PATOLOGIA ŚLINIANEK

PATOLOGIA ŚLINIANEK

Zapalenia

Zapalenia

BUDOWA ŚLINIANKI

BUDOWA ŚLINIANKI

ZAPALENIA WIRUSOWE

ZAPALENIA WIRUSOWE

Świnka czyli epidemiczne

Świnka czyli epidemiczne

zapalenie ślinianki

zapalenie ślinianki

przyusznej (Mumps)

przyusznej (Mumps)

etiologia

etiologia



Zapalenie to jest wywoływane przez wirusa RNA z rodziny

Zapalenie to jest wywoływane przez wirusa RNA z rodziny

Paramyksowirusów. Wirus ten jest główną przyczyną ostrych

Paramyksowirusów. Wirus ten jest główną przyczyną ostrych

zapaleń ślinianki przyusznej.

zapaleń ślinianki przyusznej.

epidemiologia

epidemiologia



Jest to ostra choroba zakaźna pojawiająca się w postaci małych

Jest to ostra choroba zakaźna pojawiająca się w postaci małych

epidemii. Najczęściej chorują dzieci między 5 a 18 rokiem życia.

epidemii. Najczęściej chorują dzieci między 5 a 18 rokiem życia.

Rzadko zdarza się zachorowanie u osoby dorosłej, która nie

Rzadko zdarza się zachorowanie u osoby dorosłej, która nie

chorowała na świnkę w dzieciństwie. Zakażenie następuje drogą

chorowała na świnkę w dzieciństwie. Zakażenie następuje drogą

kropelkową lub bezpośrednio z zakażoną śliną. Okres intubacji

kropelkową lub bezpośrednio z zakażoną śliną. Okres intubacji

wynosi 2-3 tygodnie.

wynosi 2-3 tygodnie.



Wirus jest obecny w ślinie na 2-3 dni przed wystąpieniem

Wirus jest obecny w ślinie na 2-3 dni przed wystąpieniem

objawów klinicznych i około 6 dni po nim. Po ustąpieniu choroby

objawów klinicznych i około 6 dni po nim. Po ustąpieniu choroby

odporność utrzymuje się bardzo długo i rzadko dochodzi do

odporność utrzymuje się bardzo długo i rzadko dochodzi do

ponownego zakażenia. Stosowanie obecnie szczepień przeciwko

ponownego zakażenia. Stosowanie obecnie szczepień przeciwko

wirusowi świnki zmniejszyło zachorowalność na tę chorobę.

wirusowi świnki zmniejszyło zachorowalność na tę chorobę.

ZAPALENIA WIRUSOWE

ZAPALENIA WIRUSOWE

Świnka czyli epidemiczne

Świnka czyli epidemiczne

zapalenie ślinianki

zapalenie ślinianki

przyusznej (Mumps)

przyusznej (Mumps)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Na początku występują nieswoiste objawy zwiastunowe pod postacią

Na początku występują nieswoiste objawy zwiastunowe pod postacią

gorączki i złego samopoczucia a potem dochodzi do nagłego

gorączki i złego samopoczucia a potem dochodzi do nagłego

najczęściej obustronnego (70%) powiększenia ślinianek przyusznych.

najczęściej obustronnego (70%) powiększenia ślinianek przyusznych.

Towarzyszy mu silny ból podczas wydzielania śliny. Sporadycznie

Towarzyszy mu silny ból podczas wydzielania śliny. Sporadycznie

mogą być zajęte ślinianki podżuchwowe i podjęzykowe. Choroba trwa

mogą być zajęte ślinianki podżuchwowe i podjęzykowe. Choroba trwa

zwykle 7-10 dni. U dorosłych może dochodzić do zajęcia innych

zwykle 7-10 dni. U dorosłych może dochodzić do zajęcia innych

narządów takich jak: jądra (u 20% dorosłych mężczyzn), jajniki,

narządów takich jak: jądra (u 20% dorosłych mężczyzn), jajniki,

trzustka i ośrodkowy układ nerwowy (zapalenie mózgu). Ciężkie

trzustka i ośrodkowy układ nerwowy (zapalenie mózgu). Ciężkie

zapalenie jąder może skończyć się niepłodnością.

zapalenie jąder może skończyć się niepłodnością.



