Wykład III

Obrażenia układu kostnego.

Rodzaje, powikłania, pierwsza pomoc.

Uszkodzenia kręgosłupa.

Aby doszło do złamania kości u

zdrowego człowieka, konieczne jest
nagłe zadziałanie dużej siły

Energia kinetyczna przenosi siły nie
tylko na kości, ale i otaczające tkanki

Może to prowadzić do martwicy pourazowej:



Mięśni



Powięzi



Naczyń



Nerwów

Dlatego też w przypadku dużych urazów i złamań

wielkich kości należy mówić o „chorobie
urazowej”

Rodzaj złamania, jego postać i charakter
zależą od:



Rodzaju urazu



Kierunku i wielkości działających sił



Rodzaju kości



Działania mięśni



Wieku chorego

Bezpośredni
pośrednie

Podstawowy podział złamań to:



Złamanie zamknięte



Złamanie otwarte



Złamanie skomplikowane



Złamanie powikłane

Zwichnięciem nazywamy przemieszczenie
powierzchni stawowych poza ich
fizjologiczne położenie



Zwichnięcie urazowe jest ciężkim

uszkodzeniem narządu ruchu i często

towarzyszy złamaniom



Zwichnięcia dużych stawów



Biodrowego



Kolanowego



Barkowego

Po nastawieniu wymaga rekonstrukcyjnego

leczenia operacyjnego

Zaburzenia metaboliczne po
urazie



Ubytek krwi, oligowolemia



Ujemny bilans azotowy od 10 dni do 3
tygodni



Zwiększone wydzielanie z moczem
wapnia



Zespół zmiażdżeniowy
(hyperpotasemia, kwasica, zatorowość)

Złamania powikłane uszkodzeniem
naczyń krwionośnych

Mechanizm uszkodzenia naczyń to



„Usidlenie naczyń” przez odłamy kości



Złamania naczyń



Skręcenie



Rozerwanie

Tętnice najczęściej ulegają
uszkodzeniu tam gdzie przebiegają
blisko kości lub więzadła



Tętnica podobojczykowa (między
obojczykiem i I żebrem )



Tętnica ramienna ( cała długość kości
ramiennej, szczególnie okolica
nadkłykciowa w przypadku zwichnięć
łokcia)



Tętnica udowa (kanał przywodzicieli)



Tętnica podkolanowa (dół podkolanowy)

Zapamiętaj



Zaburzenia ukrwienia z powodu
uszkodzenia tętnicy mogą nie
uwidaczniać się od razu, często
pojawiają się z opóźnieniem.
Niejednokrotnie pierwszym objawem
uszkodzenia jest tylko krwiak (lub
narastający krwiak);

Nierzadko do zaburzenia ukrwienia dochodzi

stopniowo, w miarę zmniejszania się światła

naczynia i narastania obrzęku kończyny

(uszkodzeniu naczynia może towarzyszyć

natychmiastowy lub narastający z czasem

zakrzep). Naturalnie do niedokrwienia

kończyn może dojść także w przypadku

braku uszkodzenia tętnicy z powodu

narastającego jej ucisku -np. przez tworzący

się krwiak lub obrzęk kończyny (p. zespół

ciasnoty przedziału powięziowego).

Objawy uszkodzenia naczyń
to



Brak tętna na obwodzie



Obniżenia temperatury ciała



Zblednięcie skóry



Obecność plam



Porażenie mięśni na obwodzie



Przeczulica



Brak czucia

Diagnostyka zaburzeń ukrwienia



Występowanie objawów klinicznych
j.w.



Ultrasonograficzne badanie
dopplerowskie



Angiografia

Złamania powikłane
uszkodzeniem nerwów
obwodowych



Złamania i zwichnięcia są przyczyną
około 20-40% wszystkich uszkodzeń
nerwów obwodowych



Przerwanie ciągłości nerwów ( przy
urazie bezpośrednim lub fragmenty
kości)



Ucisk lub częściowe przerwanie ciągłości
przez fragment kości

Postępowanie w przypadku
uszkodzenia nerwu obwodowego



Ucisk lub częściowe uszkodzenie
nerwu

Repozycja odłamów i rehabilitacja

neurologiczna



Przerwanie ciągłości nerwu

Operacja odtwórcza nerwu

obwodowego

Uszkodzenie kręgosłupa

Najczęściej występuje

jako następstwo



Wypadków

komunikacyjnych



Upadku z wysokości



Skoków do wody

Uszkodzenie

kręgosłupa należy

podejrzewać w

każdym przypadku

w/w urazu oraz u

każdego

nieprzytomnego po

urazie czaszki i

kręgosłupa

Podstawowe objawy w
zależności od miejsca
uszkodzenia kręgosłupa



Odcinek szyjny (porażenie wszystkich
kończyn, mięśni tułowia, oddechowych,
zwieraczy)



Odcinek piersiowy (porażenie kończyn
dolnych, pęcherza i zwieraczy odbytu)



Odcinek lędźwiowy ( porażenie wiotkie,
kończyn dolnych pęcherza i zwieraczy
odbytu)

Udzielanie pierwszej pomocy



Naczelna zasada to utrzymanie głowy i tułowia chorego w

pozycji pośredniej między nadmiernym zgięciem a

wyprostem

Dlatego



W miarę konieczności przenieść chorego na nosze,

czynność tę musi wykonywać kilka osób



Nie wolno chorego przenosić z noszy na które został

położony bezpośrednio po urazie



Najlepiej unieruchomić kręgosłup szyjny kołnierzem

Schanza lub innym fabrycznym



Najlepiej transportować chorego na twardym podłożu w

położeniu na wznak

Leczenie urazów kręgosłupa
zależy od:



Typu uszkodzenia (stabilne, niestabilne)



Miejsca uszkodzenia ( odcinek szyjny,
piersiowy, lędźwiowy)



Rodzaj uszkodzenia (trzon, łuki,
wyrostki)



Współistnienie uszkodzeń rdzenia
kręgowego



Zapamiętaj



l. Złamania bez przemieszczenia oraz

złamania stabilne leczy się zazwyczaj

unieruchomieniem w gorsetach.



2. Złamania z przemieszczeniem odłamów

lub zwichnięciem stawów leczy się

wyciągami szkieletowymi za czaszkę i

unieruchamia w gorsetach lub nastawia i

stabilizuje operacyjnie.



3. Złamania powikłane uszkodzeniami

rdzenia wymagają leczenia

indywidualizowanego, w zależności od

stwierdzanych objawów i czasu, jaki

upłynął od wypadku.

koniec