Występowanie złóż ropy
naftowej
Ropa naftowa jest mieszaniną
węglowodorów, w skład której głównie
wchodzą:
parafiny (alkany), -pentan, izopentan,
dekan tetradekan, heksadekan
nafteny (cykloalkany),
olefiny (alkeny)
węglowodory aromatyczne.
Pozostałość, do około 20% stanowią związki
organiczne zawierające tlen, azot lub
siarkę, a także sole nieorganiczne i woda.
Związki aromatyczne w ropie
naftowej
Zastosowanie ropy
naftowej
Ropa naftowa znajduje szerokie zastosowanie. Jest
czystsza i wydajniejsza niż węgiel, a w porównaniu z
gazem - łatwiejsza do transportowania. Czasem, podobnie
jak węgiel , nazywana jest czarnym złotem. Wytwarza się
z niej połowę energii wykorzystywanej na świecie.
Ropa naftowa wykorzystywana jest do produkcji wielu
artykułów. Bezpośrednio z ropy naftowej powstaje:
asfalt,
oleje napędowe,
oleje i smary, nafta,
różnego rodzaju benzyny.
Ropę naftową używa się do produkcji olejów silnikowych i
smarów,. Służy również do produkcji całej gamy
produktów, np. kosmetyków, leków, barwników,
materiałów wybuchowych, nawozów sztucznych, włókien
sztucznych (nylon), atramentu, środków owadobójczych,
plastiku, syntetycznego kauczuku (opony).
REKTYFIKACJA
REKTYFIKACJA
REKTYFIKACJA - destylacja frakcyjna, ;
metoda rozdzielania mieszanin ciekłych
na wiele frakcji różniących się składem,
przez wielokrotne odparowywanie i
skraplanie składników (czyli wielokrotną
destylację), prowadzone w kolumnie
rektyfikacyjnej.
Rektyfikacja polega na wzbogacaniu par
w składniki bardziej lotne dzięki wymianie
masy między unoszącą się ku górze parą i
spływającą w dół cieczą. Rektyfikacja
umożliwia rozdzielenie substancji o
zbliżonej temperaturze wrzenia.
Rektyfikacja
Instalacje do destylacji ropy naftowej
składają się z dwóch układów: pierwszy
pracuje pod ciśnieniem atmosferycznym,
drugi - pod ciśnieniem zmniejszonym.
Większość frakcji poddaje się dalszej
przeróbce (może to być na przykład:
kraking, hydrokraking, reforming,
rafinacja, koksowanie) w celu uzyskania
użytecznych produktów, głównie paliw,
olejów i substratów do syntezy
chemicznej.
Kraking
Kraking, krakowanie –) proces technologiczny stosowany w
celu przerobu ciężkich frakcji ropy naftowej na benzynę i
oleje.
Kraking polega na inicjowaniu kontrolowanego rozkładu
długich węglowodorów alifatycznych zawartych w ciężkich
frakcjach ropy naftowej, na związki o krótszych łańcuchach
węglowych, takich jakie występują w benzynie i oleju
napędowym. Reakcje chemiczne zachodzące w czasie
krakingu sprowadzają się w uproszczeniu do pękania
pojedynczych wiązań chemicznych węgiel – węgiel z
wytworzeniem wolnych rodników. W wyniku wtórnych
reakcji wytworzonych wolnych rodników oprócz
oczekiwanych węglowodorów alifatycznych o stosunkowo
krótkich łańcuchach powstaje też nieco metanu,
nienasyconych węglowodorów oraz koksu.
Kraking może być inicjowany termicznie, katalitycznie lub
radiacyjnie (z użyciem promieniowania jonizującego).
Kraking termiczno-katalityczny przebiega w temperaturze
ok. 400 °C w obecności katalizatora, pod zwiększonym
ciśnieniem.
Reforming
Reforming to wysokotemperaturowe
ogrzewanie lekkich frakcji ropy naftowej
lub produktów krakingu pod zwiększonym
ciśnieniem w celu otrzymania paliw o
dużej liczbie oktanowej.
Reforming katalityczny jest procesem, w
czasie którego zachodzą reakcje:
izomeryzacji, odwodornienia, cyklizacji,
hydrokrakingu i aromatyzacja.
W wysokiej temperaturze oraz pod
działaniem odpowiednich katalizatorów
następuje izomeryzacja prostych
łańcuchów węglowodorowych do
rozgałęzionych oraz odwodornienie
prowadzące do cyklizacji i aromatyzacji.
Gaz ziemny
Gaz ziemny jest paliwem gazowym
pochodzenia naturalnego. Jest
mieszaniną węglowodorów gazowych
( metanu , etanu , propanu ),
ciekłych oraz zmiennych ilości azotu
N2, dwutlenku węgla CO2,
siarkowodoru H2S, wodoru H2 i
domieszek gazów szlachetnych
( helu He, argonu Ar itp ).
Występowanie złóż gazu
ziemnego w Polsce
Zastosowanie gazu
ziemnego
Gaz ziemny wykorzystywany jest jako:
-
źródło energii w gospodarstwach
domowych. Służy do ogrzewania domów,
podgrzewania wody użytkowej ,
-
przedsiębiorstwach do celi grzewczych,
technologicznych oraz do skojarzonego
produkowania ciepła i energii elektrycznej
-
w układach trigeneracyjnych tj.
produkujących energię elektryczną i
cieplną oraz chłód do klimatyzacji,
-
ekologiczne paliwo do napędu pojazdów
samochodowych.