- badania laboratoryjne

- badania laboratoryjne



W badaniach laboratoryjnych możemy wykryć wzrost stężenia

W badaniach laboratoryjnych możemy wykryć wzrost stężenia

amylazy w surowicy krwi, oraz przeciwciała przeciw antygenom „S” i

amylazy w surowicy krwi, oraz przeciwciała przeciw antygenom „S” i

„V” wirusa świnki

„V” wirusa świnki



- histopatologia

- histopatologia



Pęcherzyki powiększają się co daje obraz stłoczenia a zrąb jest

Pęcherzyki powiększają się co daje obraz stłoczenia a zrąb jest

obrzęknięty i zawiera naciek zapalny składający się z plazmocytów i

obrzęknięty i zawiera naciek zapalny składający się z plazmocytów i

limfocytów. Dochodzi do poszerzenia przewodów odprowadzających

limfocytów. Dochodzi do poszerzenia przewodów odprowadzających

zawierających złuszczone martwe komórki.

zawierających złuszczone martwe komórki.

Zapalenie ślinianek w

Zapalenie ślinianek w

przebiegu zakażenia

przebiegu zakażenia

cytomegalowirusem

cytomegalowirusem



- epidemiologia

- epidemiologia



Do zajęcia ślinianek w przebiegu zakażenia

Do zajęcia ślinianek w przebiegu zakażenia

cytomegalowirusem dochodzi rzadko. Do zajęcia

cytomegalowirusem dochodzi rzadko. Do zajęcia

ślinianek dochodzi najczęściej w czasie infekcji

ślinianek dochodzi najczęściej w czasie infekcji

wewnątrzmacicznej. Do zakażenia dochodzi drogą

wewnątrzmacicznej. Do zakażenia dochodzi drogą

hematogenną przez łożysko. Choroba może rozwinąć

hematogenną przez łożysko. Choroba może rozwinąć

się w okresie późniejszym jako reaktywacja zakażenia

się w okresie późniejszym jako reaktywacja zakażenia

utajonego lub nowe zakażenie pierwotne. Może to być

utajonego lub nowe zakażenie pierwotne. Może to być

zakażenie tylko miejscowe (tylko ślinianki) lub ogólne

zakażenie tylko miejscowe (tylko ślinianki) lub ogólne

dotyczące całego ustroju (najczęściej u osób

dotyczące całego ustroju (najczęściej u osób

leczonych lekami immunosupresyjnymi i zakażonych

leczonych lekami immunosupresyjnymi i zakażonych

wirusem HIV).

wirusem HIV).



- histopatologia

- histopatologia



Cechą charakterystyczną jest obecność dużych

Cechą charakterystyczną jest obecność dużych

wewnątrzjądrowych ciałek wtrętowych (tzw. sowie

wewnątrzjądrowych ciałek wtrętowych (tzw. sowie

oczy) w komórkach nabłonka wyścielającego

oczy) w komórkach nabłonka wyścielającego

przewody odprowadzające ślinianki przyusznej.

przewody odprowadzające ślinianki przyusznej.

ZAPALENIA WIRUSOWE

ZAPALENIA WIRUSOWE



Do zajęcia ślinianek może dojść

Do zajęcia ślinianek może dojść

również w przebiegu zakażenia

również w przebiegu zakażenia

wirusem Coxsackie, Echowirusem, oraz

wirusem Coxsackie, Echowirusem, oraz

wirusem grypy i paragrypy.

wirusem grypy i paragrypy.

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Ostre bakteryjne zapalenie

Ostre bakteryjne zapalenie

ślinianek (Sialadenitis

ślinianek (Sialadenitis

acuta.)

acuta.)



- etiologia

- etiologia



Najczęściej jest to zakażenie Streptococcus

Najczęściej jest to zakażenie Streptococcus

pyogenes i Staphyloccocus aureus, rzadziej jest to

pyogenes i Staphyloccocus aureus, rzadziej jest to

zakażenie bakteriami z rodzaju Haemophilus.

zakażenie bakteriami z rodzaju Haemophilus.



