TĘPE URAZY

BRZUCHA

Łukasz Rosenau

• tępy uraz (zamknięty) → bez

naruszania ciągłości powłok

• często bagatelizowane
• poważne konsekwencje, np.

krwawienia podtorebkowe,
zapalenie otrzewnej

• wywiad (rodzaj urazu, siła, czas),

obserwacja

WĄTROBA

• izolowane uszkodzenia bardzo rzadko,

wysoka śmiertelność ok. 8-12%

• uszkodzenia torebki i miąższu na różnej

głębokości oraz uszkodzenia penetrujące

do wnęki

• przedmiotowo: objawy wstrząsu, później

zapalenia, bolesność prawego podżebrza,

• DPO: obecność krwi i/lub żółci
• rtg: duże zacienienie zlewające się w

okolicy prawego podżebrza z zacienieniem

wątroby

uszkodzenie wątroby

LECZENIE

• zeszycie uszkodzenia
• usunięcie martwiczych tkanek,

resekcja miąższu

• packing – tamponada

okołowątrobowa; obłożenie serwetami
z gazy powierzchni wątroby

• manewr Pringle`a → zaciśnięcie

więzadła wątrobowo-dwunastniczego

manewr Pringle`a

ŚLEDZIONA

• ból lewego podżebrza, dodatnie objawy

otrzewnowe, wstrząs hipowolemiczny

• pęknięcie jednoczasowe i dwuczasowe
• niewielkie uszkodzenia – zaopatrzenie

chirurgiczne (otoczenie siatką z

wchłanialnego tworzywa), pozostałe

przypadki – wycięcie śledziony

• autogenny przeszczep śledziony –

pokrojenie tk. śledziony na plasterki i

owinięcie siecią większą

• piorunujące zakażenia - < 1%

8-cm pęknięcie śledziony

TRZUSTKA

• stosunkowo rzadko
• wyróżniamy: stłuczenia miąższu,

rozerwanie torebki, całkowite

rozerwanie (gwałtowne objawy -

narastające zapalenie otrzewnej)

• bolesność uciskowa przy kręgosłupie
• samoograniczenie → torbiel rzekoma

trzustki

Stopie

Stopie

Obrażenie

Obrażenie

Opis

Opis

1

Krwiak

Rana

Małe stłuczenie bez uszkodzenia
przewodu trzustkowego
Powierzchowna rana bez uszkodzenia
przewodu trzustkowego

2

Krwiak

Rana

Duże stłuczenie bez uszkodzenia
przewodu trzustkowego i ubytku
tkanek
Duże stłuczenie bez uszkodzenia
przewodu trzustkowego i ubytku
tkanek

3

Rana

Przecięcie części dalszej lub

obrażenie śródmiąższowe z
uszkodzeniem przewodu
trzustkowego

4

Rana

Przecięcie części bliższej lub
obrażenie śródmiąższowe dotyczące

bańki

5

Rana

Masywne rozerwanie głowy trzustki

Narządowa skala obrażeń AAST
American Assotiation for the Surgery of
Trauma

LECZENIE

• zeszycie i drenaż okolicy trzustki
• częściowa resekcja trzustki
• metoda Roux – 1/ przecięcie jelita, 2/

koniec dalszy nasuwamy na trzustkę
i przyszywamy, 3/ koniec bliższy
zespalamy z końcem dalszym

ŻOŁĄDEK

• obraz podobny do

przedziurawienia wrzodu
trawiennego (nagły przeszywający
ból w nadbrzuszu, objawy
rozlanego zapalenia otrzewnej)

• krwiak ściany żołądka → martwica

ściany

• leczenie: wycięcie zmienionego

odcinka i zeszycie

DWUNASTNICA

• uszkodzenie części wewnątrzotrzewnowej

→ obraz perforacji wrzodu

• uszkodzenie części zaotrzewnowej →

występują po około 12h; bóle jąder, ból w
nadbrzuszu, krwawe wymioty, zapalenie
otrzewnej; śmiertelność do 60-80%

• rtg → piankowaty obraz przestrzeni

zaotrzewnowej

JELITO

• 4% obrażeń tępych brzucha
• najczęściej dotyczy miejsc

przyczepu jelita: zagięcie 12stniczo-
czcze, okrężniczo-esicze, esiczo-
odbytnicze, wątrobowe, śledzionowe

• obraz zapalenia otrzewnej
• oderwanie krezki – krwotok
• śmiertelność – 15%

LECZENIE

• jelito cienkie: niewielkie

uszkodzenia – szycie, duże –
resekcja + zespolenie

• jelito grube: małe uszkodzenia –

szycie, duże – resekcja, zamknięcie
części dystalnej, wyłonienie
proksymalnej jako stomii

• odbytnica – drenaż okolicy

przedkrzyżowej i kolostomia

kolostomia

NERKI

• stłuczenie – krwiak w tkance tłuszczowej

lub pod torebką włóknistą; ból lędźwiowy,
krwinko/krwiomocz; leczenie zachowawcze

• pęknięcie/rozerwanie torebki – krwiak pod

torebką i poza nią, okresowy krwiomocz;
narastanie krwiaka – interwencja
chirurgiczna

• uszkodzenie nerki z otwarciem dróg

moczowych – krwiomocz i zaciek moczowy
z krwiakiem; wstrząs hipowolemiczny

uszkodzenie lewej nerki i

śledziony

NERKI

• rozerwanie/rozkawałkowanie nerki,

oderwanie bieguna – gwałtowne
objawy kliniczne ze wstrząsem
włącznie, narasta krwiak i zaciek
moczowy, niedrożnośc moczowodu –
moczokrwiak

• uszkodzenie wnęki nerkowej –

najcięższy uraz, uszkodzenie szypuły
naczyniowej, miedniczki i
moczowodu

LECZENIE

• należy ocenić sprawność drugiej

nerki

• małe uszkodzenia – zeszywanie
• duże uszkodzenia – jeśli możliwe

zostawiamy jak najwięcej narządu,
ew. autoprzeszczep nerki (do
okolicy biodrowej)

PĘCHERZ MOCZOWY

• dzielimy na: 1/

zewnątrzotrzewnowe (towarzyszą

złamaniom miednicy), 2/

wewnątrzotrzewnowe – po tępych

urazach

• 1/ krwawy bezmocz, zaciek

moczowy do przestrzeni załonowej

• 2/ szybko narastające zapalenie

otrzewnej, krwiomocz, bezmocz,

brak parcia na mocz

LECZENIE

• zeszycie + cystostomia na ok. 14 dni

cystostomia