PATOLOGIA ŚLINIANEK

PATOLOGIA ŚLINIANEK

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Sialoza

Sialoza



Jest to stan charakteryzujący się niezapalnym,

Jest to stan charakteryzujący się niezapalnym,

nienowotworowym, nawrotowym obustronnym

nienowotworowym, nawrotowym obustronnym

obrzękiem ślinianek najczęściej przyusznych.

obrzękiem ślinianek najczęściej przyusznych.



- etiologia

- etiologia



Nie jest znana. Przypadki zachorowań kojarzono z

Nie jest znana. Przypadki zachorowań kojarzono z

zaburzeniami hormonalnymi, niedożywieniem,

zaburzeniami hormonalnymi, niedożywieniem,

marskością wątroby, nałogowym alkoholizmem i w

marskością wątroby, nałogowym alkoholizmem i w

następstwie podawania różnych leków.

następstwie podawania różnych leków.



- histopatologia

- histopatologia



Występuje przerost komórek surowiczych

Występuje przerost komórek surowiczych

pęcherzyków, obrzęk zrębu i zanik przewodów

pęcherzyków, obrzęk zrębu i zanik przewodów

prążkowanych.

prążkowanych.

ZMIANY

ZMIANY

REAKTYWNE

REAKTYWNE

Martwiejąca

Martwiejąca

metaplazja ślinianek

metaplazja ślinianek

( sialometaplasia

( sialometaplasia

necroticans)

necroticans)



Jest to zmiana o nieznanej przyczynie pojawiająca się

Jest to zmiana o nieznanej przyczynie pojawiająca się

nagle zwykle na podniebieniu, w której dochodzi do

nagle zwykle na podniebieniu, w której dochodzi do

martwicy nabłonka, tkanki łącznej błony śluzowej i

martwicy nabłonka, tkanki łącznej błony śluzowej i

małych gruczołów ślinowych a przewody

małych gruczołów ślinowych a przewody

odprowadzające ulegają metaplazji płaskonabłonkowej.

odprowadzające ulegają metaplazji płaskonabłonkowej.



- etiologia

- etiologia



Nieznana. Uważa się, że jest spowodowana przez

Nieznana. Uważa się, że jest spowodowana przez

niedokrwienie czyli jest zawał niedokrwienny. Wskazuje

niedokrwienie czyli jest zawał niedokrwienny. Wskazuje

na to charakterystyczny obraz martwicy skrzepowej.

na to charakterystyczny obraz martwicy skrzepowej.

Czasami pojawia się po znieczuleniu miejscowym.

Czasami pojawia się po znieczuleniu miejscowym.



-epidemiologia

-epidemiologia



Pojawia się u pacjentów w średnim wieku (średnio 47

Pojawia się u pacjentów w średnim wieku (średnio 47

lat), trzykrotnie częściej u mężczyzn. Kobiety chorują

lat), trzykrotnie częściej u mężczyzn. Kobiety chorują

raczej w młodszym wieku.

raczej w młodszym wieku.

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Martwiejąca metaplazja

Martwiejąca metaplazja

ślinianek ( sialometaplasia

ślinianek ( sialometaplasia

necroticans)

necroticans)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Na granicy między podniebieniem twardym

Na granicy między podniebieniem twardym

i miękkim pojawia się nagle kraterowate

i miękkim pojawia się nagle kraterowate

owrzodzenie (2-3cm) zwykle bez

owrzodzenie (2-3cm) zwykle bez

uniesionych brzegów. Zmiana jest bolesna

uniesionych brzegów. Zmiana jest bolesna

lub nie. Ulega samogojeniu zwykle po 8

lub nie. Ulega samogojeniu zwykle po 8

tygodniach. Zmiana bardzo rzadko może

tygodniach. Zmiana bardzo rzadko może

występować w innych umiejscowieniach np.

występować w innych umiejscowieniach np.

na języku, w jamie nosowej, duże ślinianki.

na języku, w jamie nosowej, duże ślinianki.