- epidemiologia

- epidemiologia



Do zakażenia dochodzi drogą wstępującą tzn. z jamy

Do zakażenia dochodzi drogą wstępującą tzn. z jamy

ustnej przez przewody odprowadzające ślinianek.

ustnej przez przewody odprowadzające ślinianek.

Dawniej było to często powikłanie po operacjach

Dawniej było to często powikłanie po operacjach

jamy brzusznej u osłabionych i odwodnionych

jamy brzusznej u osłabionych i odwodnionych

pacjentów, którym podawano w czasie znieczulenia

pacjentów, którym podawano w czasie znieczulenia

atropinę. Głównym czynnikiem predysponującym

atropinę. Głównym czynnikiem predysponującym

jest zmniejszenie wydzielania śliny (przy kamicy

jest zmniejszenie wydzielania śliny (przy kamicy

przewodów odprowadzających, w zespole suchości,

przewodów odprowadzających, w zespole suchości,

po lekach zmniejszających wydzielanie śliny). Może

po lekach zmniejszających wydzielanie śliny). Może

też powstać w rezultacie zaostrzenia zapalenia

też powstać w rezultacie zaostrzenia zapalenia

przewlekłego.

przewlekłego.

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Ostre bakteryjne zapalenie

Ostre bakteryjne zapalenie

ślinianek (Sialadenitis

ślinianek (Sialadenitis

acuta.)

acuta.)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Występuje nagłe powiększenie ślinianki, ból,

Występuje nagłe powiększenie ślinianki, ból,

gorączka, złe samopoczucie i zaczerwienienie skóry

gorączka, złe samopoczucie i zaczerwienienie skóry

w okolicy chorej ślinianki. Z przewodów

w okolicy chorej ślinianki. Z przewodów

odprowadzających wydobywa się treść ropna.

odprowadzających wydobywa się treść ropna.



- badania laboratoryjne

- badania laboratoryjne



Treść ropną z przewodów odprowadzających

Treść ropną z przewodów odprowadzających

oddajemy do badania bakteriologicznego (posiew i

oddajemy do badania bakteriologicznego (posiew i

antybiogram)

antybiogram)



- histopatologia

- histopatologia



Zrąb narządu zajęty jest przez naciek zapalny

Zrąb narządu zajęty jest przez naciek zapalny

składający się z neutrofili. Przewód odprowadzający

składający się z neutrofili. Przewód odprowadzający

jest poszerzony i wypełniony złuszczonymi martwymi

jest poszerzony i wypełniony złuszczonymi martwymi

komórkami i neutrofilami.

komórkami i neutrofilami.

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Przewlekłe bakteryjne

Przewlekłe bakteryjne

zapalenie ślinianek

zapalenie ślinianek

(Sialadenitis chronica,

(Sialadenitis chronica,

chronic sclerosing

chronic sclerosing

sialadenitis)

sialadenitis)



Jest to przewlekłe zapalenie ślinianek charakteryzujące się

Jest to przewlekłe zapalenie ślinianek charakteryzujące się

zanikiem pęcherzyków, przewlekłym naciekiem zapalnym

zanikiem pęcherzyków, przewlekłym naciekiem zapalnym

składającym się z limfocytów i plazmocytów oraz postępującym

składającym się z limfocytów i plazmocytów oraz postępującym

włóknieniem miąższu z oszczędzeniem przewodów

włóknieniem miąższu z oszczędzeniem przewodów

odprowadzających.

odprowadzających.



