POJĘCIE NORMY I PATOLOGII W 
PSYCHOLOGII KLINICZNEJ



Definicja psychologii klinicznej:



psychologia kliniczna bada zaburzenia w 

przystosowaniu wg norm ogólnych /osoby, 

których zachowanie wykracza poza ogólną 

normę/ i indywidualnego standardu danej 

jednostki /osoby, które wychodzą poza swój 

standard zachowania/ oraz jakie zmiany w 

sytuacji i osobowości spowodowały zmiany w 

zachowaniu.



  zadaniem psychologii klinicznej jest badanie 

odchyleń od normy ogólnej i standardu 

indywidualnego.

KRYTERIA NORMY I 
PATOLOGII



 

kryterium statystyczne - dostosowanie do średniej (w sensie matematycznym) 

populacji



Według tego kryterium konstruuje się wszystkie kwestionariusze, testy.



Ale czy średnia statystyczna wskazuje na optymalny rozwój człowieka, na zdrowie 

psychiczne?



kryterium przystosowania – dostosowanie się do otoczenia, środowiska, w którym 

człowiek funkcjonuje



Czy przystosowanie do środowiska patologicznego, przestępczego jest oznaką 

zdrowia psychicznego ? A co z nadmiernym konformizmem?



norma hedonistyczna - zdrowy jest ten, kto jest zadowolony z życia, siebie, ma 

dobre samopoczucie



stan idealny jako norma 



np. definicja zdrowia wg WHO: „stan w pełni dobrego samopoczucia fizycznego, 

psychicznego i społecznego”, nie tylko brak choroby czy niedomagania.



W różnych koncepcjach psychologicznych formułowane są różne definicje zdrowej 

osobowości, które można określić jako normę teoretyczną.



brak choroby, brak objawów - na tym kryterium opiera się definicja zdrowia 

psychicznego w psychiatrii.



Ale wystąpienie samych objawów nie musi świadczyć o chorobie psychicznej. Każda 

jednostka nozologiczne opisywana jest nie tylko przez symptomy, ale również przez 

etiologię (przyczyny) i patogenezę (podłoże choroby).



Np. te same objawy mają różne przyczyny . Poza tym zaburzenia procesów 

psychicznych występują także u ludzi zdrowych i nie są traktowane jako patologiczne.

Rodzaje norm w psychologii



Norma ilościowa (statystyczna) – wynika z pomiaru cechy w 

pewnej populacji; takie nasilenie cechy lub stanu, które 

mieści się w granicach przeciętnej (średniej); 



Norma teoretyczna – odnoszenie stanu jednostki do 

prawidłowości i twierdzeń zawartych w różnych koncepcjach 

teoretycznych;



Norma społeczna – zachowanie charakterystyczne dla 

wzoru w danej kulturze lub społeczności zgodnie prawami 

grupy i zasadami życia społecznego;



Norma kliniczna – porównanie zachowania i stanu 

psychicznego jednostki z opisem zespołów klinicznych, 

charakterystycznych dla danej jednostki chorobowej;

Ponieważ to, co jest patologią i zdrowiem jest funkcją 

tolerancji społecznej, często posługujemy się pojęciem 

normy społeczno-klinicznej.