background image

Ostre Zatrucie 

Związkami Baru

Klinika Ostrych Zatruć I.M.P. w 

Łodzi

Piotr Rusiński

background image

Właściwości fizyko-chemiczne i 

zastosowanie związków baru

Wszystkie  związki  baru  rozpuszczalne  w 

wodzie 

lub 

kwasach 

są 

bardzo 

toksyczne:

1.Węglan  baru,  biały  proszek  używany 

jako rodentycyd (środek gryzoniobójczy) 
i często mylony z mąką, 

2.Chlorek baru, do barwienia tkanin
3.Fluorek baru, używany do lutowania
4.Podtlenek  baru  -  biały  lub  żółtawy 

proszek stosowany do wyrobu szkła

background image

 

 

5.Azotan baru
6.Siarczek  baru,    stosowany  jest  jako 

składnik depilatorów

7.Octan  baru  używany  do  barwienia 

tkanin

8.Siarczan  baru  używany  jako  środek 

kontrastowy 

diagnostyce 

rentgenowskiej 

przewodu 

pokarmowego ( jest nierozpuszczalny)

background image

Dawki śmiertelne

Związek baru

Związek baru

Dawka 

toksyczna/śmiert

elna

Dawka 

toksyczna/śmiert

elna

Skutek

Skutek

Węglan baru

Węglan baru

Najniższa dawka 
toksyczna- 
29mg/kgc.c.

Najniższa dawka 
toksyczna- 
29mg/kgc.c.

Osłabienie siły 
mięśniowej, 
porażenia mięśni

Osłabienie siły 
mięśniowej, 
porażenia mięśni

Najniższa dawka 
śmiertelna  
57mg/kg.c.c.

Najniższa dawka 
śmiertelna  
57mg/kg.c.c.

zgon

zgon

Chlorek baru

Chlorek baru

dawka śmiertelna 
11,4mg/kg c.c.

dawka śmiertelna 
11,4mg/kg c.c.

zgon

zgon

Polisiarczek 

baru

Polisiarczek 

baru

Najniższa dawka 
toksyczna 
226mg/kg c.c.

Najniższa dawka 
toksyczna 
226mg/kg c.c.

Porażenia mięśni, 
duszność

Porażenia mięśni, 
duszność

Spożycie dawki 0,8-1,5g wchłanialnego 

baru (chlorku lub węglanu) może 

prowadzić do porażenia mięśni 

wynikającego z hipokaliemii 

background image

Kinetyka

Wchłanianie 

• rozpuszczalne związki baru są szybko 

wchłaniane w przewodzie pokarmowym

• siarczek baru jest lepiej absorbowany od 

węglanu baru                     

Dystrybucja 

• najwyższe stężenie w surowicy występuje po 

2 godz. od spożycia

Eliminacja

• podstawową drogą eliminacji jest przewód 

pokarmowy

• mniej niż 3% jest usuwane z moczem

background image

Przyczyny zatrucia

• najczęściej dochodzi do zatruć 

przypadkowych w miejscu pracy, 
gdzie stosowany jest dany preparat 
(patrz zastosowanie)

• rzadziej występują zatrucia 

samobójcze i kryminalne 

(przykład z 

naszej kliniki)

background image

Patomechanizm 

działania toksycznego

background image

 

 

• Bar początkowo pobudza mięśnie 

poprzecznie - prążkowane, gładkie, oraz 
m. sercowy i obniża poziom potasu w 
surowicy poprzez zatrzymywanie go 
wewnątrz komórki. 

• Jony baru blokują bierny transport potasu 

w komórkach mięśni oraz zaburzają 
działanie pompy sodowo – potasowej w 
błonie komórkowej miocytów prowadząc 
do jej niewydolności.

• Osłabienie siły mięśniowej jest skutkiem 

bezpośredniego działania 
depolaryzującego oraz blokowania 
przewodnictwa nerwowo-mięśniowego.

background image

 

 

Wczesne objawy i 

przebieg zatrucia

background image

W czasie 1-2 godz. od spożycia 

trucizny, u  pacjenta może pojawić 
się:

• parestezje, drętwienie wokół ust,
• biegunka, nudności, wymioty oraz ból 

brzucha o charakterze kolki,

• podwyższenie RR, 
• w ciągu następnych 2-3 godzin drętwienie 

wokół ust przechodzi na kończyny górne,

background image

 

 

• opóźniona reakcja źrenic na światło
• osłabienie  odruchów  mięśni  na 

rozciąganie aż do arefleksji,

• drżenia mięśni, drgawki, 
• znaczne  osłabienie  siły  mięśniowej 

kończyn górnych i dolnych.

