Granica między

zdrowiem a chorobą

psychiczną

Norma

Normalność

Normalny

------------------Nienormalny

(człowiek)

Norma a normalność

• Normalność – bycie normalnym?

Własność bycia normalnym?

Norma – wzorzec, według którego

normalność się stwierdza czy ocenia

Norma – wzorzec idealny? Typowy?

Norma…

Zasada stopnia prawdopodobieństwa

(Kępiński, 1978)

Zachowanie normalne w danej sytuacji

najbardziej prawdopodobne

Zachowanie nienormalne – mające

najmniejszy stopień
prawdopodobieństwa

Norma psychiczna

1. Stan jakościowy i ilościowy cech psychicznych i

ich zespołów spotykany najczęściej w danym
społeczeństwie lub określonej populacji

2. Stan jakościowy i ilościowy cech psychicznych i

ich zespołów sprzyjający optymalnemu
funkcjonowaniu i rozwojowi danej jednostki.

3. Stan jakościowy i ilościowy cech psychicznych i

ich zespołów nie odbiegający in minus od normy,
w rozumieniu, jakie podane zostało w znaczeniu
1

(Szewczuk, 1979)

Norma psychiczna a kultura

i społeczeństwo

Osoba zdrowa/ normalna – zdolna do

pełnienia społecznej roli wyznaczonej
jej przez społeczeństwo, jeśli jest
zdolna do uczestnictwa w
reprodukowaniu społeczeństwa

Optimum rozwoju i szczęścia jednostki

(Fromm)

Normalny

? =

Zdrowy

Zdrowie a choroba

Zdrowie psychiczne

--------------------------------------

granica?

Choroba psychiczna

Zdrowie według WHO

Zdrowie to nie tylko całkowity brak

choroby, czy kalectwa, ale także stan
pełnego, fizycznego, umysłowego i
społecznego dobrostanu (dobrego
samopoczucia). 

Zaburzenie

Używane celem uniknięcia terminu choroba.

Nie

jest

terminem

ścisłym,

tylko

wskazaniem na istnienie UKŁADU klinicznie
stwierdzalnych objawów lub zachowań
połączonych w większości przypadków z
cierpieniem

i

z

zaburzeniem

funkcjonowania indywidualnego. Sama
dewiacja społeczna lub społeczny konflikt
bez

zaburzenia

indywidualnego

funkcjonowania nie powinny być, w myśl
przyjętych tu definicji, zaliczane do
zaburzeń psychicznych.

Ustawa o Ochronie Zdrowia

Psychicznego

Nie podaje się definicji zaburzenia psychicznego tylko

informacje do kogo ma się ona odnosić, to znaczy:

„Ilekroć przepisy niniejszej ustawy stanowią o:
1. osobie z zaburzeniami psychicznymi, odnosi się to do osoby:
a. chorej psychicznie (wykazującej zaburzenia psychotyczne),
b. upośledzonej umysłowo,
c. wykazującej inne zakłócenia czynności psychicznych, które

zgodnie ze stanem

wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a

osoba ta wymaga

świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki

niezbędnych do życia

w środowisku rodzinnym lub społecznym”.(Art. 3)

W Psychiatrii Bilikiewicza jest to

„termin zbiorczy obejmujący wszelkie
zaburzenia psychiczne tj. nerwice
(chyba niesłusznie), psychozy,
zespoły psychoorganiczne i
zaburzenia osobowości (charakteru).
W węższym znaczeniu tego terminu
choroba psychiczna jest synonimem
psychozy” (str. 690, 2011).

Brytyjski Departament

Zdrowia

„choroba psychiczna oznacza

upośledzenie lub zakłócenie w
funkcjonowaniu umysłu lub mózgu w
wyniku ich niepełnosprawności i
zaburzenia lub „psychicznie
zaburzony”

Granice między normą a

patologią

Ostra granica

Kontinuum

kontekst?

Epizod depresyjny F32 ICD-

10

Aby stwierdzić występowanie epizodu depresyjnego, muszą

występować przez co najmniej dwa tygodnie przynajmniej dwa z
trzech poniższych objawów:

• obniżenie nastroju
• utrata zainteresowań i anhedonia
• mniejsza energia lub wytrzymałość na zmęczenie
oraz dwa lub więcej następujących objawów:
• trudności w skupieniu uwagi
• obniżenie samooceny
• odczuwanie winy, czucie się bezwartościowym
• pesymistyczne postrzeganie przyszłych wydarzeń
• myśli lub zachowania samobójcze albo zachowania autoagresywne
• problemy ze snem
• zmniejszenie apetytu.

Kryteria diagnostyczne

rozpoznania depresji dużej według

klasyfikacji DSM-IV:

Występowanie minimum pięciu z poniższych objawów przez okres 2 tygodni,

pod warunkiem że stanowią one istotną zmianę w zachowaniu chorego
(jednym ze wskazań jest obniżenie nastroju lub utrata zainteresowań oraz
brak zdolności odczuwania przyjemności):

– obniżenie nastroju lub dysforia występujące codziennie przez

przeważającą część dnia, odczuwana subiektywnie i dostrzegana przez
otoczenie

– znaczne ograniczenie zainteresowań wszystkimi czynnościami oraz

brak odczuwania przyjemności związanej z ich wykonywaniem

– spadek lub wzrost masy ciała minimum 5% w ciągu miesiąca lub

codzienny wzrost lub spadek apetytu

– utrzymująca się bezsenność lub nadmierna senność
– spowolnienielub podniecenie ruchowe
– uczucie zmęczenia
– poczucie nieuzasadnionej winy, obniżenie poczucia własnej wartości
– obniżenie sprawności myślenia, zaburzenia uwagi i koncentracji,

niemożność podjęcia decyzji

– nawracające myśli o śmierci, myśli samobójcze– realizowane lub nie.

Kryteria wykluczenia:

– należy wykluczyć istnienie czynników

somatycznych lub organicznych, które mogą
mieć wpływ na nastrój

– zaburzeniem nie jest reakcja na śmierć bliskiej

osoby (jeżeli jednak żałoba przedłuża się lub
dodatkowo występują myśli samobójcze, nasila
się poczucie własnej bezwartościowości oraz
następuje wyraźne spowolnienie ruchowe,
należy podejrzewać depresję endogenną)

– nie występują urojenia przed, w trakcie lub po

czasie pojawienia się zaburzeń przez okres 2
tygodni.

Homoseksualizm

ICD-6 zaliczała homoseksualizm do

dewiacji seksualnych

W 1992 roku WHO usunęła homoseksualizm z

dziesiątej rewizji Międzynarodowej Statystycznej
Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych,
zastępując go orientacją seksualna niezgodną z
ego (egodystoniczną) wraz z nową kategorią
diagnostyczną F66 . W klasyfikacji znalazła się też
informacja, że: „orientacji seksualnej – samej w
sobie – nie należy uważać za zaburzenie.

PMS?

ŻAŁOBA?

Dziękuję za uwagę