GEODEZJA

Tadeusz Durkowski
Wydział Kształtowania

Środowiska i Rolnictwa
AR Szczecin

Wykład 4.

Osnowy geodezyjne

Prawo geodezyjne i

kartograficzne

:

m.in.. mówi ,że

•

Podstawą do wykonywania prac geodezyjnych i
kartograficznych

stanowią

osnowy geodezyjne

opracowane w państwowym systemie odniesień
przestrzennych

2. Osnowy geodezyjne

zakłada się i aktualizuje dla

obszaru całego kraju

3. Projekty

osnów geodezyjnych

są zatwierdzane

przez

:

- Głównego Geodetę Kraju w porozumieniu z

MON w zakresie

osnów podstawowych

,

- starostów – w zakresie

osnów szczegółowych

4.

Państwowy system odniesień przestrzennych

obowiązuje na terenie całego kraju

Osnowa geodezyjna (Prawo G i K)

Osnowy geodezyjne

, ze względu na sposób przedstawienia

wzajemnego położenia punktów, dzielą się na:

osnowę poziomą

, w której określone jest wzajemne

położenia punktów na powierzchni

osnowę wysokościową

, w której wysokość punktów

określono względem punktu odniesienia

osnowę dwufunkcyjną

, której punkty maja znane

położenie i wysokość, a więc spełniają równocześnie

funkcje punktów osnowy poziomej i wysokościowej

osnowę przestrzenną,

w której punkty mają znane

położenie w układzie geocentrycznym

Ze względu na dokładność i rolę w pracach

geodezyjnych osnowy dzielą się na (podział na klasy

podany jest dla osnowy poziomej):

• podstawowe (I klasy)

• szczegółowe (II i III klasy)

• pomiarowe

Prawo geodezyjne i

kartograficzne

Osnowa geodezyjna to

–

usystematyzowany zbiór

punktów geodezyjnych, dla

których określono

matematycznie ich wzajemne

położenie i dokładność

usytuowania

Osnowa geodezyjna (

encyklopedie

)

Osnowa geodezyjna

- zbiór odpowiednio

wybranych i

stabilizowanych punktów terenowych,

dla których

określono współrzędne płaskie lub wysokościowe w
przyjętym układzie współrzędnych z użyciem metod
geodezyjnych.

Osnowy geodezyjne

, w zależności od

gęstości rozmieszczenia punktów oraz dokładności
wyznaczenia ich współrzędnych dzielą się

na klasy.

Punkty osnowy geodezyjnej

pełnią rolę nawiązania

dla wszystkich

robót geodezyjnych

, których wynikiem są

współrzędne określone w państwowym
układzie współrzędnych

Osnowa geodezyjna

Ze względu

na dokładność i rolę

w

pracach geodezyjnych dzielą się na

(

podział na klasy podany jest dla

osnowy

poziomej

)

• Podstawowe (I klasa),
• Szczegółowe (II i III klasa)
• Pomiarowe

.

Reper

– przykład punktu osnowy

wysokościowej

Reper

–

przykład punktu osnowy

wysokościowej

Osnowa geodezyjna

Osnowę podstawową

–

stanowią punkty

wyznaczone w sieciach geodezyjnych o najwyższej
dokładności, przy

czym rozmieszczenie ich powinno być

równomierne na obszarze całego kraju.

Osnowa

szczegółowa

–

stanowi rozwinięcie

osnowy podstawowej,

przy czym stopień zagęszczenia

punktów powinien być zróżnicowany w zależności od
charakteru terenu.

Osnowa pomiarowa

–

stanowi rozwinięcie

osnowy szczegółowej,

przy czym zagęszczenie i sposób

rozmieszczenia punktów powinny być dostosowane
do konkretnych zadań geodezyjno-kartograficznych i
przyjętej technologii ich realizacji

Osnowa geodezyjna

Położenie punktów

w odpowiednich klasach

charakteryzują błędy średnie po wyrównaniu

Klasa I – m

d

:d < 5

(przeciętny błąd względny długości boku)

Klasa II – m

p

< 0,05 m (

błąd położenia punktu względem

punktów nawiązania),

Klasa III – m

p

< 0,10 m (

błąd położenia punktu względem

punktów nawiązania),

Błędy średnie należy obliczać przy

założeniu bezbłędności punktów
nawiązania

Osnowa geodezyjna

Dla

celów specjalnych

wyodrębniona

zostaje sieć triangulacji państwowej,
która obejmuje

wszystkie punkty

osnowy podstawowej oraz wybrane
punkty osnowy szczegółowej.

Sieć ta dzieli się na cztery klasy (

cyfry arabskie

).

Dla punktów osnowy podstawowej i szczegółowej

,

będących jednocześnie punktami triangulacji
państwowej, podaje się dwie klasy (np.. II-4, II-1)

Osnowa geodezyjna

Przy

zakładaniu punktów

należy uwzględniać

następujące warunki

:

- w miarę możliwości wykorzystać

istniejące

budowle stałe,

- grunt powinien

zapewnić stabilność znaku

geodezyjnego (

nie należy zakładać punktu na wydmach,

nasypach, wałach ochronnych, skarpach, bagnach, miejscach
eksploatacji gliny, żwiru itp..

