Receptura ogólna

Zakład Farmakologii Terapii

Monitorowanej z Oddziałem

Chorób Wewnętrznych

2005r.

Zakład Farmakologii Terapii Monitorowanej

z Oddziałem Chorób Wewnętrznych

adres: Szpital im. Dr Władysława

Biegańskiego

ul. Kniaziewicza1-5 telefon: [phone]

Kierownik:
prof. dr hab.n. med. Julita Chojnowska Jezierska
Adiunkt:
dr n. med. Grzegorz Andryskowski
Adiunkt:
dr n. med. Marlena Broncel
Asystent:
dr n. med. Agnieszka Bała
Starszy wykładowca:
dr n. med. Bożena Gajewska

I semestr

• Ćwiczenie 1 - receptura ogólna, receptura

szczegółowa - leki stałe.

• Ćwiczenie 2 - receptura szczegółowa -

leki miękkie.

• Ćwiczenie 3 - receptura szczegółowa -

leki płynne, leki galenowe.

• Ćwiczenie 4 - leki znieczulające ogólnie i

miejscowo

• Ćwiczenie 5 - kolokwium

Warunki zaliczenia

przedmiotu

• Zajęcia według planu
• Miejsce odbywania ćwiczeń - sala ćwiczeniowa

Kliniki w Szpitalu im. Biegańskiego

• Ćwiczenia rozpoczynają się sprawdzianem

wiadomości z poprzednich ćwiczeń.

• Zaliczenie ćwiczeń na ostatnich zajęciach w

semestrze. Zaliczenie pisemne.

• Obecność obowiązkowa na wszystkich ćwiczeniach

• Sprawy dydaktyczno - organizacyjne załatwia

adiunkt dydaktyczny

Receptura lekarska

Dział farmakologii obejmuje:
• przepisy prawno- administracyjne i zasady

prawidłowego redagowania oraz wydawania
recept lekarskich,

• postacie leków
• dawki drogi i sposoby podawania
• przetwory i surowce stosowane w recepturze
„zajmuje się zasadami i sposobem

porozumiewaniu się z lekarza z farmaceutą”

Zasady wystawiania i

realizacji recept

Obowiązuje kilkadziesiąt aktów prawnych
przykłady:
• Dz.U.03.45.391 Ustawa o powszechnym

ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia

• Dz.U.2003.85.785 Rozporządzenie w sprawie

recept lekarskich

• Dz.U.92.4.16 Ustawa o powszechnym obowiązku

obrony Rzeczypospolitej Polskiej

• Dz.U.01.126.1381 Ustawa Prawo farmaceutyczne
• Dz.U.97.28.152 Ustawa o zawodzie lekarza

Recepta

• Tradycyjnie jest formą polecenia

lekarza skierowanego do farmaceuty
odnośnie sporządzenia, oznaczenia i
wydania określonego leku.

• Leki refundowane mogą być

przypisywane wyłącznie na
standartowych drukach recept, lub
kuponach z książeczki usług
medycznych.

Podział druku recepty na

obszary

• 1-y dane podmiotu wystawiającego - kontraktora
• 2- i dane pacjenta ( w tym przynależność do

określonego oddziału Funduszu i szczególne
uprawnienia

• 3 - ci przepisany produkt leczniczy lub wyrób

medyczny (przez lekarza lub aptekarza)

• 4 - y dane osoby wystawiającej receptę, data i podpis
UWAGA rewers pozostaje pusty dla wykorzystania

przez aptekę

na recepcie nie może być żadnych informacji

niezwiązanych z jej przeznaczeniem(reklam)

Dane pacjenta na recepcie

• Imię nazwisko, adres zamieszkania, wiek

w przypadku osoby do 18 r.ż oraz
powyżej 65 roku życia

• identyfikator oddziału Funduszu, do

którego należy pacjent (16 odziałów)

• kod uprawnień dodatkowych IW, IB, ZK,

PO, AZ, WP, E.

• Kod uprawnień pacjenta wynikających z

choroby przewlekłej „P” ( chorób)

Ordynowanie leków

• nazwa leku
• postać, jeśli występuje w kilku
• dawkę jeżeli występuje w różnych
• ilość leku lub surowców

farmaceutycznych do sporządzenia
leku recepturowego

• sposób dawkowania

Ilość leku na recepcie

• Na jednej recepcie można zapisać 5 leków gotowych, albo

jeden lek recepturowy

• Jeżeli lek zawiera substancję odurzającą lub substancje

psychotropową na jednej recepcie (zarówno zwykłej jak i
różowej) może być przypisany tylko jeden lek

• na receptach różowych służących do przepisywania środków

„Rp.w”można przepisać tylko jeden lek w ilości 10 krotnej
jednorazowej dawki maksymalnej, (lub zwykle stosowanej).

• ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej

należy wyrazić dodatkowo słowami

• ilość leku określa się cyfrą arabską przez podanie liczby

opakowań ze skrótem op. lub lag. Antybiotyki zapisujemy
podając liczbę tabletek lub kapsułek.

Dopuszczalna ilość leku

recepturowego na

recepcie

• Proszki dzielone - do 20 szt.
• Proszki niedzielone - do 80,0 g
• substancje stosowane przy oznaczaniu krzywej cukrowej - do 100,0 g
• czopków globulek pręcików do 12 sztuk
• roztworów, mikstur, zawiesin, emulsji do 250,0 g
• płynnych leków do stosowania zewnętrznego do 500,0g ( ilość

spirytusu 95 st. nie może przekroczyć 100,0 g

• maści, kremów, mazideł, papek - do100,0 g
• kropli do użytku wewnętrznego - do 40,0 g
• mieszanek ziołowych - do 100,0 g
• pigułek - do 30 szt.
• Klein - do 500g
• kropli do oczu i uszu oraz maści ocznych sporządzonych w warunkach

aseptycznych do 10,0g

Leki stałe

1. Proszki:

a) zasypka
b) proszki niedzielone
c) proszki dzielone (metodą ważenia)

2. Tabletki
3. Granulaty
4. Czopki

Leki miękkie

1. Maść
2. Pasta
3. Krem
4. Mazidło

Leki płynne

1.) Roztwory
2.) Zawiesiny

a) płynna
b) sucha
c) puder płynny
d) do wstrzyknięć

3.) Syropy
4.) Aerozole

Leki galenowe

1.) Oficynalne
nalewka
intrakt
wyciąg
olejki eteryczne
woda aromatyczna
sok

2.) Magistralne
napar
odwar
maceracja

Zasypka

(Pulveres adspergendi)

Jest to proszek do pudrowania powierzchni skóry lub błon śluzowych (puder).
Najczęściej w tej postaci stosuje się leki ściągające, odkażające,

wysuszające, adsorbcyjne lub przeciwpotne zmieszane z podłożem.

Podłoża: Zinci oxydi, Talci, Amyli tritici, Boli albi
Zapisuje się je w ilości 30,0 g - 100,0 g. Na jednej recepcie można przepisać

80,0 g proszku niedzielonego - opłata ryczałtowa 5 zł. W uzasadnionych
przypadkach można przepisać podwójną ilość za podwójną opłatą (10 zł)

Rp.
Alantan

Lag. orig. 2

S. Zasypka do stosowania zewnętrznego na owrzodzenie
Rp.
Mykodermina

Lag. orig. 1

S. Zasypka do stosowania zewnętrznego

Zasypka recepturowa

Zapisz 60 gram zasypki na sączące

zmiany na skórze o składzie :

Kwas borowy,
Tanina,
Tlenek cynku,
Talk.

Zasypka recepturowa

Rp.
Acidi borici
Tannini
Zinci oxydi
Talci

aa 15,0

M.f. pulv.
D.S. Zasypka wysuszająca na nie

zakażoną skórę

Proszki nie dzielone

(proste i złożone)

Postać leków z grupy słabo

działających, których dawki
jednorazowe są duże (1,0 g-10,0 g).
Proszki niedzielone mogą być
produkowane fabrycznie ( specyfiki)
lub leki magistralne. Dawkowanie
zazwyczaj miarami domowymi np.
łyżeczka od herbaty, na koniec noża
itp.

Proszki nie dzielone

(proste)

Zapisz 50,0 g proszku nie

dzielonego zawierającego Tlenek
magnezu. Dawkowanie: w razie
pieczenia w żołądku na koniec
noża rozpuścić w 1/2 szklanki
letniej wody.

Proszki nie dzielone

(proste)

Rp.
Magnesii oxydi 50,0
S. w razie pieczenia w żołądku na

koniec noża rozpuścić w 1/2 szklanki
letniej wody.

Uwaga!
1- Nie dodajemy podłoża
2 - nie piszemy M.f. pulv

Proszki nie dzielone

(złożone)

Zapisz 100,0 g proszku do użytku

wewnętrznego złożonego z 20,0 g
tlenku magnezu oraz z równych
części zasadowego węglanu
bizmutawego i węglanu wapnia.
Dawkowanie: na 1 godzinę przed
jedzeniem pół łyżeczki od herbaty
w 1/2 szklanki wody.

Proszki nie dzielone

(złożone)

Rp.
Magnesii oxydi

20,0

Bismuthi subcarbonatis
Calcii carbonatis

aa 40,0

M.f.pulv.
D.S. na 1 godzinę przed jedzeniem pół

łyżeczki od herbaty w 1/2 szklanki
wody.

