Tkanki roślinne



PODSTAWOWA JEDNOSTKA 

STRUKTURALNA I FUNKCJONALNA 

ORGANIZMU

RÓŻNICE: 

W K. ZWIERZĘCEJ BRAK JEST ŚCIANY 
KOMÓRKOWEJ I CHLOROPLASTÓW,  
A W K. ROŚLINEJ SĄ TE ORGANELLE

 

ELEMENTY MARTWE: SCIANA KOMÓRKOWA, SOK KOMÓRKOWY

ORGANELLUM

FUNKCJA

JĄDRO KOMÓRKOWE

KIERUJE CZYNNOŚCIAMI 

KOMÓRKI, PROCES ROZMNAŻANIA

MITOCHONDRIUM

PROCES ODDYCHANIA 

KOMÓRKOWEGO- UWALNIANIE 

ENEGRII

CHLOROPLAST

PROCES FOTOSYNTEZY

WODNICZKA

PRZECHOWUJE SKŁADNIKI

ŚCIANA KOMÓRKOWA

OCHRONA, NADAJE KSZTAŁT

BŁONA KOMÓRKOWA

REGULUJE  TRANSPORT 

CZASTECZEK DO WNĘTRZA I NA 

ZEWNĄTRZ

CYTOPLAZMA

WYPEŁNIA WNĘTRZE KOMÓRKI

MIEJSCE WIELU PROCESÓW

RYBOSOMY

SYNTEZA  BIAŁKA



ZBIÓR KOMÓREK O PODOBNEJ 

BUDOWIE I FUNKCJI

NAZWA 

TKANKI

BUDOWA

FUNKCJA/

ROLA

WYSTEPO-

WANIE

SKÓRKA

KOMÓRKI ŚCIŚLE

 PRZYLEGAJĄ,

KOMÓRKI ŻYWE, NA 

POWIERZCHNI MOŻE 

WYSTĘPOWAĆ WOSK

WYTWORY SKÓRKI:

APARATY SZPARKOWE, 

WŁOSKI,

WŁOŚNIKI

OCHRONNA,

WYMIANA 

GAZOWA, 

POBIERANIE 

WODY

przetchlinki

NA POWIERZCHNI 

ORGANÓW 

ROŚLINNYCH

KOREK

KOMÓRKI ŚCIŚLE 

UŁOŻONE ,KOMÓRKI 

MARTWE WYPEŁNIONE 

POWIETRZEM

OCHRONNA, 

CHRONI PRZED 

MROZEM, 

WYMIANA 

GAZOWA

(PRZETCHLINKI)

OKRYWA GAŁĘZIE, 

PIEŃ I KORZENIE 

DRZEW I 

KRZEWÓW

TKANKI OKRYWAJACE:

•Aparat szparkowy utworzony jest z dwóch komórek inaczej 
zbudowanych niż komórki skorki.
• Komórki szparkowe maja nierównomiernie zgrubiale ściany 
(ściana zewnętrzna jest cienka, elastyczna, a wewnętrzna od strony 
szparki gruba, sztywna). 
•Wewnątrz tych komórek występują chloroplasty umożliwiające 
proces fotosyntezy, który jest jednym z elementów warunkujących 
otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych. 

NAZWA 

TKANKI

BUDOWA

FUNKCJA

ROLA

WYSTĘPO-

WANIE

MIĘKISZ 

ZASAD-

NICZY

Komórki duże z dużą 

wodniczką, między 

komórkami 

przestrzenie 

międzykomórkowe

Zachodzą tam 

wszystkie procesy 

życiowe np. 

oddychanie

Wypełnia 

przestrzeni

e między 

tkankami

MIĘKISZ 

ASYMILA

-CYJNY

Komórki o cienkich 

ścianach,  liczne 

chloroplasty

Wytwarzanie 

składników 

pokarmowych- 

fotosynteza

W liściach i 

obwodo-

wych 

częściach 

łodygi

MIĘKISZ

SPICH-

RZOWY

Komórki o cienkich 

ścianach, brak 

chloroplastów, 

występują leukoplasty

Magazynowanie 

materiałów 

zapasowych np. 

skrobi, białek

Łodygi, 

korzenie, 

nasiona, 

owoce

MIĘKISZ  

POWIE-

TRZNY

Między komórkami 

duże przestrzenie 

międzykomórkowe 

wypełnione 

powietrzem

Zbiornik powietrza 

dla części zanu-

rzonych w wodzie

U roślin 

wodnych

NAZWA 

TKANKI

BUDOWA

FUNKCJA/

ROLA

WYSTĘPO-

WANIE

ŁYKO

Komórki żywe 

tzw. rurki sitowe

Transport 

asymilatów z 

liści do korzenia 

i łodygi

Wewnątrz 

łodygi, korzenia 

 jako część 

wiązki 

przewodzącej

DREWNO

Komórki 

martwe tzw, 

naczynia i cewki

Transport wody 

i soli 

mineralnych z 

korzenia do 

łodygi i liści

W wiązce 

przewodzącej

łyko

drewno

NAZWA 

TKANKI

BUDOWA

FUNKCJA/

ROLA

WYSTĘPO-

WANIE

ZWARCICA

Komórki żywe ze 

zgrubiałymi 

ścianami

Ochrania łodygę 

przed rozerwaniem 

bądź złamaniem

Występuje 

w 

częściach 

rosnących

TWARDZICA Komórki martwe, 

ściany komórkowe 

silnie zgrubiałe, 

zdrewniane

Daje odporność na 

złamanie, tworzy 

twarde łupiny 

pestek, orzechów

W wyroś-

niętych 

organach, 

twardych 

częściach 

nasion, 

owocach

NAZWA 

TKANKI

BUDOWA

FUNKCJA/

ROLA

WYSTĘPO-

WANIE

MIAZGA

Małe komórki, duże 

jądra, cały czas zdolne 

do podziału

Wzrost na 

grubość

Między 

drewnem, a 

łykiem w 

łodydze i 

korzeniu

STOŻEK 

WZROST

U 

KORZENI

A I 

ŁODYGI

Małe komórki, duże 

jądra, cały czas zdolne 

do podziału

Wzrost korzeni i 

łodygi na 

długość

Stożek wzrostu 

korzenia i łodygi

NAZWA 

TKANKI

BUDOWA

FUNKCJA

WYSTĘPO-

WANIE

TK. 

WYDZIELNICZA

W komórkach, 

przestworach 

między-

komórkowych 

zgromadzone 

substancje 

zwane 

wydzielinami

Wydzieliny 

chronią przed 

zwierzętami, 

nadają zapach, 

zwabiają owady

Włoski, komórki 

gruczołowe, 

miodniki, 

naczynia i rurki 

mleczne

ORGAN 

ROŚLINNY

FUNKCJA

KORZEŃ

Pobieranie wody i soli mineralnych z gleby, 

utrzymywanie rośliny w podłożu

ŁODYGA

Transport wody z korzenia do łodygi,

Transport asymilatów z liścia do innych 

organów,

Rusztowanie organizmu

LIŚĆ

fotosynteza, transpiracja, wymiana gazowa

KWIAT

Rozmnażanie płciowe

OWOC

Ochrona nasion

NAZWA 

TKANKI

CECHY 

FUNKCJA

POŁOŻENIE

MIĘŚNIOWA 

GŁADKA

Włókna 

wrzecionowate z 

jednym jądrem, 

skurcze niezależne 

od naszej woli

Praca 

narządów 

wewnętrznych

Ściany 

narządów 

wewnętrznyc

h

MIĘŚNIOWA 

POPRZECZNI

E 

PRĄŻKOWAN

A

Włókna 

cylindryczne, wiele 

jader, poprzeczne 

prążki, 

Skurcze zależne od 

woli

Umożliwiają 

poruszanie 

organizmu

Tworzy 

mięśnie 

szkieletowe

MIĘŚNIOWA 

POPRZECZNI

E 

PRĄŻKOWAN

A SWOISTA 

SERCA

Włókna 

rozgałęzione, jedno 

lub dwa jadra, 

skurcze niezależne 

od woli

Praca serca

Buduje serce

TKANKI 
MIĘŚNIOWE

NAZWA 

TKANKI

CECHY

FUNKCJA

POŁOŻENIE

NABŁONKOWA

Komórki ściśle 

przylegają

Ochronna, 

wchłanianie 

substancji 

odżywczych, 

wymiana 

gazowa

Na zewnątrz 

organizmu, 

wyściela 

narządy 

wewnętrzne

NAZWA 

TKANKI

CECHY

FUNKCJA

POŁOŻENIE

NERWOWA

Komórki kształt 

drzewka  

składają się z 

dendrytów, 

aksonu, ciała 

komórki z 

jądrem

Odbieranie i 

przekazywanie 

impulsów 

nerwowych

Buduje układ 

nerwowy

NAZWA 

TKANKI

CECHY

FUNKCJA

POŁOŻENIE

KREW

Płynna erytrocyty, 

leukocyty, płytki 

krwi, osocze

Transportowa, 

obronna, 

termoregulacja

Układ 

krwionośny

LIMFA

Płynna, leukocyty, 

osocze

Odpornościowa,  

transport tłuszczów 

i witamin w nich 

rozpuszczalnych

Układ 

limfatyczny

KOSTNA

Komórki kostne w 

jamkach kostnych

Rusztowanie dla 

organizmu, 

ochrona narządów 

wewnętrznych

szkielet

CHRZĘSTNA
TŁUSZCZO-

WA



KOMÓRKA



TKANKA



NARZĄD(ORGAN)