• tetraplegia

background image

 

 

Symptomatologia 

zatrucia związkami baru

background image

Układ sercowo – naczyniowy

• podwyższenie ciśnienia tętniczego
• zaburzenia rytmu serca ( skurcze 

dodatkowe komorowe, tachykardia 

komorowa do migotania komór włącznie)

• zmiany w zapisie ekg związane z 

hipokaliemią (spłaszczenie lub 

odwrócenie załamka T, obniżenie odcinka 

ST, fala U, wydłużenie czasu QT,)

background image

 

 

Układ oddechowy

• duszność (podczas osłabienia siły mm. 

oddechowych)

• niewydolność oddechowa jako wynik 

osłabienia czy wręcz porażenia mm. 
oddechowych w przebiegu głębokiej 
hipokaliemii

• bronchospazm (w przypadku wziewnego 

narażenia na pary zawierające zw. baru)

• ARDS 
• aspiracja związków baru może powodować 

ciężkie zachłystowe zapalenie płuc

background image

Układ nerwowy

• parestezje wokół ust, czasami całej 

twarzy, karku i kończyn, 

• osłabienie siły mięśniowej
• tetraplegia
• porażenie mm. oddechowych
• dysartria
• drgawki, utrata przytomności

background image

 

 

Układ pokarmowy

• nudności, wymioty
• biegunka, ból brzucha o charakterze 

kolkowym

• obrzęk naczynioruchowy

Wątroba

• uszkodzenie komórki wątrobowej w 

wyniku deponowania baru w układzie 
siateczkowo - śródbłonkowym 

       

background image

Nerki

• ostra niewydolność nerek
• rabdomioliza

Równowaga kwasowo-zasadowa

 

• kwasica oddechowa jako wynik 

porażenia mm. oddechowych i 
zmniejszenia wentylacji płuc

• kwasica metaboliczna była notowana u 

osób z nawracającymi zaburzeniami 
rytmu serca

background image

 

 

Gospodarka wodno-

elektrolitowa

• hipokaliemia
• hipofosfatemia

background image

Diagnostyka różnicowa 

hipokaliemii:

nadużycie teofiliny (ew. innych 

metyloksantyn z grupy filin)

zatrucie strychniną

przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów

przewlekła terapia Vit B12

długa ekspozycja na toluen

zatrucie salbutamolem

stosowanie terbutaliny

background image

Diagnostyka laboratoryjna

•  monitorowanie elektrolitów (potas)
• ekg 
• transaminazy
• mocznik, kreatynina
• rkz
• fosforany
• stężenie baru w surowicy ( rzadko 

dostępne w wielu szpitalach)

• rtg j. brzusznej może wykazać obecność 

cieniodajnego związku baru w 

przewodzie pokarmowym

background image

Leczenie

Pomoc przedlekarska

• w przypadku skażenia oczu należy 

natychmiast przemyć je wodą o 

temperaturze pokojowej przez 15min

• gdy wystąpił bezpośredni kontakt ze skórą 

należy natychmiast zdjąć ubranie i przemyć 

miejsca skażone bieżącą wodą

• dalsze postępowanie zależy od stanu 

klinicznego pacjenta

Pacjent powinien jak najszybciej być 

leczony w warunkach OIOM

background image

 

 

Do podstawowych 

obowiązków leczącego należy 

zapewnienie i monitorowanie 

podstawowych funkcji 

życiowych według  Zasad 

Intensywnej Terapii 

Zachowawczej, oraz stała 

kontrola poziomu potasu w 

surowicy i krwinkach 

czerwonych

background image

• w przypadku doustnego przyjęcia 

trucizny należy wykonać płukanie 
żołądka 

• w przypadku zatrucia węglanem 

baru można podać 

siarczan 

magnezu

, (dzieciom podaje się 

250mg/kg c.c., dorosłym 30g. MgSO

4)

• prowokowanie wymiotów oraz 

podawanie węgla aktywowanego 
nie jest polecane

background image

1) Forsowna diureza ( 6-12 l/dobę oraz 

Furosemid 1mg/kgc.c/dobę  
max.40mg/dobę).

2) Stałe dożylne podawanie chlorku 

potasu pod kontrolą jonogramu - w 
literaturze opisywano podaż nawet 
250 mEq KCl/dobę

Dalsze postępowanie jest objawowe

background image

Na uwagę zasługuje przykład masywnego 

zatrucia barem, który wystąpił w 

prowincji Szechuan w Chinach, gdzie 

endemiczna forma okresowego paraliżu 

znana była jako Pa Ping.  

Jak się okazało przyczyną zatrucia była  sól 

stołowa zanieczyszczona chlorkiem baru. 


Document Outline