KRWOTOK
PODPAJĘCZYNÓWKOWY
Przyczyny
• Tętniak – 85%
Aneurysm
• Malformacje tętniczo-żylne – 5%
AVM (Arterio-Venous Malformations)
• Inne
(guzy, antykoagulanty, zapalenie naczyń,
nadciśnienie)
– ok 25%
Other
Tętniaki
Epidemiologia
W badaniach autopsyjnych 5% populacji
(0.2-9.9%)
Pęknięcie tętniaka 10.5 na 100.000 na
rok
(6-21/100.000/rok)
K:M = x 1.6
Rasa czarna x 2.1
Japończycy, Finowie
ROKOWANIE
Średnia śmiertelność 51% !
45% chorych umiera w ciągu 30 dni
1/3 pozostaje uzależniona od pomocy
Z pozostałych 2/3
Poprzednia jakość życia jest osiągana
W 20% w ciągu 4 miesięcy
W 30% w ciągu 18 miesięcy
Czynniki Ryzyka
Krewny I stopnia z SAH – 3-7 x
Autosomalna Dominująca Torbielowatość Nerek
(2% chorych z SAH)Zespół Ehlersa-Danlosa
(typ IV)
NF 1
Zespół Marfana
Alkoholizm
Nadciśnienie
Palenie tytoniu
Tętniaki wewnątrz czaszkowe mają
najczęściej kształt workowaty.
Lokalizacja – najczęściej podziały
tętnic.
Rozmiary od kilku mm do kilku cm.
Powyżej 2.5 cm – „tętniaki
olbrzymie”.
Objawy
Nagły silny ból głowy (ścinający z nóg)
Nudności i wymioty 70%
Przemijająca lub przedłużona utrata
świadomości
Drgawki 6-16%
UWAGA: Czasami łagodny ból głowy i nudności mogą być
objawem małego krwawienia i poprzedzać duży krwotok
Urazy spowodowane upadkiem !
Omdlenia !
Co było pierwotne a co wtórne ?
Sudden very severe
headache
Nausea & vomiting
Loss of consciousness
seizures
Objawy przedmiotowe
• Objawy oponowe
(sztywność karku, objaw Kerniga)
Objawy c.d.
• Śpiączka, zaburzenia stanu
świadomości
• Objawy ogniskowe (niedowład,
afazja, poszerzenie źrenicy)
• Padaczka
• Nadciśnienie
• Stan gorączkowy
Postępowanie
ABC
Zapewnienie choremu spokoju – odpowiednie ułożenie
(drożność dróg oddechowych, przeciwobrzękowe
ułożenie głowy 30°)
Unikanie czynności mogących sprawiać ból i
powodować skoki ciśnienia i tętna
Stała kontrola funkcji życiowych i stanu
neurologicznego (co 1 godzinę)
Kontrola RR u normotoników do 130 mm Hg
u hipertoników do 160 mm Hg
Ocena stanu chorego
Ocena chorego c.d.
Diagnostyka
• CT – bardzo wysoka
czułość >98%
• W przypadku
negatywnego CT-
Punkcja lędźwiowa
Diagnostyka c.d.
• Angiografia
Postępowanie c.d.
• Leki przeciwbólowe
• Środki uspakajające
• Profilaktyka przeciwdrgawkowa
• Profilaktyka skurczu naczyniowego
Nimotop
1mg/h – profilaktyka, 2mg/h leczenie
Nawrotowe krwawienie
• 15% nawrotowych krwotoków odpowiada za
22% zgonów w przebiegu SAH
• 80% chorych umiera lub jest trwale
uzależnionych od pomocy
• Największe ryzyko w ciągu 24 godzin – 4%
• Potem 1.5%/dzień, ale kumuluje się do 50%
w ciągu pierwszego miesiąca
• Od 6 miesiąca po krwotoku ryzyko 2-3%/rok
Skurcz naczyniowy
Występuje u 2/3 pacjentów po SAH, u 1/3 jest on objawowy
10% chorych ginie w wyniku skurczu naczyniowego
10% ma trwałe deficyty neurologiczne
Skurcz naczyniowy -
leczenie
• Nimotop
• Terapia 3H:
- Hipertensja
- Hemodylucja
- Hiperwolemia
Inne powikłania SAH
• Zaburzenia wodno-elektrolitowe;
– Hiponatremia (Na <135mmol/L)
– Hipernatremia (Na>145 mmol/L)
• Wodogłowie (triada Hakima; zaburzenia
sfery poznawczej, zaburzenia chodu,
zaburzenia
zwieraczy)
• Zmiany w EKG (obniżenie ST,
odwrócenie fali T,
wydłużenie Q-T
Leczenie
Operacja
Leczenie wewnątrznaczyniowe
Leczenie
wewnątrznaczyniowe
Leczenie
wewnątrznaczyniowe
Leczenie
wewnątrznaczyniowe
Stan wyjściowy a wyniki
leczenia
Tetniaki Incydentalne
• ISUIA 1998 badanie mieszane
retrospektywne i prospektywne
• Brak wcześniejszego SAH z innego tętniaka
Incydentalnie wykryty tętniak <10mm –
0.05%/rok
• Wcześniejszy SAH z innego tętniaka
Ryzyko 0.5%/rok
• Dla tętniaków >10mm ryzyko 1% (z lub bez
SAH)