Ropa Naftowa
Co to jest?
Ropa naftowa jest mieszaniną węglowodorów, w skład
której głównie wchodzą parafiny (alkany), nafteny
(cykloalkany), olefiny (alkeny) i węglowodory aromatyczne.
Pozostałość, do około 20% stanowią związki organiczne
zawierające tlen, azot lub siarkę, a także sole
nieorganiczne i woda. Ropa naftowa ma zmienny skład
chemiczny. Zależy on od miejsca jej występowania. Barwa
brązowa lub czarna, rzadziej żółtobrunatna, czerwonawa i
zielonkawa. Odznacza się silnym, specyficznym
zapachem.
Skład chemiczny
Podstawowy skład chemiczny ropy naftowej to: 80-
88%
węgla, 11-14,5% wodoru, 0,01-6% siarki (rzadko do
8%),
0,005-0,7% tlenu (rzadko do 1,2%), 0,001-1,8% azotu.
Oprócz tych pierwiastków
w ropie naftowej można
znaleźć około 50 pierwiastków
chemicznych, w tym: wanad,
Nikiel ,chlor.
Teorie pochodzenia
1. Teoria organicznego pochodzenia -
Teoria ta
została stworzona m.in. przez: B. Radziszewskiego,
K. Englera, H. Höfer, J.E. Hackforda, D. White'a w
myśl których ropa naftowa powstała przez
przeobrażenie szczątków roślinnych i zwierzęcych
nagromadzonych wraz z drobnymi okruchami
mineralnymi w osadach morskich; czynnikami
powodującymi przejście substancji organicznych w
bituminy są prawdopodobnie: środowisko
redukujące, odpowiednia temperatura, działalność
bakterii, oddziaływanie pierwiastków
promieniotwórczych i in.
Teorie pochodzenia
2. Teorie nieorganicznego pochodzenia – Teoria ta
opierają się najczęściej na wielokrotnych próbach
otrzymania w warunkach laboratoryjnych
węglowodorów, takich jak: metan, etan, acetylen,
benzen, z substancji nieorganicznych.Jednak nie
przedstawiono żadnego dowodu, że te procesy
zachodzą w przyrodzie. Równocześnie wzrasta
ilość dowodów na korzyść organicznego
pochodzenia ropy naftowej:
- brak związku ropy naftowej z wulkanami lub
produktami działalności wulkanicznej,
- zdolność do skręcania płaszczyzny polaryzacji
spolaryzowanego promienia światła
Teorie pochodzenia
3. Niektóre teorie zakładają, że węglowodorowe
depozyty powstały już podczas narodzin planety i
od tamtej pory wypełniają jej wnętrze. Według
innych - stale tworzą się pod wpływem reakcji
chemicznych w płaszczu ziemskim ze skał
węglanowych i wody w obecności tlenków żelaza.
Próbka Ropy Naftowej
Podział Ropy Naftowej
1. Ze względu na ciężar właściwy:
–
lekka (poniżej 878 kG/m³)
–
średnia (od 878 do 884)
–
ciężka (powyżej 884)
2. Ze względu na skład chemiczny ropy:
–
parafinowa
–
naftenowa
–
parafinowo-naftenowa
–
aromatyczna
–
parafinowo-naftenowo-aromatyczna
–
parafinowo-aromatyczna
3. Ze względu na zawartość siarki w ropie:
–
niskosiarkowa (poniżej 0,5%)
–
siarkowa (powyżej 0,5%)
4. Ze względu na zawartość żywic w ropie:
–
małożywiczna (poniżej 17%)
–
żywiczna (od 18 do 35%)
–
wysokożywiczna (powyżej 35%)
5. Ze względu na zawartość parafiny w ropie:
–
niskoparafinowa (bezparafinowa) (temperatura krzepnięcia poniżej −16°C)
–
parafinowa (temperatura krzepnięcia od −15˚C do +20°C)
–
wysokoparafinowa (temperatura krzepnięcia powyżej +20°C)
Wydobycie
Ropa jest wydobywana co najmniej od
średniowiecza. Jej największe
zasoby znajdują się w:
- Afryce
- Ameryka Północna
- Ameryka Południowa
- Eurazji (Rosja)
- Rejonie Zatoki Perskiej
- Polska (okolice Krosna, Jasła, Gorlic i Nowego
Sącza, w Borysławiu)
Wydobycie w skali
światowej
Wykres wydobycia dla Polski
Przetwórstwo i zastosowanie
Przetwórstwem ropy naftowej zajmuje się przemysł
rafineryjny, który przerabia ją w rafineriach. Aby
wyodrębnić z ropy jej poszczególne składniki (np.
benzynę)
stosuje się destylację frakcyjną. Ropę rozdziela się na
frakcje dzięki różnicy w temperaturach wrzenia
poszczególnych jej składników.
Jest podstawowym surowcem przemysłu
petrochemicznego stosowanym do otrzymywania m.in.
benzyny, nafty, olejów, parafiny, smarów, asfaltów,
mazutów, wazelin i wielu materiałów syntetycznych.
Ciekawostki
- W 1977 r. batyskaf badawczy Alvin na głębokości
ponad dwóch i pół kilometra pod powierzchnią
Pacyfiku, na północny wschód od Galapagos,
natknął się na oazę przedziwnego życia, o jakim
wówczas nauce się nie śniło. Oaza ta powstała
wokół gorących źródeł, z których, niczym z
ponurych kominów, tryskały pióropusze ciemnych
zawiesin mineralnych. Woda wypływająca z trzewi
planety jest gorętsza od wrzątku, jej temperatura
dochodzi nawet do 400 st. C. I mimo że warunki są
piekielne i aż gęsto tam od wyziewów trującego
siarkowodoru, życie kipi w najlepsze.
- Największa na świecie sieć podwodnych źródeł
znajduje się na dnie Atlantyku, 2,4 tys. km na
wschód od Florydy.
Ciekawostki
- Rosjanie znaleźli bogate złoża w północnym
Wietnamie, w spękanych granitach, czyli tam,
gdzie teoretycznie nie powinno ich być.
Zaobserwowali też, że po silniejszych wstrząsach
sejsmicznych złoża w rejonie Morza Kaspijskiego
zdają się odnawiać.
Ignacy Łukasiewicz
• 1853, 31 lipca - symboliczna, oficjalna data
narodzin przemysłu naftowego. Po raz pierwszy
zastosowano w praktyce oświetlenie naftowe
podczas pilnej nocnej operacji w szpitalu
• 1854 - założył pierwszą na świecie kopalnię ropy
naftowej w Bóbrce koło Krosna (spółka naftowa
Trzecieski-Łukasiewicz); kopalnia jest czynna do
dzisiaj.
• 1857 - Klęczany koło Gorlic: Łukasiewicz otworzył
pierwszą na świecie rafinerię. Z ropy produkował
naftę, smary, oleje smarne i asfalt.
Zdjęcia
Krosno Algieria
Zdjęcia
Zdjęcia