Opony mózgowia

Opony mózgowia

Mózgowie otaczają trzy opony;

Mózgowie otaczają trzy opony;



Zewnętrzna - opona twarda (dura

Zewnętrzna - opona twarda (dura

mater)

mater)



Środkowa – pajęczynówka (arachnoides)

Środkowa – pajęczynówka (arachnoides)



Wewnętrzna – opona miękka (pia mater)

Wewnętrzna – opona miękka (pia mater)

przylegająca bezpośrednio do tkanki

przylegająca bezpośrednio do tkanki

mózgowej

mózgowej

Opona twarda mózgowia

Opona twarda mózgowia



Jest zbudowana ze zrośniętych ze

Jest zbudowana ze zrośniętych ze

sobą dwu blaszek zewnętrznej

sobą dwu blaszek zewnętrznej

skierowanej do kości czaszki i

skierowanej do kości czaszki i

wewnętrznej, znajdującej się od

wewnętrznej, znajdującej się od

strony mózgowia. Wyściełają one

strony mózgowia. Wyściełają one

jamę czaszki, spełniając podwójną

jamę czaszki, spełniając podwójną

role jako okostna, doprowadzająca

role jako okostna, doprowadzająca

naczynia krwionośne do kości i jako

naczynia krwionośne do kości i jako

okostna mózgowia

okostna mózgowia

Opona twarda mózgowia

Opona twarda mózgowia



U dzieci opona twarda jest ściśle

U dzieci opona twarda jest ściśle

spojona z powierzchnią wewnętrzną

spojona z powierzchnią wewnętrzną

jamy czaszki. U dorosłych jest ściśle

jamy czaszki. U dorosłych jest ściśle

zrośnięta z kośćmi podstawy czaszki

zrośnięta z kośćmi podstawy czaszki

natomiast z kośćmi sklepienia czaszki

natomiast z kośćmi sklepienia czaszki

jest połączony dosyć luźno i łatwo się

jest połączony dosyć luźno i łatwo się

od nich oddziela.

od nich oddziela.

Opona twarda mózgowia

Opona twarda mózgowia



Opona twarda, a ściślej jej blaszka

Opona twarda, a ściślej jej blaszka

wewnętrzna, wysyła w kierunku

wewnętrzna, wysyła w kierunku

mózgowia przegrody, dzielące wnętrze

mózgowia przegrody, dzielące wnętrze

czaszki na kilka połączonych za sobą

czaszki na kilka połączonych za sobą

przestrzeni. Przegrodami tymi są ;

przestrzeni. Przegrodami tymi są ;



Sierp mózgu,

Sierp mózgu,



Namiot mózgu,

Namiot mózgu,



Sierp móżdżku,

Sierp móżdżku,



Przepona siodła

Przepona siodła

Sierp mózgu- falx cerebri

Sierp mózgu- falx cerebri

Leży w płaszczyźnie pośrodkowej,

Leży w płaszczyźnie pośrodkowej,

odgradzając od siebie półkule mózgu.

odgradzając od siebie półkule mózgu.

Ma kształt łuku rozpiętego między

Ma kształt łuku rozpiętego między

grzebieniem kogucim od przodu a

grzebieniem kogucim od przodu a

guzowatością potyliczną wewnętrzną

guzowatością potyliczną wewnętrzną

od tyłu. Na całej długości przyczepia

od tyłu. Na całej długości przyczepia

się u góry po obu brzegach bruzdy

się u góry po obu brzegach bruzdy

zatoki strzałkowej górnej . Dolny

zatoki strzałkowej górnej . Dolny

brzeg sierpa mózgu zatacza łuk nad

brzeg sierpa mózgu zatacza łuk nad

ciałem modzelowym.

ciałem modzelowym.

Namiot móżdżku- tentorium

Namiot móżdżku- tentorium

cerebelli

cerebelli



Jest ustawiony prawie poprzecznie,

Jest ustawiony prawie poprzecznie,

tworząc jak gdyby dach ponad dołem

tworząc jak gdyby dach ponad dołem

czaszki tylnym. Namiot móżdżku

czaszki tylnym. Namiot móżdżku

oddziela półkule móżdżku od płatów

oddziela półkule móżdżku od płatów

potylicznych półkul mózgowych.

potylicznych półkul mózgowych.