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Martwiejąca metaplazja

Martwiejąca metaplazja

ślinianek ( sialometaplasia

ślinianek ( sialometaplasia

necroticans)

necroticans)



- histopatologia

- histopatologia



Widoczne jest owrzodzenie wypełnione włóknikiem i

Widoczne jest owrzodzenie wypełnione włóknikiem i

ziarniną. Pod ziarniną widoczna jest martwica

ziarniną. Pod ziarniną widoczna jest martwica

skrzepowa odcinków wydzielniczych zrazików. Komórki

skrzepowa odcinków wydzielniczych zrazików. Komórki

mają zachowane granice komórkowe, nie maja jąder i

mają zachowane granice komórkowe, nie maja jąder i

są jasne i zasadochłonne. Nadal jest zachowana

są jasne i zasadochłonne. Nadal jest zachowana

architektura zrazika. Widoczny jest zastój śluzu lub

architektura zrazika. Widoczny jest zastój śluzu lub

jego wynaczynienie a wokół niego rozrzucone

jego wynaczynienie a wokół niego rozrzucone

neutrofile i piankowate makrofagi. Na obwodzie

neutrofile i piankowate makrofagi. Na obwodzie

martwiczych zrazików rozrzucone są resztki przewodów

martwiczych zrazików rozrzucone są resztki przewodów

odprowadzających, które uległy metaplazji

odprowadzających, które uległy metaplazji

płaskonabłonkowej i tworzą owalne i okrągłe wyspy.

płaskonabłonkowej i tworzą owalne i okrągłe wyspy.

Część wysp nie ma światła. Część wysp otoczona jest

Część wysp nie ma światła. Część wysp otoczona jest

przez komórki „duchy” a część przez włóknisty zrąb.

przez komórki „duchy” a część przez włóknisty zrąb.

Obraz ten należy różnicować z rakiem śluzowo-

Obraz ten należy różnicować z rakiem śluzowo-

naskórkowym.

naskórkowym.

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Martwiejąca metaplazja

Martwiejąca metaplazja

ślinianek ( sialometaplasia

ślinianek ( sialometaplasia

necroticans)

necroticans)

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Martwiejąca metaplazja

Martwiejąca metaplazja

ślinianek ( sialometaplasia

ślinianek ( sialometaplasia

necroticans)

necroticans)

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Kamica ślinianek

Kamica ślinianek

(sialolithiasis)

(sialolithiasis)



- etiologia

- etiologia



Jest w dużym stopniu nie poznana. Kamienie ślinowe

Jest w dużym stopniu nie poznana. Kamienie ślinowe

powstają wokół inicjujących ognisk organicznych (nidus)

powstają wokół inicjujących ognisk organicznych (nidus)

składających się z zmienionego śluzu, złuszczonych

składających się z zmienionego śluzu, złuszczonych

komórek nabłonka, białka i mikroorganizmów. Sole

komórek nabłonka, białka i mikroorganizmów. Sole

wapnia wytrącają się warstwowo wokół tego jądra

wapnia wytrącają się warstwowo wokół tego jądra

krystalizacji. U pacjentów tych stężenie Ca w surowicy

krystalizacji. U pacjentów tych stężenie Ca w surowicy

krwi jest prawidłowe. Kamienie te powiększają się

krwi jest prawidłowe. Kamienie te powiększają się

prowadząc do niegrożności przewodów.

prowadząc do niegrożności przewodów.



- epidemiologia

- epidemiologia



Występuje w każdym wieku, najczęściej u dorosłych w

Występuje w każdym wieku, najczęściej u dorosłych w

średnim wieku (średnio 45 lat). 80% przypadków

średnim wieku (średnio 45 lat). 80% przypadków

dotyczy dużych ślinianek w tym 75% ślinianki

dotyczy dużych ślinianek w tym 75% ślinianki

podżuchwowej. Ślinianka przyuszna jest zajęta w 20%

podżuchwowej. Ślinianka przyuszna jest zajęta w 20%

przypadków a podjęzykowa w 4%. Z małych ślinianek

przypadków a podjęzykowa w 4%. Z małych ślinianek

zajęte są najczęściej ślinianki wargowe (37%) i

zajęte są najczęściej ślinianki wargowe (37%) i

policzkowe (34%).

policzkowe (34%).

