Dietetyka źrebiąt

Dietetyka źrebiąt

Ocena pacjenta oraz

Ocena pacjenta oraz

wprowadzenie diety

wprowadzenie diety



U nowo narodzonego źrebięcia zapas

U nowo narodzonego źrebięcia zapas

glikogenu wystarcza na zaledwie 2 h

glikogenu wystarcza na zaledwie 2 h

życia

życia



Źrebięta nie mają zapasu tłuszczu

Źrebięta nie mają zapasu tłuszczu

ani substratów energetycznych

ani substratów energetycznych



Nowo narodzone źrebięta b. szybko

Nowo narodzone źrebięta b. szybko

umierają bez opieki, powyżej 7 dnia

umierają bez opieki, powyżej 7 dnia

nieco dłużej

nieco dłużej

Ocena pacjenta oraz

Ocena pacjenta oraz

wprowadzenie diety

wprowadzenie diety



Źrebię powinno pobrać pokarm w ciągu

Źrebię powinno pobrać pokarm w ciągu

8 h od urodzenia- największa możliwość

8 h od urodzenia- największa możliwość

wchłonięcia przeciwciał z siary

wchłonięcia przeciwciał z siary



Karmienie strzykawką może doprowadzić

Karmienie strzykawką może doprowadzić

do zachłystowego zapalenia płuc więc w

do zachłystowego zapalenia płuc więc w

szpitalach jest niedozwolone

szpitalach jest niedozwolone



Sztucznie żywione źrebię należy

Sztucznie żywione źrebię należy

codziennie ważyć

codziennie ważyć

Wzrost źrebięcia

Wzrost źrebięcia



Zdrowe źrebię w 1 -2 tyg. życia

Zdrowe źrebię w 1 -2 tyg. życia

przybiera na wadze 1,4-1,6kg

przybiera na wadze 1,4-1,6kg

dziennie

dziennie



Taśmy pomiarowe czy BCS nie

Taśmy pomiarowe czy BCS nie

skuteczne

skuteczne

Klasyfikacja źrebiąt

Klasyfikacja źrebiąt



Zdrowe nie mogące pobierać

Zdrowe nie mogące pobierać

pokarmu od matki

pokarmu od matki



Noworodki bądź starsze źrebięta z

Noworodki bądź starsze źrebięta z

prawidłowym odruchem ssania lecz

prawidłowym odruchem ssania lecz

anorektyczne

anorektyczne



Krytycznie chore, z problemami z ukł.

Krytycznie chore, z problemami z ukł.

oddechowym , ukł. trawiennym czy

oddechowym , ukł. trawiennym czy

problemami neurologicznymi,

problemami neurologicznymi,

zaburzenia w odruchu ssania

zaburzenia w odruchu ssania

kontrola pobrania siary

kontrola pobrania siary



Prawidłowy poziom IgG w surowicy u

Prawidłowy poziom IgG w surowicy u

źrebięcia, które pobrało siarę wynosi

źrebięcia, które pobrało siarę wynosi

powyżej 8g/L

powyżej 8g/L



Zdrowe źrebię dziennie pobiera ok.

Zdrowe źrebię dziennie pobiera ok.

25% swojej masy to jest u 50kg

25% swojej masy to jest u 50kg

źrebięcia ok. 12,5L podczas 1

źrebięcia ok. 12,5L podczas 1

tygodnia życia

tygodnia życia

Mleko klaczy

Mleko klaczy



480kcal/L

480kcal/L



Źrebię przyjmuje ok. 6000kcal

Źrebię przyjmuje ok. 6000kcal

dziennie

dziennie



Potrzebuje 120kcal na 1kg m.c.

Potrzebuje 120kcal na 1kg m.c.



W początkowej fazie laktacji

W początkowej fazie laktacji

zawartość białka wynosi 2,7%

zawartość białka wynosi 2,7%



U źrebiąt z problemami z nerkami i

U źrebiąt z problemami z nerkami i

wątrobą taka dieta jest nie wskazana

wątrobą taka dieta jest nie wskazana

Mleko klaczy

Mleko klaczy



Zawartość tłuszczu- 1,8%

Zawartość tłuszczu- 1,8%



Źrebięta sztucznie żywione

Źrebięta sztucznie żywione

dojelitowo powinny mieć powoli

dojelitowo powinny mieć powoli

wprowadzany dodatek lipidów 1-

wprowadzany dodatek lipidów 1-

2g/kg

2g/kg



Można suplementować witaminy z

Można suplementować witaminy z

grupy B 1ml na 1L

grupy B 1ml na 1L

Wybór metody żywienia

Wybór metody żywienia



Tak jak u koni dorosłych

Tak jak u koni dorosłych

(jeżeli chodzi o żywienie pozajelitowe

(jeżeli chodzi o żywienie pozajelitowe

czy

czy

dojelitowe)

dojelitowe)