UKŁAD NARZĄDÓW

UKŁAD

FUNKCJA

szkieletowy Stanowi rusztowanie organizmu, ochronę narządów, 
mięśniowy

Umożliwia poruszanie

pokarmowy Pobieranie pokarmu, trawienie, wchłanianie składników 

do organizmu

oddechowy Pobieranie tlenu ze środowiska zewnętrznego i 

odprowadzenie dwutlenku węgla

krążenia

Transport tlenu, dwutlenku węgla i różnych substancji, 

obrona przed drobnoustrojami,

nerwowy

Odbieranie informacji ze środowiska zewnętrznego i 

wewnętrznego, przewodzenie impulsów do narządów 

wykonawczych, regulacja i koordynacja czynności 

narządów wewnętrznych

rozrodczy

rozmnażanie



ODŻYWIANIE



ODDYCHANIE



WYDALANIE



ROZMNAŻANIE



WZROST I ROZWÓJ



WZROST I ROZWÓJ



REAKCJA NA BODŹCE

                                            chlrofil

    

Energia słoneczna



Temperatura



Dwutlenek węgla



Obecność chlorofilu



Enzymy

ZAPAMIETAJ!

Proces fotosyntezy jest reakcją anaboliczną 
(wymaga nakładu energii)
Zachodzi w chloroplastach
Istotą procesu fotosyntezy jest:
a)Przekształcenie energii świetlnej w 
chemiczną
b)Wytworzenie związków organicznych 
      z dwutlenku węgla i wody
c)Wydalenie tlenu



Oddychanie zachodzi w komórkach 
wszystkich organizmów w 
mitochondriach



Istotą procesu jest uwolnienie energii



Jest to proces biologicznego utleniania, 
polegającym na rozkładzie substancji 
organicznych z wydzieleniem energii



Jest to przykład katabolizmu



Glukoza + tlen   dwutlenek węgla +woda +energia

CECHY

ODDYCHANIE 

TLENOWE

ODDYCHANIE 

BEZTLENOWE

występowanie

Człowiek, rośliny, 

zwierzęta, niektóre 

bakterie i grzyby

Niektóre bakterie i 

grzyby np. drożdże, 

pasożyty przewodu 

pokarmowego

substraty

Związki  organiczne, 

tlen

Związki organiczne

produkty

CO

2 

 , H

2

 O

Alkohol, kwas 

mlekowy, 

CO

2

Ilość uwolnionej 

energii

Bardzo duża

Bardzo mała

Miejsce przebiegu 

procesu

Mitochondria, 

cytoplazma

cytoplazma

CECHY

FOTOSYNTEZA

ODDYCHANIE

występowanie

rośliny zielone 

zawierające chlorofil

każdy żywy organizm

Miejsce 

przebiegu

chloroplasty

mitochondria,

Czas trwania

tylko w dzień

w dzień i w nocy

substraty

związki nieorganiczne: 

woda, dwutlenek węgla

związki organiczne, 

głównie węglowodany i 

tłuszcze

produkty

Związki organiczne np. 

węglowodany, białka, 

tłuszcze oraz tlen

Związki nieorganiczne: 

dwutlenek węgla, woda

energia

pobierana z zewnątrz i 

gromadzona w związkach 

organicznych

energia wiązań 

chemicznych jest 

uwalniana

•

Usuwanie z organizmu zbędnych i 
niepotrzebnych produktów przemiany 
materii

•

ROŚLINY

•

Przetchlinki, aparaty szparkowe, cała 
powierzchnia ciała

•

ZWIERZETA

•

Nerki, narządy oddechowe (płuca, skrzela, 
tchawki), gruczoły potowe

Wydalany związek

Narząd wydalniczy

Mocznik 

Skóra, nerki

Dwutlenek węgła

płuca

woda

Skóra, płuca, nerki



Zdolność do wytwarzania potomstwa 



1. Bezpłciowe rozmnażanie 

-powstanie organizmu z różnych 

komórek tego samego organizmu



A)podział



B) pączkowanie



C)fragmentacja plechy



D) zarodniki



E) zmodyfikowane pędy (kłącza, 

bulwy , cebule, rozłogi



Powstanie nowego organizmu po 
połączeniu się komórek rozrodczych 
(gamet)- organizm różni się od 
osobników rodzicielskich