POJĘCIE NORMY I PATOLOGII W
PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
Definicja psychologii klinicznej:
psychologia kliniczna bada zaburzenia w
przystosowaniu wg norm ogólnych /osoby,
których zachowanie wykracza poza ogólną
normę/ i indywidualnego standardu danej
jednostki /osoby, które wychodzą poza swój
standard zachowania/ oraz jakie zmiany w
sytuacji i osobowości spowodowały zmiany w
zachowaniu.
zadaniem psychologii klinicznej jest badanie
odchyleń od normy ogólnej i standardu
indywidualnego.
KRYTERIA NORMY I
PATOLOGII
kryterium statystyczne - dostosowanie do średniej (w sensie matematycznym)
populacji
Według tego kryterium konstruuje się wszystkie kwestionariusze, testy.
Ale czy średnia statystyczna wskazuje na optymalny rozwój człowieka, na zdrowie
psychiczne?
kryterium przystosowania – dostosowanie się do otoczenia, środowiska, w którym
człowiek funkcjonuje
Czy przystosowanie do środowiska patologicznego, przestępczego jest oznaką
zdrowia psychicznego ? A co z nadmiernym konformizmem?
norma hedonistyczna - zdrowy jest ten, kto jest zadowolony z życia, siebie, ma
dobre samopoczucie
stan idealny jako norma
np. definicja zdrowia wg WHO: „stan w pełni dobrego samopoczucia fizycznego,
psychicznego i społecznego”, nie tylko brak choroby czy niedomagania.
W różnych koncepcjach psychologicznych formułowane są różne definicje zdrowej
osobowości, które można określić jako normę teoretyczną.
brak choroby, brak objawów - na tym kryterium opiera się definicja zdrowia
psychicznego w psychiatrii.
Ale wystąpienie samych objawów nie musi świadczyć o chorobie psychicznej. Każda
jednostka nozologiczne opisywana jest nie tylko przez symptomy, ale również przez
etiologię (przyczyny) i patogenezę (podłoże choroby).
Np. te same objawy mają różne przyczyny . Poza tym zaburzenia procesów
psychicznych występują także u ludzi zdrowych i nie są traktowane jako patologiczne.
Rodzaje norm w psychologii
Norma ilościowa (statystyczna) – wynika z pomiaru cechy w
pewnej populacji; takie nasilenie cechy lub stanu, które
mieści się w granicach przeciętnej (średniej);
Norma teoretyczna – odnoszenie stanu jednostki do
prawidłowości i twierdzeń zawartych w różnych koncepcjach
teoretycznych;
Norma społeczna – zachowanie charakterystyczne dla
wzoru w danej kulturze lub społeczności zgodnie prawami
grupy i zasadami życia społecznego;
Norma kliniczna – porównanie zachowania i stanu
psychicznego jednostki z opisem zespołów klinicznych,
charakterystycznych dla danej jednostki chorobowej;
Ponieważ to, co jest patologią i zdrowiem jest funkcją
tolerancji społecznej, często posługujemy się pojęciem
normy społeczno-klinicznej.