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Kamica ślinianek

Kamica ślinianek

(sialolithiasis)

(sialolithiasis)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Kamica jest zwykle jednostronna. Jednak w jednej

Kamica jest zwykle jednostronna. Jednak w jednej

śliniance może być dużo kamieni. Czasami kamica

śliniance może być dużo kamieni. Czasami kamica

może być bezobjawowa. Najczęstszym jednak

może być bezobjawowa. Najczęstszym jednak

objawem jest bół i nagłe powiększenie ślinianki

objawem jest bół i nagłe powiększenie ślinianki

zwłaszcza podczas jedzenia (gdy następuje pobudzenie

zwłaszcza podczas jedzenia (gdy następuje pobudzenie

wydzielania śliny i jej gromadzenie się w

wydzielania śliny i jej gromadzenie się w

zablokowanym przewodzie). Przewlekłe powiększenie

zablokowanym przewodzie). Przewlekłe powiększenie

gruczołu występuje, gdy dojdzie do przewlekłego

gruczołu występuje, gdy dojdzie do przewlekłego

zapalenia ślinianki. Niedrożność przewodu i przewlekłe

zapalenia ślinianki. Niedrożność przewodu i przewlekłe

zapalenie może doprowadzić do całkowitego

zapalenie może doprowadzić do całkowitego

zniszczenia miąższu ślinianki (martwica, włóknienie).

zniszczenia miąższu ślinianki (martwica, włóknienie).

Kamienie można czasami wyczuć palpacyjnie.

Kamienie można czasami wyczuć palpacyjnie.



- badania obrazowe

- badania obrazowe



Wykonuje się zdjęcia rentgenowskie, w tym również

Wykonuje się zdjęcia rentgenowskie, w tym również

panoramiczne. Czasami kamienie są zbyt mało

panoramiczne. Czasami kamienie są zbyt mało

uwapnione by były widoczne na zdjęciu RTG, wtedy

uwapnione by były widoczne na zdjęciu RTG, wtedy

wykonujemy USG lub sialografię.

wykonujemy USG lub sialografię.

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Kamica ślinianek

Kamica ślinianek

(sialolithiasis)

(sialolithiasis)



- histopatologia

- histopatologia



Większość kamieni jest żółto-biała, okrągła lub

Większość kamieni jest żółto-biała, okrągła lub

owalna, chropowata lub gładka i dobrze uwapniona

owalna, chropowata lub gładka i dobrze uwapniona

(fosforan wapnia i niewielka ilość węglanów).

(fosforan wapnia i niewielka ilość węglanów).

Nabłonek przewodów wokół kamienia wykazuje wiele

Nabłonek przewodów wokół kamienia wykazuje wiele

zmian reaktywnych takich jak metaplazja

zmian reaktywnych takich jak metaplazja

płaskonabłonkowa i śluzowa (pojawiają się komórki

płaskonabłonkowa i śluzowa (pojawiają się komórki

kubkowe) , bardzo rzadko rzęskowa. Tkanka łączna

kubkowe) , bardzo rzadko rzęskowa. Tkanka łączna

wokół przewodów jest nacieczona przez limfocyty i

wokół przewodów jest nacieczona przez limfocyty i

plazmocyty. Dochodzi do zmian zanikowych odcinków

plazmocyty. Dochodzi do zmian zanikowych odcinków

wydzielniczych i poszerzenia przewodów

wydzielniczych i poszerzenia przewodów

odprowadzających. Czasami dochodzi do zwłóknienie

odprowadzających. Czasami dochodzi do zwłóknienie

miąższu. Przy powikłaniu przez bakteryjne ostre

miąższu. Przy powikłaniu przez bakteryjne ostre

zapalenie w widoczny jest naciek neutrofilowy i

zapalenie w widoczny jest naciek neutrofilowy i

wysięk ropny w przewodach odprowadzających

wysięk ropny w przewodach odprowadzających

ZMIANY REAKTYWNE

ZMIANY REAKTYWNE

Kamica ślinianek

Kamica ślinianek

(sialolithiasis)

(sialolithiasis)

