Uniwersytet Łódzki

Rodzaje zleceń
maklerskich

dr Ewa Feder-Sempach

Uniwersytet Łódzki

Co to jest zlecenie?

Zlecenie to informacja o tym, co i
na jakich warunkach inwestor chce
kupić lub sprzedać na giełdzie.

Uniwersytet Łódzki

Jak się składa zlecenia?

Inwestorzy mogą składać zlecenia na
giełdę jedynie poprzez biura maklerskie, w
których mają rachunki.
Zlecenia można składać na kilka sposobów:



przez Internet,



telefonicznie,



osobiście w domu maklerskim,



wysyłając zlecenie faksem.

Uniwersytet Łódzki

Składając zlecenie inwestor
musi określić następujące
elementy:



rodzaj zlecenia, czyli czy chce kupić, czy

sprzedać,



nazwę instrumentu finansowego, który ma być

przedmiotem transakcji,



cenę, po której chce dokonać transakcji, czyli tzw.

limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu ceny,



liczbę instrumentów, które chce kupić lub

sprzedać (tzw. wolumen zlecenia),



termin ważności zlecenia,



dodatkowe warunki realizacji zlecenia.

Uniwersytet Łódzki

Kolejność realizacji zleceń

O kolejności, w jakiej realizowane są zlecenia,

decyduje przede wszystkim cena zgłoszona przez

inwestora, a następnie czas złożenia zlecenia.
Ci, którzy chcą kupić drożej, mają pierwszeństwo

przed tymi, którzy chcą kupić taniej, a ci, którzy

chcą sprzedać taniej, mają pierwszeństwo przed

tymi, którzy chcą sprzedać drożej.
W przypadku, gdy dwóch lub więcej inwestorów

złożyło zlecenia z tą samą ceną, o kolejności, w

jakiej będą realizowane ich zlecenia decyduje czas

zgłoszenia tych zleceń do systemu giełdowego.

Uniwersytet Łódzki

Rodzaje zleceń

Uniwersytet Łódzki

Zlecenia z limitem ceny

W zleceniach tych inwestor dokładnie
określa kurs (zwany inaczej limitem ceny),
po jakiem chce kupić lub sprzedać dany
walor.
W zleceniu kupna określony przez inwestora
limit, to maksymalny kurs, po którym jest
skłonny kupić dany instrument, natomiast w
zleceniu sprzedaży, określony limit, to kurs
minimalny, po którym inwestor godzi się
sprzedać dany instrument.

Uniwersytet Łódzki

W zleceniach na poszczególne
instrumenty finansowe
obowiązuje sposób określania
limitu ceny:



w zleceniach na akcje, prawa poboru, prawa do akcji,

prawa pierwszeństwa, certyfikaty inwestycyjne,

jednostki indeksowe i opcje akcyjne limit ceny podaje

się w złotych,



w zleceniach na obligacje limit ceny podaje się w

procentach wartości nominalnej obligacji,



w zleceniach na kontrakty terminowe limit ceny podaje

się w punktach (dla kontraktów indeksowych), w złotych

(dla kontraktów na akcje i waluty) lub procentach

wartości nominalnej (dla kontraktów na obligacje),



w zleceniach na opcje indeksowe limit ceny podaje się w

punktach.

Uniwersytet Łódzki

Zlecenia bez limitu ceny

Zlecenia bez limitu są
przeznaczone dla inwestorów,
którzy chcą kupić akcje „za wszelką
cenę”, czyli dla tych, którzy nie
chcą długo czekać na realizację
zlecenia i ważniejsze jest dla nich
to, że w ogóle dokonają transakcji,
niż to, po jakiej cenie to zrobią.

Uniwersytet Łódzki

Zlecenia bez limitu ceny

Uniwersytet Łódzki

Zlecenie po każdej cenie
PKC

Jeżeli inwestorowi zależy przede
wszystkim na szybkim zawarciu
transakcji, nie chce ryzykować, że jego
zlecenie może nie zostać zrealizowane w
całości, a jednocześnie akceptuje cenę,
która jest aktualnie dostępna na rynku,
składa zlecenie po każdej cenie (PKC).

Podstawową cechą tego zlecenia, oprócz braku limitu
ceny, jest konieczność jego realizacji w 100%.

Uniwersytet Łódzki

Przykład realizacji zlecenia
PKC

W trakcie notowań ciągłych inwestor
składa zlecenie kupna PKC 100 akcji
spółki „B”. W arkuszu po stronie
sprzedaży oczekuje na realizację
zlecenie sprzedaży 150 akcji spółki „B”
po cenie 60 zł. W takiej sytuacji, złożone
zlecenie PKC zostanie zrealizowane w
całości – inwestor nabędzie 100 akcji po
cenie 60 zł za sztukę.

