„Czekając na Godota”
Samuel Beckett
Dorothea Janczewska
SAMUEL BECKETT
Samuel Beckett
Samuel Beckett (1906-
1989)
Irlandczyk
Studiował w Dublinie na wydziale języków
współczesnych w College de Frinite
Laureat Nagrody Nobla
Pisarz dwujęzyczny (j.angielski i od 1945
też j. francuski)
Autor tekstów i reżyser własnych sztuk
teatralnych
Autor dramatów : „Końcówka”, „Ostatnia”,
„Taśma Krappa”
Grób pisarza na paryskim cmentarzu Montparnasse
TEATR ABSURDU
NOWY TEATR
Przedstawiciele
teatru absurdu
Samuel Beckett
Eugene Ionesco
Jarosław
Adamow
Jean
Genet
ABSURD
Absurd jest to nielogiczna wypowiedz,
gwałcąca prawa logiki i zdrowego
rozsądku. Jest niepojęta dla umysłu wobec
faktu sprzeczności wewnętrznych.
Absurd jest to uczucie, jakie przeżywa
człowiek w konfrontacji ze światem, który
przeciwstawia się jego aspiracjom.
Filozofia absurdu sprowadza się do próby
nadania sensu ludzkiemu życiu w świecie
nonsensu.
ESTRAGON,POZZO,VLADIMIR Sztuka w teatrze w Irlandii
„Godot on tour”
„Nowy teatr”
Około 1950r. pojawia się „teatr nowy”,
początkowo nieuznawany przez publiczność.
Jedni dostrzegają w nim wulgarność i
zaniechanie konwencji ukształtowanej przez
wieki, drudzy widzą wstrząsającą interpretację
ludzkiej egzystencji, upadku człowieka i
jednocześnie pociągającą dążność do odnowienia
języka teatru.
Był wyrazem wstrząsu moralnego, który wywołał
okrucieństwo wojny, niepokojów wobec zagrożeń
wojny atomowej i systemów totalitarnych
„Nowy teatr”
Prekursorem „nowego teatru” był Antonin Artad (1896-
1948), twórca koncepcji „ teatru okrucieństwa”.
Antonin Artad uważał, że domeną teatru nie jest
psychologia, lecz ruch sceniczny, plastyka, światło,
kostium i rekwizyt.
„Nowy teatr” to sztuka czysto teatralna, autonomiczna,
uwolniona od służebnej roli wobec literatury
(UNIEZALEŻNIA SIĘ OD LITERATURY).
Zburzone zostały zasady jedności miejsca i czasu,
tworzenia postaci i języka.
„Nowy teatr” jest obrazem losu człowieka zmagającego
się z absurdem świata.
„Nowy teatr”
Charakterystycznymi cechami „nowego teatru” są:
niski styl i wulgarny język.
Farsa i skecz są źródłami inspiracji dla teatru
absurdu.
Teatr ten ukazuje ludzi małych, nieszczęśliwych,
zagubionych, wyalienowanych ze społeczeństwa.
Nowy teatr mówi o upadku człowieka, który czuje
się uprzedmiotowiony i zuniformizowany w
zmechanizowanym świecie.
Widz staje się uczestnikiem spektaklu (kiedy
aktorzy zwracają się bezpośrednio do publiczności).
BOHATEROWIE DRAMATU
„CZEKAJĄC NA GODOTA”
Bohaterowie dramatu pt. „Czekając na Godota”:
Pozzo
Lucky
Ch
łop
iec
Estr
ago
n
Vlad
imir
Estragon i
Vladimir
Estragon i Vladimir to włóczęgi, którzy kłócą się nieustannie, ale nie
mogą się rozstać. Są samotni, nieszczęśliwi, śmieszni- oczekują na
Godota. Uosabiają dwa wymiary ludzkiej osobowości – cielesną i
duchową. Reprezentują dwie strony osobowości tego samego
człowieka, który prowadzi dialog ze sobą, a ich konflikty to klasyczny
spór duszy z ciałem. Estragon częściej przeżywa udręki fizyczne a
Vladimir moralne. Estragon miał problemy z butami (przywiązanie do
Ziemi) a Vladimir z kapeluszem(uwierał głowę , siedlisko myśli).