Zmiany ślinianek związane z

Zmiany ślinianek związane z

wiekiem

wiekiem



W miarę starzenia się dochodzi do

W miarę starzenia się dochodzi do

zaniku włóknisto-tłuszczakowatego

zaniku włóknisto-tłuszczakowatego

ślinianki przyusznej i podżuchwowej

ślinianki przyusznej i podżuchwowej

oraz małych ślinianek wargi dolnej. We

oraz małych ślinianek wargi dolnej. We

wszystkich śliniankach dochodzi do

wszystkich śliniankach dochodzi do

powstawania komórek onkocytarnych

powstawania komórek onkocytarnych

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

Gruczolak jednopostaciowy

Gruczolak jednopostaciowy

(adenoma monomorphicum)

(adenoma monomorphicum)



Są to gruczolaki zbudowane tylko z

Są to gruczolaki zbudowane tylko z

jednego typu komórek.

jednego typu komórek.

Wyróżniamy tu

Wyróżniamy tu

basal cell adenoma i canalicular

basal cell adenoma i canalicular

adenoma.

adenoma.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak

gruczolak

podstawnokomórkowy

podstawnokomórkowy

(adenoma basocellulare)

(adenoma basocellulare)



epidemiologia

epidemiologia



w 75 % przypadków występuje w śliniance

w 75 % przypadków występuje w śliniance

przyusznej pozostałe przypadki najczęściej

przyusznej pozostałe przypadki najczęściej

występują w śliniankach wargi górnej i

występują w śliniankach wargi górnej i

policzków. Występuje częściej u kobiet ,

policzków. Występuje częściej u kobiet ,

najczęściej w 7 dekadzie życia.

najczęściej w 7 dekadzie życia.



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



W śliniance przyusznej zajmują płat

W śliniance przyusznej zajmują płat

powierzchowny. Są otorebkowane i ruchome

powierzchowny. Są otorebkowane i ruchome

względem podłoża, twarde. Większość to

względem podłoża, twarde. Większość to

małe guzy nie przekraczające 3cm. Nie daje

małe guzy nie przekraczające 3cm. Nie daje

nawrotów.

nawrotów.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak

gruczolak

podstawnokomórkowy

podstawnokomórkowy

(adenoma basocellulare)

(adenoma basocellulare)



- histopatologia

- histopatologia



Guz ma włóknista torebkę. Komórki tworzą

Guz ma włóknista torebkę. Komórki tworzą

owalne gniazda odseparowane przez dojrzały

owalne gniazda odseparowane przez dojrzały

włóknisty zrąb. Komórki na obwodzie gniazd

włóknisty zrąb. Komórki na obwodzie gniazd

tworzą palisadę. Natomiast w środku guza

tworzą palisadę. Natomiast w środku guza

komórki są okrągłe co przypomina gniazda w

komórki są okrągłe co przypomina gniazda w

raku podstawnokomórkowym. Czasami

raku podstawnokomórkowym. Czasami

komórki mogą tworzyć rozlane płaty i mogą

komórki mogą tworzyć rozlane płaty i mogą

pojawiać się perły rogowe. Czasami

pojawiać się perły rogowe. Czasami

natomiast dominuje obraz beleczkowaty.

natomiast dominuje obraz beleczkowaty.



Czasami guz przypomina wyglądem

Czasami guz przypomina wyglądem

cylindroma w skórze i wtedy nazywamy go

cylindroma w skórze i wtedy nazywamy go

dermal analogue tumor.

dermal analogue tumor.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak kanalikowy

gruczolak kanalikowy

(canalicular adenoma)

(canalicular adenoma)



- epidemiologia

- epidemiologia



Występuje częściej u kobiet, najczęściej w 7

Występuje częściej u kobiet, najczęściej w 7

dekadzie życia. Czasami może występować u

dekadzie życia. Czasami może występować u

dzieci. 75% guzów występuje w śliniankach

dzieci. 75% guzów występuje w śliniankach

górnej wargi a reszta guzów najczęściej w

górnej wargi a reszta guzów najczęściej w

śliniankach policzków.

śliniankach policzków.