Wybór metody żywienia

Wybór metody żywienia



Dojelitowe:

Dojelitowe:

-

Mamka

Mamka

-

Wiadro

Wiadro

-

Butelka

Butelka

-

Sonda

Sonda

Zaletą tego sposobu jest podawanie karmy

Zaletą tego sposobu jest podawanie karmy

bezpośrednio do enterocytów co polepsza

bezpośrednio do enterocytów co polepsza

funkcjonowanie bariery śluzówkowej i

funkcjonowanie bariery śluzówkowej i

usprawnia działanie ukł. immunologicznego

usprawnia działanie ukł. immunologicznego

Mamka

Mamka

Wiadro

Wiadro



Żywienie z wiadra ma wiele zalet:

Żywienie z wiadra ma wiele zalet:

pozwala ćwiczyć odruch ssania, małe

pozwala ćwiczyć odruch ssania, małe

ryzyko zachłyśnięcia, szybko źrebięta

ryzyko zachłyśnięcia, szybko źrebięta

się uczą, zajmuje mało czasu

się uczą, zajmuje mało czasu



Nie wolno na siłę wsadzać głowy

Nie wolno na siłę wsadzać głowy

źrebięcia do wiadra, źrebaki ze

źrebięcia do wiadra, źrebaki ze

słabym odruchem nie poradzą sobie

słabym odruchem nie poradzą sobie

Wypływ mleka z nozdrzy

Wypływ mleka z nozdrzy

Butelka

Butelka



Nie jest to polecana metoda,

Nie jest to polecana metoda,



Grozi zachłystem ,należy stale

Grozi zachłystem ,należy stale

monitorować źrebię

monitorować źrebię



należy tak dobrać smoczek aby

należy tak dobrać smoczek aby

mleko się samo nie lało a źrebię było

mleko się samo nie lało a źrebię było

zmuszone do wykonania pewnego

zmuszone do wykonania pewnego

wysiłu w celu pociągnięcia mleka

wysiłu w celu pociągnięcia mleka

Butelka

Butelka

Sonda

Sonda



Jeżeli źrebię nie ma dobrze

Jeżeli źrebię nie ma dobrze

wykształconego odruchu ssania bądź

wykształconego odruchu ssania bądź

nie pobiera wystarczającej ilości

nie pobiera wystarczającej ilości

mleka inna niż przez sondę metoda

mleka inna niż przez sondę metoda

żywienia dojelitowego nie może być

żywienia dojelitowego nie może być

wykorzystana

wykorzystana

Mleko

Mleko



Najlepiej mleko klaczy

Najlepiej mleko klaczy



Gdy za mało to mieszamy je z

Gdy za mało to mieszamy je z

mlekiem komercyjnym

mlekiem komercyjnym



Mleko komercyjne

Mleko komercyjne



Mleko innych zwierząt ( kozie,

Mleko innych zwierząt ( kozie,

krowie)

krowie)

Mleko

Mleko



Preparaty mlekozastępcze ludzkie nie

Preparaty mlekozastępcze ludzkie nie

mogą być stosowane dla źrebiąt

mogą być stosowane dla źrebiąt



mleko kozie bądź krowie może być

mleko kozie bądź krowie może być

podawane jednak czasem powoduje

podawane jednak czasem powoduje

powikłania jelitowe ze względu na wysoką

powikłania jelitowe ze względu na wysoką

zawartość tłuszczu oraz niską zawartość

zawartość tłuszczu oraz niską zawartość

laktozy

laktozy



Mleko kozie może być podawane bez

Mleko kozie może być podawane bez

żadnych dodatków, niemniej jednak

żadnych dodatków, niemniej jednak

czasami doprowadza do zaparć

czasami doprowadza do zaparć

Mleko

Mleko



może być podawane 2% mleko krowie

może być podawane 2% mleko krowie

z dodatkiem dekstrozy (20g dekstrozy

z dodatkiem dekstrozy (20g dekstrozy

na L)

na L)



Miód czy syrop kukurydziany nie

Miód czy syrop kukurydziany nie

powinien być dodawany ze względu na

powinien być dodawany ze względu na

małą aktywność enzymów inwertazy i

małą aktywność enzymów inwertazy i

maltazy w jelitach źrebięcia

maltazy w jelitach źrebięcia



Mleko powinno być pasteryzowane!!!

