Choroby naczyniowe

Choroby naczyniowe

mózgu

mózgu

część I

część I

Klinika Neurologii SUM Zabrze

Klinika Neurologii SUM Zabrze

Unaczynienie mózgu

Unaczynienie mózgu

1.

1.

„

„

Przedni krąg” unaczynienia:

Przedni krąg” unaczynienia:

•

źródło:

źródło:

tętnica

tętnica

szyjna wewnętrzna /gałąź t. szyjnej

szyjna wewnętrzna /gałąź t. szyjnej

wspólnej/

wspólnej/

•

najważniejsze gałęzie: t. środkowa siatkówki, t. łącząca

najważniejsze gałęzie: t. środkowa siatkówki, t. łącząca

tylna, t. środkowa mózgu, t. przednia mózgu

tylna, t. środkowa mózgu, t. przednia mózgu

2.

2.

Zakres:

Zakres:

•

obejmuje całość półkul mózgu, z wyjątkiem większości

obejmuje całość półkul mózgu, z wyjątkiem większości

części płata potylicznego

części płata potylicznego

Unaczynienie mózgu

Unaczynienie mózgu

1.

1.

Tylny krąg” unaczynienia:

Tylny krąg” unaczynienia:

•

źródło: tętnica kręgowa /gałąź t. podobojczykowej/

źródło: tętnica kręgowa /gałąź t. podobojczykowej/

•

tt. kręgowe łączą się tworząc t. podstawną, której

tt. kręgowe łączą się tworząc t. podstawną, której

końcowymi gałęziami są tętnice tylne mózgu

końcowymi gałęziami są tętnice tylne mózgu

•

wcześniej t. kręgowa i t. podstawna oddają b. ważne

wcześniej t. kręgowa i t. podstawna oddają b. ważne

gałęzie do pnia mózgu i móżdżku /t. dolna tylna móżdżku,

gałęzie do pnia mózgu i móżdżku /t. dolna tylna móżdżku,

t. dolna przednia móżdżku, t. górna móżdżku/

t. dolna przednia móżdżku, t. górna móżdżku/

2.

2.

Zakres:

Zakres:

•

struktury pnia mózgu /most, rdzeń przedłużony/,

struktury pnia mózgu /most, rdzeń przedłużony/,

móżdżek, błędnik i narząd przedsionkowy, płat potyliczny

móżdżek, błędnik i narząd przedsionkowy, płat potyliczny

Rodzaje chorób naczyniowych

Rodzaje chorób naczyniowych

mózgu

mózgu

I.

I.

Przemijające niedokrwienie mózgu

Przemijające niedokrwienie mózgu

/

/

TIA, transient, ischemic attack/

TIA, transient, ischemic attack/

II.

II.

Udar mózgu /stroke/

Udar mózgu /stroke/

1.

1.

Udar niedokrwienny /ischemic stroke/

Udar niedokrwienny /ischemic stroke/

2.

2.

Udar krwotoczny

Udar krwotoczny

•

Krwotok podpajęczynówkowy

Krwotok podpajęczynówkowy

/SAH, subarachnoid hemorrhage/

/SAH, subarachnoid hemorrhage/

•

Krwotok śródmózgowy

Krwotok śródmózgowy

/ICH, intracerebral hemorrhage/

/ICH, intracerebral hemorrhage/

3.

3.

Udar żylny

Udar żylny

Przemijające niedokrwienie

Przemijające niedokrwienie

mózgu /TIA/

mózgu /TIA/



Klasyczna definicja: wystąpienie objawów

Klasyczna definicja: wystąpienie objawów

ogniskowego i/lub globalnego uszkodzenia mózgu na

ogniskowego i/lub globalnego uszkodzenia mózgu na

skutek niedokrwienia, utrzymujące się krócej niż 24h

skutek niedokrwienia, utrzymujące się krócej niż 24h



Zazwyczaj objawy utrzymują się nie dłużej niż 1-2 h

Zazwyczaj objawy utrzymują się nie dłużej niż 1-2 h



W części przypadków, gdy objawy utrzymują się kilka-

W części przypadków, gdy objawy utrzymują się kilka-

kilkanaście godzin, w badaniach TK i MRI można

kilkanaście godzin, w badaniach TK i MRI można

stwierdzić symptomatyczne zmiany niedokrwienne w

stwierdzić symptomatyczne zmiany niedokrwienne w

mózgowiu, co powinno klasyfikować te zachorowania

mózgowiu, co powinno klasyfikować te zachorowania

do grupy udarów

do grupy udarów

– prawdopodobnie nastąpi zmiana

– prawdopodobnie nastąpi zmiana

dotychczasowej definicji

dotychczasowej definicji

TIA – typowe objawy

TIA – typowe objawy

I.