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Najczęściej są to pojedyncze guzy średnicy

Najczęściej są to pojedyncze guzy średnicy

mniejszej niż 2 cm. Czasami w wardze

mniejszej niż 2 cm. Czasami w wardze

zdarzają się guzy wieloogniskowe. Guz jest

zdarzają się guzy wieloogniskowe. Guz jest

ruchomy względem podłoża i otorebkowany.

ruchomy względem podłoża i otorebkowany.

Leżąca powyżej błona śluzowa jest

Leżąca powyżej błona śluzowa jest

prawidłowa, czasami tylko prześwituje na

prawidłowa, czasami tylko prześwituje na

niebiesko. Nie daje nawrotów.

niebiesko. Nie daje nawrotów.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak kanalikowy

gruczolak kanalikowy

(canalicular adenoma)

(canalicular adenoma)



- histopatologia

- histopatologia



Guz jest otorebkowany. W środku guza są

Guz jest otorebkowany. W środku guza są

widoczne monomorficzne komórki sześcienne

widoczne monomorficzne komórki sześcienne

lub walcowate tworzące jednowarstwowe

lub walcowate tworzące jednowarstwowe

łączące się łańcuchy. Często widoczne są

łączące się łańcuchy. Często widoczne są

światła przewodów z jądrami ułożonymi

światła przewodów z jądrami ułożonymi

prostopadle do błony podstawnej. Zrąb jest

prostopadle do błony podstawnej. Zrąb jest

śluzowaty ubogokomórkowy z rozszerzonymi

śluzowaty ubogokomórkowy z rozszerzonymi

naczyniami włosowatymi. Niektóre guzy mają

naczyniami włosowatymi. Niektóre guzy mają

torbielowate przestrzenie, do których sterczą

torbielowate przestrzenie, do których sterczą

brodawkowate kanalikowe struktury.

brodawkowate kanalikowe struktury.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak kwasochłonny

gruczolak kwasochłonny

(onkocytoma)

(onkocytoma)



Onkocyty to komórki nabłonkowe z dużą ilością

Onkocyty to komórki nabłonkowe z dużą ilością

mitochondriów, które nadają cytoplazmie

mitochondriów, które nadają cytoplazmie

wygląd ziarnisty i kwasochłonny. Komórki te

wygląd ziarnisty i kwasochłonny. Komórki te

normalnie pojawiają się w przewodach

normalnie pojawiają się w przewodach

śliniankowych u starszych pacjentów.

śliniankowych u starszych pacjentów.



- epidemiologia

- epidemiologia



Są to rzadkie guzy (1%) występujące głównie

Są to rzadkie guzy (1%) występujące głównie

w śliniance przyusznej (90%), pozostałe 10%

w śliniance przyusznej (90%), pozostałe 10%

występuje w innych dużych śliniankach.

występuje w innych dużych śliniankach.

Występują częściej u kobiet , najczęściej w 8

Występują częściej u kobiet , najczęściej w 8

dekadzie życia.

dekadzie życia.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak kwasochłonny

gruczolak kwasochłonny

(onkocytoma)

(onkocytoma)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Zwykle są to guzy pojedyncze do przodu od

Zwykle są to guzy pojedyncze do przodu od

ucha lub nad ramieniem żuchwy. Czasami

ucha lub nad ramieniem żuchwy. Czasami

rosną one w płacie głębokim ślinianki

rosną one w płacie głębokim ślinianki

przyusznej obok rozgałęzień nerwu

przyusznej obok rozgałęzień nerwu

twarzowego. Guz jest ruchomy względem

twarzowego. Guz jest ruchomy względem

podłoża.

podłoża.