Mleko powinno być pasteryzowane!!!

Karmienie zdrowych źrebiąt

Karmienie zdrowych źrebiąt



Mleko pobiera prze 1-3 min 3-7 razy na

Mleko pobiera prze 1-3 min 3-7 razy na

godzinę

godzinę



Zdrowe źrebię w ciągu pierwszych 46h

Zdrowe źrebię w ciągu pierwszych 46h

należy karmić co 1h dostarczając mu 10%

należy karmić co 1h dostarczając mu 10%

masy jego ciała

masy jego ciała



powyżej 48h powinno pobrać już 20% masy

powyżej 48h powinno pobrać już 20% masy



W 2 tyg. życia odstępy w karmieniach

W 2 tyg. życia odstępy w karmieniach

można wydłużyć do 4h

można wydłużyć do 4h

Karmienie zdrowych źrebiąt

Karmienie zdrowych źrebiąt



Osierocone ź. Powyżej 2 tyg oraz starsze

Osierocone ź. Powyżej 2 tyg oraz starsze

powinny pobierać 15-20% masy ciała w 3-6

powinny pobierać 15-20% masy ciała w 3-6

karmieniach

karmieniach



W miarę wzrostu źrebięcia częstotliwość

W miarę wzrostu źrebięcia częstotliwość

karmień można zmniejszyć do 2-4 razy

karmień można zmniejszyć do 2-4 razy

dziennie

dziennie



Każda zmiana w diecie powinna być

Każda zmiana w diecie powinna być

wprowadzana powoli (3-5 dni)

wprowadzana powoli (3-5 dni)



Waga sierot powinna być sprawdzana

Waga sierot powinna być sprawdzana

co 2-4 tyg!

co 2-4 tyg!

Karmienie chorych źrebiąt

Karmienie chorych źrebiąt



Atraumatyczne sondy mogą pozostać w

Atraumatyczne sondy mogą pozostać w

przełyku przez kilka tyg.

przełyku przez kilka tyg.



Cewnik dla ogierów, alternatywne

Cewnik dla ogierów, alternatywne

wyjście nie dłużej niż 2-3dni

wyjście nie dłużej niż 2-3dni



Zawsze należy sprawdzić przed

Zawsze należy sprawdzić przed

karmieniem czy sonda znajduje się w

karmieniem czy sonda znajduje się w

żołądku ( nie podwinięta)

żołądku ( nie podwinięta)



Sodę zakładamy pod kontrolą

Sodę zakładamy pod kontrolą

endoskopu

endoskopu

Karmienie za pomocą sondy

Karmienie za pomocą sondy



Zaczynamy od niewielkiej dawki 5%

Zaczynamy od niewielkiej dawki 5%

m.c.

m.c.



Nadmiar płynu odciągamy

Nadmiar płynu odciągamy



Jeśli nadmiar wynosi więcej niż 20ml u

Jeśli nadmiar wynosi więcej niż 20ml u

50kg źrebięcia robimy godzinną

50kg źrebięcia robimy godzinną

przerwę

przerwę



jeśli po przerwie jest nadal płyn należy

jeśli po przerwie jest nadal płyn należy

rozważyć żywienie pozajelitowe

rozważyć żywienie pozajelitowe

Karmienie za pomocą sondy

Karmienie za pomocą sondy



Przepłukujemy sondę 10-20ml H2O

Przepłukujemy sondę 10-20ml H2O



Podajemy mleko za pomocą pompy

Podajemy mleko za pomocą pompy

lub dużej strzykawki (np. żaneta)

lub dużej strzykawki (np. żaneta)



