OPIEKA NAD DZIECKIEM

W

PODSTAWOWEJ OPIECE

ZDROWOTNEJ

Okresy życia dziecka

• Noworodkowy (pierwsze 28 dni życia)
• Niemowlęcy (1. rok życia)
• Poniemowlęcy (2-3 r.ż.)
• Przedszkolny (4-6 r.ż.)
• Wczesnoszkolny (7-10/12 r.ż.)
• Dojrzewania (♀10-16 r.ż. ♂12-18 r.ż.)
• Młodzieńczy (♀16-18 r.ż. ♂18-21 r.ż.)

Okres noworodkowy

• Adaptacja noworodka do życia w

nowym środowisku

• Obecność odruchów (obejmowania,

chwytne, ssania)

• Wyrównanie spadku masy ciała
• Odpadnięcie kikuta pępowiny

Okres niemowlęcy

• Następuje intensywny rozwój

fizyczny

• Rozwój motoryki (unoszenie główki,

siadanie, stawanie, chodzenie)

• Wyrzynają się pierwsze zęby

mleczne

Okres poniemowlęcy

• Zwany też okresem wczesnego

dzieciństwa

• Następuje doskonalenie

sprawności ruchowej, w tym
manualnej

• Doskonali się mowa (proste

zdania)

Okres przedszkolny

• Zwiększa się sprawność ruchowa i

siła mięśniowa

• Nasila się zachorowalność na

choroby zakaźne

• Kształtuje się charakter i

osobowość dziecka

Okres wczesnoszkolny

• Skłonność do powstawania wad

postawy

• Zwiększa się częstość występowania

wypadków, urazów, zatruć

• Intensywny rozwój intelektualny
• Wyrabia się poczucie

odpowiedzialności

• Różnicują się zainteresowania

chłopców i dziewcząt

Okres dojrzewania

• Występuje intensywny przyrost

wysokości ciała tzw. skok

pokwitaniowy (♀8cm ♂10cm)

• Pojawienie się drugo- i

trzeciorzędowych cech płciowych

• Wiek wystąpienia menarche (ok. 1,5

- 2 lata wcześniej w środowiskach

wielkomiejskich niż z rejonów

wiejskich)

Okres młodzieńczy

• Zakończenie rozwoju

somatycznego i osiągnięcie pełnej
dojrzałości płciowej

• Pojęcie dojrzałości obejmuje

dojrzałość biologiczną, seksualną,
psychiczno-emocjonalną i
społeczną

Skład zespołu

interdyscyplinarnego

sprawującego opiekę nad

dzieckiem:

• Położna środowiskowa/rodzinna ma

pod opieką do 6 600 kobiet łącznie

z noworodkami i niemowlętami obu

płci do ukończenia 2 miesiąca życia.

• Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna

powinna mieć pod opieką do 2 750

osób (w tym dzieci powyżej 3

miesiąca życia).

Akty prawne

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21

grudnia 2004 r. w sprawie zakresu
świadczeń opieki zdrowotnej, w tym badań
przesiewowych , oraz okresów, w których
te badania są przeprowadzone

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22

grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i
organizacji profilaktycznej opieki
zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą

Profilaktyczna opieka zdrowotna

obejmuje:

• testy przesiewowe,
• profilaktyczne badania lekarskie

(bilanse zdrowia),

• obowiązkowe szczepienia ochronne,
• udzielanie pomocy w stanach

nagłych,

• edukację zdrowotną i promocję

zdrowia.

Testy skreeningowe

Badania przesiewowe noworodków w

kierunku:

• wrodzonej niedoczynności tarczycy

(hipotyreozy)

• fenyloketonurii

Wizyty patronażowe

położnej

0 – 4 doba życia dziecka

Położna prowadząca samodzielnie

poród fizjologiczny wykonuje:

• badanie przedmiotowe dziecka (z

uwzględnieniem skali Apgar)

• Pomiary masy i długości ciała,

obwodu główki i klatki piersiowej

Wizyty patronażowe

położnej

1 – 6 tydzień życia dziecka

Co najmniej 4 wizyty patronażowe:

• opieka nad noworodkiem (ocena rozwoju

fizycznego, stanu skóry, pępka, wydalin, ocena

odruchów, wykrywanie patologii, ocena relacji

rodzinnych)

• edukacja zdrowotna (porady nt. pielęgnacji

noworodka, technik karmienia, szczepień

ochronnych,)

Lekarz poz - badanie w kierunku wykrycia

wrodzonej dysplazji stawów biodrowych

Wizyty patronażowe

pielęgniarki

2 - 6 miesiąc życia

(terminy odpowiadające szczepieniom)

Wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego

(pomiary)

Ocena rozwoju psychomotorycznego

9 miesiąc życia - dodatkowo badanie

wzroku i słuchu

12 miesiąc życia - dodatkowo pomiar

ciśnienia krwi, instruktaż higieny jamy

ustnej

Wizyty patronażowe

pielęgniarki

2 rok życia dziecka

• Wykrywanie zaburzeń rozwoju fizycznego

(pomiar masy i długości ciała, BMI)

• Ocena rozwoju psychomotorycznego
• Test Hirschberga w kierunku wykrywania

zeza

• Badanie słuchu
• Pomiar ciśnienia krwi

Wizyty patronażowe

pielęgniarki

4 rok życia dziecka – dodatkowo

wykrywanie zaburzeń statystyki
ciała

5 rok życia dziecka – dodatkowo

wykrywanie wad wymowy

Testy przesiewowe wykonywane przez

pielęgniarkę środowiska nauczania i

wychowania

6/7

10

12

13

16

18

Rozwoju fizycznego

Zeza

Ostrości wzroku

Widzenia barwnego

Słuchu

Skoliozy

Kifozy

Zniekształceń statycznych
kończyn dolnych

Podwyższonego RR

Wiek w

latach

Test do wykrywania
zaburzeń

Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży