraz próchnicy wtórnej
• kilkakrotnie większa kurczliwość materiału niż tkanek zęba pod wpływem temperatury
• wrażliwość niektórych zębów po wypełnieniu
• stosunkowo niewielka trwałość wypełnień.
BIBLIOGRAFIA:
• L. Ilewicz „Materiały do wypełnień we współczesnej dentystyce odtwórczej”
• D. Piątkowska, „Zarys kariologii”
3 / 3