I.

z „przedniego kręgu” unaczynienia:

z „przedniego kręgu” unaczynienia:

•

przeciwstronny połowiczy niedowład lub

przeciwstronny połowiczy niedowład lub

porażenia, zaburzenia mowy afatyczne,

porażenia, zaburzenia mowy afatyczne,

przemijająca ślepota jednooczna,

przemijająca ślepota jednooczna,

przeciwstronne parastezje lub niedoczulica

przeciwstronne parastezje lub niedoczulica

II.

II.

z „tylnego kręgu” unaczynienia:

z „tylnego kręgu” unaczynienia:

•

najczęściej konstelacja objawów takich jak:

najczęściej konstelacja objawów takich jak:

zawroty głowy, ataksja kończyn, ataksja

zawroty głowy, ataksja kończyn, ataksja

tułowia, podwójne widzenie, zespoły

tułowia, podwójne widzenie, zespoły

naprzemienne, całkowita ślepota

naprzemienne, całkowita ślepota

TIA – postępowanie

TIA – postępowanie



Postępowanie tak jak w udarze !!!

Postępowanie tak jak w udarze !!!



Wymaga pilnej diagnostyki /w tym TK/ i

Wymaga pilnej diagnostyki /w tym TK/ i

hospitalizacji oraz wdrożenia profilaktyki udaru

hospitalizacji oraz wdrożenia profilaktyki udaru

/m.in. stosowania leków przeciwpłytkowych,

/m.in. stosowania leków przeciwpłytkowych,

wykonania ewentualnego zabiegu zwężonej t.

wykonania ewentualnego zabiegu zwężonej t.

szyjnej/

szyjnej/



W ok. 10-15% poprzedza wystąpienie udaru w

W ok. 10-15% poprzedza wystąpienie udaru w

czasie do 7 dni !

czasie do 7 dni !

Udar mózgu

Udar mózgu

DEFINICJA WHO

DEFINICJA WHO

•

Zespół kliniczny charakteryzujący się nagłym

Zespół kliniczny charakteryzujący się nagłym

pojawieniem ogniskowych lub globalnych zaburzeń

pojawieniem ogniskowych lub globalnych zaburzeń

czynności mózgowia, które – jeśli nie doprowadzają

czynności mózgowia, które – jeśli nie doprowadzają

wcześniej do zgonu – utrzymują się dłużej niż 24

wcześniej do zgonu – utrzymują się dłużej niż 24

godziny i nie mają innej przyczyny niż naczyniowa.

godziny i nie mają innej przyczyny niż naczyniowa.

Udar mózgu - epidemiologia

Udar mózgu - epidemiologia

•

Zapadalność na udar mózgu w Polsce rocznie wynosi 170 –

Zapadalność na udar mózgu w Polsce rocznie wynosi 170 –

190/100 000 populacji, co daje ok. 60 tyś. nowych

190/100 000 populacji, co daje ok. 60 tyś. nowych

zachorowań udarowych rocznie

zachorowań udarowych rocznie

•

Śmiertelność wczesna /30-dniowa/ z powodu udaru wynosi

Śmiertelność wczesna /30-dniowa/ z powodu udaru wynosi

ok. 15-20% /w początku lat 90-tych było to ok. 35-40%/

ok. 15-20% /w początku lat 90-tych było to ok. 35-40%/

•

Udar mózgu stanowi czwartą co do częstości przyczynę

Udar mózgu stanowi czwartą co do częstości przyczynę

zgonów w Polsce.

zgonów w Polsce.

•

Jest pierwszą przyczyną inwalidztwa u osób po 60

Jest pierwszą przyczyną inwalidztwa u osób po 60

roku życia.

roku życia.