Sierp móżdżku- falx

Sierp móżdżku- falx

cerebelli

cerebelli



Leży poniżej namiotu móżdżku w

Leży poniżej namiotu móżdżku w

płaszczyźnie pośrodkowej, w

płaszczyźnie pośrodkowej, w

przedłużeniu sierpa mózgu.

przedłużeniu sierpa mózgu.

Przyczepia się on z tyłu od grzebienia

Przyczepia się on z tyłu od grzebienia

potylicznego wewnętrznego, a u góry

potylicznego wewnętrznego, a u góry

od namiotu móżdżku.

od namiotu móżdżku.

Przepona siodła-

Przepona siodła-

diaphragma sellae

diaphragma sellae

Rozpostarta nad siodłem tureckim,

Rozpostarta nad siodłem tureckim,

oddziela dół przysadki od reszty

oddziela dół przysadki od reszty

środkowej dołu czaszki. W przeponie

środkowej dołu czaszki. W przeponie

siodła znajduje się mały otwór, przez

siodła znajduje się mały otwór, przez

który przechodzi lejek łączący

który przechodzi lejek łączący

przysadkę z podwzgórzem.

przysadkę z podwzgórzem.

Zatoki opony twardej

Zatoki opony twardej

Są to szerokie pokryte śródbłonkiem

Są to szerokie pokryte śródbłonkiem

przewody żylne, pozbawione całkowicie

przewody żylne, pozbawione całkowicie

zastawek. Przebiegają one między

zastawek. Przebiegają one między

blaszkami opony twardej, a ich sztywne

blaszkami opony twardej, a ich sztywne

ściany pozbawione tkanki mięśniowej

ściany pozbawione tkanki mięśniowej

nie mają możliwości obkurczania się.

nie mają możliwości obkurczania się.

Dlatego też uszkodzenie którejkolwiek z

Dlatego też uszkodzenie którejkolwiek z

zatok powoduje zwykle trudny do

zatok powoduje zwykle trudny do

opanowania krwotok.

opanowania krwotok.

Zatoki opony twardej

Zatoki opony twardej

Do grupy przednio- dolnej należą;

Do grupy przednio- dolnej należą;



Zatoka jamista

Zatoka jamista

sinus cavernosus

sinus cavernosus



Zatoka międzyjamista

Zatoka międzyjamista

sinus

sinus

intercavernosi

intercavernosi



Zatoka klinowo-ciemieniowa

Zatoka klinowo-ciemieniowa



Zatoka skalista dolna

Zatoka skalista dolna



Zatoka skalista górna

Zatoka skalista górna



Oraz splot podstawny

Oraz splot podstawny

 

 

plexus basilaris

plexus basilaris

Zatoki opony twardej

Zatoki opony twardej

Do grupy tylno- górnej zaliczamy;

Do grupy tylno- górnej zaliczamy;



Zatokę strzałkową górną

Zatokę strzałkową górną

sinus sagittalis

sinus sagittalis

superior

superior



Zatokę strzałkową dolną

Zatokę strzałkową dolną

sinus sagittalis

sinus sagittalis

inferior

inferior



Zatokę prostą

Zatokę prostą

 

 

sinus rectus

sinus rectus



Zatokę poprzeczną

Zatokę poprzeczną

 

 

sinus transversus

sinus transversus



Zatokę esowatą

Zatokę esowatą

sinus sigmoideus

sinus sigmoideus



Zatokę potyliczną

Zatokę potyliczną

sinus occipitalis

sinus occipitalis



Główną drogą odpływu krwi z zatok

Główną drogą odpływu krwi z zatok

opony twardej na zewnątrz czaszki jest

opony twardej na zewnątrz czaszki jest

żyła szyjna wewnętrzna . Poza tym

żyła szyjna wewnętrzna . Poza tym

istnieją liczne drogi dodatkowe zwane

istnieją liczne drogi dodatkowe zwane

żyłami wypustowymi należą do nich ;

żyłami wypustowymi należą do nich ;