Proszki dzielone

• Recepta może być redagowana na

2 sposoby:

1 - sposobem mnożenia
2 - sposobem dzielenia
wielkość proszków: najmniejsze 0,1

g największe 1,8 g.

Zapisz 20 proszków sposobem

mnożenia zawierających:

• Fosforanu kodeiny w 1/5 dawki maksymalnej

jednorazowej ( d.z.s. jedn. 0,01-0,03 g;dob. 0,06 - 0,1;
max jedn. 0,1 dob 0,3.

• Benzoesan sodowy kofeiny w 1/2 dawki jednorazowej

zwykle stosowanej ( d.z.s. jedn. 0,1-0,2 g; dob. 0,3-
0,5max jedn. 0,3; dob 1,5.

• Paracetamolu, kwasu acetylosalicylowego i pyralginy w

równych częściach po 0,3

Rp.

Codeini phosphatis

0,02

(dwadzieścia

miligramów)

Coffeini Natrii benzoatis 0,05
Acenoli
Acidi acetylsalicylici
Pyralgini

aa 0,3

M.f.pulv. D.t.d. No 20
D.S. 3 razy dziennie po 1 proszku

Zapisz 20 proszków sposobem

dzielenia zawierających:

Codeini phosphatis

0,4

(czterysta miligramów)

Coffeini Natrii benzoatis 0,1
Acenoli
Acidi acetylsalicylici
Pyralgini

aa 6,0

M.f.pulv. Div.in.part.aeq. No 20
D.S. 3 razy dziennie po 1 proszku

Zapisz 20 proszków sposobem

mnożenia zawierających

chlorowodorek efedryny

Rp.
Ephedrini hydrochloridi

0,015

(piętnaście

miligramów)

Saccharosi

0,5

M.f.pulv. D.t.d No 20
D.S. 3 x dziennie po 1 proszku

Uwaga! Waga najmniejszego proszku nie może

być mniejsza od 0,1 dlatego należało dodać
substancji obojętnej

Tabletki

• doustne
• do stosowania zewnętrznego
• dopochwowe
• doodbytnicze
• do zębodołów
• do stosowania pozajelitowego
• do implantacji

Zapisz paracetamol w

tabletkach

Rp.
Paracetamol 0,5
tabl. lag. 1
S. 3x1 tbl

Zapisz trandolapril w dawce

stosowanej w niewydolności

krążenia

Rp.

Gopten 0,0005
s. 1tbl rano

Zapisz 1opakowanie

Relanium w najmniejszej

znanej Ci dawce

Rp.

Relanium 0,002
in. tabl. No 20 (dwadzieścia

tabletek)

D.S 1 tabletka przed snem.

Zapisz Amoksycylinę w

tabletkach dla osoby dorosłej

dawkowanej 2 x dobę

Rp.

Duomox 1,0
20 tabletek
S. Co 12 godzin 1 tbl.

Granulaty

Produkowane wyłącznie fabrycznie.

Dawkuje się zazwyczaj łyżeczkami do
herbaty, gdyż zawierają substancję słabo
działające.

Rp.

Gastrogran
lag. orig. 1
S. Zażywać 3 razy dziennie 1 łyżeczkę do
herbaty

Czopki

• doodbytnicze ( masa 1,0-3,0 g,

zazwyczaj 2,0 g, dla dzieci 1,0 g)

• dopochwowe ( masa 2,0-5,0 g,

zazwyczaj 4,0 g)

• Najczęstszym podłożem dla

czopków jest masło kakaowe.

Zapisz najmniejsza dawkę

doklofenaku w czopku

Rp.

Voltaren 0,025
supp. anale lag. orig. 1
S. 1 czopek wieczorem do kiszki

stolcowej

Zapisz specyfik luminalu

w czopkach

Rp.

Luminalum 0,015
supp. anale No 10 (dziesięć

czopków)

S. 1 czopek podczas napadu

padaczki do kiszki stolcowej

Zapisz 12 czopków zawierających
fosforan kodeiny i chlorowodorek
papaweryny

:

Rp.

Codeini phosphatis 0,02

(dwadzieścia

miligramów)

Papaverini hydrochloridi0,04
Cacao Olei ad 2,0
M. F. Supp. anal. D.t.d. No 12
D.S. W razie bólu 1 czopek do
kiszki stolcowej

Zapisz 12 globulek zawierających

Nystatynę i Metronidazol

Rp.

Nystatyni 100000 j
Metronidazoli 0,25
Cacao Ol. q.s
M.f. glob.vag. D.t.d.No 12
D.S. Dopochwowo 3 razy dziennie
po 1 globulce