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

•

Stanowi ok. 80-85% przypadków udaru

Stanowi ok. 80-85% przypadków udaru

•

Bezpośrednią przyczyną wystąpienia objawów jest

Bezpośrednią przyczyną wystąpienia objawów jest

zamknięcie naczynia z następczym niedokrwieniem

zamknięcie naczynia z następczym niedokrwieniem

i niedotlenieniem określonego obszaru tkanki

i niedotlenieniem określonego obszaru tkanki

mózgowej

mózgowej

•

Obszar niedokrwienia składa się z dwu części:

Obszar niedokrwienia składa się z dwu części:

•

Centralny obszar z trwale uszkodzonymi neuronami

Centralny obszar z trwale uszkodzonymi neuronami

•

Obwodowy obszar, tzw. penumbra, w którym funkcje

Obwodowy obszar, tzw. penumbra, w którym funkcje

komórek nerwowych mogą być przywrócone w razie

komórek nerwowych mogą być przywrócone w razie

przywrócenia przepływu krwi /rekanalizacji/

przywrócenia przepływu krwi /rekanalizacji/

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

Ognisko
niedokrwienne:

obszar martwicy

obszar penumbry

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka

I.

I.

Niemodyfikowalne:

Niemodyfikowalne:

•

Wiek ( po 60 r.ż. ryzyko udaru rośnie 2x z

Wiek ( po 60 r.ż. ryzyko udaru rośnie 2x z

każdą dekadą)

każdą dekadą)

•

Płeć (męska)

Płeć (męska)

•

Rasa (czarna)

Rasa (czarna)

•

Przyczyny genetyczne (przykład: zespół

Przyczyny genetyczne (przykład: zespół

CADASIL)

CADASIL)

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka

II.

II.

Modyfikowalne:

Modyfikowalne:

•

nadciśnienie tętnicze – u ok. 70% chorych

nadciśnienie tętnicze – u ok. 70% chorych

•

dyslipidemie: hypercholesterolemia,

dyslipidemie: hypercholesterolemia,

hypertriglicerydemia – u ok. 30-40%

hypertriglicerydemia – u ok. 30-40%

•

cukrzyca – u ok. 20-25%

cukrzyca – u ok. 20-25%

•

nikotynizm – u co najmniej 25-30%

nikotynizm – u co najmniej 25-30%

•

migotanie przedsionków – u ok. 20-25%

migotanie przedsionków – u ok. 20-25%

•

choroba wieńcowa, przebyty zawał serca –

choroba wieńcowa, przebyty zawał serca –

u ok. 20-30%

u ok. 20-30%

•

min. 70% zwężenie objawowej tętnicy

min. 70% zwężenie objawowej tętnicy

szyjnej

szyjnej

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka

II.

II.

Modyfikowalne c.d.:

Modyfikowalne c.d.:

•

otyłość

otyłość

•

inne choroby serca: wady zastawkowe,

inne choroby serca: wady zastawkowe,

sztuczne zastawki, zapalenie wsierdzia,

sztuczne zastawki, zapalenie wsierdzia,

kardiomiopatie

kardiomiopatie

•

leki antykoncepcyjne /zwłaszcza w

leki antykoncepcyjne /zwłaszcza w

połączeniu z paleniem papierosów/

połączeniu z paleniem papierosów/

•

nadużywanie alkoholu

nadużywanie alkoholu

•

choroby krwi – np. czerwienica

choroby krwi – np. czerwienica

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka

III.

III.

U osób w młodym wieku /poniżej 40-45 r.ż./

U osób w młodym wieku /poniżej 40-45 r.ż./

u których nie występują typowe czynniki

u których nie występują typowe czynniki

ryzyka

ryzyka

•

przetrwały otwór owalny /PFO, patent foramen

przetrwały otwór owalny /PFO, patent foramen

ovale/ z możliwością zatoru pradoksalnego

ovale/ z możliwością zatoru pradoksalnego

•

wrodzone stany nadkrzepliwości /niedobór

wrodzone stany nadkrzepliwości /niedobór

antytrombiny III, niedobór białek C i S/

antytrombiny III, niedobór białek C i S/

•

zespół antyfosfolipidowy

zespół antyfosfolipidowy

•

hiperhomocysteinemia

hiperhomocysteinemia

•

choroby zapalne naczyń – guzkowe zapalenie

choroby zapalne naczyń – guzkowe zapalenie

tętnic, ch. Takaysu i inne

tętnic, ch. Takaysu i inne

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

mechanizmy powstawania

mechanizmy powstawania

1.

1.