- epidemiologia

- epidemiologia



Jest to nieswoista choroba zapalna łącząca się z niedrożnością

Jest to nieswoista choroba zapalna łącząca się z niedrożnością

przewodów odprowadzających (ucisk z zewnątrz lub zatkanie

przewodów odprowadzających (ucisk z zewnątrz lub zatkanie

światła) i wolno postępującym zakażeniem. Zatkanie światła

światła) i wolno postępującym zakażeniem. Zatkanie światła

najczęściej spowodowane jest przez kamienie (najczęściej) lub

najczęściej spowodowane jest przez kamienie (najczęściej) lub

brodawczaki wewnątrzprzewodowe ( najrzadziej) a ucisk z

brodawczaki wewnątrzprzewodowe ( najrzadziej) a ucisk z

zewnątrz przez niedopasowane protezy, nowotwory i rozrost

zewnątrz przez niedopasowane protezy, nowotwory i rozrost

tkanki łącznej w otoczeniu ślinianki. Jedną z przyczyn tej choroby

tkanki łącznej w otoczeniu ślinianki. Jedną z przyczyn tej choroby

jest również radioterapia nowotworów głowy i szyi. Gruczoły

jest również radioterapia nowotworów głowy i szyi. Gruczoły

surowicze są bardziej wrażliwe na chemioterapię niż śluzowe.

surowicze są bardziej wrażliwe na chemioterapię niż śluzowe.

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Przewlekłe bakteryjne

Przewlekłe bakteryjne

zapalenie ślinianek

zapalenie ślinianek

(Sialadenitis chronica,

(Sialadenitis chronica,

chronic sclerosing

chronic sclerosing

sialadenitis)

sialadenitis)



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Częściej zajęta jest ślinianka podżuchwowa niż

Częściej zajęta jest ślinianka podżuchwowa niż

przyuszna. Dochodzi najczęściej do jednostronnego

przyuszna. Dochodzi najczęściej do jednostronnego

powiększenia ślinianki, która jest ruchoma i twarda.

powiększenia ślinianki, która jest ruchoma i twarda.

Zmiana robi się coraz twardsza w miarę włóknienia.

Zmiana robi się coraz twardsza w miarę włóknienia.

Ujście przewodów odprowadzających może być

Ujście przewodów odprowadzających może być

zmienione zapalnie a w zaostrzeniach choroby

zmienione zapalnie a w zaostrzeniach choroby

wydobywa się z niej treść ropna lub surowicza,

wydobywa się z niej treść ropna lub surowicza,

słona w smaku.

słona w smaku.



- badania obrazowe

- badania obrazowe



W sialografii widoczne jest rozszerzenie przewodów,

W sialografii widoczne jest rozszerzenie przewodów,

ich niedrożność oraz zniszczenie miąższu.

ich niedrożność oraz zniszczenie miąższu.

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Przewlekłe bakteryjne

Przewlekłe bakteryjne

zapalenie ślinianek

zapalenie ślinianek

(Sialadenitis chronica,

(Sialadenitis chronica,

chronic sclerosing

chronic sclerosing

sialadenitis)

sialadenitis)



- histopatologia

- histopatologia



Dochodzi do zaniku odcinków wydzielniczych

Dochodzi do zaniku odcinków wydzielniczych

(pęcherzyków lub cewek) z naciekiem zapalnym

(pęcherzyków lub cewek) z naciekiem zapalnym

składającym się z limfocytów i plazmocytów oraz

składającym się z limfocytów i plazmocytów oraz

postępującym włóknieniem. Przewody

postępującym włóknieniem. Przewody

odprowadzające są poszerzone z rozrośniętym

odprowadzające są poszerzone z rozrośniętym

nabłonkiem i wokół nich dochodzi do włóknienia .

nabłonkiem i wokół nich dochodzi do włóknienia .



W zapaleniu wywołanym radioterapią początkowo

W zapaleniu wywołanym radioterapią początkowo

dochodzi do obrzęku komórek wydzielniczych a

dochodzi do obrzęku komórek wydzielniczych a

potem do ich zaniku. Naciek zapalny składa się

potem do ich zaniku. Naciek zapalny składa się

najpierw z neutrofili a potem limfocytów i

najpierw z neutrofili a potem limfocytów i

plazmocytów. Potem dochodzi do włóknienia. W

plazmocytów. Potem dochodzi do włóknienia. W

tych gruczołach często dochodzi do nadkażenia

tych gruczołach często dochodzi do nadkażenia

bakteryjnego i zaostrzenia zapalenia.

bakteryjnego i zaostrzenia zapalenia.