Czekając na Godota, prowadzą rozmowy dotyczące cierpienia, nudy
codziennej egzystencji, daremności wszelkich poczynań, grzechu
pierworodnego, zbawienia, śmierci, tragicznej nadziei, która staje się
ich przekleństwem. Są ludźmi bez przeszłości, ludźmi, którzy utracili
pamięć. W ich życiu nic się nie zmienia, cyklicznie powtarzają się
rozmowy i sytuacje. Każdy moment życia, każdy dialog jest niemal
identyczny i prowadzi do jednego : oczekiwania Godota . Pochodzenie
imion bohaterów (Gogo i Didi) stanowi przedmiot wielu spekulacji,
najprawdopodobniej jest to po prostu zabawa językowa: Gogo - (ang.)
idź idź, a Didi - (fr. 'dis dis') mów mów. Vladimir i Estragon wyraźnie
dojrzewają w zwątpieniu, są bliżsi samobójstwa,
Pozzo i
Lucky
Pozzo i Lucky są nierozdzielni . Pozzo gra rolę pana a Lucky gra rolę
niewolnika. Pozzo jest władczy okrutny, surowy, dumny ze swego
bogactwa. W drugim akcie Pozzo i Lucky objawiają się jako ludzie
zniszczeni. Jeden jest niewidomy i prosi o pomoc, (Pozzo) drugi utracił
głos(Lucky). Lucky posiada bezużyteczną erudycje i dźwiga równie
bezużyteczną walizę wypełnioną piaskiem. Przystaje na rolę
niewolnika, jest posłuszny Pozzowi, jest ofiarą. Lucky to postać cicha i
jakby nieobecna, odczytuje się w nim metaforę zdegradowanych
intelektualistów, którzy mimo to zachowują szczątki honoru. Czas dla
Pozza i Luckiego(w przeciwieństwie dla Estragona i Vladimira) płynie.
Mają też oni cel - podróż na targ Zbawiciela. Pozzo i Lucky ukazują w
karykaturze społeczeństwo – z jego teatrem, iluzjami, komedią
pozorów
Chłopiec
Chłopiec jest posłańcem Godota. Pod koniec dnia przychodzi do
Estragona oraz Vladimira i oświadcza im, że Godot dzisiaj nie
przybędzie, lecz z pewnością przyjdzie jutro (następnego dnia chłopiec
również do nich przychodzi, mówiąc to samo). Chłopiec za każdym
razem, przychodząc do Estragona i Vladimira ma wrażenie, że przybywa
do nich po raz pierwszy.
INFORMACJE OGÓLNE DOTYCZĄCE
DRAMATU „CZEKAJĄC NA
GODOTA”
„Czekając na Godota”
• Sztuka ta została napisana między październikiem roku 1948 i
styczniem roku 1949.
• Ukazała się drukiem w październiku 1952r. w paryskim wydawnictwie
Minuit.
• Premiera jej odbyła się 5.01.1953r .w małym teatrzyku Babylon w
Paryżu.
• Sztuka odniosła wielki sukces (w ciągu trzech lat teatr dał pięćset
spektakli dla francuskiej publiczności).
• Polska prapremiera odbyła się w Teatrze Współczesnym w Warszawie w
1957r.
• Spektakl był ważnym wydarzeniem dla przedwojennego pokolenia.
Beckett w 1957r. pokazał nam, jak byliśmy tragicznie śmieszni czekając
na naszego Godota – niepodległość.
ESTRAGON, VLADIMIR, POZZO Sztuka w teatrze w
Irlandii „Godot on tour”
FILOZOFIA W DRAMACIE
BECKETTA
Teoria wiecznych powrotów.
Teoria przeciwieństw.
ISTNIENIE ,EGZYSTENCJA W
DRAMACIE BECKETTA JEST ….
Czekaniem na śmierć
Labiryntem
Snem
Teatrem
Nihilizmem
Tragizmem
Absurdem
Lękiem metafizycznym
Poczuciem
przemijania
VLADIMIR I ESTRAGON Sztuka w teatrze w Irlandii
„Godot on tour”
KIM JEST GODOT?
Tytułowa postać dramatu, wokół której rozbudowana
jest cała jego akcja, ani razu nie pojawia się na scenie.
Wiemy o niej tyle, co bohaterowie: to starszy pan,
którego pojawienie się ma radykalnie zmienić życie
Vladimira i Estragona, Godot ma ich zbawić.
Godot jest i jednocześnie nie istnieje, choć ma wpływ
na „rozwój” wydarzeń.
Godot jest fascynującą istotą bądź zjawiskiem, na
które wszyscy z utęsknieniem wyczekujemy, które w
sposób dla nas niepojęty wytycza ludzkości cele i
warunkuje nasz los. Być może więc Godot to
utęskniona idea pełni rozwoju.
2+
1
Estragon, Vladimir +Godot
Pozzo+ Lacky, Estragon + Vladimir,
+Godot
2 łotrów, 1 Chrystus
SCENOGRAFIA
Drzewo - opis miejsca
(w II akcie na drzewie pojawiły się liście
co oznacza zmianę pory roku)
Kamień - opis miejsca
Księżyc - opis czasu
ATRYBUTY
BOHATERÓW
Vladimir-
kapelusz
Estragon-buty
Pozzo- inhalator,
zegarek, bat,
fajka
Lucky- walizka
wypełniona
piaskiem
LUCKY I POZZO Sztuka w teatrze w Irlandii „Godot on
tour”
Powiedzenie "czekać
na Godota" oznacza
czekać na coś, co
nigdy nie nastąpi.