Zakrzepowo-zatorowy:

Zakrzepowo-zatorowy:

•

narastająca blaszka miażdżycowa w dużym naczyniu

narastająca blaszka miażdżycowa w dużym naczyniu

ulega destabilizacji z wytworzeniem miejscowego

ulega destabilizacji z wytworzeniem miejscowego

zakrzepu /zakrzep/lub oderwaniem części blaszki i/lub

zakrzepu /zakrzep/lub oderwaniem części blaszki i/lub

wytworzonej skrzepliny /zator tętniczo-tętniczy/

wytworzonej skrzepliny /zator tętniczo-tętniczy/

2.

2.

Zatorowy:

Zatorowy:

•

zamknięcie naczynia materiałem zatorowym: najczęściej

zamknięcie naczynia materiałem zatorowym: najczęściej

pochodzenia kardiogennego (migotanie przedsionków,

pochodzenia kardiogennego (migotanie przedsionków,

wady zastawek serca, skrzepliny wewnątrz jam serca u

wady zastawek serca, skrzepliny wewnątrz jam serca u

chorych po zawale mięśnia serca, kardiomiopatie)

chorych po zawale mięśnia serca, kardiomiopatie)

•

rzadko: zatory powietrzne, tłuszczowe, nowotworowe

rzadko: zatory powietrzne, tłuszczowe, nowotworowe

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

mechanizmy powstawania

mechanizmy powstawania

3.

3.

Hemodynamiczny:

Hemodynamiczny:

•

nagły spadek ciśnienie tętniczego

nagły spadek ciśnienie tętniczego

•

dochodzi do niedokrwienie obszarów na pograniczu

dochodzi do niedokrwienie obszarów na pograniczu

stref unaczynienia /tzw. zawał „ostatniej łąki”/

stref unaczynienia /tzw. zawał „ostatniej łąki”/

4.

4.

Zatokowy:

Zatokowy:

•

na skutek specyficznych zmian w drobnych

na skutek specyficznych zmian w drobnych

tętniczkach, nieco odmiennych od typowych procesów

tętniczkach, nieco odmiennych od typowych procesów

miażdżycowych – tzw. choroba małych naczyń

miażdżycowych – tzw. choroba małych naczyń

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

najczęstsze objawy

najczęstsze objawy

I.

I.

Objawy ogniskowego /miejscowego/ uszkodzenia

Objawy ogniskowego /miejscowego/ uszkodzenia

OUN:

OUN:



z „przedniego kręgu”

z „przedniego kręgu”

•

niedowład/porażenie połowicze

niedowład/porażenie połowicze

•

uszkodzenie ośrodkowe nerwów czaszkowych: VII,

uszkodzenie ośrodkowe nerwów czaszkowych: VII,

XII, zespół rzekomoopuszkowy

XII, zespół rzekomoopuszkowy

•

niedoczulica połowicza

niedoczulica połowicza

•

niedowidzenie połowicze

niedowidzenie połowicze

•

afazje - przy uszkodzeniu półkuli dominującej

afazje - przy uszkodzeniu półkuli dominującej

•

inne zaburzenia czynności wyższych /agnozje,

inne zaburzenia czynności wyższych /agnozje,

apraksje/

apraksje/

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

najczęstsze objawy

najczęstsze objawy

I.

I.

Objawy ogniskowego /miejscowego/ uszkodzenia

Objawy ogniskowego /miejscowego/ uszkodzenia

OUN c.d.:

OUN c.d.:



z „tylnego kręgu”

z „tylnego kręgu”

•

zespoły naprzemienne

zespoły naprzemienne

•

połowicza ataksja

połowicza ataksja

•

uszkodzenie nerwów czaszkowych

uszkodzenie nerwów czaszkowych

/np. IX, X, XII – zespół opuszkowy/

/np. IX, X, XII – zespół opuszkowy/

•

zaniewidzenie obuoczne

zaniewidzenie obuoczne

•

zawroty głowy, zaburzenia równowagi, nudności,

zawroty głowy, zaburzenia równowagi, nudności,

wymioty /rzadko jako jedyne objawy/

wymioty /rzadko jako jedyne objawy/

•

dyzartria, dysfagia

dyzartria, dysfagia

•

oczopląs

oczopląs

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

najczęstsze objawy

najczęstsze objawy

II.

II.