Uniwersytet Łódzki

Zlecenie po cenie
rynkowej PCR

Jeżeli inwestor chce nabyć lub sprzedać akcje po

najlepszej cenie, jaka jest aktualnie dostępna na rynku i

zgadza się, że jego zlecenie może nie zostać

zrealizowane w całości, może wybrać zlecenie po cenie

rynkowej (PCR). Zlecenia PCR mogą być składane

wyłącznie w trakcie notowań ciągłych, za wyjątkiem

okresu równoważenia rynku.
Zlecenia PCR są realizowane natychmiast po ich

złożeniu, po najlepszej cenie, jaką można aktualnie

uzyskać na rynku, czyli po cenie najlepszego,

oczekującego w arkuszu zlecenia przeciwnego. Zlecenie

PCR nie zostanie przyjęte przez system, jeżeli po

przeciwnej stronie w arkuszu zleceń nie będzie żadnego

zlecenia przeciwstawnego z limitem ceny.

Uniwersytet Łódzki

Przykład realizacji zlecenia
PCR

Inwestor składa zlecenie sprzedaży PCR 100 akcji

spółki „C”. Po stronie kupna w arkuszu oczekuje

na realizację zlecenie kupna 200 akcji spółki „C”

po cenie 15 zł. W takiej sytuacji złożone zlecenie

PCR zostanie zrealizowane w całości po cenie 15

zł. Jeżeli po stronie kupna zlecenie opiewałoby

tylko na 50 akcji, a nie na 200, złożone zlecenie

sprzedaży PCR zostałoby zrealizowane w części –

inwestor sprzedałby 50 sztuk po 15 zł. Pozostała

część jego zlecenia (50 akcji) pozostałaby w

arkuszu z limitem 15 zł. Jeżeli natomiast po

stronie kupna nie byłoby żadnego zlecenia z

limitem, złożone zlecenie PCR zostałoby

odrzucone przez system giełdowy.

Uniwersytet Łódzki

Zlecenie po cenie
rynkowej na otwarcie
PCRO

Zlecenia tego typu są bardzo podobne do

omówionych powyżej zleceń PCR. Składają je

inwestorzy, którzy są zainteresowani zawarciem

transakcji po kursie, który zostanie ustalony na

otwarciu, zamknięciu notowań ciągłych lub na

fixingu w notowaniach jednolitych. Podobnie jak

poprzednie zlecenie, także zlecenie PCRO, nie musi

być zrealizowane w całości, a niezrealizowana jego

część stanie się zleceniem z limitem ceny równym

odpowiednio: kursowi otwarcia, kursowi

zamknięcia, kursowi jednolitemu lub kursowi

określonemu w wyniku równoważenia rynku.

Uniwersytet Łódzki

Termin ważności zleceń

Uniwersytet Łódzki

Dodatkowe warunki
wykonywania zleceń

Poza ceną i terminem ważności inwestor
może również określić dodatkowe
warunki wykonania swojego zlecenia.
Należą do nich:



określenie minimalnej wielkości
(wolumenu) wykonania (Wmin),



określenie limitu aktywacji (LimAkt),



określenie wielkości (wolumenu)
ujawnienia (WUJ).

Uniwersytet Łódzki

Zlecenie z warunkiem
minimalnej wielkości
(wolumenu) wykonania
(Wmin)

Przy składaniu zlecenia określa się

minimalną wielkość, w której musi być ono

wykonane. Złożone zlecenie jest

realizowane w całości lub częściowo, co

najmniej w określonej przez inwestora

minimalnej ilości. Jeżeli zlecenie zostanie

zrealizowane częściowo - niezrealizowana

część zlecenia staje się zleceniem bez

warunku wielkości minimalnej. Jeżeli w

momencie jego złożenia nie jest możliwa

realizacja w określonej minimalnej ilości -

jest ono eliminowane przez system.

Uniwersytet Łódzki

Zlecenie z wielkością
ujawnioną (WUJ)

Zlecenia z wielkością ujawnioną są najczęściej

stosowane przez inwestorów składających duże

zlecenia, którzy nie chcą, aby inni dowiedzieli się,

jakie są ich prawdziwe zamiary, ponieważ

mogłoby to znacząco wpłynąć na kurs akcji.

Budowa tego zlecenia przypomina górę lodową –

na powierzchni widoczna jest tylko jego część

ujawniona przez inwestora; pod nią, jak pod

powierzchnią wody, kryje się reszta – pozostała

część zlecenia niewidoczna dla innych inwestorów.

Wielkość ujawniana zlecenia nie może być

mniejsza niż 100 jednostek transakcyjnych.

Uniwersytet Łódzki

Zlecenie z limitem
aktywacji – limit aktywacji
(LimAkt)

Zlecenia z limitem aktywacji są chyba najbardziej

skomplikowane, ale bardzo użyteczne i popularne wśród

inwestorów.
Inwestor ma do dyspozycji dwa rodzaje zleceń tego typu:



STOP LIMIT (W zleceniu typu STOP LIMIT inwestor musi

określić dwa limity: limit aktywacji – czyli poziom kursu na

rynku, po przekroczeniu którego jego zlecenie „uaktywni

się”, oraz limit, po którym jego zlecenie ma zostać

zrealizowane.)



STOP LOSS (W przypadku zleceń typu STOP LOSS inwestor

określa tylko limit aktywacji. Gdy cena akcji na rynku

osiągnie poziom określony jako limit aktywacji, zlecenie

staje się „widoczne“ na rynku jako zlecenie PKC, czyli

akceptujące dowolny kurs.)

Uniwersytet Łódzki

Dziękuję za uwagę