Przepłukujemy sondę

Przepłukujemy sondę



Ilość wody do płukania powinna być

Ilość wody do płukania powinna być

monitorowana gdyż stanowi ona

monitorowana gdyż stanowi ona

część diety źrebięcia

część diety źrebięcia

Karmienie za pomocą sondy

Karmienie za pomocą sondy



Nietolerancja objawia się 1-2 dnia

Nietolerancja objawia się 1-2 dnia

terapii

terapii



Niektórzy klinicyści zalecają w takim

Niektórzy klinicyści zalecają w takim

wypadku podawanie glutaminy

wypadku podawanie glutaminy

(0,4g/kg/dz w 10-20ml H2O) niż

(0,4g/kg/dz w 10-20ml H2O) niż

mleko

mleko

Monitorowanie pacjenta

Monitorowanie pacjenta



Należy sprawdzać ilość oddawanego

Należy sprawdzać ilość oddawanego

moczu

moczu



Źrebię powinno oddawać mocz 4-6

Źrebię powinno oddawać mocz 4-6

razy dziennie

razy dziennie



Hiperglikemia czy hypertriglicerydemia

Hiperglikemia czy hypertriglicerydemia

są rzadkością w żywieniu dojelitowym

są rzadkością w żywieniu dojelitowym

ale surowica powinna być badana jeśli

ale surowica powinna być badana jeśli

istnieje jakiekolwiek podejrzenie o

istnieje jakiekolwiek podejrzenie o

nietolerancji glukozy czy lipidów

nietolerancji glukozy czy lipidów

Żywienie pozajelitowe

Żywienie pozajelitowe



Energia, białka, witaminy

Energia, białka, witaminy



Zaczynamy od 45-50kcal/kg, 3-5g

Zaczynamy od 45-50kcal/kg, 3-5g

protein

protein



1-3g lipidów

1-3g lipidów



Źrebiętom z problemami z nerkami czy

Źrebiętom z problemami z nerkami czy

wątrobą zalecana jest niższa zawartość

wątrobą zalecana jest niższa zawartość

białka

białka



Każda zmiana w składzie powinna być

Każda zmiana w składzie powinna być

wprowadzana powoli 12-24h

wprowadzana powoli 12-24h

Przykładowa dawka

Przykładowa dawka

żywieniowa

żywieniowa



525ml 50% dekstrozy, 1500ml 10%

525ml 50% dekstrozy, 1500ml 10%

aminokwasów, 500ml 20% lipidów

aminokwasów, 500ml 20% lipidów



Ta dieta daje 50kcal/kg na dzień

Ta dieta daje 50kcal/kg na dzień

Stały dostęp do żyły

Stały dostęp do żyły

Zabezpieczony dostęp

Zabezpieczony dostęp

Miękki venflon

Miękki venflon

Żywienie pozajelitowe

Żywienie pozajelitowe



Zakładamy stały dostęp do żyły np.

Zakładamy stały dostęp do żyły np.

szyjnej zewnętrznej bądź piersiowej

szyjnej zewnętrznej bądź piersiowej

bocznej

bocznej



Zaczynamy od 25% docelowej dawki

Zaczynamy od 25% docelowej dawki



W ciągu 24-36h dojść do 100%

W ciągu 24-36h dojść do 100%



Pompa infuzyjna jest tu wskazana

Pompa infuzyjna jest tu wskazana

aby prowadzić monitoring

aby prowadzić monitoring



Jeśli występują komplikacje

Jeśli występują komplikacje

zmniejszamy dawkę

zmniejszamy dawkę

Żywienie pozajelitowe

Żywienie pozajelitowe



Część klinicystów uważa, iż w

Część klinicystów uważa, iż w

momencie wystąpienia powikłań nie

momencie wystąpienia powikłań nie

należy zmniejszać dawki a podać

należy zmniejszać dawki a podać

insulinę (zaczynając od 0,01 IU/kg)

insulinę (zaczynając od 0,01 IU/kg)

niż obniżać dawkę żywieniową

niż obniżać dawkę żywieniową



W takim wypadku należy dokładnie

W takim wypadku należy dokładnie

monitorować poziom glukozy we krwi

monitorować poziom glukozy we krwi

Żywienie pozajelitowe

Żywienie pozajelitowe



Hiperglikemia oraz

Hiperglikemia oraz

hipertriglicerydemia są najczęstszymi

hipertriglicerydemia są najczęstszymi

powikłaniami diety pozajelitowej

powikłaniami diety pozajelitowej



Hiperglikemia: poziom glukozy we

Hiperglikemia: poziom glukozy we

krwi >8,3mmol/L

krwi >8,3mmol/L



Hipertriglicerydemia: Tg w surowicy>

Hipertriglicerydemia: Tg w surowicy>

2,5mmol/L

2,5mmol/L

Postępowanie

Postępowanie

1.

1.

Zmniejszyć dawkę żywieniową do

Zmniejszyć dawkę żywieniową do

30%

30%

2.

2.

Insulina

Insulina

Pytania???

Pytania???