- badania obrazowe

- badania obrazowe



W scyntygrafii (technet 99m) daje obraz guzka

W scyntygrafii (technet 99m) daje obraz guzka

gorącego.

gorącego.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak kwasochłonny

gruczolak kwasochłonny

(onkocytoma)

(onkocytoma)



- histopatologia

- histopatologia



Ma wyraźną torebkę i może być jednopłatowy

Ma wyraźną torebkę i może być jednopłatowy

lub wielopłatowy. Duże poligonalne

lub wielopłatowy. Duże poligonalne

kwasochłonne komórki o centralnie ułożonym

kwasochłonne komórki o centralnie ułożonym

jądrze tworzą gronka lub łańcuchy. Cechą

jądrze tworzą gronka lub łańcuchy. Cechą

charakterystyczną jest brak włóknistego

charakterystyczną jest brak włóknistego

zrębu. Grupy komórek są otoczone

zrębu. Grupy komórek są otoczone

delikatnymi naczyniowymi przegrodami.

delikatnymi naczyniowymi przegrodami.



Czasami występuje wariant jasnokomórkowy.

Czasami występuje wariant jasnokomórkowy.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

brodawczak

brodawczak

wewnątrzprzewodowy

wewnątrzprzewodowy

(papilloma intraductale)

(papilloma intraductale)



Jest to egzofityczny rozrost do światła

Jest to egzofityczny rozrost do światła

poszerzonego przewodu. Zbudowany

poszerzonego przewodu. Zbudowany

jest z brodawkowatych wyrośli

jest z brodawkowatych wyrośli

pokrytych walcowatymi komórkami

pokrytych walcowatymi komórkami

(onkocytarnymi lub z metaplazją

(onkocytarnymi lub z metaplazją

śluzową) a zrąb tych wyrośli stanowi

śluzową) a zrąb tych wyrośli stanowi

włóknistonaczyniowa tkanka.

włóknistonaczyniowa tkanka.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

brodawczak

brodawczak

wewnątrzprzewodowy

wewnątrzprzewodowy

odwrócony (papilloma

odwrócony (papilloma

intraductale inversum)

intraductale inversum)



Dochodzi tu do endofitycznego

Dochodzi tu do endofitycznego

rozrostu nabłonka przewodu

rozrostu nabłonka przewodu

odprowadzającego wgłąb otaczających

odprowadzającego wgłąb otaczających

tkanek.

tkanek.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

sialadenoma papilliferum

sialadenoma papilliferum



Jest to egzofityczny rozrost

Jest to egzofityczny rozrost

brodawkowaty do światła przewodu

brodawkowaty do światła przewodu

odprowadzającego. Czasami może

odprowadzającego. Czasami może

wychodzić na zewnątrz ujścia

wychodzić na zewnątrz ujścia

przewodu, wtedy dochodzi do

przewodu, wtedy dochodzi do

metaplazji płaskonabłonkowej.

metaplazji płaskonabłonkowej.

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

gruczolak łojowy

gruczolak łojowy

(adenoma sebaceum)

(adenoma sebaceum)



Występuje w dużych śliniankach

Występuje w dużych śliniankach

(głównie przyusznej). Komórki tego

(głównie przyusznej). Komórki tego

guza przypominają komórki gruczołu

guza przypominają komórki gruczołu

łojowego

łojowego

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

torbielakogruczolak

torbielakogruczolak

brodawkowaty

brodawkowaty

(cystadenoma papillare)

(cystadenoma papillare)



Są to torbielowate guzy z

Są to torbielowate guzy z

brodawkowatymi wyroślami pokryte

brodawkowatymi wyroślami pokryte

nabłonkiem sześciennym lub

nabłonkiem sześciennym lub

walcowatym

walcowatym

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

Haemangioma

Haemangioma



Występuje u dzieci

Występuje u dzieci

NOWOTWORY ŁAGODNE

NOWOTWORY ŁAGODNE

fibroxanthoma

fibroxanthoma



Występuje u dzieci

Występuje u dzieci

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

wysokozróżnicowany

wysokozróżnicowany

polimorficzny gruczolakorak

polimorficzny gruczolakorak

( adenocarcinoma

( adenocarcinoma

polimorphicum low-grade).

polimorphicum low-grade).



-epidemiologia

-epidemiologia



Guz występuje najczęściej między 6 a 8 dekadą życia, częściej

Guz występuje najczęściej między 6 a 8 dekadą życia, częściej

u kobiet. Guz występuje głównie w małych śliniankach :

u kobiet. Guz występuje głównie w małych śliniankach :

podniebienia (60%), warg i policzków (35%).

podniebienia (60%), warg i policzków (35%).