Punktów I klasy

nie należy

lokalizować na terenie zagrożonym szkodami górniczymi)

,

- odległość punktów I i II klasy

od urządzeń

wodnych, dróg publicznych, obszarów kolejowych
powinna wynosić co najmniej:

Osnowa geodezyjna (I klasa)

•

500 m

– od urządzeń służących do piętrzenia

wody (>10 m)

• 100 m

- od urządzeń służących do piętrzenia

wody (<10 m),

• 50 m

– od osi drogi klasy, od wału ochronnego,

• 40 m

– od drogi II i III klasy,

• 15 m

- od obszaru kolejowego,

• lokalizacje punktów powinny być uzgadniane z

władzami administracyjnymi ,

Osnowa geodezyjna

Punkty I i II klasy

powinny mieć wyznaczone wysokości w

państwowym układzie wysokości.

Wszystkie punkty podstawowej i szczegółowej osnowy

poziomej

powinny być stabilizowane w terenie znakami

geodezyjnymi, w sposób i w miejscach zapewniających ich

długotrwałe przetrwanie (

chronione

).

Dla każdego punktu powinien

być

sporządzony opis

topograficzny (skala mapy topograficznej 1:25

000).

Wszelkie używane

instrumenty geodezyjne przy

zakładaniu osnowy poziomej

powinny mieć

świadectwa legalizacyjne, atesty, komparacji,

metryki instrumentu

)

Sieci geodezyjne

zakłada się na podstawie

zatwierdzonych dokumentacji

Opis topograficzny

Opis topograficzny

Opis topograficzny

Opis topograficzny

Wykaz reperów

Opis topograficzny

Osnowa

pozioma I klasy

Osnowa I klasy

powinna posiadać

strukturę powierzchniowej sieci kątowo-
liniowej,

wyznaczonej na podstawie pomiarów

geodezyjnych, astronomicznych i grawimetrycznych.

Sieć zagęszczenia osnowy I klasy powinien wynosić co

najmniej

1 punkt na 60 km

W skład osnowy I klasy wchodzą:

• Sieć astronomiczno-geodezyjna – punkty

odległe o 20 km,

• Sieć wypełniająca – punkty odległe o 7 km

Osnowa

pozioma I klasy

Dane geodezyjne punktów I klasy zapisuje

się z dużą dokładnością:

• Współrzędne geograficzne – 0,0001

II

• Azymuty geodezyjne – 0,01

I

• Współrzędne prostokątne płaskie –

0,01 m

• Pomierzone długości boków- 0,001m

…

Osnowa

pozioma II klasy

Osnowa II klasy stanowi

zbiór punktów

będących rozwinięciem osnowy I
klasy,

które zakłada się w celu nawiązania osnowy III klasy

oraz zwiększenia liczby wysoko dokładnych
punktów geodezyjnych

wykorzystywanych do

różnorodnych prac geodezyjnych i obronnych

Stopień zagęszczenia osnowy II klasy wynosi:

• 1 punkt na 1-2 km

2

terenach intensywnie

zainwestowanych,

• 1 punkt na 2-8

km

2

na terenach rolnych,.

• 1 punkt na 12

km

2

na terenach leśnych

Osnowa

pozioma II klasy

Punkty II klasy należy stabilizować:

• Dwupoziomowo

- znaki z betonu,

granitu (zabezpieczone rowem kwadrat
2*2 m *0,3 m),

• Jednopoziomowo -

znaki z metalu,

betonu, inne trwałe materiały (dokładność
0,01m),

• Wieloznakowo

stosując co najmniej trzy

znaki ścienne

Osnowa

pozioma III klasy

Osnowa III klasy stanowi

zbiór

punktów będących dalszym
rozwinięciem osnowy I i II klasy,

służących do nawiązania osnowy pomiarowej i

wykonywania szczegółowych pomiarów
geodezyjnych

Punkty III klasy należy stabilizować:

• na terenach zabudowanych

– wieloznakowo-

za pomocą znaków ściennych (3 znaki dla
punktu),

• na terenach niezabudowanych

– za pomocą

znaków z tworzyw sztucznych lub innych
metalowych, granitowych, betonowych

Aktywna Sieć Geodezyjna

Potrzeba nawiązywania pomiarów geodezyjnych do istniejącej

osnowy to chleb powszedni geodety. Pomimo pełnego,

w skali kraju, standardowego zagęszczenia punktami osnów

geodezyjnych, bardzo często nawiązanie pomiarów

sytuacyjnych i wysokościowych

wymaga dodatkowych

zabiegów

.

Szczególnie pracochłonne bywają nawiązania

wysokościowe pomiarów, gdy rozmieszczenie

punktów osnowy nie jest równomierne.

Najczęściej brak ich odczuwa się poza

miastami i sieciami dróg.

Te codzienne kłopoty geodety mogą w krótkim czasie zniknąć

za sprawą

Aktywnej Sieci Geodezyjnej (ASG

). Punkty

nawiązania w takiej sieci ustala "w zasięgu ręki" sam

wykonawca pomiaru i na dodatek w sposób najbardziej

dogodny. A więc nie trzeba już "dochodzić" do osnowy

geodezyjnej, to osnowa "przychodzi" do wykonawcy.

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

ASG

DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