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Przewlekłe bakteryjne

Przewlekłe bakteryjne

zapalenie ślinianek

zapalenie ślinianek

(Sialadenitis chronica,

(Sialadenitis chronica,

chronic sclerosing

chronic sclerosing

sialadenitis)

sialadenitis)

ZAPALENIA BAKTERYJNE

ZAPALENIA BAKTERYJNE

Nawrotowe zapalenie

Nawrotowe zapalenie

ślinianki przyusznej

ślinianki przyusznej



- etiologia i epidemiologia

- etiologia i epidemiologia



Występuje rzadko. U dorosłych wywołana jest

Występuje rzadko. U dorosłych wywołana jest

najczęściej kamicą lub zwężeniem przewodów

najczęściej kamicą lub zwężeniem przewodów

odprowadzających. Stany te usposabiają do

odprowadzających. Stany te usposabiają do

nawracających zakażeń o niewielkim nasileniu. U dzieci

nawracających zakażeń o niewielkim nasileniu. U dzieci

etiologia nie jest do końca jasna. Uważa się, istotnym

etiologia nie jest do końca jasna. Uważa się, istotnym

czynnikiem jest bardzo niski poziom wydzielania śliny,

czynnikiem jest bardzo niski poziom wydzielania śliny,

który sprzyja zakażeniom wstępującym, mogą również

który sprzyja zakażeniom wstępującym, mogą również

wystąpić dziedziczne nieprawidłowości układu

wystąpić dziedziczne nieprawidłowości układu

przewodów odprowadzających lub zakażenia wirusem

przewodów odprowadzających lub zakażenia wirusem

Epsteina- Barr’a. U dzieci stan ten ustępuje w okresie

Epsteina- Barr’a. U dzieci stan ten ustępuje w okresie

dojrzewania.

dojrzewania.



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Dochodzi do jedno- lub obustronnego bolesnego

Dochodzi do jedno- lub obustronnego bolesnego

powiększenia gruczołu. W ujściu gruczołu może być

powiększenia gruczołu. W ujściu gruczołu może być

widoczna ropa.

widoczna ropa.

INNE RZADKIE CHOROBY

INNE RZADKIE CHOROBY

ZAPALNE ŚLINIANEK

ZAPALNE ŚLINIANEK



Ślinianki mogą być zajęte w przebiegu

Ślinianki mogą być zajęte w przebiegu

sarkoidozy, gruźlicy czy choroby

sarkoidozy, gruźlicy czy choroby

kociego pazura.

kociego pazura.

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Lymphadenitis

Lymphadenitis

lymphoepithelialis

lymphoepithelialis



Jest to postępujący, autoimmunologiczny przewlekły

Jest to postępujący, autoimmunologiczny przewlekły

proces zapalny zajmujący głównie ślinianki przyuszne.

proces zapalny zajmujący głównie ślinianki przyuszne.

Obfity naciek zapalny składający się z limfocytów T

Obfity naciek zapalny składający się z limfocytów T

powoduje zanik odcinków wydzielniczych a pozostałe

powoduje zanik odcinków wydzielniczych a pozostałe

resztki przewodów ulegają rozrostowi z tworzeniem

resztki przewodów ulegają rozrostowi z tworzeniem

nieregularnych wysp nabłonka wielowarstwowego

nieregularnych wysp nabłonka wielowarstwowego

płaskiego (wyspy mięśniowo-nabłonkowe).

płaskiego (wyspy mięśniowo-nabłonkowe).



- obraz kliniczny

- obraz kliniczny



Dochodzi do obustronnego powiększenia ślinianek

Dochodzi do obustronnego powiększenia ślinianek

(sporadycznie jednostronnego). Brak jest natomiast

(sporadycznie jednostronnego). Brak jest natomiast

zaburzeń immunologicznych i zaburzeń układowych.

zaburzeń immunologicznych i zaburzeń układowych.



- histopatologia

- histopatologia



Obraz jest taki sam jak w zespole Sjőgrena.

Obraz jest taki sam jak w zespole Sjőgrena.

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena.

Sjőgrena.