Czasami rozwija się w uprzednio istniejącym gruczolaku

Czasami rozwija się w uprzednio istniejącym gruczolaku

wielopostaciowym.

wielopostaciowym.



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Jest to wolno rosnący, bezbolesny, twardy guzek.

Jest to wolno rosnący, bezbolesny, twardy guzek.

Owrzodzenie błony śluzowej nad guzkiem jest rzadkie. Zwykle

Owrzodzenie błony śluzowej nad guzkiem jest rzadkie. Zwykle

jest mniejszy niż 3 cm. Często daje wznowy, w 5% daje

jest mniejszy niż 3 cm. Często daje wznowy, w 5% daje

przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych. Nie daje

przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych. Nie daje

przerzutów drogą krwionośną.

przerzutów drogą krwionośną.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

wysokozróżnicowany

wysokozróżnicowany

polimorficzny gruczolakorak

polimorficzny gruczolakorak

(adenocarcinoma

(adenocarcinoma

polimorphicum low-grade).

polimorphicum low-grade).



- histopatologia

- histopatologia



Guz jest zwykle dobrze odgraniczony, ale nie otorebkowany.

Guz jest zwykle dobrze odgraniczony, ale nie otorebkowany.

Widoczne jest naciekanie gniazdami w otaczające tkanki. Zwykle

Widoczne jest naciekanie gniazdami w otaczające tkanki. Zwykle

występują dwa różne układy komórkowe : zrazikowy i sitowaty.

występują dwa różne układy komórkowe : zrazikowy i sitowaty.



Układ zrazikowy jest zbudowany z owalnych lub okrągłych gniazd

Układ zrazikowy jest zbudowany z owalnych lub okrągłych gniazd

basaloidnych komórek z monomorficznymi jądrami. Zrąb

basaloidnych komórek z monomorficznymi jądrami. Zrąb

łącznotkankowy jest skąpy i dojrzały.

łącznotkankowy jest skąpy i dojrzały.



Układ sitowaty jest podobny do tego występującego w carcinoma

Układ sitowaty jest podobny do tego występującego w carcinoma

adenoides cysticum. W celu zróżnicowania należy obejrzeć obwód

adenoides cysticum. W celu zróżnicowania należy obejrzeć obwód

zmiany. Dla gruczolakoraka charakterystyczne jest ułożenie

zmiany. Dla gruczolakoraka charakterystyczne jest ułożenie

komórek w tym regionie w postaci równolegle ułożonych

komórek w tym regionie w postaci równolegle ułożonych

wydłużonych cewek. Te cewkowe struktury mogą tworzyć układy

wydłużonych cewek. Te cewkowe struktury mogą tworzyć układy

cebulowate lub warstwowe. Czasami widoczne jest naciekanie

cebulowate lub warstwowe. Czasami widoczne jest naciekanie

onerwia.

onerwia.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

zwykły gruczolak

zwykły gruczolak

(adenocarcinoma NOS

(adenocarcinoma NOS

(not otherwisespecified))

(not otherwisespecified))



obraz kliniczny

obraz kliniczny



Często powodują owrzodzenie

Często powodują owrzodzenie

otaczającej błony śluzowej. Dają

otaczającej błony śluzowej. Dają

przerzuty drogą chłonną i krwionośną.

przerzuty drogą chłonną i krwionośną.



- histopatologia

- histopatologia



Jest to naciekający guz zbudowany z

Jest to naciekający guz zbudowany z

cewek i łańcuchów oraz litych gniazd.

cewek i łańcuchów oraz litych gniazd.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

rak z przewodów

rak z przewodów

ślinowych (salivary duct

ślinowych (salivary duct

carcinoma)

carcinoma)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Często powodują owrzodzenie otaczającej błony

Często powodują owrzodzenie otaczającej błony

śluzowej. Dają przerzuty drogą chłonną i

śluzowej. Dają przerzuty drogą chłonną i

krwionośną.

krwionośną.



