Temat: Opony mózgowe i opony rdzenia kręgowego. Płyn mózgowo-rdzeniowy.

Mózgowie i rdzeń kręgowy kryją 3 błony łącznotkankowe, zwane oponami. Należą do nich: opona twarda, pajęczynówka, opona miękka.

OPONA TWARDA

Znajduje się najbardziej na zewnątrz. Składa się z dwóch zrośniętych ze sobą blaszek. Blaszka zewnętrzna stanowi okostną jamy czaszki, a wewnętrzna osłania powierzchnie mózgowe. Od niej wychodzą 3 wypustki, które wnikają pomiędzy części mózgowia. Są to: sierp mózgowia, sierp móżdżka, namiot mózgu. Szczelina między oponą twardą a środkową oponą, zwaną pajęczynówką, nazywa się jamą podtwardówkową.

PAJĘCZYNÓWKA

Leży pod oponą twarda. Od opony miękkiej oddziela ją jama podpajęczynówkowa, która wypełniona jest płynem mózgowo-rdzeniowym. Jama podpajeczynówkowa mózgowia łączy się z systemem komór mózgowia za pomocą otworów, co ma istotne znaczenie dla krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego.

OPONA MIĘKKA

Zawiera ona liczne naczynia krwionośne, dlatego zwana jest też błona naczyniową. Pokrywa ona bezpośrednio powierzchnię mózgowia wnikając we wszystkie jego zagłębienia oraz otacza bezpośrednio rdzeń kręgowy wnikając w obręb jego szczeliny. Od opony miękkiej odchodzą bocznie poprzeczne wyrostki, których wierzchołki zrastają się z oponą środkową, czyli pajęczynówką. Niektóre większe wyrostki zrastają się też z oponą twardą. Połączenie to nazywa się więzadłem ząbkowym. Rdzeń kręgowy pływa w płynie mózgowo-rdzeniowym, będąc zawieszonym na więzadle i korzeniach rdzeniowych. Chroni go to przed wstrząsami i urazami mechanicznymi.

PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY

Wypełnia on jamę podpajęczynówkową mózgowia i rdzenia kręgowego. Wypełnia też komory mózgu oraz kanał środkowy rdzenia. Tworzy się w wyniku przesączania się wody i niektórych składników osocza krwi. Oprócz wody płyn ten zawiera również glikozę, białko, sole mineralne (w tym najwięcej chlorku sodowego). Znajduje się on w stanie ciągłego ruchu, a jego obecność chroni mózg i rdzeń kręgowy przed urazami mechanicznymi. Przyczynia się tez do równomiernego rozkładu ciśnienia w jamie czaszki, np. przy zwiększeniu dopływu krwi do mózgu następuje przesunięcie odpowiedniej ilości płynu mózgowo-rdzeniowego do kanału kręgowego.

   Mózg wypełnia prawie całą jamę czaszki i jest otoczony przez warstwę płynu mózgowo-rdzeniowego. Płyn ten jest produkowany i przemieszczany w obrębie czterech, łączących się wzajemnie komór mózgowia.

Komory zawierają delikatną, pofałdowaną strukturę zwaną splotem naczyniówkowym, która wytwarza większość objętości płynu mózgowo-rdzeniowego (około 500ml/dobę). Płyn mózgowo-rdzeniowy znajduje się w stanie ciągłego krążenia i zawiera szereg substancji mających podstawowe znaczenie dla odżywienia i prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Płyn mózgowo-rdzeniowy jest również warstwą ochronną wyścielającą wnętrze i znajdującą się wokół mózgowia.

   Płyn mózgowo-rdzeniowy przepływa przez cały układ komorowy i następnie wydostaje się do przestrzeni podpajęczej otaczającej mózg i rdzeń kręgowy przez trzy małe otwory w tzw. komorze czwartej. Dalej płyn mózgowo-rdzeniowy przedostaje się na powierzchnię półkul mózgu i rdzenia kręgowego aby zostać ostatecznie wchłonięty do krwi w obrębie struktur zwanych ziarnistościami pajęczynówki. Tak więc płyn mózgowo-rdzeniowy znajduje się w ciągłym procesie wytwarzania, krążenia i wchłaniania. W normalnych warunkach istnieje delikatna równowaga pomiędzy tymi procesami.

Znieczulenie

Powoduje ono wyłączenie czucia w podbrzuszu i kończynach dolnych; nie czuje się nóg i nie można nimi poruszać.

1

---