Żyła wypustowa ciemieniowa

Żyła wypustowa ciemieniowa



Żyła wypustowa sutkowa

Żyła wypustowa sutkowa



Żyła wypustowa potyliczna

Żyła wypustowa potyliczna

Żyły opony twardej

Żyły opony twardej

mózgowia

mózgowia



Żyły oponowe towarzyszą zwykle

Żyły oponowe towarzyszą zwykle

odpowiednim tętnicą znaczna ich

odpowiednim tętnicą znaczna ich

część uchodzi do zatok opony

część uchodzi do zatok opony

twardej. Największe jednak z nich,

twardej. Największe jednak z nich,

żyły oponowe środkowe,

żyły oponowe środkowe,

odprowadzają krew najczęściej przez

odprowadzają krew najczęściej przez

otwór kolcowy do splotu żylnego

otwór kolcowy do splotu żylnego

skrzydłowego

skrzydłowego

Krew z jamy czaszki może odpływać

Krew z jamy czaszki może odpływać

przez sploty żylne otaczające

przez sploty żylne otaczające

naczynia i nerwy w otworach

naczynia i nerwy w otworach

kostnych. Należy tu wymienić;

kostnych. Należy tu wymienić;



Splot żylny kanału nerwu

Splot żylny kanału nerwu

podjęzykowego

podjęzykowego



Splot żylny otworu owalnego

Splot żylny otworu owalnego



Splot żylny t. szyjnej wewnętrznej

Splot żylny t. szyjnej wewnętrznej

Tętnice opony twardej

Tętnice opony twardej

mózgowia

mózgowia



W kanale kręgowym rdzeń i jego opony są

W kanale kręgowym rdzeń i jego opony są

unaczynione przez te same tętnice.

unaczynione przez te same tętnice.

Natomiast w jamie czaszki mózgowie i jego

Natomiast w jamie czaszki mózgowie i jego

opona twarda mają odrębne źródła

opona twarda mają odrębne źródła

unaczynienia. Tętnice dochodzące do opony

unaczynienia. Tętnice dochodzące do opony

twardej noszą nazwę tętnic oponowych.

twardej noszą nazwę tętnic oponowych.

Największa z nich jest tętnica oponowa

Największa z nich jest tętnica oponowa

środkowa która dzieli się na dwie gałęzie,

środkowa która dzieli się na dwie gałęzie,

czołową i ciemieniową. Wyróżniamy także ;

czołową i ciemieniową. Wyróżniamy także ;



Tętnice oponowa przednią

Tętnice oponowa przednią



Tętnice oponową tylną

Tętnice oponową tylną



Gałęzie oponowe

Gałęzie oponowe

Nerwy opony twardej

Nerwy opony twardej

mózgowia

mózgowia

W unerwieniu opony twardej mózgowia bierze

W unerwieniu opony twardej mózgowia bierze

udział przede wszystkim nerw trójdzielny. Od jego

udział przede wszystkim nerw trójdzielny. Od jego

pierwszej gałęzi nerwu ocznego, odchodzi gałąź

pierwszej gałęzi nerwu ocznego, odchodzi gałąź

namiotu, zaopatrująca namiot móżdżku. Druga

namiotu, zaopatrująca namiot móżdżku. Druga

gałąź- nerw szczękowy oddaje gałąź oponową

gałąź- nerw szczękowy oddaje gałąź oponową

środkową, towarzyszącą gałęzi czołowej tętnicy

środkową, towarzyszącą gałęzi czołowej tętnicy

oponowej środkowej. Od nerwu żuchwowego

oponowej środkowej. Od nerwu żuchwowego

odchodzi gałąź oponowa, wnikająca do czaszki

odchodzi gałąź oponowa, wnikająca do czaszki

przez otwór kolcowy razem z tętnicą oponową

przez otwór kolcowy razem z tętnicą oponową

środkową, unerwia dół środkowy czaszki. W

środkową, unerwia dół środkowy czaszki. W

unerwieniu dołu tylnego bierze udział gałąź

unerwieniu dołu tylnego bierze udział gałąź

oponowa nerwu błędnego oraz odpowiednia gałąź

oponowa nerwu błędnego oraz odpowiednia gałąź

nerwu podjęzykowego.

nerwu podjęzykowego.