- histopatologia

- histopatologia



Zbudowany jest z dużych okrągłych lub

Zbudowany jest z dużych okrągłych lub

owalnych wysp komórek z

owalnych wysp komórek z

drobnotorbielkowatymi przestrzeniami

drobnotorbielkowatymi przestrzeniami

tworzącymi układ sitowaty. Charakterystyczna

tworzącymi układ sitowaty. Charakterystyczna

tutaj jest bardzo duża atypia cytologiczna oraz

tutaj jest bardzo duża atypia cytologiczna oraz

atypowe mitozy.

atypowe mitozy.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

rak nabłonkowo-

rak nabłonkowo-

mioepitelialny

mioepitelialny

pochodzący z

pochodzący z

wstawek(epithelial-

wstawek(epithelial-

myoepithelial carcinoma

myoepithelial carcinoma

of intercalated ducts)

of intercalated ducts)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Przerzuty daje w 25% przypadków.

Przerzuty daje w 25% przypadków.



- histopatologia

- histopatologia



Zbudowany jest z małych struktur przewodowych

Zbudowany jest z małych struktur przewodowych

przypominających wstawki z otaczającą zewnętrzną

przypominających wstawki z otaczającą zewnętrzną

warstwą jasnych komórek. Zrąb jest zwykle

warstwą jasnych komórek. Zrąb jest zwykle

zeszkliwiały z pogrubiałą błona podstawną wokół

zeszkliwiały z pogrubiałą błona podstawną wokół

struktur przewodowych

struktur przewodowych

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

rak z komórek

rak z komórek

podstawnych (basal cell

podstawnych (basal cell

adenocarcinoma)

adenocarcinoma)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Przerzuty daje w 25% przypadków.

Przerzuty daje w 25% przypadków.



- histopatologia

- histopatologia



Przypomina basal cell adenoma

Przypomina basal cell adenoma

(owalne gniazda monomorficznych

(owalne gniazda monomorficznych

bazaloidnych komórek z obszarami

bazaloidnych komórek z obszarami

różnicowania w małe cewki). Guz nie

różnicowania w małe cewki). Guz nie

ma torebki i nacieka okoliczne tkanki.

ma torebki i nacieka okoliczne tkanki.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

rak jasnokomórkowy

rak jasnokomórkowy

pochodzenia

pochodzenia

śliniankowego(clear cell

śliniankowego(clear cell

carcinoma of salivary

carcinoma of salivary

origin)

origin)



- histopatologia

- histopatologia



Zbudowany jest z jasnych komórek

Zbudowany jest z jasnych komórek

tworzących płaty i gniazda ze skąpym

tworzących płaty i gniazda ze skąpym

zrębem.

zrębem.

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE



gruczolakorak śluzowy ( adenocarcinoma

gruczolakorak śluzowy ( adenocarcinoma

mucinosum)

mucinosum)



rak neuroendokrynny drobno i wielkomórkowy

rak neuroendokrynny drobno i wielkomórkowy

(carcinoma neuroendocrinale micro et

(carcinoma neuroendocrinale micro et

macrocellulare)

macrocellulare)



rak płaskonabłonkowy pochodzenia śliniankowego

rak płaskonabłonkowy pochodzenia śliniankowego

(squamous cell carcinoma of salivary origin)

(squamous cell carcinoma of salivary origin)



torbielakogruczolakorak brodawkowaty

torbielakogruczolakorak brodawkowaty

(cystadenocarcinoma papillare)

(cystadenocarcinoma papillare)



rak niezróżnicowany ( carcinoma

rak niezróżnicowany ( carcinoma

nondifferentiatum)

nondifferentiatum)



złośliwy gruczolak wielopostaciowy ( malignant

złośliwy gruczolak wielopostaciowy ( malignant

mixed tumor

mixed tumor



rak gruczołowo-nabłonkowy (carcinoma

rak gruczołowo-nabłonkowy (carcinoma

adenosquamosum)

adenosquamosum)



mięsakorak (carcinosarcoma)

mięsakorak (carcinosarcoma)



czerniak (melanoma)

czerniak (melanoma)



chłoniak MALT (MALT lymphoma)

chłoniak MALT (MALT lymphoma)