Opieka i pielęgnacja nad
dzieckiem z porażeniem
mózgowym
Monika Kopacka
II rok IV grupa
Położnictwo
Wydział Nauk o Zdrowiu
CM UJ
Definicja i podział
Grupa zaburzeń neurologicznych
wywołanych uszkodzeniem mózgu w
okresie płodowym, okołoporodowym
lub we wczesnym niemowlęctwie.
Klasyfikacja:
porażenie mózgowe spastyczne
postać diskinetyczno/atetotyczna
postać taktyczna
mieszana, inaczej dystoniczna
Etiologia
Patologia ciążowo-porodowa
Uszkodzenie mózgu w okresie płodowym
Infekcje wrodzone
Asfiksje
Niedotlenienie podczas porodu
Porody powikłane, urazy
Zaburzenia
metaboliczne(hiperbilirubinemia,hiperglik
emia)
Inne przyczyny
Uraz mechaniczny lub guz we wczesnym
dziedziństwie
Rokowanie
W ciężkich przypadkach mózgowego
porażenia dziecięcego:
Częste zgony już w okresie
noworodkowym np. w wyniku zakażeń
Współistnienie wad wzroku i słuchu
Utrudniona rehabilitacja i gorsze
rokowanie na usprawnienie takiego
dziecka
Lekka postać schorzenia
Podjęcie odpowiedniego leczenia daje
bardzo dobre wyniki
Patofizjologia mózgowego
porażenia dziecięcego
Obejmuje zaburzenia stwierdzane
w:
Móżdżku
Jądrach podstawy
Korze ruchowej
W niektórych przypadkach
stwierdza się zamknięcie naczyń
lub zmiany zwyrodnieniowe
neuronów
Postępowanie pielęgniarskie
Należy zapobiegać:
Zapewniać odpowiedni odpoczynek, który
sprzyja relaksacji mięśni
Urazom dziecka tworząc bezpieczne otoczenie
Zapobiegać zniekształceniom w stawach
stosująć odpowiednie aparaty ortopedyczne,
wykonując zalecone ćwiczenia
Zachęcać dziecko do aktywnośći ruchowej
Zapewniać odpowiedni odpoczynek, który
sprzyja relaksacji mięśni
Postępowanie
pielęgniarskie- II
Podawanie przepisanych leków na
zlecenie lekarskie takich jak leki o
działaniu sedatywnym,
przeciwpadaczkowym, rozluźniającym
mięśnie
Podawaniu odpowiedniej ilości płynów i
pokarmu
W razie potrzeby kierowaniu dziecka
na konsultacje ze specjalistami:
okulistami, ortopedami, logopedami
Postępowanie
pielęgniarskie- III
Wspieranie mowy i jej rozwoju dziecka:
Rozmawiamy powoli, mówiąc do dziecka
wyraźnie i stosując obrazki w celu
wzmocnienia przekazu
Zapobiegamy trudnościom w
komunikowaniu-wczesna nauka mowy
Stosujemy w nauce język znaków, mowę
ciała, plansze rysunkowe, wykorzystujemy
technologie komputerowe wspomagające
naukę komunikacji między ludzkiej u
dziecka z pozrażeniem mózgowym
Postępowanie
pielęgniarskie- IV
Wspieramy dziecko w tworzeniu wysokie
poczucia własnej wartości i satysfakcji
pochwalając każdy dokonany postęp przez
dziecko, dostosowywanie zadań do
możlowiśći, zapewnienie kontaktu z
rówieśnikami
Wspieramy prawidłowe funkcjonowanie
rodziny i zachęcamy najbliższych do nauki
fachowej opieki nad dzieckiem
Przygotowujemy dziecko i rodzinę na różne
metody leczenia i rehabilitacji
Współdziałamy z resztą zespołu
terapeutycznego
Leczenie i rehabilitacja
W skład zespołu terapeutycznego
zajmującego się prowadzeniem dziecka z
porażeniem mózgowym wchodzą
rodzice, personel medyczny( lekarze
pediatrzy, ortopedzi, logopedzi, okuliści,
laryngolodzy, zespół fizjoterapeutów
oraz pielęgniarki.
Program terapeutyczny
obejmuje
Rehabilitację
ruchową
Terapię
psychomotorycz
ną
Zajęcia
korekcyjno-
wyrównawcze
Ćwiczenia
logopedyczne
Terapię
zajęciową
Indywidualny
program
nauczania
Nowe, wybrane metody
usprawniania
Dogoterpia: obecność psa na zajęciach terapeutycznych
stanowi doskonałą motywację do podejmowania działań,
wprowadza do terapii spontaniczność, radość i daje
poczucie bezpieczeństwa. Zadaniem dogoterapii jest
pomoc w przywróceniu ludziom zdrowia, uśmiechu i wiary
we własne siły
Hipoterapia: obecność konia - "współterapeuty" -
sprawia, że jest to wyjątkowa i niepowtarzalna metoda
terapeutyczna, dająca zupełnie nowe i niespotykane w
innych terapiach możliwości. Jest ona jednak ściśle
powiązana z innymi metodami rehabilitacyjnymi i
terapeutycznymi i w pełni korzysta z ich dorobku. Dzięki
tej terapii możliwe jest przywrócenie sprawności fizycznej
i psychicznej
Muzykoterapia: forma oddziaływania na fizjonomię ,
psychikę i emocje dziecka
Rehabilitacja ruchowa
Rehabilitacja ruchowa ma na
celu usprawnianie zaburzonych
funkcji ruchowych w pełnym
zakresie : przyjmowania
prawidłowej postawy ciała ,
czynności lokomocyjnych ,
samoobsługowych
Rehabilitacja ruchowa cd.
Zapobieganie utrwalaniu się zniekształceń poprzez
relaksację sztywnych mięśni i ustawianie w
najwłaściwszej pozycji chorobowo zmienionych
kończyn. Zmniejszenie napięcia mięśni można także
osiągnąć stosując odpowiednie leczenia
farmakologiczne. Stosuje się także leki neutralizujące
drgawki. Dzięki fizykoterapii z użyciem baloników i
innych urządzeń ortopedycznych wiele dzieci, które
nigdy nie chodziły, może nabyć tę umiejętność.
Zajęcia korekcyjno-
wyrównawcze
Są to ćwiczenia o charakterze
zabawowym dostosowane indywidualnie
do specyfiki trudności dziecka . Mają one
na celu stymulację rozwoju
intelektualnego , poprawę koordynacji
wzrokowo – słuchowo – ruchowej ,
orientacji przestrzennej , korekcję
zaburzonych procesów myślowych –
operacyjnych , pamięciowych ,
spostrzeżeniowych oraz kształtowanie
nowych pojęć i umiejętności
.
Ćwiczenia logopedyczne
Przygotowują dziecko do
sprawnego w miarę
możliwości posługiwania się
słowem mówionym i
komunikowania się z ludźmi
Edukacja- specjalne
nauczanie
Specjalne szkoły
podstawowe,
przysposabiające
do zawodu
Ośrodki
wychowawcze
Klasy
integracyjne w
szkołach ogólnie
dostępnych
Oddziały
integracyjne w
szkołach ogólnie
dostępnych
Szkoły
integracyjne
Indywidualne
nauczanie
Literatura:
Muscari Mary E. , „Pediatria i
Pielęgniarstwo pediatryczne”,
Lublin 2005, wyd. I Czelet
Pawlaczak Bogusław, „ Podręcznik
dla studiów medycznych
Warszawa 2005, wyd. I PZWL
Tecklin Stephen Jan, „Fizjoterapia
pediatryczna” , Warszawa 1996
wyd. I pZWL