- etiologia

- etiologia



Jest to choroba autoimmunologiczna wywołana

Jest to choroba autoimmunologiczna wywołana

autoprzeciwciałami skierowanymi przeciwko antygenom

autoprzeciwciałami skierowanymi przeciwko antygenom

komórek nabłonka gruczołów. U chorych tych stwierdzono

komórek nabłonka gruczołów. U chorych tych stwierdzono

również genotyp HLA-DR3 i HLA-B8. Wskazuje się również na

również genotyp HLA-DR3 i HLA-B8. Wskazuje się również na

możliwość etiologii wirusowej (retrowirusy, cytomegalowirus,

możliwość etiologii wirusowej (retrowirusy, cytomegalowirus,

wirus Epsteina-Barr’a), Prawdopodobnie dochodzi tu do reakcji

wirus Epsteina-Barr’a), Prawdopodobnie dochodzi tu do reakcji

krzyżowej. Przeciwciała przeciw antygenom wirusa reagują

krzyżowej. Przeciwciała przeciw antygenom wirusa reagują

krzyżowo z białkami na powierzchni nabłonka gruczołów. W

krzyżowo z białkami na powierzchni nabłonka gruczołów. W

późnym stadium choroby może dojść do przemiany

późnym stadium choroby może dojść do przemiany

nowotworowej tzn. u chorych może się rozwinąć chłoniak typu

nowotworowej tzn. u chorych może się rozwinąć chłoniak typu

MALT z limfocytów B oraz bardzo rzadko rak płaskonabłonkowy

MALT z limfocytów B oraz bardzo rzadko rak płaskonabłonkowy

lub gruczolakorak.

lub gruczolakorak.



- epidemiologia

- epidemiologia



Zespół ten występuje u około 1% populacji. Ponad 80%

Zespół ten występuje u około 1% populacji. Ponad 80%

chorych to kobiet

chorych to kobiet

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena.

Sjőgrena.



O

O

pierwotnym zespole Sjőgrena

pierwotnym zespole Sjőgrena

mówimy wtedy gdy choroba dotyka

mówimy wtedy gdy choroba dotyka

tylko ślinianek i gruczołów łzowych

tylko ślinianek i gruczołów łzowych

wywołując suchość ust (xerostomia) i

wywołując suchość ust (xerostomia) i

suchość spojówek (xeroftalmia) z

suchość spojówek (xeroftalmia) z

rogowaceniem spojówek lub suchym

rogowaceniem spojówek lub suchym

zapaleniem rogówki i spojówki –

zapaleniem rogówki i spojówki –

(keratoconjunctivitis sicca)

(keratoconjunctivitis sicca)

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena.

Sjőgrena.



Wtórny zespół Sjőgrena

Wtórny zespół Sjőgrena

występuje

występuje

wtedy gdy xeroftalmii i xerostomii

wtedy gdy xeroftalmii i xerostomii

towarzyszy choroba tkanki łącznej

towarzyszy choroba tkanki łącznej

(najczęściej reumatoidalne zapalenie

(najczęściej reumatoidalne zapalenie

stawów oraz rzadziej liszaj

stawów oraz rzadziej liszaj

rumieniowaty uogólniony, twardzina

rumieniowaty uogólniony, twardzina

uogólniona, dermatomyositis oraz

uogólniona, dermatomyositis oraz

mieszana choroba tkanki łącznej).

mieszana choroba tkanki łącznej).

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena.

Sjőgrena.



W obydwu zespołach ponadto występuje bardzo silne

W obydwu zespołach ponadto występuje bardzo silne

zmęczenie, bóle stawów, choroba Reynoda,

zmęczenie, bóle stawów, choroba Reynoda,

śródmiąższowe zapalenie nerek, śródmiąższowe

śródmiąższowe zapalenie nerek, śródmiąższowe

zapalenie płuc, polymyopatia, suchość skóry, zapalenie

zapalenie płuc, polymyopatia, suchość skóry, zapalenie

zatok i krtani, zapalenie trzustki, zapalenie zanikowe

zatok i krtani, zapalenie trzustki, zapalenie zanikowe

żołądka, suchość pochwy, rumień skóry, pierwotna

żołądka, suchość pochwy, rumień skóry, pierwotna

marskość wątroby, zapalenie tarczycy, neuropatie,

marskość wątroby, zapalenie tarczycy, neuropatie,

anemia, leukopenia i trombocytopenia. Suchość jamy

anemia, leukopenia i trombocytopenia. Suchość jamy

ustnej prowadzi do zapaleń zwłaszcza drożdżycy

ustnej prowadzi do zapaleń zwłaszcza drożdżycy

(70%pacjentów) oraz próchnicy przyszyjkowej. Grzbiet

(70%pacjentów) oraz próchnicy przyszyjkowej. Grzbiet

języka jest zaczerwieniony, zanikowy i pobrużdżony.

języka jest zaczerwieniony, zanikowy i pobrużdżony.

Ponadto dochodzi do niebolesnego powiększenia

Ponadto dochodzi do niebolesnego powiększenia

ślinianek zwykle obustronnego u około 45% pacjentów.

ślinianek zwykle obustronnego u około 45% pacjentów.

Zajęte są zwykle ślinianki przyuszne oraz rzadko

Zajęte są zwykle ślinianki przyuszne oraz rzadko

podżuchwowe

podżuchwowe

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena

Sjőgrena



- badania diagnostyczne

- badania diagnostyczne



Stosuje się biopsje gruczołów wargowych z

Stosuje się biopsje gruczołów wargowych z

półilościową oceną ogniskowego zapalenia

półilościową oceną ogniskowego zapalenia

limfocytarnego.

limfocytarnego.



Wykonuje się również sialografię

Wykonuje się również sialografię



ocenę przepływu śliny przez ślinianki

ocenę przepływu śliny przez ślinianki

przyuszne

przyuszne



scyntygrafię z zastosowaniem izotopu

scyntygrafię z zastosowaniem izotopu

technetu 99Tc.

technetu 99Tc.



W badaniach laboratoryjnych stwierdza się:

W badaniach laboratoryjnych stwierdza się:

zwiększone OB., hypergammaglobulinemię,

zwiększone OB., hypergammaglobulinemię,

czynnik reumatoidalny (RF), przeciwciała

czynnik reumatoidalny (RF), przeciwciała

przeciwjądrowe (ANA), anty-Ro (anty-SS-A) i

przeciwjądrowe (ANA), anty-Ro (anty-SS-A) i

anty-La (anty-SS-B)

anty-La (anty-SS-B)

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena

Sjőgrena



- histopatologia

- histopatologia



Ślinianki przyuszne:

Ślinianki przyuszne:



Nacieki limfocytarne (T i B) zajmują całe zraziki

Nacieki limfocytarne (T i B) zajmują całe zraziki

tworząc nawet grudki chłonne z ośrodkami

tworząc nawet grudki chłonne z ośrodkami

rozmnażania i prowadząc do zaniku odcinków

rozmnażania i prowadząc do zaniku odcinków

wydzielniczych. Natomiast przewody odprowadzające

wydzielniczych. Natomiast przewody odprowadzające

nie ulegają zanikowi a wręcz dochodzi do rozrostu

nie ulegają zanikowi a wręcz dochodzi do rozrostu

komórek mioepitelialnych, który prowadzi do

komórek mioepitelialnych, który prowadzi do

zamknięcia światła przewodów i powstania wysepek

zamknięcia światła przewodów i powstania wysepek

epimyoepitelialnych. Nacieki nie przekraczają

epimyoepitelialnych. Nacieki nie przekraczają

międzyzrazikowej przegrody łącznotkankowej co jest

międzyzrazikowej przegrody łącznotkankowej co jest

cechą różnicującą z chłoniakiem.

cechą różnicującą z chłoniakiem.



Małe ślinianki:

Małe ślinianki:



Występują agregaty limfocytów T wokół przewodów

Występują agregaty limfocytów T wokół przewodów

wewnątrzzrazikowych. Agregaty te muszą liczyć

wewnątrzzrazikowych. Agregaty te muszą liczyć

powyżej 50 limfocytów.

powyżej 50 limfocytów.

CHOROBY

CHOROBY

AUTOIMMUNOLOGICZNE

AUTOIMMUNOLOGICZNE

Zespół

Zespół

Sjőgrena

Sjőgrena