Pajęczynówka mózgowia

Pajęczynówka mózgowia



Jest cienką błoną łącznotkankową, którą oddziela

Jest cienką błoną łącznotkankową, którą oddziela

od opony twardej włosowata jama

od opony twardej włosowata jama

podtwardówkowa. Z położoną pod nią oponą

podtwardówkowa. Z położoną pod nią oponą

miękką zrasta się pajęczynówka tylko na

miękką zrasta się pajęczynówka tylko na

wypukłych powierzchniach zakrętów mózgowych.

wypukłych powierzchniach zakrętów mózgowych.

Na bruzdach i szczelinach opona ta przerzuca się,

Na bruzdach i szczelinach opona ta przerzuca się,

nie zagłębiając się w nie, wskutek czego

nie zagłębiając się w nie, wskutek czego

pomiędzy oponą miękką a pajęczynówką

pomiędzy oponą miękką a pajęczynówką

powstaje szereg większych i mniejszych

powstaje szereg większych i mniejszych

przestrzeni, które się ze sobą komunikują i w

przestrzeni, które się ze sobą komunikują i w

całości noszą nazwę jamy podpajęczynówkowej.

całości noszą nazwę jamy podpajęczynówkowej.

Większe przestrzenie podpajęczynówkowe noszą

Większe przestrzenie podpajęczynówkowe noszą

nazwę zbiorników

nazwę zbiorników



Jama podpajęczynówkowa jest

Jama podpajęczynówkowa jest

wypełniona płynem mózgowo-

wypełniona płynem mózgowo-

rdzeniowym, który wydostaje się z

rdzeniowym, który wydostaje się z

komory czwartej do zbiornika,

komory czwartej do zbiornika,

otaczającego rdzeń przedłużony i

otaczającego rdzeń przedłużony i

móżdżek (zbiornik móżdżkowo-

móżdżek (zbiornik móżdżkowo-

rdzeniowy), przez dwa parzyste

rdzeniowy), przez dwa parzyste

otwory boczne i nieparzysty otwór

otwory boczne i nieparzysty otwór

pośrodkowy komory czwartej.

pośrodkowy komory czwartej.

Opona miękka mózgowia- 

Opona miękka mózgowia- 

pia

pia

mater

mater

Opona miękka wnika we wszystkie zagłębienia, szczeliny

Opona miękka wnika we wszystkie zagłębienia, szczeliny

i bruzdy w mózgowiu i jest ściśle połączona z błoną

i bruzdy w mózgowiu i jest ściśle połączona z błoną

graniczną zewnętrzną. Pełni funkcję łącznotkankowego

graniczną zewnętrzną. Pełni funkcję łącznotkankowego

zrębu, utrzymującego we właściwym kształcie miękką i

zrębu, utrzymującego we właściwym kształcie miękką i

plastyczną konsystencję mózgowia oraz rdzenia

plastyczną konsystencję mózgowia oraz rdzenia

kręgowego. Jest unerwiona przez włókna pochodzące

kręgowego. Jest unerwiona przez włókna pochodzące

od nerwów czaszkowych i nerwów rdzeniowych. Nerwy

od nerwów czaszkowych i nerwów rdzeniowych. Nerwy

te prawdopodobnie kontrolują krążenie płynu

te prawdopodobnie kontrolują krążenie płynu

mózgowo-rdzeniowego i ciśnienie wewnątrzczaszkowe.

mózgowo-rdzeniowego i ciśnienie wewnątrzczaszkowe.

Przecinanie opony miękkiej, dotyk oraz inne bodźce

Przecinanie opony miękkiej, dotyk oraz inne bodźce

mechaniczne nie wywołują bólu. Jest silnie

mechaniczne nie wywołują bólu. Jest silnie

unaczyniona. Od strony szczeliny

unaczyniona. Od strony szczeliny

poprzecznej mózgu wnika wraz z naczyniami

poprzecznej mózgu wnika wraz z naczyniami

krwionośnymi pomiędzy sklepienie i międzymózgowie,

krwionośnymi pomiędzy sklepienie i międzymózgowie,

a także pomiędzy móżdżek i rdzeń przedłużony,

a także pomiędzy móżdżek i rdzeń przedłużony,

tworząc tkankę naczyniówkową komór.

tworząc tkankę naczyniówkową komór.