Objawy globalnego /uogólnionego/ uszkodzenia

Objawy globalnego /uogólnionego/ uszkodzenia

OUN

OUN

•

ilościowe zaburzenia świadomości /do śpiączki

ilościowe zaburzenia świadomości /do śpiączki

włącznie/

włącznie/

•

zaburzenia regulacji napięcia mięśniowego (sztywność

zaburzenia regulacji napięcia mięśniowego (sztywność

odmóżdżeniowa, wiotkość czterokończynowa)

odmóżdżeniowa, wiotkość czterokończynowa)

•

zaburzenia reakcji odruchowych (zniesienie odruchów

zaburzenia reakcji odruchowych (zniesienie odruchów

źrenicznych, rogówkowych, oczno-głowowego)

źrenicznych, rogówkowych, oczno-głowowego)

•

zaburzenia czynności wegetatywnych (zaburzenia

zaburzenia czynności wegetatywnych (zaburzenia

częstości akcji serca, ciśnienia tętniczego, regulacji

częstości akcji serca, ciśnienia tętniczego, regulacji

temperatury i funkcji oddechowych)

temperatury i funkcji oddechowych)

Udar niedokrwienny

Udar niedokrwienny

przebieg kliniczny

przebieg kliniczny

I.

I.

Udar niedokrwienny zakrzepowy:

Udar niedokrwienny zakrzepowy:

•

początek objawów często po śnie nocnym /brak możliwości

początek objawów często po śnie nocnym /brak możliwości

dokładnego umiejscowienia początku zachorowania/

dokładnego umiejscowienia początku zachorowania/

•

objawy mogą narastać w okresie od kilkudziesięciu minut

objawy mogą narastać w okresie od kilkudziesięciu minut

do kilkunastu godzin

do kilkunastu godzin

•

przytomność pacjenta początkowo prawie zawsze

przytomność pacjenta początkowo prawie zawsze

zachowana

zachowana

II.

II.

Udar niedokrwienny zatorowy

Udar niedokrwienny zatorowy

•

brak związku z porą dnia

brak związku z porą dnia

•

nagły początek ogniskowych objawów mózgowych

nagły początek ogniskowych objawów mózgowych

•

czasem utrata przytomności - na ogół zachowana

czasem utrata przytomności - na ogół zachowana

Udar krwotoczny

Udar krwotoczny

krwotok śródmózgowy /ICH/

krwotok śródmózgowy /ICH/

•

stanowi ok. 10% przypadków udaru

stanowi ok. 10% przypadków udaru

•

bezpośrednią przyczyną wystąpienia objawów jest

bezpośrednią przyczyną wystąpienia objawów jest

pęknięcie naczynia z następczym wynaczynieniem krwi do

pęknięcie naczynia z następczym wynaczynieniem krwi do

określonego obszaru tkanki mózgowej

określonego obszaru tkanki mózgowej

•

u części chorych krew przedostaje się do przestrzeni

u części chorych krew przedostaje się do przestrzeni

płynowych, najczęściej do układu komorowego /tzw.

płynowych, najczęściej do układu komorowego /tzw.

„przebicie krwotoku do komór”

„przebicie krwotoku do komór”

Krwotok śródmózgowy

Krwotok śródmózgowy

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka

•

nadciśnienie tętnicze – najważniejszy, obecny u ponad 70%

nadciśnienie tętnicze – najważniejszy, obecny u ponad 70%

chorych

chorych

•

inne czynniki ryzyka sprzyjające rozwojowi miażdżycy:

inne czynniki ryzyka sprzyjające rozwojowi miażdżycy:

dyslipidemie, cukrzyca, nikotynizm, otyłość

dyslipidemie, cukrzyca, nikotynizm, otyłość

•

tętniaki i malformacje naczyniowe – u osób młodych

tętniaki i malformacje naczyniowe – u osób młodych

•

czynniki jatrogenne: leki p-krzepliwe, p-płytkowe

czynniki jatrogenne: leki p-krzepliwe, p-płytkowe

•

choroby krwi (hemofilia typu A, ostra białaczka)

choroby krwi (hemofilia typu A, ostra białaczka)

Krwotok śródmózgowy

Krwotok śródmózgowy

objawy

objawy

•

nagły początek, gwałtowny przebieg

nagły początek, gwałtowny przebieg

•

często silny ból głowy, nudności, wymioty

często silny ból głowy, nudności, wymioty

•

bardzo często zaburzenia świadomości i inne objawy

bardzo często zaburzenia świadomości i inne objawy

uszkodzenia globalnego

uszkodzenia globalnego

•

szybkie narastanie deficytu neurologicznego /objawów

szybkie narastanie deficytu neurologicznego /objawów

ogniskowych/

ogniskowych/

•

napady padaczkowe w początkowym okresie choroby

napady padaczkowe w początkowym okresie choroby

nawet u ¼ pacjentów

nawet u ¼ pacjentów

•

śmiertelność: 40%

śmiertelność: 40%

Udar krwotoczny

Udar krwotoczny

krwotok podpajęczynówkowy

krwotok podpajęczynówkowy

/SAH/

/SAH/

•

stanowi ok. 5% przypadków udaru

stanowi ok. 5% przypadków udaru

•

bezpośrednią przyczyną wystąpienia objawów jest

bezpośrednią przyczyną wystąpienia objawów jest

pęknięcie naczynia z następczym wynaczynieniem krwi do

pęknięcie naczynia z następczym wynaczynieniem krwi do

przestrzeni podpajęczynówkowej

przestrzeni podpajęczynówkowej

•

często występuje przed 50-ym r.ż.

często występuje przed 50-ym r.ż.

Krwotok podpajęczynówkowy

Krwotok podpajęczynówkowy

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka



tętniak:

tętniak:

najczęstsza lokalizacja:

najczęstsza lokalizacja:

•

t. łącząca przednia – ok.. 40% wszystkich przypadków

t. łącząca przednia – ok.. 40% wszystkich przypadków

•

t. łącząca tylna

t. łącząca tylna

•

t. środkowa mózgu

t. środkowa mózgu

•

t. podstawna

t. podstawna



malformacje naczyniowe

malformacje naczyniowe



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



zmiany miażdżycowe naczyń

zmiany miażdżycowe naczyń



skazy krwotoczne (anemia sierpowatokomórkowa,

skazy krwotoczne (anemia sierpowatokomórkowa,

zaburzenia krzepliwości)

zaburzenia krzepliwości)

Krwotok podpajęczynówkowy

Krwotok podpajęczynówkowy

objawy

objawy

•

nagły początek

nagły początek

•

bardzo silny ból głowy, „najsilniejszy w życiu”

bardzo silny ból głowy, „najsilniejszy w życiu”

•

często nudności, wymioty

często nudności, wymioty

•

często zaburzenia świadomości i inne objawy

często zaburzenia świadomości i inne objawy

uszkodzenia globalnego

uszkodzenia globalnego

•

objawy oponowe – jednak można je stwierdzić

objawy oponowe – jednak można je stwierdzić

zwykle dopiero po kilku-kilkunastu godzinach /do

zwykle dopiero po kilku-kilkunastu godzinach /do

24h/ !!!

24h/ !!!

•

objawy ogniskowe – rzadko !

objawy ogniskowe – rzadko !

Udar żylny

Udar żylny

•

stanowi mniej niż 0,5% przypadków udaru

stanowi mniej niż 0,5% przypadków udaru

•

mechanizm: zmiany zakrzepowe zatok żylnych opony

mechanizm: zmiany zakrzepowe zatok żylnych opony

twardej i żył kory mózgu w przebiegu:

twardej i żył kory mózgu w przebiegu:

•

procesu zapalnego/zatoki oboczne nosa, ucho środkowe,

procesu zapalnego/zatoki oboczne nosa, ucho środkowe,

wyrostek sutkowaty/

wyrostek sutkowaty/

•

posocznicy, zatruć

posocznicy, zatruć

•

schyłkowego okresu wyniszczenia

schyłkowego okresu wyniszczenia

•

ciąży i połogu

ciąży i połogu

•

u części chorych dochodzi do wynaczynienia krwi do tkanki

u części chorych dochodzi do wynaczynienia krwi do tkanki

mózgowej

mózgowej

Udar żylny

Udar żylny

objawy

objawy

•

bóle głowy – narastające w ciągu dni a nawet

bóle głowy – narastające w ciągu dni a nawet

tygodni

tygodni

•

zaburzenia świadomości

zaburzenia świadomości

•

występowanie różnych objawów:

występowanie różnych objawów:



objawy oponowe

objawy oponowe



obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

obrzęk tarczy nerwu wzrokowego



napady drgawkowe

napady drgawkowe



uszkodzenie nerwów czaszkowych

uszkodzenie nerwów czaszkowych



niedowidzenie połowicze

niedowidzenie połowicze



możliwe niewielkie objawy ogniskowe

możliwe niewielkie objawy ogniskowe

Choroby naczyniowe mózgu

Choroby naczyniowe mózgu

Diagnostyka i leczenie:

Diagnostyka i leczenie:

to be

to be

continued…

continued…